Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm VII. Uygulama İzleme ve Gözden Geçirme (Tasarı)

Transkript

1 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm VII. Uygulama İzleme ve Gözden Geçirme (Tasarı) İçişleri Bakanlığı Lefkoşa Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014

2 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 İçindekiler 1. Giriş KKTC de Planların Uygulanmasına İlişkin Ana Konular Hedefler Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Politikaları Uygulama Politikaları ve Uygulamaya İlişkin Düzenlemeler Uygulama Öncelikleri ve Kriterleri Uygulama Eylem Planı ve Öncelikli Uygulama Yatırım Programı İzleme Politikaları ve İzlemeye İlişkin Düzenlemeler Gözden Geçirme Politikaları ve Gözden Geçirmeye İlişkin Düzenlemeler Haritalar Harita 1 : 55/89 İmar Yasası altında Plan ve Emirnamesi Olan ve Olmayan Bölgeler...5 Harita 2: Alt Ölçekli Plan Hazırlanacak Bölgeler...6 2

3 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Giriş 1.1 Planlama, bir plan belgesinin hazırlanması ile sonuçlanan bir eylem değil, politika, plan, program, proje ve para gibi birbirini tamamlayan, kademelerden oluşan bir süreçtir. Planlama süreci mekânsal, mali, sosyoekonomik ve kurumsal örgütlenmeler ile ilgili bütün alanları kapsamaktadır. Özel sektör etkinliklerinin kamu eliyle desteklenmesi ve yönlendirilmesinin yanı sıra, izleme ve değerlendirme de planlama sürecinin önemli parçasıdır. Asıl amaç, son ürün olarak bu plan belgesi değil, gelişmelerle ilgili olarak, ekonomik ve sosyal gelişme, yaşam kalitesinin geliştirilmesi, arazinin ekonomik ve sosyal gelişme için kullanımı, altyapı, mali ve kurumsal yapı, çevresel, tarihi ve kültürel kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı gibi temel konularda birbirleriyle tutarlı bir bütün oluşturan stratejilerin ortaya konmasıdır. Ülkesel Fizik Plan KKTC nin sürdürülebilir bir biçimde gelişmesini sağlayacak bir yaklaşım için gereklidir. Etkili bir uygulama, Plan ın hedeflerine ulaşılmasını sağlayacaktır. 1.2 Sosyal, çevresel ve fiziki altyapı alanlarında önemli yatırımların yapılması gerekmektedir. Bu yatırımların gerçekleştirilebilmesi için, Merkezi Hükümet ve Belediyeler in yerel mali kaynaklarından, Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, Türkiye Cumhuriyeti ve benzeri dış fon kaynaklarından, Özel sektör ile işbirliği yapılması ile özellikle sosyal altyapıların sağlanmasına yönelik kaynaklardan yaralanılabilir. 1.3 Uygulama Gelişme ve değişimi gerçekleştirmek için, uygulayıcı kurumların, ÜFP nin politika ve önerilerinin uygulanmasını garanti altına alacak olumlu ve yapıcı tutum içinde olmalarını; Planın politika ve önerlerinin uygulanması ve gerekli yatırımların yapılmasından sorumlu olan çok sayıdaki kurumun ortaklık anlayışı ile işbirliği ve koordineli bir şekilde çalışmasını; Gelişmenin gerçekleşmesini, sosyal refahın arttırılmasını, yaşam ve çevre kalitesinin iyileştirilmesini kolaylaştıracak gerekli altyapı yatırımları ve düzenlemelerin en kısa sürede ve maksimum düzeyde yapılmasını sağlayacak gerekli mali desteğin elde edilebilmesi ve kaynak yaratılması için yaratıcı ve yenilikçi yaklaşımların geliştirilmesini; Piyasa olanaklarının tek başına yeterli olmadığı durumlarda, girişimci bir yaklaşımla gelişmeyi sağlayıcı yerel planlama araçlarının uygulamaya konmasını; Planla, izle ve yönet yaklaşımının yerleştirilebilmesi ve ÜFP nin performasa, değişen ihtiyaçlara ve koşullara dayalı olarak zamanında gözden geçirilmesini gerektirmektedir. 2. KKTC de Planların Uygulanmasına İlişkin Ana Konular 2.1 Sektörler arası işbirliği olmaması, 2.2 Mevzuat çerçevesinin yetersiz olması, 2.3 Planlama araçlarının eksikliği, 2.4 Planların proje, program ve bütçe olanakları ile desteklenmemesi, 2.5 Özel sektör, belediyeler ve devlet işbirliği olmaması, 2.6 Danışma ve katılımcılığın etkili bir şekilde uygulanmaması, 2.7 Sektörel politikaların olmaması, 2.8 Yerel insan kaynağının bilgi, beceri ve deneyiminin verimli bir şekilde kullanılmaması ve geliştirilmemesi. 3

4 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Hedefler 3.1 Planlama araçları 3.2 Mevzuat değişiklikleri 3.3 Yeni örgütlenmeler 3.4 Mali Kaynak ve Bütçe Ayrılması 4. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Politikaları 4.1 Uygulama Politikaları ve Uygulamaya İlişkin Düzenlemeler Politika UYG01: ÜFP nin Uygulanması Uygulama özel sektör, kamu sektörü ve yerel yönetimler arası etkili bir koordinasyon içinde ve iş ve yatırımcı çevreleri, meslek odaları ve sivil toplum örgütleri ile işbirliği içinde gerçekleştirilecektir. Bunun için (1) ÜFP Sektör Uygulama Planının uygulanabilmesi için, ülkesel düzeyde koordinasyonu ve işbirliğini sağlamaya yönelik örgütlenmeler ve düzenlemeler yapılacaktır. (2) Plan Alanında (a) (b) (c) (d) Yürürlükte Emirname olan bölgeler için 55/89 İmar Yasası altında uygun ve gerekli alt ölçekli Planlar Uygulama Eylem Planında belirtilen dönemler içerisinde hazırlanacaktır. Yürürlükte Plan olan bölgelerdeki Planlar, Uygulama Eylem Planı belirtilen dönemler içerisinde, ÜFP Strateji ve Politikalarına uygun olarak gözden geçirilecektir. Yürürlükte herhangi bir Plan veya Emirname bulunmayan ÜFP de belirtilen bölgeler için ÜFP Strateji ve Politikalarına uygun olarak İmar Yasası altında alt ölçekteki planlar, Uygulama Eylem Planı belirtilen dönemler içerisinde hazırlanacaktır. ÜFP de belirtilen Sektörel Konulardaki Çevre Planları ÜFP Mekânsal Strateji ve Sektör Politikalarına uygun olarak Uygulama Eylem Planı belirtilen dönemler içerisinde hazırlanacaktır. (3) Plan Alanında 55/89 İmar Yasası uyarınca hazırlanacak alt ölçekli planlarını tamamlayıcı, bunlara altlık oluşturacak gerekli bilgi, veri ve politikalara yönelik tespit ve araştırmalar yapılacak, sektörel strateji ve politikalar, Uygulama Eylem Planı belirtilen dönemler içerisinde geliştirilecektir. (4) Planlamanın kolaylaştırılması ve özel mülkiyet hakları ile kamu çıkarının dengelenebilmesi ve planlamanın etkinliğinin sağlanabilmesi için Planlama Araçları geliştirilecektir. Bunlar; (a) (b) (c) (d) Hamur kuralı ile ilgili çalışmalar Zorla mala el koyma, kamulaştırma, şerefiye vergisi, tazminatlar ile ilgili çalışmalar Özendirici ayrıcalıklara ilişkin çalışmalar Devredilebilir imar hakları (5) ÜFP nin etkin bir biçimde uygulanabilmesi için, Uygulama Eylem Planı belirtilen dönemler içerisinde, gerekli yasal düzenlemeler hazırlanacak ve örgütlenmeler yapılacaktır. 4

5 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 Harita 1 : 55/89 İmar Yasası altında Plan ve Emirnamesi Olan ve Olmayan Bölgeler 5

6 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 Harita 2: Alt Ölçekli Plan Hazırlanacak Bölgeler 6

