(*) Nordrein - Westf alen Landesvermessungsamt Trigonometrische Abteilııng arazi çalışmalarından yararlanılmıştır,

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "(*) Nordrein - Westf alen Landesvermessungsamt Trigonometrische Abteilııng arazi çalışmalarından yararlanılmıştır,"

Koray Şen
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ÖZET «İŞLEM SIRASI» 1 P t, P 2, P3 ve P nirengi noktalarının koordinatlarından <pı (i = 1,2,3) açıklıklarının ve g c ölçek faktörü dikkate alınarak hatalı mesafe bileşenlerinin e t = klişede hesaplanması, ((pı ve Sİ değerleri abristen alınır.) Sİm 2 Grad bölümlü, altlık üzerinde, merkezden itibaren <pı semtlerinin ve P noktasının eı (cm) olarak mesafe bileşenlerinin tayin ettiği 1, 2, 3 noktaları nın birleştirilmesi suretiyle hatalı üçgenin çizelmesi. 3 Üçgen kenarlarının Gi (cm) olarak alınması ve <pı semtleri arasındaki (<Xİ = cpı <p formülü ile) açılarının hesaplanması. 4 Aranan P noktası civarındaki yaklaşık N noktasında a'î açılarının öl çülmesi ve 81 = a«tt'i küçük miktarların hesaplanması, Sİ C 5 di (m) = değişken bileşenlerinin hesabı ve di (m) po- Gı (cm) zitif işaretli ise, merkezden itibaren; (N noktası merkezdir) a«açısının içine doğru, di (m) negatif işaretli ise merkezden itibaren a» açısının dışına doğru & kenarına dik alınarak N noktasından di (m) uzaklığında ve Gı üçgen kenarlarına paralel doğruların teşkili. Başlangıç olarak yaklaşık N noktasına karşı paralellerin kesişme noktası aranılan P noktasının arazideki yeridir. 6 Mevkiine taşınan veya aranılan P noktası için dik veya kutupsal apli kasyon ölçülerinin tatbiki, 7 Büyük mesafelerde P noktasının kullanılmasının tekrar edilmesi. (*) Nordrein - Westf alen Landesvermessungsamt Trigonometrische Abteilııng arazi çalışmalarından yararlanılmıştır,.48 -

2 49

3 İSTANBUL BELEDİYESİNDE'SİLUET ÇALIŞMALARI Yazan Vahdettin KESKİN (İstanbul) İstanbul Belediyesinde, mevcut binaların yüksekliklerini mukayese edebilmek, sokaklarda zemin durumunu ve bina yüksekliği gabarisini tesbit etmek, yeni yapılan binaların bu gabariyi geçip geçmediğini kontrol etmek amacıyla siluet çalışmaları yapılmaktadır. Siluet çalışmaları; bir sokak veya caddenin, her iki tarafındaki veya tek tarafındaki binaların, aynı zamanda tretuorların ve yolun zemin durumlarının, bina cephelerinden geçen ve muntazam tretuarlara dik olan düşey düzlemler üzerine belli bir ölçek dahilinde çizilmesinden ibarettir. Şayet tretuvarlar yol tekniğine uygun yapılmamış veya zemin durumu tabii sebeplerden ötürü setler halinde teşekkül etmişse, o zaman binaların ve setlerin, söz konusu yöl ekseni boyunca yola dik olan düzleme resmedilmesi gerekmektedir. Konunun ayrıntılı izahatına girmeden evvel İstanbul Belediyesi İmar Müdür lüğünün, Harita Müdürlüğü kurulmadan evvelki siluet, çalışmalarına bir göz ata lım. Bu işler o zaman teknik eleman niteliğinde olmayan elemanlara yaptırılırdı. Yapılan siluetlerin bir teknik esası" yoktu; tamamen bir' resim çizme metoduna dayanıyordu. Yolun meyli, binaların yüksekliği göz tahniini ile 'Ölçülerek, çizil mekteydi., " <. " ' Bövle bir sistemle yapılan binaların siluetleri esas alınar.ak o sokak veya caddenin binalarının irtifa (gabari) istikbali tayin ediliyordu. Yani melikin mül kü üzerindeki tasarruf hakkı bu esaslara göre takyit ediliyordu. Teknik olmayan bu yol bugün kaldırılmıştır. ; Şimdi uygulanan metpd, hem, pratiktir, hem de bir teknik esasa dayanmak tadır. Siluet çalışmaları : 1 - Arazi çalışması,... 2 Büro çalışması, olarak iki bölümde yürütülür. 1 Arazi Çalışması Arazide çalışacak yeteri kadar teknik eleman ve yardımcısı, ekip şefleri yönetimînde araziye gönderilir, Ekip şefi arazide lüzumlu olarak dokümanı büroda 50

