T.C. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

Transkript

1 T.C. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI KAMU HASTANE BİRLİKLERİNE GEÇİŞ ÖNCESİ VE SONRASI İKİNCİ BASAMAK TEDAVİ HİZMETLERİ SUNAN KAMU HASTANELERİNİN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: ŞANLIURFA ÖRNEĞİ Dr. Baki Can METİN UZMANLIK TEZİ Olarak Hazırlanmıştır ANKARA 2014

2

3 T.C. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI KAMU HASTANE BİRLİKLERİNE GEÇİŞ ÖNCESİ VE SONRASI İKİNCİ BASAMAK TEDAVİ HİZMETLERİ SUNAN KAMU HASTANELERİNİN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: ŞANLIURFA ÖRNEĞİ Dr. Baki Can METİN UZMANLIK TEZİ Olarak Hazırlanmıştır TEZ DANIŞMANI Doç. Dr. Sarp ÜNER ANKARA 2014

4 ONAY SAYFASI iii

5 iv TEŞEKKÜR Tez çalışmamın başından itibaren ilgi ve desteklerini sunan, bu çalışmanın dışında da bilgi ve tecrübeleriyle bana yol gösteren danışmanım Sayın Doç. Dr. Sarp ÜNER e, Uzmanlık eğitimim boyunca Halk Sağlığı alanında bilgi, beceri ve deneyim edinmemi sağlayan Anabilim Dalımızın çok değerli öğretim üyelerine ve araştırma görevlisi arkadaşlarıma, Tez verilerinin paylaşılması aşamasında izin ve olurlarını esirgemeyen Şanlıurfa Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterleri Sayın Dr. Turhan SULHAN a ve Sayın Uzm. Dr. Cihan EKMEN e, Verilerin derlenmesi sırasında emek veren Şanlıurfa Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Bilgi İşlem İstatistik Birimi çalışanlarına, Benden her daim sevgisini, ilgisini, dostluğunu esirgemeyen ve tezimin tüm aşamalarında yanımda olan sevgili eşim Av. Yelda Metin e ve ailemin diğer fertlerine teşekkür ederim. Bu tez Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir.

6 v ÖZET Metin B.C., Kamu Hastane Birliklerine Geçiş Öncesi ve Sonrası İkinci Basamak Tedavi Hizmetleri Sunan Kamu Hastanelerinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Şanlıurfa Örneği, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Uzmanlık Tezi, Ankara, Türkiye de Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde kamu hastaneleri 2012 yılının Kasım ayı itibariyle, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu nun taşradaki örgütlenmesi olan Kamu Hastaneleri Birliği ne idari olarak bağlanmış, yönetimleri tek çatı altında toplanmıştır. Bu çalışma ile Şanlıurfa ilinde Kamu Hastaneleri Birliğine bağlı, ikinci basamak tedavi hizmeti veren kamu hastanelerinin, Kamu Hastaneleri Birliği ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki etkinlikleri değerlendirilmiştir. Etkinlik analizinde yöntem olarak Girdi Yönelimli Ölçeğe Göre Sabit ve Ölçeğe Göre Değişken Veri Zarflama Analizi kullanılmıştır. Hastanelerin sağladıkları hizmet, hizmeti sağlayan klinikler ve değişkenlerin türüne göre farklı girdi ve çıktı değişkeni birleşiminden oluşan 9 model kullanılmış, hastanelerin toplam, teknik ve ölçek etkinlikleri hesaplanmıştır. Girdi ve/veya çıktı değişkenleri kullanılabilir olmayan hastaneler bazı modellere dâhil edilmemiştir. Toplamda 11 hastane 9 farklı modelde 88 kez analiz edilmiş ve hem geçiş öncesi, hem de geçiş sonrası dönemde 51 er kez teknik olarak etkin bulunmuşlardır (modellerin tümü için Teknik Etkinlik Orantısı 0,58). Geçiş sonrası dönemde Finansal Teknik Etkinlik düzeyi geçiş öncesi döneme göre yüksek bulunmuştur. Diğer modellerde ise teknik etkinlik düzeyleri geçiş öncesi ve sonrası dönemde benzer bulunmuştur. Hastanelerin teknik etkinlik durumlarına göre en geride olan hastaneler kentsel bölge nüfusu yüksek olan ilçelerde yer alan, görece büyük ölçekli hastanelerdir. Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçişin ilk yılının değerlendirildiği bu çalışmada Şanlıurfa ilinde geçiş sonrası hastane etkinliğinde beklenen yükselme görülmemiştir. Bu çalışma, Finansal Etkinlik Modelinde geçiş öncesi ve sonrası 9 ar, diğer modellerde ise 12 şer aylık verileri kapsamaktadır. Sağlık hizmetleri yönetiminde yapılan reformlar kısa, orta ve uzun vadede farklı sonuçlar verebilmektedir. Bu nedenle ileriki dönemde geçiş öncesi ve geçiş sonrası dönemi süre olarak daha fazla kapsayan verilerle, daha farklı il ve bölgeleri de kapsayacak şekilde benzer çalışmaların yapılması ve etkin olmayan hastaneler için etkinlik düzeyini etkileyebilecek içsel ve dışsal faktörlerin irdelendiği araştırmaların planlanması önerilmektedir. Anahtar Sözcükler: Kamu Hastaneleri Birliği, Hastane, Etkinlik Analizi, Veri Zarflama Analizi Destekleyen: Hacettepe Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi, Proje Numarası: 014 T

7 vi ABSTRACT Metin B.C., Assessment of Efficiency of Public Hospitals Provide Secondary Care Services Before and After The Transition to Associations of Public Hospitals: Şanlıurfa Sample, Hacettepe University, Faculty of Medicine, Medical Specialty Thesis in Public Health, Ankara, As of November of 2012, within the frame of the Health Transformation Program, public hospitals are linked to the Associations of Public Hospitals, which are the provincial organizations of the Turkish Public Hospitals Institution, and managements of them are gathered under one roof in Turkey. In this study, efficiencies of public hospitals linked to the Şanlıurfa Association of Public Hospitals and which provide secondary care services, were assessed before and after the transition to Associations of Public Hospitals. Input Oriented Constant Return to Scale and Variable Return to Scale Data Envelopment Analysis methods were used to analyze hospital efficiency. Nine models were used, which were consisted of the combinations of different input and output variables according to the type of the services hospitals provide, the provider clinics and the variables, and general, technical and scale efficiencies were calculated. Hospitals, which didn t have useable input and/or output variables, weren t included in some models. Totally 11 hospitals were analyzed 88 times in 9 models, and they were found technically efficient 51 times both before and after the transition (Technical Efficiency Ratio for all models is 0.58). Post-transition Financial Technical Efficiency levels were found higher than the pre-transition levels. In the other models, technical efficiency levels were found similar before and after the transition. Hospitals relatively large-scale sized and located in districts with a higher urban population, were found less efficient in the technical efficiency analysis. In this study assessing the first year of the transition to Associations of Public Hospitals, the expected increase in hospital efficiency was not observed in Şanlıurfa province. The study data covered 9-month period in the Financial Efficiency Model and 12-month period in the other models, before and after the transition. The reforms in health care management may give different results in short, medium and long term. Therefore, in the future, it is recommended that similar studies should be conducted with the data, including more time in duration before and after transition periods and more other provinces and/or regions, and further researches should be planned to evaluate the internal and the external factors that may affect the efficiency of inefficient hospitals. Keywords: Association of Public Hospitals, Hospital, Efficiency Analysis, Data Envelopment Analysis Supperted by: Hacettepe University, Scientific Research Projects Coordination Unit, Project Number: 014 T

8 vii İÇİNDEKİLER Sayfa ONAY SAYFASI iii TEŞEKKÜR iv ÖZET v İNGİLİZCE ÖZET vi İÇİNDEKİLER vii SİMGELER ve KISALTMALAR ix ŞEKİLLER DİZİNİ x TABLOLAR DİZİNİ xi 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER Sağlık Hizmetleri Kavramı ve Basamakları Hastane Kavramı ve Hastane Hizmetleri Türkiye de Hastanelerin Durumu Sağlıkta Dönüşüm Programı Performans, Verimlilik, Etkililik ve Etkinlik Kavramları Etkinlik Türleri Etkinlik Değerlendirme Yöntemleri GEREÇ ve YÖNTEM Araştırmanın Yeri Araştırmanın Evreni ve Örneklem Araştırmanın Tipi Araştırmanın Değişkenleri Araştırmada Kullanılan Tanımlar, Terimler ve Yöntemler Veri Toplama Aracı Ön Deneme Veri Toplama Yöntemi Araştırmanın İnsan Gücü Araştırma Verilerinin Analizi Etik Konular ve İzinler 42

9 viii Sayfa Araştırmanın Bütçesi Araştırmada Karşılaşılan Zorluklar Araştırmanın Zaman Çizelgesi BULGULAR Analizlerde Kullanılan Girdi ve Çıktı Değişkenleriyle İlgili Bulgular Hastanelerin Farklı Modellere Göre Yapılmış Etkinlik Analizlerine İlişkin Bulgular Teknik Etkinlik Analizlerinin Genel Değerlendirmesi TARTIŞMA Çalışmaya Alınan Hastanelerin Girdi ve Çıktı Değişkenleri Çalışmaya Alınan Hastanelerin Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönem İnsan Gücü, Sermaye Yatırımı ve Finansal Gelir Gider Durumları Farklı Modellere Göre Etkinlik Analizleri Modellerin Teknik Etkinlik Puanları Açısından Genel Değerlendirmesi SONUÇ ve ÖNERİLER Sonuçlar Öneriler 221 KAYNAKLAR 223 EKLER 244 Ek 1- Veri Toplama Formu 244 Ek 2- Hacettepe Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştımalar Etik Kurulu, Araştırma Projesi Değerlendirme Raporu 245 Ek 3- Şanlıurfa Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği, Çalışma İzin Yazısı ve Onayı 246

10 ix SİMGELER VE KISALTMALAR ABD: Amerika Birleşik Devletleri BCC: Banker, Charnes ve Cooper modeli CCR: Charnes, Cooper ve Rhodes modeli DB: Dünya Bankası DSÖ: Dünya Sağlık Örgütü KHB: Kamu Hastaneleri Birliği KVB: Karar Verme Birimi ÖDG: Ölçeğe Göre Değişken Getiri ÖSG: Ölçeğe Göre Sabit Getiri PDÖS: Performansa Dayalı Ödeme Sistemi SB: Sağlık Bakanlığı SDP: Sağlıkta Dönüşüm Programı SSA: Stokastik Sınır Analizi TEO: Teknik Etkinlik Orantısı TFV: Toplam Faktör Verimliliği TKHK: Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu VZA: Veri Zarflama Analizi YTKİY: Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği

11 x ŞEKİLLER Şekil Şekil Yıllara Göre İkinci ve Üçüncü Basamak Tedavi Hizmeti Sunan Sağlık Kurumlarına Poliklinik Başvuru Sayıları, Şekil Yıllara Göre İkinci ve Üçüncü Basamak Tedavi Hizmeti Sunan Sağlık Kurumlarında Yatan Hasta Sayıları, Şekil Yıllara Göre İkinci ve Üçüncü Basamak Tedavi Hizmeti Sunan Sağlık Kurumlarında Yapılan Ameliyat Sayıları, Sayfa Şekil Temel Veri Zarflama Analizi Modelleri Sınıflandırması 33 Şekil Ölçeğe Göre Değişken Getirili Veri Zarflama Analizi Yönteminin Grafiksel Gösterimi Şekil Ölçeğe Göre Sabit Getirili Veri Zarflama Analizi Yönteminin Grafiksel Gösterimi Şekil Araştırmanın Zaman Çizelgesi,

12 xi TABLOLAR Tablo Tablo İkinci basamak tedavi hizmeti sunan hastane sayılarına göre illerin gruplandırılmış dağılımı, Türkiye, Tablo Türkiye ve Şanlıurfa İli Bazı Demografik ve Sağlık Hizmetleri Göstergeleri, 2012 Tablo Şanlıurfa Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği ne Bağlı Olarak Faaliyet Gösteren İkinci Basamak Kamu Hastaneleri, Sayfa Tablo Araştırmada Kullanılan Girdi Değişkenleri, Şanlıurfa, Tablo Çalışmada Kullanılan Çıktı Değişkenleri, Şanlıurfa, Tablo A, B, C, D, E, F, G ve H hastanelerinin hekim ve günlük muayene sayıları 34 Tablo Araştırmanın Bütçesi, Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Branş Uzman Hekim Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Branş Uzman Hekim Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Acilde Çalışan Hekim Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Hekim Dağılımı, (Şanlıurfa)

13 xii Tablo Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Hemşire Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Ebe Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Hekim Dışı Sağlık Personeli Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Poliklinik Odası Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Servis Yatak Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Servis Yatak Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili ve Cerrahi Servis Toplam Yatak Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Acil Servis Muayene Yatağı Dağılımı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Aktif Ameliyat Odası Dağılımı, (Şanlıurfa). Sayfa

14 xiii Tablo Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Doğum Masası Sayıları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Poliklinik Muayene Sayıları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Poliklinik Muayene Sayıları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Acil Poliklinik Muayene Sayıları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Toplam Poliklinik Muayene Sayıları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Servis Yatılan Gün Sayıları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Servis Yatılan Gün Sayısı, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Yatılan Gün Sayısı, (Şanlıurfa). Sayfa

15 xiv Tablo Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Ağırlıklı Ameliyat Sayıları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Normal Doğum Sayıları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Emek ve Emek Dışı Giderleri, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Toplam Hastane Gelir ve Gideri, (Şanlıurfa). Tablo Etkinlik Analizinde Oluşturulmuş Modeller ve Bu Modellere Ait Girdi ve Çıktı Değişkenleri, Şanlıurfa, Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Tablo Dâhili Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Dâhili Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Sayfa

16 xv Tablo Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Branş Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Tablo Cerrahi Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Cerrahi Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Acil Servis Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Tablo Acil Servis Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Acil Servis Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Sayfa

17 xvi Tablo Tablo Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Tablo Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Ameliyathane Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Tablo Ameliyathane Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Sayfa

18 xvii Tablo Tablo Ameliyathane Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Doğumhane Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Tablo Doğumhane Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Doğumhane Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Finansal Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Tablo Finansal Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Finansal Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Sayfa

19 xviii Tablo Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Genel Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Tablo Genel Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Genel Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmaya Katılan Hastanelerin Oluşturulan Modellerde Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Teknik Etkinlik Analizlerinde Etkinlik Durumları, (Şanlıurfa). Tablo Araştırmada Kullanılan Modellerde Hastanelerin Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönem Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Puan Ortalamalarının Wilcoxon İşaretli Sıra Testi ile Karşılaştırılması, (Şanlıurfa). Sayfa

20 1 1. GİRİŞ Sağlık hizmetlerinin temel amacı, bireylerin hasta olmamalarını sağlamak, yani onları korumaktır. Ancak hastalıklardan korumaya yönelik müdahaleler yetersiz kaldığında, sağlık hizmetlerinin ikinci amacı olan hastalıkların tedavisi söz konusu olur. Sağlık hizmetlerinin sunumunda büyük bir öneme sahip tedavi edici sağlık hizmetleri üç basamakta ele alınır. Bunlardan ilki hastaların ayaktan veya evde tedavi edildiği birinci basamak tedavi hizmetleri, ikincisi hastaların bir yataklı tedavi kuruluşunda (hastane) tedavi edildiği ikinci basamak tedavi hizmetleri ve üçüncüsü ise özel bir yaş grubu, cinsiyet veya belirli bir hastalığa özel hizmetlerin sunulduğu özel dal ve eğitim hastanelerinde verilen üçüncü basamak tedavi hizmetleridir (1). Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) hastaneleri 7 gün 24 saat boyunca, sağlık personeli ve sağlık dışı personelin çalıştığı ve tıbbi, hemşirelik ve diğer hizmetlerin verildiği sağlık kuruluşları olarak tanımlamaktadır (2). Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği nde ise hastaneler, hasta ve yaralıların, hasta olduğundan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin, ayaktan veya yatarak müşahade, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri, aynı zamanda doğum yapılan kurumlar olarak tanımlanmıştır (3). DSÖ ne göre geleneksel olarak bireyin sağlık durumuna yönelik hizmetlerin verildiği hastaneler, bireysel ve toplumsal sağlık durumunun korunması ve geliştirilmesi için kaynakların kullanımını en uygun hale getirmek amacı güden bir çaba içinde, artan şekilde sağlık sektörünün diğer bileşenleri ve toplumla daha yakın bağlar kurmaktadır (2). Etkinlik (efficiency) en temel tanımıyla bir işletmede çıktıların girdilere oranlanmasıdır. Ancak her zaman çıktı miktarındaki artış sürecin etkin olduğunu göstermeyebilir. Çıktı kalitesinin yükselmesi, miktarda artış olmasa da tek başına etkinliğin arttığını gösterebilir. Bu görüş, temel amacı kazanç olmayan ve sosyal nitelikleri ağır basan sağlık kurumları için daha belirgin olabilmektedir. Sağlık hizmetlerinde etkinlik değerlendirmesi, toplumun sağlık hizmetleri için ayırdığı kaynakları akılcı şekilde kullanmasını sağlanması açısından önemlidir (4). Kamu politikalarının bir sonucu olarak sürekli yeni yasal düzenlemeler, teknolojiler ve örgütlenmeler geliştirilmektedir. Sağlık hizmetleri yöneticileri bu duruma karşı güçlü etkinlik değerlendirme ve karar alma süreçleri ile cevap vermek

21 2 zorundadır (5). Sağlık hizmetleri sunumunda etkinlik ölçümü çok farklı amaçlarla yapılabilmektedir. Etkinlik değerlendirmesinin sağlık hizmetlerinde kullanılmasındaki ana amaçlar; yönetimsel bir değerlendirme aracı olarak kullanma, etkinliğin arttırılması için gerekli faktörleri saptama, daha iyi çıktılar alabilmek için kaynakların tahsisinin nasıl yapılması gerektiği belirleme, sağlık kuruluşlarının etkinliklerini karşılaştırmalı olarak değerlendirme ve alternatif sağlık politikalarını değerlendirme olarak sayılabilmektedir (5,6). Türkiye de sağlık hizmetlerinin sunumu 2003 yılından itibaren yürürlüğe konulmuş olan Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde köklü değişikliklere uğramıştır (7) yılı sonu itibariyle yayımlanan 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname nin yayım tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, illerde tedavi hizmetlerinin devredildiği Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu na (TKHK) bağlı Kamu Hastaneleri Birlikleri (KHB) kurularak, il sınırlarında bulunan hastaneler bu birliklere bağlanmış, yönetimleri tek çatı altında toplanmıştır (8). Tüm bu bilgiler ışığında, bu çalışmada, KHB ne geçiş öncesi ve sonrası dönemde seçilmiş bazı girdi ve çıktı değişkenleri kullanılarak Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemiyle Şanlıurfa ilinde bulunan, ikinci basamak tedavi hizmeti sunan kamu hastanelerinin etkinliği incelenmiştir. Amaçlar Yakın dönemli amaçlar Araştırmanın yakın dönemli amaçları KHB ne geçiş öncesi ve sonrası dönemde Şanlıurfa KHB Genel Sekreterliği ne bağlı olarak faaliyet gösteren ikinci basamak tedavi hizmeti sunan kamu hastanelerinin verdikleri hizmet türlerine özel, finansal ve genel olarak; Etkinlik düzeylerinin değerlendirilmesi, Etkin olmayan hastanelerin belirlenmesi,

22 3 Etkin olmayan hastanelerin, görece etkin referans hastaneler örnek alınarak geliştirilmesi konusunda karar vericilere öneri sağlanmasıdır. Uzak dönemli amaçlar Araştırmanın uzak dönemli amacı; Hastane etkinliği konusunda literatüre katkı sağlamaktır.

23 4 2. GENEL BİLGİLER 2.1. Sağlık Hizmetleri Kavramı ve Basamakları Kişilerin ve tüm toplumun sağlığına zarar veren etmenlerin ortadan kaldırılması veya bu etmenlerden korunması, hastalananların tedavi edilmesi, tam olarak iyileşemeyip sakat kalanların, bedensel ve ruhsal yetenekleri azalanların başkalarına bağımlı olmadan yaşayabilmelerini sağlamak için rehabilite edilmesi ve toplumun sağlık düzeyinin yükseltilmesi için yapılan planlı çalışmalara sağlık hizmetleri denir (1). İngilizce de sağlık hizmetleri (Health services) kamu sağlık örgütlerinin çalışmasını kapsar. Dilimizde bu genel olarak sağlığın korunması ve hastalıkların tedavisi için yapılan çalışmalar anlamında kullanılır (9). Sağlık hizmetleri, koruyucu, tedavi edici ve rehabilite edici hizmetler olarak üçe ayrılmaktadır (1) Koruyucu sağlık hizmetleri Sağlığın korunması ve hastalıkların önlenmesi için verilen sağlık hizmetleridir. Birincil, ikincil ve üçüncül olarak üç düzeyde incelenmektedir. Birincil koruma, kişisel ya da toplumsal düzeyde sağlığı geliştirmek, hastalık oluşmadan önce yapılacak, aşılama, çevresel düzenlemeler, yeterli ve dengeli beslenme gibi müdahaleleri kapsar. İkincil koruma, hastalık oluşumu olasılığına karşı erken tanı ve tedavi hizmetlerinin sunulmasıdır. Üçüncül koruma ise oluşan hastalığa bağlı gelişebilecek sakatlık ve kalıcı sorunların en aza indirilmesi ve hastanın yaşam kalitesinin arttırılmasını amaçlar (10) Tedavi edici sağlık hizmetleri Hastalıklar oluştuktan sonra komplikasyonlar gelişmeden uygun tedavi hizmetlerinin sunulması gerekmektedir. Tedavi hizmetleri sunum türüne göre üç basamakta incelenir (11).

24 5 Birinci basamak tedavi hizmetleri: Hastaların ayakta veya evde teşhis ve tedavi edilmesi için sunulan hizmetlerdir. Türkiye de bu hizmetler temel olarak aile sağlığı merkezlerinde aile hekimleri tarafından sunulmaktadır. Bununla birlikte Verem Savaş Dispanserleri, Ana-Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri, özel poliklinikler birinci basamak tedavi hizmeti sunan diğer kuruluşlardır. İkinci basamak tedavi hizmetleri: Hastaların yatarak tedavi edildiği sağlık hizmetleridir. Türkiye de ikinci basamak tedavi hizmeti veren kuruluşlar, devlet hastaneleri, Genelkurmay Başkanlığı na bağlı hastaneler, vakıf hastaneleri ve özel hastanelerdir. Üçüncü basamak tedavi hizmetleri: Belirli bir hasta grubuna veya ileri tetkik ya da özel bir tedavi gerektiren hastalıklara özel ve/veya eğitim hizmetlerinin de sunulduğu tedavi hizmetleri türüdür. Ülkemizde göğüs hastalıkları hastaneleri, kadın-doğum ve çocuk hastaneleri, ruh ve sinir hastalıkları hastaneleri, kanser hastaneleri, meslek hastalıkları hastaneleri, eğitim ve araştırma hastaneleri ve üniversite hastaneleri üçüncü basamak tedavi hizmetlerinin sunulduğu kuruluşlardır Rehabilite edici sağlık hizmetleri Hastalık veya kazalara ikincil olarak gelişen sakatlık veya kalıcı sorunların bireylerin günlük hayatlarını etkilemesini önlemek ya da en aza indirmek, kişinin bedensel ve ruhsal yönden başkalarına bağımlı olmadan yaşamını devam ettirebilmesini sağlamak amacıyla verilen hizmetlerdir (11) Hastane Kavramı ve Hastane Hizmetleri Hastane kelimesinin kökeni Farsça χaste, س ته,خ yaralı + χāne, ه,خان ev, konut, konak, yer sözcüklerinin birleşiminden türemiştir. Anlamı yaralıların bakıldığı yer, hastaların yatırılarak tedavi edildiği yerdir (12,13). İngilizce karşılığı hospital ise; Latince, ihtiyacı olana barınak, misafir evi anlamına gelen hospes, hospitalis sözcüklerinden köken almaktadır (14).

25 6 Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) hastaneleri, ''hasta/yaralı olan veya hastalık/yaralanma şüphesi bulunan kişiler ve gebeler için; ayaktan veya yatarak; kısa veya uzun dönem; gözlemsel, tanısal, tedavi edici ve rehabilite edici tıbbi bakım hizmetleri sunan kuruluşlar olarak tanımlamaktadır (15). Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği ne (YTKİY) göre yataklı tedavi kurumu, hasta ve yaralıların, hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını kontrol ettirmek isteyenlerin, ayaktan veya yatarak müşahede, muayene, teşhis, tedavi ve rehabilite edildikleri, aynı zamanda doğum yapılan kurumlardır (3). Farklı kriterlere göre hastaneleri sınıflandırmak mümkündür. Mülkiyetine göre kamu, vakıf, özel gibi; bakılan hastalığın süresine göre uzun dönem, kısa dönem gibi; bakılan hasta grubunun yaşına göre çocuk, yaşlı gibi; hizmetin sunulduğu alanın büyüklüğüne göre özelleşmiş hizmet çeşitliliğine göre yerel bölge-temel hizmetler, geniş bölge-çok çeşitli hizmetler gibi; sağlanan koşullara göre genel, doğum, enfeksiyöz gibi sınıflandırılabilir. DSÖ bu kriterlerden sonuncusunu temel alarak hastaneleri temel olarak; genel ve özelleşmiş hastaneler olmak üzere iki gruba ayırmıştır. Genel hastaneler (general hospital) farklı yaş gruplarında hastalar ve farklı hastalık durumlarına hizmet verebilen farklılaşmış hizmetleri sunan hastaneler olarak tanımlanırken, ihtisas hastaneleri (specialized hospital) özel bir hastalık veya yaş grubuna veya bir sistemin etkilendiği veya hastalığın süresinin özel olduğu durumlarda hizmet veren hastaneler olarak ifade edilmiştir (15) Türkiye de Hastanelerin Durumu Türkiye de 2012 yılı itibariyle hastane bulunmaktadır. Bu hastanelerin 832 si Sağlık Bakanlığı hastaneleri, 65 i üniversite hastanesi, 541 i özel hastaneler, 45 i ise diğer hastanelerdir. Bu hastanelerin i genel hastane iken, 142 si ise dal hastaneleridir (Kadın-doğum, Göğüs hastalıkları, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Göz hastalıkları, Psikiyatri hastaneleri gibi) (16 ).

26 7 300,000, ,000, ,000, ,000, ,279, ,172, ,342, ,974, ,000,000 50,000, ,069,486 66,582,098 47,618,186 47,712,540 19,364,865 20,098,754 24,437,107 27,080, Özel Hastaneler Üniversite Hastaneleri Sağlık Bakanlığı Hastaneleri Şekil Yıllara Göre İkinci ve Üçüncü Basamak Tedavi Hizmeti Sunan Sağlık Kurumlarına Poliklinik Başvuru Sayıları, ,000,000 7,000,000 6,000,000 5,000,000 4,000,000 3,000,000 2,000,000 1,000, ,775,154 6,891,857 6,361,116 5,934,978 3,485,092 3,054,165 2,503,992 2,657,573 1,462,690 1,509,484 1,607,462 1,601, Özel hastaneler Üniversite hastaneleri Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler Şekil Yıllara Göre İkinci ve Üçüncü Basamak Tedavi Hizmeti Sunan Sağlık Kurumlarına Yatan Hasta Sayıları,

27 8 Şekil de Türkiye de son yılları arasındaki ikinci ve üçüncü basamak tedavi hizmeti veren sağlık kurumlarına başvuru sayılarına bakıldığında, hizmet sunumunda esas sektörün kamu olduğu görülmektedir. Özel hastanelerin 2012 yılında başvuru sayısı 66,5 milyon civarındayken, üniversite hastanelerine başvuru sayısı 27 milyon ve Sağlık Bakanlığı hastanelerine başvuru sayısı ise 261 milyona yakındır (Şekil 2.3.1) (16 ). Başvuru sayılarına benzer olarak yatan hasta sayılarında da Sağlık Bakanlığı beklenildiği gibi öndedir. Yıllara göre bakıldığında 2009 yılından 2012 yılına kadar tüm sektörlerde yatan hasta sayısında artış olduğu gözlenmektedir. Bununla beraber yıllar içinde aradaki fark (yaklaşık olarak 3,4 milyon yatan hasta) korunmuştur yılı itibariyle özel hastanelerde yatan hasta sayısı 3,5 milyona yakın, üniversite hastanelerinde yatan hasta sayısı 1,6 milyon iken, Sağlık Bakanlığı hastanelerinde yatan hasta sayısı 6,9 milyona yakındır (Şekil 2.3.2) (16). 2,500,000 2,000,000 1,829,919 2,039,021 2,209,326 2,298,893 1,500,000 1,000, ,000 1,373,774 1,446,630 1,131,431 1,215, , , , , Özel hastaneler Üniversite hastaneleri Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler Şekil Yıllara Göre İkinci ve Üçüncü Basamak Tedavi Hizmeti Sunan Sağlık Kurumlarında Yapılan Ameliyat Sayıları,

28 9 Hastane hizmetlerinin değerlendirilmesinde bir diğer önemli çıktı değişkeni ameliyat sayılarıdır (17). Türkiye de 2009 yılında özel hastanelerde 1,1 milyon, üniversite hastanelerinde ve Sağlık Bakanlığı hastanelerinde ise 1,8 milyonun üzerinde ameliyat yapılmıştır. Tüm sektörlerde 2012 yılı itibariye yapılan ameliyat sayılarında artış yaşanmakla beraber Sağlık Bakanlığı hastaneleri 2,3 milyona yakın yapılan ameliyat sayısı ile birinci sıradadır (Şekil 2.3.3) (16) Sağlıkta Dönüşüm Programı Dünya Bankası (DB) 2003 yılı Haziran ayında yayınladığı Türkiye - Erişim ve Etkinliğin İyileştirilmesi için Sağlık Sektöründe Reform Yapılması isimli raporunda kamu hastanelerinin yeniden örgütlenmesi ve özerklik sağlanması alt başlığı ile Türkiye de yapılması gerekenleri aşağıdaki gibi belirtmektedir; Türkiye de sağlık sistemi reformları hastanelerin etkinliğini iyileştirmeye odaklanmalıdır. Bunu sağlamanın bir yolu, tüm hastanelere idari ve mali özerklik ve sağlık hizmetlerini üretmek ve yönetmek için gerekli girdilerin tedariki için özerklik sağlamaktır. Özerklik iki evrede tanınmalıdır. İlk evrede Sağlık Bakanlığı altında, hastanelerin yönetiminden sorumlu özerk bir kurum kurulmalıdır. İlk evrede hastaneler özerk olmamalıdır. Bu evreli yaklaşım, hastanelere, özyönetim için gerekli bilgi, tecrübe ve yönetimsel yetenekleri edinmek için zaman ve fırsat sağlar. İkinci evrede ise kapasitesini ve özyönetime hazır olduğunu belirten her hastaneye ayrı ayrı özerklik tanınmalıdır. (18). DB nın bu raporunu takiben, 2003 yılından itibaren yürürlüğe konulmuş olan Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) ile Türkiye de sağlık hizmetlerinde köklü değişiklikler yapılması planlanmıştır (19). Bu program çerçevesinde, 2011 yılı sonu itibariyle yayımlanan 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kurulan TKHK na Sağlık Bakanlığı nın (SB), ikinci ve üçüncü basamak tedavi hizmetleri veren hastanelerin işletilmesi, faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi yetkileri devredilmiştir. Bu devir ile TKHK, 2003 DB raporunda belirtilen şekilde idari ve mali olarak özerkliğe sahip olmuştur (8). 663 sayılı

29 10 KHK nin yayım tarihinden itibaren bir yıl içerisinde (2012 yılı), illerde tedavi hizmetlerinin devredildiği TKHK na bağlı KHB kurularak, il sınırlarında bulunan hastaneler bu birliklere bağlanmış, yönetimleri tek çatı altında toplanmıştır (20). Sağlık Bakanlığı TKHK kurulmadan önce sağlık hizmetleri performans değerlendirmesinde daha çok oran analizi (giderin gelire oranı, yatan hasta oranı gibi) kullanmıştır (21). TKHK kurulduktan sonra, KHB nin kaynak kullanımının ve hizmet sunumunun etkinlik ve verimliliğini değerlendirmek amacıyla, TKHK tarafından 2012 yılında 847 sayılı Kamu Hastaneleri Birlikleri Verimlilik Değerlendirmesi Hakkında Yönerge yayımlanmıştır. Bu yönergede sağlık tesisleri ve birlikler ile birliklerin verimlilik hesaplamaları ayrı ayrı gösterilmiştir. Hastaneler için; tıbbi, idari, mali, hasta ve çalışan güvenliği ve memnuniyeti, eğitim ve izlem konularında belirli kriterler getirilmiştir. Birliklere bağlı hastanelerin bu kriterlere göre hesaplanan puanlarının ağırlıklı ortalamaları ise birliklerin verimlilik puanlarının hesaplanmasında kullanılacağı belirtilmiştir. Acil servis etkinlik puanı, poliklinik etkinlik puanı, yataklı servis etkinlik puanı ve ameliyat etkinlik puanı, tıbbi kriterlerden dördünü oluşturmaktadır (22). Bu dört etkinlik puanı için dört farklı model oluşturulmuştur. Bu modeller Stokastik Sınır Analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. İlk model ayaktan tedavi modelidir. Bu modelde çıktı olarak poliklinik sayısı belirlenmiştir. Poliklinik sayısına istatistiksel olarak anlamlı şekilde etkili girdi değişkenleri toplam hekim sayısı, yardımcı sağlık personeli sayısı ve poliklinik oda sayısı olarak bulunmuştur. İkinci olan yatarak tedavi modelinde ise, hasta günü sayısı çıktı olarak belirlenmiş, istatistiksel anlamlı olarak etkili girdi değişkenleri ise yatak sayısı ve toplam hekim sayısıdır. Üçüncü modelde ise ameliyat hizmetleri çıktı olarak ameliyat sayısı belirlenerek değerlendirilmiş, istatistiksel anlamlı girdi değişkenleri toplam cerrah sayısı, ameliyat masası sayısı ve genel idari ve teknik hizmetler personeli sayısı olarak bulunmuştur. Son modelde ise acil servis hizmetleri değerlendirilmiştir. Bu modelde acil poliklinik sayısı çıktı olarak belirlenirken, acil servis yatak sayısı ve toplam hekim sayısı istatistiksel anlamlı olarak etkili girdi değişkenleridir (23).

30 Performans, Verimlilik, Etkililik, Etkinlik Kavramları İskoçyalı Fizikçi Lord Kelvin 1883 yılında Her zaman söylerim, eğer ölçüm yapabiliyor ve onu sayılarla ifade edebiliyorsanız, konuştuğunuz konu hakkında bir şeyler biliyorsunuz demektir. Ölçüm yapamıyor veya sayılarla ifade edemiyorsanız bilginiz zayıf ve yetersizdir demiştir (24). Sunulan hizmetin kalitesi hakkında konuşabilmek için performans ölçümü yapmak ve sonuçları sayılarla ifade etmek gereklidir. Hizmet sunumunda ürün olarak belirlenen çıktıları, girdilere göre niceliksel ve/veya niteliksel olarak değerlendirirken ortaya çıkan sonucun tanımlanmasında farklı kavramlar kullanılabilmektedir. Bu nedenle çalışmanın bu bölümünde, farklı sektörlerde birbirlerinin yerine de kullanılabilen performans, verimlilik, etkililik ve etkinlik kavramlarını irdelenmiştir Performans (Performance) Literatürde performans teriminin farklı tanımları yer almaktadır. Venkatraman ve Ramanujam performans herhangi bir stratejinin zaman testidir diyerek tanımda zamanın önemini vurgulamıştır (25). Lebas a göre ise performans belirtilen hedeflere zamanında ulaşılması için nedensel model bileşenlerin iyi yönetilmesidir (26). Avrupa Kalite Yönetim Vakfı (The European Foundation for Quality Management, EFQM) performansı bir birey, ekip, kurum veya süreç tarafından ulaşılan kazanım düzeyi olarak tanımlamıştır (27). Nelly ve arkadaşları, performans ölçümünün eylemlerin etkinliği ve etkililiğinin ölçülmesi süreci olduğunu belirtmiştir (28). Rolstadas performansın 7 bileşen arasındaki karışık ilişkinin sonucu olduğunu öngörmüştür. Bunlar sırasıyla etkililik, etkinlik, kalite, verimlilik, iş yaşamı kalitesi, yenilenme ve bütçe yönetimidir (29).

31 Verimlilik (Productivity) Verimlilik terimi literatürde ilk kez mineralojinin kurucusu Georgius Agricola ( ) tarafından, yer altından çıkarılan maden cevherinin zenginleştirilerek nasıl kullanıma elverişli hale getirileceğini araştırırken verimi şu yöntemler arttırır diyerek kullanılmıştır. Verimliliğin teknik anlamda temelini oluşturan girdi-çıktı ilişkisinin öncülü ise Francois Quesnay ın ( ) İktisadi Tablo isimli eseridir. Verimlilik kavramı klasik iktisatçılardan Adam Smith ( ), Ricardo ( ) ve Karl Marx ( ) tarafından da farklı eserlerde kullanılmıştır. Neo-klasik iktisatçılardan Jevons un ( ) marjinal verimlilik teorisi ile verimlilik kavramı literatüre yaygın olarak girmiştir (30). Verimlilik en temel olarak çıktıların girdilere sayısal olarak oranlaması (çıktı/girdi) olarak ifade edilebilmektedir. Hem çıktılar, hem de girdiler gerçek sayısal birimlerle ifade ediliyor olmalıdır (31). Verimlilik en az kaynak ile en çok çıktıyı elde etmek biçiminde ifade edilebilir. (32). Verimlilik kavramının kabul gören bir başka tanımı ise, etkililik ve etkinliğin birbirine oranlanmasıdır (33 ) Etkililik (Effectiveness) Etkililik istenilen sonuç üretmede başarıya ulaşmak olarak ifade edilir (34). Burada önemli olan tanımda geçen sonucun kim tarafından istendiğidir. Eğer kişiler için etkililik tanımı kullanılıyorsa bilinmelidir ki kişiler egolarını ve işlerini sürdürebilmek için etkililik kavramına ihtiyaç duyarlar. Oysa kurumsal etkililik çok boyutludur. Kurumun sosyal yapısı ve çevresiyle ilişkisi etkililiği etkileyebilmektedir. Kurumsal etkililik her halükarda kurum getirilerinin en yüksek düzeye çıkarılmasıdır (35). Etkililik, bir kurum veya kuruluşun tanımlanmış amaçlarına ve stratejik hedeflerine ulaşması amacıyla gerçekleştirdiği faaliyetlerin sonucunda, bu amaç ve hedeflere ulaşma derecesini belirten bir ölçüttür (36). Etkililik kavramı, sayısal çıktılarda daha ziyade örgütün istediği sonuçlara ulaşma düzeyini tanımlamaktadır. Bir örgütün etkililiğinin sağlanması yönetiminin görevidir. Yönetici etkililiğin sağlanması konusunda sorumluluk sahibidir. Bundan dolayı, yönetici, koşullara

32 13 uygun olarak örgütü için etkililik ölçütü hazırlamalı ve bu ölçütleri değerlendirmelidir (32). Örneğin bir hastane acil servisi 2013 yılında hasta başvurusu olmasını bekliyor ancak hasta başvuru oluyorsa bu acil servisin etkililiği aşağıdaki hesaplanarak %95 olarak bulunur. Etkililik = Gerçekleşen çıktı Planlanan çıktı = = % Etkinlik (Efficiency) Türk Dil Kurumu (TDK) Büyük Türkçe Sözlük te çevrimiçi arama sonrası karşılaşılan sonuçlara bakıldığında etkinliğin Türkçede üç ana anlama geldiği görülmektedir. En temel olarak kullanımı etkin olma durumudur. Diğer bir kullanım anlamı ise İngilizce kökenli aktivite (activity) ya da Osmanlıca kökenli faaliyet kelimeleridir. Daha çok iktisat ve ekonometri sözlüklerinde yer alan diğer anlamı ise en az çaba veya maliyet ile en çok sonuç elde etme kapasitesi dir (37). Bu anlamı aslında, kökeni Latince ef + fic + facere yani etkili bir şekilde yapmak olan İngilizce efficiency nin Türkçe karşılığıdır (38). Etkinlik minimum çaba veya masraf ile maksimum sonuçlar elde etme kapasitesidir (30). Örgütsel anlamda etkinlik, girdi-çıktı dönüşümü sürecinde girdilerden faydalanmayla ilişkilidir (33). Birçok bilim alanında (tıp, mühendislik, işletme, iktisat gibi) verimlilik ve etkinlik terimleri birbirlerinin yerine kullanılabilmektedir. Bir cümle ile ayrım yapacak olursak, etkinlik; doğru işleri yapmak, verimlilik ise işleri doğru yapmaktır. Verimlilik; kaynakların üretim gücünü değerlendirirken, etkinlik ise kurumun mevcut ve kullanılan kaynak potansiyellerinin ilişkisini inceler (32). Kurumsal performans açısından çıktılardan ziyade sonuçların önemli olduğu sağlık hizmetlerinin değerlendirildiği bu çalışmada literatürdeki diğer çalışmalarla benzer şekilde etkinlik terimi kullanılmıştır (39).

33 Etkinlik Türleri VZA yönteminin temelini atan Farell işletme yönetiminde Teknik Etkinlik, Fiyat Etkinliği ve Ölçek Etkinliği olmak üzere, üç türlü etkinlik kavramının bulunduğunu belirtmektedir. Farell e göre, bir işletmenin elinde bulundurduğu girdi bileşimini en uygun biçimde kullanarak mümkün olan en çok çıktıyı üretmedeki başarısı Teknik Etkinlik ; girdi ve çıktı fiyatlarını göz önüne alarak en uygun girdi karmasını seçmedeki başarısı Fiyat Etkinliği ; uygun ölçekte üretim yapmadaki başarısı ise Ölçek Etkinliği olarak tanımlanmaktadır. Bu bileşenlerin hepsi birden bir işletmenin Genel Ekonomik Etkinliğini belirlemektedir (40). Sağlık hizmetlerinde teknik etkinlik terimi, çoğunlukla sağlık personeli ve mevcut üretim sürecinde kullanılan kaynaklarının en uygun bileşimini içerir (41). Ölçek etkinliği yetersizlikleri yeni teknolojilere uygunluk sağlayarak veya en iyi hizmet sunumu için yeni tekniklerin kullanımı ile aşılabilirken, teknik olarak etkin olmama yönetimsel bir sorundur (5). Sağlık hizmetleri yöneticileri değişik VZA modellerini kullanarak hem teknik, hem de ölçek etkinliğini hesaplayabilmektedir. Etkinlik analizleri girdi ve çıktıların fiyat karşılıkları veya maliyet bilgileri kullanılarak da yapılabilmektedir. Girdi ve çıktıların miktarlarının yanında maliyetlerinin de göz önüne alınması gereği fiyat etkinliği kavramını önemini ortaya koymaktadır. Bununla beraber fiyat etkinliğinin hem sabit olmaması, hem de yorumu şüpheli olması nedeniyle, etkinlik analizi ölçümlerinde hata kaynağı olabilmektedir. Bu bağlamda yöneticiler açısından teknik etkinlik bu hatalardan bağımsızdır (42). Birden fazla girdi ve/veya çıktı sağlık hizmetleri sunumunun bileşeni olduğunda, kurumun etkinliğe ulaşması için sağlık yöneticileri hastalara hizmet sunarken uygun girdi bileşenlerinin seçimine yönelmektedir. Bu durumda kullanılabilecek yöntemlerden biri tahsis etkinliği hesaplamasıdır. Tahsis etkinliği hesaplanırken girdilerin her birinin çıktı ve/veya çıktılar üzerindeki etkilerinin farklı olabileceğini unutmamak gerekir. Verilen örnekte örneğin bir hastanın muayenesinde hekim işin büyük bölümünü yaparken, hemşire hizmetin sunumunda görev tanımı veya eğitiminin gereği olarak daha az görev alabilmektedir. Bu sorunu çözmek için hesaplamalarda ağırlıklandırma yapılabilir. Ancak ağırlık çarpanları hali hazırda her

34 15 durum için belirgin değildir. VZA bu tip ağırlık oranlarının tahmininde kullanılabilmektedir (5) Etkinlik Değerlendirme Yöntemleri Sağlık Bakanlığı kurumsal performans değerlendirmesinin, yapısal kalite, hasta memnuniyeti, etkinlik ve hizmetlere erişimin karışık bir bileşiminden oluştuğunu belirtmektedir (21) yılı verilerine göre yapılan analizlerde Türkiye deki kamu hastanelerinin etkinliği, yapısal kalite ve hasta memnuniyeti arasında bir ara değişken olarak bulunmuştur (43). Sağlık hizmetleri yöneticileri karar verirken etkinlik ve kaliteyi dengeli şekilde göz önünde bulundurmalıdır (44). Kamu politikalarının bir sonucu olarak sürekli olarak yeni yasal düzenlemeler, teknolojiler ve örgütlenmeler geliştirilmektedir. Sağlık hizmetleri yöneticileri bu duruma karşı güçlü etkinlik değerlendirme ve karar alma süreçleri ile cevap vermek zorundadır (5). Etkinlik ölçümü mevcut koşullar altında tüm kaynakların tam kapasitede kullanılmasına ulaşma olanağı sağlar. Ayrıca etkinlik ölçümü örgüt içi ve dışı kısıtlamaları yok sayarak ideal potansiyele ulaşmada kullanılan önemli bir araçtır (45). Etkinlik değerlendirme yöntemleri oran analizi, parametrik ve parametrik olmayan yöntemler olmak üzere üç ana gruba ayrılabilir (46) Oran analizi Etkinlik ölçümünün en temel ve en basit yöntemi oran analizidir. Bir çıktı bir girdiye oranlanıp diğer etki edebilecek değişkenler göz ardı edilerek işletmenin etkinliği hesaplanmaya çalışılır. Bu nedenle birden çok girdi ve çıktı değişkenin olduğu üretim durumlarında bu yöntem kullanılamamaktadır. Hastaneler gibi birden çok girdi ve çıktı değişkeninin olduğu kurumlarda bir tek oran üzerinden kurumun etkin olup olmadığını söylemek zordur. Bu durumun aşılmasında birden fazla oranın değerlendirmeye alınması önerilebilir. Ancak bu durumda da bu oranların nasıl anlamlı bir grup haline getirileceği sorusu gündeme gelmektedir (42).

