KANSER TEDAVİSİNDE APOPTOZU İNDÜKLEYİCİ DENEYSEL YAKLAŞIMLAR
|
|
- Murat Muhtar
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2 237 KANSER TEDAVİSİNDE APOPTOZU İNDÜKLEYİCİ DENEYSEL YAKLAŞIMLAR Ahter D. ŞANLIOĞLU Akdeniz Üniversitesi, Gen ve Hücre Tedavisi Uygulama ve Araştırma Merkezi GİRİŞ Günümüzde farklı kanserlerin tedavisinde, kanser hücrelerini ölüme götürmek için radyoterapi ve kemoterapiden sıklıkla yararlanılmaktadır. Ancak bu tedavi metotlarının etkinliği, p53 tümör baskılayıcı proteininin fonksiyonel olmasına bağlıdır (Levine, 1997). Özellikle çeşitli ileri evre kanserlerde, p53 geninde meydana gelen mutasyonlar, bu tedavi metotlarına dirençle kendini gösterir. TNF ailesi üyesi ölüm ligantlarının ise (TNF-alfa, FasL, vb.), apoptozu p53 bağımsız yollarla indükleyebildikleri bildirilmiştir (Reed, 2000). Bu nedenle, bu ligantların çeşitli ileri evre kanserlerin tedavisinde kullanılabileceği düşünülmüştür (Ehlert, 2001). Ancak bu stratejilerin ciddi yan etkiler doğurduğu görülmüş, ve bu moleküllerin sistemik kullanımı bu nedenle önemli ölçüde sınırlanmıştır. TNF ailesinin, yakın geçmişte keşfedilmiş bir başka üyesi olan TNF-Related Apoptosis Ligand ın ise (TRAIL), diğerlerinden farklı olarak tümör hücrelerinde seçici olarak apoptozu indüklediği, normal hücrelerde ise çoğunlukla apoptotik etki göstermediği bildirilmiştir (Griffith and Lynch, 1998). Bu durum, TRAIL ın sistemik kullanımının yan etki doğurmayacağını düşündürmüş, ve bu yaklaşımın güvenliliği farklı çalışmalarla da kanıtlanmıştır. Ancak bazı kanser hücrelerinin TRAIL a dirençli olduğu görülmüştür. Henüz tam olarak bilinmeyen TRAIL dirençlilik mekanizmalarının açığa kavuşturulması ve dirençliliği kıracak yeni tedavi metodlarının geliştirilmesi, TRAIL ın kanser gen tedavisine kazandırılabilmesi açısından kritik öneme sahiptir. Burada, ileri evre prostat kanser hücreleri model alınarak, kanser hücrelerinde TRAIL apoptotik ligandına karşı görülen direncin kırılıp hücrelerin TRAIL aracılı apoptoza duyarlı hale getirilme stratejileri tartışılacaktır. TRAIL Molekülü ve İndüklediği Apoptotik Yollar TRAIL, 1995 yılında iki bağımsız grup tarafından tanımlanmış olan, TNF süper ailesi üyesi bir apoptotik liganttır (Wiley et al., 1995a). TNF-alfa ya %23, Fas-liganda ise %28 amino asit benzerliği olan bir transmembran proteindir (Nagane, Huang, and Cavenee, 2001). TRAIL ın bağlanabildiği 5 farklı reseptör vardır. Bu reseptörlerin ikisi (TR-1/DR4 ve TR-2/DR5) ölüm reseptörüdür ve sitoplazmik bölgede ölüm domainleri bulundurur. TRAIL bu reseptörlere
3 238 bağlandığında hücre içi kaspaz bağımlı apoptotik yolları indükler (Şekil 1). TR-3/DcR1 ve TR- 4/DcR2 reseptörleri ise yalancı reseptörler olarak adlandırılırlar. Bu reseptörler, apoptotik süreci başlatamazlar (Griffith and Lynch, 1998). Osteoprotogerin diğer bir TRAIL reseptörü olup çözünür formda bulunur. İnsanda T-hücreleri, natural killer hücreler, monositler, ve beta hücrelerinin de içinde bulunduğu birçok hücre tipinde TRAIL sentezlendiği bildirilmiştir. Şekil 1. TRAIL reseptörlerinin ve indüklediği dış apoptotik yolağın şematik gösterimi (Sanlioglu et al., 2008). TRAIL ın indüklediği apoptotik sinyal yolları şöyle özetlenebilir: TRAIL, ölüm reseptörlerine bağlandığında (TR-1/DR4 ve TR-2/DR5), hücrede dış apoptotik yolağın aktivasyonu gerçekleşir (Şekil 1) (LeBlanc and Ashkenazi, 2003). TRAIL ın bağlanması ile DR4 ve DR5, ölüm birimi içeren adaptör molekül Fas-Associated Death Domain-containing adaptor molecule (FADD) aracılığıyla, apoptozu başlatıcı kaspazlar olan kaspaz 8 ve kaspaz 10 u reseptöre çekerek aktive eder. Kaspaz 8 ve kaspaz 10 ise, efektör kaspazları, yani kaspaz 3, 6, ve 7 yi aktive eder. Bazı hücrelerde kaspaz 3 ün TRAIL aracılı aktivasyonu, iç apoptotik yolun da indüklenmesi ile sonuçlanır (Deng, Lin, and Wu, 2002; LeBlanc et al., 2002; Ravi and Bedi, 2002). Bu durumda, kaspaz 8 veya kaspaz 10, bir pro-apoptotik Bcl-2
4 239 ailesi üyesi olan Bid molekülünü kırarak aktive eder. Aktive olan Bid molekülü, Bax ve Bak molekülleri ile etkileşime girer ve sonrasında mitokondriden sitokrom c ve Smac/Diablo salınır. Sitokrom c ve Apaf-1, başlatıcı proteaz kaspaz 9 u aktive eder. Kaspaz 9, kaspaz 3, 6, ve 7 nin aktivasyonunu sağlayan diğer bir kaspazdır. Smac/Diablo, Inhibitor of Apoptosis Protein (IAP) moleküllerine bağlanır. Bu bağlanma sayesinde IAP lerin kaspaz 3 e bağlanması engellenir ve kaspaz 3 ün aktif kalması sağlanır (Kelley and Ashkenazi, 2004). TRAIL Dirençliliğine Yol Açan Mekanizmalar TRAIL mrna sının, lenfositler, dalak, prostat, over, kolon, ve plasenta gibi çok çeşitli hücre ve dokularda sürekli olarak sentezleniyor olması (Wiley et al., 1995b), normal hücreleri TRAIL aracılı apoptozdan koruyucu fizyolojik mekanizmaların varlığını düşündürmektedir. Oysa TNF ve FasL gibi diğer TNF ailesi üyelerinin sentezleri, normal hücreler üzerinde toksik etki gösterebileceklerinden dolayı sıkı bir regülasyona tabidir. Normal hücrelerde görülen TRAIL a dirençlilik mekanizması henüz tam olarak açığa çıkarılamamıştır. TRAIL a dirençliliğin nedeni olabilecek iki farklı hipotez geliştirilmiştir. İlk hipoteze göre, normal hücrelerde ölüm reseptörleri (DR4 ve DR5) ile rekabete giren yalancı reseptörler (DcR1 ve DcR2) bulunur, ve bu reseptörler ölüm reseptörlerine bağlanabilecek TRAIL ligantlarının sayısını düşürerek veya hücre içi anti-apoptotik yolları aktive ederek TRAIL a dirençlilik sağlar (Pan et al., 1997; Sheridan et al., 1997). Yalancı reseptörlerin hücre içi anti-apoptotik NF-kB yolunu aktive ettiklerinin gösterilmesi yanında, DR4 ve DR5 ölüm reseptörlerinin de NF-kB yolunu stimüle edebildiği gösterilmiştir (Chaudhary et al., 1997; Schneider et al., 1997). İkinci hipotez, TRAIL a dirençli hücrelerde apoptozu inhibe edici moleküllerin sentezinin arttığını savunmaktadır (Degli-Esposti et al., 1997). TRAIL Dirençliliğinde Hücre Yüzey Reseptörlerinin Önemi ve Terapötik Stratejiler Hücre yüzeyindeki TRAIL reseptör ekspresyonlarının farklı ekspresyon profillerinin, çoğu tümör hücresinde gözlenen TRAIL a duyarlılığın