Özel Öğretim Yöntemleri Yrd. Doç. Dr. Ali Gurbetoğlu
Öğretim Teknikleri 2
Başlıca Öğretim Teknikleri 1. Beyin Fırtınası 2. Gösterip Yaptırma 3. Soru-Cevap 4. Rol Oynama 5. Drama 6. Benzetim 7. Altı Şapkalı Düşünme 8. Mikro Öğretim 9. Eğitsel Oyunlar 10. İkili ve Grup Çalışmaları 11. Deney-Laboratuvar 1. Bireyselleştirilmiş Öğretim 2. Programlı Öğretim 3. Bilgisayar Destekli Öğretim 1. Gezi 2. Gözlem 3. Sergi 4. Ev Ödevi 5. Görüşme 6.Müze 7.Proje 3
1. Beyin Fırtınası 2. Gösterip Yaptırma 3. Soru-Cevap 4. Drama 5. Rol Oynama 6. Benzetim 7. Altı Şapkalı Düşünme 8. Mikro Öğretim 9. Eğitsel Oyunlar 10. İkili ve Grup Çalışmaları 11. Deney-Laboratuvar 4
1. Beyin Fırtınası Bir soruna çözüm getirmek amacıyla: bireylerin -eleştiriye yer vermeden- düşüncelerini açıkladıkları, karar vermek ve hayal yoluyla orijinal düşünce ve fikirlerin üretimini sağlamayı hedefleyen öğretim tekniğidir 5
a- Kullanımı Orijinal düşünceler ve yeni çözümler üretmek amacıyla küçük bir grubun üyeleri arasında yürütülen bir tür serbest tartışmadır. Katılımcı sayısının 6-12 olabileceği bir tür küme tartışması tekniğidir. Sorun çözme gücünü, heyecanlı bir ortamda geliştirmeyi amaçlar Öğrencilerin, hayal kurarak ve bir sorun ya da konu üzerinde görüş ve düşüncelerini hızlı bir şekilde ortaya koyup açıklama imkanı sunar. Sorun önceden belirlenir, tartışmanın amacı açıkça ortaya konur Zaman sınırı belirlenir, bu süre içinde herkesin katkı sağlaması istenir Konuşulanları ve görüşleri yazacak bir sekreter seçilmelidir. Tartışma sonunda varılan sonucun kısa bir değerlendirmesi yapılmalı. problem için uygun olan çözüm biçimi özetlenmelidir 6
b- Yararları Öğrencilerin; yaratıcı düşüncelerini geliştirir. aktif bir şekilde öğrenme sürecine katılmalarına imkan sağlar. bilimsel düşünme becerilerini geliştirir bir konu ile ilgili bir çok görüşün olduğunu görmelerini sağlar Kısa zamanda çok sayıda fikrin ve düşüncenin üretilmesine imkan sağlar. Öğrencilerden ortaya attıkları fikirleri savunmaları gerekmediği için her öğrenci rahatlıkla aklından geçen düşüncelerini söyleyebilir. 7
c- Sınırlıkları Öğrencilerin ileri sürdükleri fikirlerin her yönüyle değerlendirme fırsatı yoktur. Öğrenciler problemle hiç ilgisiz fikirler söyleyebilir, problemin gerçek çözüm yollarından uzaklaşılabilirler. Sınıfta herkesin fikrini belirtmesi zorunluluğu, fikir beyan etmeyi sevmeyen öğrencileri zor durumda bırakabilir. Tartışmaları sürekli aynı öğrenciler yönlendirebilir. Çok zaman aldığı için ekonomik değildir. 8
2. Gösterip Yaptırma İzleyici grubun önünde bir işin nasıl yapılacağını göstermek ya da genel ilkeleri açıklamak için başvurulan tekniktir. Daha çok görsel iletişime dayanır. Uygulama düzeyindeki davranışların öğrencilere kazandırılmasında oldukça etkili bir tekniktir. 9
10
a- Kullanımı Tüm gösterilerin öğretmen tarafından yapılması zorunluluğu olmayıp gerektiğinde öğrenciler, bunu kendi aralarında da yapabilmelidirler. Gösteri esnasında kullanılacak araç ve gereçler önceden hazırlanmalıdır. Önce normal hızda, sonra yavaş hızda yapılmalı, gösteri kısa tutulmalıdır Her bir adım tartışılmalı ve her adımın niçin yapıldığı belirtilmelidir Gösteriler basitten zora doğru bir sıra ile ve aşama aşama yapılmalıdır. Dershane, atölye ve laboratuarda gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır. Öğrencilerde merak uyandıracak soruların sorulmasına önem verilmelidir. Yapılan işin veya deneyin ana hatları ve neticeleri tahtaya yazılmalıdır 11
b- Yararları Öğretilen bilgilerin kalıcı olmasını sağlar Bilgilerin beceriye dönüşmelerine yardımcı olur. Öğrenciler, bunu kendi aralarında da yaparak, bu sayede kendi yeteneklerini geliştirme ve başkalarıyla iletişim kurma becerileri kazanabilirler 12
c- Sınırlıkları Zaman bakımından ekonomik değildir. Araç- gereç sağlanması gibi maliyeti yüksek ve külfetli işlemler gerektirebilir. Bazı durumlarda tehlikelerle karşılaşılabilir. Sosyal beceri kazandırmada etkisizdir 13
3. Soru-Cevap Öğrencilere; düşünme ve konuşma alışkanlıkları kazandırma bakımından önemli bir tekniktir. 14
Soru Sormada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Soru; hoş, kolay ve anlaşılır tavırla sorulmalıdır, Konu ile ilgili farklı düzeylerde sorular geliştirilmeli. Öğrenci düzeyine uygun soru seçilmelidir, Sorunun cevabı evet veya hayır gibi kısa olmamalı, Kolay cevaplanabilecek sorulara öncelik verilmeli. Soru bütün sınıfa sorulmalı, özel durumlarda kişiye yöneltilmelidir Öğrencinin düşüncelerini de yansıtabilecek şekilde sorular sorulmalıdır, Ders başlarında düşük, daha sonra yüksek düzeyli sorulara geçilmeli. Soruların, öğretim hedefleri ile ilişkili olmasına dikkat edilmeli. Sorular açık anlaşılır olmalı; öğrencilerin anlayabileceği sözcüklerin seçilmesine özen gösterilmelidir. 15
a- Kullanımı Her dersin öğretiminde ve dersin her aşamasında kullanılır. Soru sorma, öğrencilerin öğrenme sürecine katılması amacını taşıyan, karşılıklı etkileşim içeren bir süreçtir. Bütün sınıfı ilgilendiren sorular, tüm sınıfa sorulmalı ve aynı anda herkes cevabı bulmak için düşündürülmeli ve daha sonra cevap verecek kişi belirlenmelidir. Doğru cevaplar anında pekiştirilmelidir. Konuşma zorluğu çeken ve yanlış cevap veren öğrenciler sabırla dinlenmeli, onları küçük düşürücü davranışlardan kaçınılmalıdır. Öğrencilere sorular belli bir sıraya göre değil de seçkisiz (random) yolla yöneltilmeli. 16