35 16 Oranlar: Genel kabul görmüş oranlar ile, Aynı endüstri dalındaki benzer oranlar ile, İşletmelerin geçmiş dönemdeki oranları ile, İşletmelerin aynı dönem içindeki birbiriyle ilgili diğer oranları ile karşılaştırıldığında anlamlı hale gelebilir ve yorumlanabilir (47) Parametrik yöntemler Parametrik yöntemler etkinlikleri değerlendirilen işletmelerin üretim fonksiyonlarının analitik yapıya sahip olduklarını öngörür. Etkinlik ölçümü gerçekleştirilen işletmelere ilişkin üretim fonksiyonunun analitik bir yapıya sahip olduğunu varsayarlar (48). Parametrik yöntemler, birer regresyon analizi seklinde düşünülebilir. Genel olarak bir gözlem kümesi bulunur. Gözlem kümesinden yola çıkılarak bir regresyon çizgisi oluşturulur. Bu çizgiye etkinlik sınırı (efficiency frontier) adı verilir. En iyi performans bu çizgi üzerinde olduğu varsayılarak çizgiden sapma göstermeyen birimler etkin olarak kabul edilirken, sapma gösteren birimlerin etkin olmadığı kabul edilir (49). Parametrik yöntemler arasında sık kullanılanlar regresyon analizi, toplam faktör verimliliği ve stokastik sınır analizi yöntemleridir. Regresyon analizi sonucunda bulunan üretim fonksiyonunda genellikle bir çıktı ile birçok girdi ilişkilendirilerek değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme yönteminde üretim fonksiyonu parametrik olarak bulunmaktadır. Üretim surecinin incelendiği endüstrinin tümü için geçerli olduğu düşünülen üretim fonksiyonu kullanılarak, bir üretim biriminde kullanılan girdi miktarları bilinerek çıktı miktarı öngörülebilmektedir. Gözlenen çıktının, regresyon analizi sonucunda bulunan üretim fonksiyonunun öngördüğü çıktıdan fazla olma durumunda etkinliğin beklenenden yüksek, az olduğu durumda ise üretim biriminin etkin olmadığı değerlendirilir (50). Sağlık hizmetleri sunumunda bu yapısal üretim fonksiyonunun tanımlanması oldukça

36 17 güç olduğu için regresyon analizi hastanelerin etkinlik ölçümünde yetersiz kalmaktadır (51). Toplam Faktör Verimliliği (TFV), oran analizinin zayıflıklarını ortadan kaldırarak çeşitli girdi ve çıktıları tek bir performans analizi içinde bir araya getirmektedir. TFV, indeksler kullanılarak yapılmaktadır. En yaygın şekilde kullanılan indeksler; Laspeyres indeksi, Pasche indeksi, Fisher indeksi, Tornqvist indeksi ve Malmquist indeksidir. Malmquist indeksi sağlık alanında yapılan çalışmalarda en sık kullanılan TFV indeksidir (52). Stokastik Sınır Analizi (SSA), üretim fonksiyonunu regresyon analizindekine benzer bir şekilde tanımlayan parametrik bir yöntemdir. SSA, kurumun etkin olmama nedenlerini araştırırken çevresel faktörleri de hesaba katmaktadır (52). Yöntem, tanımlanan üretim teknolojisi sınırlarından sapmaları, hata terimleriyle ölçmek suretiyle iki bileşene ayıran stokastik bir süreçtir. Bu iki bileşenin ilki; kurumun iradesi dışında gelişebilen rassal hatalar yani üretimi ilgilendiren çevresel faktörler ile ekonometrik hatalardır. İkinci bileşen ise yönetimden kaynaklanan hataları ifade eden etkin olmama durumudur (53). Rassal hata bileşeninin normal dağılım gösterdiği, etkin olmama bileşeninin ise sıklıkla yarı normal dağılım gösterdiği kabul edilir. Regresyon analizinde olduğu gibi çoklu girdi ve çoklu çıktıya sahip olan modeller, SSA ni zorlaştırmaktadır. Bu nedenle, çoklu girdiler sıklıkla tek bir maliyet fonksiyonunda birleştirilirler (54) Parametrik olmayan yöntemler Parametrik olmayan yöntemler kurumların üretim fonksiyonunun analitik olarak tam anlamıyla çözümlenemeyeceğini öngörür ve esnek bir yapı ile matematiksel programlamayı kullanarak çözüm üretirler (48). Literatürde en fazla kullanılan parametrik olamayan yöntem türü veri zarflama analizi yöntemidir (5). Etkinlik analizinde kullanılan oran analizi ve regresyon analizi gibi geleneksel yöntemlerin uygulanması sırasında ortaya çıkan güçlükleri giderebilmek amacıyla 1978 yılında Charnes, Cooper ve Rhodes tarafından Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi geliştirilmiştir (48). Aslında temelleri Farell ın 1957 yılında

37 18 yayınlanan bir makalesine (40) dayanan bu yöntem günümüzde (sıklık sırasında göre) bankacılık, sağlık hizmetleri, tarım, ulaşım ve eğitim, enerji ve üretim hizmetlerinde kullanılmaktadır (55). VZA nın farklı sektörlerce kullanılmasının ana nedenleri arasında, etkin olmama nedenlerinin belirlenmesi, karşılaştırılan birimlerin etkinliklerine göre sıralanması, yönetimin değerlendirilmesi, program veya politikaların etkililiğinin değerlendirilmesi, kaynakların dağıtımında niceliksel bir temel yaratmak amacıyla kullanılabilmesi sayılabilmektedir (56). VZA yöntemini kullanarak hastane etkinliğini ölçüldüğü ilk çalışmalar 1980 lerin başında Nunamaker ve Sherman tarafından yapılmıştır (57,58). Hastane etkinliği ölçümü amacıyla, 2004 yılına gelindiğinde aradan geçen 20 yılda sadece İngilizce dilinde 12 ülkede 79 çalışma yürütülmüştür (59). Bu yöntemin sağlık hizmetleri alanında ve özellikle hastanelerde kullanımı zamanla artış göstermektedir (55).

38 19 3. GEREÇ VE YÖNTEM 3.1. Araştırmanın Yeri: Araştırmanın yeri belirlenirken illerin ikinci basamak tedavi hizmeti sunan hastane sayıları göz önünde bulundurulmuştur. Türkiye de TKHK na bağlı olarak çalışan 701 hastane bulunmaktadır. Bu hastanelerin 135 i Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve/veya dal hastanesidir. Eğitim ve araştırma özelliği bulunmayan ve dal hastanesi olmayan toplamda 566 hastane bulunmaktadır. İllerin hastane sayılarına göre gruplandırılmış dağılımı Tablo de gruplandırılmış olarak verilmiştir. Tablo İkinci basamak tedavi hizmeti sunan hastane sayılarına göre illerin gruplandırılmış dağılımı, Türkiye, 2014 (60). Hastane sayılarına göre iller Sayı Yüzde 10 ve altı hastanesi olan iller 69 85, hastanesi olan iller 10 12,3 21 ve üzeri hastanesi olan iller 2 2,5 TOPLAM Kaynak: Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu, Türkiye de 10 ve altı yalnızca ikinci basamak tedavi hizmeti sunan hastaneye sahip 69 il (%85,2), hastaneye sahip 10 il (%12,3) ve 21 ve üzeri hastaneye sahip 2 il (%2,5) bulunmaktadır (Tablo 3.1.1). Çalışmanın tasarı aşamasında 10 ve altı hastane sayısının VZA yönteminde etkinlik değerlendirmesi amacıyla seçilecek yeterli hastane sayısına ulaşılamayacağı öngörülerek çalışmanın yer seçilirken kapsam dışında bırakılmıştır. Hastane sayısı arası grupta yer alan Ankara ili ve 21 ve üzerinde olan İstanbul ve İzmir illerinde birden çok KHB nin görev alarak, hastanelerin idari işlerinin farklı KHB leri üzerinden işliyor olması ve araştırma sonuçlarının daha az hastaneye sahip iller için örnek teşkil etmeyecek olmasından dolayı kapsam dışında tutulmuştur.

39 20 Hastane sayısı arasında değişen Ankara dışında kalan 9 ilden sözlü görüşmeler sonrası verilerin kullanılmasına izin sağlayan Şanlıurfa ili araştırma yeri olarak seçilmiştir. Tablo de 2012 yılına ait Türkiye ve Şanlıurfa ilinin bazı demografik ve sağlık hizmetleri göstergeleri görülmektedir. Tablo Türkiye ve Şanlıurfa İline Ait Bazı Demografik ve Sağlık Hizmetleri Göstergeleri, 2012 (16). Türkiye Şanlıurfa Nüfus* Birinci Basamak Sağlık Kurumlarına Başvuru Sayısı İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Kurumlarına Başvuru Sayısı Kişi Başına Sağlık Kurumuna Başvuru Sayısı 8,2 8,0 Kişi Başına İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık 5,1 6,2 Kurumuna Başvuru Sayısı İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Kurum Sayısı İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Kurumu Başına Başvuru Sayısı Yatan Hasta Sayısı Yatılan Gün Sayısı Ameliyat Sayısı Yatak Sayısı Kişi Başına Düşen Yatak Sayısı 26,5 14,3 Yatak Doluluk Yüzdesi (%) 65,1 72,4 Ortalama Kalış Süresi (Gün) 4,0 2,8 Yatak Devir Hızı (Yatak başına düşen hasta sayısı) 59,9 95,5 * 2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, TÜİK. Kaynak: Türkiye Sağlık İstatistikleri Yıllığı, 2012.

40 21 Türkiye de 2012 yılında birinci basamak sağlık kurumlarına 235,1 milyon, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumlarına 386,6 milyon başvuru yapılmıştır. Aynı yıl Şanlıurfa ilinde birinci birinci basamak sağlık kurumlarına 3,2 milyon, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumlarına yaklaşık 10,9 milyon başvuru yapılmıştır. Kişi başına başvuru sayısı Türkiye de 8,2 iken, Şanlıurfa da 8 dir. Toplamda 20 hastane bulunan Şanlıurfa da hastane başına başvuru sayısı Türkiye ortalamasının iki katından fazladır. Yatak doluluk yüzdesi Şanlıurfa ilinde %72,4 ile Türkiye ortalamasının üstündedir. Ortalama hastanede yatış süresi Türkiye çapında 4 gün iken Şanlıurfa ilinde bir hastanın hastanede ortalama yatış süresi 2,8 gündür. Türkiye de 2012 yılı için yatak başına düşen hasta sayısı 59,9 iken, Şanlıurfa da 95,5 tir (Tablo 3.1.2) (16). Tüm sektörler içinde 2012 yılı için Sağlık Bakanlığı hastanelerine başvuru yüzdesi Türkiye çapında %74 iken, çalışmanın yapıldığı Şanlıurfa ilinin bulunduğu İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması 1. Düzeye (İBBS-1) göre Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde %73 tür. Yatan hasta sayılarında 2012 yılında tüm sektörler içinde Sağlık Bakanlığının yüzdesi Türkiye için %58, Şanlıurfa ilinin bulunduğu İBBS-1 e göre Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde %64 tür (16). Bu sonuçlardan hem Türkiye çapında, hem de Güneydoğu Anadolu Bölgesi nde tedavi hizmetlerinin asıl sağlayıcısının kamu hastaneleri olduğu görülmektedir Araştırmanın Evreni ve Örneklem: Şanlıurfa ilinde KHB ne bağlı olarak çalışan toplam 14 hastane ve 1 Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi bulunmaktadır. Tablo de Şanlıurfa KHB ne bağlı olarak faaliyet gösteren ikinci basamak tedavi hizmeti sunan kamu hastaneleri verilmiştir.

41 22 Tablo Şanlıurfa Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği ne Bağlı Olarak Faaliyet Gösteren İkinci Basamak Kamu Hastaneleri, Hastane adı 1 Akçakale Devlet Hastanesi 2 Balıklıgöl Devlet Hastanesi 3 Birecik Devlet Hastanesi 4 Bozova Devlet Hastanesi 5 Ceylanpınar Devlet Hastanesi 6 Halfeti Devlet Hastanesi 7 Harran Devlet Hastanesi 8 Hilvan Devlet Hastanesi 9 Siverek Devlet Hastanesi 10 Suruç Devlet Hastanesi 11 Viranşehir Devlet Hastanesi VZA yönteminde karşılaştırılan karar verme birimleri, etkinliklerinin karşılaştırmalı değerlendirilmesi amacıyla mümkün olduğunca benzer seçilmelidir (61). Bu açıdan hastanelerden eğitim araştırma ve dal hastaneleri olan Şanlıurfa Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Şanlıurfa Çocuk Hastalıkları Hastanesi ve Şanlıurfa Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi ile Şanlıurfa Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi araştırma kapsamı dışında bırakılmıştır. Kalan 11 ikinci basamak tedavi hizmeti sunan kamu hastanesi çalışmanın evrenini oluşturmaktadır (Tablo 3.2.1). Çalışma kapsamında örneklem seçilmemiş olup, tüm hastanelerin verilerine ulaşılmaya çalışılmıştır Araştırmanın Tipi Tanımlayıcı tipte epidemiyolojik bir çalışmadır.

42 Araştırmanın Değişkenleri Araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Dâhili Branş klinikleri arasında; Adli Tıp, Aile Hekimliği, Anestezi ve Reanimasyon, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Deri ve Zührevi Hastalıklar, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, Göğüs Hastalıkları, İç Hastalıkları, Kardiyoloji, Nöroloji, Nükleer Tıp, Radyasyon Onkolojisi, Radyoloji, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları klinikleri yer almaktadır. Hastanelerin Cerrahi Branş klinikleri ise; Acil Tıp, Ağız, Yüz ve Çene Cerrahisi, Beyin ve Sinir Cerrahisi, Çocuk Cerrahisi, Genel Cerrah, Göğüs Cerrahisi, Göz Hastalıkları, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Kalp ve Damar Cerrahisi, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları, Ortopedi ve Travmatoloji, Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi ve Üroloji klinikleridir. Hastanelerde yan dal klinikler hizmet sunmadığından dolayı yan dal dâhili ve cerrahi klinikler kapsam dışında tutulmuştur. Hastanelerin Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri, Diyaliz Hizmetleri ve Eczacılık Hizmetleri verileri kapsam dışı bırakılmıştır. Bu nedenle bu hizmetlerde çalışan personel, sermaye yatırımları, muayene sayıları çalışma dışında tutulmuştur. Bununla beraber finansal etkinlik analizinde verilerin bu türden bir ayrıma olanak sunmamasından dolayı emek giderleri ve emek dışı giderler ile hastane gelirlerine bu hizmetler de dâhil edilmiştir Girdi değişkenleri Araştırmadaki girdi değişkenleri insan gücü, sermaye yatırımları ve hastane giderleri şeklinde üç grupta sınıflandırılmıştır. Tablo de araştırmada kullanılan girdi değişkenleri verilmiştir.

43 İnsan gücü girdi değişkenleri Araştırmada kullanılan insan gücü girdi değişkenleri; dâhili branş uzman hekim sayısı, cerrahi branş uzman hekim sayısı, acilde çalışan hekim sayısı, hemşire sayısı, ebe sayısı ve sağlık hizmetleri sınıfı personel sayısıdır. Dâhili branş uzman hekim sayısı, doğrudan hasta muayenesi yapmayan Radyoloji branşı hariç, dâhili branş kliniklerin uzman hekimleri toplamıdır. Tablo Araştırmada Kullanılan Girdi Değişkenleri, Şanlıurfa, İnsan Gücü Sermaye Yatırımları Hastane Giderleri Dâhili branş uzman hekim sayısı Poliklinik oda sayısı Emek giderleri Cerrahi branş uzman hekim sayısı Dâhili servis yatak sayısı Emek dışı sabit giderler Acilde çalışan hekim sayısı (Pratisyen ve Acil Tıp uzmanı hekim) Cerrahi servis yatak sayısı Emek dışı değişken giderler Hemşire sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Hastane toplam gideri Ebe sayısı Doğum masası sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı Acil Tıp hariç diğer cerrahi branş kliniklerdeki toplam uzman hekim sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısını vermektedir. Acil Tıp Uzman Hekimleri, pratisyen hekimlerle beraber acil serviste görev yaptıkları ve acil servis hizmetlerinin ayrı değerlendirileceği için bu iki grup hekim sayıları toplanarak Acilde çalışan hekim sayısı elde edilmiştir. Ayaktan ve yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizlerinde kullanılmak üzere hemşire sayısı girdi değişkeni olarak belirlenmiştir.

44 25 Ebe sayısı doğumhane etkinlik analizinde kullanılmak üzere girdi değişkeni olarak alınmıştır. Modeller oluşturulurken Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri, Diyaliz Hizmetleri ve Eczacılık Hizmetleri verileri kapsam dışı bırakıldığı için, hekim dışı sağlık personeli sayısı diş protez teknisyeni, diş teknisyeni, eczacı, diyaliz teknisyeni ve teknikeri dışındaki Sağlık Hizmetleri Sınıfı personel sayıları toplamı olarak alınmıştır Sermaye yatırımları Ayaktan tedavi hizmetlerinin etkinlik analizinde kullanılmak üzere poliklinik oda sayısı girdi değişkeni olarak belirlenmiştir. Dâhili branşlar için ayrılan yatakların toplamı dâhili servis yatak sayısı, cerrahi branşlar için ayrılan yatakların toplamı ise cerrahi servis yatak sayısı olarak alınmıştır. Her iki branşın yatak sayılarının toplamı ise toplam yatak sayısı olarak kullanılmıştır. Ameliyathane hizmetleri etkinlik analizinde kullanılan aktif ameliyat odası ; monitör, anestezi cihazı gibi yardımcı cihazları bulunan ve hali hazırda kullanılabilen ameliyat odası sayısıdır. Doğumhane etkinlik analizinde sermaye yatırımı girdi değişkeni olarak doğum masası sayısı kullanılmıştır Hastane giderleri Hastane giderleri, emek giderleri, emek dışı sabit giderler ve emek dışı değişken giderler olmak üzere üç başlık altında toplanmıştır. Emek giderleri; maaş, tedavi, yolluk ödemeleri, nöbet ücretleri ve ek ödemeler toplamı olarak alınmıştır.

45 26 Emek dışı sabit giderler; hizmet alımı giderleri, yakacak, akaryakıt, elektrik, su, ulaştırma-haberleşme ve kira giderleri toplamı olarak alınmıştır. Emek dışı değişken giderler; ilaç ve farmakolojik ürün giderleri, biyokimyasal ve gaz maddeleri içeren kimyasal giderleri, medikal malzeme giderleri ve laboratuvar malzemeleri giderleri toplamı olarak alınmıştır. Toplam hastane gideri ise; emek giderleri, emek dışı sabit giderler ve emek dışı değişken giderler toplamı olarak hesaplanmıştır Çıktı değişkenleri Araştırmadaki çıktı değişkenleri ayaktan tedavi hizmetleri çıktı değişkenleri, yatarak tedavi hizmetleri çıktı değişkenleri, girişimsel hizmetler çıktı değişkenleri ve hastane gelirleri olarak dörde ayrılmıştır. Tablo de çalışmada kullanılan çıktı değişkenleri verilmiştir. Tablo Çalışmada Kullanılan Çıktı Değişkenleri, Şanlıurfa, Ayaktan Tedavi Yatarak Tedavi Girişimsel Hastane Hizmetleri Hizmetleri Hizmetler Gelirleri Dâhili branşlar poliklinik Dâhili servis yatılan Ağırlıklı ameliyat Hastane muayene sayısı gün sayısı sayısı toplam geliri Cerrahi branşlar Cerrahi servis Canlı normal poliklinik muayene yatılan gün sayısı doğum sayısı sayısı Acil poliklinik sayısı Toplam yatılan gün sayısı Ayaktman tedavi hizmetleri Radyoloji hariç dâhili branş kliniklerin ayaktan muayene sayıları toplanarak Dâhili Branşlar Poliklinik Muayene Sayısı elde edilmiştir.

46 27 Benzer şekilde Acil servis uzmanlarının dışındaki cerrahi klinik uzmanların yaptığı ayaktan muayene sayıları toplanarak Cerrahi Branşlar Poliklinik Muayene Sayısı elde edilmiştir. Hastanelerin acil servislerinde yapılan muayene sayıları ise Acil Servis Ayaktan Muayene Sayısı olarak çıktı değişkeni olarak tanımlanmıştır Yatarak tedavi hizmetleri Hastaların aldıkları tanılara göre hastaların yatış süreleri farklılık göstereceğinden dolayı, yatan hasta sayısına göre daha objektif bir yaklaşım olan yatılan gün sayısı dâhili ve cerrahi servisler ayrı ayrı olacak şekilde çıktı değişkeni olarak kullanılmıştır. Bu amaçla dâhili servis yatılan gün sayısı ve cerrahi servis yatılan gün sayısı yatarak tedavi hizmetleri çıktı değişkenleri olarak belirlenmiştir Girişimsel hizmetler Sağlık Bakanlığı nın yayınladığı Girişimsel İşlemler Listesi nde girişimsel işlemler özellklerine göre A, B, C, D ve E grubu olarak gruplandırılmıştır. A grubu A1, A2 ve A3 olarak alt gruba ayrılmıştır. Kalp transplantasyonu ve Karaciğer transplantasyonu A1 grubu, Köşe tümörleri cerrahisi ve Total Sistektomi A2 grubu, Parsiyel veya Total Larinjektomi ve Pulmoner Arter Anevrizma Cerrahisi A3 grubu girişimsel işlemlere örnektir. Daha az özellikli Total Parotidektomi B grubundaki, Damak fistülü onarımı C grubundaki, Nazal polipektomi D grubundaki örnek cerrahi işlemlerdir. Ameliyathane gerektirmeyen, Yüzeyel biyopsi, Kesi sütürasyonu ve Apse drenajı benzeri işlemler ise E grubunda yer almaktadır (62). Ameliyathane hizmetlerini değerlendirirken, ameliyathane gerekliliği bulunmayan E grubu girişimsel işlemler kapsam dışında tutulmuştur. TKHK KHB ne yönelik hazırladığı değerlendirme el kitabında girişimsel işlemlerin etkinlik analizlerinde gruplara göre ağırlıklandırma yapmaktadır. Girişimsel işlemlerin özelliklerine göre yapılan bu ağırlıklandırmada A grubu ameliyatlar 5 katsayısı ile, B

47 28 grubu ameliyatlar 3 katsayısı ile, C grubu ameliyatlar 2 katsayısı ile çarpılarak ağırlıklandırılmaktadır. Bu ağırlıklandırma sonrası A, B, C ve D grubu ameliyat sayıları toplanarak Ağırlıklı Ameliyat Sayısı bulunmaktadır (23). Ağırlıklı ameliyat sayıları; A, B, C ve D grubu girişimsel işlem sayılarına aşağıdaki formül uygulanarak bulunmuştur: Ağırlıklı Ameliyat Sayısı = [ (A Grubu Ameliyat Sayısı x 5) + (B Grubu Ameliyat Sayısı x 3) + (C Grubu Ameliyat Sayısı x 2) + (D Grubu Ameliyat Sayısı) ] Doğumhane hizmetleri ameliyathane hizmetlerinden ayrı olacak şekilde değerlendirilmiştir. Çalışmaya alınan hastanelerin bazılarında Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanları olmaması ve sezaryen oranlarının düşük olması nedeniyle, Doğumhane hizmetleri etkinlik analizinde sadece Normal doğum sayıları çıktı değişkeni olarak kullanılmıştır Hastane gelirleri Hastanelerin finansal etkinlik analizlerinde kullanılmak üzere, hastane toplam geliri tek çıktı değişkeni olarak alınmıştır. Hastane toplam geliri; ayaktan muayene, konsültasyon ve rapor gelirleri, yatan muayene, konsültasyon ve rapor gelirleri, laboratuvar gelirleri, radyoloji görüntüleme gelirleri, tıbbi uygulama gelirleri, genel uygulamalar ve girişim gelirleri, ameliyat ve anestezi gelirleri, yatak ve refakat ücreti gelirleri, ilaç ve tıbbi sarf malzemesi gelirleri toplamı olarak alınmıştır Araştırmada Kullanılan Tanımlar, Terimler ve Yöntemler Veri Zarflama Analizi Veri zarflama analizi, birimlerin performanslarını gösteren gözlemleri değerlendirmek amacıyla kullanılan bir sınır çizerek gözlemleri grafiksel olarak bir zarf gibi çevrelediği için bu adı almıştır (63). VZA, birden fazla girdi ve çıktıya sahip birimler için, hem girdilerin, hem de çıktıların nesnel biçimde bir verimlilik endeksi

48 29 içinde birleştirilemediği durumlarda göreceli verimlilik ölçümü için kullanılan bir yöntemdir (64). Bir başka tanımla VZA, aynı tür girdileri kullanarak aynı tür çıktıları üreten ve birbirlerine benzer birimlerin karşılaştırılmalı etkinliklerinin ölçülmesi amacıyla kullanılan parametrik olmayan bir yöntemdir (42). Literatürde VZA yöntemiyle karşılaştırılmalı olarak etkinlikleri değerlendirilen her bir kurum (hastane, okul, banka vb.) karar verme birimi (KVB) olarak adlandırılmaktadır (5). VZA nın en belirgin avantajları aşağıdaki gibidir (65): Çok sayıda girdi ve çıktının birlikte değerlendirilmesi mümkündür. Doğrusal form dışında, girdi ve çıktıları ilişkilendiren bir fonksiyonel forma ihtiyaç duymaz. Girdiler ve çıktıların aynı birime sahip olmaları zorunlu değildir. Bu nedenle farklı varsayım ve dönüşümler kullanmaya gerek yoktur. VZA nın önemli dezavantajları ise (65): Sonuçlar KVB lerin göreceli etkinlik durumları hakkında bilgi verebilir. Mutlak etkinlik hakkında bilgi vermez. Parametrik olmayan bir yöntem olmasından dolayı, sonuçlara istatistiksel hipotez testlerinin uygulanması zordur. Her bir KVB için ayrı bir doğrusal programlama modelinin çözümü gerektiğinden, büyük boyutlu problemlerin VZA ile çözümü, hesaplama açısından zaman alıcı olabilir. Ayrıca VZA yönteminde verilerin kapsadığı döneme, kabul edilen model türüne ve analize dâhil edilen girdi ve çıktı kümesine göre sonuçların yorumlanması farklılık gösterir (49) VZA Yönteminin Tarihçesi VZA nin temelleri Farell in 1957 yılında yayınlanan bir çalışmasına dayanmaktadır (40). Bu çalışmada birden fazla girdi ve bir çıktı kullanmasına rağmen, etkinlik ölçümüyle ilgili kurulan doğrusal denklem sistemi, çoklu çıktılar için etkinliğin hesaplanmasına temel oluşturmaktadır. Boles ise 1960 larda birden

49 30 fazla çıktı olduğu durumlarda bu modelin nasıl formüle edileceği üzerinde durmuştur (66). VZA yönteminin keşfi ise Edwardo Rhodes in, Cooper ın danışmanlığında yaptığı doktora tezi ile gerçekleşmiştir (42). Charnes, Cooper ve Rhodes tarafından 1978 yılında yöntemin temel formu olan CCR modeli geliştirilmiştir (48). Bu yöntem özellikle kar amacı gütmeyen kuruluşlar ve kamu sektöründe sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır (67,68). İlk ortaya çıkan ölçeğe göre sabit getiri varsayımının geçerli olduğu CCR modelleri sonrası Banker, Charnes ve Cooper tarafından ölçeğe göre değişken getiriyi esas alan BCC modeli geliştirilmiştir (66). Farklı araştırmacılar bu iki temel model üzerinde çalışarak çok yönlü yöntemsel gelişimler sağlamıştır (55). Gattoufi ve arkadaşları 2004 yılında yaptıkları bir derleme çalışmasında yayın sayısında her yıl % 25,5 lik bir artışın gerçekleştiğini belirtmişlerdir (69) yılı itibariyle 1800 ün üstünde yöntemsel, 3000 in üstünde uygulamalı çalışma yayınlanmıştır (55 ) VZA Yönteminin Kullanıldığı Sektörler VZA yöntemi görece yeni bir yöntem olmasına karşın, birçok sektörde hem deneysel çalışmalarda, hem de gerçek problemlerin çözümünün aramasında kullanılan bir yöntemdir. VZA yı başlı başına bir yöntem olarak değerlendirmeden öte, diğer yöntemlerle ilişkisini de göz önünde bulundurmak gerekir. Bu yöntemlerden bazıları, doğrusal olmayan programlama, simulasyon, çok değişkenli ve parametrik olmayan istatistik, sinir ağları, genetik algoritma, oyun teorisi, tamsayılı programlama, hedef programlama ve çok amaçlı lineer programlamadır (70). VZA yönteminin kullanıldığı 1978 yılında yayınlanan ilk makaleden itibaren 2001 yılına kadar 42 ülkeden, yazar tarafından çok farklı sektörlerle ilgili yazılmış makale, kitap ve monografi yayınlanmıştır (71). VZA yöntemi kullanılan ve 2010 yılına kadar yayınlanan araştırmaların derlendiği bir çalışmaya göre yöntemin kullanıldığı sektörler arasında bankacılık, sağlık, tarım, ulaşım, eğitim, enerji, üretim, çevre, iletişim, turizm, lokantacılık sektörlerinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada derlenen makalelerin ü saf yöntemsel araştırmalarken, ü ise uygulama çalışmalarıdır. Uygulama yapılan çalışmaların ilk sırasında bankacılık sektörü (%10,31) gelirken ikinci sırada ise

50 31 sağlık sektörü (%8,65) gelmektedir. Sağlık sektöründe yayınlanan 271 araştırmanın 107 si (%39,5) yılları arasında yayınlandığı belirlenmiştir (55). Yöntem, ilk yıllarından itibaren bankacılık sektöründe kullanılmaya başlanmıştır. İlk çalışmada Sherman ve Gold, CCR yöntemini kullanarak 14 tasarruf bankası şubesinin etkinliğini değerlendirmiştir (72). Bu çalışmayı, Kanada da yine banka şubelerinin etkinliğini inceleyen başka bir çalışma izlemiştir (73). Rangan ve arkadaşları ilk defa iki basamaklı bağlamsal (contextual) bir çalışma yaparak yönteme yenilik katmıştır (74). Benzer bir yöntem kullanılarak İtalya daki 174 banka analize alınmıştır (75). Yıllar içinde yöntemin bankalarda kullanımı yaygınlaşmıştır (76-78 ). Bankacılığın dışında bu yöntem tarım, ulaşım ve eğitim sektörlerinde de sıkça kullanılmıştır. Tarım alanında ilk çalışma 1985 yılında yapılmıştır (79). Filipinlerdeki çiftçilik sektörünün yılları arasındaki teknik etkinliğini değerlendiren bu çalışmanın dışında, ABD Wisconsin de 545 tarlanın ölçek, teknik ve genel etkinliğini değerlendiren başka bir çalışma yapılmıştır (80). Tarımın yanında hayvancılık alanında da kullanılmıştır. Sharma ve arkadaşları Hawai de domuz üretiminin teknik, tahsis ve ekonomik etkinliğini parametrik ve nonparametrik yöntemler kullanarak karşılaştırmalı olarak değerlendirmiştir (81). Yöntem yıllar içinde mandıracılıkta (82), bahçıvanlıkta (83) ve pirinç yetiştiriciliğinde (84) kullanılmıştır. Ulaşım alanındaki ilk çalışma Schefczyk in 15 havayolunun işletme etkinliğini değerlendirdiği çalışmadır (85). Havayolu taşımacılığının yanı sıra yöntem demiryolu ve otobüs taşımacılığı alanlarında da kullanılmıştır (86,87). Eğitim sektörü yöntemin uygulanmasının ilk yıllarından itibaren ilk kullanıldığı sektörlerdendir. Bessent ve Bessent ile Charnes ve arkadaşlarının çalışmaları bu sektörde kullanıma öncülük etmiştir (59,88). Yöntem temel eğitim ve yükseköğrenim alanlarında kullanılmıştır (90-93).

51 VZA Yönteminin Sağlık Alanında Kullanımı Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Wisconsin eyaletinde bulunan eğitim özelliği olamayan küçük ölçekli hastanelerde, toplam yatış maliyetlerine göre hemşirelik hizmetlerinin değerlendirildiği Nunamaker in çalışması sağlık alanında VZA yönteminin ilk defa kullanıldığı çalışmadır (57). Bu çalışmadan bağımsız olarak Sherman yine ABD de eğitim ve araştırma hastanelerinin etkin olmama (inefficiency) nedenlerini araştırmak amacıyla personel sayısı ve hizmet giderlerine göre yaş gruplarına göre hasta yatış sayılarını değerlendirdiği çalışma diğer öncü çalışmadır (58). Bu çalışmada VZA yönteminin hastane etkinliğinin tanımlanması ve ölçülmesine yardımcı olacağı sonucuna varılmıştır (58). Zamanla VZA yöntemi ve diğer yöntemlerin karşılaştırıldığı birçok çalışma yapılmıştır. Banker ve arkadaşları ABD Kuzey Carolina hastanelerinde hemşirelik ve genel hizmetler ile yatırım giderlerine göre ayaktan ve yatarak başvuru sayılarını, translog ve VZA yöntemi ile karşılaştırmalı olarak değerlendirmiştir (94). VZA ve stokastik sınır analizinin karşılaştırmalı olarak kullanıldığı sırasıyla hastane ve birinci basamak sağlık hizmetleri etkinliğinin incelendiği iki çalışma yöntemin gelişmesine katkı sağlamıştır (95,96). VZA yöntemi kullanılarak Türkiye de sağlık alanında birçok çalışma yapılmıştır. Bunlar arasında; birinci basamak sağlık hizmetleri (97,98), diyaliz hizmetleri (99), organ nakli hizmetleri (100) ve ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin değerlendirmesi (52) gibi özgün konularda yapılan çalışmaların yanında, Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) hastaneleri (101), askeri hastaneler (102), eğitim araştırma hastaneleri (103,104), Göğüs Hastalıkları Hastaneleri (105), kadın doğum hastaneleri (106), devlet hastaneleri (17,107), özel hastaneler (108), üniversite hastaneleri (109) ve hastane ayrımı yapılmaksızın tüm hastanelerde (110,111) yapılan çalışmalar mevcuttur. Bir diğer çalışmada daha genel bir yaklaşım ile Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinin sağlık alanındaki etkinliklerinin karşılaştırılmıştır (66 ).

52 VZA Yönteminin Modelleri Araştırma konusu olan sektör, var olan problemler ve konulan hedeflere göre kullanılabilecek çok farklı VZA yöntemleri vardır. Burada temel bir sınıflandırma yapmakta yarar vardır. Sınıflandırma, girdi veya çıktıya yönelim ve ölçeğe göre sabit veya değişken getiri durumlarına göre yapılmıştır (112). Şekil de temel VZA modelleri sınıflandırması göre dört farklı model gösterilmiştir. Ölçeğe göre sabit getirili (ÖSG) Girdi yönelimli ÖSG Yönelim Girdi Ölçeğe göre değişken getirili (ÖDG) Girdi yönelimli ÖDG Çıktı Ölçeğe göre sabit getirili (ÖSG) Çıktı yönelimli ÖSG Ölçeğe göre değişken getirili (ÖDG) Çıktı yönelimli ÖDG Şekil Temel Veri Zarflama Analizi Modelleri Sınıflandırması Girdi yönelimli modellerde amaç, üretim sürecinde belirli bir çıktı bileşimine ulaşmak için kullanılacak girdi miktarlarını mümkün olduğunca en düşük seviyeye indirmektir. Çıktı yönelimli modellerde ise, belirli bir girdi bileşimi ile mümkün olduğunca yüksek seviyede çıktı miktarının elde edilmesi amaçlanmaktadır (67). CCR modeli, Charnes, Cooper ve Rhodes tarafından geliştirilmiş ilk VZA modelidir (49). Bu modele ölçeğe göre sabit getirili model (Constant Return to Scale- CRS) de denilmektedir (66). Bu modelde toplam etkinlik hakkında genel bir değerlendirme yapılabilmektedir. Ayrıca kaynakları belirlenerek yetersiz veya fazla olanlar öngörülebilmektedir (50).

53 34 BCC modeli, Banker, Charnes ve Cooper tarafından alternatif olarak 1984 yılında geliştirilen bir tekniktir. Etkinliğin ölçek büyüklüğünden etkilenebildiği durumlarda CCR yerine, ölçeğe göre değişken getiri (Variable Return to Scale-VRS) varsayımı altında geliştirilen BCC kullanılır (50). CCR modeli toplam etkinliği ölçerken, BCC modeli teknik etkinliği ölçmektedir. Girdi yönelimli modellerde etkin olmayarak kullanılan kaynakların (girdilerin) azaltılması ile etkin olmak hedeflenir. Çıktı yönelimli modellerde ise kaynaklar sabit tutularak daha çok çıktı üretilmesi amaçlanır. VZA modellerinin daha iyi kavranabilmesi için tek girdi ve tek çıktı üzerinden bir örnekle aşağıda anlatılmıştır. Tablo de A, B, C, D, E, F, G ve H hastanelerinin hekim sayısı ve günlük muayene sayıları verilmiştir. Tablo A, B, C, D, E, F, G ve H hastanelerinin hekim ve günlük muayene sayıları Hastaneler A B C D E F G H Hekim sayısı (Girdi) Muayene sayısı (Çıktı) Aşağıda bu hastanelerin hekim ve muayene sayıları, Şekil de ölçeğe göre değişken getirili VZA yöntemine göre ve Şekil te ise ölçeğe göre sabit getirili VZA yöntemine göre grafiksel olarak analiz edilmiştir.

54 Muayene sayısı (Çıktı) 35 BCC Etkinlik sınırı Y F¹ B C D F² F E H G Regresyon doğrusu 10 A X Hekim sayısı (Girdi) Şekil Ölçeğe göre değişken getirili Veri Zarflama Analizi yönteminin grafiksel gösterimi Şekil de Hastanelerin ölçeğe göre değişken getirili VZA yöntemine göre analizi grafiği görülmektedir. BCC modeline göre etkinlik sınırı üzerinde olan A, B, E ve H hastaneleri teknik olarak etkindir. Bu hastaneler farklı seviyelerde muayene hizmeti üretmek için asgari sayıda hekim kullanmaktadır. F hastanesi etkin değildir, çünkü etkinlik sınırı üzerinde bulunan bu dört hastaneye göre aynı düzeyde çıktı üretmek için göreceli olarak daha fazla hekim kullanmaktadır. F hastanesinin etkin olabilmesi için iki yol vardır. Bu yollardan ilki, çıktı düzeyini (muayene sayısı) sabit tutarak, girdiyi (hekim sayısını) F 1 noktasına kadar azaltmaktır. Bu model girdi yönelimli BCC modeldir. İkinci yol ise girdi düzeyini sabit tutarak, çıktıyı F 2 noktasına kadar arttırmaktır. Bu ikinci model ise çıktı yönelimli BCC modeldir. VZA yönteminde etkin KVB için etkinlik puanı 1 olarak atanır. Etkin olmayan KVB için teknik etkinlik puanı; etkinlik sınırına olan uzaklığın, KVB noktasına oranı olarak hesaplanır. Buna göre F hastanesinin BCC modeline göre teknik etkinlik puanı aşağıdaki gibidir:

55 Muayene sayısı (Çıktı) 36 Girdi yönelimli BCC etkinlik puanı = YF1 YF = 2,5 5 = 0,50 Çıktı yönelimli BCC etkinlik puanı = XF² XF = = 2 Bu sonuçlara göre F hastanesi etkin olabilmek için ya hekim sayısını yarı yarıya azaltmalı ya da muayene sayısını iki kat arttırmalıdır. Bir KVB nin teknik etkinliği korunarak, ölçeği büyütüldüğü takdirde etkinliğinde artış oluyorsa bu durumda ölçeğe göre artan getiri (Increasing Return to Scale-IRS) söz konusudur. Eğer teknik etkinliği korunurken, ancak ölçeği küçültülürse etkinliğinde artış oluyorsa bu durumda ölçeğe göre azalan getiriden (Decreasing Return to Scale-DRS) bahsedilir. Etkinlik sınırında, ölçeğe göre sabit, artan ve azalan getiri durumlarının birlikte bulunabileceğinin kabulü ÖDG kavramıyla açıklanmaktadır (113). Diğer bir deyişle bir üretim sürecinde girdilerde 1 birim artış durumunda çıktılarda 2 birim artış oluyorsa ölçeğe göre artan getiri, girdilerde 2 birim artış olurken çıktılarda 1 birim artış oluyorsa ölçeğe göre azalan getiri, girdilerde 1 birim artış olduğunda çıktılarda da 1 birim artış oluyorsa ÖSG söz konusudur (50) CCR Etkinlik sınırı F² E H 40 B D Y F¹ C F G Regresyon doğrusu 10 A X Hekim sayısı (Girdi) Şekil Ölçeğe göre sabit getirili VZA yönteminin grafiksel gösterimi

56 37 Şekil te Hastanelerin ölçeğe göre sabit getirili VZA yöntemine göre analizi grafiği görülmektedir. CCR modeline göre etkinlik sınırı üzerinde olan sadece B hastanesi etkindir. Diğer hastaneler etkin değildir, çünkü etkinlik sınırı üzerinde bulunan B hastanesine göre aynı düzeyde çıktı üretmek için göreceli olarak daha fazla hekim kullanmaktadır. BCC modelinde olduğu gibi etkin olmayan F hastanesinin etkin olabilmesi için iki yol vardır. Bu yollardan ilki, çıktı düzeyini (muayene sayısı) sabit tutarak, girdiyi (hekim sayısını) F 1 noktasına kadar azaltmaktır. Bu model girdi yönelimli CCR modeldir. İkinci yol ise girdi düzeyini sabit tutarak, çıktıyı F 2 noktasına kadar arttırmaktır. Bu ikinci model ise çıktı yönelimli CCR modeldir. Buna göre F hastanesinin CCR modeline göre etkinlik puanı (toplam etkinlik) aşağıdaki gibidir: Girdi yönelimli toplam etkinlik puanı = YF1 YF = 2 5 = 0,40 Çıktı yönelimli toplam etkinlik puanı = XF² XF = = 2,5 Bu sonuçlara göre F hastanesi CCR modelinde etkin olabilmek için ya hekim sayısını %40 azaltmalı ya da muayene sayısını 2,5 kat arttırmalıdır. BCC modelinin uygulanabilir bölgesi CCR modelinin uygulanabilir bölgesinin alt kümesidir (112). Bu nedenle eğer bir KVB CCR modelinde etkin bulunduysa, BCC modelinde de etkin olmak durumundadır (114). Bununla beraber CCR ve BCC etkinlik puanları bilinen bir KVB nin ölçek etkinliği bu iki etkinlik puanının oranlanması ile hesaplanır (112). Ölçek etkinliği = CCR puanı Toplam Etkinlik = BCC puanı Teknik Etkinlik Örnekteki F hastanesinin girdi yönelimli modele göre ölçek etkinliği bu oranlama ile %80 olarak bulunur. F hastanesinin ölçek etkinliği = CCR puanı BCC puanı = 0,40 0,50 = %80

57 VZA Yönteminin Uygulanışı Veri Zarflama Analizi aşağıda belirtilen aşamalarda gerçekleştirilir. Analize girecek olan Karar Verme Birimlerinin (KVB) seçilmesi Uygun girdi ve çıktı değişkenlerinin belirlenmesi VZA modellerinin seçimi Uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi Analize girecek olan Karar Verme Birimlerinin (KVB) seçilmesi KVB girdileri çıktılara dönüştürmekle sorumlu herhangi bir işletme olabilir (115). Analiz sonuçlarına göre her bir KVB için bireysel ve hepsi için karşılaştırmalı etkinlik değerlendirmesi yapılır. Etkinlik değerlendirmesinin yapılabilmesi için öncelikle amaçlanan çalışma için uygun KVB lerin neler olduğu saptanmalıdır (42). KVB seçiminde bazı dikkat edilmesi gereken durumlar söz konusudur. Kaynak kullanımı ve çıktı üretimi açısından her bir KVB iyi tanımlanmış olmalıdır (116). Karşılaştırmalı değerlendirmelerin sağlıklı yapılabilmesi için KVB leri mümkün olduğunca benzer/homojen seçilmelidir (61). Bu çalışmada homojenliği sağlamak için dal hastaneleri ve eğitim araştırma hastanesi kapsam dışında tutulmuştur. Çalışmaya alınan hastaneler DSÖ nün sınıflandırmasına göre genel hastaneler sınıfına girmektedir (15) Uygun girdi ve çıktı değişkenlerinin belirlenmesi VZA yönteminde karşılaştırmalı değerlendirmenin temelini seçilen girdi ve çıktı değişkenleri oluşturur. Bu açıdan uygun girdi ve çıktı değişkenlerinin seçimi titizlikle yapılmalıdır. Girdi ve çıktılar üretim sürecine nedensel olarak bağlı olmalıdır. Ayrıca, modele çok fazla girdi ve çıktı değişkeni konulması, yöntemin etkin ve etkin olmayan KVB leri ayrıştırma gücünü azaltmaktadır. Girdi ve çıktı değişkeni sayılarının artması için KVB sayısının da artması gerekmektedir. KVB sayısı girdi ve çıktı değişkeni sayısının toplamından fazla olmalıdır (117).