ve normal hücrelerde görülen dirençliliğin nedenlerinden biri olabileceği ileri sürülmüştür. Grubumuzun üç farklı prostat kanser hücre hattında yaptığı çalışmada, TRAIL a dirençli prostat kanser hücre hatlarında (LNCaP ve DU- 145) DcR2 yalancı reseptör ekspresyonu yüksek bulunurken, TRAIL a duyarlı hücre hattında (PC-3) DcR2 sentezinin olmadığı görülmüştür (Sanlioglu et al., 2006). Hücre yüzeyindeki DcR2 ekspresyonunu ilgili sirna ile bloke ettiğimizde ise, bu iki hücre hattının TRAIL a duyarlı hale geldiğini, ve diğer bir önemli bir veri olarak bu hücrelerin in vitro tümör oluşturma potansiyellerinin inhibe olduğunu gözledik (Sanlioglu et al., 2007a). DcR2 yalancı reseptör ekspresyonu, grubumuzun bir başka çalışmasında akciğer kanser hücrelerinde üç farklı sirna kullanılarak bloke edildiğinde, Adenoviral vektörler aracılığıyla aktarılan TRAIL a karşı gözlenen dirençlilik kırılabilmiştir (Aydin et al., 2007). Bir başka çalışmamızda, benign prostat
5 240 hiperplazili, bunun yanında organa sınırlı ve ileri evre prostat karsinomalı hasta dokularında gerçekleştirilen immunohistokimya analizi ile, yine DcR2 ekspresyonunun yüksek olduğu görülmüştür (Sanlioglu et al., 2007b). TRAIL Dirençliliğinde Hücre İçi Antiapoptotik Faktörlerin Önemi ve Terapötik Stratejiler Hücre içi antiapoptotik faktörlerin TRAIL dirençliliğine sebep olabileceği hipotezi ile ilişkili olarak, Irmler ve arkadaşları, bir kaspaz 8 homologu olan c-flip in (cellular FLICE Inhibitory Protein) TRAIL ölüm ligantları aracılığıyla gerçekleşen apoptozu engellediğini göstermiştir (Irmler et al., 1997). Bunun yanında, NF-kB aktive edici ajanların c-flip sentezini artırdığı bildirilmiştir (Kreuz et al., 2001). Hücre içi NF-kB aktivasyonundaki artışın ayrıca TRAIL- R3 ün ve apoptozu inhibe edici bir protein olan Bcl-xL in sentezini artırdığı görülmüştür (Hatano and Brenner, 2001; Ravi et al., 2001). NF-kB yollarının, aynı zamanda ciap gibi apoptoz inhibitör proteinlerinin sentezini de artırıcı etki gösterdiği bilinmektedir (Mitsiades et al., 2002). Bu bulgular ışığında, hücre içi aktif NF-kB sinyal yolunun en az dört farklı yolla hücreleri TRAIL a dirençli kılabileceği görülmektedir. Grubumuzun, TRAIL dirençliliğini kırmak için kullandığı stratejilerden biri, hücre içi NF-kB aktivitesinin inhibisyonudur. IkB proteinleri, NF-kB ile fiziksel etkileşime girererek NF-kB proteinlerini sitoplazmada tutar. (Baldwin, 1996; Ghosh, May, and Kopp, 1998; Mayo and Baldwin, 2000). Birçok hücre tipinde, hücre uygun uyarıyı alana dek NF-kB kompleksleri çoğunlukla sitoplazmada tutularak transkripsiyonel olarak inaktif kalmaları sağlanır (Baldwin, 1996; Ghosh, May, and Kopp, 1998; Mayo and Baldwin, 2000). IkB proteinleri fosforile edildiklerinde ise, hızlı bir şekilde ubiquitinlenirler ve sonrasında 26S proteazomlar tarafından parçalanırlar. Bu durumda NF-kB serbest kalır ve spesifik hedef genlerin sentezini aktive etmek üzere hücre çekirdeğine göç eder (Baldwin, 1996; Ghosh, May, and Kopp, 1998; Mayo and Baldwin, 2000). IkB nin fosforilasyonunu, IkB kinaz (IKK) molekülleri gerçekleştirir. Üç alt üniteden oluşan bir kompleks şeklinde fonksiyon gören IKK kompleksinde, kinaz aktivitesinin IKKalfa ve IKKbeta dan oluşan heterodimer tarafından gerçekleştirildiği gösterilmiştir. IKKalfa ve IKKbeta ya ek olarak, IKK kompleksi ile ilişkilendirilen bir başka protein, IKKgama dır. IKKgama nın, IKK kompleksinin ilgili sinyal yolları ile bağlantısını kuran bir yapısal protein olduğu düşünülmektedir (May and Ghosh, 1999; Mayo and Baldwin, 2000; Zandi and Karin, 1999). NF-kB yi inhibe edici yaklaşımların da TRAIL a dirençli prostat kanser hücrelerinde (ve diğer dirençli kanser tiplerinde) TRAIL duyarlılığı sağlamada oldukça etkin olabileceği görülmektedir. Prostat kanser hücrelerinde, NF-kB nin regülatörü olan IKK molekülünün yüksek aktivitesinin yüksek NF-kB aktivitesine yol açtığı bilinmektedir (Gasparian et al., 2002). Dolayısıyla, etkin gen transferi sağlayan adenoviral vektörler aracılığıyla özellikle IKK in katalitik alt ünitelerini inhibe edici genlerin aktarımı, TRAIL dirençliliğini kırmada oldukça etkili olabilecek bir stratejidir. Bu çerçevede yaptığımız
6 241 çalışmamızda, ileri evre, TRAIL a dirençli prostat kanser hücrelerinde, IKK beta nın dominant negatif mutantını kodlayan AdIKKbKA adenoviral vektörleri aracılığıyla NFkB yolu inhibe edildiğinde, TRAIL dirençliliğinin kırılabildiği görülmüştür (Şekil 2) (Sanlioglu et al., 2006). Aynı strateji, TRAIL a dirençli meme kanseri ve akciğer kanseri hücrelerinde de başarılı olmuştur (Aydin et al., 2010; Sanlioglu et al., 2005). Prostat Kanserlerinde Mevcut Tedavi Yöntemleri ve Apoptozu İndükleyici Gen Tedavi Yaklaşımlarının Uygulanabilirliği Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser olup, ABD de 2008 yılı verilerine göre, en ölümcül ikinci kanser olarak bildirilmektedir (Dash et al., 2011). Prostat kanserli hastaların tedavisinde, radyoterapi ve sitotoksik kemoterapötik ajanlar sıklıkla kullanılmaktadır. Ancak diğer birçok örnekte olduğu gibi, ileri evre prostat kanserlerinde de, p53 geninde ilgili proteinin fonksiyonunu inhibe edici mutasyonlar bildirilmiştir (Abate-Shen and Shen, 2000). İleri evre prostat kanserli hastalar, androjenlerin inhibe edildiği hormon tedavisinden yararlanabilse de, çoğu hastada bir süre sonra bu tedaviye de direnç gelişmektedir (Di Lorenzo and De Placido, 2006). Bu nedenle, bu tedavi metotlarına tamamlayıcı olacak, ve daha efektif yeni tedavi metotlarının geliştirilmesi gerekmektedir. Prostatın gen tedavi vektörlerinin ulaşabileceği bir doku olması, ve kendine özgün antijenlerinin olması, bu dokuyu gen tedavi uygulamaları için uygun hale getirir. Yapılan çalışmalarda sıklıkla immunotedavi ve sitolitik/pro-apoptotik yaklaşımlar göze çarpmaktadır (Gimba and Barcinski, 2003). Bu yaklaşımların başarısında önemli bir faktör, etkin gen transferidir. Antijenik özellikleri ve doku transdüksiyon etkinlikleri nedeniyle Adenovirüsler, bu tip yaklaşımlarda en sık tercih edilen viral vektörlerdir (Lu and Steiner, 2000).
