MODÜL IX İŞ OLANAKLARI VE İŞ ARAMA FAALİYETLERİ AGORA Avrupa II - Avrupa boyutunda küçük ölçekli kentsel ticarette profesyonel rekabet becerilerinin geliştirilmesi için Ortak Entegre Yönetim e-öğrenim Sistemi 2 Bu proje, Avrupa Komisyonu ndan alınan destekle finanse edilmektedir. Bu yayın, sadece, yazarın görüşlerini yansıtmaktadır ve Komisyon, burada verilen bilgilerin kullanılmasından doğan hiçbir durumdan sorumlu tutulamaz.
İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... 2 MODÜL TANIMI... 4 1. GİRİŞ... 8 2. NEDEN PERAKENDECİLİK?... 9 3. PERAKENDECİLİK İÇİN KARİYER PLANLAMA BASAMAKLARI... 11 4. BAZI BİLİNMESİ GEREKEN KAVRAMLAR: ANAHTAR BECERİLER, BECERİ EKSİKLİĞİ VE ÖNCEKİ İŞ DENEYİMİ... 13 5. İŞ BAŞVURULARINDA BAŞARI İÇİN ÖNEMLİ NOKTALAR... 15 6. ÖZGEÇMİŞ/CV YAZMA... 17 6.1. ÖZGEÇMİŞ VE CV... 17 6.2. ÖZGEÇMİŞ (RESUME) TÜRLERİ... 19 6.2.1. Kronolojik (veya Ters Kronolojik) Özgeçmiş... 20 6.2.2. Fonksiyonel (Beceri) Özgeçmişi... 22 6.2.3. Kombinasyon (Karma) Özgeçmiş... 24 6.2.4. Elektronik Özgeçmiş... 26 6.2.5. Görsel Resume... 26 6.3. ÖZGEÇMİŞ OLUŞTURMA... 26 6.3.1. İş Amacını Bildirme (Hedef ve misyon)... 27 6.3.2. Niteliklerin Özeti Bölümü... 28 6.3.3. Eğitim Bölümü... 28 6.3.4. Deneyim Bölümü... 28 6.3.5. Onur ve Etkinlikler Bölümü... 29 6.3.6. Ön yazı... 29 6.3.7. Perakende Mesleği için uygun bir CV nasıl olmalıdır... 30 6.4. USTALIK CV/ÖZGEÇMİŞ HAZIRLANMASI... 30 6.5. BAŞVURU FORMLARI... 33 7. İŞ GÖRÜŞMELERİ... 34 2/60
7.1. GÖRÜŞMENİN AŞAMALARI... 34 7.2. HER TÜR İŞ GÖRÜŞMESİ İÇİN BAZI GENEL YOL GÖSTERİCİ İLKELER... 35 7.3. İŞ MÜLAKATLARINDA SÖZSÜZ İLETİŞİM...37 7.4. PERAKENDE İŞ MÜLAKATLARI İÇİN RAHAT KIYAFET... 39 7.5. GÖRÜŞME ETKİLİ İŞ İÇİN HAZIRLIK VE STRATEJİLERİ... 40 7.6. EK MÜLAKAT İPUÇLARI... 42 8. POTANSİYEL İŞ OLANAKLARINA ULAŞMAK... 44 8.1. GENEL... 44 8.2. PERAKENDE İŞLER İÇİN İŞVERENLERİN EN YAYGIN İŞE ALMA YOLLARDAN BAZILARI... 44 8.3. INTERNET... 45 8.4. AĞ... 47 9. İŞ ARAMA ARAÇLARI... 50 10. İŞ ARAMA FAALİYETLERİ... 56 REFERANSLAR... 59 3/60
MODÜL ADI MODÜL NO ANAHTAR KELİMELER HEDEF GURUBU İŞ OLANAKLARI VE İŞ ARAMA FAALİYETLERİ IX MODÜL TANIMI Perakende iş arama faaliyetleri, iş olanakları, iş arama araçları Modül IX in hedef grubu perakende satış sektöründe işi olmayan veya mağazalarda çalışan, çırak, kasiyer düzeydeki kişilerdir SEVİYE Stajyer Seviye Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (AYÇ) 1-2 örtüşmektedir KARİYER OLANAKLARI Satış Temsilcisi, Kasiyer, Muhasebe Memuru, Perakende mağaza müdürü, Perakende satış Yardımcısı, tezgâhtar Bu modül katılımcıların perakende sektöründe bir iş sahibi 4/60
MODÜLÜN AMACI olabilmeleri ve o işte başarılı olmaları için gerekli becerileri; bir iş bulmayı ve o işi ilerletebilmelerini sağlamak için bir fırsat sunar. Bu modül tamamlandıktan sonra katılımcılar satış ve müşteri hizmeti kariyer hakkında bilgi ve vizyon kazanmış olacak, iş bulma potansiyelleri, iş olanakları, iş arama faaliyetleri, iş bulmak için internet üzerinden bilginin nasıl elde edileceğini, nerede bir iş bulunacağını, internet üzerinden açık işleri, çevrimiçi uygulamaları, işte başarı sağlamak için önemli noktaları, özgeçmiş/cv hazırlama, iş görüşmeleri, iş arama araçları ve etkinlikleri, yol gösterici ilkeler dahil perakende iş başvurusuna ait tüm hususlar konusunda bilgi sahibi olacaklardır. ÖĞRENME ÇIKTILARI Modülü başarı ile tamamlayan katılımcılar; Satış yapabilme ve hizmet sektöründe kariyer sahibi olabilmek için gerekli alt yapıyı elde etmiş, Web üzerinden iş arama ile ilgili bilgileri edinmiş, Potansiyel iş fırsatlarıının nasıl bulunacağını öğrenmiş, İş arama faaliyetleri hakkında bilgi edinmiş ve açık işlerin nereden bulunacağını öğrenmiş, Bir iş bulmak için webi nasıl kullanacağını öğrenmiş Online uygulamalar ve iş uygulamaları başarısı için önemli noktaları dahil perakende iş uygulamaları hakkındaki konuları öğrenmiş Özgeçmiş/CV hazırlamayı 5/60
ÖN KOŞUL(LAR) BECERİLER: İş görüşmelerinin nasıl yapılacağı İş görüşmelerinde başarılı olmak için yol gösterici ilkeleri, İş görüşmelerinde sözel olmayan iletişim Görüşme kıyafetleri Görüşme için etkili iş için stratejilerinin hazırlanmasını Potansiyel iş fırsatları Perakende işler için işverenlerin en yaygın istihdam stratejileiri öğrenilmiş olacak, Bir iş bulmak için gereken iş arama yolları çevrimdışı ve çevrimiçi de dâhil olmak üzere iş arama faaliyetleri öğrenilmiş olacaktır. Temel BIT kullanımı ÖN KOŞUL(LAR) DERS: I- Bazı Bakkal Perakende arasındaki Temel Kavramlar II- İşyerinde Yumuşak Beceriler IV- İşyeri Temel Becerileri VI- Perakende Ticaret İşlemleri YÖNLENDİRİLMİŞ ÖĞRENME SAATLERİ: 9 saat 6/60
YETKİNLİK DEĞERLENDİRME KATEGORİ DESTEK DÖKÜMAN(LAR) İş Arama Becerileri Değerlendirme çoktan-seçmeli bir test den oluşmaktadır. Her test Öğrenme Çıktıları genelinde adayların bilgi ve anlayışını test edecek çoktan-seçmeli sorulardan oluşacaktır. MALİYET (maliyet optimizasyonu) ZAMAN (Etkin zaman yönetimi) S-KALİTE (Hizmet kalitesi) M-KALİTE (Yönetim kalitesi) YOK 7/60
Sevgili Katılımcı, 1. GİRİŞ Bu Modüle Hoşgeldiniz! Bu modül, perakende sektöründe özellikle küçük market ve bakkallarda iş arayanlar için düzenlenmiştir. Eğer insanlara yardım etmekten hoşlanıyor ya da çeşitlilik ve esneklik taşıyan bir iş istiyorsanız, perakende sektörünü düşünebilirsiniz. Doğru stratejileri bilmek ve seçmek daha kolay ve kısa sürede istediğiniz işi bulmanıza yardımcı olacaktır. Bu modulun amacı, başarılı bir şekilde iş bulabilmeleri için iş arayanlara yardımcı olmak ve iş arama becerilerini geliştirmektir. Modülde belirili açıklamalarla beraber bilinmesi gereken bazı pratik ipuçları verilecek ve sonuçta iş arama faaliyetinde mutlu sona ulaşmanız mümkün olabilecektir. Saygılarımızla, Agora Proje Ekibi 8/60