58 39 Değişkenlerin belirlenmesinde önceki çalışmaların örnek alınması, uzman görüşleri ve literatür derlemesi gibi yöntemler kullanılmaktadır (63). Bu çalışmada, benzer hastane tipleriyle literatürde yapılan çalışmalar derlenmiş, girdi ve çıktı değişkenleri literatürde kullanılan çalışmalar değerlendirilerek seçilmiştir Model Seçimi Model seçiminde ilk olarak karar verilmesi gereken girdi veya çıktı yönelimli modellerden hangisinin seçileceğidir. Burada önemli nokta yöneticilerin ve/veya karar vericilerin girdi ve çıktılar üzerindeki etki yetenekleridir. Bir başka deyişle girdilere etki edilmek isteniyorsa girdi yönelimli, çıktılara etki edilmek isteniyorsa çıktı yönelimli VZA modeli seçilmelidir. Hastane yöneticileri ve politika yapıcılar genellikle çıktılara oranla girdiler üzerinde daha fazla kontrole sahiptir. Bu nedenle ülkelerin çoğunda sağlık hizmetleri talebinin arttırılmasından ziyade maliyetlerin kontrol altına alınması ağırlıklı olarak işlenir. Bu nedenle dünyada VZA yöntemi ile hastanelerin değerlendirildiği birçok çalışmada girdiye yönelik modeller kullanılmıştır (59). Yapılan birçok çalışma Ölçeğe Göre Sabit Getirili (ÖSG) modelleri kullanmıştır (59). Athanassopoulos Yunanistan ın kırsal kesimindeki hastanelerin işletme ölçeklerini geliştirdikleri halinde performanslarını arttırabileceğini bulmuştur (118). Amerika da yapılan bir başka çalışmada, Amerikan hastanelerinin ölçek büyüklüğünün etkinlik puanlarına etki ettiğini bulunmuştur (119). Ayrıca Şahin ve Özcan Türkiye deki etkin hastanelerin etkin olmayanlardan iki katı daha büyük kapasiteye sahip olduklarını saptamıştır (120). Bununla birlikte yapılan birçok çalışmada ölçek etkinliği ve teknik etkinliğin beraber değerlendirilmesi için hem ÖSG, hem de Ölçeğe Göre Değişken (ÖDG) modelleri kullanılmıştır (59) Uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi Analiz sonucunda her bir KVB için 0 ile 1 arasında bir etkinlik değeri bulunur. Bu değer 1 e eşit olan KVB leri en iyi gözlem kümesini, diğer bir deyişle

59 40 etkinlik sınırını oluştururlar. Bu değerin altında olan KVB leri ise göreceli olarak etkin değildir. Toplam, teknik ve ölçek olarak etkin olan KVB leri Tam Etkin olarak adlandırılır. Etkin KVB ler, etkin olmayan KVB ler için performanslarını iyileştirebilmeleri adına ulaşılabilir hedefler olarak belirtilebilir. Bu hedeflere ulaşabilmek için etkin olmayan KVB ler yönetsel ve kurumsal değişikliklere gidebilir. Bu aşamadan sonra her bir KVB için bütün girdi ve çıktıların göz önüne alındığı genel değerlendirmeye geçilir. Etkin kullanılmayan kaynakların azaltılması gibi konulan hedeflere ulaşılamasa da, elde edilen bilginin sonraki çalışmalarda değerlendirilmesi ve iyileştirmelere açık olunması anlayışı VZA yönteminin önemli kazanımlarıdır (121). Sağlık hizmetleri alanında çıktılar üzerinde etki ve değiştirme şansının kısıtlı olması ve girdi değişkenleri üzerinde değişiklik yaparak en iyi etkinlik düzeyine ulaşabileceği öngörülerek, girdi yönelimli yönelik model seçilmiştir. 14 girdi değişkeni ve 8 çıktı değişkeni farklı modellerde kullanılarak, girdi yönelimli teknik etkinlik (ÖDG), ölçek etkinliği ve toplam etkinlik (ÖSG) analizleri yapılmıştır Veri Toplama Aracı Araştırmada kullanılan veri toplama aracı etkinlik analizi için kullanılmak üzere 11 hastanenin girdi ve çıktıları ile ilgili verilerin toplanacağı formdur (Ek 1). Veri toplama aracının geliştirilmesi amacıyla seçilmiş olan değişkenlerin belirlenmesi için tarihi itibariyle yayınlanmış İngilizce ve Türkçe yayınlar derlenmiştir. Yayın taranması için sicencedirect.com, pubmed.com, scopus.com, google.com, proquest.com internet siteleri kullanılmıştır. Arama yapılırken data envelope analysis, data envelopment analysis, VZA, veri zarflama analizi ve vza anahtar sözcükleri kullanılmıştır. Üyelik gerektiren bağlantılar için Hacettepe Üniversitesi nin kurumsal üyeliği ile bağlantı yapılmıştır. Arama sonuçları içerisinde tam metin erişimi olan hastanelerde VZA yöntemi ile yapılan verimlilik araştırmaları seçilmiştir.

60 41 Literatür derlemesinin yanı sıra tarihine kadar Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK) Ulusal Tez Merkezi (UTM) veri tabanına kayıt edilmiş tezler de taranmıştır. Arama yapılırken aynı anahtar sözcükler kullanılmıştır. Arama sonuçları sonrası hastanelerde VZA yöntemi ile İngilizce ve Türkçe dillerinde yapılan doktora, yüksek lisans ve tıpta uzmanlık tezleri seçilmiştir. Seçilen tezler içerisinde tez sahibinin yayınlanma izni olanlar derlenmiştir Ön Deneme Araştırmada ön deneme yapılmamıştır Veri Toplama Yöntemi Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde tarihinde Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Taşra Teşkilatı Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönerge (20) ve Kamu Hastaneleri Birliklerine Geçiş Rehberi yayımlanarak KHB leri oluşturulmuştur (122). 2 Kasım 2012 tarihi ile Genel Sekreterlik atamaları yapılarak KHB lerine tüm ülkede fiilen geçiş sağlanmıştır. Araştırma verileri toplanırken geçiş aşaması olarak kabul edilen 2012 yılı Ekim, Kasım ve Aralık ayları kapsam dışında tutulmuştur. Finansal etkinlik analizinde kullanılan girdi ve çıktı değişkenleri hariç, geçiş öncesi dönemi için 1 Ekim 2011 ile 30 Eylül 2012 tarihlerini kapsayacak şekilde ve geçiş sonrası dönemi için 1 Ocak 2013 ile 31 Aralık 2013 tarihlerini kapsayacak şekilde on ikişer aylık veriler toplanmıştır. Kamu kurumları bütçe hesaplarını mali hesap dönemi içinde yapmaktadır. Mali hesap dönemi takvim yılı başı ile başlayıp, sonu ile de bitmektedir (123). Bu nedenle finansal etkinlik analizinde kullanılan girdi ve çıktı değişkenleri için veriler geçiş öncesi dönem için takvim yılı başı olan 1 Ocak ile 30 Eylül 2012 tarihleri arasını, geçiş sonrası dönem için ise takvim yılı başı olan 1 Ocak ile 30 Eylül 2013 tarihleri arasını kapsayacak şekilde 9 ar aylık olarak kullanılmıştır.

61 42 Araştırma kapsamına alınan hastanelerin geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki finansal değişkenler hariç verileri Şanlıurfa Kamu Hastaneleri Genel Sekreterliği Bilgi İşlem ve İstatistik Biriminden, Temel Sağlık İstatistikleri Modülü (TSİM) üzerinden alınmıştır. Finansal değişken verileri aynı birimin hazırladığı icmal listelerinden alınmıştır Araştırmanın İnsan Gücü Araştırma Arş. Gör. Dr. Baki Can METİN tarafından yürütülmüştür Araştırma Verilerinin Analizi Verilerin toplanması aşamasında Microsoft Excel 2010 v14.0 programı kullanılmıştır. Verilerin ortalama (ort.), standart sapma (s.s.), ortanca, en küçük değer ve en büyük değer gibi dağılım ölçütlerinin hesaplanmasında ve hastanelerin etkinlik puan dağılımları karşılaştırılmasında SPSS (Statistical Package for Social Sciences) versiyon 15 istatistik paket programı kullanılmıştır. Geçiş öncesi ve sonrası etkinlik puan dağılımları karşılaştırılmasında Wilcoxon İşaretli Sıra Testi kullanılmış, istatistiksel anlamlılık sınırı p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Toplam Etkinlik Analizi (ÖSG), Teknik Etkinlik Analizi (ÖDG) ve Ölçek Etkinliği analizlerinin yapılarak etkinlik puanlarının belirlenmesi, etkin olan hastanelerin referans olma sayılarının; etkin olmayan hastanelerin hedef girdi değişkenlerinin ve iyileştirme yüzdelerinin hesaplanmasında DEAP (Data Envelopment Analysis Program) v2.1 yazılımı kullanılmıştır Etik Konular ve İzinler Bu araştırma için Hacettepe Üniversitesi Klinik Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu ndan onay alınmıştır (Ek 2).

62 43 Hastanelerin verilerinin alınabilmesi için Şanlıurfa Kamu Hastaneleri Birliği nden yazılı izin alınmıştır (Ek 3). Araştırma sonuçları bilimsel amaçların dışında kullanılmayacaktır. Araştırmanın sonuçları, Şanlıurfa Kamu Hastaneleri Birliği ne ve Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi ne birer rapor halinde iletilecektir Araştırmanın Bütçesi Araştırmanın bütçesi Tablo de gösterilmiştir. Tablo Araştırmanın Bütçesi, Bütçe Kalemi Tutar (TL) Verilerin toplanması Kırtasiye malzemeleri (Cilt, klasör, dosya, CD kalem, silgi) Raporların basımı ve fotokopi Toplam Şanlıurfa ilinde verilerin toplanması için TL, kırtasiye malzemeleri için TL, raporların basılması ve fotokopi için ise TL harcanmıştır (Tablo ). Çalışmanın yürütülmesi açısından Hacettepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi ne bütçe desteği amacıyla başvurulmuştur. BAB Lisansüstü Öğrenim Araştırma Projesi kapsamında Birim tarafından 014 T proje numarası ile TL katkı sağlanmıştır.

63 Araştırmada Karşılaşılan Zorluklar Araştırma veri toplama aşamasında, verilerinin alındığı TSİM sistemi, istenilen verilerin tümünün bulunduğu raporlamayı aylık olarak verdiği için belirli süreler arasındaki veriler alınamamıştır. Bunun yerine her bir hastane için aylık olarak raporlar alınmış, sonrasında geçiş öncesi ve sonrası dönem her bir değişken için toplamsal değerler hesap edilmiştir. Araştırma verilerinin analizi sırasında, planlama aşamasında belirlenen girdi ve çıktı değişkenlerin değerleri bazı hastaneler için 0 olarak bulunduğundan veya ilk model oluşturulduktan sonra model için değerlerin yeterli olmadığı sonucuna varıldığından dolayı bu hastaneler bazı modellere dâhil edilememiştir Araştırmanın Zaman Çizelgesi Araştırmanın detaylı zaman çizelgesi Şekil de sunulmuştur. Yıl Aylar Konunun Belirlenmesi X Literatür Taraması X X X X X X X X X X X X X X X X X Veri Toplama Aracı X X X X X X X Geliştirilmesi Veri Toplama X Veri Analizi X X X Rapor Yazımı X X X X X X X X X X X X Şekil Araştırmanın Zaman Çizelgesi, 2014.

64 45 Araştırma 2013 yılının Mayıs ayında konunun belirlenmesi ile başlamıştır. Konu ile ilgili literatür derlenmiş ve veri toplama aracı geliştirilmiştir yılı Haziran ayı içinde veriler toplanmış ve sonrasında analiz edilerek araştırma raporu yazılmıştır (Şekil ).

65 46 4. BULGULAR Bulgular üç ayrı bölümde sunulmuştur: 4.1. Analizlerde kullanılan girdi ve çıktı değişkenleriyle ilgili bulgular; Hastanelerin sağlık personeline ilişkin değişkenlerin dağılımları, Hastanelerin sermaye yatırımlarına ilişkin değişkenlerin dağılımları, Hastanelerin sağlık hizmetlerine ilişkin değişkenleriyle ilgili bulgular, Hastanelerin finansal değişkenlerine ilişkin bulgular Hastanelerin farklı modellere göre yapılmış etkinlik analizlerine ilişkin bulgular; Model 1 Dâhili branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizi, Model 2 Cerrahi branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizi, Model 3 Acil servis hizmetleri etkinlik analizi, Model 4 Dâhili branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizi, Model 5 Cerrahi branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizi, Model 6 Ameliyathane hizmetleri etkinlik analizi, Model 7 Doğumhane hizmetleri etkinlik analizi, Model 8 Finansal etkinlik analizi, Model 9 Genel etkinlik analizi Teknik etkinlik analizlerinin genel değerlendirmesi.

66 Analizlerde Kullanılan Girdi ve Çıktı Değişkenleriyle İlgili Bulgular Bu bölümde hastanelerin girdi ve çıktı değişkenleriyle ilgili bulgular sunulmuştur. Sağlık personeli ve sermaye yatırımlarına ilişkin değişkenler geçiş öncesi 12 aylık dönem (1 Ekim Eylül 2012) ve geçiş sonrası 12 aylık dönemde (1 Ocak Aralık 2013) aylık TSİM raporlarındaki sayılar toplanarak elde edilmiştir. Toplamda 1 yılı kapsayan verilerin aylık dağılım ölçütleri hesaplanmıştır. Sağlık hizmetlerine ilişkin değişkenler ile hastanelerin finansal değişkenlerinin geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki toplamsal değerleri verilmiştir Hastanelerin sağlık personeline ilişkin değişkenlerinin dağılımları Bu alt başlıkta hastanelerin sağlık personeline ilişkin değişkenlerin dağılımları verilmiştir. Hastanelerin sağlık personeline ilişkin dâhili branş uzman hekim sayısı (Radyoloji uzmanı hariç), cerrahi branş uzman hekim sayısı (Acil Tıp uzmanı hariç), acilde çalışan hekim sayısı, hemşire sayısı, ebe sayısı, hekim dışı sağlık personeli sayısı (ebe ve hemşire dâhil) girdi değişkeni olarak kullanılmıştır. Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin dâhili branşlardaki Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki uzman hekim dağılımları verilmiştir.

67 48 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Branş Uzman Hekim Dağılımı, (Şanlıurfa). Hastane Uzman Hekim (Dâhili Branş)* Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %** Ort ± Ss. %** Akçakale Devlet Hastanesi 7,83±1, ,17±1, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 27,00±2, ,58±2, Birecik Devlet Hastanesi 13,17±2, ,17±1, Bozova Devlet Hastanesi 2,83±0, ,83±0, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 10,33±2, ,58±3, Halfeti Devlet Hastanesi 1,42±0, ,83±0, Harran Devlet Hastanesi 3,83±0, ,00±1, Hilvan Devlet Hastanesi 4,00±0, ,17±0, Siverek Devlet Hastanesi 23,92±1, ,25±2, Suruç Devlet Hastanesi 9,17±0, ,33±1, Viranşehir Devlet Hastanesi 18,00±2, ,67±2, Toplam 121,50±7, ,58±11, * Dâhili branş uzman hekim sayılarına Radyoloji uzmanları dâhil edilmemiştir. ** Yüzdeler toplam sayı ortalaması üzerinden hesaplanmıştır. Akçakale DH nin geçiş öncesi dönemde dâhili branş uzman hekim sayısı ortalaması 7,83±1,53 iken (ortanca 8, en küçük değer 5, en büyük değer 10), geçiş sonrası 7,17±1,11 e gerilemiştir (ortanca 7, en küçük değer 5, en büyük değer 9). Balıklıgöl DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 27,00±2,09 (ortanca 26, en küçük değer 24, en büyük değer 30), geçiş sonrası dönemde ise 26,58±2,11 dâhili uzman hekim çalışmıştır (ortanca 26,5, en küçük değer 24, en büyük değer 31). Birecik DH nde geçiş öncesi ortalama 13,17±2,90 (ortanca 14, en küçük değer 8, en büyük değer 16), geçiş sonrası 12,17±1,95 dâhili uzman hekim çalışmıştır (ortanca 12, en küçük değer 9, en büyük değer 16). Bozova DH nde çalışan dâhili uzman hekim sayıları geçiş öncesi dönemde ortalama 2,83±0,72 (ortanca 3, en küçük değer 2, en

68 49 büyük değer 4), geçiş sonrası ise 1,83±0,72 dir (ortanca 2, en küçük değer 1, en büyük değer 3). Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde dâhili branş uzman hekim sayısı ortalaması 10,33±2,39 iken (ortanca 11, en küçük değer 7, en büyük değer 13), geçiş sonrası 12,58±3,03 e yükselmiştir (ortanca 12,5, en küçük değer 8, en büyük değer 17). Halfeti DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 1,42±0,51 (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ise 1,83±0,39 dâhili uzman hekim çalışmıştır (ortanca 2, en küçük değer 1, en büyük değer 2). Harran DH nde geçiş öncesi ortalama 3,83±0,83 (ortanca 4, en küçük değer 3, en büyük değer 5), geçiş sonrası 4,00±1,13 dâhili branş uzman hekim çalışmıştır (ortanca 4, en küçük değer 2, en büyük değer 5). Hilvan DH nde ortalama dâhili uzman hekim sayısı geçiş öncesi 4,00±0,43 (ortanca 4, en küçük değer 3, en büyük değer 5), geçiş sonrası ise 3,17±0,94 tür (ortanca 3, en küçük değer 1 en büyük değer 4). Siverek DH nde çalışan uzman hekim sayıları geçiş öncesi dönemde ortalama 23,92±1,78 (ortanca 24, en küçük değer 21, en büyük değer 27), geçiş sonrası ise 20,25±2,56 dır (ortanca 20, en küçük değer 17, en büyük değer 27). Suruç DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 9,17±0,39 (ortanca 9, en küçük değer 9, en büyük değer 10), geçiş sonrası dönemde ise 9,33±1,61 dâhili uzman hekim çalışmıştır (ortanca 10, en küçük değer 6, en büyük değer 11). Viranşehir DH nin geçiş öncesi dönemde dâhili branş uzman hekim sayısı ortalaması 18,00±2,89 iken (ortanca 17, en küçük değer 14, en büyük değer 22), geçiş sonrası 20,67±2,19 a yükselmiştir (ortanca 21, en küçük değer 17, en büyük değer 24). Toplam ortalama dâhili branş uzman hekim sayısı geçiş öncesi dönemde 121,50±7,65 iken geçiş sonrası dönemde 119,58±11,41 e düşmüştür. Yüzde dağılımlara bakıldığında Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla hekime sahip hastanedir (sırasıyla %22,22 ve %22,23). Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni Siverek (sırasıyla %19,69 ve %16,93), Viranşehir (sırasıyla %14,81 ve %17,29) ve Birecik Devlet Hastaneleri (sırasıyla %10,84 ve %10,18) takip etmektedir (Tablo ). Çalışmaya alınan hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki cerrahi branş uzman hekim dağılımları Tablo de verilmiştir.

69 50 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Branş Uzman Hekim Dağılımı, (Şanlıurfa). Hastane Uzman Hekim (Cerrahi Branş)* Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 8,17±1, ,58±1, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 20,92±2, ,67±1, Birecik Devlet Hastanesi 11,67±1, ,58±1, Bozova Devlet Hastanesi 0,75±0, ,00±0, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 7,50±1, ,83±1, Halfeti Devlet Hastanesi 0,42±0, ,00±0, Harran Devlet Hastanesi 2,75±0, ,00±0, Hilvan Devlet Hastanesi 1,33±0, ,25±0, Siverek Devlet Hastanesi 17,58±1, ,42±1, Suruç Devlet Hastanesi 9,08±0, ,08±1, Viranşehir Devlet Hastanesi 17,83±2, ,92±2, Toplam 98,00±9, ,33±7, * Cerrahi branş uzman hekim sayılarına Acil Tıp uzmanları dâhil edilmemiştir. ** Yüzdeler toplam cerrahi uzman hekim sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır. Akçakale DH nin geçiş öncesi dönemde cerrahi branş uzman hekim sayısı ortalaması 8,17±1,90 iken (ortanca 8,5, en küçük değer 5, en büyük değer 10), geçiş sonrası 8,58±1,24 tür (ortanca 8, en küçük değer 7, en büyük değer 11). Balıklıgöl DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 20,92±2,02 (ortanca 21, en küçük değer 18, en büyük değer 24,), geçiş sonrası dönemde ise 24,67±1,50 (ortanca 25, en küçük değer 22, en büyük değer 27) cerrahi uzman hekim çalışmıştır. Birecik DH nde geçiş öncesi ortalama 11,67±1,30 (ortanca 12, en küçük değer 10, en büyük değer 14), geçiş sonrası 11,58±1,51 (ortanca 11, en küçük değer 10, en büyük değer 14) uzman hekim çalışmıştır. Bozova DH nde çalışan uzman hekim sayıları geçiş öncesi

70 51 dönemde ortalama 0,75±0,45 (ortanca 1, en küçük değer 0, en büyük değer 1), geçiş sonrası ise 1,00±0,00 dir (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 1). Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde cerrahi branş uzman hekim sayısı ortalaması 7,50±1,45 iken (ortanca 7, en küçük değer 6, en büyük değer 10), geçiş sonrası 5,83±1,85 e yükselmiştir (ortanca 5, en küçük değer 4, en büyük değer 10,). Halfeti DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 0,42±0,51 (ortanca 0, en küçük değer 0, en büyük değer 1), geçiş sonrası dönemde ise 1,00±0,00 (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 1) cerrahi uzman hekim çalışmıştır. Harran DH nde geçiş öncesi ortalama 2,75±0,45 (ortanca 3, en küçük değer 2, en büyük değer 3), geçiş sonrası 2,00±0,43 (ortanca 2, en küçük değer 1, en büyük değer 3) cerrahi branş uzman hekim çalışmıştır. Hilvan DH nde ortalama cerrahi uzman hekim sayısı geçiş öncesi 1,33±0,89 (ortanca 2, en küçük değer 0, en büyük değer 2), geçiş sonrası ise 1,25±0,45 tir (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 2). Siverek DH nde çalışan cerrahi uzman hekim sayıları geçiş öncesi dönemde ortalama 17,58±1,73 (ortanca 18, en küçük değer 15, en büyük değer 20), geçiş sonrası ise 17,42±1,78 dir (ortanca 17,5, en küçük değer 15, en büyük değer 20). Suruç DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 9,08±0,79 (ortanca 9, en küçük değer 8, en büyük değer 11), geçiş sonrası dönemde ise 8,08±1,56 (ortanca 7,5, en küçük değer 7, en büyük değer 12) cerrahi uzman hekim çalışmıştır. Viranşehir DH nin geçiş öncesi dönemde cerrahi branş uzman hekim sayısı ortalaması 17,83±2,48 iken (ortanca 18, en küçük değer 14, en büyük değer 22), geçiş sonrası 15,92±2,02 ye düşmüştür (ortanca 16, en küçük değer 12, en büyük değer 19). Toplamda cerrahi branş uzman hekim sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 98,00±9,44 iken geçiş sonrası dönemde 97,33±7,17 dir. Yüzde dağılımlara göre Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde en fazla hekime sahip hastanedir (sırasıyla %21,35 ve %25,35). Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni Viranşehir (sırasıyla %18,19 ve %16,36), Siverek (sırasıyla %17,94 ve %17,90), ve Birecik Devlet Hastaneleri (sırasıyla %11,91 ve %11,90) takip etmektedir (Tablo ). Tablo te araştırmaya alınan hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki acilde çalışan hekim dağılımları verilmiştir. Acilde çalışan hekim sayısı; Acil Tıp uzmanı ve pratisyen hekimlerin toplamıdır.

71 52 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Acilde Çalışan Hekim Dağılımı, (Şanlıurfa). Acilde Çalışan Hekim* Hastane Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %** Ort ± Ss. %** Akçakale Devlet Hastanesi 5,25±3,02 8,58 7,92±2,43 10,87 Balıklıgöl Devlet Hastanesi 13,33±3,77 21,80 12,58±3,98 17,27 Birecik Devlet Hastanesi 5,33±3,39 8,71 6,50±2,71 8,92 Bozova Devlet Hastanesi 3,67±1,44 6,00 5,58±2,43 7,66 Ceylanpınar Devlet Hastanesi 4,50±1,78 7,36 5,92±1,83 8,13 Halfeti Devlet Hastanesi 4,33±2,31 7,08 4,83±1,75 6,63 Harran Devlet Hastanesi 4,58±1,88 7,49 5,42±1,83 7,44 Hilvan Devlet Hastanesi 3,42±1,38 5,59 3,50±1,00 4,81 Siverek Devlet Hastanesi 7,42±3,34 12,13 8,83±4,85 12,12 Suruç Devlet Hastanesi 3,08±1,98 5,04 3,75±1,54 5,15 Viranşehir Devlet Hastanesi 6,25±1,96 10,22 8,00±1,21 10,98 Toplam 61,16±21,90 100,00 72,83±21,14 100,00 * Acilde çalışan hekim sayısı, Acil Tıp uzmanı ve pratisyen hekimlerin toplamıdır. ** Yüzdeler toplam pratisyen hekim sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır. Akçakale DH nin geçiş öncesi dönemde acilde çalışan hekim sayısı ortalaması 5,25±3,02 iken (ortanca 6, en küçük değer 1, en büyük değer 10), geçiş sonrası 7,92±2,43 e yükselmiştir (ortanca 7,5, en küçük değer 4, en büyük değer 13). Balıklıgöl DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 13,33±3,77 (ortanca 13, en küçük değer 9, en büyük değer 18), geçiş sonrası dönemde ise 12,58±3,98 (ortanca 10, en küçük değer 10, en büyük değer 20) hekim acilde çalışmıştır. Birecik DH nde geçiş öncesi ortalama 5,33±3,39 (ortanca 5,5, en küçük değer 1, en büyük değer 10), geçiş sonrası 6,50±2,71 (ortanca 5, en küçük değer 4, en büyük değer 11) hekim acilde çalışmıştır. Bozova DH nde çalışan acilde çalışan hekim sayıları geçiş öncesi

72 53 dönemde ortalama 3,67±1,44 (ortanca 4, en küçük değer 1, en büyük değer 5), geçiş sonrası ise 5,58±2,43 tür (ortanca 4,5, en küçük değer 4, en büyük değer 11). Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde acilde çalışan hekim sayısı ortalaması 4,50±1,78 iken (ortanca 4, en küçük değer 2, en büyük değer 8), geçiş sonrası 5,92±1,83 e yükselmiştir (ortanca 6,5, en küçük değer 3, en büyük değer 8). Halfeti DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 4,33±2,31 (ortanca 3,5, en küçük değer 2, en büyük değer 8), geçiş sonrası dönemde ise 4,83±1,75 (ortanca 4, en küçük değer 3, en büyük değer 8) hekim acilde çalışmıştır. Harran DH nde geçiş öncesi ortalama 4,58±1,88 (ortanca 4, en küçük değer 3, en büyük değer 8), geçiş sonrası 5,42±1,83 (ortanca 5, en küçük değer 3, en büyük değer 9) hekim acilde çalışmıştır. Hilvan DH nde ortalama acilde çalışan hekim sayısı geçiş öncesi 3,42±1,38 (ortanca 3,5, en küçük değer 1, en büyük değer 5), geçiş sonrası ise 3,50±1,00 dir (ortanca 4, en küçük değer 1, en büyük değer 4). Siverek DH nde çalışan acilde çalışan hekim sayıları geçiş öncesi dönemde ortalama 7,42±3,34 (ortanca 7,5, en küçük değer 2, en büyük değer 13), geçiş sonrası ise 8,83±4,85 tir (ortanca 6,5, en küçük değer 4, en büyük değer 18). Suruç DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 3,08±1,98 (ortanca 2, en küçük değer 1, en büyük değer 7), geçiş sonrası dönemde ise 3,75±1,54 (ortanca 3, en küçük değer 2, en büyük değer 7) hekim acilde çalışmıştır. Viranşehir DH nin geçiş öncesi dönemde acilde çalışan hekim sayısı ortalaması 6,25±1,96 iken (ortanca 6, en küçük değer 2, en büyük değer 8), geçiş sonrası 8,00±1,21 e yükselmiştir (ortanca 7,5, en küçük değer 7, en büyük değer 10). Toplam acilde çalışan hekim sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 61,16±21,90 iken geçiş sonrası dönemde 72,83±21,14 e yükselmiştir. Yüzde dağılımlara bakıldığında Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla hekime sahip hastanedir (sırasıyla %21,22 ve %15,60). Diğer hastanelerde acilde çalışan hekim sayıları geçiş öncesi dönemde %5,13 ile %12,35, geçiş sonrası dönemde ise %5 ile %11,9 arasında değişmektedir (Tablo ). Tablo te araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki toplam hekim dağılımları verilmiştir. Hekim sayısına, dâhili branş uzman hekimleri (Radyoloji uzmanları dâhil), cerrahi

73 54 branş uzman hekimleri (Acil Tıp uzmanları dâhil), klinik dışı uzman hekimlerin (Mikrobiyoloji, Biyokimya ve Patoloji uzmanları) ve pratisyen hekimlerin sayıları toplanarak ulaşılmıştır. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Hekim Dağılımı, (Şanlıurfa). Hekim Hastane Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 22,75±4,67 7,39 25,42±2, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 68,67±4,81 22,31 66,50±4, Birecik Devlet Hastanesi 34,92±3,61 11,35 33,25±3, Bozova Devlet Hastanesi 7,25±1,14 2,36 8,42±2, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 24,17±2,95 7,85 25,25±3, Halfeti Devlet Hastanesi 6,17±1,99 2,01 7,67±1, Harran Devlet Hastanesi 11,17±2,59 3,63 11,42±2, Hilvan Devlet Hastanesi 8,75±1,36 2,84 7,92±0, Siverek Devlet Hastanesi 54,00±4,45 17,55 48,33±5, Suruç Devlet Hastanesi 23,58±6,40 7,66 23,00±2, Viranşehir Devlet Hastanesi 46,33±5,19 15,05 47,00±2, Toplam 307,75±21,18 100,00 304,17±20, * Yüzdeler toplam hekim sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır. Akçakale DH nin geçiş öncesi dönemde hekim sayısı ortalaması 22,75±4,67 iken (ortanca 24, en küçük değer 15, en büyük değer 28), geçiş sonrası 25,42±2,88 e yükselmiştir (ortanca 26, en küçük değer 18, en büyük değer 28). Balıklıgöl DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 68,67±4,81 (ortanca 69, en küçük değer 62, en büyük değer 76), geçiş sonrası dönemde ise 66,50±4,95 hekim çalışmıştır (ortanca 65, en küçük değer 60, en büyük değer 76). Birecik DH nde geçiş öncesi ortalama 34,92±3,61 (ortanca 34, en küçük değer 31, en büyük değer 43), geçiş sonrası

74 55 33,25±3,39 hekim çalışmıştır (ortanca 33, en küçük değer 29, en büyük değer 39). Bozova DH nde çalışan hekim sayıları geçiş öncesi dönemde ortalama 7,25±1,14 (ortanca 7,5, en küçük değer 5, en büyük değer 9), geçiş sonrası ise 8,42±2,47 dir (ortanca 8, en küçük değer 6, en büyük değer 13). Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde hekim sayısı ortalaması 24,17±2,95 iken (ortanca 24,5, en küçük değer 20, en büyük değer 29), geçiş sonrası 25,25±3,67 ye yükselmiştir (ortanca 24, en küçük değer 21, en büyük değer 32). Halfeti DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 6,17±1,99 (ortanca 5,5, en küçük değer 3, en büyük değer 9), geçiş sonrası dönemde ise 7,67±1,44 hekim çalışmıştır (ortanca 7, en küçük değer 6, en büyük değer 10). Harran DH nde geçiş öncesi ortalama 11,17±2,59 (ortanca 10, en küçük değer 9, en büyük değer 15), geçiş sonrası 11,42±2,27 hekim çalışmıştır (ortanca 11,5, en küçük değer 8, en büyük değer 15). Hilvan DH nde ortalama cerrahi uzman hekim sayısı geçiş öncesi 8,75±1,36 (ortanca 9, en küçük değer 7, en büyük değer 11), geçiş sonrası ise 7,92±0,99 dur (ortanca 8, en küçük değer 6, en büyük değer 10). Siverek DH nde çalışan hekim sayıları geçiş öncesi dönemde ortalama 54,00±4,45 (ortanca 52,5, en küçük değer 47, en büyük değer 64), geçiş sonrası ise 48,33±5,97 dir (ortanca 48, en küçük değer 40, en büyük değer 58). Suruç DH nde geçiş öncesi dönemde ortalama 23,58±2,77 (ortanca 22,5, en küçük değer 20, en büyük değer 28), geçiş sonrası dönemde ise 23,00±2,17 (ortanca 23, en küçük değer 19, en büyük değer 26) hekim çalışmıştır. Viranşehir DH nin geçiş öncesi dönemde toplam hekim sayıları ortalaması 46,33±5,19 iken (ortanca 46, en küçük değer 37, en büyük değer 56), geçiş sonrası 47,00±2,70 tir (ortanca 46, en küçük değer 44, en büyük değer 53). Toplam hekim sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 307,75±21,18 iken geçiş sonrası dönemde 304,17±20,02 ye düşmüştür. Yüzde dağılımlara göre Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla hekime sahip hastanedir (sırasıyla %22,31 ve %21,86). Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni Siverek (sırasıyla %7,55 ve %15,89), Viranşehir (sırasıyla %15,05 ve %15,45) ve Birecik Devlet Hastaneleri (sırasıyla %11,35 ve %10,93) takip etmektedir (Tablo ). Çalışmaya alınan hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki hemşire dağılımları Tablo te verilmiştir.

75 56 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Hemşire Dağılımı, (Şanlıurfa). Hemşire Hastane Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 29,58±3,97 5,31 30,58±3, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 148,00±7,40 26,54 151,08±4, Birecik Devlet Hastanesi 71,42±1,31 12,81 52,42±5, Bozova Devlet Hastanesi 21,00±3,79 3,77 15,00±1, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 35,83±7,00 6,43 49,42±3, Halfeti Devlet Hastanesi 13,67±3,34 2,45 13,50±0, Harran Devlet Hastanesi 24,67±4,77 4,41 24,75±1, Hilvan Devlet Hastanesi 26,25±3,14 4,71 24,75±1, Siverek Devlet Hastanesi 88,25±6,18 15,83 85,83±8, Suruç Devlet Hastanesi 39,58±6,40 7,10 33,25±1, Viranşehir Devlet Hastanesi 59,33±2,93 10,64 74,08±8, Toplam 557,58±22,74 100,00 554,67±22, * Yüzdeler toplam hemşire sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır. Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 29,58±3,97 (ortanca 30,5, en küçük değer 23, en büyük değer 35), geçiş sonrası dönemde ortalama 30,58±3,09 (ortanca 30,5, en küçük değer 26, en büyük değer 37) hemşireye sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 148,00±7,40 (ortanca 147, en küçük değer 139, en büyük değer 165), geçiş sonrası dönemde ortalama 151,08±4,70 (ortanca 152, en küçük değer 144, en büyük değer 158) hemşireye sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 71,42±1,31 (ortanca 72, en küçük değer 69, en büyük değer 73), geçiş sonrası dönemde ortalama 52,42±5,63 (ortanca 51, en küçük değer 48, en büyük değer 67) hemşireye sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama

76 57 21,00±3,79 (ortanca 21,5, en küçük değer 14, en büyük değer 26), geçiş sonrası dönemde ortalama 15,00±1,65 (ortanca 15,5, en küçük değer 12, en büyük değer 17) hemşireye sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 35,83±7,00 (ortanca 39, en küçük değer 20, en büyük değer 41), geçiş sonrası dönemde ortalama 49,42±3,99 (ortanca 50, en küçük değer 39, en büyük değer 54) hemşireye sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 13,67±3,34 (ortanca 15, en küçük değer 8, en büyük değer 20), geçiş sonrası dönemde ortalama 13,50±0,80 (ortanca 13,5, en küçük değer 12, en büyük değer 15) hemşireye sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 24,67±4,77 (ortanca 24, en küçük değer 16, en büyük değer 32), geçiş sonrası dönemde ortalama 24,75±1,82 (ortanca 25, en küçük değer 20, en büyük değer 27) hemşireye sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 26,25±3,14 (ortanca 27, en küçük değer 20, en büyük değer 30), geçiş sonrası dönemde ortalama 24,75±1,60 (ortanca 25, en küçük değer 21, en büyük değer 27) hemşireye sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 88,25±6,18 (ortanca 90, en küçük değer 77, en büyük değer 95), geçiş sonrası dönemde ortalama 85,83±8,10 (ortanca 87, en küçük değer 62, en büyük değer 93) hemşireye sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 39,58±6,40 (ortanca 39, en küçük değer 32, en büyük değer 56), geçiş sonrası dönemde ortalama 33,25±1,73 (ortanca 35,5, en küçük değer 19, en büyük değer 44) hemşireye sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 59,33±2,93 (ortanca 59, en küçük değer 55, en büyük değer 65), geçiş sonrası dönemde ortalama 74,08±8,35 (ortanca 76, en küçük değer 63, en büyük değer 85) hemşireye sahiptir. Toplam hemşire sayıları ortalaması geçiş öncesi dönemde 557,58±22,74 iken geçiş sonrası dönemde 554,67±22,49 olmuştur. Yüzde dağılımlara bakıldığında Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla hemşireye sahip hastanedir (sırasıyla %26,54 ve %27,24). Diğer hastanelerde hemşire sayıları geçiş öncesi dönemde %2,45 ile %15,83, geçiş sonrası dönemde ise %2,43 ile %15,47 arasında değişmektedir (Tablo ).

77 58 Tablo da araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki ebe dağılımları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Ebe Dağılımı, (Şanlıurfa). Ebe Hastane Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 9,83±2,21 6,86 12,00±2, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 5,50±1,73 3,84 8,00±1, Birecik Devlet Hastanesi 14,00±1,71 9,77 11,33±1, Bozova Devlet Hastanesi 10,67±2,43 7,45 6,58±0, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 6,67±1,37 4,66 6,67±3, Halfeti Devlet Hastanesi 6,75±1,42 4,71 7,50±1, Harran Devlet Hastanesi 11,25±1,36 7,86 7,25±1, Hilvan Devlet Hastanesi 9,83±0,83 6,86 7,50±1, Siverek Devlet Hastanesi 29,50±2,75 20,59 20,42±3, Suruç Devlet Hastanesi 17,58±2,07 12,27 8,92±1, Viranşehir Devlet Hastanesi 21,67±3,55 15,13 18,17±1, Toplam 143,25±10,31 100,00 114,33±7, * Yüzdeler toplam ebe sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır. Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 9,83±2,21 (ortanca 9,5, en küçük değer 6, en büyük değer 14), geçiş sonrası dönemde ortalama 12,00±2,22 (ortanca 11,5, en küçük değer 10, en büyük değer 17) ebeye sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 5,50±1,73 (ortanca 6, en küçük değer 2, en büyük değer 7), geçiş sonrası dönemde ortalama 8,00±1,04 (ortanca 8, en küçük değer 6, en büyük değer 9) ebeye sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 14,00±1,71 (ortanca 14, en küçük değer 11, en büyük değer 16), geçiş sonrası dönemde ortalama 11,33±1,61 (ortanca 11,5,

78 59 en küçük değer 9, en büyük değer 14) ebeye sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 10,67±2,43 (ortanca 11, en küçük değer 8, en büyük değer 16), geçiş sonrası dönemde ortalama 6,58±0,90 (ortanca 6,5, en küçük değer 5, en büyük değer 8) ebeye sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 6,67±1,37 (ortanca 7, en küçük değer 4, en büyük değer 9), geçiş sonrası dönemde ortalama 6,67±3,50 (ortanca 6, en küçük değer 2, en büyük değer 17) ebeye sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 6,75±1,42 (ortanca 7, en küçük değer 4, en büyük değer 8), geçiş sonrası dönemde ortalama 7,50±1,51 (ortanca 8, en küçük değer 5, en büyük değer 9) ebeye sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 11,25±1,36 (ortanca 11, en küçük değer 8, en büyük değer 13), geçiş sonrası dönemde ortalama 7,25±1,06 (ortanca 7,5, en küçük değer 6, en büyük değer 9) ebeye sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 9,83±0,83 (ortanca 10, en küçük değer 8, en büyük değer 11), geçiş sonrası dönemde ortalama 7,50±1,17 (ortanca 7, en küçük değer 6, en büyük değer 10) ebeye sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 29,50±2,75 (ortanca 30, en küçük değer 25, en büyük değer 33), geçiş sonrası dönemde ortalama 20,42±3,12 (ortanca 20, en küçük değer 16, en büyük değer 25) ebeye sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 17,58±2,07 (ortanca 17,5, en küçük değer 15, en büyük değer 21), geçiş sonrası dönemde ortalama 8,92±1,73 (ortanca 8,5, en küçük değer 6, en büyük değer 12) ebeye sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 21,67±3,55 (ortanca 22, en küçük değer 15, en büyük değer 28), geçiş sonrası dönemde ortalama 18,17±1,90 (ortanca 18, en küçük değer 14, en büyük değer 22) ebeye sahiptir. Toplam ebe sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 143,25±10,31 iken geçiş sonrası dönemde 114,33±7,95 e düşmüştür. Yüzde dağılımlara göre Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla ebeye sahip hastanedir (sırasıyla %20,59 ve %17,86). Siverek Devlet Hastanesi ni, Viranşehir (sırasıyla %15,13 ve %15,89) ve Suruç Devlet Hastaneleri (sırasıyla %12,27 ve %7,8) takip etmektedir (Tablo ).

