Farklı Demansı Olan Üç Olguda Biriktirme Davranışı

Transkript

1 Türk Psikiyatri Dergisi 2014;25(): Farklı Demansı Olan Üç Olguda Biriktirme Davranışı BASKIDA Dr. Bilgen BİÇER KANAT 1, Dr. Umut ALTUNÖZ 2, Psik. Sevinç KIRICI 3, Psik. Gülbahar BAŞTUĞ 4, Dr. Erguvan TUĞBA ÖZEL KIZIL 5 ÖZET Giriş: Gereksinim duyulmayan, maddi değeri düşük, kullanılmayacak durumda olan nesne ya da eşyaların toplanması ve saklanması olarak tanımlanan biriktirme davranışı yaşlılarda gençlere kıyasla daha sık görülmektedir. Demansta da biriktirme davranışının yaygınlığının %22 civarında olduğu bildirilmektedir. Bu makalede yaşlılarda, özellikle demansı olan yaşlılarda sık görülen bu bozukluğa klinisyenlerin farkındalığını arttırmak amacıyla biriktiriciliği bulunan üç farklı tipte demans olgusu sunulmuştur. Olgular: Bu olgulardan ilki yakınlarından sözel ve fiziksel ajitasyon gibi davranış değişiklikleri ortaya çıkmadan önce eski eşyaları biriktirdiği öğrenilen ve frontotemporal demans tanısı alan bir hastadır. İkinci olgu unutkanlık yakınmaları ile başvuran, Alzheimer Hastalığı na bağlı demans tanısı alan ve izleminde kağıt biriktirme davranışı sergileyen bir hastadır. Diğer olgu ise görsel varsanılar, unutkanlık, eski eşyaları biriktirme ve depresif belirtileri olan, Lewy Cisimcikli Demans tanısı alan bir olgudur. Tartışma: Üç farklı türde demans tanısı alan olguda demansın erken evrelerinde biriktirme davranışının bulunduğu dikkat çekmektedir. Yaşlılık çağında başlayan biriktirme davranışının demans için öncül belirtilerden olabileceği veya demans sürecinde biriktirme davranışının ortaya çıkabileceği akılda tutulmalıdır. Anahtar Sözcükler: Biriktirme davranışı, demans, yaşlılık SUMMARY Hoarding Behavıour in Three Different Types of Dementia Cases Introduction: Hoarding behaviour, which is generally defined as collecting and keeping unnecessary, cheap objects or things that can not be used, is more common in elderly than young people. The prevelance of hoarding behaviour in dementia was reported as 22%. In this paper, three different types of dementia cases are presented in order to emphasize the clinical awareness for hoarding disorder, which is common in the elderly, especially those with dementia. Cases: The first case is a patient with a diagnosis of frontotemporal dementia who was collecting old things before the appearance of bahavioural changes like verbal and physical agitation. The second one is a patient who was admitted with complaints of forgetting, diagnosed as having Alzheimer s Disease and presented with paper hoarding behavior in his clinical follow-up. The last patient was presented with visual hallucinations, forgetting, collecting old things and depressive symptoms. He received a diagnosis of Lewy body dementia. Discussion: It is prominent that all three different dementia cases hoarding behavior at early stages of dementia. It should be kept in mind that hoarding behavior which begins at late life might be a sign of dementia or it might appear in the dementia process. Key Words: Hoarding, dementia, elderly Geliş Tarihi: Kabul Tarihi: Bu makale 9-13 Ekim 2012 tarihlerinde 48. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Bursa da poster bildiri (no. 152) olarak sunulmuştur. 1 Uzm., Psikiyatri Kl., Bergama Devlet Hastanesi, İzmir. 2 Uzm., Psikiyatri Kl., Şanlıurfa Devlet Hastanesi, Şanlıurfa. 3 Psik., 5 Doç., Psikiyatri AD., Geriyatrik Psikiyatri Birimi, Ankara Üniv. Tıp Fak., 4 Psik. Doç., Ankara Üniv. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu, Ankara. Dr. Erguvan Tuğba Özel Kızıl, e-posta: etozel@ankara.edu.tr 1