7 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme ÜFP nin tüm KKTC de gerektiği gibi etkili olarak uygulanması büyük önem taşımaktadır. Bu tüm kurumlar, gelişme sektörleri ve yerel yönetimler arasında sürdürülebilir etkili bir koordinasyonu gerektirmektedir Etkili bir uygulamanın yapılabilmesi için uygulama planını hazırlamak üzere üyeliğe dayalı olan, bütçesi olan, uyuşmazlık durumunda uyuşmazlığı giderme ve çözüm bulma kabiliyeti ve yetkisi olan, ülkesel üst düzeyde koordinasyon düzenlemelerine ihtiyaç vardır Planın hazırlanması aşamasında oluşturulan kurumlar arası teknik çalışma grubu ve belediyeler Bakanlar Kurulu na karşı sorumlu olmak üzere, planlamadan sorumlu Bakan ın başkanlığında aşağıdaki şemada gösterilen bir koordinasyon yapısı oluşturulacak ve yatırımcı iş çevreleri, meslek odaları, çevre, sosyal ve kültürel alanda faaliyet gösteren sivil toplum örgütleri de bu mekanizmanın parçası olacaktır Bu Koordinasyon Kurulu, Plan ın uygulanmasını izlemekten sorumlu olacaktır. Planın 10 yıllık ömrü içerisinde, her yıl ekonomik ve sosyal plan ve programlara göre uygulamayı izleyecek, Ülke de gerek yerel düzeyde gerekse dış kaynaklı plan, program ve yatırım projelerinin birbiri ile uyumlu olmasını garanti altında alacaktır. Plan ın hedeflerine ulaşılmasında, Plan ın politikalarının uygulanmasında performans değerlendirmesi yapacak, uygulama için gerekli mali kaynakların bütçeye aktarılmasını sağlayacaktır. Bunun için yıllık izleme raporu hazırlayacaktır Kurul, yerel ve/veya sektörel düzeyde hazırlanacak alt ölçekteki planların, ÜFP Uygulama Eylem Planı nda belirtilen zamanda ve ÜFP nin vizyon, stratejik hedefleri, politikaları ve ölçülebilir hedeflerine uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığını izleyecektir Alt ölçek planların zamanında ve ÜFP ye uygun olarak hazırlanmasını sağlamak ve koordine etmek, ÜFP nin etkin olarak uygulanabilmesi için gereklidir. Güzelyurt, Karpaz ve Mesarya Bölgeleri nde ekonomik gelişmenin sağlanarak iş ve istihdam yaratılması, kalkınmadan daha yüksek pay almalarının ve uygun yatırımların uygun konumlarda olmasının sağlaması için yerel düzeyde de koordinasyon ve işbirliği mekanizmalarının kurulması gerekmektedir Yerel düzeydeki ÜFP nin hedeflerine ulaşılabilmesi, politikalarının uygulanabilmesi, gerekli yatırımların yapılmasının sağlanması için oluşturulacak koordinasyon ve işbirliği mekanizmalarının, bölgelerin ihtiyaçlarına, niteliklerine uygun zorlukların üstesinden gelecek nitelikte olmaları sağlanacaktır. 7

8 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Uygulama Öncelikleri ve Kriterleri Uygulamanın yapılabilmesi ve Plan ın stratejik hedeflerine ulaşılabilmesi, politikalarının uygulanabilmesi, hedeflenen değişiklik ve gelişmelerin gerçekleştirilebilmesi için, ÜFP nin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki aşamada, bir dizi adımın atılması, iş ve işlemin hayata geçirilmesi gerekmektedir Uygulama Eylem Plan ında yer alan ve 55/89 İmar Yasası altında hazırlanacak olan Planları aşağıdaki özet tabloda belirtilen kriterlere göre önceliklendirilmiştir. Önceliklendirme Kriterleri Mevcut Durumda Bölgedeki Gelişme ve Yapılaşma Eğilimleri Mekânsal Stratejideki Yeri Yeni Roller Belirlenmiş Yerleşimler arasında olması Sınır Geçiş Bölgelerinde Olması İhtiyatlı Olunacak Alanların Olması Koruma Alanlarının Olması Planlama Kontrolü Altında Olamaması Yapılaşma Baskısı Altında Olması Ana Kentsel Hizmet Merkezleri Büyüme Kenti Geliştirilecek İlçe Merkezleri Geçiş Kasabaları Alternatif ( Topluma Dayalı )Eko Turizm Merkezi Yerel Hizmet Merkezleri Sakin Şehir(Citta Slow) Tarihi Kültürel ve Geleneksel Yaşam Merkezleri Kıyılar Dağlık Alanlar Tarım Toprakları ÖÇKB Orman Alanları Tarihi Kültürel Miras Alanları Su Ortamları ve Havzaları Alt ölçekte Halen Yürürlükte olan Planların Ülkesel Fizik Plan Stratejik Hedef ve Politikaları ile Uyumu 8

9 KIRSAL BÖLGELER KENTSEL BÖLGELER Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 ÜFP MEKANSAL STRATEJİLERİ UYARINCA BÖLGE HUDUTLARI İÇERİSİNDE ALT ÖLÇEK PLANLAMA BÖLGELERİ PLANLAMA KONTROLÜ ALTINDA OLMAMASI YAPILAŞMA BASKISI ALTINDA OLMASI İhtiyatlı Olunacak Alanların Olması Kıyılar Dağlık Alanlar Tarım Toprakları Koruma Alanlarıın Olması Yeni Roller Belirlenmiş Yerleşimler arasında olması Sınır Geçiş Bölgeleri Özel Orman Çevre Alanları Koruma Bölgeleri Tarihi ve Kültür Miras Alanları Su Ortamları ve havzaları Ana Kentsel Hizmet Merkezleri Büyüme Kenti Geliştirilecek İlçe Merkezleri 9 Geçiş Kasabaları Alternatif Turizm Merkezi Yerel Hizmet Merkezleri Sakin Şehir Tarihi Kültürel ve Gel.Yaşam Mrkz. 9 MAĞUSA VE YAKIN ÇEVRESİ Çok az İSKELE VE YAKIN ÇEVRESİ Çok az (2 adet) GİRNE VE YAKIN ÇEVRESİ (KARŞÇATAL) Emirname (6 adet) ESENTEPETATLISU BÖLGESİ Emirname (2 adet) DEĞİRMENLİK VE YAKIN ÇEVRESİ DİKMEN VE YAKIN ÇEVRESİ Emirname Kısmen %90 LEFKOŞA VE YAKIN ÇEVRESİ İmar Planı (2 adet) LEFKE VE YAKIN ÇEVRESİ Çok az x (3 adet) (2 adet) GÜZELYURT VE YAKIN ÇEVRESİ Çok az x SERDARLIGEÇİTKALE Çok az (2 adet) (2 adet) PAŞAKÖY AKDOĞAN (2 adet) (2 adet) (2 adet) KARPAZ BÖLGESİ Emirname Kısmen %90 (3 adet) (3 adet) ÇAMLIBEL VE YAKIN ÇEVRESİ Emirname (4 adet) YILMAZKÖY VE YAKIN ÇEVRESİ 9

10 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Uygulama Eylem Planı Ülkesel Fizik Plan ın mekansal stratejik hedeflerine ulaşılabilmesi ve mekansal stratejileri ile mekansal stratejilerinin uygulanmasını ve hedeflere ulaşılabilmesini sağlayacak olan ilgili sektör politikalarının uygulanabilmesi için, Ülkesel Fizik Plan nın yürürlüğe girmesinden sonra hazırlanacak öncelikli mekansal planlama alanlarını ve konularını (55/89 İmar Yasası Altında ve/ veya Eski Eserler ve/veya Çevre Yasası ve/veya Su Yönetimi Yasası altında ŞPD veya ŞPD ile ilgili Yetkili Kurumlarla Birlikte Hazırlanabilecek Planlar ) kapsamaktadır. PLANLAMA BÖLGELERİ A B KENTSEL GELİŞME PLANLAMA BÖLGELERİ ÖNCELİK SIRASI 1. Mağusa İskele Kentsel Gelişme Bölgesi ( Yeni Büyüme Alanı ) 1.1 Mağusa ve Yakın Çevresi ( Yeni Büyüme Merkezi) 1.2 İskele ve Yakın Çevresi ( Geliştirilecek İlçe Merkezi ) 2. Lefkoşa Girne Kentsel Gelişme Bölgesi 2.1 Girne Alt Bölge Girne ve Yakın Çevresi (Girne Merkez Çatalköy) Girne Batı Lapta Alsancak ( Karşiyaka Girne Merkez Arası Esentepe Tatlısu Topluma Dayalı Eko Turizm Gelişme Bölgesi ) Lefkoşa Alt Bölgesi Lefkoşa ve Yakın Çevresi Dikmen ve Yakın Çevresi Yılmazköy ve Yakın Çevresi 5 KIRSAL GELİŞME PLANLAMA BÖLGELERİ 1. Batı Kuzey Batı Bölgesi Güzelyurt Lefke Bölgesi 1.2 Lefke ve Yakın Çevresi ( Citta Slow ve Geçiş Kasabası) Güzelyurt ve Yakın Çevresi ( Geliştirilecek İlçe Merkezi) Çamlıbel ve Yakın Çevresi ( Geçiş Kasabası Bucak Merkezi) Akdeniz ÖÇKB 2. Karpaz Tatlısu Bölgesi 2.2 Karpaz Bölgesi ( Emirname Bölgesi ÖÇKB Dahil ) Yenierenköy Geçiş Kasabası 2.1 Mehmetcik Büyükkonuk ( Geçiş Kasabası EkoTurizm ) 3 3 Mesarya Bölgesi 3.1 Değirmenlik ve Yakın Çevresi Serdarlı Geçitkale Bölgesi Paşaköy Akdoğan Bölgesi Esentepe Bölgesi Girne Kentsel Gelişme Alt Bölgesindedir. Tatlısu ise Karpaz Tatlısu Kırsal Gelişme Bölgesindedir.Ancak iki yerleşim bölgesi son yılarda ulaşım altyapısı geliştiği için erişilebilirliği ve birbiri ile bağlantısı arttığından ekonomik ve sosyal olarak birbiri ile etkileşim içindede olması nedeni ile birlikte planlanması öngörülmiştir. 10