b- Yararları Soru-cevap tekniği öğrencilere düşünme ve konuşma alışkanlıklarını kazandırır Sorgulayıcı düşünceyi geliştirir Dikkatin sürekli uyanık tutulmasını sağlar Olguları anında değerlendirme yetisi kazandırır Katılımcılar kendi gelişimlerini izleyebilir 17
c- Sınırlıkları İçeriğe ilişkin bilgi aktarım hızı düşük olduğundan ekonomik değildir. Konuyu kapsayıcı işlevsel sorular hazırlamak kolay değildir. Yanlış cevaplar öğrencinin kendine olan güvenini zayıflatabilir. Tartışmaya dönüştüğünde önemli bir zaman kaybına neden olabilir. Katılımcılar arasında bir tür rekabet ve yarışmaya dönüşebilir. 18
4. Drama Drama, yaparak-yaşayarak öğrenme bakımından en etkili tekniklerden biridir. Katılımcılardan, kendi yaşantıları yoluyla bir olayı canlandırmaları beklenir 19
a- Kullanımı Drama metodu, çocuk hayatında çok önemli bir yer tutan oyun yeteneğinin kontrollü bir şekilde eğitim hayatına aktarılması demektir. Drama, öğrencilerin hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini yaşayarak öğrenmelerini sağlayan bir öğretme tekniğidir. Bu yöntemde bir fikir, durum, sorun ya da olay bir grup önünde dramatize edilir. Bu metodu iyi kullanmak için öğrencilerin bilgisi kadar dramatize etme becerilerinin de iyi olması çok önemlidir. Konunun önceden belirlenmesi ve senaryonun iyi bellenip uygulanması esasına dayanır. 20
b- Yararları Drama tekniği ile öğrenciler hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini öğrenirler. Problem çözme ve iletişim kurma yeteneğini geliştirir Etkili ve dikkatli dinleme, anlama ve konuşma becerileri geliştirir. Akıcı konuşmayı, dile hakimiyeti ve ifade yeteneğini geliştirir. Bilgilerin etkin kullanımını sağlayarak onları pekiştirir. Kişinin kendine olan güvenini artırır, demokrasi eğitimine destek olur. Başkaları ile daha rahat ilişki kurma becerileri geliştirirler. Tutum ve kavram geliştirmede, toplumsal problemlerin çeşitli boyutlarını görüp çözüm geliştirmede, liderlik ve yöneticilik özelliklerini ortaya çıkarmada yararlıdır. Öğrencileri belli konularda araştırma yapmaya ve işbirliği içinde çalışmaya sevk eder. 21
c- Sınırlıkları Hazırlanması ve uygulanması çok zaman alır. Değerlendirilmesi güçtür, Her zaman istekli öğrenci bulunamayabilir. Bazı konularda maliyet yüksek olabilir. Öğrenme sadece drama sürecinde rol alan öğrenciler ile sınırlı olabilir. Öğrenciler kendi duygu ve düşüncelerini rahat ifade edemeyebilirler. 22
5. Rol Oynama Sosyo-drama ve psiko-drama olarak da adlandırılır. Öğrencilere, insan ilişkileri konusunda daha çok bilgi, beceri anlayış kazandırmayı öngören ve oyun (drama) tekniklerinden yararlanma temeline dayalı deneysel bir eğitim tekniğidir. Öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlayan tekniktir. Öğrencinin başka bir kişiliğe bürünmesidir. 23
a- Kullanımı Rol yapma öğrencinin kendi duygu ve düşüncelerini başka bir kişiliğe girerek ifade etmesini sağlayan deneysel bir öğretim tekniğidir. Öğrencilerden, kendilerine verilen bir rolü oynamaları istenir. Öğrenci çeşitli kaynaklardan (kitap, ansiklopedi, film vb.) hazırlık yaparak o rolü hakkında kendi kendine bir senaryo geliştirir. Daha sonra sınıf veya daha uygun bir ortamda bu senaryoyu uygulayarak gösteriye dönüştürür. Öğrenci kendisini başka birinin yerine koyar duygu, sezgi, sempati, öfke ve sevgi gibi özellikler yaşanır. Örneğin; zorba birisini canlandırırken bu duyguları yaşanarak öğrenebilir. 24
b- Yararları Öğrencilere, insan ilişkileri konusunda daha çok bilgi, beceri ve anlayış kazandırır. Rol yapma yöntemi rol yapma sanatını öğrettiği gibi özellikle duygu ve becerilerin kazandırılmasında etkilidir. Duygu ve düşüncelerini sözlü olarak açıklama fırsatı verir. Öğrenciler yaparak ve yaşayarak öğrenme imkanı elde ederler. Empati kurma yetenekleri geliştirir, konu daha kalıcı bir şekilde öğrenilir. Öğrencilere sosyal beceriler kazanır, sözsüz iletişim biçimlerini (beden dili) öğrenmelerine aracılık eder. Kendini ifade etme gücünü geliştirir, sosyal etkileşimlerinin artmasını sağlar 25
c- Sınırlıkları Her konunun bu yolla işlenmesi mümkün olamayabilir. Her öğrencinin rahatlıkla üstesinden gelebilmesi oldukça zordur. Hazırlık için ciddi bir zaman ve kaynak gerekebilir. Hem öğrenci hem de öğretmen için zaman alıcı bir tekniktir. 26
Drama İle Farkı 1-Rol oynama daha dar kapsamlıdır. 1-Drama daha geniş katılım ile oluşur rol oynamayı da kapsar. 2-Rol oynamada birey, başka birinin kimliğine bürünerek dünyaya başkasının penceresinden bakmaya çalışır. 2-Drama da ise her türlü canlı-cansız varlık canlandırılır. 27
6. Benzetim Sınıf içinde öğrencilerin bir olayı gerçekmiş gibi ele alıp üzerinde eğitici çalışma yapmalarına olanak sağlayan tekniktir. Öğrenciyi desteklemek üzere gerçeğe uygun olarak geliştirilen bir model üzerinde yapılan bir öğretim yaklaşımıdır. Gerçek hayattaki olayların kontrollü bir şekilde temsil edilmesi olarak tanımlanabilir. 28