2 GİRİŞ Kompulsif biriktirme/istifleme genellikle gereksinim duyulmayan, maddi değeri düşük, kullanılmayacak durumda olan nesne ya da eşyaların toplanması ve saklanması olarak tanımlanmaktadır (Frost ve ark. 1995). Bu durum sillogomani olarak da adlandırılabilmektedir (Clark ve ark. 1975). Yakın tarihte yapılmış bazı epidemiyolojik araştırmalarda erişkinlerde klinik olarak anlamlı kompulsif biriktirme davranışının sıklığı %2-5 olarak bildirilmiştir (Iervolino ve ark. 2009, Samuels ve ark. 2008). Yaşam alanını daraltabilen, kişinin evini kullanmasına engel olabilen bu durum kendisinin ve yakın çevresinin yaşam kalitesini ve işlevselliğini bozan bir halk sağlığı sorunudur. Bu bozukluk günlük aktiviteleri engellemekte ve beraberinde güvenlik tehdidi (yangın ve düşme nedeniyle) ve ciddi sağlık sorunları (enfeksiyonlar, böcek sokmaları vb.) oluşturabilmektedir (Frost ve ark. 2000). Özellikle yaşlı popülasyonu göz önüne alındığında sağlık problemleri daha ciddi boyutlara taşınmakta, bakımverenler açısından da ciddi yüke neden olabilmektedir (Frost ve ark. 2000). Geçmişte Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ile birlikte tanımlanan kompulsif biriktirme davranışının ayrı bir durum olabileceği ve farklı bir tanı olarak ele alınması önerilmektedir (Fontenelle ve ark. 2004, Grisham ve ark. 2005) yılında yayınlanan DSM-5 te biriktiricilik bozukluğu Obsesif Kompulsif ve İlişkili Bozukluklar başlığı altında ayrı bir tanı olarak yer almıştır. Bu tanı için nörokognitif bozukluklar dahil diğer psikiyatrik ve tıbbi durumların dışlanması önerilmektedir. Frontotemporal demans ya da Alzheimer Hastalığı gibi dejeneratif bozukluklarda toplama davranışının yavaş geliştiği ve sonradan ortaya çıktığı vurgulanmaktadır. Ayrıca toplama davranışının yanında bu hastalarda disinhibisyon davranışları, özbakımlarında azalma ve ev içi bakımsızlık bulunduğu bildirilmiştir (American Psychiatric Association 2013). OKB hastalarının yaklaşık olarak üçte birinde kompulsif biriktirme görüldüğü bildirilmiştir (Hartl ve ark. 2005). Kompulsif biriktirme davranışı OKB nin dışında şizofreni (Luchins ve ark. 1992), depresyon (Frost ve ark. 2011), anoreksia nervosa (Frankenburg 1984), dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (Hartl ve ark. 2005) ve demans (Hwang ve ark. 1997, Hwang ve ark. 1998) gibi birçok nöropsikiyatrik bozuklukla ilişkili bulunmuştur. Bununla beraber genellikle yaşlılarda görülen ve sosyal içe çekilme ile seyreden kompulsif biriktiricilik Diyojen sendromu olarak bilinmektedir. Diyojen sendromuna sahip olguların bazılarında demansın varlığı bildirilmiştir (Zuliani ve ark. 2013). Yaşlılarda kompulsif biriktirme davranışının daha fazla görüldüğü öne sürülmekle birlikte, geniş kapsamlı çalışmalara rastlanmamaktadır. Bir çalışmada huzurevinde kalan yaşlıların %15 inde, toplum içinde yaşayanların %25 inde kompulsif biriktirme davranışı olduğu saptanmıştır (Marx ve Cohen-Mansfield 2003). Bu çalışmada kompulsif biriktirme davranışı bulunan ve bulunmayan yaşlılar kıyaslandığında işlevsellik, diğer ajitasyon davranışları