11 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Uygulama Eylem Planı ve Öncelikli Uygulama Yatırım Programı Yapılacak tüm iş ve işlemler ile atılacak tüm adımlar, Plan ın ufku olan 20 yıllık dönem içinde, 2021 yılına kadar olan plan ömrünün ilk yedi yıllık dönemi, kısa ve orta dönem ve ilk yedi yıllık dönemden sonraki beş yıllık dönem ise uzun dönem olarak planlanmıştır. Bu adımlar ve işler dışında kalan ve daha uzun dönemde gerçekleştirilebilecek işler ile atılacak adımlar ilk yedi yıllık dönemden sonra, planın ufku olan 20 yıllık dönemin sonuncu beş yıllık dönemine bırakılmıştır Planın hazırlanması sırasındaki en önemli engel sektörel alanda sektör vizyon hedef ve politikaların bulunmaması, ölçülebilir/operasyonel hedeflerin ve tüm bunlara ulaşmak için uygulama yatırım plan ve programlarının olmamasıdıydı. Bu nedenle sektörler ile müzakere edilerek son şekli verilmiş olan Ölçülebilir/Operasyonel Hedefleri (Bknz Bölüm V. Sektör Politikaları Sektörel Politikalar Tabloları), bunlara ulaşılabilmesi için aşağıdaki Uygulama Eylem Planı nda belirlenmiş sektörel iş ve işlemler ile gerçekleştirilmesi için öngörülen dönemlerin, sektörlerin kendi ihtiyaçları ve mekansal planlama ile ortak ihtiyaçlarına göre gözden geçirilmesi gerekmektedir Sektörlerin birbirini tamamlayacak şekilde, sektörel vizyon, hedef strateji ve politikalarının, ölçülebilir/operasyonel hedeflerinin belirlenmesi ve bunlar için sektörel uygulama ve yatırım programlarının hazırlaması, mekansal planlama strateji ve politikaları ile birbirini tamamlayıcı şekilde bütünlük oluşturmasını, ÜFP nin daha sağlıklı, etkili olarak hayata geçmesini ve böylece daha sürdürülebilir bir gelişmenin gerçekleşmesini sağlayacaktır Uygulamanın ilerlemesine ve izlenmesine bağlı olarak, Uygulama Eylem Planı gözden geçirilecek, uygulamanın gerçekleştirilmesi, dikkate alınarak ve/veya değişen ihtiyaçlar, koşullar ve planın gözden geçirmesine bağlı olarak yeni ayarlamalar ve gerekli düzenlemeler yapılacaktır Sektörel ölçülebilir/operasyonel hedefler ve sektörel uygulama eylem planlarının gözden geçirilmesi gerektiğinden, bu tasarıda sadece, öncelikleri ölçülebilir kriterlere göre önceliklendirilmiş olan 55/89 İmar Yasası altında hazırlanacak olan mekânsal planların mali programı hazırlanmıştır. Sektörlere ilişkin yatırım programı ÜFP den sonra yukarıdaki Eylem Planında belirtilen önceliklere ve eylemlere göre ilgili sektörler tarafından ÜFP nin yürürlüğe girmesinden sonra hazırlanacaktır. 11

12 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Ülkesel Fizik Plan Uygulama Eylem Planı Kısa Dönem ( 12 yıl ) Alt Ölçek Planlama, Program, Proje, Araştırma / Tespit 2 İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) Orta Dönem ( 37 yıl ) Genel Yatay Mekânsal Planlama Alanları ve Sektörler Arası Konuları (Genel / Yatay Konular / Sektörler Arası 3 ) Yeni Kentsel Büyüme Bölgesi Mağusa ve İskele ile Yakın Çevresi İmar Planı Hazırlanacak Yeni Kentsel Büyüme Bölgesi Mağusa ve İskele ile Yakın Çevresi İmar Planı Tamamlanarak Yürürlüğe Konulacak Girne ve Yakın Çevresi İmar Planı Hazırlanacak Girne ve Yakın Çevresi İmar Planı Tamamlanacak ve Yürürlüğe konulacak Batı Girne /Lapta Alsancak Bölgesi İmar Planı Hazırlanacak Batı Girne /Lapta Alsancak Bölgesi İmar Planı Tamamlanacak ve yürürlüğe Konulacak Doğu Girne Bölgesi İmar Planı Hazırlanacak Doğu Girne Bölgesi İmar Planı tamamlanacak ve yürürlüğe Konulacak Lefkoşa İmar Planı nın ÜFP Hedef ve Stratejilerine göre Gözden Geçirilecek ve Uyumlaştırılacak Lefkoşa İmar Planı nın ÜFP Hedef ve Stratejilerine göre Gözden Geçirilmesi ve Uyumlaştırılması Tamamlanarak Değiştirilecek Dikmen ve Yakın Çevresi Planı Hazırlanacak ve Yürürlüğe Konulacak 12 İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) Son 5 Yıllık Dönem Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum Yılmazköy ve Yakın Çevresi Planı Güzelyurt Akdeniz Kırsal Gelişme Bölgesi Batı Kesimi Geçiş Kasabası Lefke ve Çevresi İmar Planı hazırlanacak Topluma ( Yerel Halka) Dayalı Yeni Eko Turizm Bölgesi Esentepe Tatlısu Planı Hazırlanacak Karpaz Bölgesi (ÖÇKB / Karpaz Tatlısu Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Kesimi Geçiş Kasabası Yenierenköy) Koruma ve Geliştirme Planı Hazırlanacak Geliştirilecek İlçe Merkezi Güzelyurt ve Yakın Çevresi İmar Planı Hazırlanacak ve yürürlüğe Konulacak Güzelyurt Akdeniz Kırsal Gelişme Bölgesi Batı Kesimi Geçiş Kasabası Lefke ve Çevresi İmar Planı tamamlanacak ve uygulamaya konulacak Güzelyurt Akdeniz Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Doğu Kesimi Geçiş Kasabası Çamlıbel / Akdeniz Sadrazamköy ÖÇKB Koruma Geliştirme Planı Hazırlanarak Yürürlüğe Konulacak Topluma (Yerel Halka) Dayalı Yeni Eko Turizm Bölgesi Esentepe Tatlısu Planı Tamamlanacak ve Yürürlüğe Konulacak Karpaz Bölgesi (ÖÇKB / Karpaz Tatlısu Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Kesimi Geçiş Kasabası Yenierenköy) Koruma ve Geliştirme Planı Hazırlanacak Tamamlanacak Yürürlüğe Konulacak Karpaz Bölgesi Güney Kesimi Geçiş Kasabası Mehmetcik ve Büyükonuk ile Yakın Çevrelerinin Koruma ve Geliştirme Planı Hazırlanacak ve Yürürlüğe Konulacak Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Kesimi Değirmenlik ve Yakın Çevresi İmar Planı Hazırlanacak ve yürürlüğe Konacak Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Kesimi Geçiş Kasabası Geçitkale ve Yakın Çevresi İmar Plan Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Kesimi Geçiş Kasabası Geçitkale ve Yakın Çevresi İmar Plan 2 55/89 İmar Yasası Altında Yapılacak Alt Ölçekli Mekansal Planları ve Sektörel Planları kapsamaktadır. Her planın ortalama 18 aylık bir sürde tamamlanması öngörülmektedir yılları arasındaki 12 yıllık dönemde eş zamanlı üç ayrı plan hazırlayacak şekilde, üç ayrı planlama ekibiyle aşamalı olarak 24 farklı planın çalışmasının tamamlanması hedeflenmiştir. 3 İmar Yasası altındaki İmar Planları. 12

13 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Kısa Dönem ( 12 yıl ) İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) Orta Dönem ( 37 yıl ) Hazırlanacak ve yürürlüğe Konacak İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) Tamamlanacak ve yürürlüğe Konacak Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Güney Kesimi Geçiş Kasabası Akdoğan ve Yakı Çevresi İmar Planı hazırlanacak ve yürürlüğe konacak Son 5 Yıllık Dönem Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Güney Kesimi Akıncılar Paşaköy Alt Bölgesi İmar Plan hazırlanacak ve yürürlüğe konacak Beyarmudu ve Yakın Çevresi Planı hazırlanacaktır Bütünleşik Kıyı Yönetim Planı hazırlanacak 1.2 Ekonomik ve Sosyal Gelişme Sektörleri Turizm Gelişme Planı Stratejileri gözden geçirilerek ÜFP hedef ve stratejileri ile uyumlaştırılacak Turizm Planlama Dairesi Turizm Bölgeleri Çevre Planı hazırlanacak Turizm Bölgeleri Çevre Planı tamamlanacak Ülkenin, Bölgelere göre Turizm Taşıma Kapasitesi belirleme çalışma yapılacaktır Turizm Planlama Dairesi Kapalı Maraş Bölgesi nin Geleceki açılma senaryolarına göre ülke ekonomisi, Mağusa Kenti gelişimi ve KKTC Turizm sektörü üzerindeki olası etkileri ile alınacak önlemler ve gelişme Stratejileri Hazırlanacak KKTC Yüksek Eğitim Gelişme Stratejisi Hazırlanacak Üniversite öğrencilerinin barınma ihtiyacının karşılanmasına yönelik strateji hazırlanacak Mevcut konut stoku, ülkede ve bölgelerde konut piyasası, farklı toplum kesimlerinin konut ihtiyacı ve konut talebi ve buna göre maliyeti karşılanabilir konut dahil plan döneminde gerekli gerekli konut üretimi miktarlarının belirlenmesi araştırması yapılacak Türkiyeden Gelecek olan suyun tarımda kullanılmak üzere verileceği bölgeler dikkate alınarak KKTC ve Bölgelerini sürdürülebilir tarım sektörünün gelişmesine yönelik strateji hazırlanacak Sanayi Sektörü Gelişne Stratejisi hazırlanması Başbakanlık / Eğitim Bakanlığı Devlet Planlama Örgütü Araştırma sonuçlarına göre ana kentsel büyüme merkezlerine ve kırsal gelişme bölgelere yönlendirilecek konut yatırımlara yönelik strateji hazırlanacak İkincil konutların ekonomiye kazandırılmasına yönelik strateji hazırlanacak Sürdürülebilir Emlak Geliştirme Sektörü Stratejisi hazırlanacak Devlet Planlama Örgütü Tarım Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı 7 Sanayi Dairesi Sanayi Bölgeleri Çevre Planı Hazırlanacak Sanayi Bölgeleri Çevre Planı tamamlanacak ve yürürlüğe 4 Ülkesel Fizik Plan Danışma Süreci Sonrası Gözden Geçirme Çalışmalarının Devam Ettiği Dönemde başlatılması Kararlaştırılan çalışmadır. 5 Sektörel Planlar ve Imar Yasası Altında Sektorel Mekansal Turizm, Sanayi v.b sektör / Konu ile ilgili Çevre Planları 13