2. NEDEN PERAKENDECİLİK? Parakende sektöründe bir kariyer veya bir iş düşünen kişi ne beklediğini farkında olmalıdır. Perakende satış mağazaları arasında birçok farklılıklar olsa da, işin tanımı ile ilgili olarak pek çok benzerlik vardır. 1 Bazı kişiler parakende sektöründeki işleri uzun çalışma saatleri, akşamları ve haftasonu çalışma kültürü olarak düşünür ve temelde bu koşullarda nispeten düşük ücretli çalşma ortamı olarak algılalarlar. Ancak diğer yandan bir perakende şirketinde çalışan için elde edilebilecek pek çok olumlu fayda vardır. Bazı avantaj ve teşvikler diğer sektörlere göre benzersizdir ve aynı zamanda bu sektörü cazip kılan özellikler diğer sektörlerde aynı derecede taklit edilememektedir. Bunlar şöyle sıralanabilir: perakende sektörününün çeşitliliği ve kariyer fırsatlarının geniş bir yelpazeye yayılması; yükseköğretim derecesini almaya gerek kalmadan en altlardan başlayarak yükselme fırsatına sahip olunan bir sektör olması; zaman ve vardiya esnekliği ve esnek çalışma uygulamaları. Bunun yanısıra özellikle ilgi ve hobi alanınızla ilgili bri mağazada çalışmak bir ödül olarak düşünülebilir; ayrıca büyüyen ve genişleyen sektör olması; vb. diğer özellikleri arasında sayılabilir. 2 Bazı kişiler için, perakendede çalışmak enerji verir. Bu kategorideki insanların çoğu satışta iyidir, bu nedenle çok sayıda satış yapar ve böylece bu durum onlara ek bir avayaj sağlayarak önemli bir gelir elde etmelerine yardımcı olur. Diğer bir grup ise, perakende işini ezici ve yorucu bulmaktadır. Kişiliklerine bağlı olarak bazen bu insanlar iş baskıları, huysuz ve memnuniyetsiz müşteriler yüzünden kendilerini kolaylıkla boğulmuş ve stresli hissederler. Yani, perakende işine girmeden önce üzerinde düşünmeniz gerekir. Perakende ile igili işleri inceleyin ve böyle bir kararın olumlu ve olumsuz sonuçlarını düşünün. Belli bir miktar stresi idare edebiliyor musunuz ve bunun karşılığında yüksek bir gelire razı olup olmadığınıza emin olun. Hangi tip parakende ile ilgilendiğinizi düşünün. Örneğin, mağaza veya zincir marketler genellikle küçük bir mağaza ya da küçük dükkânlardan daha fazla stres 1 Retail: Is it the Right Job for You?, Barron Jessica. (Source site: http://voices.yahoo.com/retail-right-job-you-125368.html?cat=31) 2 Five Benefits of a Career in Retail, Durham Jeff (Source site: http://www.acareerinretail.co.uk/five-benefits-career-retail.html) 9/60
gerektirmektedir. Ayrıca satış söz konusu olduğunda etkili bir kişi misiniz bunun için gerekli bir takım hünerlere sahip misiniz, bunları düşünün. Bir kez karar verdikten sonra artık ihtiyacınız olan, iş arama /kariyer planınızı yapmaktır. 10/60
3. PERAKENDECİLiK İÇİN KARİYER PLANLAMA BASAMAKLARI 3 1. Perakende sektöründe rolünüze karar verdiğinizde öncelikle işinizi tanımlayın. Eğer çeşitli işler düşünüyorsanız seçenekleri daraltmak ve bunlardan bir ya da ikisine odaklanmak daha iyi bir tercih olabilir. 2. Perakende sektöründe en çok ilgi duyduğunuz işler konusunda ayrıntılı bir araştırma yürütün ve işler hakkında bilgi toplayın. Bu eğitim programında MODÜL I-Bazı İşgücü Piyasası Temel Kavramlar: 01-MOD-İŞÇİ-AGR modulü size yardımcı olacaktır. Ayrıca düşündüğünüz işler hakkında ayrıntıları öğrenmek için web sitelerinde birçok kaynak bulabilirsiniz. 3. İstediğiniz profesyonel hamleyi yapmak için gereken nitelikleri belirleyin. Eğer emin değilseniz, iş ilanları ve iş ilanları arama sayfalarını inceleyin. 4. 3. adımda profesyonellik için gerekli olan nitelikleri ve sahip olduğunuz profili karşılaştırın. Iki profil arasında ne kadar mesafe vardır? (Iş için gerekli beceri ile başvuran kişinin sahip oldukları arasındaki farka, beceri boşluğu denir) Oldukça iyi bir uyum varsa, iş aramaya başlamanın tam zamanıdır. 5. Oldukça uzak ise, gerçekçi düşünebilir ve kısa-orta vadede yeterlilikleri kazanmaya başlayabilir misiniz? Cevabınız eğer evet ise, nitelik almak için bir plan geliştirir; değilse, geri adım atabilir ve seçimlerinizi gözden geçirebilirsiniz. Genellikle kariyer geliştirme doğrusal ve engelsiz bir süreç değildir. Zorlandığınız ya da kendinizi sinirli hissetiğiniz dönemler olabilir. İş, aile, arkadaşlarınızdan ve profesyonel yardım ve destek alacağınızdan emin olun. 3 Adapted from Developing a Strategic Vision for Your Career Plan, Randall S. Hansen, Ph.D. (Source site: http://www.quintcareers.com/career_plan.html) 11/60
Beklenmedik sorun ve güçlükler karşısında sebat ve direncinizin tamamını kullanın ve hedeflerinize sadık kalın ancak bunu esnek bir yaklaşım sergileyerek yapın. 12/60
4. BAZI BİLİNMESİ GEREKEN KAVRAMLAR: ANAHTAR BECERİLER, BECERİ EKSİKLİĞİ VE ÖNCEKİ İŞ DENEYİMİ Günümüzün rekabetçi dünyasında insanlar Anahtar Becerilerinin geliştirilmesi ve arttırılması gibi özelliklerle nitelikten daha fazlasına ihtiyaç duymaktadır. Anahtar Beceriler potansiyel işverenlerin onları fark etmelerinde yardımcı olabilir. İşverenler becerilere değer verir ve onları gözönünde tutar. Onlar, iyi iletişimci, sayı ve BT okuryazarı, esnek, güvenilir; var olan becerilerini geliştiren veya yeni beceriler inşa etmek isteyen elemanlara ihtiyaç duymaktadır 4. Anahtar Beceriler ve temel beceriler yapmanız gereken herşeyi etkiler ve istediğiniz işi almanıza yardımcı olabilir. Bu beceriler iş seçimi alternatiflerinizi genişletmeye ve hayatınız boyunca size iş ve kariyer konusunda esneklik sağlamaya yardımcı olur. Hatta kişisel hayatınız da da oldukça yararlı olur. Altı temel Anahtar Beceri Alanı vardır 5. Bunlar: iletişim hesap yapma bilgi ve iletişim teknolojisi kendini öğrenme ve performans artırma problem çözme Başkaları ile çalışmak Anahtar becerilere ek olarak, aynı zamanda bazı işyeri becerilerine sahip 4 To learn about Foundation Skills which required of workers in the high-performance workplace of the 21st century http://www.careerkey.org/asp/career_development/foundation_skills.html 5 http://www.bbc.co.uk 13/60
olmak gereklidir. Bu eğitim programında bunlar verilmiştir. İgi duyduğunuz spesifik işi yapamaya bir kez karar verdikten sonra beceri açığınızı ve mevcut durumunuzu kontrol etmelisiniz örneğin, beceri ve niteliklerinizi seçtiğiniz iş için yeterli görmüyorsanız bu açığı kapatmak için bazı becerileri geliştirme ve kazanmanız gerekmektedir. Sahip olduğunuz özel becerileriniz dışında hangi becerilere ihtiyacınız olduğunu belirlemeli, ayrıca bu alanlarda nasıl daha fazla eğitim alabileceğinizi değerlendirmeniz gerekir. Unutmayın, eğitim ve öğretim, yüksek kazanç ve artan iş istikrarı yani daha çok iş fırsatı biletinizdir. Eğitim düzeyi size işsizliğe karşı güvenlikli kılar. Bu Eğitim Programı'nın bir katılımcısı olarak, perakende satış işlerinde gerekli olan temel iş becerileri için önceki modüller (04-MOD-WORKER-AGR) (03-MOD- WORKER-AGR) bugüne kadar beceri açığınızın kapatılması için size yardımcı olmalıydı. İş arama faaliyetlerinde bilmeniz gereken diğer bir kavram Önceki İş Deneyimi dir İş deneyimi ve daha önce öğrenilenler şeklinde ifade edilebilir. Genellikle bu, daha önceki bir işinizde veya çalışmanızda yaşadığınız deneyimler anlamında kullanılır. Önceki iş deneyimi, gönüllü, yarı zamanlı veya ücretsiz ya da ya ücretli iş deneyimleri ve farklı iş görevleri, iş kategorileri veya alınan sorumluluk ve deneyim dâhil tüm önceki deneyimleri içermektedir. Bu "iş tecrübeleri" kullanılan ya da kazanılmış beceriler diğer işler için uygulanabilir. Bu nedenle bir iş için başvurunuzda doğrudan iş deneyimi ile ilgili olmasa da, geçmişteki beceri ve deneyimleriniz başka bir iş/rol/alanına kolay bir geçiş yapmak için kullanılabilir. Önceki işleri gözden geçirirken, çalışma becerileri açısından önemli olan pozisyonları ve görevlere bu açıdan bakmakta yarar vardır. Aslında perakende işlerde, çoğu kez pozitif tutuma sahip ve iyi bir iletişimci olmak günümzde iş deneyiminden çok daha önemli hale gelmiştir. 14/60