4 hazırlar. Aleti kurmadan evvel bürodan temin edilen matbu siluet ölçü kroki kâğıtlarının sağ tarafına siluetlerin krokisi sol. tarafına da nivelman ve (H) yüksekliğinin hesabı yapılır (Örnek : 1). Şimdi daha evvel yapmış olduğumuz bir çalışmayı örnek alarak, işin yürütme şeklini açıklıyalım. (Örnek : 1) de görüldüğ ügibi Hanımefendi sokağının her iki tarafının silueti istendiği için sözkonusu parselin bulunduğu ada ile onun karşısındaki adada mevcut bütün parsellerdeki binaların, sokağın meyline göre siluet krokileri çizilir. Binaların üzerine parsel numaraları ile kaç kat olduğu ve cinsi /azılır. Bu işlem bittikten sonra ölçü işine geçilir. (Örnek: 1) de olduğu gibi takeometre 1 No. lu istasyona kurulur. Yatay ve düşey düzeçler ayarlanır; düşey açı sıfır veya yüz grat'a getirilerek dürbün bir nivonun isini yapacak halde yataylanır. Birinci nokta ada köşesi ve tretuvarın üstü olarak alınır bundan sonraki noktalar sokağın meylini ve binaların yüksekliğini ölçecek şekilde tayin edilir. Dürbünün yataylığı bozulmadan her iki adanın nivelman işi yapılarak, orta kılla okunan (T) değeri krokide ilgili sütuna yazılır. 1. istasyonda fazla uzak mesafe olmamak şartıyle azami nokta okunur. Sonra dürbünün yataylığı bozulur, bina yüksekliklerinin alınması icap eden bina kölelerinden bina saçak üst seviyelerine veya terasların korkuluk üst seviyelerine stadya orta kılı gelecek şekilde dürbün tatbik edilerek, düşey açı okunur. îcap ediyorsa aynı köşeden diğer binanmda düşey açısı okunur. Okunan düşey açı değerleri ölçü krokisinde ilgili sütuna yazılır. Düşey açısı okunan köşe noktalarına istasyondan olan yatay mesafeler ölçülür. (Meselâ, Örnek 1 de 1. istasyondan yalnız 2, 3, 6, 7 köşe noktalarının düşey açıları okunduğundan yalnız bunların yatay mesafeleri ölçülmüştür.) Alet kaldırılarak,!!. istasyona kurulur. İşleme aynı şekilde devam edilir. Şayet çelik şeritmetre ile bazı binaların yüksekliği ölçülmüş ise ölçü krokisine çelik şeritle ölçüldüğü kaydedilir. Binalardaki çekme katlar ve korkuluk yükseklikleri, ayrıca çelik şerit metre ile ölçülerek, ölçü krokisine yazılır. 2 Büro Çalışması a) Hesabın yapılması : ' Nivelman hesabı bilinen klasik esaslar çerçevesinde yapılır. (H) yükseklîği, yani binanın tamamının yüksekliğinin hesabı, ölçü krokisinin sol tarafındaki sütunlara bakılacak olursa, düşey açının tg. ti ile yatay mesafesinin çarpımı (H = s x tgz) na mirada okunan orta kıl değeri (T) eklenerek (H= b+t) hesaplanır değeri, ölçü krokisinde kot değerleri gibi kırmızı kuru kalemle ilgilî sütununa yazılır. b) Hesapların kontrolü : Nivelmanm takeometre ile yapılmasında meydana gelen ölçü hatası en fazla 0.03 veya 0.04 m. yi geçmediği bu kısa mesafelerde görülmüştür. Halbuki bîna irtifalarında gabari hattına yapılan, 0.20 m. veya 0.25 m.lik tecavüzleri, İmar Müdürlüğü tolerans kabul ederek, iskân müsaadesi verdiğine göre neticeler ye terlidir, 'i Bina yükseklikleri (H) hesabı, ölçü krokisinde belirtilen kat adetlerinin mukayesesi ile kontrol edilebilir. 51