14 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 Kısa Dönem ( 12 yıl ) Sektörelerin gelecekteki gelişmelerine yönelik ihtiyaçları ile mevcut ve potansiyel taşocaklarının bu sektörel ihtiyaçları karşılayabilme üretim kapasitelerinin belirlenmesi için araştırma yapılacak KKTC Hizmet Merkezlerinde Mevcut ve Gelecekteki Hizmetlerinin ve Gelişme Potansiyeli Araştırması Ülkenin ekonomik potansiyeli, taşıma kapasitesi, üretim ve ticaret sektörlerinin rekabet edebilirliği ve olası etkileri dikkate alınarak Alış Veriş Merkezleri nin (AVM) ülke düzeyinde yer seçim kriterleri belirlenecek ve gelişme stratejisi hazırlanacak Bilişim Sektörü Gelişme Stratejisi hazırlanması Sınır Geçiş Bölgeleri Ekonomik Canlandırma Stratejisi hazırlanacak İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) 1.3 Ekonomik Gelişmeyi ve Yaşam Kalitesini Destekleyici Teknik ve Sosyal Altyapılar Ülke düzeyinde yerleşimler arası ve ana kentsel yerleşimler için raylı sistemler dahil uygun toplu taşıma sistemleri seçeneklerinin ve fizilibitesi araştırılması yapılacak Orta Dönem ( 37 yıl ) Bu araştırma sonuçlarına göre taşocaklarının geleceği kullanımı ve rehabilitasyonuna yönelik strateji hazırlanacak konacak 14 İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) Son 5 Yıllık Dönem KKTC için Sektörel ve Bölgesel Ekonomik Kümelenme Stratejisi Hazirlanacaktır Sınır Geçiş Bölgeleri Ekonomik Canlandırma Stratejisine Uygun olarak Çevre Planları Hazırlanacaktır. Ülke düzeyinde yerleşimler arası ve ana kentsel yerleşimler için raylı sistemler dahil belirlenmiş uygun toplu taşıma sistemlerinin geliştirilmesine yönelik strateji hazırlanacak Bütünleşik Ulaşım Stratejisi Hazırlanacak Bütünleşik Ulaşım Stratejisine Göre Bütünleşik Ulaşım Çevre Planı Hazırlanacak Mağusa Limanı Geliştirme Projesi hazırlanacak Mağusa Limanı Geliştirme Projesi tamamlanacak ve uygulamaya geçilecek Öncelikle Turizm Bölgelerinden ve kentsel yerleşimlerden başlayacak şekilde altyapısı olmayan veya yetersiz olan yaşam alanlarının su altyapılarının tamamlanması amacı ile gerekli yatırımlara yönelik yatırım ve mali programı hazırlanacak Gemikonağı Limanı için araştırma ve fizibilite çalışması yapılacak Sınır Geçiş Bölgeleri Ekonomik Canlandırma Stratejisine Uygun olarak Çevre Planları Hazırlanacaktır. Bütünleşik Ulaşım Stratejisine Göre Bütünleşik Ulaşım Çevre Planı tamamlanacak ve yürürlüğe konulacak Mağusa Limanı Prpjeye uygun olarak geliştirilecek Fizibilte Çalışma Sonucuna göre Gemikonağı Limanı Projesi hazırlanacak Fizibilte Çalışma Sonucuna göre Gemikonağı Limanı Projesine uygun olarak yapılacak Yat Limanı ve Marina Geliştirme potansiyeli ile uygun alanlar ve kriterler belirlenmesi Araştırması yapılacak Geçitkale Havalimanı için araştırma ve fizibilite çalışması yapılması Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum Jeoloji ve Maden Dairesi 14 Devlet Planlama Örgüytü Devlet Planlama Örgüytü / Şehir Planlama Dairesi Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Limanlar Dairesi Bayındılık ve Ulaştırma Bakanlığı / Limanlar Dairesi Devlet Planalma Örgütü Su işleri Dairesi 6 Sektörel Planlar ve Imar Yasası Altında Sektorel Mekansal Ulaşım, su, atık su, katı atık, eğitim, sağlık, rekresyon hizmetleri v.b sektör / Konu ile ilgili Çevre Planları 14

15 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Kısa Dönem ( 12 yıl ) Öncelikle Kıyı bölgelerinden, Turizm Bölgelerinden ve kentsel yerleşimlerden başlayacak şekilde altyapısı olmayan veya yetersiz olan yaşam alanlarının atık su altyapılarının tamamlanması amacı ile gerekli yatırımlara yönelik yatırım ve mali programı hazırlanacak Atık su ve yağmur suyunun, tarım ve belirlenecek diğer uygun sektörlerin kullanılması yönelik fizibilite çalışması yapılacak ve Strateji Hazırlanacak Katı Atık Yönetim Planı gözden geçirilecek ve ÜFP Hedef, Strateji ve Politikaları ile uyumlaştırılacak Telefon ve haberleşme altyapısının geliştirilmesi için yatırım programı hazırlanacak Sektörlerin ve yerleşimlerin gelecekteki enerji ihtiyacının belirlenmesi ve bunun karşılanmasına yönelik Strateji hazırlanacak Bölgeler göre belirlenmiş olan (Bknz. Bölüm V. Sosyal Altyapı Sektörü/ Eğitim, Tablo 23 ve 24 syf. 196 ve 197) gelecekteki ilave sınıf ihtiyacının karşılanması ve altyapısı iyileştirilecek okulların iyileştirilmesi için gerekli yatırımlara yönelik yatırım ve mali programı hazırlanacak Sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için sağlık hizmetleri kademelenmesine uygun olarak bölgeler göre belirlenmiş olan (Bknz. Bölüm V. Sosyal Altyapı Sektörü/ Sağlık, Tablo 33 ve 34 syf. 216) gelecekteki hastane ve hastane ilave yatak ihtiyacının karşılanması ve altyapısı iyileştirilecek hastanelerin iyileştirilmesi için gerekli yatırımlara yönelik yatırım ve mali programı hazırlanacak İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) Orta Dönem ( 37 yıl ) Yatırım ve Mali Programa uygun olarak, öncelikle Turizm Bölgelerinden ve kentsel yerleşimlerden başlayacak şekilde altyapısı olmayan veya yetersiz olan yaşam alanlarının su altyapılarının tamamlanması için gerekli yatırımlar yapılacak İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) Yatırım ve Mali Programa uygun olarak, altyapısı olmayan veya yetersiz olan tüm yaşam alanlarının su altyapılarının tamamlanması için gerekli yatırımlar tamamlanacak Son 5 Yıllık Dönem Yatırım ve Mali Programa uygun olarak, öncelikle Turizm Bölgelerinden ve kentsel yerleşimlerden başlayacak şekilde altyapısı olmayan veya yetersiz olan yaşam alanlarının atık su altyapılarının tamamlanması için gerekli yatırımlar yapılacak Atık su ve yağmur suyun öncelikle tarımda kullanımı için gerekli altyapılar ve düzenlemeler, stratejiye uygun olarak yapılacak Katı Atık yatırım programı hazırlanacak Yatırım programına uygun olarak telefon ve haberleşme altyapısı yatırımları gerçekleştirilecek Stratejiye uygun olarak sektörlere göre gerekli enerji politikaları güncellenecek ve gerekli altyapısı yatırımları ve düzenlemeleri yapılacak Enerji ve Elektrik altyapısının geliştirilmesi için yatırım programı hazırlanacak Yenilenebilir Enerji üretimi ve kullanımına yönelik Strateji hazırlanacak, Yatırım Programına uygun olarak öncelikli bölgelerden başlamak üzere bölgelere göre ilave sınıfların yapılmasına ve altyapısı iyileştirilecek okullara yönelik yatırımlar aşamalı olarak gerçekleştirilecek. Yatırım Programına uygun olarak öncelikli bölgelerden başlamak üzere bölgelere göre hastane ve ilave yatakların yapılmasına ve altyapısı iyileştirilecek hastanelere yönelik yatırımlar aşamalı olarak gerçekleştirilecek. Yatırım ve Mali Programa uygun olarak, altyapısı olmayan veya yetersiz olan tüm yaşam alanlarının atık su altyapılarının tamamlanması için gerekli yatırımlar tamamlanacak Atık su ve yağmur suyun uygun tüm sektör ve alanlarda kullanımı için gerekli altyapılar ve düzenlemeler stratejiye uygun olarak tamamlanacak Yatırım programına uygun olarak telefon ve haberleşme altyapısı yatırımları gerçekleştirilecek Stratejiye uygun olarak sektörlere göre gerekli enerji altyapısı yatırımları yapılacak Yatırım Programına uygun olarak uygulama ve öngörülen altyapı yatırımları yapılacak Stratejiye uygulama ve gerekli altyapı yatırımlar yapılacak Yatırım programına uygun olarak telefon ve haberleşme altyapısı yatırımları gerçekleştirilerek, tüm bölgelerde eksik haberleşme altyapısı tamamlanacak ve iyileştirilmesi tamamlanacak Stratejiye uygun olarak sektörlere göre gerekli enerji altyapısı tamamlanacak Yatırım Programına uygun olarak uygulama ve öngörülen altyapı yatırımları yapılacak Stratejiye uygulama ve gerekli altyapı yatırımlar yapılacak Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum İçişleri Bakanlığı / Belediyeler 15 Çevre Dairesi İçişleri Bakanlığı / Belediyeler Tarım Bakanlığı / Çevre Koruma Dairesi Çevre Koruma Dairesi Telefon dairesi Elektrik Kurumu Elektrik Kurumu Enerjiden Sorumlu Bakanlık / Elektrik Kurumu Eğitim Bakanlığı Sağlık Bakanlığı 15

