İZMİR BAYINDIR ÇİÇEKÇİLİK OSB PROJESİ ŞEHİRCİLİK, PLANLAMA VE İNŞAAT MÜDÜRLÜĞÜ İZMİR Haziran 2008 Adres: Atatürk Caddesi No: 126 35210 Pasaport İZMİR Çağrı Merkezi: 444 92 92 Faks: 498 46 98 Web: http://www.izto.org.tr E-mail: info@izto.org.tr
İZMİR BAYINDIR ÇİÇEKÇİLİK ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (OSB) PROJESİ AMAÇ Ulusal ve uluslararası dış mekan çiçekçilik pazarından Bayındır İlçesi nin, İzmir in ve Türkiye nin daha fazla pay almasını sağlamak, düşük maliyetlerle, kaliteli çiçekler üreterek belirtilen pazarlarda fiyat avantajını elde ederek kesintisiz üretim-pazarlama-satış ve ihracat faaliyetlerini gerçekleştirmek, sektörün en büyük handikabı olan organizasyon eksiliğini gidererek; kaliteli ve belli standartlara sahip çiçek türlerinin yetiştirilmesi, toplanması, sınıflandırılması, depolanması ve pazarlanması gibi faaliyetlerde organize olmak ve kurumsallaşmayı sağlayarak sektörün gelişmesinde öncü kuvvet olmaktır. ÇİÇEKÇİLİK OSB NEDİR, NEDEN KURULMALIDIR? Dünya üzerinde 230 bin hektarlık bir alanda süs bitkileri üretimi yapılmaktadır. Asya Pasifik ülkeleri ekolojik avantajlarını da kullanarak üretim alanı bakımından ilk sırada yer alırken, satış değeri bakımından ise Avrupa kıtası birinci sırada yer almaktadır. Diğer bir değişle sektördeki katma değeri Avrupa ülkeleri elde etmektedir. Süs bitkileri sektörü 4 alt sektör altında incelenebilir. Kesme çiçek yetiştiriciliği, İç mekan süs bitkileri yetiştiriciliği, Dış mekan süs bitkileri yetiştiriciliği, Doğal çiçek soğanları. Dünyadaki çiçek üretimi ve ticaretinde söz sahibi ülkeler arasında öncelikle Hollanda, Kolombiya, İsrail, ABD. Kenya, Ekvator ve İtalya yer almaktadır. Ülkemizde çiçekçilik sektörü gelişme gösteren ve gelecek vaat eden sektörler arasındadır. Çiçekçilik tarımsal bir faaliyetten çıkmış teknolojik seralarda yapılan üretimlerle sektör haline gelmiştir. Ülkemizde ticari anlamda kesme çiçek üretim ve pazarlamasına 1940 lı yıllarda Yalova da başlamış ve daha sonra Ege ve Akdeniz Bölgelerine yayılmıştır. Şu an Yalova, Kocaeli, İzmir ve Antalya ağırlıklı olmak üzere Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi üretimde önemli bir yere sahip olmaktadır. 1
Ege Bölgesindeki üretim İzmir merkezli olup, ihracat ve iç pazara yöneliktir. 1970 li yıllarda başlayan kesme çiçek üretimi il genelinde İnciraltı, Balçova, Narlıdere, Urla, Zeytinalanı, Kuşçuluk, Seferihisar, Ulamış, Yelki, Gümüldür, Menderes, Torbalı ve Dikili yörelerinde yoğunlaşmaktadır. İzmir, Antalya dan sonra en önemli ikinci merkez durumundadır. Antalya yı ihracata, Yalova yı da iç pazar üretime yönelik olarak düşündüğümüzde İzmir hem üretim, hem iç pazar, hem de ihracat merkezi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bayındır ise dış mekan çiçekçilikte son yıllarda büyük bir atılım yapmıştır. Bayındır İlçe Merkezi Tarımsal Kalkınma Kooperatifine 273 kayıtlı üretici bulunmaktadır. Aile işletmeciliği şeklinde çalışan üretici sayısı 650 civarındadır. Bölge deki üreticiler İzmir Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere çevre ve ülke içindeki belediyelere anlaşmalı çiçek üretimi yapmaktadırlar. İlçe genelinde yaklaşık toplamda 1.000 dönüm sera büyüklü, 3.760 dönüm açık alan büyüklüğü yer almaktadır. İZMİR ÇİÇEKÇİLİK OSB DE YER ALACAK FONKSİYONLAR Üreticiler için istedikleri büyüklükte örtü altı ve açık sera alanları oluşturulacaktır. Üreticilerin gereksinimleri ve hedefleri doğrultusunda kaliteden taviz vermeden, belli standartlara sahip, donanımlı, teknolojik sera tesisleri teşkil etmeleri sağlanacaktır. Her türlü alt ve üst yapı imkanı, sıcak soğuk su, su deposu, ısıtma, elektrik, telekom, internet, sağlık, güvenlik, çöp ve atık toplanması vb. hizmetler temin edilecektir. Üreticiyi bilgilendirecek, teknolojik gelişmelerden haberdar edecek, seracılıkla ilgili hususları takip edecek, yeni üretim teknikleri geliştirecek, tohumlama, fidecilik, ilaçlama, gübreleme, hastalıkla mücadelede ve diğer zirai ve teknik konularda her türlü hizmeti verecek, verimliliği artırmaya yönelik çalışmalarda bulunacak araştırma-geliştirme merkezi oluşturulacaktır. Üreticiye yönelik olarak yurt içi ve yurt dışı pazar araştırmalarının yapılacağı ve bu araştırma sonuçlarına göre üretim planlamasına yönelik bilgiler verileceği bir danışma merkezi kurulacaktır. 2