5. İŞ BAŞVURULARINDA BAŞARI İÇİN ÖNEMLİ NOKTALAR İş başvurularında başarılı bir sonuca ulaşmak için gerekli olan önemli hususlar aşağıda adım adım özetlenmektedir 6 : Size gereken bir işe başvurmak için: 1. Ne istediğinizi bilin 2. İhtiyaçlarınıza ve altyapınıza uygun işler seçin 3. Potansiyel iş fırsatlarını nereden bulabileceğinizi bilin İş başvurunuz için vermeniz gerekenler: 1. İşverenin ihtiyacına odaklanan başlıklı ve profesyonel görünümlü bir özgeçmiş/özgeçmişhazırlayın; 2. Sadece dürüst ve anlaşılır ifadeler yazın ve kendinizi övmeyin 3. Yazım, noktalama ve dilbilgisini kontrol edin 4. Referanslarınıza güvenin 5. Tüm yönergeleri izleyin ve tarihine uyun İş Görüşmesi için hazırlanın. İhtiyacınız olanlar: 1. İşveren/firmayı araştırmak 2. Standart mülakat soruları için pozitif anlamda yanıtlama eksersizleri yapın 3. Ayrıca sorulara pozisyonunuz ile ilgili pratik yanıtlar hazırlayın 4. Profesyonel kıyafetleri seçin ve hazırlanın 5. Mülakat alıştırmaları yapın İş görüşmesi için gerekenler: 1. Her koşul altında sakin olun 2. Gülümseyin, göz teması için zaman ayırın 6 http://www.applicationletter.org/key-skills-for-success 15/60
3. Kibar, nazik, özenli ve ilgili olun 4. Size hazırlanmış soruları ve cevapları kullanın 5. Herhangi bir olumsuzlukdan kaçının 6. Maaş ile ilgili müzakereler ve tartışmalardan kaçının İş Görüşmesi Sonrası Takipte İhtiyacınız olanlar: 1. Kişiye konuyu tekrar ederek ve size mülakat için zaman ayırdığından dolay teşekkür eden basit bir mektup veya e-posta bırakın 2. Takipin konu ile alakalı ve kısa olduğundan emin olun İş Teklifi analizi için Bilmeniz Gerekenler: 1. İhtiyacınız ne ve siz ne istiyorsunuz, bu ikisi arasındaki fark önemlidir 2. Bu alanları nasıl uzlaştırabilirsiniz 3. Hangi alanlarda işveren/firma ile sizin koşullarınız bir araya gelebilir İş Teklifini Kabul etmek için Bilmeniz Gerekenler: 1. Tekliften memnun olup olmadığınız 2. Teklif uygun değilse çok kesin talepler kullanmadan ihtiyaçlarınız için ve iyileştirici öneriler götürmeniz mümnkündür Şimdi, başarılı bir sonuca ulaşmak için iş aramak için ayrıntılı bir serüvene gireceksiniz, önemli yönleri aşağıdaki bölümlerde görmek ve öğrenmek için çalışalım. 16/60
İş arayanın, sahip olması gereken becerilerin neler olduğunu anladık, sonra, iş fırsatı türleri ve bu iş için beceri boşluğu (varsa) doldurmak için ne yapılması gerektiğini kişinin gelişimsel etkinliklerini nasıl tamamlayacağını anladık; şimdi iş arayan için özgeçmiş ve/veya (CV) yazmaya başlama zamanı geldi. 6.1. Özgeçmiş ve CV 6. ÖZGEÇMİŞ/CV YAZMA Bir özgeçmiş ve CV altyapı ve beceri setlerini göstermek için günümüzde bireyler tarafından kullanılan belgeler. Her ikisi de genellikle kişilerin güçlü ve başarılı yönlerini vurgulayarak ileriye dönük olarak, işverene "kendini satmaya yardımcı olmak için kullanılan kişisel bilgi, beceri, deneyim ve niteliklerini anlatan iş başvurusunun temel belgelerdir. Çoğu zaman Özgeçmiş/CV çeşitli nedenler için kullanılabilir ancak daha çok iş güvenliğini sağlamak için kullanılmaktadır. Beceri ve deneyimi özetleyen araçlara işveren bir göz atar ve işine nasıl katkıda bulunabileceğine bakar. Bu dokümanların ana hedefi iş başvuru için görüşme elde etmektir. "Özgeçmiş" ve "CV" terimleri çok benzer anlamlara sahiptir ve kimi zaman birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Bir özgeçmiş ve (CV) ye ne dâhildir ve aralarındaki farklar nelerdir. Bir özgeçmiş (resume) kişinin bireysel iş geçmişi, eğitim düzeyi ve ilgili becerileri ve iş başarısının kısa bir özetidir ve uygulama kısa ve özlü olmalıdır. Beceri ve deneyimi doğrudan kullanan bir kişi için özgeçmiş her zaman her iş için geçerlidir. Bu nedenle, bireysel olarak farklı pozisyonlarda veya farklı şirketler için çeşitli özgeçmiş oluşturabilirsiniz. CV Curriculum Vitae Latince "hayat sahası" anlamına gelir. Yani, bir Özgeçmiş (CV) bir özgeçmiş daha (iki ila sekiz sayfa civarında) bir kişinin profesyonel geçmişi tam bir listesini içerir. Eğitimin her ayrıntısı, istihdam, başarılar ve beceriler, organizasyonlar veya bağlantılar, lisanslar ve takdirnameler listelenir. Tüm önceki iş deneyimlerinin doğru 17/60
detaylandırılmış iş tanımları ile listelenir olmalı, tüm eğitimler ve seminerler aynı şekilde katıldığı gönüllü çalışmalar ve sosyal bağlantıları cv ye dâhildir. Bu nedenle, CV daha uzundur. Hatta bazı durumlarda, CV çok uzundur ve çok sayıda sayfa vardır. Uluslararası, akademik, eğitim, bilim, araştırma pozisyonları ve sağlıkla ilgili pozisyonlar için genel olarak CV gerektirir. Diğer taraftan özgeçmiş (resume) iş pozisyonları için uygulandığında tercih edilir. Ayrıca, resume (ögeçmiş) hiçbir deneyime sahip olmayan ya da az deneyimli bireyler için CV nin ise alanlarında deneyimli bireyler için olduğunu söyleyebiliriz. Aşağıdaki tablo CV ve özgeçmiş arasındaki farkı özetlemektedir 7. Muhatabınız 7 http://careercenter.nd.edu/for-graduate-students/resume/ CV Alanınızda görevli akademisyenler Uzunluk Son derece esnek 1-2 sayfa Odak Gerekli Akademik başarıları ve akademik potansiyeli Yayınlar, sunumlar, eğitim tecrübesi, eğitim ve öğretim, onur ve yardımlar Özgeçmiş Çeşitli pozisyonları kiralamak isteyen işverenler Deneyimler, İş ile ilgili, ders dışı ve gönüllü, başarıları Aranan işle ilgili beceri ve deneyim 18/60
