1.Ünite Doğal Sistemler Coğrafya Bilimi, Doğa ve İnsan Test Aşağıdakilerden hangisi doğanın insan ya-

Transkript

1 1.Ünite Doğal Sistemler 1. I. İnsanın içinde yaşadığı çevrenin doğal özelliklerinin incelenmesi II. İnsanın doğal çevre ile etkileşimi sonucunda ortaya çıkan beşeri ve ekonomik durumların incelenmesi III. Sahip olduğu ilkeler ölçüsünde incelenen sonuçların açıklanması Yukarıdakilerden hangileri Coğrafya nın tanımını oluşturan unsurlardır? A) I ve II B) II ve III C) Yalnız I D) I, II ve III E) I ve III 4. Aşağıdakilerden hangisi doğanın insan yaşamı üzerindeki etkisine örnek olarak gösterilemez? A) Kurak alanların tarımsal veriminin düşük olması B) Don olaylarının tarımsal alanlarda zarara yol açması C) Sağanak yağışlarda tarım alanlarının sular altında kalması D) Çığ olayına bağlı olarak ulaşımın aksaması E) Petrol ve kömür yataklarının çok miktarda kullanılması Test-1 Coğrafyanın biliminin üç ilkesi vardır. Bu ilkeler sırasıyla şöyledir: Dağılışı ilkesi İlgi ve bağlılık ilkesi Nedensellik ilkesi 2. Taş küre (litosfer), üzerinde yaşadığımız ve yerkürenin katılaşmış en üst katmanıdır. Aşağıda verilen olaylardan hangisi taş kürede gerçekleşir? A) Deniz akıntısı B) Gelgit C) Deprem D) Tsunami E) Yağış 3. Dünyamızda görülen tüm iklim olaylarını, iklimi oluşturan elemanları, iklimlerin dağılışını inceleyen bilim dalı aşağıdakilerden A) Klimatoloji B) Jeomorfoloji C) Hidrografya D) Biyocoğrafya E) Jeoloji 5. Coğrafya biliminin içinde; I. Nedensellik II. Akılcılık III. Dağılış ilkelerinden hangileri bulunmaktadır? A) I ve II B) II ve III C) Yalnız I D) Yalnız II E) I ve III 6. Önemli bir matematik coğrafyacısıdır. Meridyen yayının uzunluğunu ve ondan yararlanarak Dünya nın çevre uzunluğunu hesaplamıştır. Çalışmalarında elde ettiği sonuçları Geographika adlı eserinde toplamıştır. Bölgesel coğrafyaya yapmış olduğu katkıların en önemlisi Dünya üzerindeki yerleşik alanların sınırlarının belirlenmesidir. yukarıda özellikleri verilen bilim insanı aşağıdakilerden A) Herodot C) Aristo D) Eratosthenes E) Batlamyus Dağılış ilkesi sadece coğrafyaya has bir özelliktir. Piri Reis, Kitab-ı Bahriye adlı eserinde hem doğuya çok yakın haritalar hem de Akdeniz, Kızıldeniz ve Umman Denizi gibi denizler hakkında bilgi vermiştir. Coğrafya da muhteşem dörtlü olarak isimlendirilen doğal unsurlar şunlardır: Atmosfer Litosfer Hidrosfer Biyosfer 3