7 242 Şekil 2. Kanser hücrelerinde TRAIL aracılı apoptoza direnci kırabilecek bir yaklaşım örneği (Sanlioglu, 2003). KAYNAKLAR Abate-Shen, C., and Shen, M. M. (2000) Molecular genetics of prostate cancer. Genes Dev 14(19), Aydin, C., Sanlioglu, A. D., Bisgin, A., Yoldas, B., Dertsiz, L., Karacay, B., Griffith, T. S., and Sanlioglu, S. (2010) NF-kappaB targeting by way of IKK inhibition sensitizes lung cancer cells to adenovirus delivery of TRAIL. BMC Cancer 10, 584. Aydin, C., Sanlioglu, A. D., Karacay, B., Ozbilim, G., Dertsiz, L., Ozbudak, O., Akdis, C. A., and Sanlioglu, S. (2007) Decoy receptor-2 small interfering RNA (sirna) strategy employing three different sirna constructs in combination defeats adenovirustransferred tumor necrosis factor-related apoptosis-inducing ligand resistance in lung cancer cells. Hum Gene Ther 18(1), Baldwin, A. S., Jr. (1996) The NF-kappa B and I kappa B proteins: new discoveries and insights. Annu Rev Immunol 14,
8 243 Chaudhary, P. M., Eby, M., Jasmin, A., Bookwalter, A., Murray, J., and Hood, L. (1997) Death receptor 5, a new member of the TNFR family, and DR4 induce FADDdependent apoptosis and activate the NF-kappaB pathway. Immunity 7(6), Dash, R., Azab, B., Shen, X. N., Sokhi, U. K., Sarkar, S., Su, Z. Z., Wang, X. Y., Claudio, P. P., Dent, P., Dmitriev, I. P., Curiel, D. T., Grant, S., Sarkar, D., and Fisher, P. B. (2011) Developing an effective gene therapy for prostate cancer: New technologies with potential to translate from the laboratory into the clinic. Discov Med 11(56), Degli-Esposti, M. A., Dougall, W. C., Smolak, P. J., Waugh, J. Y., Smith, C. A., and Goodwin, R. G. (1997) The novel receptor TRAIL-R4 induces NF-kappaB and protects against TRAIL-mediated apoptosis, yet retains an incomplete death domain. Immunity 7(6), Deng, Y., Lin, Y., and Wu, X. (2002) TRAIL-induced apoptosis requires Bax-dependent mitochondrial release of Smac/DIABLO. Genes Dev 16(1), Di Lorenzo, G., and De Placido, S. (2006) Hormone refractory prostate cancer (HRPC): present and future approaches of therapy. Int J Immunopathol Pharmacol 19(1), Ehlert, J. E., and Kubbutat, M. H. (2001) Apoptosis and its relevance in cancer therapy. Onkologie 24(5), Gasparian, A. V., Yao, Y. J., Kowalczyk, D., Lyakh, L. A., Karseladze, A., Slaga, T. J., and Budunova, I. V. (2002) The role of IKK in constitutive activation of NF-kappaB transcription factor in prostate carcinoma cells. J Cell Sci 115(Pt 1), Ghosh, S., May, M. J., and Kopp, E. B. (1998) NF-kappa B and Rel proteins: evolutionarily conserved mediators of immune responses. Annu Rev Immunol 16, Gimba, E. R., and Barcinski, M. A. (2003) Molecular aspects of prostate cancer: implications for future directions. Int Braz J Urol 29(5), ; discussion 411. Griffith, T. S., and Lynch, D. H. (1998) TRAIL: a molecule with multiple receptors and control mechanisms. Curr Opin Immunol 10(5), Hatano, E., and Brenner, D. A. (2001) Akt protects mouse hepatocytes from TNF-alpha- and Fas-mediated apoptosis through NK-kappa B activation. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 281(6), G Irmler, M., Thome, M., Hahne, M., Schneider, P., Hofmann, K., Steiner, V., Bodmer, J. L., Schroter, M., Burns, K., Mattmann, C., Rimoldi, D., French, L. E., and Tschopp, J. (1997) Inhibition of death receptor signals by cellular FLIP. Nature 388(6638), Kelley, S. K., and Ashkenazi, A. (2004) Targeting death receptors in cancer with Apo2L/TRAIL. Curr Opin Pharmacol 4(4),
9 244 Kreuz, S., Siegmund, D., Scheurich, P., and Wajant, H. (2001) NF-kappaB inducers upregulate cflip, a cycloheximide-sensitive inhibitor of death receptor signaling. Mol Cell Biol 21(12), LeBlanc, H., Lawrence, D., Varfolomeev, E., Totpal, K., Morlan, J., Schow, P., Fong, S., Schwall, R., Sinicropi, D., and Ashkenazi, A. (2002) Tumor-cell resistance to death receptor--induced apoptosis through mutational inactivation of the proapoptotic Bcl-2 homolog Bax. Nat Med 8(3), LeBlanc, H. N., and Ashkenazi, A. (2003) Apo2L/TRAIL and its death and decoy receptors. Cell Death Differ 10(1), Levine, A. J. (1997) p53, the cellular gatekeeper for growth and division. Cell 88(3), Lu, Y., and Steiner, M. S. (2000) Transcriptionally regulated adenoviruses for prostatespecific gene therapy. World J Urol 18(2), May, M. J., and Ghosh, S. (1999) IkappaB kinases: kinsmen with different crafts. Science 284(5412), Mayo, M. W., and Baldwin, A. S. (2000) The transcription factor NF-kappaB: control of oncogenesis and cancer therapy resistance. Biochim Biophys Acta 1470(2), M Mitsiades, N., Mitsiades, C. S., Poulaki, V., Chauhan, D., Richardson, P. G., Hideshima, T., Munshi, N., Treon, S. P., and Anderson, K. C. (2002) Biologic sequelae of nuclear factor-kappab blockade in multiple myeloma: therapeutic applications. Blood 99(11), Nagane, M., Huang, H. J., and Cavenee, W. K. (2001) The potential of TRAIL for cancer chemotherapy. Apoptosis 6(3), Pan, G., Ni, J., Wei, Y. F., Yu, G., Gentz, R., and Dixit, V. M. (1997) An antagonist decoy receptor and a death domain-containing receptor for TRAIL. Science 277(5327), Ravi, R., and Bedi, A. (2002) Requirement of BAX for TRAIL/Apo2L-induced apoptosis of colorectal cancers: synergism with sulindac-mediated inhibition of Bcl-x(L). Cancer Res 62(6), Ravi, R., Bedi, G. C., Engstrom, L. W., Zeng, Q., Mookerjee, B., Gelinas, C., Fuchs, E. J., and Bedi, A. (2001) Regulation of death receptor expression and TRAIL/Apo2Linduced apoptosis by NF-kappaB. Nat Cell Biol 3(4), Reed, J. C. (2000) Mechanisms of apoptosis. Am J Pathol 157(5), Sanlioglu, A. D., Dirice, E., Aydin, C., Erin, N., Koksoy, S., and Sanlioglu, S. (2005) Surface TRAIL decoy receptor-4 expression is correlated with TRAIL resistance in MCF7 breast cancer cells. BMC Cancer 5, 54. Sanlioglu, A. D., Griffith, T. S., Omer, A., Dirice, E., Sari, R., Altunbas, H. A., Balci, M. K., and Sanlioglu, S. (2008) Molecular mechanisms of death ligand-mediated immune