Dışsal Hedef Akademik hedefleriyle ilgisiz etkinlikler Akademik kimlik bilgileri tam geçmişi - öğretim, araştırma, ödül ve hizmet Yayınlar, sunumlar ve size öğretilen adres sınıflarının tam listesi Aranan işi gerçekleştirmek için beceri ve iletişim deneyimin kısa özeti İş uygulamalarında bir CV veya özgeçmiş hazırlarken formatı açık değilse beklenen içerik ve uzunluğunun istihdam insan kaynakları departmanına veya potansiyel işverene sorularak kontrol edilmesi tavsiye edilir. Şu andan itibaren biz bu program kursiyerleri içn muhtemelen çok daha az deneyimli bireylerden oluştuğunu düşünerek özgeçmişi (resume) kullanmayı tercih edeceğiz. 6.2. Özgeçmiş (resume) Türleri "ilk izlenimi yaratman için ikinci bir şansın yok" dendiğini hatırlayın. İlk izlenim olarak özgeçmişinizi düşünün, bu yüzden değerli bir ilk izlenim yapmak için özgeçmişinizin doğru biçimlendirildiğinden mutlaka emin olun. Yazım kontrol ve deneyimini yapın yeteneklerinizi ve hedeflerini yansıtın ve kullanıcı-merkezli ve ikna edici olun. Meslek ve sektöre göre değişen çeşitli özgeçmiş formatları, karmaşıklığı ve sadeliği ile kişiden kişiye değişen sonuçlar üretebilir. Özgeçmişler farklı şekillerde düzenlenebilir. İşinizin geçmişi ve hedefe uygun bir biçimde bir özgeçmiş formatı hazırlayınız. 19/60
Aşağıdaki bazı özgeçmiş formatları bilgilerinize sunulmuştur: - Kronolojik (veya Ters Kronolojik) özgeçmiş - Beceri/Fonksiyonel özgeçmiş - Karma özgeçmiş - Elektronik özgeçmiş (e- özgeçmiş) - Görsel özgeçmiş (multimedya özgeçmiş) Bu dersin katılımcıları nispeten çok az deneyimli bireyler olduğundan, sizin durumunuzda, klasik ve yaygın olarak kullanılan üç tip özgeçmiş kullanabilirsiniz. Bir kronolojik (veya ters kronolojik) özgeçmiş, diğeri fonksiyonel (veya beceri) özgeçmiş ve diğer kombinasyon (veya karma) özgeçmiştir. Maksimum iki sayfadan daha uzun olmamalıdır (referanslar dahil değil). Şimdi, bu özgeçmiş türlerinin bazı özelliklerini anlamaya çalışalım. 6.2.1. Kronolojik (veya Ters Kronolojik) Özgeçmiş Kronolojik özgeçmiş (veya Ters Kronolojik alternatif adıdır) iş deneyimi tarihsel bir biçimde önceki - ilk geçmişten itibaren sırayla yapılan işlerin bir listesinin geleneksel bir biçimidir. Böyle bir özgeçmişe ayrıca eğitim, sertifika ve diploma (hangisi daha önemli ise o beliritlerek) ile kronolojik bir liste ekleyebilirsiniz. Kronolojik özgeçmiş ile kolayca tüm beceri, deneyim ve eğitim kolayca görilebilir Tek bir deneyim sahibi ve tutarlı bir iş geçmişi olan aynı alanda kalmak isteyip bunu vurgulamayı amaçlayan iş arayanlar için, kronolojik özgeçmiş en etkili yöntemdir. Kariyer değiştirienler ve deneyimsiz (yeni mezun ve yeni insan işgücü)- olanalar için bunu yazmak güçtür. Aşağıda Kronolojik Özgeçmiş için örnek bir şablon 8 verilmiştir. 8 http://jobstar.org 20/60
Adı Cadde Sehir, Posta Kodu Telefon e-posta İŞİN AMACI Çok kısaca gelecekte ne iş istiyorsunuz belirtiniz ÖZET İşinizin hedefi neden iyi olacaktır üç veya dört madde ifade ile özetleyin. Her bildirim iki satırdan daha uzun olmamalıdır. Sizin ifadeniz deneyim, beceri, toplum hizmeti ve kişilik özellikleri ile ilgili gücü vurgulamanız gerekir. En alakalı olanı önce gelir, bu yüzden bu bölümdeki tablolara öncelik verin. PROFESYONEL TECRÜBE ŞİRKET ADI, Şehir, Eyalet, 20xx-şimdiki Mesleği Bu iş üzerinde gerçekleştirilen neyi öğrendim ya da işinizin amacı ile alakalı olduğu başarılı çalışmaları hakkında iki veya daha fazla madde ifadeler yazın. Başarılarınızın mümkün olduğunca uygun sonuçları ölçmeli, siz organizasyon olarak olumlu, alt satırda, patron, iş arkadaşları veya müşterilerle nasıl etkilediğine bakınız. İşiniz amacı ile ilgili olması iş başında almış ödül veya övgü ile anılması. ŞİRKET ADI, Şehir, Eyalet, 2xx-xx Mesleği Bu iş üzerinde gerçekleştirilen neyi öğrendim ya da işinizin amacı ile alakalı olduğu başarılı çalışmaları hakkında iki veya daha fazla madde ifadeler yazın. Yukarıda bahsedilen ipuçlarını takip edin. Meslekği bölümünde tabloları öncelik sırasına koyunuz böylece en ilgili olanı önce gelir. ŞİRKET ADI, Şehir, Eyalet, 19XX-XX Mesleği Bu iş üzerinde gerçekleştirilen neyi öğrendim ya da işinizin amacı ile alakalı olduğu başarılı çalışmaları hakkında iki veya daha fazla madde ifadeler yazın. Yukarıda bahsedilen ipuçlarını takip edin. Meslekği bölümündeki tabloları öncelik sırasına koyunu böylece en ilgili olanı önce gelir. Derece. Başlıca [varsa ilgili], 20XX Okul, Şehir, Devlet Kuruluştaki Görevi, 20xx-şimdiki Kuruluştaki Görevi, 20XX-XX EĞİTİM TOPLUMA HİZMETİ 21/60
6.2.2. Fonksiyonel (Beceri) Özgeçmişi Fonksiyonel özgeçmişiniz, geçmiştek "anlamlı" becerilerinizi geleneksel kronolojik biçimde ortaya koyar ve işverenin gerek duyduğu özellikleri eşleştirmesine olanak verir. Bu tarih sırasına göre çalışma, daha önce kazanılan devredilebilir beceri ve deneyimleri vurgular ve güven sağlar. Fonksiyonel özgeçmiş formatıaşağıdaki durumlarda kullanılır 9 : Bir dizi "karma" iş geçmişi ve/veya bağlantısız işleriniz var ise: Yeni mezun veya iş hayatına yeni giriyorsanız "İdari Asistan" veya "Pazarlama Koordinatörü" gibi iş başlıkları, açıkça kullanılan beceri düzeyini yansıtamıyorsa Bir kariyer değişikliği yapıyor sektörü veya mesleği değiştiriyorsanız Fonksiyonel özgeçmiş ayrıca eğitim ve istihdam geçmişinizi de sunmaktadır ama ilk olarak sahip olduğunuz beceri ve ilgi açısından dört ya da beş üstün nitelik alanlarını listeleyiniz. Bu işverene sizin (işveren uygun nitelikler aramaktadır) yaşadığınız deneyimin tamamını gösterir. Fonksiyonel özgeçmiş yeni mezunlar, iş veya eğitim geçmişlerinde büyük eksikler olanlar, işgücüne yeni girenler, özel sorunları olanlar, sanayi veya alan değiştirenler için daha yararlıdır. Aşağıda Fonksiyonel Özgeçmiş için örnek bir Şablon 10 verilmiştir. 9 http://jobstar.org 10 http://jobstar.org 22/60
Adı Cadde Sehir, Posta Kodu Telefon e-posta İŞİN AMACI Çok kısaca gelecekte hangi işi iş istiyorsunuz belirtiniz ÖNEMLLİ NİTELİKLER işinizin hedefiyle ilgili cümlleri üç veya dört madde ifade ile özetleyin. Her bildirim iki satırdan daha uzun olmamalıdır. Sizin ifadeniz deneyim, beceri, toplum hizmeti ve kişilik özellikleri ile ilgili gücü vurgulamak gerekir. En alakalı olanı önce gelir bu yüzden bu bölümdeki tablolara öncelik verin. PROFESYONEL BAŞARILAR ANAHTARBECERİLER Bu becerileri kullandığı istihdam ya da gönüllü aktiviteler hakkında iki veya daha fazla madde ifadeler yazın. Başarılarınızın mümkün olduğunca uygun sonuçları ölçmek, siz organizasyon olarak olumlu, alt satırda, patron, iş arkadaşları veya müşterilerle nasıl etkilediğine bakınız. İşiniz amacı ile ilgili olması iş başında almış ödül veya övgüleri belirtiniz Eğer sorunları çözmek için bu beceriler kullanılırsa, kısaca sorunları ve sonuçları açıklayınız ANAHTARBECERİLER Aşağıda ilk bölüm de sözü edilen kriter anahtar bir beceridir, iki ya da daha fazla sayıda madde ifadeler yazın. Anahtar Beceri bölümünde tablolara öncelik veriniz böylece en ilgili olanı önce gelir. 20xx-şimdiki 19xx-xx 19xx-xx Derece. Başlıca [varsa ilgili], 20XX Okul, Şehir, Devlet Kuruluştaki Görevi, 20xx-şimdiki Kuruluştaki Görevi, 20XX-XX İŞİN TARİHİ ORGANİZASYON, Şehir, Devlet Meslekği ORGANİZASYON, Şehir, Devlet Mesleği ORGANİZASYON, Şehir, Devlet Mesleği EĞİTİM TOPLUMA HİZMETİ 23/60
