Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Semineri

Transkript

1 Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Semineri 5 Aralık 2013, Kocaeli Sezer Bozkuş Kahyaoğlu CIA, CFE, CFSA, CRMA, SMMM İşletme Yönetimi Bölümü, Ortak 2013 Grant Thornton International Ltd. All rights reserved.

2 Gündem 1 Kurumsal Yönetim ile İlgili Temel Tanım ve Kavramlar 2 Yeni TTK Çerçevesinde Kurumsallaşma Süreci 3 Aile Anayasası Hazırlama Süreci 4 Aile İşletmelerinde Kuşaklar Arası Çatışma Yönetimi 5 Genel Değerlendirme ve Sonuç

3 İşletme Yönetiminin Gündemi İşletmeler rekabet gücünü artırmak amacıyla üç temel konuya odaklanmaktadır: Organizasyonel Yapı Yönetim Kurulu Performansı Şeffaflık Kurumsal Yönetim Yönetimi İş Sürekliliği Stratejik Planlama Analizi HSE Politikalar Kontrol Ortamı Performans Yönetimi İç denetim Mevzuat Uyum Kontrol Testleri Dış Denetim Sigorta COSO Öz değerleme Denetim Bu durum işletmelerin temel yapılanmalarında iki önemli ihtiyacı ortaya çıkarmaktadır: Mevzuat Uyum ve Kontrol Faaliyetleri 3

4 Maliyetler ve Kontroller Toplam Maliyet Görülebilir güvence maliyetleri Görülebilir iş maliyetleri Gizli iş maliyetleri Görülebilir ve Gizli kontrol maliyetleri Mevzuat Uyum Bağımsız Güvence Uzaktan Ongoing Denetim Assessment ve Gözetim and Monitoring İş Performansı Kontrol Eksiklikleri $ Kontroller devam ederken maliyetleri düşürmek mümkün müdür? Modern İç Denetim bu sorunun doğru cevabı olabilir 4

5 YTTK Dönüşüm Süreci Finansal Uyumlaşma Süreci CFO & CRO UFRS Finansal işleyişin UFRS muhasebe ve raporlamasına uygun hale getirilmesi YTTK Text Finansal Yaklaşım Kurumsal Yaklaşım Raporlama Sistem Yönetim Kurulu Genel Kurul İnsan Kaynakları ve eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi Sistem alt yapısının değiştirilmesi CEO & YK Yönetim Kurulu işleyişinin gözden geçirilmesi ve Komitelerin kurulması Bağımsız üye, İcracı olan ve olmayan üye ayrımının yapılması Bağımsız Denetim Komiteler Paydaşların isteklerinin ve beklentilerinin dikkate alınması Kurumsallaşma Süreci 5

6 CFO vs CRO profili ve performansın paydaşlar ile iletişimi CFO faaliyetinin genişletilmesi Strateji CRO faaliyetinin genişletilmesi Değer yaratıcıları ve performans odağı Stratejik kararları destekleyen İş ortakları, Performans ölçümü Sermaye izdüşümü ve optimizasyonu Stratejik Finans Dış iletişim Planlama/bütçeleme Sermaye dağılımı İş portföy yönetimi Yeni ürünler/iş dalları Rekabet fiyatlandırması İtibar riski Sermaye yeterliliği Sermaye yeterliliği Aradaki uyum: ve çözünürlük Raporlama iştahı/toleransı -kazanç dengesi Fırsatların farklılıaşma etkisi Stratejik profilinin aktif yönetimi Stratejik kararları destekleyen İş Ortağı Değerin korunması için finansal kontrol Operasyonel süreçlendirme Operasyonel Finans UFRS ye göre karşılık ayırma; gerçeğe uygun değer muhasebesi Uyum raporlaması Yönetim raporlaması Bİ sistemleri ve verileri Kurumsal idare Operasyonel Tekil risklerin kontrolü ve portföy yoğunlaşması 6

7 Denetim Üçlemesi Denetim Komitesi Bağımsız Denetim İç Denetim İç Kontrol Komitesi 7

8 YTTK-Faaliyet Raporu Hazırlama Yıllık faaliyet raporunun bölümleri a) Genel bilgiler, b) Yönetim organı üyeleri ile üst düzey yöneticilere sağlanan mali haklar, c) Şirketin araştırma ve geliştirme çalışmaları, ç) Şirket faaliyetleri ve faaliyetlere ilişkin önemli gelişmeler, d) Finansal durum, e) ler ve yönetim organının değerlendirmesi, f) Diğer hususlar 8