ve psikotik belirtiler dışında sosyodemografik (yaş, eğitim, cinsiyet vb.) ya da klinik açıdan (demans, bilişsel bozulma ya da diğer hastalıklar) farklılık bulunmamıştır (Marx ve Cohen-Mansfield 2003). Demans hastalarında yapılan iki çalışmada biriktirme davranışının sıklığı %36 (Hwang ve ark., 1997) ve %22.6 (Hwang ve ark. 1998) olarak bildirilmiştir. Biriktirme davranışının farklı tipte demanslarda görülebildiği ve bu hastalarda tekrarlayıcı davranışlar, hiperfaji ve eşya çalmanın daha yaygın olduğu saptanmıştır (Hwang ve ark. 1998). Ülkemizde Altunöz ve ark. (2012) Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri kullanarak yaptıkları çalışmalarında istiflemenin negativizm ile birlikte demans hastalarında diğer ajitasyon davranışlarından ayrı bir boyut olduğunu göstermişlerdir. Bu makalede yaşlılarda, özellikle demansı olan yaşlılarda sık görülen bu bozukluğa klinisyenlerin farkındalığını arttırmak amacıyla biriktiriciliği bulunan üç farklı tipte demans olgusu sunulmuştur. Olgu 1: İB, 74 yaşında, eğitimsiz, emekli işçi, erkek hasta. Geriyatrik Psikiyatri polikliniğine 4 yıl önce başlayan huzursuzluk, sinirlilik, eşiyle kavga etme, çocuklara küfretme, kadınlara sözel tacizde bulunma, camide türkü söyleme gibi uygunsuz davranışlarda bulunma nedeniyle başvurmuştur. Bu davranış sorunları ortaya çıkmadan birkaç yıl önce hastanın eski halı, gazete, kalem, çakmak, bitmiş otobüs kartı biriktirdiği, bu eşyalar nedeniyle evde adım atacak yer kalmadığı, bu eşyaları neden biriktirdiğini açıklayamadığı yakınlarından öğrenilmiştir. Psikiyatrik muayenede düşünce içeriğinde fakirleşme, duygulanımında küntlük ve içgörü kaybı saptanmıştır. Kraniyel Bilgisayarlı Tomografi de diffüz serebral kortikal atrofi, Pozitron Emisyon Tomografi görüntülemesinde bilateral frontal ve temporal lobda hipometabolizma gözlenmiştir. Nöropsikolojik testleri frontotemporal işlevlerde bozulma (Tablo 1) ile uyumlu bulunan hasta Neary Tanı Ölçütleri ne göre (1998) frontotemporal demans tanısıyla izleme alınmıştır. İzleminde hastaya davranış bozuklukları ve insomnia için Olanzapin 5mg/gün ile Essitalopram 10mg/gün tedavisi verilmiş, Olanzapinden fayda görmeyince kesilerek Risperidon 1-2mg/gün başlanmış, biriktirme davranışları dahil ajitasyonunun azaldığı öğrenilmiştir. Tedaviye yaklaşık olarak bir yıl devam edilmiş, sonrasında bradikinezi saptanması nedeniyle Risperidon dozu azaltılarak kesilmiş ve Ketiapin 25mg/gün önerilmiştir. Olgu 2: NB, 66 yaşında, lise mezunu, emekli memur, erkek hasta. Geriyatrik Psikiyatri polikliniğine 3 yıl önce başlayan, söylenenleri hatırlayamama, eşyaları koyduğu yeri unutma nedeniyle başvurmuştur. Yapılan psikiyatrik muayenesi ve nöropsikolojik testlerinde yakın bellek ve dikkat bozukluğu başta olmak üzere, apraksi, lisan bozukluğu ve yürütücü işlevlerde bozukluk saptanmıştır (Tablo 1). Kraniyel 2