6.2.3. Kombinasyon (Karma) Özgeçmiş Kombinasyon veya karma özgeçmiş; fonksiyonel ve kronolojik yaklaşımları dengeleyen hemde iş geçmişiniz ile ilgili becerinizi vurgulamak için yazılır. Kronolojik ve fonksiyonel özgeçmiş formatlarını en iyi biçimde bir araya getiren bir forömattır. Bu şekilde düzenlenen bir özgeçmiş genellikle işverenlerin hem kronolojik olarak işinizi hem de iş becerilerinizin listesini takip etmelerine olanak sağlar. Temel kronolojik formatı kullanarak iş geçmişini sunarken iş geçmişinizi temel bölüme yazın becerileriniz alt başlıklarda her iş unvanı/işveren altında kategorilere ayırarak kullanın. Bu format aşağıdakilerden en az biri için geçerlidir: Eğer bir kariyer değişikliği yapma ve devredilebilen becerileri vurgulamak istiyorsanız. Eğer şu anda çalışıyor ancak başka bir alan veya sektörde ilerlemek istiyorsunuz. İşinizde açık bir şekilde sorumluluk düzeyinin tarif yoksa İşinizde karşılıksız çalışamlarınız sonucu elde ettiğiniz deneyim ile istihdamdaki açıklarınızı iş hedefi doğrultusunda kapatmak istiyorsunuz. Aşağıda Karma Özgeçmiş için örnek bir Şablon 11 verimiştir. 11 http://susanireland.com/resume/how-to-write/format/combination-template/ 24/60
Adı Cadde Şehir, Posta Kodu Telefon e-posta İŞİN AMACI: Bundan sonra istediğiniz iş NİTELİKLERİN ÖZETİ Verilen ilgili alanlarda iş hedefi nedir ya da yeni bir pozisyon için gerekli becerileri kullanarak hangi deneyimler kazanılmıştır Genel olarak kariyer başarısı gösterin bu işte iyi bu nednle olmak istiyorum şeklinde ifade edin Referans PROFESYONEL TECRÜBE 20xx-pres. Mesleği, Şirket Adı, Şehir, Cadde BAŞLICA BECERİLER Beceri gösterdiğiniz iş, kazanılmış bir başarı. Beceri ve sonuçları kullanılarak çözülmüş bir sorun.. Alt satırda, patronunuz, müşterilerinizi etkilemek için becerini kullandığı bir vurgu işiniz amacı ile alakalı olan ödüller, takdirler, yayınlar, vb- BAŞLICA BECERİLER gurur duyduğunuz işten bir proje, beceri kullanmanız hedefi destekler. Beceri göstermek ölçülebilir sonuçları olan bir başka başarıyı örnek verin becerinizi görme bir fırsatı buldular 20xx-xx Mesleği, Şirket Adı, Şehir, Cadde İşiniz hedefi desteklediği bir proje rbu çalışma doğrultusunda iyi olduğu gösterir bir başka başarı. Beceri işaret ölçülebilir sonuçlar. 20xx-xx Mesleği, Şirket Adı, Şehir, Cadde Bir sonraki işveren tarafından değerli olacak bir başa Beceriniz görme fırastı bulmalarına yardımcı oldu EĞİTİM Derece, Başlıca [varsa ilgili], 20xx. (opsiyonel) Okul, Şehir, Devlet 25/60
6.2.4. Elektronik Özgeçmiş e-özgeçmiş, veya elektronik özgeçmiş, bugünün iş arayanları için çok önemli bir araçtır. Elektronik özgeçmiş çeşitli türleri kapsayan geniş olarak kullanılan bir terimdir: Biçimli "print" özgeçmiş, Metin tabanlı (ASCII) özgeçmiş, Zengin Metin Biçimi (RTF) özgeçmiş, Taşınabilir Belge Biçimi (PDF) özgeçmiş, Web tabanlı (HTML) özgeçmiş, Taranabilir özgeçmişi teknolojik yaklaşım belirler. Geleneksel modlarda kullanlıanın aksine elektronik özgeçmiş, e- posta yoluyla internet üzerinden gönderilen veya kendi Web sayfası üzerinde bulunan - e-özgeçmişlerle elektronik olarak teslim edilir. 6.2.5. Görsel Resume Çevrimiçi multimedya görsel bir özgeçmiştir. Çevrimiçi özgeçmiş sizin beceri ve kişiliğinizi geliştirir, bireysel ve profesyonel tanıtım oluşturmak için yardımcı olur ve iş arayan kalabalığının arasından sıyrılmanızı sağlar. Sıkıcı bir yazılı özgeçmiş yerine, iyi tasarlanmış bir Görsel Özgeçmiş size Özgeçmiş/CV nizi sergilemeyi sağlayan bir portföy oluşturmaktadır ve kapak Profesyonel Portföy, Resimler, Yazı Örnekleri, tavsiye Mektupları, Ses ve video dosyaları ekleyebilirsiniz, mesleki ve kişisel başarıları. hangi daha kapsamlı olarak Profil ve yeteneklerinizi ortaya koyabilirsiniz. 6.3. Özgeçmiş Oluşturma Sizin altyapınız ve ihtiyaçlarına uygunluğuna göre iletişim bilgileri, amaç, niteliklerin özeti, eğitim, iş deneyimi içeren bir özgeçmiş birkaç bölümden oluşur. Ayrıca onur ve faaliyetleri bölümü eklenebilir ayrı bir sayfada referanslar sunulabilir. Bir özgeçmiş geliştirirken, tutarlı içerik, tasarım stratejileri, aralıklar ve yazı karakterleri, içeriğin başlık ile eşleşmesi ve her zaman yazım ve biçimi sık sık kontrol etmek önemlidir. Bugün birçok işveren yüzlerce özgeçmiş yorumu alır, akıllıca tasarlanmış bir özgeçmiş onların dikkatini çeker ve bu bazen oldukça sıkı düzenleme gerektirir. 26/60
Aşağıdaki özgeçmiş bölümleri verilmiştir içeriğe tüm öğeleri koymak zorunda değilsiniz, onlar genel olarak verilmiştir, ancak sizin ihtiyaç ve gereksinimlerinize göre aşağıda verilen içerik öğelerini seçebilirsiniz İletişim Bilgileri Bölümü (Özgeçmiş Başlığı) İletişim bilgileri bölümü: Potansiyel işverenlere sizinle irtibata geçmelerinde yardımcı olacak bilgiler sağlar Bir ilk izlenim sunar Genellikle sayfanın üst kısmında yer alır İçerik: İsim, Adres ve Telefon, e-posta, Web adresi, faks numarası, Sosyal ağ Profil URL (Profil iş arama için uygun olduğunu göstern profil ), başka yollarla temas. 6.3.1. İş Amacını Bildirme (Hedef ve misyon) İşin amacını bildirmek çoğu zaman,kısa bir cümle şeklinde olabilir bu hemen iletişimin altında kısa bir bilgi notu biçiminde (genellikle 1-3 satır arasında) olabilir bu bilgi "bir bakışta" kariyer ve ilgi alanlarınızın genel bir resmini verir Alternatif isimler: Profesyonel Amaç, Özgeçmiş Capsule, Kariyer Hedefleri, vb. Amaç kısa ve öz olmalı, ama aynı zamanda kullanıcı merkezli olmalıdır. Kullanıcı-merkezli hedefleri belirli işveren/organizasyonu ve konumuna göre tasarlamalısınız. Kullanıcı-merkezli hedefleri işverenin/kurumun adı ve spesifik pozisyon ünvanı devlet ve bunlar kısaca başvuranın işveren/kuruluşun hedeflerine ulaşmasına nasıl yardımcı olacağı aşağıda özetlemektedir. Örnek: Amaç: Sky Market Mağazasına satış ekibi elemanı olarak katılarak %100 müşteri memnuniyetine ulaşmak ve bunu sağlama misyonunu gerçekleştirmek. Bu, kişisel hedefler ile işveren/şirket hedeflerine ilişkilendirmek ve iyi bir ilk izlenim yaratmak için, hızlı bir şekilde bilinmesi gerekenleri bulmalarına yardımcı olmak üzere anahtar nitelikler, beceriler ve/veya hedefleri vurgulamak için yazılmıştır 27/60