5 Temimaf Hesap işlemleri de tamamlandıktan sonra ekip şefi, ölçü krokisinin sağ alt köşesine tarih atarak, «tarafımdan ölçülüp hesaplanmıştır.»..aresinin altına ismini yazar ve imzalar. Siluetler, tercihan 1/200 veya î/500 ölçeğinde yapılır. Siluetlerin büyüklüklerine göre uygun ebatta aydıngerler hazırlanır. (Örrak : 2) de görüldüğü gibi 1026 ve 1027 no.lu kadastral adalardaki, yalnız hanımefendi sokağına bakan cephelerindeki bütün parsellerin tamamı paftasından kopya edilir. Her adanın üst tarafına tersimat esasına uygun olarak, 0.5 cm, 1 cm. ve 0.5 cm. aralıklarla dört paralel çizgi çizilir. Birinci kıyas hattıdır. Birinci aralığa nokta numaraları İkinci aralığa zemin kotları, üçüncü aralığa cephe mesafeleri yazıhr Umumiyetle ceohe masefeleri kadastral paftadan aynen alındığından, bu aralığa, «kadastr" paftasından alınmıştır.» yazılır. Hukuki bakımdan kadastro cephesi esas olduğu için, bunu böyle kabul etmek mecburiyeti vardır. Uygun değerde alınan kıyas hattına göre kot değerleri alınarak, noktaların tersimen yerleri bulunur. Birleştirilince zemin durumu veya yol durumu çıkmış olur. Zemin veya yol hattının üzerine bina yükseklikleri tersim edilince de sülietin tamamı kurşun kalemle meydana gelmiş olur. Mürekkepleme Mürekkeplemede çizgi kalınlıkları şu esaslar dahilinde tayin edilir. Ortadaki kadastral harita, binalar ve kıyas hattı (0.3), mücavir ada cepheleri, kıyas hattından başka diğer çizgiler (0.2), çekme katlar ile diğer çizgiler (0.1 j grafos uçları ile mürekkeplenir. Yazı ve diğer hususlar (Örnek : 2) de görüldüğü gibi tamamlanır. Yapılan siluetlerin arşivcle muhafazası Yapılan siluetlerin ölçü krokileri ile orjinalleri İstanbul Belediyesi, Harita Müdürlüğü Yollar ve Kotlandırma Şubesi arişvinde muhafaza edilir. Silueti yapılan cadde ve sokakları 1/5000 mikyaslı pafta anahtarı haritalarında kırmızı kaîemle işaretleyerek, bir siluet rehber haritası (anahtarı) tanzim edilmiştir. 52

Benzer belgeler

NÎRENÇİ NOKTALARININ ARANMASI

NÎRENÇİ NOKTALARININ ARANMASI Yazan ; -.. İsmail Hakkı GÜNEŞ 1, '. ' ' (Ankara) Haritaları yapılmış meskun ve meskun olmayan alanlarda bulunamıyan ve taşları kaybolan nirengilerin yeraltındaki sigorta