a- Kullanımı Benzetim sınıf içinde öğrencilerin bir olayı gerçekmiş gibi ele alıp üzerinde eğitici çalışma yapmalarına imkan veren bir öğretim tekniğidir Askeri eğitimdeki harp oyunları, pilotların uçuş öncesi yapay koşullarda eğitim görmeleri, astronotların eğitimi, tıpçıların kadavra üzerinde çalışmaları bu tekniğe birer örnektir. Deneyim ve tecrübe bir benzetişimdir. Öğretmen yapay bir problemi, gerçek yaşamdan alınmış bir olayı seçmelidir. Benzetim tekniğin de süre sınırsızdır amaca ulaşılana kadar devam eder. Öğrenci gerçek ortamda kullanmadan önce araçların işleyişini öğrenir. Öğretmen bu tekniği uygularken öğrencilere rolleri dağıtır, olayı tanıtır ve bir kontrolör olarak olayların dışında kalır. Problem çözme ve karar verme sürecine katılmaz. 29
30
b- Yararları Bireylerin ilerideki rollere daha iyi hazırlanmasını sağlar. Öğrencileri öğrenmeye gayet iyi güdüler. Analiz ve sentez gücünü geliştirir. Bireyler arası iletişim becerilerine katkı sağlar. Canlandırılacak konu, durum veya problem eğitimin amaçlarını gerçekleştirecek nitelikte olmalıdır. Öğrenciler ileride alabilecekleri rollere daha iyi hazırlanabilirler, ayrıca ilkelerini hayata geçirebilme yetilerini geliştirirler. Benzetişim tekniği savurganlığın ve oluşabilecek kazaların önüne geçilmesi açısından etkili bir yoldur Tehlikeli olan deneyler, Gerekli araç ve gereçlerin kontrollü ortamlarda bulunmayan deneyler, Zor tekrarlanabilen deneyler, Pahalı olan deneyler, eğitim ortamına getirilmektedir. 31
c- Sınırlıkları Çok fazla zaman ve maliyet gerektirebilir. Kalabalık sınıflarda uygulamak zordur. Öğretmenin öğrenciler üzerindeki kontrolü kaybolabilir Zaman zaman eğitimin gerçek amaçlarından uzaklaşmasına neden olabilir. Ortamın yapay olmasından dolayı gerçek ortamda karşılaşılmayan bazı durumlarla karşılaşılabilmesi mümkündür. Bazı gerçek durumların benzerlerinin oluşturulması her zaman mümkün olmayabilir. Öğrencilerin roldeki karakterlerine derin duygusal bağlılıkları da sorun oluşturabilir. Öğrencilerin aktif olduğu pek çok yöntemde olduğu gibi düzenleme ve tartışma uygulamalarından dolayı fazla zaman gerektirir. 32
7- Altı Şapkalı Düşünme Düşünce ve önerilerin belirli bir düzen içinde sunulması ve sistematikleştirilmesi amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Şapkalar düşüncelerin ayrıştırılması için kullanılan birer semboldür. 33
İyimser Tartışmalara sürekli olumlu yönden bakar. Kötümser Her zaman olay veya konunun olumsuz yönünü ele alır. Duygusal Hisleriyle davranır. Duygusal ve heyecanlı konuşur Pratik Akılcı Akılcıdır. Yaratıcı, pratik çözümler üretir. Tarafsız Net bilgiler sunar. Duygularını işe katmadan konuya yaklaşır. Yorumlayıcı Olgun, yorumlayıcı, analiz edici bir tarzla, olaylardan sonuç çıkarır. 34
Bardağın Yarısı su dolu Bardağın yarısı boş İyi ki bardağın hepsi boş değil Bardağın içinde bir miktar su var. Kimse itiraz edemez Bir bardak su için fırtına koparmaya gerek yok Bardağın durumu kişiye göre değişir 35
a- Kullanımı Düşünce ve önerilerin belirli bir düzen içinde sunulması ve sistematikleştirilmesi için kullanılır. Katılımcılara üzerinde görüşme yapacakları konu verilir. Tüm katılımcıların konuya yaklaşırken aynı şapkayı giymeleri yani konuya aynı şekilde yaklaşmaları istenir. Şapkalar düşüncelerin ayrıştırılması için kullanılan bir semboldür. Şapkaların rengi değiştikçe rengin simgelediği düşünceler de değişir Katılımcılar şapkaların tümünü belirli bir düzen içerisinde takarak düşünce ve önerilerini sırayla aktarırlar. 36
b- Yararları Olay ve olgulara çok farklı boyutlarıyla bakabilme becerisi geliştirir Demokratik tutum, eleştirel düşünce ve farklı görüşlere karşı empati kurabilme yetilerini geliştirir Duygu ve düşüncelerini ifade edebilme becerilerinin gelişmesine yardımcı olur Olası en sağlıklı, en uygun çözümün yolu sezilebilir ve deneme yanılmalara gerek kalmaz, fazla zaman kaybı önlenir. Olası seçenekler görüleceğinden bir karara varma ve sonuçların ortaya çıkması kolaylaşır. 37
c- Sınırlıkları Herkesin konuya farklı açıdan yaklaşması çok fazla zamana ihtiyaç gösterir. Herkesin her konuda fikir beyan etmesi her zaman mümkün olmayabilir. 38
8- Mikro Öğretim Özellikle öğretmenlerin hizmet öncesi eğitiminde kullanılır. Öğretmenlik uygulamalarını kayda alarak, kayıtlar üzerinden olumluolumsuz yönlerin tartışılması yoluyla yetiştirmeyi amaçlayan bir öğretim tekniğidir. 39
a- Kullanımı Öğretmen eğitiminde kullanılan, grup çalışmasına dayalı bir tekniktir. Uygulamaya bir video bandı ya da sınıftan gönüllü birinin yapacağı sununun izlenmesi ile başlanabilir. Adayların öğretmenlik davranış ve uygulamaları sistemli bir şekilde mümkünse kaydedilir. Derslerin sunumu kısa tutulur, 20 dakikayı geçmez. Genellikle grup çalışması biçiminde planlanır. Öğrenci sayısına göre 5-10 kişilik gruplar oluşturulur. Bir grup sunu yaparken, diğer gruplar değerlendirmeci rolünü üstlenir. Sunan gruptan bir kişi öğretmen kalanlar onun öğrencileri rolünü oynarlar. Sonra sunu kaydı birlikte izlenir, tartışılır ve değerlendirilir. Alınan dönüt ışığında mikro ders yeniden düzenlenebilir 40