10 245 modulation: a gene therapy model to prolong islet survival in type 1 diabetes. J Cell Biochem 104(3), Sanlioglu, A. D., Karacay, B., Koksal, I. T., Griffith, T. S., and Sanlioglu, S. (2007a) DcR2 (TRAIL-R4) sirna and adenovirus delivery of TRAIL (Ad5hTRAIL) break down in vitro tumorigenic potential of prostate carcinoma cells. Cancer Gene Ther 14(12), Sanlioglu, A. D., Koksal, I. T., Ciftcioglu, A., Baykara, M., Luleci, G., and Sanlioglu, S. (2007b) Differential expression of TRAIL and its receptors in benign and malignant prostate tissues. J Urol 177(1), Sanlioglu, A. D., Koksal, I. T., Karacay, B., Baykara, M., Luleci, G., and Sanlioglu, S. (2006) Adenovirus-mediated IKKbetaKA expression sensitizes prostate carcinoma cells to TRAIL-induced apoptosis. Cancer Gene Ther 13(1), Sanlioglu, A. D., Koksal, I.T., Baykara M., Luleci, G., Karacay, B., Sanlioglu, S.. (2003) Current progress in adenovirus mediated gene therapy for patients with prostate carcinoma Gene Ther Mol Biol 7, Schneider, P., Thome, M., Burns, K., Bodmer, J. L., Hofmann, K., Kataoka, T., Holler, N., and Tschopp, J. (1997) TRAIL receptors 1 (DR4) and 2 (DR5) signal FADDdependent apoptosis and activate NF-kappaB. Immunity 7(6), Sheridan, J. P., Marsters, S. A., Pitti, R. M., Gurney, A., Skubatch, M., Baldwin, D., Ramakrishnan, L., Gray, C. L., Baker, K., Wood, W. I., Goddard, A. D., Godowski, P., and Ashkenazi, A. (1997) Control of TRAIL-induced apoptosis by a family of signaling and decoy receptors. Science 277(5327), Wiley, S. R., Schooley, K., Smolak, P. J., Din, W. S., Huang, C. P., Nicholl, J. K., Sutherland, G. R., Smith, T. D., Rauch, C., Smith, C. A., and et al. (1995a) Identification and characterization of a new member of the TNF family that induces apoptosis. Immunity 3(6), Wiley, S. R., Schooley, K., Smolak, P. J., Din, W. S., Huang, C. P., Nicholl, J. K., Sutherland, G. R., Smith, T. D., Rauch, C., Smith, C. A., and et al. (1995b) Identification and characterization of a new member of the TNF family that induces apoptosis. Immunity 3(6), Zandi, E., and Karin, M. (1999) Bridging the gap: composition, regulation, and physiological function of the IkappaB kinase complex. Mol Cell Biol 19(7),
11 246 NOTLAR:
PI3K/AKT/mTOR Yolağı
PI3K/AKT/mTOR Yolağı PI3K/AKT/mTOR Yolağı Phospha'dilinositol 3-kinaz/protein kinaz B/mammalian target of rapamycin (PI3K/Akt/mTOR) Normal hücresel fonksiyonların yerine ge'rilebilmesi için gerekli olan
DetaylıHücre Ölümü. Prof.Dr.Melek ÖZTÜRK Prof.Dr Turgut Ulutin. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji AD
Hücre Ölümü Prof.Dr.Melek ÖZTÜRK Prof.Dr Turgut Ulutin İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji AD Hücre ölümünün sınıflandırması Morfolojik görünümlerine göre Apoptotik - Otofajik
DetaylıDocosahexaenoic Acid Induces Cell Death in Human Non- Small Cell Lung Cancer Cells by Repressing mtor via AMPK Activation and PI3K/Akt Inhibition
Docosahexaenoic Acid Induces Cell Death in Human Non- Small Cell Lung Cancer Cells by Repressing mtor via AMPK Activation and PI3K/Akt Inhibition DUYGU PELİSTER - 20130701008 İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ
DetaylıKanser Tedavisi: Günümüz
KANSER TEDAVİSİNDE MOLEKÜLER HEDEFLER Doç. Dr. Işık G. YULUĞ Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü yulug@fen.bilkent.edu.tr Kanser Tedavisi: Günümüz Geleneksel sitotoksik ilaçlar ve
DetaylıTransforming growth factor ß. Sinyal molekülleri, reseptör ve ko-reseptörler C. elegans tan insana kadar korunmuştur.
Transforming growth factor ß Hem omurgalılarda hem de omurgasızlarda gelişimin düzenlenmesinde önemli işlevleri vardır. Sinyal molekülleri, reseptör ve ko-reseptörler C. elegans tan insana kadar korunmuştur.
DetaylıHORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI
HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI Receptörler İntrasellüler hidrofobik(llipofilik)ligandlara baglananlar Nükleer hormon reseptörleri Guanylate siklaz(nitrikoksid receptor) Hücre yüzey hidrofilik ligandlara
DetaylıWnt/β-katenin Yolağı
Wnt/β-katenin Yolağı Wnt/β-katenin Yolağı Memeli canlılarda oldukça korunmuş ve gelişim için oldukça önemli olan bir yolak7r. Drosophila da yapılan gene>k çalışmalar sırasında keşfedilmiş>r. Özellikle
DetaylıJAK STAT Sinyal Yolağı
The Janus kinase/signal transducers and ac4vators of transcrip4on (JAK/STAT) JAK/STAT sinyal yolu sitokinler tara>ndan ak4fleş4rilir. ü Hücre farklılaşması ü Hücre çoğalması ü Hücre göçü ü Apoptoz gibi
DetaylıProgramlı hücre ölümü ya da Hücresel intihar
Programlı hücre ölümü ya da Hücresel intihar A) Neden intihar? Yoksa cinayet mi? B) Neden programlı? Programsız hücre ölümü var mı? Genetik olarak kontrollü Vakti planlı Yeri planlı Hücre ölümü yaşamı
DetaylıApoptozis Dr. Engin Ulukaya
Apoptozis Dr. Engin Ulukaya ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI Apoptozis nedir? Siz bu cümleyi okumayı bitirdiğinizde binlerce hücrenizi kaybetmiş olacaksınız. O hücreler sizin sağlıklı
DetaylıKHDAK da Güncel Hedef Tedaviler
KHDAK da Güncel Hedef Tedaviler Prof.Dr. Adnan Aydıner İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü İstanbul William, WN et al. Nature Reviews, 2009 a Güncel Hedef Tedaviler EGFR İnhibitörleri EGFR: transmembran
DetaylıKANSER AŞILARI. Prof. Dr. Tezer Kutluk Hacettepe Üniversitesi
KANSER AŞILARI Prof. Dr. Tezer Kutluk Hacettepe Üniversitesi Bir Halk Sağlığı Sorunu Şu an dünyada 24.600.000 kanserli vardır. Her yıl 10.9 milyon kişi kansere yakalanmaktadır. 2020 yılında bu rakam %50
DetaylıApoptoz: Otoreaktif ve Hiperplastik Hücre Eliminasyonu
Apoptoz: Otoreaktif ve Hiperplastik Hücre Eliminasyonu Prof. Dr. A. Eftal Yücel Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı Ankara Apoptoz= Programlanmış hücre ölümü Zararlı hücre Apoptoz
DetaylıHücre Ölümünün Tıp ve Biyolojik Bilimlerdeki Önemi ve İlgili Serum Belirteçleri Prof. Dr. Engin ULUKAYA
Hücre Ölümünün Tıp ve Biyolojik Bilimlerdeki Önemi ve İlgili Serum Belirteçleri Prof. Dr. Engin ULUKAYA Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı, BURSA Konuşmanın İçeriği Genel Olarak
DetaylıSİNYAL İLETİMİ ve KANSER. Dr. Lale Doğan Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Temel Onkoloji ABD
SİNYAL İLETİMİ ve KANSER Dr. Lale Doğan Hacettepe Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Temel Onkoloji ABD Reseptör Tirozin Kinaz (RTK)= Protein Tirozin Kinaz RTK lar hücre membranında yerleşim gösterir. İnsan
DetaylıHÜCRE. Prof.Dr. T. Ulutin
HÜCRE ÖLÜMÜ Prof.Dr. T. Ulutin HÜCRE ÖLÜM TİPLERİ 1- Nekrotik hücre ölümü (Hasar yolu ile ölüm) 2- Apoptotik hücre ölümü (Programlı hücre ölümü) 3- Otofajik hücre ölümü 1. Hasar yolu ile ölüm ; NEKROZ
DetaylıHÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ
HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ Çok hücreli organizmaların kompleks omurgalılara evrimi, hücreler birbirleriyle iletişim kuramasalardı mümkün olmazdı. Hücre-hücre Hücre-matriks etkileşimini
DetaylıKlasik Hodgkin Lenfoma Vakalarında PD-L1 Ekspresyonunun Sıklığı, EBV ile İlişkisi, Klinik ve Prognostik Önemi
Klasik Hodgkin Lenfoma Vakalarında PD-L1 Ekspresyonunun Sıklığı, EBV ile İlişkisi, Klinik ve Prognostik Önemi Dr. Süleyman ÖZDEMİR, Uzm. Dr Özlem TON, Prof Dr. Fevziye KABUKÇUOĞLU Sağlık Bilimleri Üniversitesi
DetaylıRomatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011
Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011 Cell growth differentiation Inflamation Cytokine production Extracellular-regulated
DetaylıPROSTAT ADENOKARSİNOMLARINDA MAMMALIAN TARGET OF RAPAMYCIN (mtor) YOLAĞININ PROGNOZA ETKİSİ
PROSTAT ADENOKARSİNOMLARINDA MAMMALIAN TARGET OF RAPAMYCIN (mtor) YOLAĞININ PROGNOZA ETKİSİ Uzm. Dr. Nilhan KAYA* Prof. Dr. Kutsal YÖRÜKOĞLU* *Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilim
DetaylıKANSERİN GENEL ÖZELLİKLERİ APOPTOZİSLE İLİŞKİSİ. Dr. Engin Ulukaya
KANSERİN GENEL ÖZELLİKLERİ & APOPTOZİSLE İLİŞKİSİ Dr. Engin Ulukaya KARSİNOGENEZİS Homeostatik feedback mekanizmalara yanıt veren normal hücrelerin bu mekanizmaların kontrolundan çıkıp, kontrolsuz ve spontan
DetaylıMEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ
MEME KANSERİ KÖK HÜCRELERİNİN GEN EKSPRESYON PROFİLİ Sait Murat Doğan, A. Pınar Erçetin, Zekiye Altun, Duygu Dursun, Safiye Aktaş Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü, İzmir Slayt 1 / 14 Meme Kanseri
DetaylıPROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler)
PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU ve REGÜLASYONU (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) Nihal EYVAZ (050559015) Şerife OKAY (050559025) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Gen
DetaylıTRANSLASYON ve PROTEİNLER
TRANSLASYON ve PROTEİNLER Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 13 Aralık 2016 mrna daki baz sırasının kullanılarak amino asitlerin doğru sıra ile proteini oluşturmasını kapsayan olayların tümüne Translasyon veya
DetaylıRNAi Teknolojisinin Deneysel Aşamaları ve Tedavideki Geleceği
RNAi Teknolojisinin Deneysel Aşamaları ve Tedavideki Geleceği sirna Doç.Dr. Metiner Tosun EÜ Eczacılık Fakültesi Farmakoloji AD Trabzon Ekim 07 Geleneksel ilaç geliştirme fazları: Doğrusal süreç 1-5 yıl
DetaylıRastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r
Kanser Kök Hücre Kanser Modelleri Rastgele (Stokas7k) kanser modeli - Tümör içindeki her hücre yeni bir kanseri başla5r Kök hücre (Hiyerarşi) modeli - Tümör içindeki bazı hücreler yeni bir kanseri başla5r
DetaylıDENEYSEL ALLOJENİK ADACIK NAKLİNDE APOPTOZ ÜZERİNDEN IMMUN TOLERANS GELİŞİMİ
247 DENEYSEL ALLOJENİK ADACIK NAKLİNDE APOPTOZ ÜZERİNDEN IMMUN TOLERANS GELİŞİMİ Salih Şanlıoğlu Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Gen ve Hücre Tedavi Merkezi, Antalya Tip 1 diyabet aslında pankreastaki
DetaylıMETASTATİK PROSTAT KANSERİ TEDAVİSİNDE İMMUNOTERAPİ VE DENDRİTİK HÜCRE AŞILAMA YÖNTEMİ
METASTATİK PROSTAT KANSERİ TEDAVİSİNDE İMMUNOTERAPİ VE DENDRİTİK HÜCRE AŞILAMA YÖNTEMİ Op.Dr.Murat Binbay Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Üroloji Kliniği, İstanbul GİRİŞ Kanser tedavisine standart
DetaylıDerece Alan Üniversite Yıl Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ 1. Adı Soyadı: Pınar Obakan İletişim Bilgileri: Adres: İstanbul Kültür Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, MOBIGEN 34156 Bakırköy-İstanbul
DetaylıKüçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde(KHDAK) Hedefe Yönelik Tedavi Seçenekleri
Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde(KHDAK) Hedefe Yönelik Tedavi Seçenekleri Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji KHDAK Hedefe Yönelik Tedavi Seçenekleri
DetaylıAnahtar Kelimeler: Apoptoz, Hücre döngüsü, Kanser kök hücresi, Multiselüler tümör sferoid, Prostat,Trabectedin
[PS14] Trabectedin in (Yondelis; ET-743) CD133+/ CD44+ İnsan Prostat Kanser Kök Hücresi Üzerindeki Etkilerinin İki Boyutlu (2D) ve Üç Boyutlu (3D) Sistemde İncelenmesi Eda Açıkgöz 1, Ümmü Güven 2, Fahriye
DetaylıApoptoz ve Yaşlanma. Doç.Dr. Pınar AKSOY SAĞIRLI
Apoptoz ve Yaşlanma Doç.Dr. Pınar AKSOY SAĞIRLI Apoptoz Apoptoz nedir? Apoptoz nasıl gerçekleşir? Apoptoz Tanımı, Nekroz belirtileri olmaksızın bir dizi biyokimyasal ve morfolojik değişiklikler ile birlikte
Detaylıİyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar
İyonize Radyasyonun Hücresel Düzeydeki Etkileri ve Moleküler Yaklaşımlar Aysun Manisalıgil, Ayşegül Yurt Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Medikal Fizik Anabilim Dalı Hücre ve Moleküller
DetaylıHümoral İmmün Yanıt ve Antikorlar
Hümoral İmmün Yanıt ve Antikorlar H. Barbaros ORAL Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmünoloji Anabilim Dalı Edinsel immün sistemin antijenleri bağlamak için kullandığı 3 molekül sınıfı: I.Antikorlar,
DetaylıHücresel İmmünite Dicle Güç
Hücresel İmmünite Dicle Güç dguc@hacettepe.edu.tr kekik imus Kalbe yakınlığı ve Esrarengiz hale Ruhun oturduğu yer Ruh cesaret yiğitlik Yunanlı Hekim MS 1.yy Kalp, pankreas, timus imus yaşla küçülür (timik
DetaylıI- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık
I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık Fagositik hücreler (makrofajlar, mast hücreleri) Kompleman sistemi(direkt bakteri hücre membranı parçalayarak diğer immün sistem hücrelerin bunlara atak yapmasına
DetaylıTümör Nekrozis Faktör İle İlişkili Apoptozis İndükleyici Ligand (TRAIL) ve Epoxomicin in Osteosarkom Hücrelerinde Apoptozis Üzerine Etkileri
Tümör Nekrozis Faktör İle İlişkili Apoptozis İndükleyici Ligand (TRAIL) ve Epoxomicin in Osteosarkom Hücrelerinde Apoptozis Üzerine Etkileri Effects of TNF-related Apoptosis Inducing Ligand (TRAIL) and
DetaylıMetastatik Prostat Kanserinde Gelecekten Beklentiler
Metastatik Prostat Kanserinde Gelecekten Beklentiler Dr Çağatay Arslan İzmir Üniversitesi MedicalPark İzmir Hastanesi Medikal Onkoloji Böl. 14.03.2015 Çeşme Prostat Kanserinde Hormonal Tedavinin Gelişimi