6.3.2. Niteliklerin Özeti Bölümü Niteliklerin Özeti (Niteliklere ışık tutacak özet olarak da adlandırılabilinir) bir özgeçmiş bölümünde başvuru hedefi içinde belirtilen iş için l nedenini söylemek için ideali 3-4 kısa cümleden oluşur. Bu bölümde deneyim, kimlik, uzmanlık, kişisel değerler, iş etiği, altyapınız, ya da peşinde olduğunuz iş için sizi nitelikli kılan şeyler hakkında yazabilirsiniz. İddialI olmakta özgürsünüz ve özgeçmişin okunmasının tamamlanması yolunda okuyucu cezbetmek için elinizden geleni yapın. Eğer özgeçmişte kendinizi tanıtırken çok dürüst olmak gerektiğin ve yazdığınız tüm iddiaların daha sonra kanıtlanması gerektiğini unutmayın. 6.3.3. Eğitim Bölümü Bir eğitim bölümü işveren / organizasyon için sizin eğitim geçmişinizi ve örgün eğitimi vurgular. Bu bölümün amaçları şunlardır: bilgilendirmek ve ikna, okul eğitim ve öğretim hakkında bilgi vermek, eğitim geçmişinden sizin niteliklerin kanıt, özgeçmişte sizi diğerlerinden ayıran özellikleriniz konusunda işvereni ikna etmek. 6.3.4. Deneyim Bölümü Deneyim bölümü iş veya faaliyetler ile ilgili deneyimleri gösterir. Alternatif ortak adları: Profesyonel Tecrübe, İş Planları, Arazi Çalışması, Gönüllü Çalışma, vb. Bu bölüm, deneyimlerin iş için nitelikleri belirtmek ve işverenin hedefleri ile uyumu göstermek, müstakbel işverenleri ikna etmeye yardımcı olacak bilgiler sağlar; özgeçmişinizi diğerlerinden öne çıkarmaya mesleki kimliğiniz yardımcı olacaktır. Bu bölüme neler dâhildir? Şirket kuruluş ve yeri (şehir, eyalet), Pozisyon başlığı, istihdam ve katılımı Tarihler, sorumlulukları Açıklamaları, görevleri, başarıları, vb. görevleri tanımlamak için eylem fiilleri yerine güç fiiller 12 kullanın. 12 For resume power words and action verbs you may see the web page http://www.careeroverview.com/resume-words.html 28/60
6.3.5. Onur ve Etkinlikler Bölümü Varsa bir onur ve faaliyetleri bölümü, ilgili etkinliklere katılmanızı vurgulayan bir bölüm ve aldığınız herhangi bir onur olduğunu (örn: Ayın çalışanı, en iyi performans, yıldız çalışan, vs) vurgulayın. 6.3.6. Ön yazı Bir ön yazı hazırlamak her zaman faks, e-posta veya normal posta olsun daima özgeçmişinizi tanıtır ve altyapı ve deneyiminizin işverenin spesifik ihtiyaçlarına uygun olup olmadığını açıklar. Okuyucunun işe başvuranların onlara nasıl yardımcı olabileceğini düşünmeye ve anlmaya zamanı yoktur; adayın işi bunu göstermektir. Her pozisyon için özelleştirilmiş bir mektup yazmak daha iyidir. Bir ön yazı size iş başvurusunda işverenin ilgisini kazanmak için bir araçtır. Bu giriş bir kişisel başlık olarak yazılır. Ön yazı için üç unsur gerekir: özgeçmiş gönderme amacını açıklamak, özgeçmişiniz işverenin ilgisini çekmesi, ve belirli bir pozisyon ya da kariyer alanında hedef özgeçmişi oluşturmak Doğrudan bir göndermelerde ön yazı özellikle etkilidir. Bu işverenle sizin arasında hemen bir bağlantı sağlar, böylece bahsettiğiniz başvuru için açıklma fırsatı verir. Etkili ön yazı, net ve kısa olmalıdır selamlama, açılış, gelişme ve sonuçtan oluşan 3 4 paragraf yeterlidir. 29/60
6.3.7. Perakende Mesleği için uygun bir CV nasıl olmalıdır Perakende Mesleği için uygun bir CV nin nasıl hazırlanması gerektiğini anlatmak çok güçtür. Çünkü perakende sektöründe çalışma ve kariyer fırsatları çok farklı türleri içerir. Bu nedenle, bu konuda genel bir bakış benimsenebilir ve bu yüzden başvurduğunuz belirli iş ile alakalı iyi uygulama örneklerini takip etmeniz önemlidir. Ancak, burada izlenmesi gereken bazı genel ipuçları verilmiştir. Kişisel bir profil göz önüne alındığında perakendecilerin aradıkları insanların becerilerinin geniş bir yelpazeyi kapsadığını hatırlamak önemlidir. Burada perakende sektörü için tasarlanmış bir kişisel profile bir örnek verilebilir: İyi liderlik - bir önceki görevinde 5 kişilik iki takım yürütmüş olması, Hedef odaklı - önceki rolü üst üste 6 ay boyunca satış hedeflerini aşmış olması, Verimli - son 3 ay boyunca en az 10 gün öncesinde tüm programının performans hedeflerinin en tepesinde olması İyi iletişim becerileri - yöneticiler ve müdürler için düzenli satış sunumları teslim edilmiş olması Burada ihtiyaç duyulan becerilerin farklı türleri için bireysel ve belirli bir iş içindeki rolünüzü anlatırken kullanabileceğiniz kodlardan bazıları: Yaratıcı beceriler - kavramsallaştırma, tasarım, icat, yaratıcılık Finansal beceriler - bütçe analiz, tahmin, pazarlanan, öngörülen, planlanan Kişilerarası beceriler - ikna, kolaylaştırma, temsil, koçluk, değerlendirme Çeşitli internet sitelerine, size CV/Özgeçmiş yorumlayan perakende işler için bazı örnekler verilmiştir 13. 6.4. Ustalık CV/Özgeçmiş Hazırlanması Her şeyden önce tüm alt yapınıza ait bilgilerinizi toplamanız gerekir ve sonra aşağıdaki kategorilere göre organize edilmelidir: 13 Some useful web sites for CV/resume samples for retail jobs: http://career-advice.monster.co.uk/cvs-applications/free-cv-templates/jobs.aspx http://jobsearch.about.com/od/sampleresumes/a/sampleresume2.htm http://www.bestsampleresume.com/resumes/retail-resume.html 30/60
Eğitim gitmiş olduğunuz okul ve kolejlerin başlama ve bitirme tarihleri adları adresleri; ayrıca herhangi bir sorumluluk ve pozisyon ya da herhangi bir özel başarılar varsa ekleyebilirsiniz. Çalışma - tarihleri ile işverenlerin adları ve adresleri, onlar için çalışılan iş başlıkları bu görev ve sorumlulukları, herhangi bir promosyon veya bir başarı gibi diğer ilgili bilgiler. Eğitim ve beceri - tüm eğitim kursları listesi (sadece yarım bir gün olsa bile) eğer üzerinde başka bir beceri edinmişseniz zamanı, tarihlerinin bir listesi. Diğer bilgiler - hobiler ve ilgi alanları ve değerlendirenlerin isimleri ve adresleri. Bir Özgeçmiş/CV hazırlamanın kolay yolu tercihlerinize göre bir Özgeçmiş/CV Microsoft Word Programları ile Özgeçmiş Sihirbazıdır. Yapmanız gereken tek şey bilgisayarınızdan Word programında aşağıdaki sırayı takip etmektir: - Word Programı açın - Dosya Menüsü üzerine tıklayın ve ardından Yeni üzerine tıklayın - Üzerine tıklayarak sağ menüden Sihirbazı Sürdür'ü seçin, CV Sihirbazı penceresi açılır. - Bu pencereden, kendi ihtiyaçlarınıza göre CV hakkında gerekli seçimleri yapmak ve CV eklemek, bilgilerinizi girmek için pencerenin sol menüsünü kullanabilirsiniz. Ekranda Stil, Tür, Adres, Kişisel, Standart Başlıklar, İsteğe Bağlı Başlıklar, ekle/sıralama Başlıklar vardır. - Seçimlerden sonra ileri'ye tıklayın. - Ekrandan Bitir geldiğinde tıklayınız. Hepsi bu kadar! CV/Resume hazır. 31/60