b- Yararları Öğretmen adaylarına hizmet öncesi deneyim kazandırır. Başkalarının öğretim tekniklerini izleyip analiz ederek onlardan yararlanmayı sağlar Adayların kazandıkları bilgi ve becerileri uygulama fırsatı sunarak deneyim kazanmalarını sağlar Kendilerine olan güveni artırır, kaygı düzeylerini azaltır Kendi sunusunu izleyen öğretmen adayına kuvvetli ve zayıf yönlerini görme, kendini değerlendirme imkanı verir, Video ile kayıt yapılan gösteri, izlenerek kayıt üzerinden eleştiriler yapılabilir. Alınan eleştiriler doğrultusunda beceriyi yeniden deneme imkanı verir. 41
c- Sınırlıkları Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur. Dersi yöneten öğretim elemanına özellikle zaman açısından ek bir yük getirir Görüntünün kayda alındığını bilen öğretmen adayında heyecanlanma olabilir. Yapay bir ortamda gerçekleşen sunum, sorunlar ve çözümler bakımından gerçek sınıf ortamını tam olarak temsil edemez. Kendi sınıf arkadaşlarına dersi sunmak ile gerçek sınıflarda öğrencilere ders sunmak aynı değildir. Gerekli fiziksel ortamın hazırlanması ve araç-gereç sağlamak güç olabilir. 42
9. Eğitsel Oyunlar Oyun; belirli kurallara uyarak, belirlenen hedeflere ulaşmaya dayalı olarak düzenlenmiş eğlence aracıdır. Eğitsel oyun, öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesini ve daha rahat bir ortamda tekrar edilmesini sağlayan bir öğretim tekniğidir 43
a- Kullanımı Eğitsel oyunlar, öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesini ve daha rahat bir ortamda tekrar edilmesini sağlayan etkinliklerdir. Öğretmenin eğitsel oyunlardan başarılı bir şekilde yararlanması için dikkatli ve titiz bir hazırlık yapması gerekir. Eğitsel oyunlar özellikle öğrenmeye yönelik olmalı ve bir amaç doğrultusunda sınıf içinde uygulanmalıdır. Öğretmen oyunu sürekli kontrol etmeli ve öğrencilere ilgi göstermelidir Oyun oynarken zayıf öğrenciler hata yaptığı zaman üzerinde durulmamalı ve herkesin etkin olarak oyuna katılımı sağlanmalıdır. Değerlendirmede başvurulabilecek ödüllendirmede, ödülün maddi olmamasına dikkat edilmelidir. 44
b- Yararları Eğitsel oyunlarla ders daha ilgi çekici hale getirilebilir, en pasif öğrencileri bile aktif hale getirir. Oyunlar öğrencilere neşeli ve rahat bir ortam sağlar, sınıf içi çalışmalara da değişiklik getirir. Konular oyuna dönüştürülerek ilgi çekici duruma getirilir Kritik düşünme, kavram öğretimi, strateji geliştirme gibi öğrencinin çok yönlü gelişimini sağlar Eğlenerek öğrenmeyi, problem çözme becerilerini geliştirmeyi sağlar. Bir oyunun belli eğitsel hedeflere ulaşmak için kullanılmasıyla gerçekleştirilir. Örneğin : İngilizce dersinde kelime pratiği yapmak için söylenen kelimenin, son harfiyle başlayan yeni bir kelime söyleme oyununun oynanması 45
c- Sınırlıkları Dersin amacından sapması kolaylıkla mümkündür. Derste disiplinin sağlanması güçleşebilir Zaman alıcı bir etkinlik olduğundan ekonomik değildir. Her ders ve konunun öğretilmesinde kullanılması güçtür. 46
10. İkili ve Grup Çalışmaları Sınıftaki öğrencilerin gruplara ayrılarak, sınıf içi etkinliği şeklinde aynı konu üzerinde, özellikle soru cevap tekniği kullanılarak yaptıkları çalışmalardır. 47
a- Kullanımı Gruplar en az iki,en çok altı kişiden oluşur, Öğretmen yapılacak etkinlikler hakkında öğrencilere bilgi verir. Etkinliğin süresi 5-2O dakika arasında olmalıdır. Herkesin tüm etkinliklere eşit süreyle katılımları sağlanmalıdır. Öğretmen tüm çalışmalara rehberlik etmelidir. Öğrenmede öğrencilerin grup içindeki etkileşimleri önemlidir. Öğrenciler arası yarışmalar ve gruplar arası yarışma esastır. Öğrencilerin başarı ya da başarısızlıkları bireye değil, gruba aittir. 48
b- Yararları Gruplar, farklı özelliklerdeki öğrencileri bütünleştirir. Öğrencilerin bilişsel, sosyal, duygusal yönleri gelişir. Öğrencilere, problem çözme ve üst düzey düşünme becerileri kazandırmada etkilidir. Öğrenciler başkalarının fikirlerine saygılı olma, hoşgörülü olma,empati kurma ve tartışmayı öğrenme yeteneklerini kazanırlar. Demokratik tutum ve alışkanlıkların kazandırıldığı bu yöntemde, eğitim-öğretim ortamı bir eğlence haline gelmekte ve öğrencilerin hata yapma kaygıları azalmaktadır. 49
c- Sınırlıkları Özgüveni zayıf olan öğrenciler gruba aidiyet ve uyumda zorlanabilirler. Yeterli öğrenme sorumluluğu taşımayanlar, öğrenme arzusu içinde olan öğrencileri engelleyebilir. Yetenekli öğrenciler bazen daha az beceri gösterebilir, hayal kırıklığı yaşayabilirler Üst düzeyde yetenek gösteren öğrenciler grup üzerinde baskın olabilir. Sorumluluk paylaşıldığı için zamanın boşa geçme riski vardır. Grup öğrenmeye karşı gelebilir veya yıkıcı tartışmalar yaşanabilir. 50
11- Deney-Laboratuvar Bilimsel bir gerçeği kanıtlamak için yapılan denemedir. Bilgilerin gözlem ve deneyler yoluyla kazanıldığı, teorik bilgilerin pratik olarak uygulandığı bir yöntemdir. 51
a- Kullanımı Koşullar önceden belirlenmeli ve güvenlik önlemleri alınmalıdır. Öğretmen gerekli denemeleri ve hazırlıkları yaptıktan ve gerekli önlemleri aldıktan sonra gerçekleştirilmeli. Laboratuar yöntemiyle öğrenci deneyin nasıl düzenleneceğini, neler yapılacağını ve deneyin nasıl sonuçlandığını görür. 52