16 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Kısa Dönem ( 12 yıl ) Çevre ve Kültür Mirasın Korunması Geliştirilmesi Türkiye den gelecek suyun Kuzey Kıbrıs ta depolanmasına yönelik Geçitköy Göleti tamamlanacak İlan edilmiş ÖÇKB lerin hazırlanmış Yönetim Planları bilimsel çalışmalarla desteklenerek gözden geçirilecek ve uygulamaya konulacaktır Potansiyel Natura 2000 (Avrupa Birliği Biyolojik Çeşitlilik Ağı) alanı olan Beşparmak Dağları Özel Çevre Koruma Alanı Olarak ilan edilecek ve Yönetim Planı hazırlanacak ve uygulamaya konulacak Biyolojik çeşitlilik ağı ve ekosistemler arasında bütünleşme sağlanması amacıyla yeşil koridorlar belirlenecek İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) Orta Dönem ( 37 yıl ) Türkiye den gelecek suyun Kuzey Kıbrıs ta Güzelyurt ve Mesarya bölgelerinde tarımda kullanılmasına yönelik gerekli altyapı projeleri yatırımları tamamlanacak Sürdürülebilir Su Yönetimi Planı hazırlanacak Yeraltı sularının yüzey suları, ve bunların doğal beslenmesini sağlayan dere yatakları ve eğimli araziler dahil olacak şekilde Su Havzaları Yönetim Planı hazırlanacak İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) Turizm bölgeleri ve donanımlı hastanelerin bulunduğu merkezlere uzak bölgelere hizmet verecek hava ambulans sistemi oluşturulması için fizibilite çalışması yapılacaktır. Tüm KKTC için Bütünleşik Rekreasyon ve Açık Alanlar Sistemi Çevre Planı Hazırlanacak Türkiye den gelecek suyun Kuzey Kıbrısta Güzelyurt ve 16 Mesarya bölgelerinde tarıma yönelik olarak kullanılmasına yönelik gerekli altyapı projelerine uygun Yeraltı sularının yüzey suları, ve bunların doğal beslenmesini sağlayan dere yatakları ve eğimli araziler dahil olacak şekilde Su havzaları Yönetim Planları tamamlanarak yürürlüğe girecek Su Havzaları Koruma Çevre Planları Hazırlanacak Son 5 Yıllık Dönem Fizibilete çalışmasına göre uygun olan bölgelerde hizmet verecek hava ambulans sistemi oluşturulacaktır Su Havzaları Koruma Çevre Planları Hazırlanacak Biyolojik çeşitlilik ağı ve ekosistemler arasında bütünleşme sağlanması amacıyla belirlenmiş yeşil koridorlar ve alanların bütünlüklü olarak korunabilmesine yönelik strateji hazırlanacak Belirlenmiş Özel Çevre Koruma Bölgeleri dışındaki küresel, bölgesel ve yerel ölçekte önemi olan, sucul ortam dahil biyolojik çeşitlilik türleri, bunların yaşam ortamları ve ekosistemler belirlenecek ve ilan edilecek CMC Maden Alanı nın tehlikeli atıklardan temizlenmesi ve rehabilitasyonu için hazırlanmış olan Rehabilitasyon Proje Raporunun gereklerinin uygulanmasının sağlanması amacı ile alternatif işbirliği modelleri araştırılacak ve geliştirilecek Stratejik ve Çevresel Gürültü kaynakları ve alanları belirlenecek ve Haritalandırılacak Geliştirilecek alternatif işbirliği modelleri uygulamaya konularak, Rehabilitasyon Proje Raporunun gereklerine uygun olarak CMC maden alanı atıklardan temizlenerek rehabilite edilecek CMC maden bölgesinin çevresel ve ekonomik yönden bölgeye ve ülkeye kazandırılması için gelecekteki alternatif kullanım ve geliştirme potansiyeli araştırılarak belirlenecek CMC maden bölgesinin çevresel ve ekonomik yönden bölgeye ve ülkeye kazandırılması sağlayacak belirlenmiş kullanım ve geliştirme potansiyelinin gerçekleştirilmesine yönelik strateji hazırlanacak Stratejik ve Çevresel Gürültüyü azaltmaya yönelik strateji ve eylem planları hazırlanacak Strateji ve Eylem Planına uygun olarak öncelikle kentlerden başlamak üzere çevresel gürültüye neden olan faaliyetler Hazırlanan Stratejiye uygun olarak bölge geliştirilecek Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum Sağlık Bakanlığı 16 Su İşleri Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi / Su İşleri Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi Çevre Koruma Dairesi Çevre Koruma Dairesi Çevre Koruma Dairesi Çevre Koruma Dairesi Çevre Koruma Dairesi Çevre Koruma Dairesi YAGA / DPÖ / Şehir Planlama Dairesi Çevre Koruma Dairesi Strateji ve Eylem Planına uygun olarak öncelikle kentlerden başlamak üzere çevresel gürültüye neden Çevre Koruma Dairesi 7 Sektörel Planlar ve Imar Yasası Altında Sektorel Mekansal Doğa Koruma, Su havzası Koruma, Kıyı koruma, Kentsel Sit Koruma v.b sektör / Konu ile ilgili Çevre Planları 16

17 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 Kısa Dönem ( 12 yıl ) İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) Orta Dönem ( 37 yıl ) aşamalı olarak konut alanların dışına çıkarılacak Hava Kalitesi Haritaları hazırlanacak Hava Kalitesi Haritalarına göre Alınacak Önlemlerle İlgili Strateji ve Eylem Planı hazırlanacak Erozyon alanları belirlenecek ve haritalandıracak Dere Yatakları ile Taşkın riski bulunan bölgeler belirlenecek ve haritalandırılacak İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) olan faaliyetler aşamalı olarak konut alanların dışına çıkarılacak Türlerine göre sorunlu zeminlerle ilgili ayrıntılı araştırma yapılarak bilgi ve veriler güncellenecek ve haritalandırılacak Küresel Isınma ve İklim Değişikliği senaryolarına göre KKTC Deniz taşın riski alanları belirlenecek ve haritalandırılacak Aktif faylar belirlenecek ve haritalandırılacak Deprem Şiddet Seviyeleri Haritaları Hazırlanacak Sismik veriler ve Haritalar güncellenecek KKTC için Bütünleşik Afet Risk Haritası Hazırlanması Afet Riskleri Azaltıcı Önlemlere Yönelik Strateji Hazırlanacak Son 5 Yıllık Dönem Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum 17 Çevre Koruma Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi/ Jeoloji ve Maden Dairesi/ Jeoloji ve Maden Dairesi/ Jeoloji ve Maden Dairesi/ Jeoloji ve Maden Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi/ Meteoroloji Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi/ Meteoroloji Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi Bağlıköy Koruma Emirnamesi Hazırlanacak ve yürürlüğe konacak 8 / Kaleburnu ve Çevresi Koruma Geliştirme Planı Hazırlanacak 9 / Tarihi, Kültürel ve Geleneksel Yaşam Merkezlerinin Korunması ve Canlandırılması için gerekli yasal, özel sektör kamu sektörü işbirliğine dayalı örgütlenme, mekanizma ve modelleri araştırılacak ve geliştirilecek Planda Belirlenmiş tarihi ve kültürel değere sahip yerleşim alanlarında korunmaya değer alanlar ve binalar belirlenecek ve haritalandırılacak 2 Planlama Araçları Geliştirme 2.1 Sağlıklı yaşam alanları oluşturulabilmesi, bunun için sağlıklı taşıt ve yaya ulaşım ağları oluşturulabilmesi, yeşil alan, park okul sağlık kreş ve benzeri ortak kamusal kullanım alanlarını için uygun konumda, yeterli büyüklükte ve miktarda alan ayrılabilmesi amacı ile başka ülkelerde uygulanmakta olan arazi Tarihi ve Kültürel Miras Alanlarının korunması, geliştirilmesi ve hassas kullanımının sağlanması için gerekli yatırımlara yönelik yatırım programı hazırlanacak Planda Belirlenmiş tarihi ve kültürel değere sahip yerleşim alanlarında belirlenen korunmaya değer alanlar ve binalar koruma alanı ilan edilecek ve listelenecek Araştırma sonucu göre belirlenen KKTC için uygun arazi bütünleştirme yöntemi sistemi geliştirilecek ve gerekli yasal düzenlemeler yapılacak / Eski Eserler Dairesi / Eski Eserler Dairesi Eski Eserler ve Müzeler Dairesi/ Şehir Planlama Dairesi 8 Ülkesel Fizik Plan Danışma Süreci Sonrası Gözden Geçirme Çalışmalarının Devam Ettiği Dönemde Bakanlar Kurulu Uyarınca Eko Turizm Bölgesi olarak başlatılmış çalışmadır. 9 Ülkesel Fizik Plan Danışma Süreci Sonrası Gözden Geçirme Çalışmalarının Devam Ettiği Dönemde İçişleri Bakanlığı tarafından Tarihi ve Kültürel Yaşam Merkezi olarak Korunması ve Canlandırılması Öngörülen olarak başlatılmış çalışmadır. 17

