Kimdi? Kim. Dünyam zda iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri...

Transkript

1 Kim Kimdi? Dünyam zda iz b rakm fl ünlüler ve k sa yaflam öyküleri... Yazan: SABR YE AfiIR Pakistanl k z, avukat bir baban n dört çocu undan birisiydi. O henüz üç yafl ndayken ülkesinde kad nlara tan nan seçme ve seçilme hakk yla, ilk kad n baflbakan seçilece ini kim bilebilirdi ki? Babas n n bakanl k görevleri nedeniyle siyasetle iç içe büyüdü. Siyasetten nefret ederek ve ölüm korkusuyla geçen çocuklu un ard ndan yurtd fl nda e itim gördü. 19 yafl nda etkileyici güzelli iyle Bollywood dan film teklifi ald. Darbe sonucu devrilen ve idama götürülen babas, siyasi mücadelesini sürdürmesini vasiyet etti. Befl y l ev hapsinde tutuldu, sonra seçimleri kazanarak ilk kad n baflbakan oldu. Yolsuzluk iddialar yla görevden al nd ve tekrar seçildi. ki kardefli öldürüldü, sürgün edildi. 8 y ll k sürgünden dönüflte suikasttan kurtuldu. 70 gün sonraki ikincisinden kurtulamad. Toprak a alar n ve eski feodal yap y fazlas yla rahats z eden Do u nun k z, Benazir Butto idi

2 BD ARALIK 2012 Foto raftaki çelimsiz o lan, kendi dükkanlar nda çal flan Yahudi çiftin alt çocu undan birisiydi. ki erkek kardefli, o daha 7 yafl na gelmeden hayat n kaybetti. Hiç anlaflamad babas n n bask s alt nda kötü bir çocukluk dönemi geçirdi. Babas n n tavr ona kendini bir böcek gibi hissettirmiflti. Bu duyguyu sorgulasa da, hiç kurtulamad. Hukuk e itimi ald ktan sonra, bir sigorta flirketinde çal flt. Bofl zamanlar nda yazmaya bafllad ve edebiyat çevresine girdi. lk kitab ndan sonra yazmaya, siyasal ve toplumsal olaylara daha da e ildi. Çok geçmeden de, kendini büsbütün yazmaya adad. Et yemeyi cinayetle bir tutacak kadar hassas olan yazar, aflktan da flüphe edip s k s k korkular n dile getirdi. Kendine güvenmedi i için, birkaç hariç eserlerinin tümünün yak lmas n vasiyet eden bu adam, dünya edebiyat n n en önemli isimlerinden Franz Kafka yd B104 u stanbullu genç k z, annesini küçük yafltayken kaybetti. Evinde özel dersler alarak pek çok alanda kendini gelifltiren Kurtulufl Savafl ve Milli Mücadele günlerinde, mitinglerde yapt konuflmalarla etkili oldu. küçük k z, daha 13 yafl ndayken yapt - kitap çevirisi nedeniyle padiflah taraf ndan ödüllendirildi. Edebiyattan hiç kopmad. Çeviriler yapt, gazeteler için kad n haklar konusunda makaleler yazd. Bu yaz lar baz muhafazakar çevrelerin tepkisini çekince, bir süre M s r da kald. Yeniden yurduna dönünce ö retmenlik ve müfettifllik yapt, romanlar yazd. Kurtulufl Savafl ve Milli Mücadele günlerinde, mitinglerde yapt konuflmalarla etkili oldu. Anadolu Ajans n n kurulmas nda görev ald, Atatürk ün yaz iflleri çal flmalar n yürüttü. Kurtulufl Savafl boyunca kendi iste iyle cephede oldu. Savafl s ras ndaki faydalar ndan dolay stiklal Madalyas ile ödüllendirilen ve sivil olmas na ra men rütbe alan 5bu kad n 6 Halide Edip Ad var idi

3 Bu sevimli küçük Amerikal - n n annesi bir ö retmen, babas ysa bir türlü dikifl tutturamam fl bir elektrik mühendisi idi. Yoksulluk içinde geçen çocukluk y llar nda, babas n n ifl bulmak için sürekli kent de ifltirmesi yüzünden 7 yafl ndayken okuma yetersizli i teflhisi konulmas, di er çocuklardan ayr bir s n fa al nmas na neden oldu. Kendine güvenini tamam yla kaybetti. 12 y ll k ilkö retim hayat n 15 farkl okulda geçirmek zorunda kald. Babas n n gerginli i, evde de onun için huzursuz bir ortam oluflturdu. 7 yafl ndayken okuma yetersizli i teflhisi konulmas, di er çocuklardan ayr bir s n fa al nmas na neden oldu. Kendine güvenini tamam yla kaybetti. Üzerine bir de 11 indeyken annesiyle babas BD ARALIK 2012 ayr ld lar. Kiliseye gitti i dönemde, rahip olmaya karar verdi. Ancak lisede oynad bir tiyatro oyununda sahneye ç k nca fikir de ifltirdi. Art k aktör olmak istiyordu. Liseyi b rakt ve rol ald filmlerle, bir Hollywood y ld z olma yolunda basamak basamak yükseldi. Bu yak fl kl adam, elbette Tom Cruise G enç adam, o dönemde zmir e, bugünse Denizli ye ba l olan Çal da do du. Delikanl, bir gün köyde kat ld klar dü ündeki sarhofl olan dansöz k z evinin önüne b - rakt. Ancak ertesi gün haklar nda ç kan dedikodular ailesine kadar ulafl nca, babas o lunu adeta kovarcas na, bir kese alt nla evden uzaklaflt rd. 17 sinde stanbul a gelen genç adam, ilk günlerde alt n kesesini çald r nca, ifl bularak çal flmak zorunda kald. Arzuhalcilik yaparken tan flt fieker Ahmet Pafla sayesinde Gü- 105