9 Kurumsal Yönetiminde Yeni Trendler geleneksel organizasyon ile yürütülen risk değerlendirmeleri.... tek bir risk değerlendirmesi oluşturmak üzere birleştiriliyor... İç Denetim Yasal Değerlendirme İçeriği & Süreci Kurumsal girdi Mevzuat Uyum Finansal Sigorta Yönetimi Teknoloji Yönetim Stratejileri Kurumsal Yönetimi Yönetim girdisi Bağımsız Denetim Toleransı iştahı Kaynakların etkin kullanılması için kaynak tahsisinin doğru yapılması gerekmektedir. Stratejik hedefler bu kaynak tahsisinin doğru yapılabilmesi için önemli araçlardır. 9

10 Aile İşletmelerinin Yapısı Aile = Duygu Aileler duyguların ağırlıklı olarak yaşandığı, kişiler arasında etkileşim ve iletişimin daha fazla ön planda olduğu sosyal bir birim olarak karşımıza çıkmaktadır. Aile işletmeleri ailelerin kurduğu ve yönetimde söz sahibi olduğu yapılardır. Şirket= Mantık Şirketler ise, kar amaçlı, mantık ve iş kurallarının uygulanmasını gerektiren sosyal yapılar olarak değerlendirilebilir. Kurumsallaşma aile işletmelerinin uzun ömürlü ve başarılı olabilmesi için gerekli olan temel koşullardan birisidir. Aile Meclisi Dünyada aile işletmelerinden her 100 tanesinden 30 unun ikinci kuşağa geçiş yapabildiği ve kalan 70 inin aile içi çatışmalara bağlı olarak yok olduğu bilinmektedir. Bu oran Türkiye de daha düşüktür. 10

11 Aile Anayasasının Amacı Aile Anayasalarının hazırlanmasının amacı, ailenin geçmişten gelen vizyonu çerçevesinde oluşturmuş olduğu misyonunu, değerlerini ve aile içi ilişkilerini kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde ve hukuki temellere dayandırarak düzenlenmesidir. Bu tür düzenlemelerde özellikle şirketlerin devamlılığı hedeflenmektedir. Herhangi bir şekilde şirketleri kuran, büyüten aile büyüklerinin herhangi birinin sürdürmüş olduğu görevlerden ayrılması; özellikle çok çocuklu veya çok akrabalı ailelerde şirketlerin bölünmesi veya sahip değiştirmesine yol açmaktadır. Kişisel Amaçlar Şirket Amaçları Aile Amaçları Bundan dolayı, söz konusu aile şirketleri için şirketlerin yönetim ve organizasyon yapısında yer alacakları görev tanımları ve uymaları gereken kuralları daha önceden belirlemek önem taşımaktadır. Aile İşletmesinin Kesişen Amaçları

12 Aile Anayasasının Amacı Aile Anayasalarının birincil amacı ve içerisinde kapsaması gereken temel kurallar kuruma özel olarak oluşturulmaktadır. Bununla birlikte Aile Anayasalarında iş ilişkileri bakımından bir aile konseyi oluşturulması ve bu konseyin nasıl yapılandırılacağının aile üyeleri tarafından ortak karar sonucunda belirlenmesi gerekmektedir. Aile Anayasalarının en önemli bölümü mülkiyet ve mülkiyetin hangi üyeler tarafından kontrol edileceği ve aile üyelerinin mülkiyet üzerindeki haklarının ne olabileceği konusudur. Genel olarak Aile Anayasalarının geleceğe yönelik olarak işlevsel olabilmesi için mülkiyetle ilgili bölümün açık ve net olması, Medeni Kanun, Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanunu açısından açıkta kalan bir konu ve alan bırakılmamasıdır.