2 Doğal Sistemler 1.Ünite Test-1 Aristo (M.Ö ), mantık biliminin kurucusu olarak kabul edilir. 13 yaşındaki Büyük İskender e öğretmenlik yapmıştır. Dünyanın yuvarlak olduğu görüşünü rasyonel olarak ortaya koyan ilk bilim adamıdır. Bu düşünceye ay tutulması sırasında dünyanın ay üzerine düşen gölgesinin dairesel olduğu varsayımından yola çıkarak ulaşmıştır. 7. I. Bernhardus Vereinus Coğrafya çifttir diyerek Coğrafya yı ilk kez bölümlendirmiştir. II. Martone ve Blache Dünyanın coğrafi özelliklerine göre bölümlendirilmesi fi krini savunmuştur. III. Marco Polo Şili akıntısını bulmuştur. Yukarıda verilen bilim insanı ve yaptıkları çalışmalar ile ilgili eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? A) I ve II B) II ve III C) Yalnız I D) I, II ve III E) I ve III 8. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Strabon Geographika B) Evliya Çelebi Seyahatname C) Batlamyus Geographika Hyghegesis D) Piri Reis - Cihannüma E) İbn-i Hadun Kitap El - İbar 10. İbret alınacak kitap anlamına gelen Kitap El-İbar adlı eser aşağıdakilerden hangisine aittir? A) Biruni B) İdrisi C) Piri Reis D) İbn-i Batuta E) İbn-i Haldun 11. Aysun Öğretmen; Arkadaşlar, genç bir arazi üzerine kurulmuş olan ülkemiz fay hatları nedeniyle sık sık depremlere maruz kalmaktadır. Bu gerçeği görmeli, gelişmiş ülkeler gibi depremle yaşamayı öğrenmeliyiz. dediğinde coğrafyanın hangi prensibi kullanılmamış olur? A) Analiz B) Sentez C) Nedensellik D) Karşılaştırma E) Dağılış Biruni: İslam Dünyası ve Batı Dünyası nda çağın ünlü matematikçisi ve coğrafyacısı olarak tanınır. 9. Coğrafyayı, insan ve yaşadığı çevre arasındaki etkileşimin araştırılması olarak tanımlayan; nüfus, yerleşme ve ekonomik etkinliklerin çevre koşullarıyla ilgi kurularak incelenmesinin yanı sıra dağılışa da önem verilmesi gerektiğini ilk kez söz konusu eden; Antropo Coğrafya, Siyasi Coğrafya ve Etnografya gibi eserleri olan ve beşeri coğrafyanın kurucusu ve yöntem belirleyicisi olarak da bilinen Alman coğrafyacı aşağıdakilerden A) Frederich Ratzel B) James Cook C) Ksefenon D) A. Von Humboldt E) Richthofen 12. Aşağıdakilerden hangisi coğrafya biliminin yararlandığı bilim dallarından biri değildir? A) Astronomi B) Medyamorfoloji C) Jeoloji D) Etnoloji E) Demografi 4

3 1.Ünite Doğal Sistemler Test Aşağıdakilerden hangisi Dünya nın Ay yüzeyine düşen gölgesine bakarak Dünya nın yuvarlak olduğunu iddia etmiştir? A) Eratosthenes C) Aristo D) Batlamyus E) Strabon 16. Aşağıdakilerden hangisi coğrafî bilim mantığının gösterdiği başlıca gelişme aşamalarından biri değildir? A) Ansiklopedik Devre B) Yeni Araştırmacı Devre C) Klâsik Devre D) Bölgesel Devre E) Uygulamalı Devre İdrisî nin günümüze ulaşan dört adet eseri vardır: Kitabu Rücari (Roger Kitabı) Kitabu nüzheti l -müştak (Ufukları Aşmayı Arzulayana Keyif Kitabı) el-kitabü l-camii li sıfati aştati n -nebatat (Bitkilerin Şifalı Sıfatlarını İçeren Kitap) Kitabu l-memalik (Ülkeler Kitabı) 14. Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ ın ünlü coğrafyacılarından biri değildir? A) Katip Çelebi B) Mesudî C) Birunî D) İdrisî E) İbnî Haldun 17. Aşağıdakilerden hangisi devlet ile onun kurulu olduğu ülke arasındaki ilgiyi inceleyen beşeri coğrafya alt dalıdır? A) Yerleşme coğrafyası B) Nüfus coğrafyası C) Siyasi coğrafya D) Turizm coğrafyası E) Enerji coğrafyası 15. Yetmişe yakın bölgenin haritasını içeren kitabını Kral II. Roger e sunan, Orta Çağ coğrafyacısı aşağıdakilerden A) Mesudî B) İbni Haldun C) İdrisî D) Birunî E) İbnî Batuta 18. Araştırmalarını Cosmos isimli eserinde toplayan coğrafyacı aşağıdakilerden A) Ratzel B) Humboldt C) Ritter D) Martonne E) Blache Beşeri coğrafyanın alt dalları şunlardır: Yerleşme coğrafyası Enerji coğrafyası Tarım coğrafyası Siyasi coğrafya Sanayi coğrafyası Sağlık coğrafyası Ulaşım coğrafyası Nüfus coğrafyası Turizm coğrafyası 5