79 60 Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki hekim dışı sağlık personeli dağılımları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Hekim Dışı Sağlık Personeli Dağılımı, (Şanlıurfa). Hekim Dışı Sağlık Personeli Hastane Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 69,67±6,87 5,80 89,58±6, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 234,25±7,23 19,50 249±9, Birecik Devlet Hastanesi 142,17±6,21 11,83 106,92±5, Bozova Devlet Hastanesi 62,08±6,47 5,17 43,00±4, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 84,92±10,24 7,07 112,00±16, Halfeti Devlet Hastanesi 38,33±6,51 3,19 37,83±3, Harran Devlet Hastanesi 72,50±11,69 6,04 50,83±2, Hilvan Devlet Hastanesi 64,08±2,61 5,33 55,92±5, Siverek Devlet Hastanesi 185,67±7,66 15,46 181,50±13, Suruç Devlet Hastanesi 95,92±10,14 7,98 89,75±12, Viranşehir Devlet Hastanesi 151,67±7,36 12,63 157,17±9, Toplam 1.201,25±38,32 100, ,58±56, * Yüzdeler toplam hekim dışı sağlık personeli sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır. Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 69,67±6,87 (ortanca 69,5, en küçük değer 58, en büyük değer 82), geçiş sonrası dönemde ortalama 89,58±6,56 (ortanca 88,5, en küçük değer 81, en büyük değer 101) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 234,25±7,23 (ortanca 232,5, en küçük değer 225, en büyük değer 246), geçiş sonrası dönemde ortalama 249±9,20 (ortanca 249,5, en küçük değer 230, en büyük değer 264) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 142,17±6,21 (ortanca 142,5, en küçük değer 131, en büyük değer 150), geçiş sonrası dönemde ortalama 106,92±5,43 (ortanca 107, en

80 61 küçük değer 95, en büyük değer 116) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 62,08±6,47 (ortanca 63, en küçük değer 51, en büyük değer 71), geçiş sonrası dönemde ortalama 43,00±4,26 (ortanca 42,5, en küçük değer 38, en büyük değer 53) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 84,92±10,24 (ortanca 83, en küçük değer 68, en büyük değer 102), geçiş sonrası dönemde ortalama 112,00±16,66 (ortanca 109, en küçük değer 86, en büyük değer 145) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 38,33±6,51 (ortanca 41, en küçük değer 25, en büyük değer 45), geçiş sonrası dönemde ortalama 37,83±3,83 (ortanca 38, en küçük değer 31, en büyük değer 42) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 72,50±11,69 (ortanca 70,5, en küçük değer 50, en büyük değer 92), geçiş sonrası dönemde ortalama 50,83±2,72 (ortanca 50, en küçük değer 47, en büyük değer 56) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 64,08±2,61 (ortanca 64,5, en küçük değer 59, en büyük değer 67), geçiş sonrası dönemde ortalama 55,92±5,47 (ortanca 54, en küçük değer 49, en büyük değer 69) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 185,67±7,66 (ortanca 188, en küçük değer 168, en büyük değer 194), geçiş sonrası dönemde ortalama 181,50±13,31 (ortanca 182,5, en küçük değer 154, en büyük değer 201) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 95,92±10,14 (ortanca 93,5, en küçük değer 84, en büyük değer 120), geçiş sonrası dönemde ortalama 89,75±12,87 (ortanca 85, en küçük değer 74, en büyük değer 109) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 151,67±7,36 (ortanca 152, en küçük değer 138, en büyük değer 168), geçiş sonrası dönemde ortalama 157,17±9,72 (ortanca 159,5, en küçük değer 140, en büyük değer 172) hekim dışı sağlık personeline sahiptir. Toplam hekim dışı sağlık personeli ortalaması geçiş öncesi dönemde 1.201,25±38,32 iken geçiş sonrası dönemde 1.173,58±56,21 e düşmüştür. Yüzde dağılımlara göre Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla hekim dışı sağlık personeline sahip hastanedir (sırasıyla %19,5 ve %21,22). Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni, Siverek (sırasıyla %15,46 ve %15,47),

81 62 Viranşehir (sırasıyla %12,63 ve %13,39) ve Birecik Devlet Hastaneleri (sırasıyla %11,83 ve %9,11) takip etmektedir (Tablo ) Hastanelerin sermaye yatırımlarına ilişkin değişkenlerin dağılımı Bu alt başlıkta hastanelerin sermaye yatırımlarına ilişkin değişkenlerin dağılımları verilmiştir. Hastanelerin sermaye yatırımlarına ilişkin, poliklinik oda sayısı, acil servis muayene yatağı sayısı, dâhili servis yatak sayısı, cerrahi servis yatak sayısı, aktif ameliyat oda sayısı ve doğum masası sayısı girdi değişkeni olarak kullanılmıştır. Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki poliklinik odası dağılımları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Poliklinik Odası Dağılımı, (Şanlıurfa). Poliklinik Odası Hastane Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 24,17±10,10 9,98 13,92±3,40 4,96 Balıklıgöl Devlet Hastanesi 50,00±0,00 20,65 56,58±0,51 20,15 Birecik Devlet Hastanesi 32,00±0,00 13,21 28,00±0,00 9,97 Bozova Devlet Hastanesi 13,00±0,00 5,37 12,92±0,29 4,60 Ceylanpınar Devlet Hastanesi 17,00±0,00 7,02 17,00±0,00 6,06 Halfeti Devlet Hastanesi 3,00±0,00 1,24 4,50±0,90 1,60 Harran Devlet Hastanesi 7,00±0,00 2,89 8,33±1,67 2,97 Hilvan Devlet Hastanesi 3,00±2,95 1,24 7,00±0,00 2,49 Siverek Devlet Hastanesi 37,33±13,87 15,41 55,17±2,72 19,65 Suruç Devlet Hastanesi 23,00±0,00 6,50 22,33±1,56 7,95 Viranşehir Devlet Hastanesi 32,67±12,70 13,49 55,00±7,39 19,59 Toplam 242,17±20,19 100,00 280,75±8,17 100,00 * Yüzdeler toplam poliklinik oda sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır.

82 63 Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 24,17±10,10 (ortanca 17, en küçük değer 17, en büyük değer 43), geçiş sonrası dönemde ortalama 13,92±3,40 (ortanca 14, en küçük değer 4, en büyük değer 17) poliklinik odasına sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 50,00±0,00 (ortanca 50, en küçük değer 50, en büyük değer 50), geçiş sonrası dönemde ortalama 56,58±0,51 (ortanca 57, en küçük değer 56, en büyük değer 57) poliklinik odasına sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 32,00±0,00 (ortanca 32, en küçük değer 32, en büyük değer 32), geçiş sonrası dönemde ortalama 28,00±0,00 (ortanca 28, en küçük değer 28, en büyük değer 28) poliklinik odasına sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 13,00±0,00 (ortanca 13, en küçük değer 13, en büyük değer 13), geçiş sonrası dönemde ortalama 12,92±0,29 (ortanca 13, en küçük değer 12, en büyük değer 13) poliklinik odasına sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 17,00±0,00 (ortanca 17, en küçük değer 17, en büyük değer 17), geçiş sonrası dönemde ortalama 17,00±0,00 (ortanca 17, en küçük değer 17, en büyük değer 17) poliklinik odasına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 3,00±0,00 (ortanca 3, en küçük değer 3, en büyük değer 3), geçiş sonrası dönemde ortalama 4,50±0,90 (ortanca 5, en küçük değer 3, en büyük değer 5) poliklinik odasına sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 7,00±0,00 (ortanca 7, en küçük değer 7, en büyük değer 7), geçiş sonrası dönemde ortalama 8,33±1,67 (ortanca 9, en küçük değer 5, en büyük değer 10) poliklinik odasına sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 3,00±2,95 (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 7), geçiş sonrası dönemde ortalama 7,00±0,00 (ortanca 7, en küçük değer 7, en büyük değer 7) poliklinik odasına sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 37,33±13,87 (ortanca 29, en küçük değer 25, en büyük değer 56), geçiş sonrası dönemde ortalama 55,17±2,72 (ortanca 54, en küçük değer 54, en büyük değer 61) poliklinik odasına sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 23,00±0,00 (ortanca 23, en küçük değer 23, en büyük değer 23), geçiş sonrası dönemde ortalama 22,33±1,56 (ortanca 23, en küçük değer 19, en büyük değer 23) poliklinik odasına sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 32,67±12,70 (ortanca 29, en küçük değer 29, en büyük

83 64 değer 73), geçiş sonrası dönemde ortalama 55,00±7,39 (ortanca 50, en küçük değer 50, en büyük değer 65) poliklinik odasına sahiptir. Toplam poliklinik oda sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 242,17±20,19 iken geçiş sonrası dönemde 280,75±8,17 ye yükselmiştir. Yüzde dağılımlara göre Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla poliklinik oda sayısına sahip hastanedir (sırasıyla %20,65 ve %20,15). Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni, Siverek (sırasıyla %15,41 ve %19,65), Viranşehir (sırasıyla %13,49 ve %19,59) ve Birecik Devlet Hastaneleri (sırasıyla %13,21 ve %9,97) takip etmektedir (Tablo ). Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki dâhili servis yatak dağılımları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Servis Yatak Dağılımı, (Şanlıurfa). Yatak (Dâhili Servis) Hastane Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 9,17±1,03 2,97 17,00±2,95 4,57 Balıklıgöl Devlet Hastanesi 97,50±5,35 31,60 74,75±6,41 20,08 Birecik Devlet Hastanesi 62,00±0,00 20,10 49,67±1,15 13,35 Bozova Devlet Hastanesi 15,00±0,00 4,86 11,25±1,36 3,02 Ceylanpınar Devlet Hastanesi 14,92±6,20 4,84 37,00±7,31 9,94 Halfeti Devlet Hastanesi 10,83±2,89 3,51 3,33±5,87 0,89 Harran Devlet Hastanesi 12,00±0,00 3,89 17,75±2,93 4,77 Hilvan Devlet Hastanesi 15,00±0,00 4,86 17,92±2,43 4,82 Siverek Devlet Hastanesi 33,00±1,48 10,70 71,58±14,36 19,23 Suruç Devlet Hastanesi 10,08±6,11 3,27 23,92±5,57 6,43 Viranşehir Devlet Hastanesi 31,42±2,57 10,18 48,00±0,00 12,90 Toplam 308,50±9,59 100,00 372,17±18,39 100,00 * Yüzdeler toplam dâhili servis yatak sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır.

84 65 Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 9,17±1,03 (ortanca 10, en küçük değer 8, en büyük değer 10), geçiş sonrası dönemde ortalama 17,00±2,95 (ortanca 19, en küçük değer 13, en büyük değer 19) dâhili servis yatağına sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 97,50±5,35 (ortanca 97, en küçük değer 92, en büyük değer 108), geçiş sonrası dönemde ortalama 74,75±6,41 (ortanca 77, en küçük değer 68, en büyük değer 83) dâhili servis yatağına sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 62,00±0,00 (ortanca 62, en küçük değer 62, en büyük değer 62), geçiş sonrası dönemde ortalama 49,67±1,15 (ortanca 50, en küçük değer 48, en büyük değer 52) dâhili servis yatağına sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 15,00±0,00 (ortanca 15, en küçük değer 15, en büyük değer 15), geçiş sonrası dönemde ortalama 11,25±1,36 (ortanca 12, en küçük değer 9, en büyük değer 12) dâhili servis yatağına sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 14,92±6,20 (ortanca 13, en küçük değer 10, en büyük değer 25), geçiş sonrası dönemde ortalama 37,00±7,31 (ortanca 41, en küçük değer 25, en büyük değer 42) dâhili servis yatağına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 10,83±2,89 (ortanca 10, en küçük değer 10, en büyük değer 20), geçiş sonrası dönemde ortalama 3,33±5,87 (ortanca 0, en küçük değer 0, en büyük değer 20) dâhili servis yatağına sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 12,00±0,00 (ortanca 12, en küçük değer 12, en büyük değer 12), geçiş sonrası dönemde ortalama 17,75±2,93 (ortanca 17, en küçük değer 12, en büyük değer 23) dâhili servis yatağına sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 15,00±0,00 (ortanca 15, en küçük değer 15, en büyük değer 15), geçiş sonrası dönemde ortalama 17,92±2,43 (ortanca 19,5, en küçük değer 15, en büyük değer 20) dâhili servis yatağına sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 33,00±1,48 (ortanca 32, en küçük değer 32, en büyük değer 35), geçiş sonrası dönemde ortalama 71,58±14,36 (ortanca 73, en küçük değer 45, en büyük değer 92) dâhili servis yatağına sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 10,08±6,11 (ortanca 7,5, en küçük değer 5, en büyük değer 20), geçiş sonrası dönemde ortalama 23,92±5,57 (ortanca 24,5, en küçük değer 17, en büyük değer 30) dâhili servis yatağına sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 31,42±2,57 (ortanca 30, en küçük değer 30, en büyük

85 66 değer 38), geçiş sonrası dönemde ortalama 48,00±0,00 (ortanca 48, en küçük değer 48, en büyük değer 48) dâhili servis yatağına sahiptir. Toplam dâhili servis yatak sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 308,50±9,59 iken geçiş sonrası dönemde 372,17±18,39 a yükselmiştir. Yüzde dağılımlara göre Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla dâhili servis yatak sayısına sahip hastanedir (sırasıyla %31,6 ve %20,08). Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni, Birecik (sırasıyla %20,1 ve %13,35), Siverek (sırasıyla %10,7 ve %19,23) ve Viranşehir Devlet Hastaneleri (sırasıyla %10,18 ve %12,9) takip etmektedir (Tablo ). Tablo te araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki cerrahi servis yatak dağılımları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Servis Yatak Dağılımı, (Şanlıurfa). Yatak (Cerrahi Servis) Hastane Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 13,17±2, ,83±5, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 83,92±6, ,92±12, Birecik Devlet Hastanesi 38,00±0, ,17±1, Bozova Devlet Hastanesi 3,00±0, ,75±1, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 37,92±9, ,83±3, Halfeti Devlet Hastanesi 0,83±2, ,17±2, Harran Devlet Hastanesi 18,00±0, ,75±2, Hilvan Devlet Hastanesi 10,00±0, ,08±2, Siverek Devlet Hastanesi 45,00±0, ,33±0, Suruç Devlet Hastanesi 16,25±2, ,08±3, Viranşehir Devlet Hastanesi 28,83±1, ,00±0, Toplam 297,33±16, ,92±11, * Yüzdeler toplam cerrahi servis yatak sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır.

86 67 Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 13,17±2,33 (ortanca 15, en küçük değer 9, en büyük değer 15), geçiş sonrası dönemde ortalama 25,83±5,37 (ortanca 25, en küçük değer 21, en büyük değer 40) cerrahi servis yatağına sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 83,92±6,23 (ortanca 86, en küçük değer 75, en büyük değer 91), geçiş sonrası dönemde ortalama 80,92±12,75 (ortanca 79, en küçük değer 64, en büyük değer 96) cerrahi servis yatağına sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 38,00±0,00 (ortanca 38, en küçük değer 38, en büyük değer 38), geçiş sonrası dönemde ortalama 35,17±1,03 (ortanca 36, en küçük değer 34, en büyük değer 36) cerrahi servis yatağına sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 3,00±0,00 (ortanca 3, en küçük değer 3, en büyük değer 3), geçiş sonrası dönemde ortalama 6,75±1,36 (ortanca 6, en küçük değer 6, en büyük değer 9) cerrahi servis yatağına sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 37,92±9,45 (ortanca 35, en küçük değer 27, en büyük değer 57), geçiş sonrası dönemde ortalama 29,83±3,35 (ortanca 29, en küçük değer 27, en büyük değer 35) cerrahi servis yatağına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 0,83±2,89 (ortanca 0, en küçük değer 0, en büyük değer 10), geçiş sonrası dönemde ortalama 1,17±2,86 (ortanca 0, en küçük değer 0, en büyük değer 10) cerrahi servis yatağına sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 18,00±0,00 (ortanca 18, en küçük değer 18, en büyük değer 18), geçiş sonrası dönemde ortalama 20,75±2,80 (ortanca 22, en küçük değer 15, en büyük değer 23) cerrahi servis yatağına sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 10,00±0,00 (ortanca 10, en küçük değer 10, en büyük değer 10), geçiş sonrası dönemde ortalama 7,08±2,43 (ortanca 5,5, en küçük değer 5, en büyük değer 10) cerrahi servis yatağına sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 45,00±0,00 (ortanca 45, en küçük değer 45, en büyük değer 45), geçiş sonrası dönemde ortalama 60,33±0,78 (ortanca 60, en küçük değer 60, en büyük değer 62) cerrahi servis yatağına sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 16,25±2,34 (ortanca 17, en küçük değer 13, en büyük değer 20), geçiş sonrası dönemde ortalama 18,08±3,15 (ortanca 17, en küçük değer 14, en büyük değer 23) cerrahi servis yatağına sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 28,83±1,40 (ortanca 29,5, en küçük değer 27, en

87 68 büyük değer 30), geçiş sonrası dönemde ortalama 40,00±0,00 (ortanca 40, en küçük değer 40, en büyük değer 40) cerrahi servis yatağına sahiptir. Toplam cerrahi servis yatak sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 297,33±16,63 iken geçiş sonrası dönemde 325,92±11,27 ye yükselmiştir. Yüzde dağılımlara göre Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla cerrahi servis yatağına sahip hastanedir (sırasıyla %28,22 ve %24,83). Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni, Siverek (sırasıyla %15,13 ve %18,51) ve Birecik (sırasıyla %12,78 ve %10,79) Devlet Hastaneleri takip etmektedir (Tablo ). Tablo te araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki dâhili ve cerrahi servis toplam yatak dağılımları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili ve Cerrahi Servis Toplam Yatak Dağılımı, (Şanlıurfa). Yatak (Dâhili ve Cerrahi Servis) Hastane adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 22,33±3, ,83±5, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 181,42±3, ,67±12, Birecik Devlet Hastanesi 100,00±0, ,83±1, Bozova Devlet Hastanesi 18,00±0, ,00±0, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 52,83±10, ,83±4, Halfeti Devlet Hastanesi 11,67±5, ,50±8, Harran Devlet Hastanesi 30,00±0, ,50±3, Hilvan Devlet Hastanesi 25,00±0, ,00±0, Siverek Devlet Hastanesi 78,00±1, ,92±14, Suruç Devlet Hastanesi 26,33±5, ,00±4, Viranşehir Devlet Hastanesi 60,25±3, ,00±0, Toplam 605,83±17, ,08±18, * Yüzdeler toplam yatak sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır.

88 69 Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 22,33±3,34 (ortanca 25, en küçük değer 17, en büyük değer 25), geçiş sonrası dönemde ortalama 42,83±5,41 (ortanca 40, en küçük değer 40, en büyük değer 59) yatağa sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 181,42±3,70 (ortanca 183, en küçük değer 173, en büyük değer 183), geçiş sonrası dönemde ortalama 155,67±12,80 (ortanca 147, en küçük değer 147, en büyük değer 173) yatağa sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 100,00±0,00 (ortanca 100, en küçük değer 100, en büyük değer 100), geçiş sonrası dönemde ortalama 84,83±1,99 (ortanca 86, en küçük değer 82, en büyük değer 88) yatağa sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 18,00±0,00 (ortanca 18, en küçük değer 18, en büyük değer 18), geçiş sonrası dönemde ortalama 18,00±0,00 (ortanca 18, en küçük değer 18, en büyük değer 18) yatağa sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 52,83±10,79 (ortanca 58, en küçük değer 37, en büyük değer 67), geçiş sonrası dönemde ortalama 66,83±4,30 (ortanca 68, en küçük değer 60, en büyük değer 71) yatağa sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 11,67±5,77 (ortanca 10, en küçük değer 10, en büyük değer 30), geçiş sonrası dönemde ortalama 4,50±8,65 (ortanca 0, en küçük değer 0, en büyük değer 30) yatağa sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 30,00±0,00 (ortanca 30, en küçük değer 30, en büyük değer 30), geçiş sonrası dönemde ortalama 38,50±3,99 (ortanca 40, en küçük değer 30, en büyük değer 41) yatağa sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 25,00±0,00 (ortanca 25, en küçük değer 25, en büyük değer 25), geçiş sonrası dönemde ortalama 25,00±0,00 (ortanca 25, en küçük değer 25, en büyük değer 25) yatağa sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 78,00±1,48 (ortanca 77, en küçük değer 77, en büyük değer 80), geçiş sonrası dönemde ortalama 131,92±14,88 (ortanca 133, en küçük değer 105, en büyük değer 154) yatağa sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 26,33±5,30 (ortanca 25, en küçük değer 18, en büyük değer 34), geçiş sonrası dönemde ortalama 42,00±4,67 (ortanca 43, en küçük değer 34, en büyük değer 46) yatağa sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 60,25±3,28 (ortanca 60, en küçük değer 57, en büyük değer 68), geçiş

89 70 sonrası dönemde ortalama 88,00±0,00 (ortanca 88, en küçük değer 88, en büyük değer 88) yatağa sahiptir. Toplam yatak sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 605,83±17,34 iken geçiş sonrası dönemde 698,08±18,41 e yükselmiştir. Yüzde dağılımlara göre Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde yüzde olarak en fazla yatak sayısına sahip hastanedir (sırasıyla %29,95 ve %22,3). Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni, Birecik (sırasıyla %16,51 ve %12,15) ve Siverek Devlet Hastaneleri (sırasıyla %12,87 ve %18,9) takip etmektedir (Tablo ). Tablo te çalışmaya alınan hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki acil servis muayene yatağı dağılımı verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Acil Servis Muayene Yatağı Dağılımı, (Şanlıurfa). Acil Servis Muayene Yatağı Hastane adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 6,75±0,45 7,10 11,17±1, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 14,00±0,00 14,74 14,00±0, Birecik Devlet Hastanesi 8,00±0,00 8,42 8,00±0, Bozova Devlet Hastanesi 6,58±0,52 6,93 9,75±0, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 18,00±0,00 18,95 11,25±4, Halfeti Devlet Hastanesi 4,00±0,00 4,21 6,75±0, Harran Devlet Hastanesi 4,00±0,00 4,21 4,00±0, Hilvan Devlet Hastanesi 8,00±0,00 8,42 7,17±0, Siverek Devlet Hastanesi 10,17±0,39 10,70 14,00±0, Suruç Devlet Hastanesi 6,00±0,00 6,32 5,50±0, Viranşehir Devlet Hastanesi 9,50±10,51 10,00 32,00±0, Toplam 95,00±11,24 100,00 123,58±3, * Yüzdeler toplam acil servis muayene yatağı sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır.

90 71 Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 6,75±0,45 (ortanca 7, en küçük değer 6, en büyük değer 7), geçiş sonrası dönemde ortalama 11,17±1,95 (ortanca 12, en küçük değer 7, en büyük değer 12) acil servis muayene yatağına sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 14,00±0,00 (ortanca 14, en küçük değer 14, en büyük değer 14), geçiş sonrası dönemde ortalama 14,00±0,00 (ortanca 14, en küçük değer 14, en büyük değer 14) acil servis muayene yatağına sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 8,00±0,00 (ortanca 8, en küçük değer 8, en büyük değer 8), geçiş sonrası dönemde ortalama 8,00±0,00 (ortanca 8, en küçük değer 8, en büyük değer 8) acil servis muayene yatağına sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 6,58±0,52 (ortanca 7, en küçük değer 6, en büyük değer 7), geçiş sonrası dönemde ortalama 9,75±0,87 (ortanca 10, en küçük değer 7, en büyük değer 10) acil servis muayene yatağına sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 18,00±0,00 (ortanca 18, en küçük değer 18, en büyük değer 18), geçiş sonrası dönemde ortalama 11,25±4,07 (ortanca 9, en küçük değer 9, en büyük değer 18) acil servis muayene yatağına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 4,00±0,00 (ortanca 4, en küçük değer 4, en büyük değer 4), geçiş sonrası dönemde ortalama 6,75±0,87 (ortanca 7, en küçük değer 4, en büyük değer 7) acil servis muayene yatağına sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 4,00±0,00 (ortanca 4, en küçük değer 4, en büyük değer 4), geçiş sonrası dönemde ortalama 4,00±0,00 (ortanca 4, en küçük değer 4, en büyük değer 4) acil servis muayene yatağına sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 8,00±0,00 (ortanca 8, en küçük değer 8, en büyük değer 8), geçiş sonrası dönemde ortalama 7,17±0,39 (ortanca 7, en küçük değer 7, en büyük değer 8) acil servis muayene yatağına sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 10,17±0,39 (ortanca 10, en küçük değer 10, en büyük değer 11), geçiş sonrası dönemde ortalama 14,00±0,00 (ortanca 14, en küçük değer 14, en büyük değer 14) acil servis muayene yatağına sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 6,00±0,00 (ortanca 6, en küçük değer 6, en büyük değer 6), geçiş sonrası dönemde ortalama 5,50±0,90 (ortanca 6, en küçük değer 4, en büyük değer 6) acil servis muayene yatağına sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 9,50±10,51 (ortanca 5, en küçük değer 5, en büyük değer 32),

91 72 geçiş sonrası dönemde ortalama 32,00±0,00 (ortanca 32, en küçük değer 32, en büyük değer 32) acil servis muayene yatağına sahiptir. Toplam acil servis muayene yatağı sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 605,83±17,34 iken geçiş sonrası dönemde 698,08±18,41 e yükselmiştir. Yüzde dağılımlara göre geçiş öncesi dönemde Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%18,95), geçiş sonrası dönemde ise Viranşehir Devlet Hastanesi (%25,89) yüzde olarak en fazla acil servis muayene yatağına sayısına sahip hastanedir. Diğer hastanelerde hemşire sayıları geçiş öncesi dönemde %4,21 ile %14,74, geçiş sonrası dönemde ise %3,24 ile %11,33 arasında değişmektedir (Tablo ). Tablo da araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki aktif ameliyat odası dağılımları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Aktif Ameliyat Odası Dağılımı, (Şanlıurfa). Aktif Ameliyat Odası Sayısı Hastane adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 1,75±0,45 8,11 2,83±0, Balıklıgöl Devlet Hastanesi 4,00±0,00 18,53 4,00±0, Birecik Devlet Hastanesi 4,00±0,00 18,53 4,00±0, Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi 2,00±0,00 9,27 2,00±0, Halfeti Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi 2,00±0,00 9,27 2,00±0, Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi 3,00±0,00 13,90 4,67±0, Suruç Devlet Hastanesi 2,00±0,00 9,27 2,00±0, Viranşehir Devlet Hastanesi 2,83±1,27 13,12 4,00±0, Toplam 21,58±1,51 100,00 25,50±1, * Yüzdeler toplam aktif ameliyat odası sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır.

92 73 Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 1,75±0,45 (ortanca 2, en küçük değer 1, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,83±0,39 (ortanca 3, en küçük değer 2, en büyük değer 3) aktif ameliyat odasına sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 4,00±0,00 (ortanca 4, en küçük değer 4, en büyük değer 4), geçiş sonrası dönemde ortalama 4,00±0,00 (ortanca 4, en küçük değer 4, en büyük değer 4) aktif ameliyat odasına sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 4,00±0,00 (ortanca 4, en küçük değer 4, en büyük değer 4), geçiş sonrası dönemde ortalama 4,00±0,00 (ortanca 4, en küçük değer 4, en büyük değer 4) aktif ameliyat odasına sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2) aktif ameliyat odasına sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2) aktif ameliyat odasına sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 3,00±0,00 (ortanca 3, en küçük değer 3, en büyük değer 3), geçiş sonrası dönemde ortalama 4,67±0,78 (ortanca 5, en küçük değer 3, en büyük değer 5) aktif ameliyat odasına sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2) aktif ameliyat odasına sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,83±1,27 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 5), geçiş sonrası dönemde ortalama 4,00±0,00 (ortanca 4, en küçük değer 4, en büyük değer 4) aktif ameliyat odasına sahiptir. Bozova, Halfeti ve Hilvan Devlet Hastaneleri geçiş öncesi ve sonrası dönemde aktif ameliyat odasına sahip değildirler. Toplam aktif ameliyat oda sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 21,58±1,51 iken geçiş sonrası dönemde 25,50±1,17 ye yükselmiştir (Tablo ). Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki doğum masası dağılımları verilmiştir.

93 74 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Doğum Masası Sayıları, (Şanlıurfa). Doğum Masası Sayısı Hastane adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) Ort ± Ss. %* Ort ± Ss. %* Akçakale Devlet Hastanesi 2,00±0,00 10,91 2,83±0, Balıklıgöl Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi 2,00±0,00 10,91 2,00±0, Bozova Devlet Hastanesi 2,00±0,00 10,91 1,67±0, Ceylanpınar Devlet Hastanesi 1,33±0,49 7,25 2,00±0, Halfeti Devlet Hastanesi 1,00±0,00 5,46 1,00±0, Harran Devlet Hastanesi 2,00±0,00 10,91 2,00±0, Hilvan Devlet Hastanesi 1,00±0,00 5,46 1,00±0, Siverek Devlet Hastanesi 3,00±0,00 16,37 3,00±0, Suruç Devlet Hastanesi 2,00±0,00 10,91 2,00±0, Viranşehir Devlet Hastanesi 2,00±0,00 10,91 3,33±0, Toplam 18,33±0,49 100,00 20,83±1, * Yüzdeler toplam doğum masası sayısı ortalamaları üzerinden hesaplanmıştır. Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,83±0,39 (ortanca 3, en küçük değer 2, en büyük değer 3) doğum masasına sahiptir. Birecik Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2) doğum masasına sahiptir. Bozova Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 1,67±0,49 (ortanca 2, en küçük değer 1, en büyük değer 2) doğum masasına sahiptir. Ceylanpınar Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 1,33±0,49 (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2) doğum masasına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 1,00±0,00 (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 1), geçiş sonrası dönemde ortalama 1,00±0,00 (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük

94 75 değer 1) doğum masasına sahiptir. Harran Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2) doğum masasına sahiptir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 1,00±0,00 (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 1), geçiş sonrası dönemde ortalama 1,00±0,00 (ortanca 1, en küçük değer 1, en büyük değer 1) doğum masasına sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 3,00±0,00 (ortanca 3, en küçük değer 3, en büyük değer 3), geçiş sonrası dönemde ortalama 3,00±0,00 (ortanca 3, en küçük değer 3, en büyük değer 3) doğum masasına sahiptir. Suruç Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2) doğum masasına sahiptir. Viranşehir Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde ortalama 2,00±0,00 (ortanca 2, en küçük değer 2, en büyük değer 2), geçiş sonrası dönemde ortalama 3,33±0,98 (ortanca 4, en küçük değer 2, en büyük değer 4) doğum masasına sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde doğum masasına sahip değildir. Toplam doğum masası sayısı ortalaması geçiş öncesi dönemde 18,33±0,49 iken geçiş sonrası dönemde 20,83±1,40 a yükselmiştir (Tablo ) Hastanelerin sağlık hizmetlerine ilişkin değişkenleriyle ilgili bulgular Bu alt başlıkta hastanelerin sağlık hizmetlerine ilişkin değişkenleriyle ilgili bulgular verilmiştir. Hastanelerin sağlık hizmetlerine ilişkin, dâhili poliklinik muayene sayısı, cerrahi poliklinik muayene sayısı, acil poliklinik muayene sayısı, toplam muayene sayısı (dâhili, cerrahi ve acil toplamı), dâhili servis yatılan gün sayısı, cerrahi servis yatılan gün sayısı, toplam yatılan gün sayısı (dâhili ve cerrahi servisler toplamı), ağırlıklı ameliyat sayısı ve doğum sayıları çıktı değişkeni olarak kullanılmıştır.

95 76 Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki dâhili poliklinik muayene sayıları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Poliklinik Muayene Sayıları, (Şanlıurfa). Dâhili Poliklinik Muayene Hastane Adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) n %* n %* Akçakale Devlet Hastanesi , ,96 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , ,65 Birecik Devlet Hastanesi , ,05 Bozova Devlet Hastanesi , ,17 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,94 Halfeti Devlet Hastanesi , ,11 Harran Devlet Hastanesi , ,82 Hilvan Devlet Hastanesi , ,34 Siverek Devlet Hastanesi , ,24 Suruç Devlet Hastanesi , ,82 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,91 Toplam , ,00 * Yüzdeler toplam dâhili poliklinik muayene sayıları üzerinden hesaplanmıştır. Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi (%7,00), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%30,17), geçiş sonrası dönemde , Birecik Devlet Hastanesi (%11,29), Bozova Devlet Hastanesi (%3,17), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%6,27), Halfeti Devlet Hastanesi (%0,36), Harran Devlet Hastanesi (%3,13), Hilvan Devlet Hastanesi (%2,16), Siverek Devlet Hastanesi (%16,26), Suruç Devlet Hastanesi (%5,32) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%14,86) dâhili ayaktan muayene sayılarına sahiptir.

96 77 Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%6,96), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%25,65), Birecik Devlet Hastanesi (%9,05), Bozova Devlet Hastanesi (%2,17), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%7,94), Halfeti Devlet Hastanesi (%1,11), Harran Devlet Hastanesi (%3,82), Hilvan Devlet Hastanesi (%2,34), Siverek Devlet Hastanesi (%16,24), Suruç Devlet Hastanesi (%8,82) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%15,91) dâhili ayaktan muayene sayılarına sahiptir. Toplam dâhili poliklinik muayene sayısı geçiş öncesi dönemde iken geçiş sonrası dönemde sayısına ulaşmıştır (Tablo ) Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki cerrahi poliklinik muayene sayıları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Poliklinik Muayene Sayıları, (Şanlıurfa). Cerrahi Poliklinik Muayene Hastane Adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) n. %* n %* Akçakale Devlet Hastanesi , ,04 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , ,15 Birecik Devlet Hastanesi , ,94 Bozova Devlet Hastanesi , ,94 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,37 Halfeti Devlet Hastanesi 115 0, ,08 Harran Devlet Hastanesi , ,24 Hilvan Devlet Hastanesi , ,15 Siverek Devlet Hastanesi , ,37 Suruç Devlet Hastanesi , ,06 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,68 Toplam , ,00 * Yüzdeler toplam cerrahi poliklinik muayene sayıları üzerinden hesaplanmıştır.

97 78 Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi (%7,48), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%28,81), Birecik Devlet Hastanesi (%8,33), Bozova Devlet Hastanesi (%0,74), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%6,32), Halfeti Devlet Hastanesi 115 (%0,01), Harran Devlet Hastanesi (%2,76), Hilvan Devlet Hastanesi (%0,38), Siverek Devlet Hastanesi (%15,18), Suruç Devlet Hastanesi (%11,05) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%16,94) cerrahi ayaktan muayene sayılarına sahiptir. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%11,04), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%30,15), Birecik Devlet Hastanesi (%8,94), Bozova Devlet Hastanesi (%0,94), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%6,37), Halfeti Devlet Hastanesi 651 (%0,08), Harran Devlet Hastanesi (%2,24), Hilvan Devlet Hastanesi (%1,15), Siverek Devlet Hastanesi (%15,37), Suruç Devlet Hastanesi (%8,06) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%15,68) cerrahi ayaktan muayene sayılarına sahiptir. Toplam cerrahi poliklinik muayene sayısı geçiş öncesi dönemde iken geçiş sonrası dönemde sayısına ulaşmıştır (Tablo ). Tablo te araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki acil poliklinik muayene sayıları verilmiştir. Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi (%8,31), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%23,31), Birecik Devlet Hastanesi (%10,16), Bozova Devlet Hastanesi (%5,17), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%11,90), Halfeti Devlet Hastanesi (%3,96), Harran Devlet Hastanesi (%5,78), Hilvan Devlet Hastanesi (%4,72), Siverek Devlet Hastanesi (%8,99), Suruç Devlet Hastanesi (%9,16) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%8,52) acil poliklinik muayene sayılarına sahiptir.

98 79 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Acil Poliklinik Muayene Sayıları, (Şanlıurfa). Acil Poliklinik Muayene Hastane Adı Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) n %* n %* Akçakale Devlet Hastanesi , ,69 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , ,12 Birecik Devlet Hastanesi , ,96 Bozova Devlet Hastanesi , ,01 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,44 Halfeti Devlet Hastanesi , ,32 Harran Devlet Hastanesi , ,66 Hilvan Devlet Hastanesi , ,61 Siverek Devlet Hastanesi , ,79 Suruç Devlet Hastanesi , ,71 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,70 Toplam , ,00 * Yüzdeler toplam acil poliklinik muayene sayıları üzerinden hesaplanmıştır. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%13,69), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%20,12), Birecik Devlet Hastanesi (%10,96), Bozova Devlet Hastanesi (%4,01), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%14,44), Halfeti Devlet Hastanesi (%3,32), Harran Devlet Hastanesi (%6,66), Hilvan Devlet Hastanesi (%4,61), Siverek Devlet Hastanesi (%6,79), Suruç Devlet Hastanesi (%7,71) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%7,70) acil poliklinik muayene sayılarına sahiptir. Toplam acil poliklinik muayene sayısı geçiş öncesi dönemde iken geçiş sonrası dönemde sayısına ulaşmıştır (Tablo ).

99 80 Tablo te araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki toplam poliklinik muayene sayıları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Toplam Poliklinik Muayene Sayıları, (Şanlıurfa). Poliklinik Muayene * Hastane Adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) n %** n %** Akçakale Devlet Hastanesi , ,16 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , ,13 Birecik Devlet Hastanesi , ,93 Bozova Devlet Hastanesi , ,74 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,64 Halfeti Devlet Hastanesi , ,91 Harran Devlet Hastanesi , ,78 Hilvan Devlet Hastanesi , ,12 Siverek Devlet Hastanesi , ,53 Suruç Devlet Hastanesi , ,10 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,95 Toplam , ,00 * Dâhili, Cerrahi ve Acil poliklinik muayene sayıları toplamıdır. ** Yüzdeler toplam poliklinik muayene sayıları üzerinden hesaplanmıştır. Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi (%8,26), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%26,85), Birecik Devlet Hastanesi (%9,98), Bozova Devlet Hastanesi (%3,35), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%8,71), Halfeti Devlet Hastanesi (%1,81), Harran Devlet Hastanesi (%4,16), Hilvan Devlet Hastanesi (%2,77), Siverek Devlet Hastanesi (%12,84), Suruç Devlet Hastanesi (%8,57) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (% 12,72) toplam poliklinik muayene sayılarına sahiptir.

100 81 Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%11,16), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%24,13), Birecik Devlet Hastanesi (%9,93), Bozova Devlet Hastanesi (%2,74), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%10,64), Halfeti Devlet Hastanesi (%1,91), Harran Devlet Hastanesi (%4,78), Hilvan Devlet Hastanesi (%3,12), Siverek Devlet Hastanesi (%11,53), Suruç Devlet Hastanesi (%8,10) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%11,95) toplam poliklinik muayene sayılarına sahiptir. Toplam poliklinik muayene sayısı geçiş öncesi dönemde iken geçiş sonrası dönemde sayısına ulaşmıştır (Tablo ). Tablo te araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki dâhili servislerdeki yatılan gün sayıları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Servis Yatılan Gün Sayıları, (Şanlıurfa). Dâhili Servis Yatılan Gün Sayısı Hastane Adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) n %* n %* Akçakale Devlet Hastanesi , ,38 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , ,84 Birecik Devlet Hastanesi , ,51 Bozova Devlet Hastanesi , ,92 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,92 Halfeti Devlet Hastanesi ,04 Harran Devlet Hastanesi , ,41 Hilvan Devlet Hastanesi , ,63 Siverek Devlet Hastanesi , ,81 Suruç Devlet Hastanesi , ,61 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,93 Toplam , ,00 * Yüzdeler toplam dâhili servis yatılan gün sayıları üzerinden hesaplanmıştır.

101 82 Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi (%4,92), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%27,94), Birecik Devlet Hastanesi (%21,72), Bozova Devlet Hastanesi (%2,20), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%4,03), Harran Devlet Hastanesi (%4,71), Hilvan Devlet Hastanesi (%4,24), Siverek Devlet Hastanesi (%12,55), Suruç Devlet Hastanesi (%8,76) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%8,93) dâhili servis yatılan gün sayılarına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi nde geçiş öncesi dönemde dâhili servislerde hasta yatışı olmamıştır. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%4,38), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%24,84), Birecik Devlet Hastanesi (%16,51), Bozova Devlet Hastanesi (%1,92), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%5,92), Halfeti Devlet Hastanesi 36 (%0,04), Harran Devlet Hastanesi (%4,41), Hilvan Devlet Hastanesi (%4,63), Siverek Devlet Hastanesi (%10,81), Suruç Devlet Hastanesi (%5,61) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%20,93) dâhili servis yatılan gün sayılarına sahiptir. Toplam dâhili servis yatılan gün sayısı geçiş öncesi dönemde 71,461 iken geçiş sonrası dönemde sayısına ulaşmıştır (Tablo ). Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki cerrahi servislerdeki yatılan gün sayıları verilmiştir.

102 83 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Servis Yatılan Gün Sayısı, (Şanlıurfa). Cerrahi Servis Yatılan Gün Sayısı Hastane Adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) n %* n %* Akçakale Devlet Hastanesi , ,17 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , ,64 Birecik Devlet Hastanesi , ,71 Bozova Devlet Hastanesi 93 0, ,06 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,34 Halfeti Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi , ,64 Hilvan Devlet Hastanesi 579 0, ,60 Siverek Devlet Hastanesi , ,49 Suruç Devlet Hastanesi , ,23 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,12 Toplam , ,00 * Yüzdeler toplam cerrahi servis yatılan gün sayıları üzerinden hesaplanmıştır. Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi (%8,49), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%29,73), Birecik Devlet Hastanesi (%7,41), Bozova Devlet Hastanesi 93 (%0,12), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%5,14), Harran Devlet Hastanesi, (%2,64), Hilvan Devlet Hastanesi 579 (%0,77), Siverek Devlet Hastanesi (%23,64), Suruç Devlet Hastanesi (%10,27) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%11,77) cerrahi servis yatılan gün sayısına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi nde geçiş öncesi dönemde cerrahi servislerde hasta yatışı olmamıştır. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%9,17), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%33,64), Birecik Devlet Hastanesi 6.484

103 84 (%6,71), Bozova Devlet Hastanesi 54 (%0,06), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%6,34), Harran Devlet Hastanesi (%3,64), Hilvan Devlet Hastanesi (%1,60), Siverek Devlet Hastanesi (%17,49), Suruç Devlet Hastanesi (%5,23) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%16,12) cerrahi servis yatılan gün sayısına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi nde geçiş sonrası dönemde cerrahi servislerde hasta yatışı olmamıştır. Toplam cerrahi servis yatılan gün sayısı geçiş öncesi dönemde iken geçiş sonrası dönemde sayısına ulaşmıştır (Tablo ). Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki dâhili ve cerrahi servislerdeki toplam yatılan gün sayıları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Yatılan Gün Sayısı, (Şanlıurfa). Yatılan Gün Sayısı* Hastane Adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) n %* n %* Akçakale Devlet Hastanesi , ,92 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , ,50 Birecik Devlet Hastanesi , ,31 Bozova Devlet Hastanesi , ,93 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,15 Halfeti Devlet Hastanesi ,02 Harran Devlet Hastanesi , ,00 Hilvan Devlet Hastanesi , ,02 Siverek Devlet Hastanesi , ,35 Suruç Devlet Hastanesi , ,41 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,38 Toplam , ,00 * Dâhili ve Cerrahi servislerde yatılan gün sayıları toplamıdır. ** Yüzdeler toplam yatılan gün sayıları üzerinden hesaplanmıştır.

104 85 Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi (%6,75), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%28,86), Birecik Devlet Hastanesi (%14,39), Bozova Devlet Hastanesi (%1,14), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%4,60), Harran Devlet Hastanesi (%3,65), Hilvan Devlet Hastanesi (%2,46), Siverek Devlet Hastanesi (%18,23), Suruç Devlet Hastanesi (%9,53) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%10,39) dâhili ve cerrahi servis yatılan gün sayısına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi nde geçiş öncesi dönemde dâhili ve cerrahi servislerde hasta yatışı olmamıştır. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%6,92), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%29,50), Birecik Devlet Hastanesi (%11,31), Bozova Devlet Hastanesi (%0,93), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%6,15), Halfeti Devlet Hastanesi 36 (%0,02), Harran Devlet Hastanesi (%4,00), Hilvan Devlet Hastanesi (%3,02), Siverek Devlet Hastanesi (%14,35), Suruç Devlet Hastanesi (%5,41) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%18,38) dâhili ve cerrahi servis toplam yatılan gün sayısına sahiptir. Halfeti Devlet Hastanesi nde geçiş sonrası dönemde cerrahi servislerde hasta yatışı olmamıştır. Hastanelerin dâhili ve cerrahi servis yatılan gün sayıları toplamı geçiş öncesi dönemde iken geçiş sonrası dönemde sayısına ulaşmıştır (Tablo ). Tablo da araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki ağırlıklı ameliyat sayıları verilmiştir.