DetaylıD Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bruselloz Brucella cinsi bakteriler tarafından primer olarak otçul
Detaylıİ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın
İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin
DetaylıKOLOREKTAL KANSERLERİN MOLEKÜLER SINIFLAMASI. Doç.Dr.Aytekin AKYOL Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı 23 Mart 2014
KOLOREKTAL KANSERLERİN MOLEKÜLER SINIFLAMASI Doç.Dr.Aytekin AKYOL Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı 23 Mart 2014 Kolorektal Kanserler; Sunum Planı Genel bilgiler Moleküler
DetaylıKANSER EPİDEMİYOLOJİSİ VE KARSİNOGENEZ
KANSER EPİDEMİYOLOJİSİ VE KARSİNOGENEZ Gökhan Erdem GATA Tıbbi Onkoloji BD 19 Mart 2014 5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi, 19-23 Mart 2014, Antalya EPİDEMİYOLOJİ Epidemiyoloji, sağlık olaylarının görünme
DetaylıProstatik adenokarsinomalarda immünohistokimyasal yolla Fas, FasL, FLIP ve TRAIL R3 analizi*
Prostatik adenokarsinomalarda immünohistokimyasal yolla Fas, FasL, FLIP ve TRAIL R3 analizi* Dr. R. Doğan KÖSEOĞLU, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat *Gaziosmanpaşa Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri
Detaylıİmmun sistemi baskılanmış hastalarda lenfomagenezde rol alan faktörler ve etkileşimleri. Blood Reviews (2008) 22, 261
İmmun sistemi baskılanmış hastalarda lenfomagenezde rol alan faktörler ve etkileşimleri Blood Reviews (2008) 22, 261 Onkojenik viruslar Annu. Rev. Pathol. Mech. Dis. 2014.9:49 EBV Doğada çok yaygın İnsan
DetaylıÖNSÖZ. Değerli Araştırmacı,
1 ÖNSÖZ Değerli Araştırmacı, Ekim 2010 tarihinde kurulmuş olan Hücre Ölümü Araştırma Derneğinin (HÖAD) ilk aktivitesinde sizlerle birlikte olmaktan dolayı onur duymaktayız. Hücre ölümü alanında çalışan
DetaylıKANSER NEDİR? ONKOGEN VE KANSER. Hücre döngüsü. Siklin-Siklin Kinaz 1/30/2012 HÜCRE DÖNGÜSÜ. Siklin Kinaz inhibitörleri BÜYÜME FAKTÖRLERİ
KANSER NEDİR? ONKOGEN VE KANSER Prof.Dr.Dildar Konukoğlu Bir hücre veya hücre grubunun kontrol dışı büyümesi ve çoğalması ve Bu hücrelerin bulundukları yerden ayrılarak farklı lokalizasyonlarda bu faaliyetlerini
DetaylıTu rkiye de İlaç Geliştirmede Mevcut Durum ve Çözu m Önerileri
Tu rkiye de İlaç Geliştirmede Mevcut Durum ve Çözu m Önerileri Ahmet Gu l İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi İlaç Temel Araştırma Merkezi Özgu n İlaç Keşfi, İlaç Geliştirilmesi ve İstanbul İlaç
DetaylıOtofaji. 2) Zar uzaması 3) Kaynaşma 4) Yıkım
Otofaji Otofagozom Otolizozom İletilen sinyal 1- Çekirdekleme/ Oluşum 2) Zar uzaması 3) Kaynaşma 4) Yıkım - Uzun ömürlü proteinlerin yıkımı - Eskiyen organellerin (mitokondriler gibi) yıkımı - Amino asit
DetaylıHücre Yüzey Reseptör Çeşitleri
Hücre Yüzey Reseptör Çeşitleri İyon Kanalı Eşlikli Reseptörler Por oluşturan hücre zarı proteinleridir. Hemen hemen bütün hücrelerde bulunurlar. Kimyasal sinyali elektrik sinyaline dönüştürürler. Hücre
DetaylıEn Etkili Kemoterapi İlacı Seçimine Yardımcı Olan Moleküler Genetik Test
En Etkili Kemoterapi İlacı Seçimine Yardımcı Olan Moleküler Genetik Test Yeni Nesil DNA Dizileme (NGS), İmmünHistoKimya (IHC) ile Hastanızın Kanser Tipinin ve Kemoterapi İlacının Belirlenmesi Kanser Tanı
DetaylıAdaptif İmmünoterapi. Prof.Dr.Ender Terzioğlu Akdeniz Üniversitesi Antalya
Adaptif İmmünoterapi Prof.Dr.Ender Terzioğlu Akdeniz Üniversitesi Antalya Adaptif immünoterapi İmmün Sistemin kanser oluşumunda koruyucu rolü daha iyi anlaşılmıştır. Monoklonal antikor teknolojisi, Tümör
DetaylıKüçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde(KHDAK) Hedefe Yönelik Tedavi Seçenekleri
Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde(KHDAK) Hedefe Yönelik Tedavi Seçenekleri Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Onkoloji KHDAK Hedefe Yönelik Tedavi Seçenekleri
Detaylı15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ
15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden
DetaylıÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ
ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ Seçici gen ifadesi embriyonun gelişmesini sağlayan 4 temel işlevi denetler: 1. Hücre çoğalması 2. Hücre farklılaşması 3. Hücre etkileşimleri 4. Hücre hareketi HÜCRE
DetaylıPAPİLLER TİROİD KARSİNOMLU OLGULARIMIZDA BRAF(V600E) GEN MUTASYON ANALİZİ. Klinik ve patolojik özellikler
PAPİLLER TİROİD KARSİNOMLU OLGULARIMIZDA BRAF(V600E) GEN MUTASYON ANALİZİ Klinik ve patolojik özellikler Neslihan KURTULMUŞ,, Mete DÜREN, D Serdar GİRAY, G Ümit İNCE, Önder PEKER, Özlem AYDIN, M.Cengiz
DetaylıArşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal
Arşiv Kaynak Tarama Dergisi Archives Medical Review Journal Apoptozis Biyokimyası Biochemistry of Apoptosis Kezban Kartlaşmış 1, Umut Kökbaş 1, Levent Kayrın 1 1 Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi
DetaylıBCC DE GÜNCEL Prof. Dr. Kamer GÜNDÜZ
BCC DE GÜNCEL Prof. Dr. Kamer GÜNDÜZ Celal Bayar Üniversitesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı-MANİSA Bazal Hücreli Kanser (BCC) 1827 - Arthur Jacob En sık rastlanan deri kanseri (%70-80) Açık
DetaylıReed Sternberg Hücreleri
CD40 RSH Reed Sternberg Hücreleri Antijen sunumuyla ilgili yüzey molekülleri HLA Klas II, CD40, CD86 Sitotoksik moleküller Granzim B, Perforin Dendritik Hücre marker ları Fascin, Kemokin CCL17 (TARC) Myeloid
DetaylıHÜCRESEL İMMÜNİTENİN EFEKTÖR MEKANİZMALARI. Hücre İçi Mikropların Yok Edilmesi
HÜCRESEL İMMÜNİTENİN EFEKTÖR MEKANİZMALARI Hücre İçi Mikropların Yok Edilmesi Hücre içi mikropları yok etmekle görevli özelleşmiş immün mekanizmalar hücre aracılı immüniteyi oluştururlar. Hücresel immünitenin
DetaylıDr. Gaye Erten. 21. Ulusal İmmünoloji Kongresi, 9 Nisan 2011, Marmaris
Dr. Gaye Erten 21. Ulusal İmmünoloji Kongresi, 9 Nisan 2011, Marmaris Fig 2 Source: Journal of Allergy and Clinical Immunology 2011; 127:701-721.e70 (DOI:10.1016/j.jaci.2010.11.050 ) Copyright 2011 American
DetaylıMESANE TÜMÖRLERİNİN DOĞAL SEYRİ
MESANE TÜMÖRLERİNİN DOĞAL SEYRİ ve MOLEKÜLER PROGNOSTİK FAKTÖRLER Prof. Dr. Levent Türkeri Üroloji Anabilim Dalı Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mesane Tümörü (Transizyonel Hücreli Karsinom) Yüzeyel
DetaylıBöbrek nakli hastalarında akut rejeksiyon gelişiminde CTLA-4 tek gen polimorfizmlerinin ve soluble CTLA-4 düzeylerinin rolü varmıdır?