Özgeçmişinizi oluşturduktan sonra, çeşitli web sayfalarında verilen yönergeleri ve kontrol listeleri kullanarak özgeçmiş düzeltilebilir: http://www.careeroverview.com/resume-critique.html http://jobsearch.about.com/od/resumes/a/resumproof.htm Gerekli düzenlemeleri yaparak iyi bir Master Özgeçmiş oluşturabilirsin ve buna bağlı olarak her iş başvurusu için eklemeler ve çıkarmalar ile özelleştirmek mümkündür.. 32/60
6.5. Başvuru Formları Başvuru formları doldurulması iş aramanın bir diğer önemli konusudur. Başvuru formları klasik basılı tür veya internette geliştirilen çevrimiçi olabilir. Şirketlerin çoğu kendi internet sitelerine ya da iş arama internet sitelerine iş ilanlarını yükleyerek işe alım sürecini basitleştirmek istemektedir. Bu nedenle iş ararken klasik yöntemler bilmenin yanında ayrıca çevrimiçi uygulamalar göz önüne almalısınız. Türü ne olursa olsun, başvuru formunun düzgün görünümlü olması önemlidir, onun için doldurmadan once dikkat edin. Doldurulması gereken form klasik bir kâğıt formu ise, boş formu fotokopi ile çoğaltabilirsiniz veya çevrimiçi bir başvuru formu ise, formu doldurarak boş bir form yazdırmak ve o kopya üzerinde kalemle ilk taslağı yazabilimek mümkündür. Bu arada, hoşunuza giden ya da gözden kaçırmış şeyler ekleyerek değiştirebilirsiniz. Taslak kopya sonuçlandırmadan sonra özgün form doldurabilirsiniz. Göndermeden önce son başvuru formunun dilbilgisi, noktalama ve yazım denetimi ve kontrolü de önemlidir. 33/60
7. İŞ GÖRÜŞMELERİ Bir mülakat yönetici tarafından bilgi elde edinilmesi için iki kişi (görüşen ve görüşülen) arasındaki bir görüşmedir. 14. Bir iş görüşmesi potansiyel bir çalışanın; şirket, kuruluş, firma ya da şahıs tarafından değerlendirildiği bir süreçtir. Görüşmeler tüm işverenler için işe alım sürecinin önemli bir parçasını oluşturur. Amacı aday (lar) ın rolü ve pozisyonu iş için başvuru uygunluğunu değerlendirmek ve bunun için bir şans vermek ve iş başvurusu için yetenekleri ve kişiliğini görmektir. Bu işlem sırasında, işveren başvuru sahibinin işe uygun olup olmadığını belirlemeyi amaçalamaktadır. İş görüşmelerinin bir birçok farklı türleri vardır, işverenler istihdam için bilgisayarları kullanabilir ama en tipik iş görüşmesi aday ile işe alma yöneticisi arasındaki bire-bir görüşmedir. Mülakatı yapan başvuranın deneyim ve becerileri hakkında sorular soracaktır, bu aşamada iş öyküsü, durumu ve kişisel özellikleri ile ilgili olarak kendine uygun kişi aramaktadır. 7.1. Görüşmenin Aşamaları Bir görüşmenin aşağıdaki dört bileşenden oluştuğu düşünülebilir: Tanıtımlar: İlk izlenim sadece otuz saniye sürer. Uyum kurulması, doğrudan ve sürekli göz teması, sağlam bir el sıkışma, bir sıcak gülümseme, iyi bir duruş, kendine güvenli bir şekilde kendinizi tanıtmak önemli unsurlardır. Bakımlı, profesyonel bir görünüm önemlidir. Mülakat için birkaç dakika öncesinden hazır olmalısınız. İlave olarak CV'nizi kopyalarını ve varsa başvuru listenizi hazır ediniz. 14 http://en.wikipedia.org/ 34/60
Ön sorular: İşverenin görüşmeyi başlatması için izin verin, ancak "Bu iş konumunun ne gerektirdiğini anlıyor musunuz..." veya "iş için beklentileriniz nelerdir?" gibi bazı açılış konuşmalarına ve sorulara hazırlıklı olun. Asıl Sorular: Bu iş için gerekli beceriler ile ilgili önemli sorular. Kapanış: Bu görüşmenin son parçasıdır burada ilgilenip ilgilenmediklerini tekrar çağırlıp çağrılmayacağınızı ve sonraki aşamayı belirtirler. 7.2. Her Tür İş Görüşmesi İçin Bazı Genel Yol Gösterici İlkeler Her iş görüşmesi farklıdır, ancak herhangi bir iş için, herhangi bir mülakatta size rehberlik edebilecek bazı genel ilkeler vardır. Görüşmeler sırasında, kendiniz ve deneyiminiz hakkında konuşurken, aşağıdaki noktaları göz önünde tutun 15 : 1. Çözüm olun Mülakata işverenin ihtiyaçları ve sorunlarını belirleyerek hazırlanın. Daha sonra bu sorunların nasıl çözülebileceği ne yönelik örnekler hazırlayın - ve geçmişte (varsa) nasıl benzer sorunlar çözdüğünüzü anlatın. Eğer elde ettiğimiz uygulama ile belirli sonuçları olan hikâyeler varsa anlatın. 2. Spesifik olun Boş ifadelerden kaçının - alakalı ve spesifik hikayeler ile beceri ve özellikleri ile ilgili iddialarınızı desteklemek için hazırlıklı olun. 3. Pozitif olun Durumunuz hakkında ya da varsa eski işvereninizi şikâyet etmekten kaçının. 15 http://hotjobs.yahoo.com/career-articles-selling_yourself_in_the_job_interview-1471 35/60
4. Alıntılar hazırlayın Üç ya da dört etkili kısaca ama açık şekilde belirtilmiş bir kısa konuşma hazırlayın. Geçmişteki başarılarınızı ve becerilerinizi vurgulamak akılda kolayca kalır. Bir kısa konuşmada örneğin, bununla ilgili bir durumda şöyle bir şey ürün satışını yüzde 10 oranında arttırdı, "Benim raf organizasyonu fikrimden sonra bizim dükkânın müşteri trafiği yüzde 20 arttı. Son işverenim için bir tanıtım kampanyası tasarladım" son iş yerimde işveren tarafından son derece takdir gördü. Etkili bir kısa vurgu için kendinize sorun; "Son işlerimdeki en büyük başarılarım nelerdir?" ve "diğer adaylardan beni ayıran ne?" 5. Özgeçmişiniz Hakkında Konuşmaya Hazırlanın Özgeçmişiniz ve girişiniz sizin için muhtemelen en azından bir çerçeve oluşturacaktır. Özgeçmiş kısa olmak zorunda olduğundan, muhtemelen detaylandırılmış veya daha ayrıntılı izah edilebilecek pek çok seyi söylemeniz gerekebilir. Bu detayların, yanı sıra kazanılan becerilerinizi ve övgüleri mülakatta kullanın. 6. Sözsüz İletişimin Farkında olun Sözsüz İletişim, kendiniz Hakkında çok sey "soyleyen": Vucut dilinizdir. Örneğin duruşunuz ve yüz ifadeleriniz. İş görüşmesinde uygun görüşme beden dili de dâhil olmak üzere etkin bir sözsüz iletişim tekniklerini kullanma esastır. Aslında kelimeler iletişimde % 10'dan az bir karşılığa denk gelmektedir. Ardından bizim nasıl hareket ettiğimiz, vücudumuzu otururken nasıl kullandığımız geliyor. 16. Beden dilinin gönderdiği mesajı farkında olun ve mülakat yapn kişinin bu mesajları algıladığını farkında olun. Eğer görüşmeci ile mükemmel uyum kurmak istiyorsanız görüşme sırasında kullanabileceğiniz kanıtlanmış teknik bilgileri edinin. Soruları cevaplarken görüşmeler sırasında, göz teması korumak, sık sık gülümseme ve iyi bir izlenim bırakır (Bu modülde Bölüm 7.3 'de verilmiştir.) İyi bir izlenim bırakmak için olumlu beden dili basit yönergelerini takip edebilirsiniz. Son olarak, sözlü ve sözsüz iletişim el-ele gider unutmayın. 7. Görüşme kıyafetleri Bu görüşmeler için uygun bir elbise ve mülakat kıyafetleri hakkında yaygın olarak kabul kurallara uymak gerekir. Iş görüşmesi kıyafet için standart öneriler sağduyuya dayanmaktadır -, düzenli akıllı ve nispeten muhafazakâr ve sade 16 http://www.totaljobs.com/careers-advice/interviews/body-language 36/60