4 Doğal Sistemler 1.Ünite Test yüzyılın en önemli kartografı aşağıdakilerden Humboldt, coğrafya dışında yerbilimlerinin de ilk temsilcisi sayılır. Coğrafya ilmine bilimsel anlamda gezi-gözlem metodunu kazandırmıştır. Coğrafya ilmine sebep-sonuç, dağılış ve ilgi prensiplerini kazandırmıştır. İzoterm, izohips, izobat, profil ve kesit gibi yardımcı ifade şekillerini coğrafyaya kazandırmıştır. A) Macellan B) Piri Reis C) Katip Çelebi D) Evliya Çelebi E) James Cook Piri Reis, büyük Türk Amirali Piri Reis devrinin en ünlü Türk kartoğrafıdır. Dünya haritasını hazırlayan ilk Türk ünvanına sahiptir. Bu haritanın sadece Amerika yı gösteren paftası günümüze ulaşmıştır. Eseri Kitab-ı Bahriyedir. 20. Aşağıdakilerden hangisi Eski Çağ düşünürlerinin bazı gözlem ve hesaplamalar yaparak görüş belirttikleri coğrafî düşüncelerinden biri değildir? A) Dünya nın biçimi ve boyutları B) Fiziki ve beşeri coğrafya verilerinin ekonomiye ve teknolojiye uygulanması C) Yönlerin belirlenmesi D) Dünya nın çevre uzunluğunun hesaplanması E) Coğrafî koordinatların hesaplanması TEST NO ID :

5 1.Ünite Doğal Sistemler 1. Terim olarak coğrafya kelimesini ilk defa kullanan bilim insanı aşağıdakilerden A) Herodot C) Eratosthenes D) Aristo E) Batlamyus 4. Eski Çağ da coğrafya çok basit gözlemler ve bu gözlemlerden elde edilen bilgilerin ifadesi amacıyla yapılan basit harita çizim denemeleri ile başlamıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Eski Çağ coğrafyacılarından biri değildir? A) Herodot C) Aristo D) Eratosthenes E) Macellan Test-2 Hidrosfer yeryüzünün %71 ini kaplar. Hidrosferin %97 sini tuzlu sular ve okyanuslar, %3 ünü tatlı sular oluşturur. Güneş ısısının yardımıyla hidrosfer ve atmosfer arasında sürekli bir su alışverişi vardır. 2. Aşağıdakilerden hangisi doğal ortamı oluşturan dört katmandan biri olan hidrosferi inceleyen bilim dallarından biri değildir? A) Petrografi B) Limnoloji C) Oseanografi D) Potamoloji E) Hidrojeoloji 5. Gezegenimizde bulunan tüm okyanus, deniz, göl ve su kaynaklarının bütününe su küre ya da hidrosfer denir. Aşağıda verilen olaylardan hangisi hidrosferde gerçekleşir? A) Sıcaklık değişimi B) Sel C) Nem değişimi D) Yağış E) Rüzgâr Hidrocoğrafya çalışmalarında; Oseonografya (okyanus bilimi), Limnoloji (göl bilim) ve Potamoloji (akarsu bilim) bilimlerinden faydalanılır. 3. Ünlü devlet teorisi adlı görüşünü kapsayan Politika adlı eserinde bazı coğrafi görüşlere de yer veren ve insan-çevre ilişkileri ve çevre faktörlerinin devletlerin gücü üzerine olan etkilerini inceleyen ilk çağın ünlü düşünürü aşağıdakilerden A) İbn-i Batuta C) Aristo D) Strabon E) İbn-i Haldun 6. Aşağıdakilerden hangisi doğal unsurlardan biri değildir? A) Kayaçlar B) Orman örtüsü C) Su kaynakları D) Petrol yatakları E) Barajlar Tarihin babası olarak kabul edilen Heredot, aynı zamanda coğrafya biliminin gelişmesinde önemli katkılarda bulunmuştur. Heredot un ortaya koyduğu en önemli gerçek diğer coğrafyacılardan farklı olarak Hazar denizinin bir iç deniz olduğunu ve Afrika nın bir denizle çevrili olduğunu belirlemiş olmasıdır. 7