13 Aile Anayasasının Kapsamı Genel olarak Aile Anayasaları aşağıdaki kapsamda hazırlanmaktadır: Amacı ve hedeflerinin belirlendiği başlangıç kısmı Genel kural, kavram ve tanımlar ile kişilerin açıklandığı kısım Genel kurallar içinde belirtilen kişilerin arasındaki çalışma ilişkileri ve bu çerçevede şirketlerde bulunacakları görevlerin sürelerinin tanımlanmasını içeren kısım Şirketin yönetim yapısının belirlendiği ve yönetimde yer alacakların hangi sürelerle bu görevleri sürdüreceğinin belirlendiği kısım Mülkiyet ve diğer hukuki haklar kısmı

14 Aile ve İşletme Normları Seçim Ücretlendirme Başarı Değerlendirme Hizmet içi Eğitim Aile Normları (Ebeveynlerin Yapmak Zorunda Oldukları) Akrabalara ve özellikle kendi çocuklarına fırsat tanımak İhtiyaca göre ödenek tahsis etmek Kardeşler arasında ayrım yapmamak, kişilere araç değil, amaç olarak yaklaşmak Bireylerin gelişimsel ihtiyaçlarını tatmin edecek eğitim fırsatları İşletme Normları (CEO ların Yapmak Zorunda Oldukları) Uzman kişileri işe almak Pazar değeri ve performansa bağlı ücret tahsis etmek Çalışanları performansa göre değerlendirmek Öğrenme fırsatlarını örgütsel ihtiyaçları tatmin edecek şekilde tasarlamak

15 Aile ve İşletme Hedefleri Ailenin Hedefleri Her üye için eşit fırsat Aile üyelerinin çalışması Aileye devretme Yüksek kar payı Kar Güvenlik ve güvence İşletmenin Hedefleri Başarıya göre terfi Nitelikli insan gücü Profesyonel yönetim Yatırım Büyüme Aile ve Şirket hedef çatışması var mı?

16 Aile Anayasası Nasıl Hazırlanır? 1 Aile Forumunun Düzenlenmesi Aile Anayasası Oluşturma İhtiyacının Tespiti 2 Konsey Üyelerinin Seçim Yönteminin ve Kriterlerin Belirlenmesi Aile Konseyinin Oluşturulması 3 4 Aile Konseyinin Amacının ve Çalışma Esaslarının Belirlenmesi Aile Misyonunun Belirlenmesi Ailenin Güçlü ve Zayıf Yönlerinin tespiti Aile Anayasasının Kapsamının Belirlenmesi Alt Çalışma Gruplarının Oluşturulması Aile Anayasası Taslağının Oluşturulması Tüm ailenin mutabakatı önemlidir 5 Aile Anayasası Taslağının Aile Forumunun Görüşlerine Sunulması Aile Anayasasının Nihai Halinin Oluşturulması 6 Aile Anayasasını Revize Etme-Değiştirme Koşullarının Tespit Edilmesi Aile Anayasasını Uygulamayı Teşvik Edici Sistemlerin Geliştirilmesi Hükümlere Aykırı Durumlar İçin Disiplin Sisteminin Geliştirilmesi 7 Aile Anayasasının Nihai Halinin Aile Forumunda Sunulması ve Aile Üyelerine Dağıtılması

17 Hedefler Hedefler Stratejik bakış açışı Durağan Planlama Süreci Stratejik Planlama Süreci Gelecek sene nerede olabiliriz? Önümüzdeki 5 yılda nereye ulaşabiliriz vizyonu Şu anda neredeyiz? Zaman Duruma göre tepkisel aksiyon alma Durağan İşletmeler [şirketlerin gerilemesinde temel faktör] vs Şu anda neredeyiz? Zaman Strateji esaslı aksiyon planı Dinamik İşletmeler [şirketlerin büyümesinde temel faktör] 17

18 Soru & katkılarınız

19 Ofislerimiz Abide-i Hürriyet Caddesi Bolkan Venter, No:211, C Blok, Kat 3 Şişli, İstanbul T: F: Eskişehir Yolu No:6, Armada İş Merkezi, A Blok, Kat:11, No: Söğütözü, Ankara T: F: Y. Yalova Yolu, Buttim Plaza, Kat 5, No:1607 Bursa T: F: Grant Thornton Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu yayında Grant Thornton, biz ve bizim şeklindeki referanslar, ya küresel bir üye firmalar kuruluşu olan Grant Thornton International Ltd. ya da onun her biri ayrı bir yasal kuruluş olan ve birbirlerinin faaliyetlerinden sorumlu olmayan bireysel üye firmalarından bir veya daha fazlası ile ilgilidir. Grant Thornton International Ltd, sınırlı sorumlu bir İngiliz şirketi olup, müşterilerine hizmet sunmaz. Hizmetler, bağımsız olarak üye firmalar tarafından verilir. Grant Thornton International Ltd ve üye firmalar dünya çapında bir ortaklık değildir.