olmak. Bu şirket kültürüne göre giyinmeyi daha kişisel bir yaklaşım olarak ele alabilirsiniz, profesyonel bir görüntü sağlarken kendinizi rahat ettirecek kıyafetler önemlidir. Perakende iş için, rahat görüşme kıyafetleri seçebilirsiniz. 7.3. İş Mülakatlarında Sözsüz İletişim Bir iş görüşmesi sözsüz iletişim görüşme sırasında vücut dili kullanma anlamına gelir. Iş görüşmesinde doğru mesajı gönderme başarı için son derece önemlidir. Etkili sözsüz iletişim tekniklerini kullanmak işi elde etmek için önmeldir. Iletişimde kelimeler % 10'dan daha az etkili. İş görüşmesi sırasında gönderdiğiniz mesajın% 90 sözsüz olduğunu unutmayın. Beden dilinin önemi sıklıkla dile getirilir, ama her zaman hak ettiği ilgiyi almaz. Başarı etkili bir sözsüz tarzı sunmak beden dili yönetimi ile ilgilidir. Etkili iletişim sözlü kadar sözsüz profesyonellik gerektirir. Aşağıda görüşmeler için bazı vücut dili ipuçları verilmiştir 17 : Eller Bir iş görüşmesi başında görüşülen kişi ile güçlü ve sağlam bir tokalaşma gerçekleştirmeldir. Zayıf bir, gevşek bir el sıkışma ilgisiz bir izlenim ve soğuk bir kişi havası verir veya zayıf karakter göstergesidir. Ayrıca, motivasyon eksikliği anlamına gelir. Ne yaptığınızı farkında olarak ellerinizi kontrol edin. Yüzünüzde dokunmayın ya da konuşurken saç ile oynama dürtüsüne karşı durun. Yüz, saç ya da boyuna dokunmadan yapılan bir iş görüşmesi profesyonelce görünür tersi durumda ise endişeli ve belirsiz ya da yalan olduğu mesajı gönderir. Görüşme vücut dili uzmanlarına göre burun veya dudak dokunmaları adayın tamamen dürüst olmadığını gösterebilir. Daha önce bunu duymuşsunuzdur ama yine de yinelemekte fayda var: Kollarınızı çapraz tutmayın. Kollarınızı göğsünüzde katlama; bir savunma, ilgisiz, sinir, saldırgan hatta negatif ve tutum olarak yorumlanabilir. 17 http://www.resumark.com/blog/tatiana/non-verbal-communication-using-body-language-during-job-interview/ 37/60
Ellerinizi ve kollarınızı çok kullanmayın. Görüşme vücut dili uzmanları çok el kol hareketi yapmanın size olan güveni azaltacağını kabul ediyorlar. Parmaklarınızla karşıdakine dokunmayın Fiziksel hareketleriniz açık ve anlamlı olmalıdır. Görüştüğünüz kişiyi konuya dahil etmek için işaret parmağınızı kullanmayın, masaya yumruk vurmaktan kaçının. Göz Teması ve Gülümseme Yönetici konuşurken merak ve heyecan gösterin. Doğrudan göz teması yapmak ve hafifçe öne eğilerek en iyi ipuçlarının ikisidir. Genellikle bu iş görüşmesi sırasında çok fazla ya da çok güçlü duygu göstermek tavsiye edilmez Gülümseyin ve uygun zamanlarda başınızı sallyın ama aşırıya kaçmayın. Gülerken kahkaha patlatmaktan kaçının. Soruları cevaplarken görüşmeci ile göz teması sürdürün ama sürekli onlara bakmayın. Kısa bir süre sonra yeniden göz teması kurulmalıdır anacak arada uzağa bakın göz temasını 10 saniye kadar süre tutmak gerekir Mülakat yapanın da sizle konuşurken göz teması içinde olması da önemlidir. Bu dinlemenizi ve onu anlamanızı sağlayacaktır. Dikkatinizi zemin veya tavana vermeyin. Bir şeyleri gizliyorsun gibi görünür. Sürekli aşağıya doğru bakmak samimi veya uysal görünmeyi sağlamaz. Gülümsemeyi unutmayın. Bazen gülümseyerek coşku ve ilgi göstermek de yardımcı olur. Eğer bir grup insan ile mülakatta iseniz, soruyu soran kişiye doğrudan konuşmak gerekir. Soruyu soran bireye cevap verin daha sonra diğer görüşmeciye bakın. Duruş Görüşmeden önce bir süre beklemeniz gerekir ise, resepsiyonda bacaklarını uzatıp elleriniz başınızın arkasında tutmayın. Bu ben sıkıldım sinyali verebilir. Bir görüşme için odaya girerken bu güven ve sıcaklığını göstermek için başınız dik olarak yürümek her zaman daha iyidir. Rahat oturuyor musunuz? Sarkan kollar ve bacaklar ile uzanmanız gerekmez, görüşmede ciddiye alınmak için daha ciddi bir ifade ile oturmalısınız. Ellerinizi tamamen rahatlatıcı bir biçimde tutarak dik oturun ve sandalyede biraz öne doğru eğilin. Bu rahat ve kendinden emin duygu olduğunu gösterir ve dinlediğinizi gösterir başınızı bir tarafa çevirirken çok hafif çevirin samimi ve açık olun 38/60
sandalyenin kenarında oturmayın. Bu rahatsız ve sinirli hissediyorum izlenimi verir biraz gergin olabileceğinizi gösterir. Sıkıca bir çanta tutmak kendine güvenen, soğukkanlı karakter göstermemektedir. Görüşmecinin duruşuna da dikkat etme önemlidir. Bazen görüşmeci aynı olumlu beden dili ve duruş benimseyerek hızlı bir ilişki kurabilir. Buna yansıtma denir. 18 Ancak yine de ince olduğunuzdan emin olun, aksi durumda bu yapmaya çalışmayın! Bacaklar Bacaklarınız ayak bilekleri veya her iki ayak yere düz olarak basmalıdır. Bu profesyonel bir görünüm ve iş görüşmesi sırasında sizi güvenli kılacaktır. Bacaklarınızı çok hareket ettirmeyin. Bu ne kadar rahatsız olduğunuzu gösterir. Bacak bacak üstüne veya ayak bileğiniz bacağınız üstüne atmanız çok rahat ve hatta kibirli görünmenize neden olur. SinirLİ bir şekilde tekrar tekrar yukarı ve aşağı ayaklarınızı hareket ettirmke, can sıkıntısı bir işarettir. Ses Tonu Açık ve kontrollü bir sesle konuşmak güven verir Değişen ya da bir monoton konuşma yapmaktan kaçının ancak aşırı heyecanlı ve duygusal konuşmayın. Görüşmeci ile eşit değilsiniz bir alttan olarak etkileşim kurun. Ses tonunuzun özür dileyen ya da savunma sinyali vermadiğinden emin olun. Enerji ve güven ile görüşme bitirmek. Bir görüşme sonunda ayağa kalkıp size verilen fırsat için görüşmeciye teşekkür edin. Bu farkındalık düzeyini artırır ve daha fazla konuşma yapmış olmanızı sağlar. 7.4. Perakende İş Mülakatları İçin Rahat Kıyafet Yazın rahat bir çalışma ortamı için hazır elbise pantolon ve bir düğme açık gömlek erkekler uygun olabilir. Soğuk havalarda, haki pantolon bir kazak ya da ceket deneyin. Kadınlar için seçenekler koyu elbise pantolon ve basılı bir üst, bir kuşaklı Shirtdress ya da kalem etek ve örme üst içerir. Kapalı-ayakkabı ya da düşük topuklu ayakakabı önerilir. Görüşme kıyafet göz önüne alındığında, ne giydiğiniz nasıl bir pozisyon istediğinizi gösterir. Bu nedenle her zaman düzgün görünüm aradığınız işin bir göstergesi olabilir unutmayın. 18 http://www.best-job-interview.com/interview-body-language.html 39/60