b- Yararları İlk basamağı güvenlik tedbirlerinin alınmasıdır. Bireyselliğe yer verir, öğrenme kuvvetli etkili olur. El becerilerini geliştirir, araştırma ruhunu geliştirir Öğrenci aktif olarak bilgi elde etme sisteminin içinde yaşar. Yöntemin duyulara hitap etmesi ve birçok duyunun kullanılmasını sağlaması öğrenmeyi kolaylaştırır. Öğrencide bilimsel bir ilgi uyandırır, üretici düşünme biçimlerini geliştirir. Yanlışlıklara anında müdahale etme ve düzelme imkanı sunar. ve 53
c- Sınırlıkları Deney malzemesi ve araç-gerecin sağlanması maddi bir külfet getirir. Çok zaman alması bakımından da ekonomik değildir. Becerisi az veya çekingen olan öğrencilerin katılımının sağlanması zordur. Kalabalık sınıflarda uygulanması çok zordur. Az sayıda öğrenciye çalışma imkânı verir. Uygulama genellikle ya öğretmenler ya da becerikli bazı öğrencilerce birkaç gösteri deneyi yapmaktan ibaret kalmaktadır. 54
1. Bireyselleştirilmiş Öğretim (Keller Modeli) 2. Programlı Öğretim 3. Bilgisayar Destekli Öğretim 55
1. Bireyselleştirilmiş Öğretim Öğrenciler arasındaki bireysel farklılığın giderilmesi, her öğrencinin öğrenme hızına uygun düşecek bir öğretimin yapılması, öğretimin bireyselleştirilmesi ile mümkündür Öğrenciler arasında bireysel farklılıklar vardır. 56
a- Kullanımı Birleştirilmiş sınıf uygulamalarında etkili bir biçimde kullanılabilir Öğrencinin öğrenme hızına bağlı olarak öğretim tasarlanır. Öğretmenin rolü öğrenci merkezli öğrenme etkinlikleri düzenlemektir. Testlerle öğrencilerin öğrenme güçlükleri ve başarı durumları belirlenir. Öğrencilerin bireysel farklarına göre farklı çalışmalar yaptırılması gerekir. Öğretmen sınıfın tümüne değil de üç-dört kişiden oluşan küçük gruplara açıklamalar yapmak durumundadır. Bireysel ihtiyaçlara göre değişik etkinliklere yer verilerek öğrencilerin farklı çalışmalar yapmaları sağlanabilir. Bu çalışmalar: Dönüşümlü günlük çalışmalar: Farklı etkinlik gruplarında sırayla çalışmak Beceri çeliştirme çalışmaları : Bir etkinliğin aşamalı gruplarda öğrenilmesi Planlı grup çalışmaları :Bir konunun uzun vadeli bir programla öğrenilmesi Düzey geliştirme çalışmaları : Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyi veya öğrenme hızına göre program düzenlenmesidir. 57
b- Yararları Öğrenci merkezli bir öğretim tekniğidir. Yetersizlik ve eksiklikleri tamamlamada kullanılır Öğrencilerin kendi hızlarıyla ve kendi önbilgilerine uygun bir biçimde öğrenmelerini sağlar Farklı özellik, yetenek, kişilik ve gereksinimdeki bireyleri üst düzeyde yetiştirebilir. 58
c- Sınırlıkları Bireyselleştirilmiş öğretim tekniğini kalabalık sınıflarda uygulamak güç olabilir. Her öğrenciye zaman ayırmada öğretmen için sıkıntılı olabilir. Diğer tekniklerle kıyaslanınca ekonomik olmadığı söylenebilir. 59
2. Programlı Öğretim Öğrenci, belirlenen hedef ve davranışlara kendi algı hızıyla, bireysel bir çalışma sonucunda ulaşmaktadır. Bireysel farkları önemser, yarışmacı ve rekabetçi eğitim uygulamalarını içerir. 60
a- Kullanımı Davranışçı öğrenme kuramına göre Skinner tarafından geliştirilmiştir Öğretimin bireyselleştirilmesi ve hatanın en aza indirilmesi gibi iki önemli yenilik getirmektedir Bilginin parçacıklar halinde sıralanarak her öğrencinin kendi öğrenme hızına göre adım adım ilerlemesi esasına dayalı öğrenme yaklaşımıdır Okul-sınıf içinde ve dışında kullanılabilen bireysel öğrenme tekniğidir Skinner in pekiştirme ilkesine göre altı aşamada gerçekleşmektedir: Küçük adımlar ilkesi Öğrenmeye Etkin katılım ilkesi Başarı ilkesi Anında düzeltme ilkesi Dereceli ilerleme ilkesi Bireysel hız ilkesi 61
b- Yararları Üniteler küçük adımlar şeklinde konulara bölünerek daha kolay kavranır Soru sorularak öğrencilerin sürece etkin katılımı sağlanır Öğrencinin düzeyine uygun olarak sorulan sorular, öğrencide özgüven duygusunu geliştirir Hatanın düzeltilmesi sayesinde en aza indirilmesi mümkündür. Programlı öğrenme konuların ünitelere ayrılmasını ve ön koşul öğrenmeler dikkate alınarak belli bir sıra içinde işlenmesini ön görür. Bu çalışmaların tamamı yapılırken öğrencinin bireysel hızı göz önünde bulundurulur. 62
c- Sınırlıkları Kalabalık sınıflarda uygulanması çok zordur. Çok iyi ön hazırlık yapmayı gerektirir. Diğer tekniklere kıyasla pek ekonomik değildir. Önkoşul öğrenmeleri tespitte soruların öğrenci düzeyini aşması özgüven zedelenmesine neden olabilir. Öğrencilerin bireysel öğrenme hızlarına endeksli olduğundan programların yetiştirilmesi güçlüğü vardır. 63
3. Bilgisayar Destekli Öğretim Öğrencinin kendi öğrenme hızına göre yararlanabileceği, kendi kendine öğrenme ilkelerinin bilgisayar teknolojisi ile birleşmesinden oluşmuş bir öğretim tekniğidir. Öğretmenin yerine geçecek bir seçenek değil, sistemi güçlendirecek bir araçtır 64
a- Kullanımı Bilgiyi Sunma: Bilgisayar öğretimin içeriğini sunar, Öğrenciyi Yönlendirme : Öğrenciden konu ile ilgili bir soruyu ya da problemi cevaplaması istenir Değerlendirme : Bilgisayar, belirlenmiş kriterlere göre öğrencinin cevaplarını değerlendirir Programlar: Alıştırma ve tekrar Birebir öğretim Problem çözme Öğretici Oyunlar vb. Yazılımlar: Öğrencilerin yaş ve gelişim düzeyine uygun olmalı Dönüt ve düzeltmeyle öğrenmeler kontrol edilmeli Kavramlar net ve anlaşılır olmalı Ses ve grafiklerle desteklenmeli Öğretmenin rehber, bilgisayarın ortam rolünü üstlendiği etkinlikler 65