105 86 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Ağırlıklı Ameliyat Sayıları, (Şanlıurfa). Hastane Adı Ağırlıklı Ameliyat Sayısı* Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) n %* n %* Akçakale Devlet Hastanesi 984 1, ,95 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , ,62 Birecik Devlet Hastanesi , ,73 Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,78 Halfeti Devlet Hastanesi ,03 Harran Devlet Hastanesi 140 0, ,64 Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi , ,73 Suruç Devlet Hastanesi , ,29 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,24 Toplam , ,00 * Ağırlıklı Ameliyat Sayısı = [ (A Grubu Ameliyat Sayısı x 5) + (B Grubu Ameliyat Sayısı x 3) + (C Grubu Ameliyat Sayısı x 2) + (D Grubu Ameliyat Sayısı) ] formülü ile hesaplanmıştır. ** Yüzdeler toplam ağırlıklı ameliyat sayıları üzerinden hesaplanmıştır. Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi 984 (%1,75), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%41,14), Birecik Devlet Hastanesi (%15,02), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%4,67), Harran Devlet Hastanesi 140 (%0,25), Siverek Devlet Hastanesi (%12,53), Suruç Devlet Hastanesi (%14,37) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%10,27) ağırlıklı ameliyat sayısına sahiptir. Bozova, Halfeti ve Hilvan Devlet Hastaneleri nde geçiş öncesi dönemde ağırlıklı ameliyat sayısı sıfır olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%5,95), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%38,62), Birecik Devlet Hastanesi 7987

106 87 (%12,73), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%3,78), Halfeti Devlet Hastanesi 19 (%0,03), Harran Devlet Hastanesi 400 (%0,64), Siverek Devlet Hastanesi (%14,73), Suruç Devlet Hastanesi (%10,29) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%13,24) ağırlıklı ameliyat sayısına sahiptir. Bozova ve Hilvan Devlet Hastaneleri nde geçiş sonrası dönemde ağırlıklı ameliyat sayısı sıfır olarak bulunmuştur. Hastanelerin ağırlıklı ameliyat sayıları toplamı geçiş öncesi dönemde iken geçiş sonrası dönemde e ulaşmıştır (Tablo ). Tablo da araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki normal doğum sayıları verilmiştir. Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Normal Doğum Sayıları, (Şanlıurfa). Normal Doğum Hastane Adı Geçiş Öncesi Geçiş Sonrası (Ekim 2011-Eylül 2012) (Ocak-Aralık 2013) n %* n %* Akçakale Devlet Hastanesi , ,22 Balıklıgöl Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi 784 7, ,52 Bozova Devlet Hastanesi 59 0, ,20 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , ,39 Halfeti Devlet Hastanesi 18 0,16 5 0,04 Harran Devlet Hastanesi 291 2, ,02 Hilvan Devlet Hastanesi 373 3, ,30 Siverek Devlet Hastanesi , ,32 Suruç Devlet Hastanesi , ,93 Viranşehir Devlet Hastanesi , ,05 Toplam , ,00 * Yüzdeler toplam normal doğum sayıları üzerinden hesaplanmıştır.

107 88 Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi (%13,35), Birecik Devlet Hastanesi 784 (%7,15), Bozova Devlet Hastanesi 59 (%0,54), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%9,78), Halfeti Devlet Hastanesi 18 (%0,16), Harran Devlet Hastanesi 291 (%2,66), Hilvan Devlet Hastanesi 373 (%3,40), Siverek Devlet Hastanesi (%26,51), Suruç Devlet Hastanesi (%9,72) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%26,73) normal doğum sayılarına sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi nde geçiş öncesi dönemde normal doğum gerçekleşmemiştir. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi (%18,22), Birecik Devlet Hastanesi 987 (%7,52), Bozova Devlet Hastanesi 26 (%0,20), Ceylanpınar Devlet Hastanesi (%9,39), Halfeti Devlet Hastanesi 5 (%0,04), Harran Devlet Hastanesi 528 (%4,02), Hilvan Devlet Hastanesi 302 (%2,30), Siverek Devlet Hastanesi (%27,32), Suruç Devlet Hastanesi (%8,93) ve Viranşehir Devlet Hastanesi (%22,05) normal doğum sayılarına sahiptir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi nde geçiş sonrası dönemde normal doğum gerçekleşmemiştir. Toplam normal doğum sayısı geçiş öncesi dönemde iken geçiş sonrası dönemde sayısına ulaşmıştır (Tablo ) Hastanelerin finansal değişkenlerine ilişkin bulgular Bu alt başlıkta hastanelerin finansal değişkenlerine ilişkin bulgular verilmiştir. Finansal değişkenlerden Emek Giderleri (maaş, tedavi, yolluk ödemeleri, nöbet ücretleri ve ek ödemeler toplamı), Emek Dışı Sabit Giderler (hizmet alımı giderleri, yakacak, akaryakıt, elektrik, su, ulaştırma-haberleşme ve kira giderleri toplamı) ve Emek Dışı Değişken Giderler (ilaç ve farmakolojik ürün giderleri, biyokimyasal ve gaz maddeleri içeren kimyasal giderleri, medikal malzeme giderleri ve laboratuvar malzemeleri giderleri toplamı) ile bu üç değişkenin toplamı olan Toplam Hastane Gideri girdi değişkeni olarak kullanılmıştır.

108 89 Ayaktan muayene, konsültasyon ve rapor gelirleri, yatan muayene, konsültasyon ve rapor gelirleri, laboratuvar gelirleri, radyoloji görüntüleme gelirleri, tıbbi uygulama gelirleri, genel uygulamalar ve girişim gelirleri, ameliyat ve anestezi gelirleri, yatak ve refakat ücreti gelirleri, ilaç ve tıbbi sarf malzemesi gelirleri toplamı olarak hesaplanan Toplam Hastane Geliri ise çıktı değişkeni olarak kullanılmıştır. Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki emek, emek dışı sabit ve emek dışı değişken giderleri verilmiştir.

109 90 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Emek ve Emek Dışı Giderleri, (Şanlıurfa). Hastane Adı Emek Giderleri Miktar (TL) Geçiş Öncesi (1 Ocak 30 Eylül 2012) Geçiş Sonrası (1 Ocak 30 Eylül 2013) Emek Dışı Sabit Giderler %* Miktar (TL) Emek Dışı Değişken Giderler %* Miktar (TL) Emek Giderleri %* Miktar (TL) Emek Dışı Sabit Giderler %* Miktar (TL) Emek Dışı Değişken Giderler %* Miktar Akçakale Devlet Hastanesi Balıklıgöl Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Halfeti Devlet Hastanesi * Yüzdeler her bir girdi değişkeni için toplam miktar üzerinden hesaplanmıştır. Emek giderleri: Maaş, tedavi, yolluk ödemeleri, nöbet ücretleri ve ek ödemeler toplamı olarak alınmıştır. Emek dışı sabit giderler: Hizmet alımı, yakacak, akaryakıt, elektrik, su, ulaştırma-haberleşme ve kira giderleri toplamı olarak alınmıştır. Emek dışı değişken giderler: İlaç ve farmakolojik ürün giderleri, biyokimyasal ve gaz maddeleri içeren kimyasal giderleri, medikal malzeme giderleri ve laboratuvar malzemeleri giderleri toplamı olarak alınmıştır , , , , (TL) %*

110 91 Tablo (Devamı). Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Emek ve Emek Dışı Giderleri, (Şanlıurfa). Hastane Adı Harran Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Emek Giderleri Miktar (TL) Geçiş Öncesi (1 Ocak 30 Eylül 2012) Geçiş Sonrası (1 Ocak 30 Eylül 2013) Emek Dışı Sabit Giderler %* Miktar (TL) Emek Dışı Değişken Giderler %* Miktar (TL) Emek Giderleri %* Miktar (TL) Emek Dışı Sabit Giderler %* Miktar (TL) Emek Dışı Değişken Giderler %* Miktar Toplam , * Yüzdeler her bir girdi değişkeni için toplam miktar üzerinden hesaplanmıştır. Emek giderleri: Maaş, tedavi, yolluk ödemeleri, nöbet ücretleri ve ek ödemeler toplamı olarak alınmıştır. Emek dışı sabit giderler: Hizmet alımı, yakacak, akaryakıt, elektrik, su, ulaştırma-haberleşme ve kira giderleri toplamı olarak alınmıştır. Emek dışı değişken giderler: İlaç ve farmakolojik ürün giderleri, biyokimyasal ve gaz maddeleri içeren kimyasal giderleri, medikal malzeme giderleri ve laboratuvar malzemeleri giderleri toplamı olarak alınmıştır. (TL) %*

111 92 Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi TL (%6.87), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%27.66), Birecik Devlet Hastanesi TL (%10.60), Bozova Devlet Hastanesi TL (%3.15), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%7.79), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%1.42), Harran Devlet Hastanesi TL (%3.56), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%3.46), Siverek Devlet Hastanesi TL (%14.38), Suruç Devlet Hastanesi TL (%8.15) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%12.96) emek giderine sahiptir. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi TL (%8.36), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%26.13), Birecik Devlet Hastanesi TL (%10.66), Bozova Devlet Hastanesi TL (%2.72), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%8.63), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%1.49), Harran Devlet Hastanesi TL (%3.97), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%3.18), Siverek Devlet Hastanesi TL (%13.96), Suruç Devlet Hastanesi TL (%7.17) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%13.72) emek giderine sahiptir. Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi TL (%5.23), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%29.74), Birecik Devlet Hastanesi TL (%10.12), Bozova Devlet Hastanesi TL (%1 2.67), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%6.86), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%1.24), Harran Devlet Hastanesi TL (%5.51), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%3.28), Siverek Devlet Hastanesi TL (%15.94), Suruç Devlet Hastanesi TL (%7.41) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%12.00) emek dışı sabit gidere sahiptir. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi TL (%4.75), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%24.09), Birecik Devlet Hastanesi TL (%8.91), Bozova Devlet Hastanesi TL(%2.28), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%6.36), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%1.01), Harran Devlet Hastanesi TL (%4.56), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%2.85), Siverek Devlet Hastanesi TL (%21.93), Suruç Devlet Hastanesi TL (%6.84) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%16.43) emek dışı sabit gidere sahiptir.

112 93 Geçiş öncesi dönemde, Akçakale Devlet Hastanesi TL (%0.69), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%40.96), Birecik Devlet Hastanesi TL (%15.76), Bozova Devlet Hastanesi TL (%2.65), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%14.45), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%0.71), Harran Devlet Hastanesi TL (%0.94), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%3.41), Siverek Devlet Hastanesi TL (%8.29), Suruç Devlet Hastanesi TL (%2.62) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%9.53) emek dışı değişken gidere sahiptir. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi TL (%11.18), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%40.61), Birecik Devlet Hastanesi TL (%11.47), Bozova Devlet Hastanesi TL (%0.87), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%5.96), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%0.93), Harran Devlet Hastanesi TL (%1.99), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%2.02), Siverek Devlet Hastanesi TL (%9.91), Suruç Devlet Hastanesi TL (%3.49) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%11.56) emek dışı değişken gidere sahiptir. Hastanelerin emek giderleri toplamı geçiş öncesi dönemde TL iken geçiş sonrası dönemde TL ye ulaşmıştır. Emek dışı sabit giderler toplamı geçiş öncesi dönemde TL iken geçiş sonrası TL ye, emek dışı değişken giderler toplamı ise geçiş öncesi TL den, geçiş sonrası TL ye yükselmiştir (Tablo ). Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki toplam gelir ve giderleri verilmiştir.

113 94 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Toplam Hastane Gelir ve Gideri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (1 Ocak 30 Eylül 2012) Geçiş Sonrası (1 Ocak 30 Eylül 2013) Hastane adı Hastane Toplam Geliri Hastane Toplam Gideri* Hastane Toplam Geliri Hastane Toplam Gideri* Miktar (TL) Yüzde Miktar (TL) Yüzde Miktar (TL) Yüzde Miktar (TL) Yüzde Akçakale Devlet Hastanesi , , , ,60 Balıklıgöl Devlet Hastanesi , , , ,06 Birecik Devlet Hastanesi , , , ,19 Bozova Devlet Hastanesi , , , ,22 Ceylanpınar Devlet Hastanesi , , , ,34 Halfeti Devlet Hastanesi , , , ,22 Harran Devlet Hastanesi , , , ,82 Hilvan Devlet Hastanesi , , , ,85 Siverek Devlet Hastanesi , , , ,04 Suruç Devlet Hastanesi , , , ,38 Viranşehir Devlet Hastanesi , , , ,28 Toplam , , , ,00 * Hastane Toplam Gideri, Emek Giderleri, Emek Dışı Sabit Giderler ve Emek Dışı Değişken Giderlerin toplamıdır.

114 95 Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi TL (%7,45), Balıklıgöl Devlet Hastanesi (%29,24), Birecik Devlet Hastanesi TL (%10,89), Bozova Devlet Hastanesi TL (%3,03), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%7,40), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%1,26), Harran Devlet Hastanesi TL (%3,46), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%3,44), Siverek Devlet Hastanesi TL (%15,38), Suruç Devlet Hastanesi TL (%7,62) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%10,82) toplam hastane gelirine sahiptir. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi TL (%8,41), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%28,89), Birecik Devlet Hastanesi TL (%11,31), Bozova Devlet Hastanesi TL (%2,51), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%7,18), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%1,36), Harran Devlet Hastanesi TL (%3,81), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%3,07), Siverek Devlet Hastanesi TL (%15,15), Suruç Devlet Hastanesi TL (%6,61) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%11,70) toplam hastane gelirine sahiptir. Geçiş öncesi dönemde Akçakale Devlet Hastanesi TL (%5,53), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%30,09), Birecik Devlet Hastanesi TL (%11,14), Bozova Devlet Hastanesi TL (%2,94), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%8,39), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%1,27), Harran Devlet Hastanesi TL (%3,82), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%3,40), Siverek Devlet Hastanesi TL (%14,05), Suruç Devlet Hastanesi TL (%7,18) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%12,20) toplam hastane giderine sahiptir. Geçiş sonrası dönemde ise Akçakale Devlet Hastanesi TL (%7,60), Balıklıgöl Devlet Hastanesi TL (%28,06), Birecik Devlet Hastanesi TL (%10,19), Bozova Devlet Hastanesi TL (%2,22), Ceylanpınar Devlet Hastanesi TL (%7,34), Halfeti Devlet Hastanesi TL (%1,22), Harran Devlet Hastanesi TL (%3,82), Hilvan Devlet Hastanesi TL (%2,85), Siverek Devlet Hastanesi TL (%16,04), Suruç Devlet Hastanesi TL (%6,38) ve Viranşehir Devlet Hastanesi TL (%14,28) toplam hastane giderine sahiptir.

115 96 Hastanelerin gelirleri toplamı geçiş öncesi dönemde TL iken geçiş sonrası dönemde TL ye ulaşmıştır. Giderler toplamı ise geçiş öncesi TL den, geçiş sonrası TL ye yükselmiştir (Tablo ) Hastanelerin Farklı Modellere Göre Yapılmış Etkinlik Analizlerine İlişkin Bulgular Bu bölümde hastanelerin farklı modellere göre yapılmış etkinlik analizlerine ilişkin bulgular sunulmuştur. Hastanelerde verilen hizmetlere ve girdi-çıktı değişkenlerine göre 9 farklı model oluşturulmuştur. İlk yedi modelde farklı hizmet alanlarına yönelik etkinlik analizi, sekizinci modelde finansal etkinlik analizi, dokuzuncu modelde ise hastanelerin genel etkinlik analizi yapılmıştır. Bu modellere ilişkin girdi ve çıktı değişkenleri Tablo de verilmiştir. Girdi ve çıktı değişkenleri geçiş öncesi ve geçiş sonrası dönemdeki toplamsal sayılar (12 aylık olacak şekilde) olarak modele konulmuştur (Tablo 4.2.1) Model 1 Dâhili branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizi Bu modelde girdi değişkeni olarak dâhili branş uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve poliklinik oda sayısı girdi değişkeni olarak alınmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise dâhili branşlar poliklinik muayene sayıları alınmıştır. Tüm hastaneler modele dâhil edilmiştir. Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki dâhili branş ayaktan hizmetler etkinlik analiz sonuçları verilmiştir.

116 97 Tablo Etkinlik Analizinde Oluşturulmuş Modeller ve Bu Modellere Ait Girdi ve Çıktı Değişkenleri, Şanlıurfa, Model Girdiler Çıktılar Model 1 Dâhili Branş Ayaktan Tedavi Hizmetleri Model 2 Cerrahi Branş Ayaktan Tedavi Hizmetleri Model 3 Acil Servis Hizmetleri Model 4 Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Model 5 Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Model 6 Ameliyathane Hizmetleri Model 7 Doğumhane Hizmetleri Model 8 Finansal Etkinlik Analizi Model 9 Genel Etkinlik Analizi Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Acilde çalışan hekim sayısı Acil servis yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı Toplam yatak sayısı Dâhili branş poliklinik muayene sayısı Cerrahi branş poliklinik muayene sayısı Acil servis poliklinik muayene sayısı Dâhili servislerde yatılan gün sayısı Cerrahi servislerde yatılan gün sayısı Ağırlıklı ameliyat sayısı* Canlı normal doğum sayısı Toplam hastane geliri Toplam poliklinik muayene sayısı Toplam yatılan gün sayısı * Ağırlıklı Ameliyat Sayısı = [ (A Grubu Ameliyat Sayısı x 5) + (B Grubu Ameliyat Sayısı x 3) + (C Grubu Ameliyat Sayısı x 2) + (D Grubu Ameliyat Sayısı) ] formülü ile hesaplanmıştır.

117 98 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Toplam Teknik Toplam Teknik Ölçek Ölçek Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinliği ÖGG Etkinliği ÖGG (ÖSG) (ÖDG) (ÖSG) (ÖDG) EP ROS EP ROS ED EP ROS EP ROS EP Akçakale Devlet Hastanesi Sabit Sabit Balıklıgöl Devlet Hastanesi Sabit 0, ,986 Azalan Birecik Devlet Hastanesi 0,772-0,797-0,969 Artan 0,763-0,775-0,984 Azalan Bozova Devlet Hastanesi Sabit Sabit Ceylanpınar Devlet Hastanesi 0,749-0,898-0,834 Artan 0,935-0,951-0,983 Azalan Halfeti Devlet Hastanesi 0, ,227 Artan 0, ,609 Artan Harran Devlet Hastanesi 0, ,739 Artan 0, ,978 Artan Hilvan Devlet Hastanesi Sabit 0,752-0,891-0,844 Artan Siverek Devlet Hastanesi 0,828-0,845-0,980 Artan 0,822-0,940-0,874 Azalan Suruç Devlet Hastanesi 0,602-0,698-0,862 Artan Sabit Viranşehir Devlet Hastanesi Sabit 0, ,814 Azalan EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü.

118 99 Akçakale DH nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 2, teknik etkinlik analizinde 3 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 7, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Balıklıgöl DH nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,986, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,986 dır. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 2, teknik etkinlik analizinde 3 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 7, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,772, teknik etkinlik puanı 0,797 ve ölçek etkinlik puanı 0,969 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,763, teknik etkinlik puanı 0,775 ve ölçek etkinliği puanı 0,984 tür. Bozova DH nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 1, teknik etkinlik analizinde 2 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 7 kez referans hastane olmuştur. Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,749, teknik etkinlik puanı 0,898 ve ölçek etkinlik puanı 0,834 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,935, teknik etkinlik puanı 0,951 ve ölçek etkinliği puanı 0,983 tür. Halfeti DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,227, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinlik puanı 0,227 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,609, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,609 dur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 2 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur.

119 100 Harran DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,739, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinlik puanı 0,739 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,978, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,978 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Hilvan DH nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,752, teknik etkinlik puanı 0,891 ve ölçek etkinliği puanı 0,844 tür. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 1, teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Siverek DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,828, teknik etkinlik puanı 0,845 ve ölçek etkinlik puanı 0,980 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,822, teknik etkinlik puanı 0,940 ve ölçek etkinliği puanı 0,874 tür. Suruç DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,602, teknik etkinlik puanı 0,698 ve ölçek etkinlik puanı 0,862 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası toplam etkinlik analizinde 3, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Viranşehir DH nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,814, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,814 tür. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 3, teknik etkinlik analizinde 4 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Geçiş öncesi dönemde Akçakale, Balıklıgöl, Bozova, Hilvan ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Birecik Ceylanpınar, Halfeti, Harran, Siverek ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir.

120 101 Geçiş sonrası dönemde Akçakale, Bozova ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit, Balıklıgöl, Birecik, Ceylanpınar, Siverek ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan, Halfeti, Harran ve Hilvan Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir (Tablo ). Tablo de dâhili branş ayaktan hizmetler toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

121 102 Tablo Dâhili Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Balıklıgöl Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Halfeti Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı

122 103 Tablo (Devamı). Dâhili Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı

123 104 Balıklıgöl DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %1,36, hemşire sayısında %23,45 ve poliklinik oda sayısında %1,36 eksiği ile ulaşması gereklidir. Birecik DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı ve hemşire sayısında %22,76, poliklinik oda sayısında %39,82 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara, her üç girdi için de %23,72 eksiği ile ulaşması gereklidir. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %32,46, hemşire ve poliklinik oda sayısında %25,12 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %34,97, hemşire sayısında %29,33 ve poliklinik oda sayısında %6,53 eksiği ile ulaşması gereklidir. Halfeti DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı ve poliklinik oda sayısında %77,31, hemşire sayısında %86,66 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %39,09, hemşire sayısında %61,44 ve poliklinik oda sayısında %39,08 eksiği ile ulaşması gereklidir. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı ve poliklinik oda sayısında %26,13, hemşire sayısında %36,78 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı ve poliklinik oda sayısında %2,21, hemşire sayısında %30,84 eksiği ile eksiği ile ulaşması gereklidir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %24,81, hemşire sayısında %56,96 ve poliklinik oda sayısında %24,80 eksiği ile ulaşması gereklidir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %29,47, hemşire ve poliklinik oda sayısında %17,22 eksiği ile ulaşmış

124 105 olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara her üç girdi için de %17,84 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve poliklinik oda sayısında %39,83 eksiği ile ulaşması gereklidir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı ve hemşire sayısında %18,61, poliklinik oda sayısında %26,14 eksiği ile ulaşması gereklidir (Tablo ). Tablo te dâhili branş ayaktan hizmetler teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

125 106 Tablo Dâhili Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Birecik Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Değişkenler Girdi Girdi Girdi Girdi Girdi Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Dâhili uzman hekim sayısı 13,17 10,49-20,31 12,17 9,43-22,47 Hemşire sayısı 71,42 56,91-20,31 52,42 40,64-22,47 Poliklinik oda sayısı 32,00 25,50-20,31 28,00 20,25-27,66 Dâhili uzman hekim sayısı 10,33 8,15-21,10 12,58 8,19-34,90 Hemşire sayısı 35,83 32,18-10,20 49,42 36,94-25,24 Poliklinik oda sayısı 17,00 15,27-10,20 17,00 16,17-4,89 Dâhili uzman hekim sayısı 4,00 4,00 0,00 3,17 2,82-11,07 Hemşire sayısı 26,25 26,25 0,00 24,75 18,60-24,84 Poliklinik oda sayısı 3,00 3,00 0,00 7,00 6,24-10,88 Dâhili uzman hekim sayısı 23,92 17,66-26,14 20,25 19,04-5,99 Hemşire sayısı 88,25 74,56-15,51 85,83 80,69-5,99 Poliklinik oda sayısı 37,33 31,54-15,51 55,17 46,83-15,10 Dâhili uzman hekim sayısı 9,17 6,40-30,20 9,33 9,33 0,00 Hemşire sayısı 39,58 27,63-30,20 33,25 33,25 0,00 Poliklinik oda sayısı 23,00 16,05-30,20 22,33 22,33 0,00

126 107 Birecik DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve poliklinik oda sayısında %20,31 eksiği ile ulaşsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı ve hemşire sayısında %22,47, poliklinik oda sayısında %27,06 eksiği ile ulaşması gereklidir. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %21,10, hemşire ve poliklinik oda sayısında %10,20 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %34,90, hemşire sayısında %25,24 ve poliklinik oda sayısında %4,89 eksiği ile ulaşması gereklidir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %11,07, hemşire sayısında %24,84 ve poliklinik oda sayısında %10,88 eksiği ile ulaşması gereklidir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %26,14, hemşire ve poliklinik oda sayısında %15,51 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı ve hemşire sayısında %5,99, poliklinik oda sayısında %15,10 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve poliklinik oda sayısında %30,20 eksiği ile ulaşması gereklidir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak bulunmuştur (Tablo ) Model 2 Cerrahi branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizi Bu modelde girdi değişkeni olarak cerrahi branş uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve poliklinik oda sayısı girdi değişkeni olarak alınmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise cerrahi branşlar poliklinik muayene sayıları alınmıştır. Tüm hastaneler modele dâhil edilmiştir.

127 108 Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki cerrahi branş ayaktan hizmetler etkinlik analiz sonuçları verilmiştir.

128 109 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Branş Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Toplam Teknik Toplam Teknik Ölçek Ölçek Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinliği ÖGG Etkinliği ÖGG (ÖSG) (ÖDG) (ÖSG) (ÖDG) EP ROS EP ROS ED EP ROS EP ROS EP Akçakale Devlet Hastanesi Sabit Sabit Balıklıgöl Devlet Hastanesi Sabit 0, ,950 Azalan Birecik Devlet Hastanesi 0,540-0,574-0,942 Artan 0,600-0,605-0,992 Artan Bozova Devlet Hastanesi 0, ,712 Artan 0, ,730 Artan Ceylanpınar Devlet Hastanesi 0,717-0,832-0,862 Artan 0,849-0,870-0,975 Artan Halfeti Devlet Hastanesi 0, ,024 Artan 0, ,058 Artan Harran Devlet Hastanesi 0, ,729 Artan 0, ,870 Artan Hilvan Devlet Hastanesi 0, ,219 Artan 0, ,714 Artan Siverek Devlet Hastanesi 0,748-0,768-0,974 Artan 0,686-0,702-0,977 Azalan Suruç Devlet Hastanesi Sabit 0,775-0,785-0,987 Artan Viranşehir Devlet Hastanesi Sabit 0,766-0,808-0,948 Azalan EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü.

129 110 Akçakale DH nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik analizinde 10, teknik etkinlik analizinde 5 kez referans hastane olmuştur. Balıklıgöl DH nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,950, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,950 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 7, teknik etkinlik analizinde 2 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,540, teknik etkinlik puanı 0,574 ve ölçek etkinliği puanı 0,942 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,763, teknik etkinlik puanı 0,775 ve ölçek etkinliği puanı 0,984 tür. Bozova DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,712, teknik etkinlik puanı 1, ölçek etkinliği puanı 0,712 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,730, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,730 tür. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 1 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,717, teknik etkinlik puanı 0,832 ve ölçek etkinliği puanı 0,862 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,849, teknik etkinlik puanı 0,870 ve ölçek etkinliği puanı 0,975 tir. Halfeti DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,024, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinlik puanı 0,024 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,058, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,058 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur.

130 111 Harran DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,729, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinlik puanı 0,729 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,870, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,870 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi dönemde teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Hilvan DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,219, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinlik puanı 0,219 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,714, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,714 tür. Siverek DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,748, teknik etkinlik puanı 0,768 ve ölçek etkinliği puanı 0,974 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,686, teknik etkinlik puanı 0,702 ve ölçek etkinliği puanı 0,977 dir. Suruç DH nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,775, teknik etkinlik puanı 0,785 ve ölçek etkinliği puanı 0,987 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 3, teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Viranşehir DH nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,766, teknik etkinlik puanı 0,808 ve ölçek etkinliği puanı 0,948 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 2, teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Geçiş öncesi dönemde Akçakale, Balıklıgöl, Suruç ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Birecik, Bozova, Ceylanpınar, Halfeti, Harran, Hilvan ve Siverek Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler. Geçiş sonrası dönemde Akçakale DH sabit, Balıklıgöl, Siverek ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan, Birecik, Bozova, Ceylanpınar, Halfeti, Harran, Hilvan ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir (Tablo ). Tablo de cerrahi branş ayaktan hizmetler toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası

131 112 dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

132 113 Tablo Cerrahi Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Balıklıgöl Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Halfeti Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı ,00* -97, ,06-94,2 Hemşire sayısı ,07-99, Poliklinik oda sayısı ,02-99, * 0,01 den küçük değerler 0,00 olarak kabul edilmiştir.

133 114 Tablo (Devamı). Cerrahi Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Harran Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı

134 115 Balıklıgöl DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %5, hemşire sayısında %44,7 ve poliklinik oda sayısında %32,8 eksiği ile ulaşması gereklidir. Birecik DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısı ve hemşire sayısında %46, poliklinik oda sayısında %51,9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %40, hemşire sayısında %52,7, poliklinik oda sayısında %59,7 eksiği ile ulaşması gereklidir. Bozova DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %28,8, hemşire sayısında %82, poliklinik oda sayısında %90,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %27, hemşire sayısında %82,7, poliklinik oda sayısında %90,8 eksiği ile ulaşması gereklidir. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %27,71, hemşire ve poliklinik oda sayısında %16,8 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %12,98, hemşire sayısında %52,7 ve poliklinik oda sayısında %20,86 eksiği ile ulaşması gereklidir. Siverek DH nin geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve poliklinik oda sayısında %23,22 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %29,79, hemşire sayısında %32,55 ve poliklinik oda sayısında %57,24 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %21,48 ve hemşire sayısında %21,84, poliklinik oda sayısında %39,01 eksiği ile ulaşması gerekmektedir.

135 116 Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %21,53, hemşire sayısında %19,21 ve poliklinik oda sayısında %55,85 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ). Tablo te cerrahi branş ayaktan hizmetler teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

136 117 Tablo Cerrahi Branş Ayaktan Hizmetler Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Birecik Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Poliklinik oda sayısı

137 118 Birecik DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısı ve poliklinik oda sayısında %42,62, hemşire sayısında %43,8 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %39,47, hemşire sayısında %47,81, poliklinik oda sayısında %51,04 eksiği ile ulaşması gereklidir. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim, hemşire ve poliklinik oda sayısında %28,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %15,1, hemşire sayısında %64,3 ve poliklinik oda sayısında %52,8 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Halfeti DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %97,6, hemşire sayısında %99,5, poliklinik oda sayısında %99,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %94,2, hemşire sayısında %98,5 ve poliklinik oda sayısında %97,9 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %27,1, hemşire sayısında %42,5 ve poliklinik oda sayısında %31,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %13, hemşire sayısında %75 ve poliklinik oda sayısında %66,1 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %79,4, hemşire sayısında %92,6 ve poliklinik oda sayısında %78,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %28,6, hemşire sayısında %87,2 ve poliklinik oda sayısında %79,3 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve poliklinik oda sayısında %25,2 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası

138 119 dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %31,4, hemşire sayısında %50,4 ve poliklinik oda sayısında %64,9 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %22,5 ve hemşire sayısında %32,8, poliklinik oda sayısında %54,5 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %23,4, hemşire sayısında %41,4 ve poliklinik oda sayısında %64,1 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ) Model 3 Acil servis hizmetleri etkinlik analizi Bu modelde girdi değişkeni olarak acilde çalışan hekim sayısı (Acil Tıp uzmanı ve pratisyen hekim) ve acil servis muayene yatağı sayısı girdi değişkeni olarak alınmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise acil servis poliklinik muayene sayıları alınmıştır. Tüm hastaneler modele dâhil edilmiştir. Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki acil servis ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analiz sonuçları verilmiştir.

139 120 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Acil Servis Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Toplam Teknik Toplam Teknik Ölçek Ölçek Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinliği ÖGG Etkinliği ÖGG (ÖSG) (ÖDG) (ÖSG) (ÖDG) EP ROS EP ROS ED EP ROS EP ROS EP Akçakale Devlet Hastanesi 0,765-0,812-0,942 Artan 0,834-0,862-0,968 Azalan Balıklıgöl Devlet Hastanesi Sabit 0, ,941 Azalan Birecik Devlet Hastanesi 0,807-0,819-0,985 Artan Sabit Bozova Devlet Hastanesi 0,510-0,878-0,581 Artan 0,288-0,635-0,453 Artan Ceylanpınar Devlet Hastanesi 0, ,891 Azalan 0, ,907 Azalan Halfeti Devlet Hastanesi 0, ,595 Artan 0,334-0,800-0,418 Artan Harran Devlet Hastanesi 0, ,868 Artan Sabit Hilvan Devlet Hastanesi 0,466-0,902-0,516 Artan 0,458-0,956-0,479 Artan Siverek Devlet Hastanesi 0,555-0,579-0,960 Artan 0,337-0,431-0,783 Artan Suruç Devlet Hastanesi Sabit 0, ,958 Artan Viranşehir Devlet Hastanesi 0,571-0,591-0,965 Artan 0,263-0,375-0,702 Artan EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü.

140 121 Akçakale DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,765, teknik etkinlik puanı 0,812 ve ölçek etkinliği puanı 0,942 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,834, teknik etkinlik puanı 0,862 ve ölçek etkinliği puanı 0,968 dir. Balıklıgöl DH nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanları 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,941, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,941 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 7 kez, teknik etkinlik analizinde 4 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,807, teknik etkinlik puanı 0,819 ve ölçek etkinliği puanı 0,985 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanları 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası toplam etkinlik analizinde 9 kez, teknik etkinlik analizinde 5 kez referans hastane olmuştur. Bozova DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,510, teknik etkinlik puanı 0,878, ölçek etkinliği puanı 0,581 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,288, teknik etkinlik puanı 0,635 ve ölçek etkinliği puanı 0,453 tür. Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,891, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,891 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,907, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,907 dir. Halfeti Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,595, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,595 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,334, teknik etkinlik puanı 0,862 ve ölçek etkinliği puanı 0,968 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 1kez referans hastane olmuştur. Harran Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,868, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,868 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,941 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 4 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 8 kez, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Hilvan Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,466, teknik etkinlik puanı 0,902 ve ölçek etkinliği puanı 0,516 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam

141 122 etkinlik puanı 0,458, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Siverek Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,555, teknik etkinlik puanı 0,579 ve ölçek etkinliği puanı 0,960 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,337, teknik etkinlik puanı 0,635 ve ölçek etkinliği puanı 0,453 olarak bulunmuştur. Suruç Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,958, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,907 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 7 kez, teknik etkinlik analizinde 6 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 4 kez referans hastane olmuştur. Viranşehir Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,571, teknik etkinlik puanı 0,591 ve ölçek etkinliği puanı 0,965 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,263, teknik etkinlik puanı 0,800 ve ölçek etkinliği puanı 0,418 olarak bulunmuştur. Geçiş öncesi dönemde Balıklıgöl ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Ceylanpınar DH ölçeğe göre azalan getiriye, Akçakale, Birecik, Bozova, Halfeti, Harran, Hilvan Siverek ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler. Geçiş sonrası dönemde Birecik ve Harran Devlet Hastaneleri ölçeğe sabit getiriye, Akçakale, Balıklıgöl ve Ceylanpınar Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan getiriye, Bozova, Halfeti, Hilvan, Siverek, Suruç ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir (Tablo ). Tablo de acil servis ayaktan tedavi hizmetleri toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

142 123 Tablo Acil Servis Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analizine Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Girdiler Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Akçakale Devlet Hastanesi Balıklıgöl Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Halfeti Devlet Hastanesi Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* ,50 6, Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı * Acilde çalışan hekim sayısı, Acil Tıp Uzmanları ve pratisyen hekimlerin toplamı ile hesaplanmıştır.

143 124 Tablo (Devamı). Acil Servis Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analizine Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Girdiler Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Harran Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı * Acilde çalışan hekim sayısı, Acil Tıp Uzmanları ve pratisyen hekimlerin toplamı ile hesaplanmıştır.

144 125 Akçakale DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısı ve acil servis yatak sayısında %23,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısı ve acil servis yatak sayısında %16,6 eksiği ile ulaşması gereklidir. Balıklıgöl DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısı ve acil servis yatak sayısında %5,9 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Birecik DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısı ve acil servis yatak sayısında %19,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Bozova DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %49 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %71,2 eksiği ile ulaşması gereklidir. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında %10,9 ve acil servis yatak sayısında %56,7 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %9,3 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Halfeti DH nin geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında %47,7 ve acil servis yatak sayısında %40,5 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %66,6 eksiği ile ulaşması gereklidir. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında %27,9 ve acil servis yatak sayısında %13,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur.

145 126 Hilvan DH nin geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında %53,4 ve acil servis yatak sayısında %61,3 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %54,2 eksiği ile ulaşması gereklidir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %49 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %71,2 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %4,2 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %42,9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında %73,7 ve acil servis yatak sayısında %82,4 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ). Tablo te acil servis ayaktan tedavi hizmetleri teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

146 127 Tablo Acil Servis Ayaktan Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Akçakale Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Halfeti Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* ,50 6, Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı Acilde çalışan hekim sayısı* Acil servis yatak sayısı * Acilde çalışan hekim sayısı, Acil Tıp Uzmanları ve pratisyen hekimlerin toplamı ile hesaplanmıştır.

147 128 Akçakale DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısı ve acil servis yatak sayısında %18,8 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısı ve acil servis yatak sayısında %13,8 eksiği ile ulaşması gereklidir. Birecik DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısı ve acil servis yatak sayısında %18,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Bozova DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %12,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %36,5 eksiği ile ulaşması gereklidir. Halfeti DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında %47,7 ve acil servis yatak sayısında %40,5 eksiği ile ulaşmış olması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %66,6 eksiği ile ulaşması gereklidir. Hilvan DH nin geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında %9,8 ve acil servis yatak sayısında %25 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %4,4 eksiği ile ulaşması gereklidir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %42,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %56,9 eksiği ile ulaşması gereklidir.

148 129 Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında ve acil servis yatak sayısında %40,9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara acilde çalışan hekim sayısında %62,5 ve acil servis yatak sayısında %75 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ) Model 4 Dâhili branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizi Bu modelde girdi değişkeni olarak dâhili uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve dâhili servisler yatak sayısı girdi değişkeni olarak alınmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise dâhili servis yatılan gün sayısı alınmıştır. Halfeti Devlet Hastanesi, geçiş öncesi dönemde dâhili branş yatılan gün sayısı sıfır olduğu için modele dâhil edilmemiştir. Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki dâhili branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analiz sonuçları verilmiştir.

149 130 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Hastane adı Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Toplam Etkinlik Teknik Etkinlik Ölçek Etkinliği ÖGG Toplam Etkinlik Teknik Etkinlik Ölçek Etkinliği EP ROS EP ROS ED EP ROS EP ROS EP Akçakale Devlet Hastanesi 0, ,727 Artan 0,597-0,941-0,634 Artan Balıklıgöl Devlet Hastanesi 0, ,719 Azalan 0, ,843 Azalan Birecik Devlet Hastanesi Sabit Sabit Bozova Devlet Hastanesi 0, ,471 Artan 0, ,715 Artan Ceylanpınar Devlet Hastanesi 0,462-0,737-0,627 Artan 0,415-0,540-0,769 Artan Halfeti Devlet Hastanesi* Harran Devlet Hastanesi 0, ,913 Artan 0,799-0,940-0,851 Artan Hilvan Devlet Hastanesi 0,723-0,913-0,792 Artan Sabit Siverek Devlet Hastanesi 0,599-0,766-0,782 Azalan 0,427-0,458-0,933 Artan Suruç Devlet Hastanesi Sabit 0,582-0,787-0,739 Artan Viranşehir Devlet Hastanesi 0,583-0,632-0,922 Artan Sabit EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü. * Halfeti Devlet Hastanesi, geçiş öncesi dönemde dâhili branş yatılan gün sayısı 0 olduğu için modele dâhil edilmemiştir. ÖGG

150 131 Akçakale Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,727, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,727 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,597, teknik etkinlik puanı 0,941 ve ölçek etkinliği puanı 0,634 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,719, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,719 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,843, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,843 olarak bulunmuştur. Birecik Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 8 kez, teknik etkinlik analizinde 2 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 6 kez, teknik etkinlik analizinde 4 kez referans hastane olmuştur. Bozova Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,471, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,471 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,715, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,715 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 1 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 5 kez referans hastane olmuştur. Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,462, teknik etkinlik puanı 0,737 ve ölçek etkinliği puanı 0,627 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,415, teknik etkinlik puanı 0,540 ve ölçek etkinliği puanı 0,769 olarak bulunmuştur. Harran Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,913, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,913 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,799, teknik etkinlik puanı 0,940 ve ölçek etkinliği puanı 0,851 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Hilvan Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,723, teknik etkinlik puanı 0,913 ve ölçek etkinliği puanı 0,792 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde

151 132 geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik analizinde 2 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Siverek Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,599, teknik etkinlik puanı 0,766 ve ölçek etkinliği puanı 0,782 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,427, teknik etkinlik puanı 0,458 ve ölçek etkinliği puanı 0,933 olarak bulunmuştur.suruç Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,582, teknik etkinlik puanı 0,787 ve ölçek etkinliği puanı 0,739 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 7 kez, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Viranşehir Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,583, teknik etkinlik puanı 0,632 ve ölçek etkinliği puanı 0,922 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik analizinde 5 kez, teknik etkinlik analizinde 5 kez referans hastane olmuştur. Geçiş öncesi dönemde Birecik ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Balıklıgöl ve Siverek Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan getiriye, Akçakale, Bozova, Ceylanpınar, Harran, Hilvan ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler. Geçiş sonrası dönemde Birecik ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe sabit getiriye, Balıklıgöl DH ölçeğe göre azalan getiriye, Akçakale, Bozova, Ceylanpınar, Harran, Siverek ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir (Tablo ). Tablo de dâhili branş yatarak tedavi hizmetleri toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

152 133 Tablo Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Akçakale Devlet Hastanesi Balıklıgöl Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı

153 134 Tablo (Devamı). Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı

154 135 Akçakale DH nin geçiş öncesi dönemde dâhili uzman hekim sayısında %37,5, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %27,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim ve dâhili servisler yatak sayısında %40,3, hemşire sayısında %49,5 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Balıklıgöl DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim ve dâhili servisler yatak sayısında %28,1 ve hemşire sayısında %33,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim ve dâhili servisler yatak sayısında %15,7 ve hemşire sayısında %43,9 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Bozova DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %52,9, hemşire sayısında %65,5 ve dâhili servisler yatak sayısında %58,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %28,4, hemşire sayısında %31,7 ve dâhili servisler yatak sayısında %34 eksiği ile ulaşması gereklidir. Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde dâhili uzman hekim sayısında %64,9, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %53,8 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında ve dâhili servisler yatak sayısında %58,5, hemşire sayısında %59,4 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %8,6, hemşire sayısında %29,9 ve dâhili servisler yatak sayısında %8,7 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %20, hemşire sayısında %34,1 ve dâhili servisler yatak sayısında %20,1 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %27,8, hemşire sayısında %43,5 ve dâhili servisler yatak sayısında %27,7 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur.

155 136 Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %50,8, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %40,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara dâhili uzman hekim ve dâhili servisler yatak sayısında %57,3, hemşire sayısında %58,8 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %44,5, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %41,8 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %59,6, hemşire sayısında %41,7 ve dâhili servisler yatak sayısında %41,8 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur Tablo ). Tablo te dâhili branş yatarak tedavi hizmetleri teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

156 137 Tablo Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Akçakale Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı

157 138 Tablo (Devamı). Dâhili Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı Dâhili uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Dâhili servisler yatak sayısı

158 139 Akçakale DH nin geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %40,4, hemşire sayısında %26 ve dâhili servisler yatak sayısında %5,9 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde dâhili uzman hekim sayısında %49,2, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %26,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %57,1, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %46 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Harran DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %6 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %8,9, hemşire sayısında %8,7 ve dâhili servisler yatak sayısında %16,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %56,8, hemşire sayısında %44,6 ve dâhili servisler yatak sayısında %23,4 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %56, hemşire sayısında ve dâhili servisler yatak sayısında %54,2 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %42,9, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %21,3 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara dâhili uzman hekim sayısında %60,2, hemşire ve dâhili servisler yatak sayısında %36,8 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur (Tablo ).

159 Model 5 Cerrahi branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizi Bu modelde girdi değişkeni olarak cerrahi uzman hekim sayısı, hemşire sayısı ve cerrahi servisler yatak sayısı girdi değişkeni olarak alınmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise cerrahi servis yatılan gün sayısı alınmıştır. Halfeti Devlet Hastanesi, geçiş öncesi ve sonrası dönemde cerrahi branş yatılan gün sayısı sıfır olduğu için modele dâhil edilmemiştir. Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki cerrahi branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analiz sonuçları verilmiştir.

160 141 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Toplam Teknik Toplam Teknik Ölçek Ölçek Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinliği ÖGG Etkinliği ÖGG (ÖSG) (ÖDG) (ÖSG) (ÖDG) EP ROS EP ROS ED EP ROS EP ROS EP Akçakale Devlet Hastanesi Sabit Sabit Balıklıgöl Devlet Hastanesi Sabit Sabit Birecik Devlet Hastanesi 0,460-0,535-0,859 Artan 0,499-0,560-0,891 Artan Bozova Devlet Hastanesi 0, ,116 Artan 0, ,035 Artan Ceylanpınar Devlet Hastanesi 0,531-0,730-0,727 Artan 0,734-0,763-0,962 Artan Harran Devlet Hastanesi 0, ,676 Artan Sabit Hilvan Devlet Hastanesi 0,407-0,897-0,454 Artan 0, ,841 Artan Siverek Devlet Hastanesi Sabit 0,819-0,834-0,983 Azalan Suruç Devlet Hastanesi Sabit 0,700-0,881-0,794 Artan Viranşehir Devlet Hastanesi 0,691-0,713-0,970 Azalan 0, ,973 Artan EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü.

161 142 Akçakale Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanları 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 2 kez, teknik etkinlik analizinde 3 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 4 kez referans hastane olmuştur. Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanları 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 7 kez, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Birecik Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,460, teknik etkinlik puanı 0,535 ve ölçek etkinliği puanı 0,859 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,499, teknik etkinlik puanı 0,560 ve ölçek etkinliği puanı 0,891 olarak bulunmuştur. Bozova Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,116, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,116 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,035, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,035 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,531, teknik etkinlik puanı 0,730 ve ölçek etkinliği puanı 0,727 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,734, teknik etkinlik puanı 0,763 ve ölçek etkinliği puanı 0,962 olarak bulunmuştur. Harran Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,676, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,676 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 1 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 3 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur.

162 143 Hilvan Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,407, teknik etkinlik puanı 0,897 ve ölçek etkinliği puanı 0,454 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,841, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,841 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Siverek Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,819, teknik etkinlik puanı 0,834 ve ölçek etkinliği puanı 0,983 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 3 kez, teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Suruç Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,700, teknik etkinlik puanı 0,881 ve ölçek etkinliği puanı 0,794 olarak bulunmuştur. Viranşehir Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,691, teknik etkinlik puanı 0,713 ve ölçek etkinliği puanı 0,970 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,973, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,973 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Geçiş öncesi dönemde Akçakale, Balıklıgöl, Siverek ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Viranşehir DH ölçeğe göre azalan getiriye, Birecik, Bozova, Ceylanpınar, Harran ve Hilvan Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler. Geçiş sonrası dönemde Akçakale ve Balıklıgöl Devlet Hastaneleri ölçeğe sabit getiriye, Siverek DH ölçeğe göre azalan getiriye, Birecik, Bozova, Ceylanpınar, Hilvan, Suruç ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir (Tablo ). Tablo de cerrahi branş yatarak tedavi hizmetleri toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

163 144 Tablo Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Birecik Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı ,04-96,5 Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı

164 145 Tablo (Devamı). Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı

165 146 Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde cerrahi uzman hekim ve cerrahi servisler yatak sayısında %54, hemşire sayısında %54,9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %51,5, hemşire ve cerrahi servisler yatak sayısında %50,1 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Bozova DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim ve cerrahi servisler yatak sayısında %88,4, hemşire sayısında %97,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim ve cerrahi servisler yatak sayısında %96,5, hemşire sayısında %97,8 eksiği ile ulaşması gereklidir. Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde cerrahi uzman hekim ve hemşire sayılarında %46,9, cerrahi servisler yatak sayısında %74,9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında ve cerrahi servisler yatak sayısında %26,6, hemşire sayısında %32,9 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %32,4, hemşire sayısında %46,7 ve cerrahi servisler yatak sayısında %58,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak bulunmuştur. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %59,3, hemşire sayısında %85,4 ve cerrahi servisler yatak sayısında %78,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında ve cerrahi servisler yatak sayısında %15,9, hemşire sayısında %65 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim ve hemşire sayısında %18,1, cerrahi servisler yatak sayısında %25,4 eksiği ile ulaşması gereklidir.

166 147 Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %52,1, hemşire ve cerrahi servisler yatak sayısında %30 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %36,5, hemşire sayısında %30,9 ve cerrahi servisler yatak sayısında %36,7 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %25,3, hemşire ve cerrahi servisler yatak sayısında %2,7 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ). Tablo te cerrahi branş yatarak tedavi hizmetleri teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

167 148 Tablo Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Birecik Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı

168 149 Tablo (Devamı). Cerrahi Branş Yatarak Tedavi Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi/Çıktı Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Cerrahi uzman hekim sayısı Hemşire sayısı Cerrahi servisler yatak sayısı

169 150 Birecik DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim, hemşire ve cerrahi servisler yatak sayısında %46,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %46,4, hemşire ve cerrahi servisler yatak sayısında %44 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde cerrahi uzman hekim sayısında %30,7, hemşire sayılarında %27 ve cerrahi servisler yatak sayısında %76 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara her üç girdi değişkeninde %23,7 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %10,3, hemşire sayısında %10,6 ve cerrahi servisler yatak sayısında %53,8 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak bulunmuştur. Siverek DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %19,3, hemşire sayısında %16,6 ve cerrahi servisler yatak sayısında %26,1 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %40,7, hemşire ve cerrahi servisler yatak sayısında %11,9 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %42,8, hemşire sayısında %28,7 ve cerrahi servisler yatak sayısında %30,4 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur (Tablo ) Model 6 Ameliyathane hizmetleri etkinlik analizi Bu modelde girdi değişkeni olarak cerrahi branş uzman hekim sayısı (Acil Tıp uzmanları hariç) ve aktif ameliyat odası sayısı girdi değişkeni olarak alınmıştır.

170 151 Çıktı değişkeni olarak ise ağırlıklı ameliyat sayısı alınmıştır. Bozova, Halfeti ve Hilvan Devlet Hastaneleri, aktif ameliyat oda sayıları 0 olduğu için modele dâhil edilmemiştir. Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki ameliyathane hizmetleri etkinlik analiz sonuçları verilmiştir.

171 152 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Ameliyathane Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Hastane adı Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Toplam Etkinlik Teknik Etkinlik Ölçek Etkinliği ÖGG Toplam Etkinlik Teknik Etkinlik EP ROS EP ROS ED EP ROS EP ROS EP Ölçek Etkinliği ÖGG Akçakale Devlet Hastanesi 0, ,109 Artan 0,443-0,706-0,627 Artan Balıklıgöl Devlet Hastanesi Sabit Sabit Birecik Devlet Hastanesi 0,655-0,798-0,820 Artan 0,702-0,796-0,882 Artan Bozova Devlet Hastanesi* Ceylanpınar Devlet Hastanesi 0,317-0,939-0,337 Artan 0, ,414 Artan Halfeti Devlet Hastanesi* Harran Devlet Hastanesi 0, ,046 Artan 0, ,204 Artan Hilvan Devlet Hastanesi* Siverek Devlet Hastanesi 0,406-0,654-0,620 Artan 0,540-0,598-0,904 Artan Suruç Devlet Hastanesi 0, ,804 Artan 0, ,813 Artan Viranşehir Devlet Hastanesi 0,352-0,677-0,520 Artan 0,531-0,607-0,874 Artan EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü. * Bozova, Halfeti ve Hilvan Devlet Hastaneleri, aktif ameliyat oda sayıları 0 olduğu için modele dâhil edilmemiştir.

172 153 Akçakale Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,109, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,109 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,443, teknik etkinlik puanı 0,706 ve ölçek etkinliği puanı 0,627olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 1 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 7 kez, teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Birecik Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,655, teknik etkinlik puanı 0,798 ve ölçek etkinliği puanı 0,820 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,702, teknik etkinlik puanı 0,796 ve ölçek etkinliği puanı 0,882 olarak bulunmuştur. Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,317, teknik etkinlik puanı 0,939 ve ölçek etkinliği puanı 0,337 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,414, teknik etkinlik puanı1ve ölçek etkinliği puanı 0,414 olarak bulunmuştur. Harran Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,046, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,046 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,204, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,204 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 2 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 5 kez referans hastane olmuştur. Siverek Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,406, teknik etkinlik puanı 0,654 ve ölçek etkinliği puanı 0,620 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,540, teknik etkinlik puanı 0,598 ve ölçek etkinliği puanı 0,904 olarak bulunmuştur.

173 154 Suruç Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı0,804, teknik etkinlik puanı1ve ölçek etkinliği puanı0,804olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,813, teknik etkinlik puanı1ve ölçek etkinliği puanı 0,813 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 3 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Viranşehir Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,352, teknik etkinlik puanı 0,677ve ölçek etkinliği puanı 0,520 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,531, teknik etkinlik puanı 0,607 ve ölçek etkinliği puanı 0,874 olarak bulunmuştur. Geçiş öncesi ve sonrası dönemde Balıklıgöl DH ölçeğe göre sabit getiriye, Akçakale, Birecik, Ceylanpınar, Harran, Siverek, Suruç ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler (Tablo ). Tablo da ameliyathane hizmetleri toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

174 155 Tablo Ameliyathane Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Girdiler Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Akçakale Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı ,02-98, ,07-96,7 Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı

175 156 Tablo (Devamı). Ameliyathane Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Girdiler Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı

176 157 Akçakale DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %89,1 ve aktif ameliyat oda sayısında %90,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %55,7 ve Aktif ameliyat oda sayısında %78,2 eksiği ile ulaşması gereklidir. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde cerrahi uzman hekim sayısında %34,5 ve Aktif ameliyat oda sayısında %63,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %29,8 ve Aktif ameliyat oda sayısında %67 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %68,3 ve Aktif ameliyat oda sayısında %77,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %58,6 ve Aktif ameliyat oda sayısında %80,4 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %95,4 ve Aktif ameliyat oda sayısında %98,8 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %79,6 ve Aktif ameliyat oda sayısında %96,7 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %63,8 ve Aktif ameliyat oda sayısında %59,4 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim ve hemşire sayısında %46 ve Aktif ameliyat oda sayısında %67,3 eksiği ile ulaşması gereklidir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %19,6 ve Aktif ameliyat oda sayısında %30,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %18,7 ve Aktif ameliyat oda sayısında %46,7 eksiği ile ulaşması gerekmektedir.

177 158 Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %70,7 ve Aktif ameliyat oda sayısında %64,8 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %46,9 ve Aktif ameliyat oda sayısında %65,7 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ). Tablo te ameliyathane hizmetleri teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

178 159 Tablo Ameliyathane Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Girdiler Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Akçakale Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı Cerrahi branş uzman hekim sayısı Aktif ameliyat odası sayısı

179 160 Akçakale DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %37,7 ve Aktif ameliyat oda sayısında %29,4 eksiği ile ulaşması gereklidir. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde cerrahi uzman hekim sayısında %20,2 ve Aktif ameliyat oda sayısında %31,9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %20,4 ve Aktif ameliyat oda sayısında %34,1 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim ve Aktif ameliyat oda sayılarında %6,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %31,8 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %46,1 ve Aktif ameliyat oda sayısında %34,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi aynı çıktılara cerrahi uzman hekim ve hemşire sayısında %40,2 ve Aktif ameliyat oda sayısında %41,2 eksiği ile ulaşması gereklidir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim sayısında %50,7 ve Aktif ameliyat oda sayısında %32,3 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara cerrahi uzman hekim ve Aktif ameliyat oda sayılarında %39,3 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ) Model 7 Doğumhane hizmetleri etkinlik analizi Bu modelde girdi değişkeni olarak ebe sayısı ve doğum masası sayısı girdi değişkeni olarak alınmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise canlı normal doğum sayısı alınmıştır. Balıklıgöl DH doğum masası sayısı 0 olduğu ve Bozova, Halfeti ve Harran Devlet Hastaneleri, model için yeterli doğum sayıları olmadıkları için modele dâhil edilmemiştir.

180 161 Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki doğumhane hizmetleri etkinlik analiz sonuçları verilmiştir.

181 162 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Doğumhane Hizmetleri Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Hastane adı Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Toplam Etkinlik Teknik Etkinlik Ölçek Etkinliği ÖGG Toplam Etkinlik Teknik Etkinlik Ölçek ED ROS ED ROS ED ED ROS ED ROS ED Etkinliği ÖGG Akçakale Devlet Hastanesi Azalan Sabit Balıklıgöl Devlet Hastanesi* Birecik Devlet Hastanesi Artan Artan Bozova Devlet Hastanesi* Ceylanpınar Devlet Hastanesi Sabit Artan Halfeti Devlet Hastanesi* Harran Devlet Hastanesi* Hilvan Devlet Hastanesi Artan Artan Siverek Devlet Hastanesi Azalan Sabit Suruç Devlet Hastanesi Artan Artan Viranşehir Devlet Hastanesi Sabit Artan EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü. * Balıklıgöl DH, geçiş öncesi ve sonrası dönemde doğum masası sayısı 0 olduğu için, Bozova, Halfeti ve Harran Devlet Hastaneleri, canlı doğum sayıları model için yeterli olmaması nedeniyle modele dâhil edilmemiştir.

182 163 Balıklıgöl DH, geçiş öncesi ve sonrası dönemde doğum masası sayısı 0 olduğu için, Bozova, Halfeti ve Harran Devlet Hastaneleri, canlı doğum sayıları model için yeterli olmaması nedeniyle modele dâhil edilmemiştir. Akçakale Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,925, teknik etkinlik puanı 0,999 ve ölçek etkinliği puanı 0,926 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Birecik Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,380, teknik etkinlik puanı 0,596 ve ölçek etkinliği puanı 0,638 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,475, teknik etkinlik puanı 0,776 ve ölçek etkinliği puanı 0,612 olarak bulunmuştur. Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,928, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,928 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 5 kez, teknik etkinlik analizinde 4 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Hilvan Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,276, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,276 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,253, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,253 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 2 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Siverek Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,717, teknik etkinlik puanı 0,728 ve ölçek etkinliği puanı 0,984 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur.

183 164 Suruç Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,432, teknik etkinlik puanı 0,643 ve ölçek etkinliği puanı 0,671 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,670, teknik etkinlik puanı 0,903 ve ölçek etkinliği puanı 0,742 olarak bulunmuştur. Viranşehir Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,860, teknik etkinlik puanı 0,862 ve ölçek etkinliği puanı 0,997 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 4 kez referans hastane olmuştur. Geçiş öncesi dönemde Ceylanpınar ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Akçakale ve Siverek Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan getiriye, Birecik, Hilvan ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler. Geçiş öncesi ve sonrası dönemde Akçakale ve Siverek Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Birecik, Ceylanpınar, Hilvan, Suruç ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler (Tablo ). Tablo de doğumhane hizmetleri toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

184 165 Tablo Doğumhane Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Girdiler Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Akçakale Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı

185 166 Tablo (Devamı). Doğumhane Hizmetleri Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Girdiler Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı

186 167 Akçakale DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara ebe sayısında %7,4 ve doğum masası sayısında %9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunuştur. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde ebe sayısında %61,9 ve doğum masası sayısında %62 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara ebe ve doğum masası sayılarında %52,5 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara ebe sayısında %7,2 ve doğum masası sayısında %27 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara ebe sayısında %72,4 ve doğum masası sayısında %72 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara ebe sayısında %77,1 ve doğum masası sayısında %75 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara ebe ve doğum masası sayılarında %28,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Suruç DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara ebe sayısında %56,8 ve doğum masası sayısında %57 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara ebe ve doğum masası sayılarında %33 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara ebe sayısında %14 ve doğum masası sayısında %13,8 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ). Tablo te doğumhane hizmetleri teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

187 168 Tablo Doğumhane Hizmetleri Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Girdiler Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Akçakale Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı Ebe sayısı Doğum masası sayısı

188 169 Akçakale DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara doğum masası sayısında %26,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunuştur. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde ebe ve doğum masası sayılarında %40,4 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara ebe ve doğum masası sayılarında %22,4 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara ebe sayısında %27,2 ve doğum masası sayısında %33,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Suruç DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara ebe ve doğum masası sayılarında %35,7 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara ebe ve doğum masası sayılarında %9,7 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara ebe sayısında ve doğum masası sayısında %13,8 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ) Model 8 Finansal etkinlik analizi Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki finansal etkinlik analiz sonuçları verilmiştir. Bu modelde girdi değişkeni olarak emek giderleri, emek dışı sabit giderler ve emek dışı değişken giderler alınmıştır. Çıktı değişkeni ise hastane toplam geliridir.

189 170 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Finansal Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Hastane adı Toplam Teknik Toplam Teknik Ölçek Ölçek Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinlik Etkinliği ÖGG Etkinliği ÖGG (ÖSG) (ÖDG) (ÖSG) (ÖDG) EP ROS EP ROS ED EP ROS EP ROS EP Akçakale Devlet Hastanesi Sabit Sabit Balıklıgöl Devlet Hastanesi 0, ,975 Azalan Sabit Birecik Devlet Hastanesi 0,948-0,956-0,991 Azalan Sabit Bozova Devlet Hastanesi 0,885-0,943-0,939 Artan Sabit Ceylanpınar Devlet Hastanesi 0,877-0,877-1 Sabit 0,875-0,979-0,894 Azalan Halfeti Devlet Hastanesi 0, ,820 Artan Sabit Harran Devlet Hastanesi 0,895-0,942-0,951 Artan 0,965-0,969-0,996 Artan Hilvan Devlet Hastanesi 0,918-0,966-0,951 Artan 0,978-0,986-0,991 Artan Siverek Devlet Hastanesi 0, ,987 Azalan Sabit Suruç Devlet Hastanesi 0,863-0,863-1 Azalan 0, ,954 Azalan Viranşehir Devlet Hastanesi 0,771-0,778-0,991 Azalan 0,803-0,805-0,997 Azalan EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü.

190 171 Akçakale DH nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinlik puanları 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik analizinde 10, teknik etkinlik analizinde 7 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Balıklıöl DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0975, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinlik puanı 0,975 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,948, teknik etkinlik puanı 0,956 ve ölçek etkinliği puanı 0,991 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik analizinde 4, teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Bozova DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,885, teknik etkinlik puanı 0,943 ölçek etkinliği puanı 0,939 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası toplam etkinlik analizinde 5 kez, teknik etkinlik analizinde 4 kez referans hastane olmuştur. Ceylanpınar DH nin geçiş öncesi dönemde toplam ve teknik etkinlik puanı 0,877 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,875, teknik etkinlik puanı 0,979 ve ölçek etkinliği puanı 0,894 tür. Halfeti DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,820, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinlik puanı 0,820 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi dönemde teknik etkinlik analizinde 4 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 1 kez, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur.

191 172 Harran DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,895, teknik etkinlik puanı 0,942 ve ölçek etkinlik puanı 0,951 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,965, teknik etkinlik puanı 0,969 ve ölçek etkinliği puanı 0,996 dır. Hilvan DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,918, teknik etkinlik puanı 0,966 ve ölçek etkinlik puanı 0,951 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,978, teknik etkinlik puanı 0,986 ve ölçek etkinliği puanı 0,991 dir. Siverek DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,987, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,987 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 dir. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi dönemde teknik etkinlik analizinde 3 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 3 kez referans hastane olmuştur. Suruç DH nin geçiş öncesi dönemde toplam ve teknik etkinlik puanları 0,863, ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,954, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,954 tür. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Viranşehir DH nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,771, teknik etkinlik puanı 0,778 ve ölçek etkinliği puanı 0,991 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,803, teknik etkinlik puanı 0,805 ve ölçek etkinliği puanı 0,997 dir. Geçiş öncesi dönemde Akçakale ve Ceylanpınar Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Balıklıgöl, Birecik, Siverek, Suruç ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan getiriye, Bozova, Halfeti, Harran ve Hilvan Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler. Geçiş sonrası dönemde Akçakale, Balıklıgöl, Birecik, Bozova, Halfeti ve Siverek Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit, Ceylanpınar, Suruç ve Viranşehir

192 173 Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan, Harran ve Hilvan Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir (Tablo ). Tablo de finansal toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

193 174 Tablo Finansal Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Balıklıgöl Devlet Hastanesi Birecik Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Halfeti Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler

194 175 Tablo (Devamı). Finansal Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Harran Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler

195 176 Balıklıgöl DH nin geçiş öncesi dönemde emek giderlerinde %2,5, emek dışı sabit giderlerinde %30,9 ve emek dışı değişken giderlerinde %93,4 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde emek giderlerinde %5,2, emek dışı sabit giderlerinde %24,4 ve emek dışı değişken giderlerinde %93,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Bozova DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %11,5, emek dışı sabit giderlerinde %20,4 ve emek dışı değişken giderlerinde %89,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %12,3, emek dışı sabit giderlerde %24,2, emek dışı değişken giderlerde %95,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderleri, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %12,5 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Halfeti DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %18, emek dışı sabit giderlerinde %28,4 ve emek dışı değişken giderlerinde %83,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %10,5, emek dışı sabit giderlerde %55,9, emek dışı değişken giderlerde %66,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderleri, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %3,5 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %8,2, emek dışı sabit giderlerde %26,3, emek dışı değişken giderlerde %90,7 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderleri, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %2,2 eksiği ile ulaşması gerekmektedir.

196 177 Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %1,3 emek dışı sabit giderlerinde %32,2 ve emek dışı değişken giderlerinde %82,9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Suruç DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %13,7, emek dışı sabit giderlerde %27,8, emek dışı değişken giderlerde %73,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderleri, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %4,6 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %22,9, emek dışı sabit giderlerde %36,6, emek dışı değişken giderlerde %89,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderleri, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %19,7 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ). Tablo te finansal teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

197 178 Tablo Finansal Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Birecik Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Girdiler İyileştirme İyileştirme Mevcut Hedef Mevcut Hedef Yüzdesi (%) Yüzdesi (%) Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler

198 179 Tablo (Devamı). Finansal Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Girdiler İyileştirme İyileştirme Mevcut Hedef Mevcut Hedef Yüzdesi (%) Yüzdesi (%) Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler Emek giderleri Emek dışı sabit giderler Emek dışı değişken giderler

199 180 Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde emek ve emek dışı sabit giderlerinde %4,4 ve emek dışı değişken giderlerinde %69,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Bozova DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %5,7, emek dışı sabit giderlerinde %11 ve emek dışı değişken giderlerinde %73,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %12,3, emek dışı sabit giderlerde %24,2, emek dışı değişken giderlerde %95,3 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderlerinde %17,1, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %2,1 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Harran DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %5,8, emek dışı sabit giderlerde %51,8, emek dışı değişken giderlerde %25,4 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderlerinde %3,1, emek dışı sabit giderlerde %3,9 ve emek dışı değişken giderlerde %3,1 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %3,4, emek dışı sabit giderlerde %19,4, emek dışı değişken giderlerde %79,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderleri, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %1,4 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek giderlerinde %13,7, emek dışı sabit giderlerde %26,3, emek dışı değişken giderlerde %67,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmuştur. Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara emek ve emek dışı sabit giderlerde %22,2, emek dışı değişken giderlerde %40,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için

200 181 aynı çıktılara emek giderleri, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %19,5 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ) Model 9 Genel etkinlik analizi Tablo de araştırmaya dâhil edilen hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki genel etkinlik analiz sonuçları verilmiştir. Bu modelde girdi değişkeni olarak toplam hekim sayısı, hekim dışı sağlık personeli sayısı ve yatak sayısı alınmıştır. Çıktı değişkenleri ise toplam ayaktan muayene sayısı ve toplam yatılan gün sayısıdır.

201 182 Tablo Araştırmaya Dâhil Edilen Hastanelerin Kamu Hastaneleri Birlikleri ne Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Genel Girdi Yönelimli Etkinlik Analiz Sonuçları, (Şanlıurfa). Hastane adı Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Toplam Etkinlik (ÖSG) Teknik Etkinlik (ÖDG) Ölçek Etkinliği ÖGG Toplam Etkinlik (ÖSG) Teknik Etkinlik (ÖDG) Ölçek Etkinliği ED ROS ED ROS ED ED ROS ED ROS ED Akçakale Devlet Hastanesi Sabit Sabit Balıklıgöl Devlet Hastanesi Sabit Sabit Birecik Devlet Hastanesi 0, ,981 Artan 0, ,929 Artan Bozova Devlet Hastanesi Sabit 0, ,741 Artan Ceylanpınar Devlet Hastanesi 0,933-0,958-0,974 Artan 0,960-0,961-0,998 Artan Halfeti Devlet Hastanesi* Harran Devlet Hastanesi 0, ,914 Artan Sabit Hilvan Devlet Hastanesi 0, ,777 Artan 0, ,991 Artan Siverek Devlet Hastanesi 0, ,924 Azalan 0,669-0,717-0,933 Artan Suruç Devlet Hastanesi Sabit 0,814-0,856-0,951 Artan Viranşehir Devlet Hastanesi 0, ,741 Azalan Sabit EP: Etkinlik puanı, ROS: Referans olma sayısı, ÖGG: Ölçeğe göre getiri türü. * Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde toplam yatılan gün sayısı 0 olduğu için modele dâhil edilmemiştir. ÖGG

202 183 Akçakale Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik analizinde 2 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi ve sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik analizinde 6 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez, geçiş sonrası dönemde ise toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Birecik Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,981, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,981 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,929, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,929 olarak bulunmuştur. Bozova Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 1, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,741, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,741 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik analizinde 4 kez, teknik etkinlik analizinde 1 kez, geçiş sonrası dönemde ise teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,933, teknik etkinlik puanı 0,958 ve ölçek etkinliği puanı 0,974 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,960, teknik etkinlik puanı 0,961 ve ölçek etkinliği puanı 0,998 olarak bulunmuştur. Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde toplam yatılan gün sayısı 0 olduğu için modele dâhil edilmemiştir. Harran Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,914, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,914 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur.

203 184 Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik analizinde 2 kez, teknik etkinlik analizinde 2 kez referans hastane olmuştur. Hilvan Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,777, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,777 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,991, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,991 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Siverek Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,924, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,924 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,669, teknik etkinlik puanı 0,717 ve ölçek etkinliği puanı 0,933 olarak bulunmuştur. Suruç Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam etkinlik puanı 0,814, teknik etkinlik puanı 0,856 ve ölçek etkinliği puanı 0,951 olarak bulunmuştur. Viranşehir Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi dönemde toplam etkinlik puanı 0,741, teknik etkinlik puanı 1 ve ölçek etkinliği puanı 0,741 olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanı 1 olarak bulunmuştur. Karşılaştırmalı değerlendirmelerde geçiş sonrası dönemde teknik etkinlik analizinde 1 kez referans hastane olmuştur. Geçiş öncesi dönemde Akçakale, Balıklıgöl, Bozova ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit getiriye, Siverek ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan getiriye, Birecik, Ceylanpınar, Harran ve Hilvan Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptirler. Geçiş sonrası dönemde Akçakale, Balıklıgöl, Harran ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre sabit, Birecik, Bozova, Ceylanpınar, Hilvan, Siverek ve Suruç Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir (Tablo ). Tablo de genel toplam etkinlik (ÖSG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

204 185 Tablo Genel Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane adı Birecik Devlet Hastanesi Bozova Devlet Hastanesi Ceylanpınar Devlet Hastanesi Harran Devlet Hastanesi Hilvan Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** * Hekim dışı sağlık personeli sayısı diş protez teknisyeni, diş teknisyeni, eczacı, diyaliz teknisyeni ve teknikeri dışındaki Sağlık Hizmetleri Sınıfı personel sayıları toplamı olarak alınmıştır. ** Toplam yatak sayısı, yoğun bakım servisleri hariç dâhili ve cerrahi servislerin yatak sayıları toplamıdır.

205 186 Tablo (Devamı). Genel Girdi Yönelimli Toplam Etkinlik (ÖSG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Viranşehir Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** * Hekim dışı sağlık personeli sayısı diş protez teknisyeni, diş teknisyeni, eczacı, diyaliz teknisyeni ve teknikeri dışındaki Sağlık Hizmetleri Sınıfı personel sayıları toplamı olarak alınmıştır. ** Toplam yatak sayısı, yoğun bakım servisleri hariç dâhili ve cerrahi servislerin yatak sayıları toplamıdır.

206 187 Birecik DH nin geçiş öncesi dönemde toplam hekim sayısında %1,9, hekim dışı sağlık personeli sayısında %17,8 ve toplam yatak sayısında %9,5 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde ise etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara emek giderler, emek dışı sabit ve değişken giderlerde %12,5 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Bozova DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde toplam hekim sayısında %25,9, hekim dışı sağlık personeli sayısında %48,9 ve toplam yatak sayısında %41,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara toplam hekim sayısı, hekim dışı sağlık personeli sayısı ve toplam yatak sayısında %6,7 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara toplam hekim sayısında %4, hekim dışı sağlık personeli sayısında %23,8 ve toplam yatak sayısında %38,9 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Hilvan DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara toplam hekim sayısında %22,3, hekim dışı sağlık personeli sayısında %51,7 ve toplam yatak sayısında %29,1 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara toplam hekim sayısında %0,9, hekim dışı sağlık personeli sayısında %41,2 ve toplam yatak sayısında %6,1 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara toplam hekim sayısında %17,5, hekim dışı sağlık personeli ve toplam yatak sayısında %7,6 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara toplam hekim sayısında %33,1, hekim dışı sağlık personeli sayısında %33,3 ve toplam yatak sayısında %42,6 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara toplam hekim sayısında %18,6, hekim dışı sağlık personeli sayısında %25 ve toplam yatak sayısında %18,6 eksiği ile ulaşması gerekmektedir.

207 188 Viranşehir DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara toplam hekim sayısı, hekim dışı sağlık personeli ve toplam yatak sayısında %25,9 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak bulunmuştur (Tablo ). Tablo te genel teknik etkinlik (ÖDG) analiz sonuçlarına göre etkin bulunmayan hastanelerin, geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki mevcut ve hedeflenen girdi değişkenleri ve iyileştirme yüzdeleri verilmiştir.

208 189 Tablo Genel Teknik Etkinlik (ÖDG) Analiz Sonuçlarına Göre Etkin Bulunmayan Hastanelerin, Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Mevcut ve Hedeflenen Girdi Değişkenleri ve İyileştirme Yüzdeleri, (Şanlıurfa). Hastane Ceylanpınar Devlet Hastanesi Siverek Devlet Hastanesi Suruç Devlet Hastanesi Girdiler Geçiş Öncesi (Ekim 2011-Eylül 2012) Geçiş Sonrası (Ocak-Aralık 2013) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Mevcut Hedef İyileştirme Yüzdesi (%) Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** Toplam hekim sayısı Hekim dışı sağlık personeli sayısı* Toplam yatak sayısı** * Hekim dışı sağlık personeli sayısı diş protez teknisyeni, diş teknisyeni, eczacı, diyaliz teknisyeni ve teknikeri dışındaki Sağlık Hizmetleri Sınıfı personel sayıları toplamı olarak alınmıştır. ** Toplam yatak sayısı, yoğun bakım servisleri hariç dâhili ve cerrahi servislerin yatak sayıları toplamıdır.

209 190 Ceylanpınar DH geçiş öncesi dönemde aynı çıktılara toplam hekim sayısı, hekim dışı sağlık personeli sayısında %4,2 ve toplam yatak sayısında %35,2 eksiği ile ulaşmış olsaydı etkin duruma geçebilirdi. Geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara toplam hekim sayısında %3,9, hekim dışı sağlık personeli sayısında %22,8 ve toplam yatak sayısında %36,4 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Siverek DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara toplam hekim sayısı ve hekim dışı sağlık personeli sayısında %28,3 ve toplam yatak sayısında %37,3 eksiği ile ulaşması gerekmektedir. Suruç DH geçiş öncesi dönemde etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin olarak kabul edilebilmesi için aynı çıktılara toplam hekim sayısında %18,4, hekim dışı sağlık personeli sayısında %14,6 ve toplam yatak sayısında %14,4 eksiği ile ulaşması gerekmektedir (Tablo ) Teknik etkinlik analizlerinin genel değerlendirmesi Tablo de araştırmaya katılan hastanelerin, oluşturulan modellerde geçiş öncesi ve sonrası dönemdeki teknik etkinlik analizlerinde etkinlik durumları verilmiştir.

210 191 Tablo Araştırmaya Katılan Hastanelerin Oluşturulan Modellerde Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönemdeki Teknik Etkinlik Analizlerinde Etkinlik Durumları, (Şanlıurfa). Model 1 Model 2 Model 3 Model 4 Model 5 Model 6 Model 7 Model 8 Model 9 TEO GÖ GS GÖ GS GÖ GS GÖ GS GÖ GS GÖ GS GÖ GS GÖ GS GÖ GS GÖ GS Akçakale ,78 0,67 Balıklıgöl DE DE Birecik ,22 0,44 Bozova DE DE DE DE ,71 0,86 Ceylanpınar ,22 0,22 Halfeti DE DE DE DE DE DE DE DE + + DE DE 1 0,75 Harran DE DE DE DE ,86 0,86 Hilvan DE DE ,50 0,75 Siverek ,33 0,22 Suruç ,67 0,44 Viranşehir ,44 0,44 TOPLAM ,58 0,58 GÖ Kamu Hastane Birliklerine geçiş öncesi dönemi (1Ekim Eylül 2012), GS geçiş sonrası dönemi (1Ocak 31 Aralık 2013) belirtmektedir. DE Hastanenin modele dâhil edilmediğini, + Etkin bulunmayı, - Etkin bulunmamayı belirtmektedir. TEO Teknik Etkinlik Orantısı = Hastanenin Etkin Olduğu Model Sayısı / Hastanenin Katıldığı Model Sayısı formülü ile hesaplanmıştır.

211 192 Akçakale Devlet Hastanesi dâhil edildiği dokuz modelde geçiş öncesi Teknik Etkinlik Orantısı 0,78, geçiş sonrası ise 0,67 etkin olarak bulunmuştur. Balıklıgöl Devlet Hastanesi dâhil edildiği sekiz modelde geçiş öncesi ve sonrası Teknik Etkinlik Orantısı 1 olarak bulunmuştur. Birecik Devlet Hastanesi dâhil edildiği dokuz modelde geçiş öncesi Teknik Etkinlik Orantısı 0,22, geçiş sonrası ise 0,44 olarak bulunmuştur. Bozova Devlet Hastanesi dâhil edildiği yedi modelde geçiş öncesi Teknik Etkinlik Orantısı 0,71, geçiş sonrası ise 0,86 olarak bulunmuştur. Ceylanpınar Devlet Hastanesi dâhil edildiği dokuz modelde geçiş öncesi ve geçiş sonrası Teknik Etkinlik Orantısı 0,22 olarak bulunmuştur. Halfeti Devlet Hastanesi dâhil edildiği dört modelde geçiş öncesi Teknik Etkinlik Orantısı 1, geçiş sonrası ise 0,75 olarak bulunmuştur. Harran Devlet Hastanesi dâhil edildiği yedi modelde geçiş öncesi ve sonrası Teknik Etkinlik Orantısı 0,86 olarak bulunmuştur. Hilvan Devlet Hastanesi dâhil edildiği sekiz modelde geçiş öncesi Teknik Etkinlik Orantısı 0,50, geçiş sonrası ise 0,75 olarak bulunmuştur. Siverek Devlet Hastanesi dâhil edildiği dokuz modelde geçiş öncesi Teknik Etkinlik Orantısı 0,33, geçiş sonrası ise 0,22 olarak bulunmuştur. Suruç Devlet Hastanesi dâhil edildiği dokuz modelde geçiş öncesi Teknik Etkinlik Orantısı 067, geçiş sonrası ise 0,44 olarak bulunmuştur. Viranşehir Devlet Hastanesi dâhil edildiği dokuz modelde geçiş öncesi ve sonrası Teknik Etkinlik Orantısı 0,44 olarak bulunmuştur. Tüm modeller için toplamsal olarak bakıldığında, yapılan 88 değerlendirmede geçiş öncesi ve sonrası dönemde hastaneler 51 er kez etkin bulunmuştur. Tüm modeller için geçiş öncesi ve sonrası dönemde Teknik Etkinlik Orantısı 0,58 olarak bulunmuştur. Model 1 de, modele dâhil edilen 11 hastaneden, geçiş öncesi 7 hastane, geçiş sonrası ise 8 hastane etkin olarak bulunmuştur. Model 2 de, modele dâhil edilen 11 hastaneden, geçiş öncesi 8 hastane, geçiş sonrası ise 6 hastane etkin olarak bulunmuştur. Model 3 te, modele dâhil edilen 11 hastaneden, geçiş öncesi ve sonrası 5 hastane etkin olarak bulunmuştur. Model 4 te, modele dâhil edilen 9 hastaneden, geçiş öncesi ve sonrası 5 hastane etkin olarak bulunmuştur. Model 5 te modele dâhil edilen 10 hastaneden, geçiş öncesi ve sonrası 6 hastane etkin olarak bulunmuştur. Model 6 da, modele dâhil edilen 8 hastaneden, geçiş öncesi 4 hastane, geçiş sonrası

212 193 ise 3 hastane etkin olarak bulunmuştur. Model 7 de, modele dâhil edilen 7 hastaneden, geçiş öncesi 3 hastane, geçiş sonrası ise 4 hastane etkin olarak bulunmuştur. Model 8 de, modele dâhil edilen 11 hastaneden, geçiş öncesi 4 hastane, geçiş sonrası ise 7 hastane etkin olarak bulunmuştur. Model 9 da, modele dâhil edilen 11 hastaneden, geçiş öncesi 9 hastane, geçiş sonrası ise 7 hastane etkin olarak bulunmuştur (Tablo 4.3.1). Tablo de araştırmada kullanılan modellerde hastanelerin geçiş öncesi ve sonrası dönem girdi yönelimli teknik etkinlik (ÖDG) puan ortalamaları Wilcoxon İşaretli Sıra Testi ile karşılaştırılmıştır.

213 194 Tablo Araştırmada Kullanılan Modellerde Hastanelerin Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönem Girdi Yönelimli Teknik Etkinlik (ÖDG) Puanlarının Wilcoxon İşaretli Sıra Testi ile Karşılaştırılması, (Şanlıurfa). Etkinlik Puanı Model KVB Model Adı Dönem En En No Sayısı Ortalama S.S. Ortanca küçük büyük Z p 1 Dâhili Ayaktan Tedavi Geçiş öncesi 11 0,931 0, ,698 1 Hizmetleri Etkinlik Analizi Geçiş sonrası 11 0,960 0, , ,674* 0,500 2 Cerrahi Ayaktan Tedavi Geçiş öncesi 11 0,925 0, , Hizmetleri Etkinlik Analizi Geçiş sonrası 11 0,888 0, , ,214** 0,225 3 Acil Servis Ayaktan Tedavi Geçiş öncesi 11 0,871 0,159 0,902 0, Hizmetleri Etkinlik Analizi Geçiş sonrası 11 0,824 0,238 0,956 0, ,183** 0,237 4 Dâhili Yatarak Tedavi Geçiş öncesi 10 0,905 0, , Hizmetleri Etkinlik Analizi Geçiş sonrası 10 0,867 0,205 0,970 0, ,676** 0,499 5 Cerrahi Yatarak Tedavi Geçiş öncesi 10 0,887 0, ,535 1 Hizmetleri Etkinlik Analizi Geçiş sonrası 10 0,904 0, , ,314* 0,753 6 Ameliyathane Hizmetleri Geçiş öncesi 8 0,883 0,151 0,969 0, Etkinlik Analizi Geçiş sonrası 8 0,838 0,183 0,898 0, ,214** 0,225 7 Doğumhane Hizmetleri Geçiş öncesi 7 0,853 0, ,600 1 Etkinlik Analizi Geçiş sonrası 7 0,934 0, , ,461* 0,144 8 Finansal Etkinlik Analizi Geçiş öncesi 11 0,939 0,072 0,956 0,778 1 Geçiş sonrası 11 0,976 0, , ,371* 0,018 9 Genel Etkinlik Analizi Geçiş öncesi 10 0,996 0, , Geçiş sonrası 10 0,953 0, , ,069** 0,285 KVB: Karar Verme Birimi, S.S.: Standart sapma, * Negatif sıralar temeline dayalı, ** Pozitif sıralar temeline dayalı

214 195 Dâhili branş ayaktan tedavi hizmetlerinin değerlendirildiği birinci modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,931±0,107 (ortanca 1), geçiş sonrası ise 0,960±0,071 (ortanca 1) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (Z=-0,674, p=0,500). Cerrahi branş ayaktan tedavi hizmetlerinin değerlendirildiği ikinci modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,925±0,142 (ortanca 1), geçiş sonrası ise 0,888±0,144 (ortanca 1) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (Z=-1,214, p=0,225). Acil Servis ayaktan tedavi hizmetlerinin değerlendirildiği üçüncü modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,871±0,159 (ortanca 0,902), geçiş sonrası ise 0,824±0,238 (ortanca 0,956) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir (Z=-1,183, p=0,237). Dâhili branş yatarak tedavi hizmetlerinin değerlendirildiği dördüncü modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,905±0,140 (ortanca 1), geçiş sonrası ise 0,867±0,205 (ortanca 0,970) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (Z=-0,676, p=0,499). Cerrahi branş yatarak tedavi hizmetlerinin değerlendirildiği beşinci modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,887±0,169 (ortanca 1), geçiş sonrası ise 0,904±0,149 (ortanca 1) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir (Z=-0,314, p=0,753). Ameliyathane hizmetlerinin değerlendirildiği altıncı modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,883±0,151 (ortanca 0,969), geçiş sonrası ise 0,838±0,183 (ortanca 0,898) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (Z=-1,214, p=0,225). Doğumhane hizmetlerinin değerlendirildiği yedinci modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,853±0,188 (ortanca 1), geçiş sonrası ise

215 196 0,934±0,089 (ortanca 1) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir (Z=-1,461, p=0,144). Hastanelerin finansal olarak değerlendirildiği sekizinci modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,939±0,072 (ortanca 0,956), geçiş sonrası ise 0,976±0,058 (ortanca 1) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (Z=-2,371, p=0,018). Hastanelerin hizmet veya branş ayrımı yapmayarak genel olarak değerlendirildiği dokuzuncu modelde hastanelerin geçiş öncesi etkinlik puanları ortalaması 0,996±0.013 (ortanca 1), geçiş sonrası ise 0,953±0,095 (ortanca 1) olarak bulunmuştur. Etkinlik puan dağılımları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir (Z=-1,069, p=0,285) (Tablo 4.3.2).

216 TARTIŞMA 5.1. Çalışmaya Alınan Hastanelerin Girdi ve Çıktı Değişkenleri Hastanelerin VZA yöntemi ile etkinlik analizinde kullanılan girdi değişkenleri, sermaye yatırımları (capital investments), insan gücü (labor) ve hastane (işletme) giderleri (operating expenses) olarak üç ana kategoriye, çıktılar açısından ise hizmet çıktıları (ayaktan ve yatarak tedaviler) ve finansal çıktılar (hastane gelirleri) olarak iki ana bölüme ayırılabilmektedir (5). Eğitim faaliyeti olan hastaneler için ise eğitilen asistan sayısı, yazılan makale sayısı gibi değişkenler kullanılabilmektedirler (5, 124, 125). O Neill ve arkadaşları Dünya çapında VZA yöntemi kullanılarak yapılan hastane etkinlik araştırmalarını derledikleri çalışmalarında, girdileri yatakla ilgili özellikler, klinik personel, klinik dışı personel, çalışma saatleri, verilen hizmetler ve maliyetler şeklinde daha detaylı alt kategorilere de ayırmıştır (59). Bu araştırmadaki girdi değişkenlerini sermaye yatırımı, insan gücü ve hastane giderleri şeklinde ayrım üzerinden gidilerek seçilmiştir. Sermaye yatırımı olan yatak sayısı literatürde farklı ülkelerde yapılan birçok çalışmada girdi değişkeni olarak toplam yatak sayısı şeklinde kullanılmıştır (43, 85, 120, ). Burgess ve Wilson farklı çalışmalarında yatak sayılarını, yatış süresine göre kısa vadeli yatış için ve uzun vadeli yatış için kullanılan yatak sayıları olarak ayırmıştır ( ). Bununla beraber bazı çalışmalarda klinik servislerin yatak kapasiteleri ayrı ayrı girdi olarak modele alınmıştır. Örneğin DesHarnais ve arkadaşları çocuk servisi yatak sayısı, psikiyatrik servis yatak sayısı, uzun dönem bakım yatak sayısı ve yoğun bakım yatak sayısını ayrı girdi değişkeni olarak kullanmıştır (136). Hollingsworth ve Parkin, yatak sayılarını dâhili ve cerrahi klinikler için ayrı ayrı olacak şekilde girdi değişkeni olarak kullanmıştır (137). Bu çalışmada, oluşturulan modele göre, dâhili servis yatak sayısı, cerrahi servis yatak sayısı ve toplam yatak sayısı girdi değişkenleri olarak kullanılmıştır. Hastanelerin verdiği bir diğer hizmet türü ayaktan tedavi hizmetleridir. Grosskopf ve Valdmanis, 82 hastanenin VZA yöntemi ile etkinliğinin değerlendirildiği çalışmalarında, ayaktan tedavi hizmetleri için sermaye yatırımı olarak poliklinik oda sayısını kullanmıştır (138). TKHK KHB ne yönelik yayınladığı Birlik Değerlendirme El Kitabında ayaktan muayene hizmetlerinin SSA yöntemi ile

217 198 etkinlik analizinde sermaye yatırımlarından poliklinik oda sayısını kullanmıştır (23). Bu araştırmada da dâhili ve cerrahi ayaktan muayene hizmetlerinin değerlendirildiği modellerde poliklinik oda sayısı sermaye yatırımı girdi değişkeni olarak kullanılmıştır. Basson ve Butler, 23 hastanenin ameliyathanelerinin karşılaştırmalı etkinliklerini 2004 ve 2005 verilerini kullanarak VZA yöntemi ile değerlendirilmiştir. Girdi değişkeni olarak tam donanımlı ameliyathane sayısını kullanmıştır. Bu tanımı aktif olarak çalışabilmesi için tüm donanımların sağlandığı ameliyathane olarak açıklamıştır (139). Bir başka çalışmada ise 48 cerrahi kliniğin 2004 yılı verileri ile VZA ile etkinlik analizinde ameliyathanelerin 6 saatlik vardiyalara göre kullanımını girdi değişkeni olarak kullanmıştır (140). Bu araştırmada ameliyathane hizmetlerinin etkinlik analizinde sermaye yatırımı olarak aktif ameliyat odası kullanılmıştır. Bu tanım Basson ve Butler ın yaptığı tanıma benzer olacak şekilde monitör, anestezi cihazı gibi yardımcı cihazları bulunan ve hali hazırda kullanılabilen ameliyat odası sayısıdır. Doğum hizmetlerini değerlendirirken hastanelerin sermaye yatırımı girdi değişkeni olarak doğum odası veya doğum masası kullanılmaktadır (141). Bu araştırmada doğumhane hizmetleri etkinlik analizi modelinde, bazı hastanelerin doğum odalarında birden çok doğum masası olduğundan dolayı, sermaye yatırımı girdi değişkeni olarak doğum masası sayısı kullanılmıştır. İnsan gücü girdi değişkeni personel sayısı ya da emek giderleri şeklinde modele dâhil edilebilmektedir (59). Bazı çalışmalarda klinik personel sayısı, toplam hekim sayısı (142), pratisyen hekim sayısı (118), uzman hekim sayısı (143), ebe sayısı (144), hemşire sayısı (133,134), ebe ve hemşire sayıları toplamı (101, 131, 145), diğer sağlık personeli sayısı (99) ayrı girdi değişkeni olarak modele alınırken, ayrım yapılmadan personel sayısının tek bir değişken olarak kullanıldığı çalışmalar da mevcuttur (146,147). Klinik dışı personel genelde yaptığı işin türüne göre mesleki, teknik, yönetim ve büro işleri şeklinde ayrılarak insan gücü girdi değişkeni modele dâhil edilmektedir (59). Çalışmalarda klinik dışı personel sayısı (134), teknik personel sayısı (136), destek hizmetleri personeli sayısı (148) ve diğer personel sayısı (149) şeklinde adlandırmalar kullanılmaktadır.