3 TABLO 1. Olguların Nöropsikolojik Değerlendirme Sonuçları. Nöropsikolojik testler Frontotemporal demans olgusu (1. olgu) Alzheimer hastalığı olgusu (2. olgu) Lewy cisimcikli demans olgusu (3. olgu) SMMT puanı 24/30 (+) 9/30 (+) 18/30 (+) SÇT puanı 2/5 (+) 0/5 (+) 2/5 (+) CDDÖ puanı 9 (+) 10 (+) 10 (+) İFA puanı 13/30 (+) 23/30 (+) 18/30 (+) BİLKAN puanı 3,3 (-) 4,3 (+) 4,5 (+) CMAE puanı madde:6/7 24.madde:6/ madde:6/7 24.madde:6/ madde:5/7 24.madde:5/7 İST-A toplam süre + (332 sn) + (>300sn) (119sn) İST-B toplam süre + (>300sn) + (>300sn) + (305sn) +: kesme puanın ya da norm değerlerin altındaki/üstündeki değerlere karşılık gelip, nöropsikolojik test sonucunun normal sınırlar dahilinde olmadığı anlamına gelmektedir. -: Nöropsikolojik test sonucunun normal sınırlar dahilinde olduğu anlamına gelmektedir. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) sinde yaygın kortikal atrofi izlenmiştir. National Institute of Neurological and Communicative Disorders and Stroke and the Alzheimer s Disease and Related Disorders Association (NINCDS ADRDA) tanı ölçütlerine göre (1984) Alzheimer Hastalığı na bağlı demans tanısıyla izlenen hastanın ilk başvurusundan yaklaşık bir yıl sonra evden çıkıp gitme ve kağıt biriktirme (dolaplar dolusu eski gazete ve kağıt) gibi davranışları ortaya çıkmıştır. Yaklaşık 4 yıldır izlenmekte olan hastaya ilk olarak Rivastigmin patch 5-10cm2/gün ve Essitalopram 10mg/gün şeklinde ilaç tedavisi başlanmış, puanlarındaki hızlı düşüş nedeniyle bir yıl sonra Memantin 20mg/gün eklenmiştir. 2 yıl önce inkontinansı başlayan hastanın ara ara eşine fiziksel şiddet uygulama, evden kaçma gibi davranış bozuklukları olmuş ve Ketiapin 25-50mg/gün tedaviye eklenmiştir. Biriktirme davranışı azalan hastanın son puanı 4/30 olarak saptanmıştır. Olgu 3: CFT, 81 yaşında, lise mezunu, emekli memur, erkek hasta. Geriyatrik Psikiyatri polikliniğine iştahsızlık, uyuklama, moral bozukluğu, unutkanlık ve böcekler görme yakınmalarıyla kızı ile beraber başvurmuştur. Birkaç aydır eşyalarını koyduğu yerleri unuttuğu, geceleri kalkıp dolaştığı, kabus gördüğü, uykusunda rüyalarının içeriğine göre hareket ettiği öğrenilmiştir. Unutkanlığının yaklaşık bir buçuk yıldır olduğu, yavaş yavaş arttığı, ancak son birkaç aydır daha huzursuz, uykusuz hale geldiği bildirilmiştir. Hastanın kızı babasının bir süredir evde dolaşan kadınlardan bahsettiğini, ancak son zamanlarda evde böcekler gördüğünü ve tüm evi kolonyayla yıkadığını anlatmıştır. Ayrıca hastanın sokaktan bulduğu plastik şişeleri, saksıları, yiyecek kaplarını balkonunda biriktirdiği, bu nedenle balkonun kullanılamayacak hale geldiği de öğrenilmiştir. Psikiyatrik muayenesinde ve nöropsikolojik değerlendirmesinde depresif duygudurumu, yakın bellek ve dikkat bozukluğu (Tablo 1), görsel varsanıları ve REM (Rapid Eye Movement) uykusu davranış bozukluğu olduğu saptanmıştır. Kraniyel MRG de bilateral temporoparietal atrofi izlenmiştir. Hasta Lewy Cisimcikli Demans (Mc Keith ve ark 2005) tanısı ile takibe alınmıştır. Hastaya Rivastigmin patch 5-10cm2/gün, Essitalopram 10-15mg/gün, Melatonin 3mg/gün başlanmış, izlemde ajitasyon davranışları artarak devam eden hastaya Ketiapin mg/gün eklenmiş, ancak ilaç tedavisinden fayda görmemiştir. Hasta bir yıl kadar önce akciğer enfeksiyonu nedeniyle ex olmuştur. Olgulara SMMT (Güngen ve ark. 2002), Saat Çizme Testi (SÇT) (Can ve ark. 2010), Bilgilendiriciye Uygulanan Bilişsel Kayıp Anketi (BİLKAN) (Özel-Kızıl ve ark. 2010), İşlevsel Faaliyetler Anketi (İFA) (Selekler ve ark. 2004), Cohen- Mansfield Ajitasyon Envanteri (CMAE) (Özel-Kızıl ve ark. 2012), Cornell Demansta Depresyon Ölçeği (CDDÖ) (Amuk ve ark. 2003) ve İz Sürme Testi (İST) (Cangöz ve ark. 2007) uygulanmıştır. Olgulara ait test sonuçları ve kesme puanlarına göre değerlendirilmesi Tablo 1 de yer almaktadır. SMMT