Böbrek nakli hastalarında akut rejeksiyon gelişiminde CTLA-4 tek gen polimorfizmlerinin ve soluble CTLA-4 düzeylerinin rolü varmıdır? Çağlar Ruhi 1, Nilgün Sallakçı 2, Fevzi Ersoy 1, Olcay Yeğin 2, Gültekin
DetaylıDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II. KAN-DOLAŞIM ve SOLUNUM DERS KURULU
DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II KAN-DOLAŞIM ve SOLUNUM DERS KURULU Doç.Dr. Engin DEVECİ İMMÜN SİSTEM TİPLERİ I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık Fagositik hücreler (makrofajlar, mast
Detaylı19.10.2008 GEN REGÜLASYONU VE RETİNOİDLER. 2. Retinoid X reseptörleri RXR. RetinoidlerGen Regülasyonunda nasıl Görev Alırlar? Retinoid reseptörleri
GEN REGÜLASYONU VE RETİNOİDLER Gen regülasyonu nedir? Organizmalarda bulunan genler gerekli oldukları zamanlarda aktif duruma geçerler ve bunu bir sistem ile yaparlar. Bu düzenleme sistemine gen regülasyonu
DetaylıEndometrium Kanserinin Moleküler ve Genetik Sınıflaması, Ne Değişti?
Endometrium Kanserinin Moleküler ve Genetik Sınıflaması, Ne Değişti? Dr. Şevki Göksun Gökulu Hatay Devlet Hastanesi Endometrium kanseri Bokhman Dualistik Sınıflaması Bokhman JV, Gynecol oncol 1983 Tip1
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
DetaylıDers 11 - Protein kodlamayan RNA ların insan hastalıklarındaki rolu
Ders 11 - Protein kodlamayan RNA ların insan hastalıklarındaki rolu Kodlamayan RNA lar ü Kodlamayan genomun hem normal gelişim için gerekli olduğu ortaya konulmuş hem de birçok hastalıkla ilişkilendirilmiş8r.
DetaylıRENAL TRANSPLANT ALICILARINDA C5aR 450 C/T GEN POLİMORFİZMİ: GREFT ÖMRÜ İLE T ALLELİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
RENAL TRANSPLANT ALICILARINDA C5aR 450 C/T GEN POLİMORFİZMİ: GREFT ÖMRÜ İLE T ALLELİ ARASINDAKİ İLİŞKİ Ramazan GÜNEŞAÇAR 1, Gerhard OPELZ 2, Eren ERKEN 3, Steffen PELZL 2, Bernd DOHLER 2, Andrea RUHENSTROTH
DetaylıKHDAK hastalarının Moleküler Patoloji raporunda neler olmalı?
KHDAK hastalarının Moleküler Patoloji raporunda neler olmalı? Tibbi Onkoloji kongresi 19-23 Mart 2014 Dr Büge Öz İÜ, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji AD Hiçbir çıkar ilişkim yoktur. Recommended procedure
DetaylıProgramlı Hücre Ölümü; Literatür Bilgilerinin Türkçe Derlemesi
DERLEME Programlı Hücre Ölümü; Literatür Bilgilerinin Türkçe Derlemesi http://www.dicle.edu.tr/fakulte/veteriner/dergi.htm İbrahim Halil Yıldırım 1, Nadir Koçak 2, Seval Cing Yıldırım 3 Elektronik:ISSN:
DetaylıAnahtar kelimeler: Mitokondriyal dinamik, mitofaji, mitokondriyal homeostaz
Denge İçin Savaş Deniz Eda Orhan, Ender Ergüder, Canberk Usta, Ozan Saraçoğlu, Halit Övgehan Aydoğan Danışman: Prof. Dr. F. Belgin Ataç Özet: Hücrenin enerji santrali olarak tanımlanan; dış zar, iç zar,
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM)
MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM) TRANSKRİPSİYONU (ÖKARYOTİK) STOPLAZMA DNA Transkripsiyon hnrna RNA nın işlenmesi mrna G AAA Eksport G AAA NÜKLEUS TRANSKRİPSİYONU (PROKARYOTİK) Stoplazma
DetaylıRNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri
RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA (Ribonükleik Asit) Nükleik asitler, Friedrich Miescher tara2ndan 1869'da keşfedildi. İl=haplı bandajlardan izole edilen bu maddeye nüklein adını
DetaylıGLİKOLİZİN KONTROLU Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş
GLİKOLİZİN KONTROLU Prof. Dr. İzzet Hamdi Öğüş hamdiogus@gmail.com Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı, Le>oşa, KKTC GLİKOLİZİN ALLOSTERİK DÜZENLENMESİ Metabolik düzenleme: Bütün
DetaylıDoç.Dr.Tuba Dal Yıldırım Beyazit Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
Doç.Dr.Tuba Dal Yıldırım Beyazit Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Ankara 1 Tarihçe İnsanlarda >1800 mirna İnsan genomunun sadece %1 i İnsanda protein kodlayan genlerin %60 ını düzenlerler
DetaylıXXVII. ULUSAL BİYOKİMYA KONGRESİ
XXVII. ULUSAL BİYOKİMYA KONGRESİ TİP2 DİYABETİK RATLARDA Vitis vinifera L. EKSTRAKTININ PIK3R1 (phosphatidylinositol 3-kinase regulatory subunit 1) GEN İFADESİ ÜZERİNE ETKİSİ 1 Emine Gülsün CAN 1 Emine
DetaylıDoksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir
Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Çiler Çelik-Özenci*, Nilay Kuşcu*, Nayçe Bektaş*, Ece
DetaylıMEME KANSERİNDE TIBBİ TEDAVİ PRENSİPLERİ. Prof.Dr.Evin Büyükünal İç Hastalıkları Medikal Onkoloji Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
MEME KANSERİNDE TIBBİ TEDAVİ PRENSİPLERİ Prof.Dr.Evin Büyükünal İç Hastalıkları Medikal Onkoloji Cerrahpaşa Tıp Fakültesi A.B.D İstatistiklerine Göre 180.000 MEME KANSERİ VAKASI MEVCUT İLK TEDAVİDEN SONRA
DetaylıİMMÜN YANITIN EFEKTÖR GRUPLARI VE YANITIN DÜZENLENMESİ. Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD
İMMÜN YANITIN EFEKTÖR GRUPLARI VE YANITIN DÜZENLENMESİ Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD HÜCRE İÇİ MİKROBA YANIT Veziküle alınmış mikroplu fagosit Sitoplazmasında mikroplu hücre CD4 + efektör
DetaylıHER2 Pozitif Meme Kanseri; Sorunlar ve Direnç Mekanizmaları
HER2 Pozitif Meme Kanseri; Sorunlar ve Direnç Mekanizmaları Dr Nilüfer Güler Özel Bayındır Hastanesi Medikal Onkoloji Bölümü;ANKARA 25 Mart 2010;Antalya HER-2 Terminolojisi Gen: HER-2/neu Onkogeni (Rat
DetaylıRenin-Angiotensin System Blockers May Prolong Survival of Metastatic Non-Small Cell Lung Cancer Patients Receiving Erlotinib
Medicine (Baltimore). 2015 Jun;94(22):e887. doi: 10.1097/MD.0000000000000887. Renin-Angiotensin System Blockers May Prolong Survival of Metastatic Non-Small Cell Lung Cancer Patients Receiving Erlotinib