b- Yararları Çeşitli zihinsel becerilerin geliştirilmesini sağlar. Sınırsız tekrar imkanı sunarak bilginin kalıcılığını artırır. Görsel işitsel uyarıcılar açısından zengin yaşantılar sağlar. Öğrenme eksikliklerinin tespit edilmesi ve giderilmesi sağlar. Öğrenciye, kendi öğrenme hızlarında çalışabilme imkanı sağlar Bireye kendi kendine öğrenme sorumluluğu kazandırır Anlık uygun dönüt alabilme imkanı verir Eğlenceli, değişik ve ilginç öğrenme ortamı oluşturur Çok geniş bir bilgi yelpazesine erişime imkan verir Öğretim sürecini ve öğrenci motivasyonunu güçlendirir 66
c- Sınırlıkları Öğrencinin sosyal gelişimini olumsuz etkiler Öğretmenin deneyim düzeyi yararlarını sınırlandırır. Sürekli teknik destek gerektirir. Öğrenme ortamının düzenlenmesinin maliyeti yüksek olabilir. Kaliteli yazılım üretimi ve sağlanması her zaman mümkün olmayabilir. 67
Planlı ve düzenli bir biçimde yapılan okul dışı öğretim etkinliklerini içeren tekniklerdir 68
Sınıf Dışı Öğretim Tekniği Öğretim sınıf ve okulda olduğu kadar, okul dışı etkinlikler yoluyla da gerçekleşmektedir. Sınıf dışı öğretim teknikleri öğrencilerin okulda öğrendiği konuları hatırlayıp pekiştirmesine yardımcı olur. Öğrencinin derse adapte olmasında ve bilgilerinin somut özellikler taşıdığını kavramasında etkili bir yöntemdir. Bu yüzden yapılacak etkinlikler ve öğrenciye verilecek sorumluluklar iyi planlanmalıdır. Başlıca Sınıf Dışı Öğretim Teknikleri: 1- Gezi 2- Gözlem 3- Görüşme 4- Ödev 5- Sergi 6- Müze Eğitimi 7- Proje 69
1-Gezi Katılımcıların doğal ortamlarda gözlem yaparak öğrenmesidir 70
Okul ve sınıf içinde yapılan eğitsel çalışmaları tamamlamak ve yaşamla bağlantısını kurmak amacıyla yapılan planlı ziyaretlerdir. Olayları gerçek görünümüyle tanıma ve bilgilerini ilk kaynaktan elde etme amacıyla bu tekniğin kullanılması etkili olmaktadır. Sınıfa getirilemeyen veya getirilmesinde sakıncalar bulunan eşya ve olaylar hakkında bilgi edinmek amacıyla inceleme gezileri düzenlenir. Bu geziler sayesinde öğrenciler, canlı ve cansız varlıklarla olayları tabii haliyle görme fırsatı elde ederler. Bu amaçla; a- Kullanımı Ayrıntılı bir plan hazırlanır Tüm katılımcılar için önceden izin alınır Gezinin amaç ve kuralları iyice açıklanır Gezi dönüşü genel bir değerlendirme yapılır 71
b- Yararları Öğrencilere ilk elden tecrübe kazandırır. Teori ve gerçek arasındaki ilişkiyi gösterip konuların pekişmesine yardım eder. Öğrencilerin çevrelerini daha iyi tanımalarına fırsat verir. Çevredeki doğal kaynakların ve kuruluşların değer ve işlevlerinin öğrencilere tanıtılmasına yardımcıdır Çevre ve topluma karşı duyarlılık kazandırır Olay ve olgular üzerinde sağlıklı gözlem yapabilme becerileri kazandırır 72
c- Sınırlıkları Ciddi bir ön hazırlık gerektirir. Öğretmen ve yöneticiler için yasal sorumluğu ciddi ve büyüktür Gezi için konuya göre uygun mekanı seçebilmede güçlüklerle karşılaşılabilir Uzun süreye ihtiyaç göstermesi ve yüksek bir maliyet gerektirmesi nedeniyle ekonomik değildir. Disiplin sorunları, gezide karşılaşılabilecek öngörülemeyen güçlükler yaşanabilir. 73
2-Gözlem Bir olayı, bir nesneyi ya da bir olguyu iyi anlamak için ilgili olay, nesne ya da olgunun çeşitli belirti ve koşullarını izleme ve inceleme işidir. 74
a- Kullanımı Sınıf içinde ve dışında kullanılabilen gözlem tekniği, genelde eğitsel ders gezileri olarak da adlandırılabilir. Amaç, öğrencileri fabrika, müze, kütüphane, çeşitli devlet kurumları, dağ, orman, göl gibi yerlere götürerek oralarda doğrudan gözlem yoluyla bilgi toplamaktır. Bunun yanında sınıfa getirilecek bir kuş, maden parçası, model, tablo, film vs. gözlem yoluyla incelenebilir. Öğretimde daha fazla duyuyu devreye sokmak için gözlemde öğrencilerin daha fazla duyusuna hitap edilmeli, görmeye, anlatıma, dokunmaya da önem verilmelidir. 75
b- Yararları Gözlem amaçlı bir faaliyet olduğundan, daha bilinçli bir katılım söz konusudur. Zamana yayılmış ve özele indirgenmiş analiz sayesinde zihnin gelişimine katkıda bulunur. Gözlem, kişide var olan araştırma ve öğrenme merakını artırıp, bunu alışkanlık haline getirir Öğrenciler, olay ve nesneleri gerçek biçimleriyle doğru olarak öğrenirler. Öğretimi kitaba bağımlılıktan ve sınıf ortamından kurtarır, daha neşeli öğrenme yaşantıları sağlar Gözlemden elde edilen bilgiler kişi üzerinde daha etkili, daha kalıcı olduğundan kolay unutulmazlar. 76
c- Sınırlıkları Gözlem konusunun seçimi ve uygulanması ön bir hazırlık gerektirir. Gözlem mekanına ulaşmada zaman ve maliyet külfeti getirebilir. Gözlem ortamı için önceden yasal izinlere ihtiyaç duyulabilir. Gözlem sürecinde öğrenciyi kontrol edebilmek ve gözlem konusuna odaklamak kolay değildir. Gözlem sürecinde öngörülemeyen güçlükler doğabilir, disiplin sorunları yaşanabilir 77
3- Görüşme Bir konu ya da bir sorunla ilgili bir kişinin ya da bir uzmanın görüşlerini alma işidir. Sorular sorarak veri toplama işidir. 78