için ölçeğin kesme değerinin 24/25 olarak kullanılması önerilmektedir. Beş üzerinden değerlendirilen SÇT için kesme puanı 3 olarak kullanılmıştır. BİLKAN ın Türkçe uyarlamasının kesme puanı 3.4 olarak alınmıştır. CMAE çeşitli ajitasyon belirtilerinin sıklığını değerlendiren Likert tipinde 1- hiçbir zaman ile 7- bir saatte birkaç kez arasında puanlanan toplam 29 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin 23. ve 24. maddeleri sırasıyla nesne saklama ve nesne biriktirme olup istifçilik ile ilişkilidir. CDDÖ de 8 ve üzerindeki toplam puan depresyonu düşündürmektedir. İST A ve B olmak üzere iki formdan oluşmaktadır. A formunda deneklerden 25 e kadar sayıları sırayla birleştirmeleri, B formunda ise bir rakam, bir harf olmak üzere sırasıyla rakamları 1 den 13 e kadar, harfleri A dan İ ye kadar birleştirmeleri istenmektedir. Uygulama süresi değerlendirmeye alınmaktadır. 3

4 TARTIŞMA Bu yazıda biriktirme davranışı sergileyen üç farklı tipte demans olgusu sunulmuştur. İlk olguda biriktirme davranışı diğer frontotemporal demans belirtilerinden önce ortaya çıkmıştır, diğer iki olguda ise demansın ilerlemesinden sonra görülmüştür. Olguların hepsinde yapılan nöropsikolojik değerlendirmede frontal işlevlerin etkilendiği ve depresif belirtilerin de bulunduğu dikkat çekmektedir. İlişkili yazında başta Alzheimer tipi demans olmak üzere farklı demans olgularında biriktiriciliğin görüldüğü bildirilmiştir (Hwang ve ark. 1998, Rabinowitz ve ark. 2005, Nakaaki ve ark. 2007). Nakaaki ve ark. (2007) tarafından bildirilen frontotemporal demans olgusunda da çöpleri biriktirme davranışı diğer belirtilerden yaklaşık olarak üç yıl önce ortaya çıkmış, sonrasında aşırı tatlı tüketme, kumar oynama ve uygunsuz cinsel içerikli davranışlar başlamıştır. Bu çalışmalarda biriktirme davranışı olan demans olgularında beraberinde hiperfaji, çalma ve tekrarlayıcı davranışlar bulunduğuna da işaret edilmiştir. Bizim olgularımızda ise bu davranışlara rastlanmamıştır. Biriktirme davranışı demans olgularında ajitasyon davranışı olarak ele alınmaktadır (Cohen-Mansfield ve ark. 1996). Olguların üçünde de ajitasyon davranışlarının sıklığını değerlendiren CMAE nin biriktiricilikle ilgili madde puanları ve toplam puanlar yüksek bulunmuştur. Demans hastalarında yapılan faktör analizi çalışmalarında da CMAE ndeki eşya saklama (23. madde) ve eşya biriktirme (24. madde) maddelerinin ayrı bir faktör oluşturduğu ve demansın her evresinde benzer sıklıkta (yaklaşık olarak %20-30) görüldüğü saptanmıştır (Cohen-Mansfield ve ark. 1989, Suh 2004, Rabinowitz ve ark. 2005, Majic ve ark. 2012). Suh (2004) eşya biriktirme ve saklama davranışının Alzheimer Hastalığı olanlarda vasküler demans hastalarına göre daha sık (%38/%15) görüldüğünü bulmuştur. Bu bulgulardan yola çıkarak yazarlar demansta biriktiriciliğin daha özgül psikopatolojik mekanizmaları olabileceğinden bahsetmişlerdir (Majic ve ark. 2012, Zuidema ve ark. 2007). Kompulsif biriktiriciliği olan hastaların dikkat (Grisham ve ark. 2007) ve görsel bellek (Hartl ve ark. 2004) ile karar verme (Lawrence ve ark. 2006, Nakaaki ve ark. 2007) ve kategorize etme (Luchian ve ark. 2007, Wincze ve ark. 2007, Grisham ve ark. 2010) gibi yürütücü işlevleri ölçen nöropsikolojik testlerde düşük performans sergiledikleri gösterilmiştir. Ek olarak, beyin hasarı sonrası başlayan kişilik