18 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 Kısa Dönem ( 12 yıl ) bütünleştirme ve kamusal alan elde etme yöntemleri ile ilgili araştırma yapılacak ve KKTC de nasıl uyarlanabileceği belirlenecek 2.2 Planlama ile mülkiyet hakları arasındaki dengenin sağlanabilmesi ve planlama hedeflerine ulaşılmasında tamamlayıcı olmasına yönelik olarak özellikle birçok ülkede koruma alanlarında planlama ile kısıtlanmış imar haklarının belirlenen başka gelişme alanlarında kullanılmasının sağlanması yönelik olan Devredilebilir İmar Hakları sistemi ve uygulamaları ile ilgili araştırma yapılacak ve KKTC planlama sistemine nasıl uyarlanabileceği belirlenecek 2.3 Sağlıklı yaşam alanları oluşturulabilmesi, bunun için sağlıklı taşıt ve yaya ulaşım ağları oluşturulabilmesi, yeşil alan, park okul sağlık kreş ve benzeri ortak kamusal kullanım alanlarını için uygun konumda, yeterli büyüklükte ve miktarda alanın elde edilebilmesi için KKTC için uygun yeni bir kamulaştırma sistemi ile ilgili çalışma yapılacak ve mevzuat altyapısı hazırlanacaktır Mevzuat Düzenleme İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) Orta Dönem ( 37 yıl ) Araştırma sonucu göre belirlenen en KKTC için uygun Devredilebilir İmar Hakları sistemi geliştirilecek ve gerekli yasal düzenlemeler yapılacak Planlama kararları nedeni ile ekonomik değeri düşen taşınmaz malların tazmin edilmesi veya ekonomik değeri artan taşınmaz malların değer artışının vergilendirilmesine yönelik olarak şerefiye vergisi, tazminatlar ile ilgili çalışmalar yapılacak ve mevzuat altyapısı hazırlanacaktır Planlama kararlarının uygulamasını kolaylaştırmak, piyasayı özendirmek sahiplenmesini sağlamak amacı ile özendirici önlemler ve ayrıcalıklara yönelik araştırma yapılacak ve KKTC için uygun özendirme ve caydırma yöntemleri geliştirilecektir 18 İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) Son 5 Yıllık Dönem Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum Toprak Koruma Yasası nın yasallaştırılması, Tarım Dairesi 3.2 Su tüketiminin azaltılması ve atık suyun yeniden kullanımının sağlanması için yasal düzenleme yapılması Milli Parklar Yasa çalışmasının tamamlanması Kirleten öder prensibinin yasal yasal hale gelmesi için yasal düzenleme yapılması Jeoloji ve Maden Dairesi Çevre Koruma Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi Çevre Koruma Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi Çevre Koruma Dairesi 3.5 Kıyı Yasası hazırlanacak 3.6 Su Yönetimi Yasası Tamamlanarak Onaylanıp yürürlüğe girecek 3.7 Maden ve Taş ocakçılık Yasası nın da, taşocakları işletmelerinin çevresel etkilerini azaltmak, işletme şekli ve yönetimi ile rehabilitasyon yöntemlerine düzenleme getirecek değişiklik hazırlanacak Jeoloji ve Maden Dairesi Jeoloji ve Maden Dairesi 3.8 Ana Kentsel Yerleşimlerin Tarihi ve Kültürel Miras Alanlarının Ana Kentsel Yerleşimlerin Tarihi ve Kültürel Miras Alanlarının 18

19 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Mali düzenleme Kısa Dönem ( 12 yıl ) Canlandırılmasına Yönelik Yatırım Ortaklığı Mevzuatı hazırlanacak 4.1 Bölgeler için belirlenen turizminin geliştirilmesine yönelik teşvik paketleri hazırlanmasına başlanması İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) Orta Dönem ( 37 yıl ) Canlandırılmasına Yönelik Yatırım Ortaklığı Mevzuatı yürürlüğe konulacak KKTC için uygun arazi bütünleştirme ve kamusal alan elde etme sistemi göre gerekli mevzuat hazırlanacak KKTC için uygun Devredilebilir İmar Hakları sistemi göre gerekli yasal mevzuat hazırlanacak 4.2 Lefkoşa Suriçi Surlar ve Hendekler Turizm Alanı Gelişme Stratejisine uygun olarak, turizm konaklama tesisi olmaya uygun listeli bina veya bina gruplarının turistik konaklama tesisine dönüştürülmesi için gerekli mali kaynak oluşturulacak KOBİ lerin rekabet gücünü artırmaya yönelik devlet destekleri ve teşvikleri geliştirilecek, faizsiz kredi desteği, faiz destekli kredi programı ve proje destekli hibe programlarına devam edilecek sağlanacak İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) Son 5 Yıllık Dönem KKTC ye uygun yeni bir kamulaştırma sistemi mevzuatı ile ilgili çalışma yapılacak ve mevzuat hazırlanacaktır 19 Bölgeler için belirlenen turizminin geliştirilmesine yönelik teşvik paketleri hazırlanmasının tamamlanması Planlama kararları nedeni ile ekonomik değeri düşen taşınmaz malların tazmin edilmesi veya ekonomik değeri artan taşınmaz malların değer artışının vergilendirilmesine yönelik olarak şerefiye vergisi, tazminatlar ile ilgili mevzuat hazırlanacaktır Planlama kararlarının uygulamasını kolaylaştırmak, piyasayı özendirmek sahiplenmesini sağlamak amacı ile özendirici önlemler ve ayrıcalıklara yönelik araştırma sonuçlarına göre KKTC için uygun özendirme ve caydırma yöntemlerine dayalı mevzuat hazırlanacak. Planda büyüme ve değişim merkezleri olarak belirlenen bölgelerden başlayarak, toplum tüm kesimleri için konut maliyetinin karşılanmasını kolaylaştırıcı uzun vadeli ve düşük faizli kredi sistemleri ve mekanizmaları geliştirilecek Yatırım ve Mali Programa uygun olarak, öncelikle Turizm Bölgelerinden ve kentsel yerleşimlerden başlayacak şekilde altyapısı olmayan veya yetersiz olan yaşam alanlarının su alt yapılarının tamamlanması yönelik yatırımlar için mali kaynak yaratılacak Yatırım ve Mali Programa uygun olarak, öncelikle Turizm Bölgelerinden ve kentsel yerleşimlerden başlayacak şekilde altyapısı olmayan veya yetersiz olan yaşam alanlarının atık su ve arıtma sistemleri altyapılarının tamamlanması yönelik yatırımlar için mali kaynak yaratılacak Yatırım ve Mali Programa uygun olarak, öncelikle Turizm Bölgelerinden ve kentsel yerleşimlerden başlayacak şekilde altyapısı olmayan veya yetersiz olan yaşam alanlarının su altyapılarının tamamlanması yönelik yatırımların tamamlanabilmesi için mali kaynak yaratılacak Yatırım ve Mali Programa uygun olarak, altyapısı olmayan veya yetersiz olan tüm yaşam alanlarının atık su ve arıtma sistemleri altyapılarının tamamlanmasına yönelik yatırımların tamamlanması için mali kaynak yaratılacak Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum 19 İçişleri Bakanlığı / Maliye Bakanlığı / Şehir Planlama Dairesi Maliye Bakanlığı / Şehir Planlama Dairesi Maliye Bakanlığı / Şehir Planlama Dairesi Turizm Planlama Dairesi Turizm Planlama Dairesi Devlet Planlama Örgütü Ticaret Dairesi Su İşleri Dairesi Çevre Koruma Dairesi 4.7 Yatırım programına uygun olarak telefon ve haberleşme Yatırım programına uygun olarak telefon ve haberleşme Yatırım programına uygun olarak Telefon Dairesi 19