6 Doğal Sistemler 1.Ünite Test-2 Tarihin babası olarak kabul edilen Heredot, aynı zamanda coğrafya biliminin gelişmesinde önemli katkılarda bulunmuştur. Heredot un ortaya koyduğu en önemli gerçek diğer coğrafyacılardan farklı olarak Hazar denizinin bir iç deniz olduğunu ve Afrika nın bir denizle çevrili olduğunu belirlemiş olmasıdır. 7. Nüfusun dağılışına etki eden birçok unsur vardır. I. Yer şekilleri II. İklim III. Bitki örtüsü IV. Sanayi Yukarıdakilerden hangileri nüfusun dağılışına etki eden beşeri unsurlar arasında yer alır? A) II ve IV B) II ve III C) I, II ve III D) I, II, IlI ve IV E) Yalnız IV 10. (I) Pamuk, yazları sıcak ve kurak olan Akdeniz iklimini sever. (II) Mineral maddelerce zengin verimli topraklar üzerinde yetişir. (III) Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu ovalarda yaygın olarak yetiştirilmektedir. (IV) Yağışın yetersiz olduğu yerlerde sulama istemektedir. (V) Pamuk lifl eri dokuma sanayinin önemli bir hammaddesidir. Yukarıda verilen parçada kaç numaralı cümlede coğrafyanın dağılış ilkesinden yararlanılmıştır? A) III B) IV C) I D) II E) V 8. Coğrafya öğretiminin amacı, yaşadığımız alandan başlayarak, ülkemiz ve dünya ile ilgili coğrafi bilinç kazandırmaktır. Bu bilgiye dayanarak aşağıdakilerden hangisi coğrafya öğrenmenin faydalarından biri değildir? A) Yer ve yön bulmada yarar sağlar. B) Haritalardan yararlanmamızı sağlar. C) Kalkınma planları hazırlanmasında yardımcı olur. D) Uluslararası fonların takip edilmesine yardımcı olur. E) Çevre bilinci kazandırır. 11. Aşağıdakilerden hangisine göre Dünya nın şekli, okyanuslar üzerinde yüzen ve diske benzeyen bir yuvarlaklığa sahiptir? A) Macellan B) Strabon C) Tales D) Kristof Kolomb E) Piri Reis Klimatoloji (iklim bilimi), atmosfer içerisinde meydana gelen hava olayları ile yeryüzünde görülen iklim tiplerini inceleyen bilim dalıdır. 9. Coğrafya, fi ziki coğrafya ve beşeri coğrafya olarak iki kısımda incelenir. Buna göre, I. Yerleşme coğrafyası II. Toprak coğrafyası III. Enerji coğrafyası IV. Nüfus coğrafyası alanlarından hangileri fiziki coğrafya kapsamında yer alır? A) I ve II B) Yalnız I C) I, II ve IV D) II, III ve IV E) Yalnız II 12. Aşağıdakilerden hangisi Ümit Burnu nu aşarak Hindistan a ulaşmayı başaran ilk kişidir? A) Macellan B) Vasco de Gama C) Piri Reis D) Kristof Kolomb E) Americo Vespucci 8