a- Kullanımı Sözlü iletişimde bireylerin çeşitli konulardaki bilgi, düşünce ve tecrübeleriyle bunların nedenlerinin soruşturulmasıdır. Görüşme sakin bir yerde, ilgili kişi ile yalnız olarak yapılmalıdır. İyi ilişkiler kurulmalı, konu üzerinde serbest konuşması sağlanmalı. Sözünü kesmeden dikkatle dinlemeli, söylenenleri ayrıntıları ile hatırlamalı, Kişisel tecrübelere ağırlık verilmeli, eleştiri ve değerlendirmeden kaçınılmalı, Konuşma dili açık ve sade olmalı, açık uçlu sorular sorulmalı, Geçiş soruları titizlikle seçilmeli, daldan dala atlamaya dönüşmemeli, Görüşme sırasında muhatabın yüzüne bakılmalı, anlatılan ile hissedilen duygu iyi izlemeli, sözel olmayan ipuçları da dikkatle izlenmeli ve fark ettirmeden not edilmelidir. 79
b- Yararları Çeşitli konularda uzman kişilerin bilgi, tecrübe ve yaşantılarından doğrudan bilgi edinmeyi sağlar. Görüşme sırasında anında sorulacak sorularla, konu derinlemesine aydınlatılabilir. ek sorular sorabilir, yanlış anlama halinde tekrar edebilir Sözel olmayan iletişim unsurları yardımıyla, olay veya olgunun, kişi üzerindeki etkisi doğrudan gözlemlenebilir. Öğrencilerin çeşitli konularda bilgi elde etme konusunda özgüvenleri artar. Birincil elden bilgi elde etmeye yarayan bir tekniktir. Öğretim sürecini farklılaştırıp renklendirir. 80
c- Sınırlıkları Diğer veri toplama yöntemlerine nazaran daha çok zaman alan, daha maliyetlidir. Görüşmeci zamanının önemli bir kısmını görüşülecek bireyleri belirlemek, onlarla iletişim kurmak vb. gibi işlerle ayırmak zorunda kalır. Görüşmeci, bireyin verdiği cevapları ve açıklamaları yanlış anlayabilir veya kendi yorumlarını katarak aktarabilir. Görüşme için uygun bir görüşmeciyi bulmak her zaman mümkün olmayabilir. Görüşmede bireyler belli olduğu için, bazı sorulara içtenlikle cevap almak güçleşir. 81
4- Ev Ödevleri Derse hazırlık veya derslerde öğrenilenleri pekiştirmeyi ve tamamlamayı amaçlayan okul dışı çalışmalardır. Öğrencilerden, belirli bir ders konusuyla ilgili olarak yapmaları Öğretimin sınıf dışına taşınmasıdır istenen etkinliklerdir 82
a- Kullanımı Belli bir konu veya ders ünitesinde öğrencilerden istenen zihinsel ve bedensel çalışmalardır. Ödev, eski öğrenme yaşantılarının önem ve anlam kazanmasında ve yeni öğrenme yaşantıları edinilmesinde en etkili araçlardan biridir. Açık, anlaşılır, çok zaman almayan ve belli bir amacı gerçekleştirici olmasına dikkat edilir. Ders veya ünitenin konusuyla ilgili olması ve öğrencinin düzeyine uygun olması gereklidir. Zaman, enerji, araç-gereç ve kaynaklar yönünden ulaşılabilir olmalıdır. Öğretmen tarafından özenle değerlendirilip, öğrenciye geri bildirimde bulunulmalıdır. 83
b- Yararları Sınıfta yapılan dersi sağlamlaştırır ve genişletir. Öğrencilerin öğrendiklerini pekiştirme ve çeşitli durumlara uygulama imkânı sağlar. Öğrencilerin yeni bilgi, beceri ve yararlı alışkanlıklar kazanmalarını sağlar. Öğrenciye sorumluluk duygusu kazandırır, görev yapma bilincini geliştirir. Öğrencide kendi kendini kontrol duygusunu geliştirir Güven duygusunu geliştirir, öğrenciyi araştırma ve incelemeye yöneltir, Problem çözme gücünü, sözlü ve yazılı ifade gücünü geliştirir, Başkalarıyla işbirliği yapma becerisi kazandırır 84
c- Sınırlıkları Öğrenci için anlamlı olmazsa ağır bir yüke dönüşür. Okula karşı isteksiz olan öğrencilerde, bu isteksizliği daha da arttırılabilir. Evde yeterli desteği, danışacak kişisi ve araştırma malzemesi olmayan öğrenciler için külfete dönüşebilir. İyi planlanmazsa boş bir etkinlikten ibaret kalabilir. Ödevlerin değerlendirilip öğrenciye geri verilmesi konusunda öğretmenin yetersiz yada isteksiz olması, ödevleri etkisizleştirir. Açık ve anlaşılır olmayan ödevler öğrenci için umutsuzluk kaynağı olur. 85
5-Sergi Bir konunun tanıtılması ya da bir öğretim etkinliğinin başkalarına duyurulması amacıyla düzenlenen ve görerek öğrenmeyi sağlayan öğretim tekniğidir. Görülmesi yararlı olacağı düşünülen materyal ve sanat eserlerinin uygun bir yerde, gezilip görülmeye elverişli biçimde yerleştirilmesidir 86
a- Kullanımı Öğrencilerin, öğrenim sürecinde ürettikleri ürünlerin (resim, şiir, kompozisyon, heykel vb.) değerlendiği ve paylaşmayı sağlayan bir tekniktir. Hazırlanan çalışmaların sınıf içi veya dışı ortamlarda sunulmasıdır. Okullarda genellikle yıl sonu sergileri, sınıf sergileri bu tekniğin uygulanmasına somut bir örnektir. Hazırlanan ürünler; sınıf sergileri, fuarlar, şiir, kitap, resim, heykel sergileri gibi etkinliklerle ortaya konulur ve incelemeye sunulur. Sınıf içi öğrenmeyi tamamlama, belirli bir konu ya da etkinliğe ilgi uyandırma, işlenen bir konuyu özetleme ve öğrenilenlerin kalıcılığını sağlama amacıyla uygulanır. Bu tekniğin başarısı için öğretmen sergilenecek ürünlerde bulunması gereken özellikleri iyi belirlemelidir Sergiler genelde öğrenciler tarafından hazırlandığı için yaparak, yaşayarak edinilen yaşantıları içerir. 87
b- Yararları Görme yoluyla öğrenmeyi sağlayan bir öğretim tekniğidir. Belli bir amaçla yapılmış bulunan nesne, sanat eserleri vb. belirli bir düzenlemeyle hizmete sunulmasında kullanılır. Konuya ilişkin temel kavramlar kolay öğretilir, Görerek, gözleyerek öğrenme kolaylaştırılır, Belli bir konuya ilgi ve merak uyandırır, İlgilileri belli bir konudaki çalışmalardan haberdar eder Öğrenci aynı zamanda yaparak - yaşarak ve planlı iş yapma alışkanlıkları kazanır. Sergide daha çok duyu organına hitap eden öğrenim yaşantıları sağlanır. 88