DetaylıKOLOREKTAL KARSİNOMLARDA HPV NİN ROLÜ VE KARSİNOGENEZ AÇISINDAN P53 VE BCL-2 İLE İLİŞKİSİ
KOLOREKTAL KARSİNOMLARDA HPV NİN ROLÜ VE KARSİNOGENEZ AÇISINDAN P53 VE BCL-2 İLE İLİŞKİSİ Ruksan ELAL 1, Arsenal SEZGİN ALİKANOĞLU 2, Dinç SÜREN 2, Mustafa YILDIRIM 3, Nurullah BÜLBÜLLER 4, Cem SEZER 2
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Expression Pattern Comparison of Two Ubiquitin Specific Proteases. Functional Characterization of Two Potential Breast Cancer Related Genes
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı ve Soyadı: Shiva Akhavantabasi 2. Ünvanı: Yrd. Doç. Dr. 3. Email adresi: shiva.akhavan@yeniyuzyil.com 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Mikrobiyoloji Jahrom Azad Üniversitesi
DetaylıHücrelerde Sinyal İletimi ve İletişim
7 Hücrelerde Sinyal İletimi ve İletişim 7 7.1 Sinyal nedir ve hücreler buna nasıl cevap verir? 7.2 Sinyal almaçları hücre cevabını nasıl başlatır? 7.3 Sinyale cevap hücre içinde nasıl aktarılır? 7.4 Sinyallere
DetaylıPOLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ
POLİKİSTİK OVER SENDROMU VE GENİTAL KANSER İLİŞKİSİ Prof. Dr. Fırat ORTAÇ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD. Jinekolojik Onkoloji Departmanı Polikistik Over Sendromu(PKOS)
DetaylıİNFLAMASYON ve KEMİK METABOLİZMASI
İNFLAMASYON ve KEMİK METABOLİZMASI AR. GÖR. FUNDA TAMER HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ BESLENME ve DİYETETİK BÖLÜMÜ Beslenme İlintili Hastalıklarda Metabolik ve Biyokimyasal Değişiklikler SUNUM PLANI Kemik-immün
DetaylıYard. Doç. Dr. Ercan ARICAN. İ.Ü. FEN FAKÜLTESİ, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
KANSER OLUŞUMUNDA ROL OYNAYAN EPİGENETİK MEKANİZMALAR Yard. Doç. Dr. Ercan ARICAN İ.Ü. FEN FAKÜLTESİ, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Epigenetik Nedir? Gen ekspresyonuna dayanan kalıtsal bilgi epigenetik
DetaylıAnkilozan Spondilit te Patogenez: Yeni Gelişmeler
Ankilozan Spondilit te Patogenez: Yeni Gelişmeler 1 Prof. Dr. Pamir Atagündüz Marmara Üniversitesi Romatoloji Bilim Dalı 21 Nisan 2017 Genel Bilgiler Kronik, progressif, inflamatuar hastalık grubu Prevalans
DetaylıKloroplast ve Mitokondrilere protein hedeflemesi
Kloroplast ve Mitokondrilere protein hedeflemesi Sitoplazmadan kloroplast ve mitokondrilere proteinler nasıl hedeflenirler? Memranlarda nasıl geçerler? İki tip sitosolik ribozom vardır. Serbest ve bağlı.
DetaylıGLOBİN GEN REGÜLASYONU
GLOBİN GEN REGÜLASYONU GLOBİN GENLERİN REGÜLASYONU Her bir globin genin dokuya ve gelişime spesifik ekspressiyonu regülatör dizilimdeki transkripsiyon faktörlerinin etkisi ile sağlanmaktadır. Globin
DetaylıMeme Kanserinde Hormon Reseptörleri ve Direnç Mekanizmaları
Meme Kanserinde Hormon Reseptörleri ve Direnç Mekanizmaları DOÇ.DR.PINAR UYAR GÖÇÜN GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ PATOLOJİ ANABİLİM DALI 08.11.2018 Östrojen Reseptörü (ER) ER transkripsiyon faktörü
DetaylıİNFLAMATUAR BAĞIRSAK HASTALIKLARININ TEDAVİSİNDE YENİ MOLEKÜLLER. Dr.Hülya Över Hamzaoğlu Acıbadem Fulya Hastanesi Crohn ve Kolit Merkezi
İNFLAMATUAR BAĞIRSAK HASTALIKLARININ TEDAVİSİNDE YENİ MOLEKÜLLER Dr.Hülya Över Hamzaoğlu Acıbadem Fulya Hastanesi Crohn ve Kolit Merkezi İBH da temel immunopatogenez İBH da temel immunopatogenez Mucosa
DetaylıTÜMÖR BELİRTEÇLERİ: BİYOKİMYASAL YAKLAŞIM. Prof. Dr. Erdinç DEVRİM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya AD
TÜMÖR BELİRTEÇLERİ: BİYOKİMYASAL YAKLAŞIM Prof. Dr. Erdinç DEVRİM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya AD devrim@ankara.edu.tr 2 Tümör Belirteçleri Tümör veya oluşan tümöre karşı vücudun diğer
DetaylıTAKD olgu sunumları- 21 Kasım Dr Şebnem Batur Dr Büge ÖZ İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji AD
TAKD olgu sunumları- 21 Kasım 2012 Dr Şebnem Batur Dr Büge ÖZ İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Patoloji AD Konuşma akışı; ALK mutasyonu değerlendirmedeki sorunlar ROS-1 mutasyonu Avrupa pulmoner patoloji çalışma
DetaylıKanserde Apoptotik Yolakların İnhibisyonu
Turkiye Klinikleri J Vet Sci 2018;9(2):42-51 DERLEME DOI: 10.5336/vetsci.2018-62141 Kanserde Apoptotik Yolakların İnhibisyonu Ayşegül BİLDİK, a İrem BAYAR a a Biyokimya AD, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
DetaylıMİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ
MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ Cem Sezer 1, Mustafa Yıldırım 2, Mustafa Yıldız 2, Arsenal Sezgin Alikanoğlu 1,Utku Dönem Dilli 1, Sevil Göktaş 1, Nurullah Bülbüller
DetaylıHeperan Sülfat Proteoglikan (HSPG) Miktarının Kanserli Hücrelerdeki Değişimi. Kemal SÖNMEZ
Heperan Sülfat Proteoglikan (HSPG) Miktarının Kanserli Hücrelerdeki Değişimi Kemal SÖNMEZ 122204012 ÖZET Heperan Sülfat Proteoglikanlar (HSPG) bir glikoprotein ailesi üyesidir. Tüm HSPG ların ortak özelliği
DetaylıTTOD MEME KANSERİ GÜNCELLEME KURSU 13-14 HAZİRAN 2015 İSTANBUL 08:25-08:30 Açılış 08:00-08:30 Pratiği değiştiren çalışmalar. (salonda kahvaltı ile)
TTOD MEME KANSERİ GÜNCELLEME KURSU 13-14 HAZİRAN 2015 İSTANBUL 08:25-08:30 Açılış 08:00-08:30 Pratiği değiştiren çalışmalar. (salonda kahvaltı ile) 1. Gün 1. Oturum: Meme kanserine giriş, Patoloji ve Alt
DetaylıRegülatör T hücreleri ve İnsan Hastalıkları
Regülatör T hücreleri ve İnsan Hastalıkları Haner Direskeneli Marmara Tıp Fakültesi İmmün-tolerans Adaptif immün yanıt etkili anti-bakteryal immünite ile antiself yanıtın dengede tutulmasına bağlıdır.
Detaylı