4 BD ARALIK 2012 zel Sanatlar Akademisi ne gitti. Alt y ll k okulu üç y lda bitirdikten sonra, devlet taraf ndan Fransa ya gönderildi. Dönüflte resim ö retmenli ine bafllad. Kendi eserlerinin yan s ra, pek çok ressam yetifltirmesiyle de sanat tarihinde derin iz b rakt. Kendi döneminin ad yla an lmas n ve ressamlar n kapal atölyelerden sokaklara ç kmas n sa layan bu yenilikçi ve özgürlükçü ressam, brahim Çall Ufak tefek Yahudi k z, Polonya da befl çocuklu bir ailenin en küçük çocu uydu. Babas kereste ifliyle u rafl yordu. Befl yafl nda geçirdi i kalça rahats zl, ona yaflam n n geri kalan nda aksak ad mlar b rakt. Okulda siyasete ilgi duymaya bafllad. Kat ld siyasi gruplar nedeniyle tutuklanma ihtimali ortaya ç k nca, bir süre ekonomi, siyaset ve hukuk e itimi ald Zürih e gitti. Doktoras ndan sonra yaflamaya bafllad Berlin de, Alman Sosyal Demokrat Partisi nin en etkin isimlerinden oldu. Keskin fikirleri ve hitap gücüyle partinin sözcülerinden biriydi. Bir makam insan de il, hep bir eylem insan yd. Evet, yürürken topallard ama o konuflmaya bafllad nda çevresindekileri etkileyen bir lidere dönüflürdü. Dört kez hapse girdi. Pek çok makale ve 14 cilt eser yazd. Kapitalizm, militarizm ve savafla tümüyle karfl ç kan bu cesur hümanist kad n Rosa Luxemburg du Avusturyal küçük çocuk, ekonomik s k nt lar içerisindeki bir yün tüccar n n o lu idi. Annesi, onun do umu s ras nda gördü ü bir alameti, o lunun 106 gelece ine yönelik olumlu bir iflaret sayd. Delikanl, okulda baflar l bir ö renciydi. Ancak Goethe nin yap tlar ndan etkilenerek t p okumaya karar verdikten sonra gitti i üniversitede, Yahudi düflmanl yla karfl laflt ve Özel hekimli e bafllad ktan sonra elektroterapi ve hipnotizma tedavileri uygulad. d flland. Okul sonras insan sinir sistemi üzerinde çal flmaya bafllad. Paris ve Berlin de stajyer olarak e itim ald. Özel hekimli e bafllad ktan sonra

5 elektroterapi ve hipnotizma tedavileri uygulad. Babas n n ölümünden sonra yaflad bunal m, baz mesleki tökezlemeleri de beraberinde getirdi. Ama çal flmaktan y lmad. Pek çok t bbi eser yazd. Sakl geçmifli aç a ç karmakla ruhsal sorunlar n kayna na inilebilece ini ortaya koyan, psikanalizin babas Sigmund Freud dan baflkas de ildi Bu genç k z, bakkal dükkan sahibi baban n iki k z ndan küçük olan yd. Babas yerel siyasette aktif biriydi ve ayn zamanda kilisede de vaaz veriyordu. Burslu kazand okulunda çal flkan ve sürekli kendisini gelifltiren bir ö renci oldu. Okul d fl nda müzik ve sporla da son derece ilgiliydi. Kimya alan nda, derece alarak üniversiteyi bitirdi. Dondurman n erimeden saklanmas n sa layan teknolojiyi gelifltiren ekibin bir üyesiydi. Kimya BD ARALIK 2012 sektöründeki çal flmalar n n yan s ra, babas gibi siyasetle de ilgilendi. Önce Avam Kamaras na seçildi, sonra bakan oldu. Bütçe k s nt s yapmak zorunda oldu u için çocuklara bedava süt da t m n kald r nca, süt h rs z olarak an ld. Parti baflkan olmas n n ard ndan, üç kez üst üste Birleflik Krall k baflbakanl na seçildi. Sovyetlerin kendisine takt Demir Leydi lakab n benimseyen bu kad n, elbette Margaret Thatcher Bilgisayar n Cinsiyeti Ö retmen, ö rencilerine sordu: Bilgisayar erkek midir, difli mi? S n ftaki k z ve erkek ö renciler f s ldamaya bafllad lar. K z ö rencilerden biri ilk cevab verdi: Bilgisayar erkektir. Çünkü sorular çözmek için yap lmalar na ra men, ömürlerinin dörtte üçünü problem ç kararak geçirirler. Daha da önemlisi, bir tane ald n zda biraz daha sabretseydiniz, daha geliflmifl modeline sahip olabilece inizi görüp piflman olursunuz ve s k s k kilitlenirler. Bir erkek ö renci de kendi aç klamas n yapt : Bilgisayar diflidir. Çünkü onun mant n yap c s ndan baflkas n n anlamas mümkün de ildir. Yapt n z en ufak hatay haf zas na kaydeder, unutmaz, tekrar tekrar önümüze koyar. Ayr ca bilgisayar ald ktan sonra as l paray aksesuarlar n n tuttu unu görürsünüz. 107