20 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 Kısa Dönem ( 12 yıl ) İlk 7 Yıllık Plan Hedef Dönem ( ) Orta Dönem ( 37 yıl ) altyapısı yatırımları gerçekleştirilmesi için mali kaynak yaratılacak İkinci Plan Dönemi / Son 10 Yıllık Dönem 2 inci 5 yıllık dönem Uzun Dönem (812 yıl) altyapısı yatırımlarının sürdürülmesi için mali kaynak yaratılacak 4.8 Yatırım Programına uygun olarak uygulama ve öngörülen altyapı yatırımları için mali kaynak yaratılacak Yatırım Programına uygun olarak öncelikli bölgelerden başlamak üzere bölgelere göre ilave sınıfların yapılmasına ve altyapısı iyileştirilecek okullara yönelik yatırımlar aşamalı olarak gerçekleştirilmesi için mali kaynak yaratılacak 4.10 Yatırım Programına uygun olarak öncelikli bölgelerden başlamak üzere bölgelere göre hastane ve hastane ilave yatakların yapılmasına ve altyapısı iyileştirilecek hastanelere yönelik yatırımlar aşamalı olarak gerçekleştirilmesi için mali kaynak yaratılacak 4.11 Orman vasfı taşıyan, özel mülkiyete ait arazilerin kamulaştırılması için gerekli finansal kaynak oluşturulması 4.12 Doğal afetlerden meydana gelebilecek zararların tazmin edilmesi için mali kaynak oluşturulacak 4.13 Kentsel Sit Alanlarının korunması, canlandırılması ve geliştirilmesi için mali kaynak oluşturulması 5 Örgütlenme Kentsel Sit Alanlarının korunması, canlandırılması ve geliştirilmesi için mali kaynak oluşturulması 5.1 KOBİ lerin ve tarımsal işletmelerin ortak hareket kabiliyetlerinin artırılması için kümelenme modeli oluşturulması 5.2 Ana Kentsel Yerleşimlerin Tarihi ve Kültürel Miras Alanlarının Korunması ve Canlandırılması için Belediyeler, Merkezi Hükümet, Mal Sahipleri ve Yatırımcıların Ortaklığı ile Yatırım Ortaklığı Oluşturulacaktır. Son 5 Yıllık Dönem telefon ve haberleşme altyapısı yatırımlarının tamamlanarak, tüm bölgelerde eksik haberleşme altyapısı tamamlanması ve iyileştirilmesinin sonuçlandırılması için mali kaynak yaratılacak Yatırım Programına uygun olarak uygulama ve öngörülen altyapı yatırımları için mali kaynak yaratılacak Ana Yetkili ve Sorumlu Kurum 20 Telefon Dairesi Eğitim Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Orman Dairesi İçişleri Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Ticaret Dairesi İçişleri Bakanlığı 20

21 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Öncelikli Uygulama Yatırım Mali Programı YAPILACAK ÇALIŞMALARI TOPLAM Kısa Dönem ( 12yıl) ÖNCELİKLİ UYGULAMA / YATIRIM TAHMİNİ BÜTÇESİ (TL) Orta Dönem ( 37 Yıl) Uzun Dönem (812 Yıl) A Alt Ölçek Mekansal / Sektörel Konu Planları 10 1 Yeni Kentsel Büyüme Bölgesi Mağusa ve İskele ile Yakın Çevresi İmar Planı 2 Girne ve Yakın Çevresi İmar Planı 3 Batı Girne /Lapta Alsancak Bölgesi İmar Planı 4 Doğu Girne Bölgesi İmar Planı 5 Lefkoşa İmar Planının ÜFP hedef ve Stratejilerine göre Gözden Geçirilmesi ve Uyumlaştırılması 6 Dikmen ve Yakın Çevresi Planı 7 Yılmazköy ve Yakın Çevresi Planı 8 Geliştirilecek İlçe Merkezi Güzelyurt ve Yakın Çevresi İmar Planı 9 Güzelyurt Akdeniz Kırsal Gelişme Bölgesi Batı Kesimi Geçiş Kasabası Lefke ve Çevresi İmar Planı 10 Bağlıköy Koruma Emirnamesi Güzelyurt Akdeniz Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Doğu Kesimi Geçiş Kasabası Çamlıbel / Akdeniz Sadrazamköy ÖÇKB Koruma Geliştirme Planı 12 Topluma ( Yerel Halka) Dayalı Yeni Eko Turizm Bölgesi Esentepe Tatlısu Planı 13 Karpaz Bölgesi (ÖÇKB / Karpaz Tatlısu Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Kesimi Geçiş Kasabası Yenierenköy) Koruma ve Geliştirme Planı 14 Kaleburnu ve Çevresi Koruma Geliştirme Planı Karpaz Bölgesi Güney Kesimi Geçiş Kasabası Mehmetcik ve Büyükonuk ile Yakın Çevrelerinin Koruma ve Geliştirme Planı 16 Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Kesimi Değirmenlik ve Yakın Çevresi İmar Planı 17 Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Kuzey Kesimi Geçiş Kasabası Geçitkale ve Yakın Çevresi İmar Plan 18 Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Güney Kesimi Geçiş Kasabası Akdoğan ve Yakı Çevresi İmar Planı 19 Mesarya Kırsal Gelişme Bölgesi Güney Kesimi Akıncılar Paşaköy Alt Bölgesi İmar Plan 20 Beyarmudu ve Yakın Çevresi Planı Bütünleşik Kıyı Yönetimi Planlaması Turizm Bölgeleri Çevre Planı 23 Sanayi Bölgeleri Çevre Planı 24 Sınır Geçiş Bölgeleri Çevre Planları 25 Entegre Ulaşım Çevre Planı 26 Rekreasyon ve Açık Alanlar Çevre Planı 27 Su Havzaları Koruma Çevre Planları A Ara Toplam /89 İmar Yasası Altında Yapılacak Alt Ölçekli Mekansal Planları Kapsamaktadır. Her planın ortalama 18 aylık bir sürde tamamlanması öngörülmektedir yılları arasındaki 12 yıllık dönemde eş zamanlı üç ayrı plan hazırlayacak şekilde, üç ayrı planlama ekıbiyle aşamalı olarak 24 farklı planın çalışmasının tamamlanması hedeflenmiştir. Bir alt ölçekli planın hazırlanması ile ilgili tahmini bütçe, daha önce hazırlanmış imar planlarının gerçekleşen maliyetleri, özel sektörden hizmet almayı gerektiren çeşitli alanlardaki çalışmalar için piyasada geçerli hizmet bedelleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. 11 Ülkesel Fizik Plan Danışma Süreci Sonrası Gözden Geçirme Çalışmalarının Devam Ettiği Dönemde Bakanlar Kurulu Uyarınca Eko Turizm Bölgesi olarak başlatılmış çalışmadır. 12 Ülkesel Fizik Plan Danışma Süreci Sonrası Gözden Geçirme Çalışmalarının Devam Ettiği Dönemde İçişleri Bakanlığı tarafından Tarihi ve Kültürel Yaşam Merkezi olarak Korunması ve Canlandırılması Öngörülen olarak başlatılmış çalışmadır. 13 Ülkesel Fizik Plan Danışma Süreci Sonrası Gözden Geçirme Çalışmalarının Devam Ettiği Dönemde Beyarmudu Üstler Bölgesi planlaması ile bütünlük oluşturmak amacı ile başlatılması Kararlaştırılan çalışmadır. 21

22 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 ÖNCELİKLİ UYGULAMA / YATIRIM TAHMİNİ BÜTÇESİ (TL) YAPILACAK ÇALIŞMALARI TOPLAM Kısa Dönem ( 12yıl) Orta Dönem ( 37 Yıl) Uzun Dönem (812 Yıl) B ÜFP Mekansal Stratejilerin ve Sektör Politikalarının Uygulaması İçin Gerekli Öncelikli Sektör Strateji, Plan, Araştırma ve Projeler Ülkenin, Bölgelere göre Turizm Taşıma Kapasitesinin Belirleme Çalışması Kapalı Maraş Bölgesi nin Gelecekteki açılma senaryolarına göre ülke ekonomisi, Mağusa Kenti gelişimi ve KKTC Turizm sektörü üzerindeki olası etkileri ile alınacak önlemler ve gelişme Stratejileri çalışması KKTC Yüksek Eğitim Gelişme Stratejisi geliştirilmesi Mevcut konut stoku, ülkede ve bölgelerde konut piyasası, farklı toplum kesimlerinin konut ihtiyacı ve konut talebi ve buna göre maliyeti karşılanabilir konut dahil plan döneminde gerekli gerekli konut üretimi miktarlarının belirlenmesi araştırması ve Stratejisi 5 Sürdürülebilir Emlak Geliştirme Sektörü Stratejisi Türkiye den Gelecek olan suyun tarımda kullanılmak üzere verileceği bölgeler dikkate alınarak KKTC ve Bölgelerini sürdürülebilir tarım sektörünün gelişmesine yönelik strateji Sanayi Sektörü Gelişme Stratejisi hazırlanması, Taşocaklarının üretim kapasiteleri ve sektörel gelişmelerin ihtiyaçlarının belirlenmesi için araştırma yapılması KKTC Hizmet Merkezlerinde Mevcut ve Gelecekteki Hizmetlerinin ve Gelişme Potansiyeli Araştırması Ülkenin ekonomik potansiyeli, taşıma kapasitesi, üretim ve ticaret sektörlerinin rekabet edebilirliği ve olası etkileri dikkate alınarak Alış Veriş Merkezleri nin (AVM) ülke düzeyinde yer seçim kriterleri belirleme araştırması ve gelişme stratejisi KKTC için Ekonomik Kümelenme Çalışması Hazırlanması Sınır Geçiş Bölgeleri Ekonomik Canlandırma Stratejisi KKTC için toplu taşıma sistemleri fizibilite ve planlama çalışması yapılması Bütünleşik Ulaşım Stratejisi Yat Limanı ve Marina Geliştirme potansiyeli ile uygun alanlar ve kriterler belirlenmesi Araştırması Yenilenebilir Enerji üretimi ve kullanımına yönelik Strateji hazırlanması, KKTC için Bütünleşik Afet Risk Haritasının Hazırlanması Tarihi, Kültürel ve Geleneksel Yaşam Merkezlerinin Korunması ve Canlandırılması İçin Gerekli Mekanizma Yasal ve Örgütlenme Modellerini Araştırılması ve Geliştirilmesi çalışması, B Ara Toplam C Planlama Araçları Geliştirme 15 1 Kentsel ve Kırsal Koruma alanların planlama ile mülkiyet hakları arasındaki dengenin sağlanabilmesine yönelik olan Devredilebilir İmar Hakları sistemi ve uygulamaları ile ilgili araştırma ve KKTC ye uygun sistem geliştirme çalışması 2 Sağlıklı yaşam alanları oluşturulabilmesi, bunun için sağlıklı taşıt ve yaya ulaşım ağları oluşturulabilmesi, yeşil alan, park okul sağlık kreş ve benzeri ortak kamusal kullanım alanlarını için uygun konumda, yeterli büyüklükte ve miktarda alan ayrılabilmesi amacı ile başka ülkelerde uygulanmakta olan arazi bütünleştirme ve kamusal alan elde etme yöntemleri ile ilgili araştırma ve KKTC ye uygun sistem geliştirme çalışması Planlama kararlarının uygulamasını kolaylaştırmak, piyasayı özendirmek sahiplenmesini sağlamak amacı ile özendirici önlemler ve Araştırma ve Strateji Geliştirme ile ilgili tahmini bütçe, daha önce yapılmış araştırma, strateji belirleme çalışmalarının gerçekleşen maliyetleri, özel sektörden hizmet almayı gerektiren çeşitli uzmanlık alanlarında uzman danışmanlık hizmetleri için i geçerli hizmet bedelleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. 15 Araştırma ile ilgili tahmini bütçe, daha önce yapılmış araştırma, strateji belirleme çalışmalarının gerçekleşen maliyetleri, özel sektörden hizmet almayı gerektiren çeşitli uzmanlık alanlarında uzman danışmanlık hizmetleri için i geçerli hizmet bedelleri dikkate alınarak hazırlanmıştır. 22