değişiklikleri ve sosyal işlevsellikte bozulmaya eşlik eden biriktirme davranışının medial prefrontal ve orbitofrontal korteksle ilişkili olduğu olgular tanımlanmıştır (Volle ve ark. 2002, Anderson ve ark. 2005). Başka bir çalışmada da frontotemporal demans hastalarında görülen kompulsif davranışların bilateral globus pallidus, sol putamen ve sol temporal lob atrofisiyle ilişkili olduğu saptanmıştır (Perry ve ark. 2012). Bu çalışmaların sonuçlarından yola çıkılarak demans hastalarında görülen biriktiriciliğin bozulan frontal işlevler ile ilişkili olduğu düşünülebilir. Nitekim sunulan olgular her ne kadar farklı demans tanıları almış olsalar da İST ve SÇT ile değerlendirilen frontal işlevlerinin bozuk olduğu izlenmiştir. Dolayısıyla, biriktiricilik tıpkı diğer davranışsal/nöropsikiyatrik belirtiler gibi farklı demanslarda ortaya çıkabilen, özellikle frontal lobun disfonksiyonuyla ilişkili, ortak bir belirti olabilir. Wang ve ark. (2012) yaptıkları bir çalışmada Alzheimer demansı olan hastalarda biriktiriciliğin özellikleri ve altta yatan nedenlerini araştırmış; bu davranışların demans belirtileri, önceki kişilik özellikleri ve geçmişteki ekonomik krizlerin tekrar yaşantılanması ile ilişkili olabileceğini bildirmişlerdir. Bu yazıda bahsedilen olguların demans öncesinde eşya biriktirme ya da obsesyon öyküleri bulunmamaktadır. Demans hastalarında görülen biriktiriciliğin sağaltımında seretonerjik ve antipsikotik ilaçların (Mendez ve Shapira 2008, Suh ve ark. 2006, Rabinowitz ve ark. 2007) yanısıra davranışsal yöntemlerin kullanılması önerilmektedir (Baker ve ark. 2011). Sonuç olarak, özellikle yaşlılık çağında ortaya çıkan biriktirme davranışında ayırıcı tanı açısından demansın akla gelmesi gereklidir. Ayrıca demans tanısı alan olgularda da izlemde biriktirme davranışının ortaya çıkabileceği, klinik değerlendirmede sorgulanması gerektiği düşünülmektedir. Demansta disinhibisyon nedeniyle ortaya çıkan ve ajitasyon davranışları arasında sınıflandırılan biriktiriciliğin farklı nedenleri olabileceği gözönünde bulundurulmalı ve her hasta için başta davranışçı olmak üzere uygun sağaltım yöntemleri kullanılarak bakım veren yükünün azaltılması hedeflenmelidir. KAYNAKLAR Altunöz U, Özel Kızıl ET, Kırıcı S ve ark. (2014) Demans Hastalarında Cohen Mansfield Ajitasyon Envanteri ile Değerlendirilen Ajitasyon Boyutlarının Araştırılması. Turk Psikiyatri Derg 25 (baskıda, doi: /u7628). American Psychiatric Association (2013) Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Arlington, VA, American Psychiatric Association s Amuk T, Karadağ F, Oğuzhanoğlu N ve ark. (2003) Reliability and validity of the Cornell Scale for Depression in Dementia in an elderly Turkish population. Turk Psikiyatri Derg 14: Anderson SW, Damasio H, Damasio AR (2005) A neural basis for collecting behaviour in humans. Brain 128: Baker JC, LeBlanc LA, Raetz PB ve ark. (2011) Assessment and treatment of hoarding in an individual with dementia. Behav Ther 42:

5 Can SS, Özel-Kızıl ET, Varlı M ve ark. (2010) Psychometric Properties of the Turkish Versions of Three Different Clock Drawing Tests in Patients with Dementia. Archives of Neuropsychiatry 47: Cangöz B, Karakoç E, Selekler K (2007) İz Sürme Testi nin 50 yaş ve üzeri Türk yetişkin ve yaşlı örneklemi üzerindeki norm belirleme ve geçerlik-güvenirlik çalışmaları. Turkish Journal of Geriatrics 10: Clark AN, Mankikar GD, Gray I (1975) Diogenes syndrome. A clinical study of gross neglect in old age. Lancet 15;1(7903): Cohen-Mansfield J, Marx MS, Rosenthal AS (1989) A description of agitation in a nursing home. J Gerontol 44: Cohen-Mansfield J (1996) Conceptualization of agitation: results based on the Cohen-Mansfield Agitation Inventory and the Agitation Behavior Mapping Instrument. Int Psychogeriatr 8: Güngen C, Ertan T, Eker E, Yaşar R, Engin F (2002) Standardize Mini Mental Test in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 13: Fontenelle LF, Mendlowicz MV, Soares ID ve ark. (2004) Patients with obsessivecompulsive disorder and hoarding symptoms: a distinctive clinical subtype? Compr Psychiatry 45: Frankenburg FR (1984) Hoarding in anorexia nervosa. Brit J Med Psychol 57: Frost RO, Hartl TL, Christian R ve ark. (1995) The value of possessions in compulsive hoarding: Patterns of use and attachment. Behav Res Ther 33: Frost RO, Steketee G, Williams L (2000) Hoarding: A community health problem. Health and Social Care in the Community 8: Frost RO, Steketee G, Tolin DF (2011) Comorbidity in hoarding disorder. Depress Anxiety 3;28: Grisham JR, Brown TA, Liverant GI ve ark. (2005) The distinctiveness of compulsive hoarding from obsessive-compulsive disorder. J Anxiety Disord 19: Grisham JR, Brown TA, Savage CR ve ark. (2007) Neuropsychological impairment associated with compulsive hoarding. Behaviour Research and Therapy 45, 1471e1483. Grisham JR, Norberg MM, Williams AD ve ark. (2010) Categorization and cognitive deficits in compulsive hoarding. Behaviour Research and Therapy, 48: Güngen C, Ertan T, Eker E ve ark. (2002) Standardize Mini Mental Test in Türk Toplumunda Hafif Demans Tanısında Geçerlik ve Güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi 13: Hartl T, Frost RO, Allen GJ ve ark. (2004) Actual and perceived memory deficits in individuals with compulsive hoarding. Depress. Anxiety 20: Hartl TL, Duffany SR, Allen GJ ve ark. (2005) Relationships among compulsive hoarding, trauma, and attention-deficit/hyperactivity disorder. Behav Res Ther 43: Hwang JP, Yang CH, Tsai SJ ve ark. (1997) Behavioural disturbances in psychiatric inpatients with dementia of the Alzheimer s type in Taiwan. Int J Geriatr Psych 12: Hwang JP, Tsai SJ, Yang CH ve ark. (1998) Hoarding behavior in dementia: A preliminary report. Am J Geriat Psychiat 6: Iervolino AC, Perroud N, Fullana MA ve ark. (2009) Prevalence and heritability of compulsive hoarding: a twin study. Am J Psychiatry 166: Lawrence NS, Wooderson S, Mataix-Cols D ve ark. (2006) Decision making and set shifting impairments are associated with distinct symptom dimensions in obsessive-compulsive disorder. Neuropsychology 20: Luchian SA, McNally RJ, Hooley JM ve ark. (2007) Cognitive aspects of nonclinical obsessive compulsive hoarding.behaviour Research and Therapy 45:1657e1662. Luchins DJ, Goldman MB, Lieb M ve ark. (1992) Repetitive behaviors in chronically institutionalized schizophrenic patients. Schizophr Res 8: Majić T, Pluta JP, Mell T ve ark. (2012) Correlates of agitation and depression in nursing home residents with dementia. Int Psychogeriatr 24: Marx MS, Cohen-Mansfield J (2003) Hoarding behavior in the elderly: a comparison between community-dwelling persons and nursing