218 199 Bu araştırmada dâhili branş uzman hekim sayısı, cerrahi branş uzman hekim sayısı, acil serviste çalışan hekim sayısı (Acil Tıp uzmanı ve pratisyen hekimlerin toplamı), toplam hekim sayısı, hemşire sayısı, ebe sayısı ve hekim dışı sağlık personeli sayısı insan gücü girdi değişkenleri olarak kullanılmıştır. Maliyet girdileri, hastane giderleri ve sermaye yatırımları, emek giderleri ve araç-gereç ve emek dışı giderler olarak sınıflandırılabilir (59). Athanassopoulos ve arkadaşları Yunanistan da 98 kamu hastanesinin VZA yöntemi ile etkinliklerini değerlendirdiği iki çalışmasında hastane giderlerini; emek giderleri, tıbbi malzeme giderleri ve emek dışı diğer giderler şeklinde ayırarak girdi değişkeni olarak kullanmıştır (118,150). Ayanoğlu ve arkadaşları Türkiye de hizmet veren 16 kamu hastanesinin etkinliklerini 2007 yılı verileri ile VZA yöntemi kullanarak değerlendirmiş, girdi olarak personel ücret ve giderleri ile elektrik, yakacak, hizmet alımı gibi dışarıdan sağlanan fayda giderlerini kullanmıştır (152). Türkiye de Sağlık Bakanlığı ve Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu na bağlı kuruluşlar, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu (152) kapsamında genel bütçeden ve 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun (153) kapsamında döner sermaye bütçesinden harcama yapıp ödenek alabilmektedir. Bu nedenle mali girdi ve çıktıları bu iki bütçe üzerinden farklı değişkenler kullanılarak belirlenebilmektedir. Bu bilgiler ışığında bu araştırmada; emek giderleri (maaş, tedavi, yolluk ödemeleri, nöbet ücretleri ve ek ödemeler toplamı), emek dışı sabit giderler (hizmet alımı giderleri, yakacak, akaryakıt, elektrik, su, ulaştırma-haberleşme ve kira giderleri toplamı), emek dışı değişken giderler (ilaç ve farmakolojik ürün giderleri, biyokimyasal ve gaz maddeleri içeren kimyasal giderleri, medikal malzeme giderleri ve laboratuvar malzemeleri giderleri toplamı) ve bu üç giderin toplamı olan toplam hastane gideri girdi değişkeni olarak kullanılmıştır. Literatürde yapılan çalışmalarda, çıktı değişkenlerinden ayaktan tedavi hizmetleri için, poliklinik sayısı (143, 154, 155) (klinik ayrımı yaparak) acil servis ve acil servis dışı poliklinik sayısı kullanılmıştır (156). Çalışmamızda ayaktan tedavi açısından; dâhili branş ayaktan muayene sayısı, cerrahi branş ayaktan muayene

219 200 sayısı, acil servis ayaktan muayene sayısı ve toplam muayene sayısı çıktı değişkeni olarak kullanılmıştır. Yatarak tedavilerde ise genel olarak yatan hasta sayısı (157,158) yatış süresi (159) veya taburcu olan hasta sayısı kullanılabilirken, özelde kliniğin tipine göre (obstetrik, psikiyatrik, cerrahi, yeni doğan, pediyatrik servis yatış sayısı, doğum sayısı gibi) ( ) sağlık hizmetinin süresine göre (kısa dönemli bakım, uzun dönemli bakım gibi) (133) veya sağlık sigortasının türüne göre (163) ayrı olarak yatılan gün sayısı kullanılabilmektedir. Çalışmamızda, yatarak tedavi hizmetleri açısından, kullanılan modelin tipine göre; dâhili servis yatılan gün sayısı, cerrahi servis yatılan gün sayısı ve toplam yatılan gün sayısı çıktı değişkenleri olarak kullanılmıştır. Cerrahi girişimlerde toplam ameliyat sayısı kullanılabilirken (164,165), yatış durumuna göre ayaktan ve yatarak cerrahi girişim sayıları da kullanılmıştır (132, 166, 167). Türkiye de ameliyatlar, Girişimsel İşlemler Yönergesi ekinde yer alan Girişimsel İşlemler Listesi nde belirtildiği üzere; A1, A2, A3, B, C ve D grubu ameliyatlar olarak sınıflandırılmıştır. Bu sıralama ameliyatın özelliğine göre yapılmıştır. Buna göre A grubu büyük ölçekli (daha fazla özellikli) ameliyat grubu iken, D grubu daha az özellikli ameliyatları içerir (62). Zengin Türkiye genelinde 444 hastanenin etkinliklerini incelediği tez çalışmasında bu 5 grup girişimsel işlemi çıktı değişkeni olarak kullanmıştır (168). TKHK KHB ne yönelik hazırladığı değerlendirme el kitabında girişimsel işlemlerin etkinlik analizlerinde gruplara göre ağırlıklandırma yapmaktadır. Girişimsel işlemlerin özelliklerine göre yapılan bu ağırlıklandırmada A grubu ameliyatlar 5 katsayısı ile, B grubu ameliyatlar 3 katsayısı ile, C grubu ameliyatlar 2 katsayısı ile çarpılarak ağırlıklandırılmaktadır. Bu ağırlıklandırma sonrası A, B, C ve D grubu ameliyat sayıları toplanarak Ağırlıklı Ameliyat Sayısı bulunmaktadır (23). Bu çalışmada ameliyathane hizmetlerini değerlendirirken, ameliyathane gerekliliği bulunmayan E grubu girişimsel işlemler kapsam dışında tutulup, ameliyat sayıları bu sınıflandırmaya uygun şekilde ağırlıklandırılarak çıktı değişkeni olarak belirlenmiştir. VZA yöntemi kullanılarak hastanelerde verilen doğum hizmetleri değerlendirilirken en sık kullanılan çıktı değişkeni doğum sayısı dır (41, 103, 144,

220 ). Türkiye de yapılan çalışmalarda da sıklıkla doğum sayısı çıktı değişkeni olarak kullanılmıştır (43, 169, 170). Morey ve arkadaşları 300 federal olmayan hastanenin VZA yöntemi ile etkinlik analizini yaptığı çalışmasında doğum sayılarını normal doğum ve sezaryen doğum olarak ayırmıştır (172). Çalışmaya alınan hastanelerin bazılarında Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanları olmaması ve sezaryen oranlarının düşük olması nedeniyle, Doğumhane hizmetleri etkinlik analizinde sadece Normal doğum sayıları çıktı değişkeni olarak kullanılmıştır. VZA yöntemi ile yapılmış birçok çalışmada finansal çıktı değişkeni hastane gelirleri kullanılmıştır. Bu çalışmaların çoğunda finansal çıktılar farklı isimlerle (toplam gelir, hastane geliri, toplam işletme geliri gibi), hizmet çıktıları ile birleştirilerek modele konulurken (17, 104, 105, 112, 151, 172) bir çalışmada çıktı olarak sadece finansal değişkenler kullanılmıştır (toplam hizmet geliri) (173). Bu çalışmada finansal etkinliğin ayrı olarak değerlendirilmesi amacıyla, girdileri de sadece finansal değişkenlerden oluşan Finansal Etkinlik Analizi modelinin çıktısı olarak, toplam hastane geliri kullanılmıştır Çalışmaya Alınan Hastanelerin Geçiş Öncesi ve Sonrası Dönem İnsan Gücü, Sermaye Yatırımı ve Finansal Gelir Gider Durumları Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrası dönemde dâhili uzman hekim, cerrahi uzman hekim, pratisyen hekim, toplam hekim, hemşire ve sağlık hizmetleri sınıfı personel sayısı ve yatak kapasitesi açısından en fazla personele sahip hastanedir. Bozova, Halfeti, Harran ve Hilvan Devlet Hastaneleri hem geçiş öncesi dönemde, hem de geçiş sonrası dönemde toplam yatak sayıları açısından en düşük kapasiteye sahip dört hastanedir. Bu dört ilçe 2004 yılında Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yapılan İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması na göre Şanlıurfa ili içerisinde en son sırada yer almıştır. Yine aynı araştırmada Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin bulunduğu merkez ilçe sosyoekonomik düzeyi en yüksek ilçe olarak saptanmıştır (174). Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve geçiş sonrası dönemde doğum masasına sahip değildir. Bu hastanede normal doğum yapılmamaktadır. Bunun

221 202 nedeni Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin bulunduğu merkez ilçede 200 yataklı Şanlıurfa Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi nin bulunması olabilir (175). Finansal değişkenler incelendiğinde, Balıklıgöl Devlet Hastanesi hastaneler içerisinde geçiş öncesi dönemde %27,66 ile en fazla emek giderine sahip hastanedir. Balıklıgöl Devlet Hastanesi ni %14,38 ile Siverek, %12, 96 ile Viranşehir ve %10,60 ile Birecik Devlet Hastaneleri takip etmektedir. Benzer şekilde geçiş sonrası dönemde de %26,13 ile emek giderlerinde birinci sırada Balıklıgöl Devlet Hastanesi gelmektedir. Bu hastaneyi geçiş sonrası dönemde %13,96 ile Siverek, %13,72 ile Viranşehir ve %10,66 ile Birecik Devlet Hastanesi gelmektedir (Tablo ). Bu sıralamanın nedeni olarak bu dört hastanenin en fazla personel sayılarına sahip hastaneler olması söylenebilir. Hastanelerin genelinde emek dışı sabit giderlerde geçiş öncesi döneme göre geçiş sonrası dönemde yüzde olarak azalma olmuştur. Bu görece bir azalmadır çünkü tüm hastanelerin emek dışı sabit giderlerinde miktar olarak artış olmasına karşın Viranşehir ve Siverek hastanelerindeki artış miktarının daha fazla olması diğer hastanelerde yüzde olarak azalmaya sebep olmuştur. Viranşehir Devlet Hastanesi nin emek dışı sabit giderleri geçiş öncesi dönemde %12 den, geçiş sonrası %13,72 ye yükselmiştir. Bu artışın nedeni hastanenin kira ve elektrik giderlerinin 2013 yılında 2012 yılına göre 4 kat artmış olmasıdır (Tabloda verilmemiştir). Siverek Devlet Hastanesi nde ise geçiş öncesi %15,94 olan emek dışı sabit giderler, geçiş sonrası %21,93 e yükselmiştir. Bu artışın nedeni ise hastanenin elektrik giderlerinin 7 katına çıkmasıdır (Tabloda verilmemiştir). Elektrik giderlerindeki artış kurumların birikmiş elektrik borçlarını ödemelerinden kaynaklanıyor olabilir. Diğer olası nedenler ise elektrik tüketimi yüksek teknolojiye sahip araç ve gereçlerin hizmete girmiş olması, elektrik dağıtımındaki yeni uygulamalar veya inşaat-onarım süreçleri olabilir (176). TKHK yakın dönemde KHB ne elektrik giderlerinin azaltılması ve enerji verimliliğinin sağlanması amacıyla bir dizi önlemin alınmasını önermiştir (177). Geçiş sonrası dönemde tüm hastanelerin emek giderleri toplamı geçiş öncesi döneme göre %6,75 artmıştır. Bu hastaneler kamu hastaneleri ve çalışanlar da kamu çalışanları olduğu için devlet memurları maaşlarına yapılan maaş oranlarında emek giderlerinde artış saptanmıştır yılında Kamu Görevlileri Hakem Kurulu nun

222 203 aldığı kararla devlet memurlarına, 2013 yılının ilk altı ayında %3, ikinci altı ayında %3 olmak üzere zam yapılmıştır. Enflasyon farkı da (%0,14) hesaba katıldığında sonuç emek giderlerindeki yüzde artış ile benzer çıkmaktadır (178). Emek giderlerindeki bu düşük artış miktarına rağmen emek dışı sabit giderlerde geçiş sonrasında geçiş öncesi döneme göre %44,83, emek dışı değişken giderlerde %75,24 artış olmuştur. Geçiş sonrası dönemde göre geçiş öncesi döneme göre tüm hastanelerin gelirlerinde artış saptanmıştır. Tüm hastanelerin gelirleri toplamına bakıldığında geçiş öncesi dönemde TL iken geçiş sonrası dönemde %21,74 artışla TL ye yükselmiştir Farklı Modellere Göre Etkinlik Analizleri Araştırmada elde edilen bulgular karşılaştırmalı etkinlik analizini temel almaktadır. Analiz sonuçları bir hastanenin tekil olarak etkin olduğunu göstermemektedir. Etkinlik puanları çalışmada oluşturulan modellere dâhil edilen tüm hastaneler içerisinde o hastanenin görece etkinliğini belirtmektedir. Bu nedenle araştırmanın sonuçları literatürdeki bu alanda yapılmış diğer çalışmalarla desteklenerek yorumlanmalıdır. Hastanelerde verilen hizmetlere ve girdi-çıktı değişkenlerine göre 9 farklı model oluşturulmuştur. İlk yedi modelde farklı hizmet alanlarına yönelik etkinlik analizi, sekizinci modelde finansal etkinlik analizi, dokuzuncu modelde ise hastanelerin genel etkinlik analizi yapılmıştır Dâhili branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizi Dâhili branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizinin yapıldığı Model 1 in sonuçlarına göre; geçiş öncesi dönemde 5, geçiş sonrası dönemde ise 3 hastane tam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde ve sonrasında 7 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi 5 hastane etkinken, geçiş sonrasında etkin hastane sayısı 3 e düşmüştür.

223 204 Akçakale Devlet Hastanesi geçiş öncesi ve sonrasında toplam, teknik ve ölçek olarak etkin bulunmuştur. Balıklıgöl Devlet Hastanesi geçiş öncesinde toplam, teknik ve ölçek olarak etkinken, geçiş sonrasında ölçek ve toplam etkinlik puanları ya düşmüştür. Bu sonuç geçiş sonrası dönemde hemşire sayısındaki görece fazlalıktan kaynaklanmaktadır. Geçiş öncesi döneme göre geçiş sonrası dönemde dâhili branş ayaktan tedavi hizmetlerinde göze çarpan en büyük iyileşme Suruç, Halfeti ve Harran Devlet Hastaneleri nde yaşanmıştır. Ceylanpınar Devlet Hastanesi toplam, teknik ve ölçek etkinliği puanlarını geçiş sonrası dönemde geçiş öncesi döneme göre arttırmıştır. Bu bulgu Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin, geçiş sonrası dönemde geçiş öncesi döneme göre hem yönetsel işleyiş, hem de kaynakların ölçeğe göre kullanımı açısından daha etkin hale geldiğini göstermektedir. Bununla birlikte geçiş öncesi dönemde ölçeğe göre artan getiriye sahip hastane, geçiş sonrası dönemde ölçeğe göre azalan duruma geçmiştir. Bu durum Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin dâhili branş poliklinik muayene sayısında görece artış olmadığı sürece, poliklinik muayene sayılarını arttırmak amaçlı dâhili branş hekim ve hemşire istihdamı ile poliklinik oda sayısını artırımı planlamasından kaçınması gerekliliğini göstermektedir. Aynı durum Birecik ve Siverek Devlet Hastaneleri için de geçerlidir. Hilvan Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde toplam, teknik ve ölçek olarak etkinken, geçiş sonrası dönemde etkin değildir. Bu bulgu Hilvan Devlet Hastanesi nin geçiş sonrası dönemde geçiş öncesi döneme göre hem yönetsel işleyiş, hem de kaynakların ölçeğe uygun kullanımı açısından sorunlar olduğu şeklinde yorumlanabilir. Hastane geçiş sonrası dönemde ölçeğe göre artan getiriye sahiptir. Bu bulgu hastanenin görece etkin referans hastaneleri örnek alarak, iyi bir yönetsel işleyiş ve kaynakların ölçeğe uygun kullanımı ile etkin duruma geçebileceğinin göstergesidir.

224 Cerrahi branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizi Cerrahi branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizinin yapıldığı Model 2 nin sonuçlarına göre; geçiş öncesi dönemde 4, geçiş sonrası dönemde ise 1 hastane toplam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde 8 hastane, geçiş sonrasında ise 6 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi 4 hastane etkinken, geçiş sonrasında etkin hastane sayısı 1 e düşmüştür. Genel olarak bakıldığında geçiş sonrasında cerrahi branş ayaktan tedavi hizmetlerinde geçiş öncesine göre etkinlik düzeylerinde görece azalma olmuştur. Hastaneler özelinde değerlendirildiğinde Ceylanpınar ve Birecik Devlet Hastaneleri hariç diğer hastanelerin tümünde etkinlik puanlarında azalma saptanmıştır Acil servis hizmetleri etkinlik analizi Acil servis hizmetlerinin değerlendirildiği Model 3 ün bulgularına göre; geçiş öncesi dönemde 2, geçiş sonrası dönemde ise 2 hastane toplam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde 5 hastane, geçiş sonrasında ise 5 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi 2 hastane etkinken, geçiş sonrasında etkin hastane sayısı 2 dir. Genel değerlendirme açısından geçiş öncesi dönem ile geçiş sonrası dönemdeki etkin hastane sayıları eşit olarak bulunmuştur. Geçiş sonrası dönemde geçiş öncesi döneme göre, Akçakale, Birecik, Ceylanpınar ve Haran Devlet Hastanelerinin etkinlik puanları görece artmışken, diğer hastanelerin puanları görece azalmıştır Dâhili branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizi Model 4 te dâhili branş yatarak tedavi hizmetlerinin etkinlik analizi yapılmıştır. Halfeti Devlet Hastanesi, geçiş öncesi dönemde dâhili branş yatılan gün sayısı sıfır olduğu için modele dâhil edilmemiştir.

225 206 Model 4 ün bulgularına göre; geçiş öncesi dönemde 2, geçiş sonrası dönemde ise 3 hastane toplam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde 6 hastane, geçiş sonrasında ise 5 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi 2 hastane etkinken, geçiş sonrasında etkin hastane sayısı 3 tür Cerrahi branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizi Model 5 te cerrahi branş yatarak tedavi hizmetlerinin etkinlik analizi yapılmıştır. Halfeti Devlet Hastanesi, geçiş öncesi ve sonrası dönemde cerrahi branş yatılan gün sayısı sıfır olduğu için modele dâhil edilmemiştir. Model 5 in bulgularına göre; geçiş öncesi dönemde 4, geçiş sonrası dönemde ise 3 hastane toplam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde ve sonrasında 6 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi 4 hastane etkinken, geçiş sonrasında etkin hastane sayısı 3 tür. Genel olarak değerlendirildiğinde cerrahi branş yatarak tedavi hizmetlerinde geçiş öncesi dönemde geçiş sonrasına göre daha fazla sayıda etkin hastane olduğu saptanmıştır Ameliyathane hizmetleri etkinlik analizi Model 6 da ameliyathane hizmetlerinin etkinlik analizi yapılmıştır. Bozova, Halfeti ve Hilvan Devlet Hastaneleri, aktif ameliyat oda sayıları 0 olduğu için modele dâhil edilmemiştir. Model 6 nın bulgularına göre; geçiş öncesi dönemde 1, geçiş sonrası dönemde ise 1 hastane toplam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde 4 hastane, geçiş sonrasında ise 4 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi 1 hastane etkinken, geçiş sonrasında etkin hastane sayısı 1 dir. Genel olarak değerlendirildiğinde ameliyathane hizmetlerinin değerlendirildiği bu modelde etkin hastane sayıları açısından sonuçların geçiş öncesi ve sonrası dönemde benzer olduğu bulunmuştur.

226 Doğumhane hizmetleri etkinlik analizi Model 7 de doğumhane hizmetlerinin etkinlik analizi yapılmıştır. Balıklıgöl DH, geçiş öncesi ve sonrası dönemde doğum masası sayısı 0 olduğu için, Bozova, Halfeti ve Harran Devlet Hastaneleri, canlı doğum sayıları model için yeterli olmaması nedeniyle modele dâhil edilmemiştir. Model 7 nin bulgularına göre; geçiş öncesi ve sonrası dönemde 2 hastane toplam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde 3 hastane, geçiş sonrasında ise 4 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi ve sonrası dönemde 2 hastane etkin bulunmuştur. Genel olarak hastanelerin etkinlik puanlarında geçiş öncesi döneme göre geçiş sonrası dönemde görece bir artış olmuştur Finansal etkinlik analizi Model 8 de hastanelerin finansal etkinlik analizi yapılmıştır. Modelin bulgularına göre; geçiş öncesi dönemde 1 hastane, geçiş sonrası dönemde 6 hastane toplam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde 4 hastane, geçiş sonrasında ise 7 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi dönemde 3 hastane ve geçiş sonrası dönemde 6 hastane etkin bulunmuştur. Genel olarak değerlendirildiğinde finansal etkinlik analizinde geçiş öncesi döneme göre geçiş sonrası dönemde etkin hastane sayısında gözle görülür bir artış olmuştur. Bununla beraber etkin olmayan hastaneler de dâhil olmak üzere geçiş sonrasında hastanelerin tamamında yakının tüm etkinlik puan türlerinde artış olmuştur. Finansal olarak etkinlik puan türlerinde tek gerileme olan hastane Ceylanpınar Devlet Hastanesi dir. Hastanenin geçiş sonrası dönemde teknik etkinlik puanında artış, ölçek etkinliği puanında azalma olmuştur. Toplam etkinlik puan türü ise geçiş öncesi dönem 0,877 iken geçiş sonrasında 0,875 e gerilemiştir. Hastanenin yönetsel performansındaki başarının yanı sıra finansal kaynakların ölçeğe uygun kullanımının sağlanması ile etkinlik puanlarında ilerleme sağlanabileceği öngörülmüştür.

227 208 Finansal olarak etkin olmayan hastanelerin etkin olabilmeleri için girdilerindeki olası iyileştirme yüzdeleri incelendiğinde; finansal toplam etkinlik analizinde geçiş öncesi dönemde özellikle emek dışı değişken giderlerde yüzde olarak azalma sağlanması gerekliliği görülmektedir. Daha az iyileştirme yüzdeleri emek dışı sabit giderlerde, en az iyileştirme yüzdesi ise emek giderlerinde olduğu saptanmıştır. Geçiş sonrası dönemde ise bu durum değişerek, iyileştirme yüzdeleri emek giderleri, emek dışı sabit giderler ve emek dışı değişken giderlerde benzer bulunmuştur. Bu bulgu, miktar olarak artış olsa bile emek dışı sabit ve değişken giderlerin, hastane gelirine dönüştürülmesinde geçiş sonrası dönemde görece başarı sağlandığı şeklinde yorumlanabilir. Finansal teknik etkinlik analizinde göze çarpan bulgu; Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin aynı çıktılarla etkin duruma geçebilmesi için girdilerinde yapması gereken iyileştirme yüzdelerinde saptanmıştır. Geçiş öncesi dönemde iyileştirme yüzdeleri emek giderlerinde -%12,3, emek dışı sabit giderlerde -%24,2 ve emek dışı değişken giderlerde -%95,3 iken geçiş sonrası dönemde emek giderlerinde -%17,1, emek dışı sabit ve değişken giderlerde ise -%2,1 olarak saptanmıştır. Diğer hastanelerden farklı olan bu durum Ceylanpınar Devlet Hastanesi nin geçiş sonrasında aynı finansal çıktılarla etkin olabilmesi için en fazla iyileştirmenin hastanenin emek giderleri üzerinden yapılması gerektiğini açığa çıkarmıştır. Diğer hastanelerde iyileştirme yüzdeleri her üç gider türü içinde benzer şekilde bulunmuştur Genel etkinlik analizi Yapılan ilk yedi modelde hastanelerin verdiği sağlık hizmetlerine göre etkinlik analizi, sekizinci model de ise finansal etkinlik analizi yapılmıştır. Yapılan son model olan Model 9 da hastanelerin genel etkinlik analizi yapılmıştır. Bu modelde sağlık hizmetlerinin tür ayrımı yapılmamıştır. Girdi değişkeni olarak hekim sayısı, sağlık hizmetleri sınıfı personel sayısı, hastanenin yatak sayısı kullanılmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise ayaktan tedavi hizmetleri için toplam poliklinik muayene sayısı, yatarak tedavi hizmetleri için ise yatılan gün sayısı kullanılmıştır. Bu değişkenler hastanelerin VZA ile etkinliklerinin değerlendirilmesinde sıklıkla

228 209 kullanılmaktadır (179). Halfeti Devlet Hastanesi geçiş öncesi dönemde toplam yatılan gün sayısı 0 olduğu için modele dâhil edilmemiştir. Model 9 un sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde; geçiş öncesi dönemde 4 hastane, geçiş sonrası dönemde 4 hastane toplam etkin olarak bulunmuştur. Teknik etkinlik analizinde ise geçiş öncesinde 9 hastane, geçiş sonrasında ise 7 hastane etkin olarak bulunmuştur. Ölçek etkinliği açısından ise geçiş öncesi dönemde 4 hastane ve geçiş sonrası dönemde 4 hastane etkin bulunmuştur. Genel etkinlik analizinde geçiş öncesi döneme göre geçiş sonrası dönemde etkin hastane sayısında azalma olmuştur. Geçiş öncesi dönemde toplam olarak etkin bulunmayan Birecik, Ceylanpınar, Harran ve Hilvan Devlet Hastaneleri ölçeğe göre artan getiriye sahiptir. Geçiş sonrası dönemde ise etkin bulunmayan tüm hastaneler ölçeğe göre artan getiriye sahiptir. Bu bulgu adı geçen hastanelerin hizmet üretimi açısından gelişime açık olduğunu göstermektedir. Bir diğer deyişle bir birim girdi ile birden fazla birim çıktı alabilecekken, dışsal faktörlerden dolayı kapasitesinin altında hizmet üreterek bir birim çıktı almakla yetinmektedir (180). Bunun nedeni hastanenin coğrafi konumu, hastaların tercihleri, iklim koşulları gibi dışsal nedenler olabilir. Bu dışsal nedenlerin araştırılarak ortadan kaldırılması ve gelişime açık bu hastanelere uygun yatırımların yapılması ile etkin duruma geçebilecekleri söylenebilir (179). Geçiş öncesi dönemde toplam olarak etkin bulunmayan Siverek ve Viranşehir Devlet Hastaneleri ölçeğe göre azalan getiriye sahiptir. Geçiş sonrasında ise Viranşehir Devlet Hastanesi etkin duruma geçmiştir. Bu bulgu Viranşehir Devlet Hastanesi nin geçiş sonrasında yatak sayısının arttırılarak gelişme potansiyelinin artmasıyla çıktı sayılarında görece artış olmasından kaynaklanıyor olabilir. Benzer sonuç Siverek Devlet Hastanesi için de geçerlidir. Siverek Devlet Hastanesi geçiş sonrası dönemde ölçeğe göre artan getiriye sahiptir. Siverek Devlet Hastanesi nin geçiş öncesi yatak sayısı ortalama 78 iken, geçiş sonrasında 131,92 ye yükselerek gelişme potansiyelinde artış yaşanmış olabilir. Bununla beraber hastanenin yönetimsel performansındaki düşüş nedenli teknik etkinliği puanındaki azalma, çıktı sayılarında görece azalmaya neden olarak toplam etkin olmamaya yol açmış olabilir.

229 210 Yatak sayılarının dışında daha farklı uygulamalar ile bu hastanelerin büyüme ve gelişme potansiyellerinde artış yaşanmış olabilir (92). Türkiye genelinde yatak işgal oranı %50 nin altında kalan 245 devlet hastanesinin 2009 verileri ile VZA yöntemi ile etkinlik analizlerinin yapıldığı bir çalışmada girdi değişkeni olarak; yatak sayısı, oda sayısı, pratisyen doktor sayısı, uzman doktor sayısı ve yardımcı sağlık personeli sayısı, çıktı değişkeni olarak ise; yatak işgal oranı, ortalama kalış gün sayısı, yatan hasta oranı ve hastanelerin SGK kurum ödemeleri kullanılmıştır. Çalışmada 21 hastane (%8,6) etkin olarak bulunmuştur. Çalışmaya alınan Şanlıurfa ilinde hizmet veren Suruç, Siverek, Harran, Ceylanpınar ve Birecik Devlet Hastaneleri arasında, toplam etkinlik puanı sıralamasında birinci sırada Suruç Devlet Hastanesi gelmiştir (181). Bu bulgu bizim çalışmamızda yer alan hastanelerin geçiş öncesi dönem genel toplam etkinlik analizi sonuçları ile örtüşmektedir. Sağlık Bakanlığı hastanelerini illere göre girdi yönelimli toplam, teknik ve ölçek etkinliklerinin incelendiği, 80 ili kapsayan, 1998 yılında yapılan bir çalışmaya göre; Türkiye çapında 66 il (%82,5) toplam etkin değil, 44 il (%55) teknik olarak etkin değildir. Şanlıurfa ili teknik olarak etkin olarak saptanmışken, ölçek ve toplam etkinlik puanları 0,837 olarak bulunmuştur (51) yılında 81 il bazında Sağlık Bakanlığı na bağlı 846 hastanenin yılları arasındaki verileriyle yapılan girdi yönelimli benzer bir çalışmaya göre ise 2006 yılında 48 il (%59,3) toplam olarak etkin, 62 il ise (%76,5) teknik olarak etkin bulunmuştur. Şanlıurfa ili 2006 yılında tam etkin saptanmıştır. Aynı çalışmada Türkiye deki etkin bulunmayan illerin etkin duruma geçebilmelerinin aynı çıktılara girdi olarak kullanılan uzman hekim, pratisyen hekim ve yatak sayılarının %3 eksiği ile ulaşması ile sağlanabileceğini bulunmuştur (17). Türkiye deki SB na bağlı hastaneler, özel hastaneler ve Sosyal Sigortalar Kurumu na (SSK) bağlı hastanelerin 2003 yılı verileri ile VZA yöntemi kullanılarak yapılmış bir diğer çalışmada, SSK na bağlı hastanelerin toplam etkinlik puanları ortalaması 0,733, özel hastanelerin 0,493 ve SB na bağlı hastanelerin 0,443 olarak bulunmuştur. Dönemin SSK Şanlıurfa Hastanesi olan Balıklıgöl Devlet Hastanesinin toplam etkinlik puanı 0,591 olarak bulunmuştur (182). Bizim çalışmamızın

230 211 bulgularından farklı olarak Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin etkinlik puanının düşük olması hastane yönetiminin SSK ndan Sağlık Bakanlığı na geçmiş olması olabilir. Türkiye de performansa dayalı ödeme sisteminin (PDÖS) kamu hastanelerinin etkinliği üzerine etkilerini araştırmak amaçlı yapılan bir çalışmada hastanelerin performansı iller bazında değerlendirilmiştir. Çalışmada girdi değişkenleri olarak yatak sayısı, pratisyen hekim ve uzman hekim sayıları, çıktı değişkeni olarak ise yatan hasta sayısı, ayakta hasta sayısı ve ameliyat sayıları alınmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre PDÖS, sağlık personelinin üretkenliğini ve önceden yeteri kadar sağlanmayan sağlık hizmetlerinin çıktı miktarını artırmada başarılı olmuştur. Ayrıca toplam etkinlikteki artışın nedeninin ölçek verimliliği olduğu görülmüş, buna karşın teknik etkinlikte gelişme gözlenmemiştir. Bunun nedeni olarak hastane yönetimlerinin kısa dönemde yenilenen sisteme adapte olamaması olarak belirtilmiştir. Söz konusu çalışmada Şanlıurfa ilinin PDÖS öncesi teknik etkinlik puanı 1, ölçek ve toplam etkinlik puanı 0,700 iken, PDÖS sonrası tam etkin olarak bulunmuştur. Türkiye genelinde hastane yönetimleri sisteme adapte olamamışken, Şanlıurfa ilinde hastane yönetimleri PDÖS ne uyum sağlamıştır (183). SSA yöntemi ile Türkiye genelinde 332 hastanenin etkinlik analizinin yapıldığı bir diğer çalışmada ise PDÖS nin hastanelerde maliyet etkinliği arttırmadığı saptanmıştır. Söz konusu çalışmada girdi değişkenleri emek ve sermaye yatırımlarının parasal karşılığı (emek giderleri ve sermaye fiyatı), çıktı değişkenleri ise poliklinik sayısı ve hasta günü sayısı olarak belirlenmiştir. Çalışmada Şanlıurfa ilinde bulunan hastanelerin 2007, 2008 ve 2009 yılları ortalama etkinlik puanı sıralamasına göre birinci sırada Balıklıgöl Devlet Hastanesi gelmektedir. (53). En etkin hastane olarak Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin olması bu çalışmanın bulgularıyla benzerdir Modellerin Teknik Etkinlik Puanları Açısından Genel Değerlendirmesi Hastane yönetimlerinde yapılan reformların hastane etkinliklerine etkisi değerlendirilirken daha fazla sıklıkla teknik etkinlik analizi (VRS) kullanılır (184). Bunun nedeni teknik etkinlik puanının yönetimin performansını, ölçek etkinlik puanı

231 212 ise kaynakların hastane ölçeğine uygun kullanılıp kullanılmadığını değerlendirirken, toplam etkinlik puanının her ikisindeki değişiklikleri ölçmesidir (179). Bu nedenle bu bölümde hastanelerin bir önceki bölümde yapılan teknik etkinlik analizlerinin genel değerlendirmesi sunulmuştur. Araştırmada kullanılan ilk yedi model verilen hizmete ve hizmetin verildiği branşlara özel olarak tasarlanmıştır. Sekizinci model hastanelerin finansal etkinliğini değerlendirmek amacıyla, dokuzuncu model ise finansal değişkenler dışında branş veya hizmet ayrımı yapmadan genel değerlendirme yapmak amacıyla tasarlanmıştır. Şanlıurfa ilinde KHB ne bağlı ve araştırmaya katılan 11 hastanenin 3 ünde (Birecik, Bozova, Hilvan Devlet Hastaneleri) geçiş öncesi döneme göre geçiş sonrası dönemde teknik etkinlik orantısı artmış, 4 ünde azalmış (Akçakale, Halfeti, Siverek ve Suruç Devlet Hastaneleri), 4 ünde ise değişmemiştir (Balıklıgöl, Ceylanpınar, Harran ve Viranşehir Devlet Hastaneleri). Toplamda 11 hastane 9 modelde 88 kez analize girmiş ve hem geçiş öncesi, hem de geçiş sonrası dönemde teknik olarak 51 er kez etkin olarak bulunmuşlardır (modellerin tümü için TEO=0,58). Teknik etkinlik orantısı (TEO) en iyi durumda olan Balıklıgöl Devlet Hastanesi dir. Teknik etkinlik orantısı en kötü durumda olanlar ise Birecik, Ceylanpınar, Siverek ve Viranşehir Devlet Hastaneleridir. Bu hastanelerin diğer ilçe hastanelerine göre personel sayıları ve yatak sayısı açısından daha büyük hastaneler olması dikkat çekicidir. Bu hastanelerin bir diğer ortak noktası 2012 ADNKS sonuçlarına göre, bulundukları ilçelerin kentsel nüfusunun kırsal nüfusuna oranının, diğer hastanelerin bulunduğu ilçelere göre daha fazla oluşudur. (185). Balıklıgöl Devlet Hastanesi personel ve yatak kapasitesi açısından en büyük hastane olması ve bulunduğu merkez ilçenin kentsel nüfusunun kırsal nüfusa oranının fazla olmasına rağmen etkinlik analizlerinde en iyi durumda olan hastane olarak saptanmıştır. Hastanelerin etkinlikleri ülkenin sosyo-demografik ve coğrafi açıdan farklı bölgelerinde değişiklik gösterebilmektedir (186). Mick ve Morlock 1980 li yıllarda yapılan araştırmaları derledikleri çalışmalarında 50 yatağın altındaki kırsal hastanelerin, daha büyük kırsal hastaneler ve kentsel hastanelere göre etkinliklerinin daha düşük olduğu saptamışlardır. Bu durumun nedeni olarak ise 50 yatak altı kırsal

232 213 hastanelerde verilen hizmet türünün sınırlı olmasından dolayı, bu hastanelerin sabit giderleri karşılayacak hasta sayısına ulaşamamaları olarak savunmuşlardır (187). Bir diğer çalışmada 98 genel hastanenin 1992 yılı verileri ile VZA yöntemini kullanarak etkinlik analizi yapılmış, kentsel bölge hastanelerinin kırsal bölge hastanelerine göre daha etkin olduğunu saptamıştır (150). Gruca ve Nath a göre kırsal ve kentsel hastanelerin farklı hizmet alanlarına yönelmektedir. Kırsal hastaneler bulundukları toplum içerisinde yaygın olan kronik hastalıkların uzun dönem bakım hizmetlerini, kentsel hastanelerin ise daha çok akut bakım hizmetlerini sunmaktadır. VZA yöntemi kullanarak yaptıkları çalışmada, hastanelerin büyüklüğü veya kentsel/kırsal bölgede oluşlarına göre teknik etkinlik puanlarında anlamlı fark bulamamışlardır (130). VZA yöntemi ile yapılan bir diğer çalışmada da hastanelerin kırsal veya kentsel bölgede oluşları ile teknik etkinlikleri arasında fark saptanmamış, etkinlikteki değişmenin daha çok hastane klinik hizmetinin kalitesi ile ilgili olduğu öne sürülmüştür (188). Garcia-Lacelle ve Martin VZA yöntemi ile hastane etkinliklerini inceledikleri çalışmalarında kırsal bölgede yer alan hastaneler ile kentsel bölgede yer alan hastaneler arasında teknik etkinlik açısından fark bulamamış ancak kırsal bölgede yer alan hastanelerin hasta memnuniyeti açısından daha iyi durumda olduklarını saptamışlardır (189). Schuhmann kırsal hastanelerin finansal performanslarının kentsel hastanelere göre daha iyi olduğunu, bunun nedeninin çalışanların ayaktan tedaviye odaklanmaları ve düşük emek giderleri olduğunu savunmuştur (190). Bununla birlikte kentsel ve kırsal hastanelerin finansal performanslarını etkileyen faktörler farklı olabilir. Kentsel hastaneler piyasa şartlarından daha fazla etkilenirken, kırsal hastanelerin finansal performansı kamu geri ödemeleriyle doğrudan ilişkilidir (191). Türkiye çapında 2006, 2007, 2008 ve 2009 verileri ile yatak sayılarına göre 41 i küçük, 39 u büyük ölçekli olmak üzere 80 kamu hastanesinde VZA yöntemi ile yapılan bir çalışmada, girdi değişkeni olarak; uzman hekim sayısı, pratisyen hekim sayısı, yatak sayısı, toplam gider miktarı, çıktı değişkeni olarak; poliklinik ve acil muayene sayısı, büyük ölçekli ameliyat sayısı, yatılan gün sayısı ve toplam gelir kullanılmıştır. Bu çalışmada, küçük ölçekli hastanelerin etkinlik puan ortalaması büyük ölçekli hastanelerden daha büyük bulunmuştur. Küçük ölçekli hastaneler

233 214 grubundaki etkin hastane sayısı, büyük ölçekli gruptakilere göre daha fazla olduğu saptanmıştır (172). Araştırmada kullanılan dokuz modelden Finansal Etkinlik Analizi Modelinde teknik etkinlik puanı geçiş sonrası dönemde geçiş öncesi döneme göre daha yüksek bulunmuştur. Bu bulgu finansal etkinlik modelinde geçiş sonrası teknik etkin hastane sayısının geçiş öncesine göre fazla olmasını desteklemektedir. Bu bulgular geçiş sonrası dönemde finansal kaynakların daha etkin kullanıldığını göstermektedir. Diğer modellerde ise hastanelerin geçiş öncesi dönem teknik etkinlik puanları ile geçiş sonrası dönem teknik etkinlik puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Geçiş sonrası dönemde diğer modellerde beklenen etkinlik artışının gerçekleşmemiş olmasının nedeni hastane yönetimlerinin kısa vadede yeni sisteme adapte olamamaları olabilir. Son yıllarda tüm Avrupa da sağlık hizmetlerinin yerelleşmesini takdir etme eğilimi olmuştur (192) lerin sonlarından itibaren gelişmiş ve gelişmekte olan, Birleşik Krallık, Almanya, Singapur ve Brezilya gibi ülkelerde kamu hastanelerinin yönetimiyle ilgili reformlar yapılmıştır. Dünyanın farklı ülkelerinde, kaynakların verimli kullanımı, etkin olmama nedenlerinin ortadan kaldırılması, hizmetlerin daha fazla kullanıcıya ulaşması ve sağlık alanındaki hizmet çıktılarının arttırılması gibi amaçlarla sağlık hizmetlerinin ve özellikle hastaneler yerelleşmeye teşvik edilmektedir (194). Portekiz de 2002 yılında yapılan bir reform ile hastanelerin bir bölümünün yönetimi merkezi idareden alınarak, yerel kamu kuruluşlarına devredilmiştir. Bu hastanelerin yönetimi ise Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen bir üst yönetici tarafından sağlanmaktadır. Moreira, bu reform öncesi ve sonrası dönemde ülke çapında 64 genel hastanenin etkinlik analizini yaptığı çalışmasında, geçiş sonrası dönem olan 2003, 2004 ve 2005 yıllarında yerel kamu kuruluşlarına devredilen hastanelerin devredilmeyen hastanelere daha fazla etkin olduğunu bulmuştur (195). Gana da 128 hastanenin 2005 yılı verileri ile VZA yöntemini kullanarak yapılan bir çalışmada, kamu, yarı-özerk (kamu tarafından finanse edilip, yönetimleri yerel kuruluşlar olan hastaneler), özel ve vakıf hastanelerinin etkinlikleri

234 215 karşılaştırılmış, etkinlik puan ortalaması ve etkin olan hastane sayısı açısından yarıözerk hastanelerin en iyi durumda olduğu bulunmuştur. Çalışmada yarı-özerk hastaneleri, etkinlik durumu açısından, sırasıyla kamu hastaneleri ve vakıf hastaneleri takip ederken, özel hastaneler etkinlik durumu en kötü olan grup olarak bulunmuştur (186). Suudi Arabistan da 1979 yılından bu yana Kamu-Özel Ortaklığı ile yönetilen 20 hastanenin etkinliğini incelendiği bir çalışmada, yalnızca 8 hastanenin tam etkin olduğu, diğerlerinin ölçek ve/veya teknik etkinlik puanlarının etkinlik sınırının altında kaldığı saptanmıştır. Aynı çalışmada göreceli etkinlik puanlarının içsel ve dışsal faktörler nedeniyle farklı çıktığı belirtilmiştir (193). Namibya da 30 kamu hastanesinin, yerelleşme reformu önce ve sonrasını karşılaştıran bir çalışmada, hastanelerin yerelleşme öncesi yılları teknik etkinlik puanları ortalaması 0,716, ölçek etkinliği puanları ortalaması 0,811 iken geçiş sonrası yılları teknik etkinlik puanları ortalaması 0,669 a, ölçek etkinliği puanları ise 0,768 e gerilemiştir (196). Norveç 2002 yılında dünyadaki sağlık hizmetlerinde yerelleşme reformlarının tersi bir düzenleme ile hastanelerini merkezileştirmeye gitmiştir. Bu düzenlemenin hastane etkinliğine etkisini inceleyen bir çalışmada, merkezi yönetime geçmenin hastane etkinliğinde %4 artış sağladığı sonucuna varılmıştır (197). İspanya nın Madrid şehrinde merkezi kamu otoritesi tarafından idare edilen 14 hastane ile yerelleşme reformları sonrası yönetimi yerel kuruluşlara (özel, kamu kuruluşu, vakıf) devredilen 11 hastanenin etkinliklerinin karşılaştırıldığı bir çalışmada, farklı girdi ve çıktı kombinasyonlarının kullanıldığı 7 farklı modelin tamamında hastanelerin etkinlik puanları benzer çıkmıştır (184). Türkiye de Sağlık Bakanlığı na bağlı olarak çalışan 198 hastanenin 2001 ile 2006 yılları arasındaki verileriyle VZA yöntemi kullanılarak yapılan bir çalışmada kamu hastanelerinin etkinlik puan ortalamasının SDP başlangıcı olan yıllarından sonra artış gösterdiğini saptamıştır (198).

235 216 Yapılan çalışmalardan da görüldüğü üzere her ülke ve hatta her bölgede reformlar farklı sonuçlar vermektedir. Benzer reformlar bir bölgede hastanelerin göreceli etkinliğini arttırırken, başka bir bölgede azaltmakta, bir başkasında ise etkinlikte değişiklik yaratmamaktadır. Ülkelerin, bölgelerin ve hatta şehirlerin kendine ait özelliklerinin reformlar yapılırken gözden kaçırılmaması gereklidir (194). Türkiye de hastane hizmetlerinin yerelleşme adımlarının başında, KHB nin kurulup, kamu hastanelerinin bu birliklere bağlı çalışmasının düzenlenmesi gelmektedir (7). Bu çalışma ile Şanlıurfa ilinde KHB ne geçiş öncesi ve sonrası dönemde ikinci basamak tedavi hizmeti veren hastanelerin etkinlikleri değerlendirilmiştir. Geçiş sonrası bazı hastanelerin teknik etkinlikleri, bazı hastanelerin toplam etkinlikleri, bazı hastanelerin ölçek etkinliklerinde gelişmeler yaşanmıştır. Bazı hastanelerde ise durum tam tersinedir. Genel olarak değerlendirildiğinde teknik etkin olan hastane sayıları ve ortalama teknik etkinlik puanları benzer çıkmıştır. Gözden kaçırılmaması gereken bir durum çalışmanın geçiş öncesi ve sonrası 12 şer aylık verileri kapsıyor olmasıdır. Sağlık hizmetleri yönetiminde yapılan reformlar kısa, orta ve uzun vadede farklı sonuçlar verebilmektedir (194). Bu çalışmanın sonuçları ancak kısa vadeli olarak değerlendirilebilir. KHB ne geçiş sonrası orta ve uzun vadede hastaneleri etkinliğinde daha farklı değişikliklerin yaşanabileceği akılda tutulmalıdır. Çalışmanın Güçlü Yanları ve Kısıtlılıkları Bu araştırma KHB ne geçiş öncesi ve sonrası dönemde Şanlıurfa ilindeki ikinci basamak tedavi hizmetleri veren hastanelerin toplam, teknik ve ölçek etkinliklerini değerlendirmektedir. Literatürde KHB ne geçiş öncesi ve sonrasını değerlendiren benzer bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu araştırma bu amaçla yapılan ilk çalışma özelliği taşımaktadır. Araştırmada hastanelerin etkinlikleri verdikleri hizmet ve branşlara göre ayrı ayrı olarak, finansal ve genel olarak farklı modellerde değerlendirilmiştir. Araştırma raporunu inceleyenlerin bu farklı modeller üzerinden fikir sahibi olabilecek olmaları bu çalışmanın bir diğer güçlü yanıdır.

236 217 Araştırmanın güçlü yanlarının yanı sıra kısıtlılıkları da mevcuttur. Bunlar sırasıyla aşağıda ifade edilmiştir: 1- Şanlıurfa ilinde KHB ne bağlı ikinci basamak tedavi hizmeti veren hastane sayısı az olduğu ve bazı hastanelerin farklı modellerdeki girdi veya çıktı değişkenleri yeterli olmadığı için, modellerdeki KVB sayısı en fazla 11 dir. Kısıtlı sayıdaki KVB nedeniyle girdi ve çıktı değişkenleri sayısı sınırlı tutulmak zorunda kalınmıştır. 2- Veriler geriye dönük kayıtlardan alınmıştır. Bu nedenle araştırmanın sonuçlarının güvenilirliği kayıtların kalitesi ile doğrudan ilişkilidir. Kayıtların sağlıklı tutulmamış olması araştırma sonuçlarını olumsuz etkilemiş olabilir. 3- Araştırmanın verileri geçiş öncesi ve sonrası dönem olarak 12 şer aylık bir süreyi kapsamaktadır. KHB ne geçiş sonrası düzenlemelerin hastane etkinliğine etkisi araştırma amaçlı daha uzun vadeli çalışmalar yapılması daha farklı sonuçlar verebilir. 4- Bulgular Şanlıurfa ili ile sınırlıdır. Araştırmanın diğer iller açısından uygulanabilirliği ve bulguların referans olarak alınmasında her ilin kendi şartları içerisinde değerlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır. 5- Araştırmanın verilerinin alındığı dönemde Şanlıurfa iline Suriye den sığınmacı göçü yaşanmıştır. Göçle gelen sığınmacıların barınmaları için Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından Şanlıurfa nın Ceylanpınar, Akçakale ve Viranşehir ilçelerinde birer çadırkent, Harran ilçesinde de bir konteynerkent kamp kurulmuştur. Bu kamplarda civarında Suriyeli sığınmacı ikamet etmektedir. Ayrıca Şanlıurfa ilinde kamp dışında civarında Suriyeli sığınmacı olduğu AFAD tarafından bildirilmiştir. Kamplarda kalan sığınmacıların %90,7 si, kamp dışında kalanların ise %59,5 i Türkiye de sağlık hizmetlerinden faydalanmaktadır. Kamplarda yerleşik sağlık hizmetleriyle tedavi edilemeyen hastalar en yakın hastaneye ulaştırılarak, tedavi altına alınmaktadır (199,200). Bu sayıdaki hastanın sağlık hizmeti alıyor olması özellikle kamp bulunan ilçelerdeki hastanelerin etkinlik analiz sonuçlarını etkilemiş olabilir.

237 Araştırmada kullanılan VZA yönteminin kendisine ait sınırlılık ve dezavantajlar bu çalışma için de geçerlidir.

238 SONUÇ VE ÖNERİLER 6.1. Sonuçlar Bu çalışma ile Şanlıurfa ilinde KHB ne geçiş öncesi ve sonrası dönemde ikinci basamak tedavi hizmeti veren hastanelerin etkinlikleri değerlendirilmiştir. Girdi değişkeni olarak farklı insan gücü, sermaye yatırımı ve finansal değişkenler, çıktı değişkeni olarak da hizmet ve finansal değişkenler kullanılarak modellemeler yapılmıştır. Geçiş sonrası bazı hastanelerin teknik etkinlikleri, bazı hastanelerin toplam etkinlikleri, bazı hastanelerin ölçek etkinliklerinde gelişmeler yaşanmıştır. Bazı hastanelerde ise durum tam tersinedir. Çalışmaya dâhil edilen hastaneler içerisinde etkinlik durumları açısından kentsel bölge ve diğer hastanelere göre büyük ölçekli olan Birecik, Ceylanpınar, Siverek ve Viranşehir Devlet Hastaneleri daha geridedir. Bu hastanelere benzer özelliklere sahip Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin etkinlik düzeyi açısından çalışmaya alınan hastaneler içinde en iyi durumdadır. Araştırmada kırsal bölgede yer alan ve görece küçük ölçekli hastaneler olan Bozova, Halfeti, Harran ve Hilvan Devlet hastaneleri göreceli etkinlik durumları en iyi olan hastanelerdir. Dâhili branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizinde, geçiş öncesi ve sonrası teknik etkin olan hastane sayısı 7 olarak bulunmuştur. Geçiş öncesi ve sonrası dönem teknik etkinlik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Cerrahi branş ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizinde, teknik olarak etkin hastane sayısı geçiş öncesi dönemde 8 iken, geçiş sonrası dönemde 6 dır. Hastanelerin geçiş öncesi ve sonrası dönem teknik etkinlik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Acil servis ayaktan tedavi hizmetleri etkinlik analizinde, geçiş öncesi ve sonrası teknik etkin olan hastane sayısı 5 olarak bulunmuştur. Hastanelerin geçiş

239 220 öncesi ve sonrası dönem teknik etkinlik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Dâhili branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizinde, teknik olarak etkin hastane sayısı geçiş öncesi dönemde 6 iken, geçiş sonrası dönemde 5 tir. Hastanelerin geçiş öncesi ve sonrası dönem teknik etkinlik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Cerrahi branş yatarak tedavi hizmetleri etkinlik analizinde, geçiş öncesi ve sonrası teknik etkin olan hastane sayısı 6 olarak bulunmuştur. Hastanelerin geçiş öncesi ve sonrası dönem teknik etkinlik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Ameliyathane hizmetleri etkinlik analizi sonuçlarına göre, geçiş öncesi ve sonrası dönemde modele dâhil edilen 8 hastaneden 4 ü teknik etkin bulunmuştur. Hastanelerin geçiş öncesi ve sonrası dönem ameliyathane hizmetleri teknik etkinlik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Doğumhane hizmetleri etkinlik analizi sonuçlarına göre, modele dâhil edilen 7 hastaneden geçiş öncesi dönemde 3 ü, geçiş sonrası dönemde ise 4 ü teknik etkin bulunmuştur. Hastanelerin geçiş öncesi ve sonrası dönem doğumhane hizmetleri teknik etkinlik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Finansal etkinlik analizi sonuçlarına göre, geçiş öncesi dönemde 4 hastane teknik etkin bulunmuşken, geçiş sonrası dönemde 7 hastane teknik olarak etkindir. Hastanelerin geçiş öncesi ve sonrası dönem finansal teknik etkinlik puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Genel etkinlik analizi sonuçlarına göre, geçiş öncesi dönemde 9 hastane, geçiş sonrası dönemde ise 7 hastane teknik etkin bulunmuştur. Hastanelerin teknik etkinlik puanların arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Toplamda 11 hastane 9 modelde 88 kez analize girmiş ve hem geçiş öncesi, hem de geçiş sonrası dönemde 51 er kez teknik olarak etkin bulunmuşlardır (modellerin tümü için TEO=0,58).

240 221 Genel olarak değerlendirildiğinde Finansal Teknik Etkinlik Analizi modeli hariç diğer modellerde teknik etkinlik puan dağılımları geçiş öncesi ve sonrası dönemde benzer çıkmıştır. Finansal teknik etkinlik puanı geçiş sonrası dönemde geçiş öncesi döneme göre daha yüksek bulunmuştur. Çalışma geçiş öncesi ve sonrası 12 şer aylık verileri kapsamaktadır. Sağlık hizmetleri yönetiminde yapılan reformların sonuçları kısa, orta ve uzun vadede farklı sonuçlar verebilmektedir. Bu nedenle çalışmanın sonuçları değerlendirilirken ihtiyatlı olunmalıdır Öneriler Modele dâhil edilen girdi ve çıktı değişkenleri kümesi VZA sonuçlarının farklı sonuçlar vermesine neden olabilmektedir. Bu nedenle benzer çalışmalar farklı değişken kümeleri ile yapılıp bu çalışmanın sonuçları ile kıyaslanabilir. Geçiş sonrası dönemde teknik etkinlik düzeyleri gerileyen hastaneler, etkinliği görece yüksek hastanelerle kıyaslanarak, hastanelerin yönetim performanslarını etkileyebilecek içsel faktörleri açısından nedene yönelik araştırmalar planlanmalı, yönetim performansını olumsuz yönde etkileyebilecek nedenler ortadan kaldırılmalıdır. Geçiş sonrası dönemde ölçek etkinlik düzeyleri gerileyen hastaneler, etkinliği görece yüksek olan hastaneler referans alınarak, kaynakların hizmet üretim sürecinde hastane ölçeğine uygun kullanımını etkileyebilecek dışsal faktörleri belirlemek amacıyla araştırmalar planlanmalıdır. Belirlenen dışsal faktörlerin giderilmesine yönelik kısa, orta ve uzun vadeli stratejik planlamalar yapılarak, bu faktörler ortadan kaldırılmalı veya etkisi azaltılmalıdır. Kentsel nüfusu fazla olan bölgeye hizmet veren ve görece büyük ölçekli hastanelerin teknik etkinlik düzeylerinin iyileştirilmesi için, benzer niteliklere sahip Balıklıgöl Devlet Hastanesi nin referans alınarak, çalışmalar yapılması önerilmektedir.

241 222 Hastanelerin kırsal veya kentsel bölgede olmaları ve ölçek büyüklüklerinin etkinlik düzeylerine etkisinin araştırılması amacıyla, literatüre katkı sağlayacak daha büyük örnekleme sahip araştırmalar yapılmalıdır. Çalışma, evren açısından, daha farklı il ve bölgeleri kapsayacak daha büyük ölçekli ve hatta ulusal olarak planlanıp uygulanabilir. Böylelikle hastanelerin yanında, iller ve bölgeler etkinlik düzeyleri açısından karşılaştırılabilir olacak, KVB sayısı fazla olan çalışmalarda girdi ve çıktı değişken sayıları arttırılabilecektir. Kamu Hastaneleri Birliği ne geçişin kısa, orta ve uzun vadede hastanelerin etkinlik düzeylerine etkisini değerlendirmek adına, geçiş öncesi ve sonrası dönemi süre açısından daha fazla şekilde kapsayan verilerle çalışma tekrar edilmelidir. Veri zarflama yöntemi için gerekli veriler belirlenip, aylık olarak toplanarak analiz edilmesi, hastane etkinliklerinde değişiklikleri aylık olarak verebilecektir. Bu yöntemin kullanılması uygun görüldüğü takdirde TSİM modülünden verilerin aylık olarak çekildiği bir uygulama çalışmanın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.

242 223 KAYNAKLAR 1- Öztek Z, Üner S, Eren N. Sağlık Hizmetleri ve Sağlık Yönetimi. İçinde: Güler Ç, Akın L, editörler. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları; World Health Organization. Hospitals. Erişim tarihi: Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: (Mükerrer). 4- Kavuncubaşı Ş. Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi. Ankara: Siyasal Kitabevi; Özcan YA. Healthcare Benchmarking and Performance Evaluation, An Assessment using Data Envelopment Analysis (DEA). New York: Springer; Maniadakis N, Kotsopoulos N, Prezerakos P, Yfantopoulos J. Health care services performance measurement: Theory, methods and empirical evidence. Eur Res Stud J 2009; 12(3): Akdağ R, editör. Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı, Değerlendirme Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; Aralık Erişim tarihi: Sağlik Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Karar sayısı: KHK/663, Resmi Gazete Tarih: , Sayı:28103 (Mükerrer). 9- Fişek NH. Halk Sağlığına Giriş. Ankara: Hacettepe Üniversitesi-Dünya Sağlık Örgütü Hizmet Araştırma ve Araştırıcı Yetiştirme Merkezi; Last JM. A Dictionary of Epidemiology. 4. basım. New York: Oxford University Press; 2001.

243 Hayran O. Sağlık Hizmetleri. İçinde: Hayran O, Sur H, editörler. Sağlık Hizmetleri El Kitabı. İstanbul: Yüce Yayım; Türk Dil Kurumu. Büyük Türkçe Sözlük. hastane. Erişim tarihi: Nişanyan Sözlük. Erişim tarihi: Dictionary.com. hospital. Online Etymology Dictionary. Douglas Harper, Historian. Erişim tarihi: World Health Organization, Expert Committee on Health Statistics. Eight Report. Geneva: World Health Organization; WHO Technical Report Series No.: Erişim tarihi: Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri Yıllığı Ankara: Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü; Sağlık Bakanlığı yayın no: Erişim tarihi: Temür Y, Bakırcı F. Türkiye de sağlık kurumlarının performans analizi: Bir VZA uygulaması. Sosyal Bilimler Dergisi 2008; 10(3): World Bank. Turkey - Reforming the health sector for improved access and efficiency Volume I: Main Report. Washington, DC: World Bank; Report No.:24358-TU _ /Rendered/PDF/multi0page.pdf; Erişim tarihi: Akdağ R, Aydın S, Demirel H, editörler. İlerleme Raporu, Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı, Değerlendirme Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; Ağustos Sağlık Bakanlığı Yayın No: Erişim tarihi:

244 Sağlık Bakanlığı. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Taşra Teşkilatı Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönerge. Erişim tarihi: Aydın S, Demir M, Güler H, Tarhan D, Demir B, Kapan SH, editörler. Sağlıkta Kurumsal Performans ve Kalite Uygulamaları. Ankara: Sağlık Bakanlığı, Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı; Erişim tarihi: Sağlık Bakanlığı. Kamu Hastaneleri Birlikleri Verimlilik Değerlendirmesi Hakkında Yönerge. Erişim tarihi: Çağıl H, Örnek M, Akın M, editörler. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Birlik Değerlendirme El Kitabı. Ankara: Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İzleme, Ölçme ve Değerlendirme Başkan Yardımcılığı Verimlilik Daire Başkanlığı; Erişim tarihi: Thomson W. Popular Lectures and Addresses, Volume 1. London: Macmillan and Co.; kelvuoft_bw.pdf; Erişim tarihi: Venkatraman N, Ramanujam V. Measurement of business performance in strategy research: A comparison of approaches. Acad Manage Rev 1986; 11(4): Lebas MJ. Performance measurement and performance management, Int J Prod Econ 1995; 41(1-3): Samsonowa T. Industrial Research Performance Management: Key Performance Indicators in the ICT Industry (Contributions to Management Science). Berlin: Springer-Verlag; 2012.

245 Nelly A, Gregory M, Platts K. Performance measurement system design: a literature review and research agenda. Int J Oper Prod Man 2005; 25(12): Rolstadas A. Enterprise performance measurement. Int J Oper Prod Man 1998; 18(9-10): Suiçmez H. Verimlilik ve etkinlik terimleri (Tarihsel bakış). Mülkiye Dergisi 2002; 26(234): Erişim tarihi: Rogers M. The Definition and Measurement of Productivity. Melbourne: The University of Melbourne, Melbourne Institute of Applied Economic and Social Research; May Melbourne Institute Working Paper No.:9/98. Erişim tarihi: Yükçü S, Atağan G. Etkinlik, etkililik ve verimlilik kavramlarının yarattığı karışıklık. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2009; 23(4): Tangen S. Demystifying productivity and performance. Int J Prod Perf Manag 2005; 54(1): Oxforddictionaries.com. effectiveness. Oxford Dictionaries. Oxford University Press. Erişim tarihi: Yuchtman E, Seashore SE. A system resource approach to organizational effectiveness. American Sociological Review 1967; 32(6): Horngren CT, Datar MS, Rajan M. Cost Accounting A Managerial Emphasis, 14h Edition. New Jersey: Prentice Hall International Inc.; Erişim tarihi:

246 Türk Dil Kurumu. Büyük Türkçe Sözlük. etkinlik. erişim tarihi: Dictionary.com. efficient. Online Etymology Dictionary. Douglas Harper, Historian. erişim tarihi: Smith PC. Measuring health system performance. Eur J Health Econ 2002; 3(3): Farell MJ. The measurement of Production Efficiency. J R Stat Soc Ser A 1957; 120(3): Suraratdecha C, Okunade AA. Measuring operational efficiency in a health care system: A case study from Thailand. Health Policy 2006; 77(1): Karahan A, Özgür E. Hastanelerde performans yönetim sistemi ve Veri Zarflama Analizi. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım; Gök MŞ, Sezen B, Analyzing the ambiguous relationship between efficiency, quality and patient satisfaction in healthcare services: The case of public hospitals in Turkey, Health Policy 2013; 111(3): Donabedian A. The quality of care: How can it be assessed? J Amer Med Assoc 1988; 260(12): Akal Z. İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi: Çok Yönlü Performans Göstergeleri. Ankara: MPM Yayınları, No:473; Sexton T R, Silkman RH, Hogan AJ. Data envelopment analysis: Critique and extensions. New Directions for Program Evaluation 1986; 32: Akgüç Ö. Mali Tablolar Analizi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları; Charnes A, Cooper WW, Rhodes E. Measuring the efficiency of decision making units. Eur J Oper Res 1978; 2(6):

247 İnan EA. Banka etkinliğinin ölçülmesi ve düşük enflasyon sürecinde bankacılıkta etkinlik. Bankacılar Dergisi 2000; 34: Depren Ö. Veri Zarflama Analizi ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Şahin İ. Sağlık Bakanlığı hastanelerinin illere göre karşılaştırmalı verimlilik analizi: Veri Zarflama Analizine dayalı bir uygulama. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; Özdemir Y. Türkiye'deki Sağlık Bakanlığı'na bağlı ağız ve diş sağlığı merkezlerinin veri zarflama analizi ile göreceli teknik verimliliklerinin ölçülmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; Atılgan E. Hastane etkinliğinin Stokastik Sınır Analizi yöntemiyle değerlendirilmesi: T.C. Sağlık Bakanlığı hastaneleri için bir uygulama. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü; Jacobs R, Street A, Smith PC. Measuring Efficiency in Health Care. Analytic Techniques and Health Policy. Cambiridge: Cambridge University Press; Liu JS, Lu LYY, Lu WM, Lin BJY. Data envelopment analysis : A citation-based literature survey. Omega-Int J Manage S 2013; 41(1): Golany B, Roll Y. An application procedure for VZA. Omega-Int J Manage S 1989; 17(3): Nunamaker TR. Measuring routine nursing service efficiency: a comparison of cost per patient day and data envelopment analysis models. Health Serv Res 1983; 18(2): Sherman HD. Hospital efficiency measurement and evaluation. Empirical test of a new technique. Med Care 1984; 22(10):

248 O Neill L, Rauner M, Heidenberger K, Kraus M. A cross-national comparison and taxonomy of DEA-based hospital efficiency studies. Socio Econ Plan Sci 2008; 42(3): Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. Türkiye deki Hastanelerin Güncel Listesi. Erişim tarihi: Boussofiane A, Dyson RG, Thanassoulis E. Applied Data Envolopment Analysis. Eur J Oper Res 1991; 52(1): Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. Girişimsel İşlemler Yönergesi. Erişim tarihi: Cooper WW, Seiford LM, Tone K. Introduction to Data Envelopment Analysis and Its Uses. New York: Springer; Kavuncubaşı Ş. Hastanelerde göreli verimlilik ölçümü: Veri Çevreleme Analizinin uygulanması. Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Yolalan R. İşletmelerarası Göreli Etkinlik Ölçümü. Ankara: MPM Yayınları, No:483; Lorcu F. Veri Zarflama Analizi ile Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinin sağlık alanındaki etkinliklerinin değerlendirilmesi. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Seiford LM, Thrall RM. Recent developments in DEA the mathematical programming approach to frontier analysis. J Econometrics 1990; 46(1-2): Seiford LM. Data envelopment analysis: The evolution of the state of the art ( ). J Prod Anal 1996; 7(2-3):

249 Gattoufi S, Oral M, Kumar A, Reisman A. Epistemology of Data Envelopment Analysis and comparison with other fields of OR/MS for relevance to applications. Socio Econ Plan Sci 2004; 38(2-3): Reisman A. Preface. Socio Econ Plan Sci 2004; 38(2-3): Tavares G. A bibliography of Data Envelopment Analysis ( ). New Jersey: Rutcor; Sherman HD, Gold F. Bank branch operating efficiency Evaluation with Data Envelopment Analysis. J Bank Financ 1985; 9(2): Parkan C. Measuring the efficiency of service operations: An application to bank branches. Eng Cost Prod Econ 1987; 12(1-4): Rangan N, Grabowski R, Aly HY, Pasurka C. The technical efficiency of US banks. Econ Lett 1988; 28(2): Favero C A, Papi L. Technical efficiency and scale efficiency in the Italian banking sector: A nonparametric approach. Appl Econ 1995; 27(4): Berger AN, Humphrey DB. Efficiency of financial institutions: International survey and directions for future research. Eur J Oper Res 1997; 98(2): Seiford LM, Zhu J. Profitability and marketability of the top 55 US commercial banks. Manage Sci 1999; 45(9): Lo SF, Lu WM. Does size matter? Finding the profitability and marketability benchmark of financial holding companies. Asia Pac J Oper Res 2006; 23(2): Fare R, Grabowski R, Grosskopf S. Technical efficiency of Philippine agriculture. Appl Econ 1985; 17(2): Chavas JP, Aliber M. An analysis of economic efficiency in agriculture: A nonparametric approach. J Agr Resour Econ 1993; 18(1): 1 16.

250 Sharma KR, Leung PS, Zaleski HM. Technical, allocative and economic efficiencies in swine production in Hawaii: A comparison of parametric and nonparametric approaches. Agr Econ 1999; 20(1): Fraser I, Cordina D. An application of Data Envelopment Analysis to irrigated dairy farms in Northern Victoria, Australia. Agr Syst 1999; 59(3): Iraizoz B, Rapun M, Zabaleta I. Assessing the technical efficiency of horticultural production in Navarra, Spain. Agr Syst 2003; 78(3): Dhungana BR, Nuthall PL, Nartea GV. Measuring the economic inefficiency of Nepalese rice farms using Data Envelopment Analysis. Aust J Agr Resour Ec 2004; 48(2): Schefczyk M. Operational performance of airlines: An extension of traditional measurement paradigms. Strateg Manage J 1993; 14(4): Oum TH, Yu CY. Economic efficiency of railways and implications for public policy: A comparative study of the OECD countries railways. J Transp Econ Policy 1994; 28(2): Lao Y, Liu L. Performance evaluation of bus lines with Data Envelopment Analysis and geographic information systems. Comput Environ Urban 2009; 33(4): Bessent AM, Bessent EW. Determining the comparative efficiency of schools through Data Envelopment Analysis. Educ Admin Quart 1980; 16(2): Charnes A, Cooper WW, Rhodes E. Evaluating program and managerial efficiency: An application of Data Envelopment Analysis to program follow through. Manage Sci 1981; 27(6): Bradley S, Johnes G, Millington J. The effect of competition on the efficiency of secondary schools in England. Eur J Oper Res 2001; 135(3):

251 Murff WS. Evaluating the efficiency of thirty-five law schools using Data Envelopment Analysis. Undergraduate Econ Rev 2008; 4(1): Özden ÜH. Veri Zarflama Analizi (VZA) ile Türkiye deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 2008; 37(2): Oruç KO, Güngör İ, Demiral MF. Üniversitelerin etkinlik ölçümünde Bulanık Veri Zarflama Analizi uygulaması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2009; 22: Banker RD, Conrad RF, Strauss RP. A comparative application of Data Envelopment Analysis and translog methods: An illustrative study of hospital production. Manage Sci 1986; 32(1): Linna M. Measuring hospital cost efficiency with panel data models. Health Econ 1998; 7(5): Giuffrida A, Gravelle H. Measuring performance in primary care: Econometric analysis and DEA. Appl Econ 2001; 33(2): Kayalı CA, Kayalı N, Kartal B. Veri Zarflama Analizinin Türk sağlık sektöründe bir uygulaması. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2004; 2(2): Üner S, Öztek Z. Birinci Basamak Kuruluşları Performans Değerlendirme Modeli Çalışması. Sağlık ve Toplum Dergisi 2008; 17(3): Özgen H, Şahin İ. Measurement of efficiency of the dialysis sector in Turkey using Data Envelopment Analysis. Health Policy 2010; 95(2-3): Buzkıran BÖ. Veri Zarflama Analizi ile Türkiye de organ nakli merkezlerinin performans kıyaslaması. Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2012.

252 Güleş HK, Öğüt A, Özata M. Sağlık işletmelerinde örgütsel etkinliğin artırılmasına yönelik veri zarflama analizine dayalı bir uygulama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 2007; 11(1): Güçlü, A. Türk Silahlı Kuvvetleri hastanelerinde teknik verimlilik ölçümü: Veri Zarflama Analizi uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Genel Kurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; Yeşilyurt E. Türkiye de eğitim hastanelerinin etkinlik analizi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2007; 21(1): Bal V, Bilge H. Eğitim ve araştırma hastanelerinde Veri Zarflama Analizi ile etkinlik ölçümü. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 2013; 2(6): Bayraktutan Y, Arslan İ, Bal V. Sağlık bilgi sistemlerinin hastane performansları üzerine etkisinin Veri Zarflama Analizi ile incelenmesi: Türkiye deki göğüs hastalıkları hastanelerinde bir uygulama. Gaziantep Tıp Dergisi 2010; 16(3): Çakmak M, Öktem MK, Ömürgönülşen U. Türk kamu hastanelerinde teknik verimlilik sorunu: Veri Zarflama Analizi tekniği ile Sağlık Bakanlığı na bağlı kadın doğum hastanelerinin teknik verimliliklerinin ölçülmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2009; 12(1): Gülsevin G, Türkan AH. Afyonkarahisar hastanelerinin etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 2012; 12(2): Atmaca E, Turan F, Kartal G, Çiğdem ES. Ankara ili özel hastanelerinin Veri Zarflama Analizi ile etkinlik ölçümü. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi 2012; 16(2): Demir G. İstatistiksel Veri Zarflama Analizi ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2004.

253 Açıkel C H, Özer M, Kılıç S. Farklı kurum hastanelerinin Veri Zarflama Yöntemi ile verimlilik analizleri. IX. Halk Sağlığı Kongresi, Bildiri Özet Kitabı; 3-6 Kasım 2004; Ankara: Halk Sağlığı Uzmanları Derneği; s Bayraktutan Y, Pehlivanoğlu F. Sağlık işletmelerinde etkinlik analizi: Kocaeli örneği. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012; 23: Cooper WW, Seiford LM, Tone K. A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software 2. Edition. New York: Springer Science - Business Media, LLC; Özcan G. Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Yüksek Lisansı Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Fixler T. A Data Envelopment Analysis approach for measuring the efficiency of Canadian acute care hospitals. Master Thesis. Toronto: Graduate Department of Chemical Engineering and Applied Chemistry University of Toronto; Sueyoshi T, Goto M. Data Envelopment Analysis for environmental assessment: Comparison between public and private ownership in petroleum industry, Eur J Oper Res 2012; 216(3): Ahn T. Some statistical and DEA evaluations of relative efficiencies of public and private institutions of higher learning. Socio Econ Plan Sci 1988; 22(6): Sherman HD. Data Envelopment Analysis as a new manegerial audit methodology test and evaluation. Massachusetts: Massachusetts Institute of Technology, Sloan School of Management; 1982 Ekim. Working Paper No.: Erişim tarihi: Athanassopoulos AD, Gounaris C, Sissouras A. A descriptive assessment of the production and cost efficiency of general hospitals in Greece. Health Care Management Science 1999; 2:

254 Özcan YA. Sensitivity analysis of hospital efficiency under alternative output/input and peer groups: a review. The International Journal of Knowledge and Transfer and Utilization ; 5: Şahin İ, Özcan YA. Public sector hospitals efficiency for provincial markets in Turkey. Journal of Medical Systems 2000; 24: Aydemir ZC. Bölgesel rekabet edebilirlik kapsamında illerin kaynak kullanım görece verimlilikleri: Veri Zarflama Analizi uygulaması. Uzmanlık Tezi. Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı; Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. Kamu Hastaneleri Birliklerine Geçiş Rehberi Erişim tarihi: sayılı Vergi Usul Kanunu. Resmi Gazere Tarih: , Sayı: Medin E, Anthun KS, Häkkinen U, Kittelsen SAC, Linna M, Magnussen J, Olsen K, Rehnberg C. Cost efficiency of university hospitals in the Nordic countries: a crosscountry analysis. European Journal of Health Economics 2011; 12(6): Troutt MD, Ehie IC, Brandyberry AA. Maximally productive input-output units. European Journal of Operational Research 2007; 178(2): Sommersguter-Reichmann M. The impact of the Austrian hospital financing reform on hospital productivity: empirical evidence on efficiency and technology changes using a non-parametric input-based Malmquist approach. Health Care Management Science 2000; 3: McCallion G, Glass JC, Jackson R, Kerr CA, McKillop DG. Investigating productivity change and hospital size: a nonparametric frontier approach. Applied Economics 2000; 32: Maniadakis N, Thanassoulis E. Assessing productivity changes in UK hospitals reflecting technology and input prices. Applied Economics 2000; 32:

255 Magnussen J. Efficiency measurement and the operationalization of hospital production. Health Services Research 1996; 31: Gruca TS, Nath D. The technical efficiency of hospitals under a single payer system: the case of Ontario community hospitals. Health Care Management Science 2001; 4: Varabyova Y, Schreyögg J. International comparisons of the technical efficiency of the hospital sector: Panel data analysis of OECD countries using parametric and non-parametric approaches. Health Policy 2013; 112(1): Burgess JF, Wilson PW. Technical efficiency in veterans administration hospitals. İçinde: Fried HO, Lovell CAK, Schmidt SS, editörler. The measurement of productive efficiency-techniques and applications. Oxford: Oxford University Press; s: Burgess JF, Wilson PW. Decomposing hospital productivity changes, : a nonparametric Malmquist approach. The Journal of Productivity Analysis 1995; 6: Burgess JF, Wilson PW. Hospital ownership and technical inefficiency. Management Science 1996; 42: Burgess JF, Wilson PW. Variation in inefficiency among US hospitals. Information Systems and Operations Research Journal 1998;36: DesHarnais S, Hogan AJ, McMahon LF, Fleming S. Changes in rates of unscheduled hospital readmissions and changes in efficiency following the introduction of the Medicare prospective payment system: an analysis using riskadjusted data. Evaluation & The Health Professions 1991; 14: Hollingsworth B, Parkin D. The efficiency of Scottish acute hospitals: an application of data envelopment analysis. IMA Journal of Mathematics Applied in Medicine and Biology 1995; 12:

256 Grosskopf S, Valdmanis V. Measuring hospital performance. A non-parametric approach. Journal of Health Economics 1987; 6: Basson MD, Butler T. Evaluation of operating room suite efficiency in the Veterans Health Administration system by using data-envelopment analysis. American Journal of Surgery 2006; 192(5): Ancarani A, Di Mauro C, Giammanco MD. The impact of managerial and organizational aspects on hospital wards efficiency: Evidence from a case study. European Journal of Operational Research 2009;194(1): Verghese M. Performance evaluation of state public enterprises in the manufacturing sector of Kerala. PhD Thesis, Tezi, Cochin: Cochin University of Science and Technology Department of Applied Economics; Biorn E, Hagen TP, Iversen T, Magnussen J. The effect of activity-based financing on hospital efficiency: a panel data analysis of DEA efficiency scores Health Care Management Science 2003; 6: Ersoy K, Kavuncubasi S, Ozcan YA, Harris II JM. Technical efficiency of Turkish hospitals: DEA approach. Journal of Medical Systems 1997; 21: Thanassoulis E. Assessing Police Forces in England and Wales Using Data Envelopment Analysis. European Journal of Operational Researches 1995; 87(3): Güleş HK, Özata M. Hizmet Sektöründe Göreli Etkinlik Ölçümü: Özel Hastaneler Veri Zarflama Analizi Uygulaması Örneği. IV Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, Bildiri Özeti Kitabı; 8-10 Ekim 2004; Konya: Selçuk Üniversitesi; 2004, s O Neill L. Multifactor efficiency in data envelopment analysis with an application to urban hospitals. Health Care Management Science 1998; 1: Huang YGL. An application of data envelopment analysis: measuring the relative performance of Florida general hospitals. Journal of Medical Systems 1990; 14:

257 Chang H, Cheng MA, Das S. Hospital ownership and operating efficiency: Evidence from Taiwan. European Journal of Operational Research 2004; 159(2): Kirigia JM, Emrouznejad A, Sambo LG. Measurement of technical efficiency of public hospitals in Kenya: using data envelopment analysis. Journal of Medical Systems 2002; 26: Athanassopoulos A, Gounaris C. Assessing the technical and allocative efficiency of hospital operations in Greece and its resource allocation implications. European Journal of Operational Research 2001; 133: Ayanoğlu Y, Atan M, Beylik U. Evaluation and Analyses on Profitability Efficiency in the Ministry of Health Hospitals. Scientific Research and Essays 2011;6(28): sayılı Kamu Malî Yönetimi Ve Kontrol Kanunu. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: sayılı Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları İle Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun. Resmi Gazete Tarih: , Sayı: Gannon B. Technical efficiency of hospitals in Ireland. Erişim tarihi: Kaitelidou D, Kalogeropoulou M, Pasaloglou S, Letsios A, Tsiata K, Kyriazi M, Galanakis D, Maltezaki E, Asithianakis P, Liaropoulos L. Efficiency of Greek Hospitals: Best Practices of Three Top-Performing Hospitals. Value in Health 2012; 15(7): PA Lambert RA, Larcker DF. The prospective payment system, hospital efficiency, and compensation contracts for senior-level hospital administrators. Journal of Accounting and Public Policy 1995; 14(1): 1-31.

258 Grosskopf S, Margaritis D, Valdmanis V. Competitive effects on teaching hospitals. European Journal of Operational Research 2004;154: Ying CNG. The productive efficiency of Chinese hospitals. China Economic Review 2011; 22(3): Nedelea IC, Fannin JM. Impact of conversion to Critical Access Hospital status on hospital efficiency. Socio-Economic Planning Sciences 2013; 47(3): Ballestero E, Maldonado JA. Objective measurement of efficiency: applying single price model to rank hospital activities. Computers & Operations Research 2004; 31: Gonzalez Lopez-Valcarcel B, Barber Perez P. Changes in the efficiency of Spanish public hospitals after the introduction of program-contracts. Investigaciones Economicas 1996; 20: Prior D, Sola M. Technical efficiency and economies of diversification in health care. Health Care Management Science 2000; 3: Chirikos TN, Sear AM. Measuring hospital efficiency: a comparison of two approaches. Health Services Research 2000; 34: Dalmau-Matarrodona E, Puig-Junoy J. Market structure and hospital efficiency: evaluating potential effects of deregulation in a National Health Service. Review of Industrial Organization 1998; 13: Ferrier GD, Valdmanis V. Rural hospital performance and its correlates. The Journal of Productivity Analysis 1996; 7: Huerta TR, Thompson MA, Ford EW, Ford WF. Electronic health record implementation and hospitals' total factor productivity. Decision Support Systems 2003; 55(2):

259 Vitikainen K, Street A, Linna M. Estimation of hospital efficiency Do different definitions and casemix measures for hospital output affect the results. Health Policy 2009; 89(2): Zengin S. Measurement and evaluation of hospital efficiency by Data Envelopment Analysıs. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü; Diler M. The impacts of health sector reform on the efficiency and productivity of public and private hospitals in Turkey. Yüksel Lisans Tezi, Ankara: Bilkent Üniversitesi Ekonomik ve Sosyal Bilimler Enstitüsü; Bilsel M. Efficiency of State-owned General Hospitals in Turkey. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Morey RC, Fine DJ, Loree SW, Retzlaff-Roberts DL, Tsubakitani S. The tradeoff between hospital cost and quality of care. An exploratory empirical analysis. Medical Care 1992; 30: Bal V. Bilgi sistemlerinin sağlık işletmeleri performansına etkilerinin Veri Zarflama Analizi il ölçümü: Türkiye deki devlet hastanelerinde bir araştırma. Doktora Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Beylik U. Sağlık Bakanlığı hastanelerinde karlılık-verimlilik analizleri ve değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Devlet Planlama Teşkilatı. İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2004). Ankara: DPT Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü; Şanlıurfa Kamu Hastaneleri Birliği, Şanlıurfa Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi, Tarihçe, Erişim tarihi:

260 National Grid. Managing Energy Cost in Hospitals. ; Erişim tarihi: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Elektrik Giderlerinin Azaltılması Hakkında Yazı ; Erişim tarihi: /1 Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı. Karar Tarihi: , Karar No: 2013/ Cooper WW, Seiford LM, Zhu J. Handbook on Data Envelopment Analysis. New York: Springer; Cooper WW, Seiford LM, Tone K. Introduction to Data Envelopment Analysis and Its Uses. New York: Springer; Aydemir ZC. Bölgesel rekabet edebilirlik kapsamında illerin kaynak kullanım görece verimlilikleri: Veri Zarflama Analizi uygulaması. Uzmanlık Tezi, Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı; Aytekin S. Yatak işgal oranı düşük olan Sağlık Bakanlığı hastanelerinin performans ölçümü: Bir Veri Zarflama Analizi uygulaması. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2001; 1: Yeşilyurt E. Genel hastanelerin etkinlik, girdi tıkanıklığı ve aylak girdi analizi. Sosyal Bilimler Dergisi 2007 (1): Sülkü SN. Performansa dayalı ek ödeme sisteminin kamu hastanelerinin verimliliği üzerine etkileri. Mülkiye Dergisi 2011; 160: Alonso JM, Clifton J, Diaz-Fuentes D. The impact of new public management on efficiency: An analysis of Madrid's hospitals. Rotterdam: COCOPS Working Paper Series; 2014.

261 Türkiye İstatistik Kurumu. Şanlıurfa ili 2012 yılı ilçelere göre nüfus dağılımı. wa_turkiye_ilce_koy_sehir.rdf&p_il1=63&p_kod=1&p_yil=2012&p_dil=1&desfo rmat=html ; Erişim tarihi: Jeuh-Appiah C, Sekidde S, Adjuik M, Akazili J, Almeida SD, Nyonator F, Baltussen R, Asbu EZ, Kirigia JM. Ownership and technical efficiency of hospitals: Evidence from Ghana using Data Envelopment Analysis. Cost Effectiveness and Resource Allocation 2014; 12(9): Mick SS, Morlock LL. America s rural hospitals: A selective review of 1980s research. The Journal of Rural Health 1990; 6 (4): Nayar P, Özcan YA. Data envelopment analysis comparison of hospital efficiency and quality. Journal of Medical Systems 2008; 32(3): Garcia-Lacalle J, Martin E. Rural vs urban hospital performance in a competitive public health service. Social Science and Medicine 2010; 71(6): Schuhmann TM. Hospital financial performance trends to watch. Healthcare Financial Management 2008; 62(7): Kim TH. Factors associated with financial distress of nonprofit hospitals. The Healthcare Manager 2010; 29(1); Allen P. New localism in the English National Health Service: What is it for? Health Policy 2006; 79(2-3); El-Seoud MSA. Measuring efficiency of reformed public hospitals in Saudi Arabia: An application of Data Envelopment Analysis. International Journal of Economics and Management Sciences 2013; 9(2): Saltman RB, Bankauskaite V, Vrangbæk K. Decentralization in Health Care. New York: Open University Press; 2007.

262 Moreira S. Effıcıency analysiss of public hospitals transformed into public corporations: An application of Data Envelopment Analysis. Economic Bulletin Banc de Portugal 2008; Spring: Zere E, Mbeeli T, Shangula K, Mandlhate C, Mutirua K, Tjivambi B, Kapenambili W. Technical efficiency of district hospitals: Evidence from Namibia using Data Envelopment Analysis. Cost Effectiveness and Resource Allocation 2006; 5(4): Kittelsen et al. Hospital productivity and the Norwegian ownership reform A Nordic comparative study. Oslo: University of Oslo, Health Economics Research Programme; Working Paper No: /2008_10.pdf Erişim tarihi: Gök MŞ, Sezen B. Analyzing the efficiencies of hospitals: An application of Data Envelopment Analysis. Journal of Global Strategic Management 2011; 10: Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Türkiye deki Suriyeli Sığınmacılar, 2013 Saha Araştırması Sonuçları _baski_ _tr.pdf Erişim tarihi: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. Suriye ye komşu ülkelerde Suriyeli mültecilerin durumu: Bulgular, sonuçlar ve öneriler. Ankara: ORSAM; Orsam Rapor No: 189.

263 Ek 1. Veri Toplama Formu 244