Pazarlamaya yönelik danışma merkezi dışında üretilen tüm ürünlerin satışlarını sağlamak ve yerli ve yabancı pazar garantisini sağlamak amacıyla çok ortaklı pazarlama ve dış ticaret şirketi kurulacaktır. Gelecekte gerektiği veya sektörden talep gelmesi halinde dış mekan çiçek üretimine yönelik yurt içi ve yurt dışı mezatlar kurulacaktır. Kalite-sağlık-standartizasyon işlemlerinin yapılacağı zirai karantina ve standartizasyon merkezi oluşturulacaktır. Soğuk hava ve diğer depo tesisleri kurulacaktır. Sektörün ihtiyaç duyduğu fide-tohum-çimlendirme tesisleri oluşturulacaktır. Sektörün ihtiyacı olan tohum-fide-ilaç-sera ekipmanı vb. her türlü girdi kalemlerin, ve hizmetlerin temininde organizasyonu ve birlikteliği sağlayacak birim veya şirket örgütlenmesi sağlanacaktır. OSB deki tüm faaliyetlerin tekelden yönetildiği, organizasyonu sağlayan, gereksinimleri sağlayan idari ve teknik bir merkez meydana getirilecektir. ÇİÇEKÇİLİK OSB NİN ÖZELLİKLERİ İzmir Bayındır Çiçekçilik OSB İzmir İli, Bayındır İlçesi Karahalilli Köyü mevkiindedir. Toplam büyüklüğü 145 hektardır. Alan çok hafif eğimli bir arazi yapısına sahip olup drenaj problemi bulunmamaktadır. Planlama ve imar problemi bulunmamaktadır. 1/100.000 ölçekli İzmir Çevre Düzeni Planı ve 1/25.000 ölçekli İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planında Çiçekçilik OSB olarak işaretlenmiş; 2001 yılında yapılan OSB yer seçim komisyonu tarafından uygun görülmüştür. Proje 2001 yılında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yatırım programına dahil edilmiştir, ancak daha sonra çıkartılmıştır. Şu an projeye yeniden başlanacaktır. Proje için seçilen Çiçekçilik OSB nin özellikleri şu şekilde sıralanabilir: Toplam alan büyüklüğü 145 hektar. İmar ve çevresel etmenler açısından bir problem yok. İzmir-Bayındır Karayolu üzerinde, İzmir-Aydın otoyolu Gaziemir/Havalimanı gişe çıkışları üzerinde, 3
80 120 m derinlikte kullanılabilir su bulma imkanı mevcut. İzmir-Bayındır karayolu boyunca 15 KV lik ENH geçmekte. Mikro klima iklimi, güneş ışığı görme potansiyeli ve hakim rüzgardan korunma olanağı ile çiçek üretimi için uygun iklim koşulları. Genişleme potansiyeli. İzmir merkeze 75 km. mesafede. Özelleştirme aşamasında olan İzmir Alsancak Limanına 80 km. mesafede. İzmir Adnan Menderes Uluslararası Havalimanına 60 km. mesafede. Mevcut demiryolu hattına uzaklığı 250 m. Ergenli de mevcut olan jeotermal alanına yakınlık. Alana 7-8 km. uzaklıkta yine 80-90 m. arasında 45-50 derecede sıcak su çıkmaktadır. Jeotermal kaynağın kesin yer tespiti ve seraların ısıtılmasına yönelik kullanımı için jeolojik jeofizik etüd çalışmaları sonlanmıştır. Baynıdır daki jeotermal kaynağın Çiçek OSB deki seraların ısıtılmasına yetip yetmeyeceği konusundaki çalışmalar devam etmektedir. Projenin kurucu ortakları, OSB Müteşebbis Üye kurumları şunlardır: Bayındır Kaymakamlığı Bayındır Belediyesi, İzmir Ticaret Odası Ege Bölgesi Sanayi Odası İzmir Ticaret Borsası Bayındır Ticaret Odası SS. Bayındır İlçe Merkezli Kalkınma Kooperatifi Eylül 2006 da proje ile ilgili detaylı bir proje teklif raporu hazırlanmıştır. SONUÇ Organize Çiçek İhtisas Sanayi Bölgesinin kurulması için düşünülen ilk yer İzmir in Bayındır ilçesidir. İlçede çiçekçilik sektörü son derece gelişmiş olup; çiçekçilik için gerekli potansiyel ve pozitif enerji mevcuttur. Buradaki potansiyel, söz konusu Çiçekçilik OSB ile bütünleştirilip, buradaki üreticilerin de bu oluşuma dahil edilmesi sağlanacaktır. 4
Bayındır da jeotermal (sıcak su) kaynağının olması seracılık için büyük bir avantaj oluşturmaktadır. Jeotermal kaynağın seraların ısıtılmasında kullanılması ile birlikte maliyetler düşecektir. Proje için seçilen alan iklim, sıcak ve tatlı su kaynakları, toprak yapısı, bitki örtüsü, konumu ve sektör potansiyeli açısından çiçekçilik sektörü için son derece uygun koşullar içerdiği düşünülmektedir. Kurulacak olan Çiçekçilik OSB ile ilimiz ekonomisine büyük katkı sağlanacak, sektörün disipline edilmiş bir şekilde daha verimli çalışmasına imkan tanınacaktır. Meydana getirilecek oluşum Türkiye deki tarım ve çiçekçilik sektörüne örnek olacaktır. Proje Alanı: İzmir Kentsel Bölge Nazım İmar Planı 5