7 1.Ünite Doğal Sistemler 13. Büyük Okyanus ta yaptığı gezilerle Yeni Zelanda nın iki adadan oluştuğunu keşfeden Yakın Çağ coğrafyacısı aşağıdakilerden A) Karl Ritter B) A. Von Humboldt C) Frederic Ratzel D) James Cook E) Bernhardus Varenius 16. Coğrafya Biliminde Tarihi Esaslar adlı eser aşağıdaki coğrafyacılardan hangisine aittir? A) Ratzel B) Ritter C) Mackenzie D) Blache E) Varenius Test-2 Karl Ritter, yılları arasında yaşayan Alman coğrafyacıdır. Aynı zamanda tarihçi ve filozoftur. Beşeri coğrafya insan ile çevre arasındaki ilişkileri inceler tezini ileri sürerek beşeri coğrafyanın konusunu belirlemiştir. 14. Bölgesel Coğrafya metodunun kurucusu olarak kabul edilen Fransız coğrafyacı aşağıdakilerden A) Ratzel B) Humboldt C) Blache D) Ritter E) Varenius 17. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Piri Reis Kitab-ı Bahriye B) Katip Çelebi Cihannüma C) Evliya Çelebi Evliya Çelebi Seyahatnamesi D) Strabon Geographika E) İbn-i Batuta Kitap El -İbar 15. Aşağıdakilerden hangisi Yeni Çağ coğrafyacılarından biridir? A) Piri Reis B) James Cook C) Biruni D) Karl Ritter E) Frederic Ratzel 18. Örnekleme yoluyla yapılan istatistiği, coğrafyaya sokan araştırıcıdır. Eserinin adı Antropo Coğrafya dır. Bu eser beşeri coğrafyaya metot kazandırmıştır. Politik Coğrafya adlı eserinde ileri sürdüğü görüşler, A. Hitler in dünya egemenliği kurma hülyası na temel oluşturmuştur. Özellikleri verilen coğrafyayı aşağıdakilerden A) Karl Ritter B) Frederic Ratzel C) A. Von Humboldt D) P. Vidal de la Blache E) Vladenir Köppen Modern çağ coğrafyacıları şunlardır: Bernhardus Varenius Von Humboldt Karl Ritter Frederic Ratzel P. Vidal de la Blache 9

8 Doğal Sistemler 1.Ünite Test-2 Bölgesel coğrafya çalışmalarını ilk yapan isim P. Vidal de la Blache dir. Blache, araştırmalarını Monoğrafya adı altında yapmıştır. 19. Modern coğrafyayı başlatan isim aşağıdakilerden A) Karl Ritter B) Alexander von Humboldt C) Bernhardus Verenius D) Emmanuel de Martonne E) Paul Vidal de la Blache Yeni Çağ coğrafyacıları şunlardır: Vasco de Gama Kristof Kolomb Macellan Piri Reis Katip Çelebi Evliya Çelebi Evliya Çelebi, yılları arasında yaşamış ünlü bir seyyahtır. 17. yüzyılın en büyük Türk gezgini olup gezdiği yerlerin beşeri ve fiziki coğrafya özelliklerini tasvir ederek eserinde toplamış ve bu eser günümüz coğrafyacılar tarafından benimsenen önemli bir kaynaktır. Eseri Seyahatname dir. Eser, Haziran 2013 te UNESCO Dünya Belleği Listesine dahil edilmiştir. 20. Coğrafya bazı alanları doğrudan veya dolaylı olarak incelemektedir. I. Yeryüzü şekilleri II. Hava olayları III. Doğa olayları IV. İklim şartları Yukarıdakilerden hangileri coğrafyanın incelediği alanlardan biridir? TEST NO ID : A) I ve III B) II, III ve IV C) I, II, III ve IV D) I, III ve IV E) II ve III 10