c- Sınırlıkları Sıklıkla başvurulabilecek bir teknik değildir. Her ders için uygulanması söz konusu değildir Sergi hazırlamak zaman alıcı, pahalı ve çok çaba isteyen bir tekniktir. Serginin hazırlanması ayrı bir takım özel becerileri gerektirir. Hazırlayacak kişi, eğitim teknolojisi ve grafik sanatı alanlarında bilgi, beceri ve yetenek sahibi olmalıdır. 89
6-Müze Eğitimi Müze ziyaretleri, eğitim süreci içerisinde önemli bir yeri olan kültürlerarası iletişimin canlı tutulmasında eğitsel bir işlevler görür Günümüzde müzeler, eğitim misyonu da üstlenmiştir 90
a- Kullanımı Müze eğitimi öğrenciler açısından, sadece müzede gezmeleriyle sınırlı değildir, müzede eğitim programları ve müze dışı eğitsel etkinlikleriyle desteklenmelidir Asıl amaç müze ve müzede sergilenenler ile toplum arasında bir etkileşim kurmaktır Amaçlar doğrultusunda gidilecek müzenin belirlenmesiyle işe başlanır. Gerekli planlama, izin ve olurların alınması sonrası uygulamaya konulur. Öğrencilerin geziden uygun şekilde yararlanması için gerekli disiplin ve güvenlik tedbirleri alınır. Müzede öğretmen tarafından gerekli açıklamalar yapılabileceği gibi, müzedeki uzman görevlilerden de yararlanılabilir. 91
b- Yararları Müzeler, özellikle çocuklarda hayal gücünün ve estetik duygunun gelişmesini sağlar Çocuklara, sanat ve estetik duygusunu geliştirme, el becerisini geliştirme, kültürel mirasın tanıma, koruma, yaşatma bilincini kazandırır Müzelerde yer alan farklı kültürlere ait sanat eserleri ve tarihi eserlerdeki benzerlik ve farklılıkları görüp değerlendirme becerisi kazandırır İzlenen farklı kültür ürünleri sayesinde, diğer toplumlara karşı saygılı olma, sanat eserlerine ve tarihi eserlere karşı ilgi ve onları koruma bilincini oluşturur. Farklı konu alanlarına yönelik müze gezileriyle, daha kalıcı ve anlamlı öğrenmeler gerçekleştirilir. Aktif öğrenme mekanı olan müzeler bir öğrenme ortamı oldukları kadar kimlik ve tarih bilincini kazandıran ortamlardır 92
c- Sınırlıkları Her bölgede müze bulunamaz Her ders için uygulanabilir değildir. Kalabalık öğrenci gruplarıyla uygulanması disiplin sıkıntıları doğurabilir. Maliyetli, külfetli ve çok zaman alan bir etkinlik olduğundan ekonomik değildir Ciddi bir ön hazırlık gerektirir, ön hazırlıksız, plansız bir müze gezisinin amaçlar açısından yararı oldukça sınırlı kalır. 93
7-Proje Öğrencinin gerçek hayat şartlarında veya ona yakın koşullarda gerçekleştirdiği zihinsel ve fiziksel bir etkinliktir. Öğrenciler bireysel ya da grup halinde çalışabilirler 94
a- Kullanımı Öğrenciler öğretmelerinin rehberliğinde kendi ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda bir konu belirlerler. Proje konusu öğrencilerle birlikte ve öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir Kararlaştırılan konu öğrenciler tarafından öğretmenin rehberliğinde planlanır ve alt problemleri oluşturularak mantık sırasına konulur. Öğrenciler ilgi ve ihtiyaçlarına göre alt kümelere ayrılarak her bir küme bir problemin sorumluluğunu alır Her iş kümesi öğretmeninin rehberliğinde çalışma planını hazırlar. Küme elemanları arasında iş bölümü yapılır ve her üyenin görev ve sorumluluğu belirlenir. İş kümeleri belirlenen plana ve iş bölümüne göre problemin çözümüne yönelik çalışmalara başlar, problemle ilgili veri toplar ve bunu rapor haline getirir. Kümelerin hazırladığı raporlar sınıfa sunulur, tartışılır ve değerlendirilir. 95
b- Yararları Öğrenciye, bilgiyi keşfetme, kullanma, pratik deneyimler kazanma, bir şeyin nasıl yapılacağını birinci elden öğrenme fırsatı verir. Disiplinler (bilim dalları) arası etkileşime dayalı öğretim yapılır. Okulda öğrenilen bilgiler gerçek yaşantılar ile sınanır, konular derinlemesine öğrenilir. Bireysel ve grup çalışmasıyla öğrencilerde işbirliği,sorumluluk, paylaşma gibi özellikler gelişir. Bireysel girişimciliği destekler, yavaş ve hızlı öğrenen öğrenciler için de kullanılır. Araştırmacı, sorgulama, problem çözme gibi üst düzey zihinsel beceriler kullanır. Öğrencinin bağımsızlığını kazanmasını bilimsel düşünmesini ekip halinde çalışabilmesini ve problem çözme yeteneklerini geliştirerek öğrenciyi hayata hazırlar. Öğrencinin aktif olduğu, derinlemesine çalıştığı, üretimde bulunduğu, öğrenme yaklaşımıdır. 96
c- Sınırlıkları Öğrenci seviyesini aşan projeler öğrencileri yılgınlığa sürükleyebilir. Grup üyelerinin hepsi yeterli ilgi ve yönelim göstermeyebilir. Çok zaman gerektiren, maliyeti yüksek olabilen bir teknik olduğundan, ekonomik değildir. Her konunun öğretilmesinde uygun olmadığı gibi, her öğrenci için uygun olmayabilir. 97
1-Akvaryum 2-Rulman 3-Köşelenme 4-Vızıltı Grupları 5-Kartopu (Piramit) 6-Kart Gösterme 7-Tereyağı, Ekmek 8-Sandviç 9-Şiir Yazma 10-Dedikodu 11-Nesi Var? 12-Soru Turu 13-Tombala 14-Fikir Taraması 15- Serbest Çağrışım 16-Pazar Yeri 17-Kese Kağıdı 18-Mahkeme 19-Otobüs 20-Sendika 21-At Nalı 22-Hikaye Haritası 23-Arkası Yarın 24- Görüş Geliştirme 25- Diyalog 26- İstasyon 27-Konuşma Halkası 28-Sokrat Tartışması 29-Sokrat Semineri 30-Mim 31-İlişkilendirme (Sinetik) 32-Öykü Oluşturma 33-Kavram Karikatürü 34-Konuşma Biletleri 35-Güç Alanı Analizi 36-Günlük Konuşma 37- Altı Ayakkabılı Düşünme 38-Komite Görüşmesi 39-Siz Olsaydınız Nasıl Yapardınız? 40-Mektup veya Telgraf Oyunu 98
99