23 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 YAPILACAK ÇALIŞMALARI ayrıcalıklara yönelik araştırma ve KKTC ye uygun sistem geliştirme çalışması 4 Planlama kararları nedeni ile ekonomik değeri düşen taşınmaz malların tazmin edilmesi veya ekonomik değeri artan taşınmaz malların değer artışının vergilendirilmesine yönelik olarak şerefiye vergisi, tazminatlar ile ilgili araştırma ve KKTC ye uygun sistem geliştirme çalışması TOPLAM Kısa Dönem ( 12yıl) ÖNCELİKLİ UYGULAMA / YATIRIM TAHMİNİ BÜTÇESİ (TL) Orta Dönem ( 37 Yıl) Uzun Dönem (812 Yıl) C Ara Toplam D TOPLAM ( A+B+C) E GÖRÜNMEYEN MALİYETLER (% 710 * D) GENEL TOPLAM ( D+E)

24 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme İzleme Politikaları ve İzlemeye İlişkin Düzenlemeler Politika UYG02: Uygulamanın İzlenmesi Yıllık izleme, yukarıdaki Uygulama Eylem Planında belirtilen iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi ve sürdürülebilir gelişmenin unsurları yıllık olarak izlenecektir. İzleme sırasında aşağıda belirtilen hususlar üzerinde durulacaktır: (1) Ekonomik gelişmeyi desteklemek ve ekonomik başarı sağlanması için gerekli olan altyapıların yapılmasında sağlanan ilerleme (2) Konut üretimi, konut ihtiyacı ve maliyeti karşılanabilir konut dahil olmak üzere konut piyasası koşulları ile ilgili göstergeler (3) Ülke ekonomisindeki ilerlemeler, özellikle istihdamdaki büyüme ve bunun konut ve nüfus artışı ile uyumu (4) ÜFP nin çevresel ve diğer hedeflerine, özellikle su tüketimi, atık su, katı atık, kirlilik ile ilgili ölçülebilir hedeflerine ne oranda ulaşılabildiği Bu izleme, yukarıdaki Politika UYG01 de belirtilen ülkesel düzeydeki koordinasyon düzenlemeleri aracılığı ile yapılacak ve bütçe ihtiyaçlarının gözden geçirilmesi ve diğer hususları da kapsayacaktır Planla, izle ve yönet yaklaşımı ÜFP nin yerel ve sektörel düzeyde, alt ölçekteki (1) İmar planları, çevre planları, öncelikli alan planları ve benzeri her türlü mekânsal planlar; (2) Ulaşım, enerji ve benzeri her türlü teknik altyapı sektör planları, (3) Sağlık, eğitim, sosyal hizmetler ve benzeri sosyal altyapı sektör planları, (4) Turizm, sanayi, tarım ve her türlü ekonomik sektör gelişme planları, (5) Katı atık, su yönetimi, biyolojik çeşitliliği yönetimi, tarihi ve kültürel mirasın ve benzeri diğer çevresel kültürel mirasın korunması ve yönetimine ilişkin her türlü sektör planlar (6) Sektörel politika dokümanları ve diğer araçlar aracılığı ile uygulanmasında ana unsur olacaktır Plan dokümanları ÜFP nin gereklilikleri, yürürlükteki mevzuat ve benzeri diğer resmi gereklilikler ışığında izlenecektir. İzleme Sonuç Raporu hazırlanacak ve yayınlanacaktır. Yukarıdaki Politika UYG01 de belirtilen ülkesel ve bölgeler düzeyindeki koordinasyon ve işbirliği mekanizmaları yapılacak izleme sonucunda, ÜFP nin uygulamasının ve/veya politikalarının gözden geçirilmesine ihtiyaç olduğunu gösteren bulguların olup olmadığı belirtilecektir. Bu şekilde, plan stratejisinin çalışıp çalışmadığı ve herhangi bir değişikliğin gerekli olup olmadığı kontrol edilmiş olunacaktır İyi/ Başarılı uygulamalar için ölçütler belirlenecek ve ÜFP nin izlenmesi sırasında İyi/ Başarılı olan uygulamalar belirlenecek ve yayınlanacaktır İzlemenin etkinliği ve verimliğinin sağlanması için güvenilir, kabul görmüş uygun göstergeler belirlenecek ve sağlıklı veri ve bilgi toplanmasını sağlayacak mekanizmalar oluşturulacaktır. Politika UYG02 belirtilen hususlara ek olarak aşağıdaki alanlarda iyileştirmeler gerekmektedir: (1) ÜFP ile Ekonomik Gelişme Stratejisi ve Programının uygulamalarının izlenmesi süreçleri arasında bağlantılar oluşturulması; (2) Farklı politika (örn: konut, iş ve altyapı) alanları arasındaki anahtar ilişki ve bağlantıyı gösterecek analitik süreçler geliştirilmesi; (3) ÜFP ile yerel düzeydeki alt ölçek planların (İmar Planları, Çevre Planları, Öncelikli Alan Planları, Emirnameler) uygulamalarının izlenme süreçleri arasında yakın bağlantılar oluşturulması; 24

25 Ülkesel Fizik Plan Bölüm VII. Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme 2031 (4) ÜFP ile sektörel planlar (Ulaşım Planları/ Karayolları Planı, Su Planı, Turizm Gelişim Planı, Tarım Planı, Kırsal Gelişme Planı, Katı Atık Planı, Özel Sektör Stratejisi vb.) ve politika belgelerinin uygulamalarının izleme süreçleri arasında daha yakın bağlantılar oluşturulması; (5) ÜFP nin alt bölgeleri ile ilgili politikalarının uygulanmasının ve yerel yönetimlerin kendi bölgelerindeki uygulamalarının izlenme süreçleri arasında bağlantılar geliştirilmesi ve her bölgenin komşu bölgelerle yakın çalışması; ÜFP nin nasıl uygulandığının anlaşılmasını kolaylaştırmak için, Uygulama Eylem Planı ile birlikte, ÜFP nin stratejik hedefleri, sektör politikaları ile bağlantılı ölçülebilir hedefleri belirlenmiştir. (Bknz Bölüm V. Sektör Politikaları Bölümü Politika Tabloları). Ölçülebilir hedefler, plan, program, proje, araştırma, örgütlenme ve mevzuat düzenlemesi gibi sonraki aşamalarda gerçekleştirilmesi öngörülen çalışmalar ile sektörel alanda politikaların uygulanması ile varılması arzulanan sonuçlar olmak üzere iki farklı başlık altında Şekil 1 : Stratejik Ve Ölçülebilir Hedef İlişkisi gruplanmıştır. Bu ölçülebilir hedefler, ülkesel düzeyde planın hedeflerine ulaşıldığının, politikalarının uygulandığının göstergesi olacaklardır. Ölçülebilir hedefler mümkün olduğunca belirli, ölçülebilir, gerçekleştirilebilir, gerçekçi ve zaman sınırlı olurlar 16. Fakat bazı durumlarda, kesin olarak tanımlanmadan önce daha fazla bilgiye ihtiyaç vardır. Birçok sektörel konuda yeterli bilginin, hedef ve yazılı resmi politikanın olmaması nedeniyle, bazı ölçülebilir hedeflerin planın gözden geçirilmesi aşamasında güncellenmesi gerekecektir. 4.5 Gözden Geçirme Politikaları ve Gözden Geçirmeye İlişkin Düzenlemeler Şekil 2 : Uygulama, İzleme ve Gözden Geçirme Süreci 16 Ölçülebilir Hedef İngilizce de Target olarak ifade edilmektedir. Ölçülebilir hedeflerin SMART olması gerekmektedir. (İngilizce de SMART sözcüğü, Specific belirli, Measurable ölçülebilir, Achievable gerçekleştirilebilir, Realistic gerçekçi ve Timebound zaman sınırlı sözcüklerinin kısaltılmışıdır) 25