home residents. Int Psychogeriatr 15: McKeith I, Dickson D, Lowe J ve ark. (2005) Dementia with Lewy bodies: diagnosis and management: Third report of the DLB Consortium. Neurology 65: McKhann G, Drachman D, Folstein M ve ark. (1984) Clinical diagnosis of Alzheimer s disease: report of the NINCDS ADRDA Work Group under the auspices of Department of Health and Human Services Task Force on Alzheimer s Disease. Neurology 34: Mendez MF, Shapira JS (2008) The spectrum of recurrent thoughts and behaviors in frontotemporal dementia. CNS Spectr 13: Nakaaki S1, Murata Y, Sato J ve ark. (2007) Impairment of decision-making cognition in a case of frontotemporal lobar degeneration (FTLD) presenting with pathologic gambling and hoarding as the initial symptoms. Cogn Behav Neurol 20: Neary D, Snowden JS, Gustafson L ve ark. (1998) Frontotemporal lobar degeneration: a consensus on clinical diagnostic criteria. Neurology 51: Ozel-Kizil ET, Bastug G, Sakarya D ve ark. (2012) Cohen-Mansfield Ajitasyon Envanteri nin Türkçe Uyarlamasının Psikometrik Özellikleri. Türk Geriatri Dergisi 15: Ozel-Kizil ET, Turan ED, Yilmaz E ve ark. (2010) Discriminant validity and reliability of the Turkish version of Informant Questionnaire on Cognitive Decline in the Elderly (IQCODE-T). Arch Clin Neuropsych 25: Perry DC, Whitwell JL, Boeve BF ve ark. (2012) Voxel-based morphometry in patients with obsessive-compulsive behaviors in behavioral variant frontotemporal dementia. Eur J Neurol 19: Rabinowitz J, Davidson M, De Deyn PP ve ark. (2005) Factor analysis of the Cohen-Mansfield Agitation Inventory in three large samples of nursing home patients with dementia and behavioral disturbance. Am J Geriatr Psychiatry 13: Rabinowitz J, Katz I, De Deyn PP ve ark. (2007) Treating behavioral and psychological symptoms in patients with psychosis of Alzheimer s disease using risperidone. Int Psychogeriatr 19: Samuels JF, Bienvenu OJ, Grados MA ve ark. (2008) Prevalence and correlates of hoarding behavior in a community-based sample. Behav Res Ther 46: Selekler K, Cangöz B, Karakoç E (2004) Norm determination and adaptation study of Functional Activities Questionnaire on 50+ Turkish elderlys. Turkish Journal of Neurology 10: Suh GH (2004) Agitated behaviours among institutionalized elderly with dementia: validation of the Korean version of the Cohen-Mansfield Agitation Inventory. Int J Geriatr Psychiatry 19: Suh GH, Greenspan AJ, Choi SK (2006) Comparative efficacy of risperidone versus haloperidol on behavioural and psychological symptoms of dementia. Int J Geriatr Psychiatry 21: Volle E, Beato R, Levy R ve ark. (2002) Forced collectionism after orbitofrontal damage. Neurology 58: Wang JJ, Feldt K, Cheng WY (2012) Characteristics and underlying meaning of hoarding behavior in elders with Alzheimer s dementia: caregivers perspective. J Nurs Res 20: Wincze JP, Steketee G, Frost RO (2007) Categorization in compulsive hoarding. Behav Res Ther 45: Zuidema SU, de Jonghe JF, Verhey FR ve ark. (2007) Agitation in Dutch institutionalized patients with dementia: factor analysis of the Dutch version of the Cohen-Mansfield Agitation Inventory. Dementia and Geriatric Cognitive Disorders 23: Zuliani G, Soavi C, Dainese A ve ark. (2013) Diogenes syndrome or isolated syllogomania? Four heterogeneous clinical cases Aging Clin Exp Res 25: