GÖZÜN HİSTOLOJİSİ Orbita adı verilen çukurcuklarda yerleşmiş, etrafı yağdokusu ile sarılı olan bir çift organdır. Dıştan içe doğru 3 tabakadan
|
|
- Eser Kobal
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 GÖZÜN HİSTOLOJİSİ Orbita adı verilen çukurcuklarda yerleşmiş, etrafı yağdokusu ile sarılı olan bir çift organdır. Dıştan içe doğru 3 tabakadan oluşmuştur. 1) Tunica fibroza ( cornea, sklera) 2) Tunica vasküloza (iris, corpus ciliare, coroid ) 3) Tunica nervoza (pars seka retina ve pars optika retina ) Gözde 3 boşluk bulunur. a)ön kamara: Cornea-iris- lens arasında bulunur. Humor aquos dolaşır. b) Arka kamara: İrisin arka yüzü, lensin ön yüzü, zonula ciliares arasında bulunur. Ön-arka kamarada humor aquos dolaşır. c) Vitröz boşluk: Lens ile optik papilla arasında yeralır. Burada jelatinimsi, homojen, pelte kıvamında bir sıvı bulunur. Bu sıvı, retinanın beslenmesinden sorumludur. Retinanın, coroide yaslanmasını sağlar. %99 oranda su, %1 oranda ise kollegen lifler, elektrolitler, bazı hücrelerden oluşmuştur. Göze corneadan giren ışık, gözün kırıcı ortamlarından geçerek, fovea centralise ulaşır. Gözün kırıcı ortamları 4 adettir. 1) Cornea 2) Humor aquos 3) Lens 4) Corpus vitreum Retinada özelleşmiş bölgeler bulunur. Optik papilla denilen kör nokta, optik sinirin çıktığı yerdir. Bu bölgede fotoreseptörler bulunmaz. Fovea centralis, gözün görme keskinliğinin en fazla olduğu yerdir. Burada koni hücreleri yeralır. Koni hücreleri, ışığa duyarlı, renk ayırımını sağlayan hücrelerdir. TUNİCA FİBROSA CORNEA: Enine kesitlerde şeffaf, damarsız olan, rejeneratif yeteneği fazla olan bir bölümdür. Göz küresinin yaklaşık olarak 1/6 nı teşkil eder. Başlıca 5 tabakadan meydana gelmiştir. Bu tabakalar dıştan içeriye doğru şöyledir: a) Cornea epiteli b) Bowman membranı c) Substantia propria d) Descemet membranı e) Cornea endoteli Cornea epiteli. vücutta bulunan en ince çok katlı yassı epitel örneğidir. 50 mikrometre kalınlıktadır. Mikroskobik papilla içermez. Corneada çok sayıda serbest sinir sonlanmaları bulunur. Bunlar cornea reflexini oluştururlar. Rejenerasyon yeteneği oldukça fazladır. Limbustaki kan damarlarından, kan hücreleri corneaya gelir. Hücreler, str. bazaleden yukarıya doğru mitotik aktivite ile çoğalırlar. En üst tabakadaki hücrelerin mikrovilluslu bir yapısı vardır. Bu mikrovilluslar sayesinde, cornea yüzeyindeki filmtabakanın tutunması sağlanır. Bu epitel her 7 günde bir yenilenir.küçük cornea zedelenmelerinde, limbustan buraya kan hücreleri göçeder. Cornea epitelini oluşturan hücreler arasında gap-junction, dezmozom tipi bağlantılar vardır. Bowman membranı, 8 mikrometre kalınlıkta, fibrillerden oluşmuş bir zardır. Hücre ihtiva etmez. Limbus denilen bölgede kesintiye uğrar. Cornea epitelini gerer. Ayrıca corneayı korumaya yönelik bariyer vazifesi görür. Enfeksiyonların yayılmasını engeller. Sklera ile birleşim yeri olan limbusta kan damarları bulunur. Substantia propria, cornea kalınlığının yaklaşık olarak % 90 nı oluşturur. Esas yapısı, birbirine ve yüzeye paralel seyreden kollagen liflerden meydana gelmiştir. Komşu kollagen lameller, birbirine dikey olarak tertiplenmişlerdir. Aralarında keratinosit denilen fibroblast hücreleri bulunur. Kollagen liflerin arasında glikoprotein yapısında keratan sülfat ve kondroitin sülfat denilen ara madde bulunur. Bu ara
2 maddeye Grund substance denir. Corneanın şeffaf olmasını sağlayan kollagen lamellerin dikey tertiplenmesidir. Bu bölgede kan damarı bulunmaz. Allerjik durumlarda burada, kan damarları ve lenfosit infiltrasyonu olabilir. Descemet membranı, 8-10 mikrometre kalınlıkta, PAS (+) reaksiyon gösteren bir membrandır. Tıpkı bazal membran gibi işlev görür. Cornea boyunca devam eder. Sklera altına kadar uzanır. Limbusta trabeküler ağa kadar uzanır. Travma sonucu kendini yenileyebilir. Bunu sağlayan cornea endotelidir. Bu zarda hücre içermez, sadece kollagen fibrillerden oluşmuştur. Cornea endoteli, TK. yassı epitelle örtülüdür. Descemet membranının yapımından sorumludur. Zonula adherens tipi yan yüzey bağlantıları bulunur. Bu hücreler bolca pinositik vesiküllere sahiptirler. GER, golgi apereyi, K,Na ve ATP ihtiva ederler. Bu endotel, corneanın belli bir hidrasyon derecesinde kalmasını sağlar. Substantia propriadaki lamellerin dizilimi, su miktarı arttığı zaman, değişir, ışığı kırma indexi bozulur. Cornea endoteli, fazla sıvıyı gözün ön kamarasına taşır. Limbus: Cornea ile sklera arasında yeralan yaklaşık 1 mm. genişlikte bir bölgedir. Epitel bu bölgede kalınlaşmıştır. Bol kan damarı içeren bir bölgedir. Limbusta bulunan TK. yassı endotelle döşeli kanallara trabeküler ağ denir. Bu trabeküller birleşerek, schlemm kanalını oluşturur. Schlemm kanalı, humor aqueos nun dolaşımında rol oynar ve skleradaki aqueos venlere açılır. Buradan ise genel vücut dolaşımına katılır. Schlemm kanalının önemi büyüktür. Bu kanal doğuştan olmazsa, glokom denilen göz hastalığı gelişir. Humor aqueos, processus ciliares epitelinden salgılanır. Arka kamarayı doldurur. Pupilla aracılığı ile ön kamaraya geçer. Orayı yıkar ve limbustaki schlemm kanalına akar. Bu da skleradaki aqueos venlere açılır. Bunun dolaşımında herhangibir tıkanıklık oluşursa, göziçi basıncında artma görülür. Glokom denilen tablo gelişir. SKLERA: Tüm göz küresinin 5/6 lık kısmını oluşturur. Cornea ile birleştiği yerde incedir. ( mm) Arkada optik papillanın olduğu yerde 1mm. kadardır. Optik papillada kesintiye uğrar. Bu alana lamina cribroza denir. Kaba kollagen lif demetlerinden oluşur. Ara ara elastik lifler, pigment hücreleri bulunur. Tip 1 kollagenler yüzeye paralel yerleşim gösterir. Üç bölüm halinde incelenir. Episklera, sklera proper, lamina fuscka Episklera: Gözün en dış kısmıdır. Kalın kollagen lif demetlerinden oluşur. Gözün dışında yeralan yağdokusuna komşudur. Sklera proper: Tenon kapsülü de denir. Gözün extrensek kaslarının tendonlarının yapıştığı bölgedir. Kalın, kollagen lif demetlerinden oluşur. Episklera ile sklera proper arasında tenon aralığı bulunur. Lamina fuscka: Burası koroide komşu olan bölgedir. Burada elastik lifler, pigment hücreleri, fibroblastlar yeralır. Sklerada kan damarları bulunur. Kollagen liflerin dizilimi, gözün yüzeyine paralel seyretmektedir. TUNİCA VASCULOSA: Kan damarlarından ve pigment hücrelerinden oldukça zengindir. Çıplak gözle bakılınca bu tabaka kahverengimsi bir zar olarak izlenir. İris, corpus ciliare ve coroid olmak üzere başlıca 3 bölümde incelenilir. İRİS:Ortasında pupilla denilen delik bulunur. Ön kamaraya bakan bir ön yüzü, arka kamaraya bakan birde arka yüzü bulunur. İriste pupiller ve cilier zon olmak üzere 2 zon vardır. Kalınlığı ortada nisbeten fazla, kenar kısımlarında daha incedir. Dıştan içe doğru şu tabakalar bulunur. 1) Pigment hücreleri, fibroblastlar, burası devamlı olmayan bir tabakadır. 2) Kan damarlarından fakir bir tabaka gelir. 3) Kan damarlarından ve melanositlerden zengin bir tabaka gelir.4) Kas tabakası: M. dilatatör pupilla ve M. sfinkter pupilla 5) İrisin 2 katlı pigment epiteli 2
3 M.sfinkter pupilla: Pupiller zonda bulunur. Konsantrik tertiplenme gösterir. Pupilin etrafında dairesel olarak yerleşiktir. İnnervasyonu, otonom sinir sisteminden parasempatik sinirler olan N.oculomotoriustan gelir. Fazla ışık karşısında pupilin daralmasından sorumlu olan kastır. M.dilatatör pupilla: Cilier zonda, longitidunal olarak tertiplenmişlerdir. Işınsal olarak izlenir. Sinirleri ganglion cervicale superiordan gelir. Loş ortamda pupillayı genişleten kastır. İrisin 2 katlı pigment epitelli prizmatik epiteli vardır.buraya pars seka veya iridika retina da denir. Çok yoğun pigment epitelinden oluşmuştur. İrisin arka yüzünü örter. Dışarıdan gelen ışığı abzorbe eder. İrisin stromasındaki melanin pigmentinin yoğunluğuna göre kişilerin göz rengi değişir. İristeki melanin pigmenti az ise mavi, biraz fazla ise yeşil, çok yoğun ise kahverengi-siyah gözlü olunur. CORPUS CİLİARE: Coroid ile irisin arasında yeralan kama veya üçgen şeklindeki bir alandır. Taban kısmı irise doğru, tepe kısmı coroide doğru uzanır. M.ciliaris denilen bir kas ile buna desteklik veren gevşek bağdokusundan oluşur. Bu bölgede, düz kas liflerine, elastik liflere, fibroblast hücrelerine rastlanılır. M.ciliaris kası, radier, oblik, longitudinal olmak üzere 3 yönlü tertiplenme gösterir. Corpus ciliarenin ön yüzünden adet processus ciliares denilen uzantılar çıkar. Bunlardaki girintilerden çıkan ipliğimsi yapılara ise zonula ciliaris denir. Zonula ciliarisler, ince ipliğimsi yapılar olup, lensin tutunmasını sağlarlar ve oksitalan ihtiva ederler. Lensin asıcı bağlarıdır. Lensin kapsülünün içine kadar girerler. Bunların yapısında, dışta 2 sıralı pigment epiteli, içte pencereli tipte kapillerler bolca bulunur. Corpus ciliarenin arka yüzü 2 sıralı prizmatik-pigmentli epitelle örtülüdür. İçteki tabaka pigmentlidir. Dıştaki tabaka ( yani arka kamaraya bakan yüzdeki tabaka ) ise pigmentsizdir. Processus ciliarislerden humor aqueos denilen sıvı salgılanır. M.ciliarisin fonksiyonu şudur: Yakın nesnelere bakıldığı zaman bu kas kasılır. Kasılınca şişer, processus ciliarislerin öne doğru itilmesini sağlar. Böylece zonula ciliarisler, lense doğru yaklaşır. Yani lensin bombeliği artar, kalınlaşır. Uzak nesnelere bakarken, M.ciliarisler gevşer, zonula ciliarisler çekilir. Yani lensin gerginliği azalır, lens incelir. Bu olaya gözün akomodasyonu denir. M.ciliaris kasını parasempatik sistem innerve eder. COROİD: Oro serratadan başlayıp, optik diske kadar uzanan bölümdür. Dış tarafı ile skleraya yaklaşır. İç tarafı ise pars optika retina ile komşudur. Kan damarları ve melanositlerden zengindir. Bir miktar elastik-kollagen liflerde bulunur. En önemli özelliği retinaya yakın olan kısımda koryo-kapiller bölge içermesidir. Bu bölge retinanın beslenmesinden sorumludur. Skleraya gevşek bir şekilde yapışır. Bu bölge 3 tabaka halinde incelenebilir.( Epikoroid, Lamina koryo-kapillaris, Brush membranı) a) Epikoroid: Subkoroidde denilir. Skleraya komşu olan kan damarlarından zengin, melanin pigmentinden zengin, gevşek bağdokusu yapısındaki bölümdür. Koroid, optik papillada skleraya iyice yapışmıştır. Bunun dışında, sklera ile koroid arasında sıkı bağlantılar bulunmaz. b) Lamina koryo-kapillaris: Paralel seyirlidir. Retinanın dış tabakalarının beslenmesinden sorumludur. Vücuttaki en geniş kapiller ağdır. c) Brush membranı: İnce kollagen-elastik lamellerden oluşmuştur. Lamina vitrae da denilebilir. TUNİCA NERVOSA RETİNA:Başlıca 2 bölüme ayrılır. Pars seka retina (ışığa duyarlı olmayan ) ile Pars optika retina (ışığa duyarlı olan bölge) Retina gözün en içteki tabakasıdır. Yapısında bulunan fotoreseptörler vasıtası ile görme olayının gerçekleştiği yerdir. Retinada farklılaşmış 2 nokta bulunur. 1) Kör nokta: Optik papilladır. Burada fotoreseptör bulunmaz. 3
4 2) Makula Lutea: (sarı benek) Bu bölgedeki hücrelerde, sarı renkli bir pigment olan xantophyl bulunur. En dip kısmına fovea centralis denir. Fovea centralis, görme keskinliğinin en iyi olduğu yerdir. Fovea centralis, optik papillanın 2,5 mm. yan tarafında yerleşiktir. Retinanın kalınlığı, fovea centraliste incelir ve bazı tabakalar ortadan kalkar. Burası 200 mikrometre genişlikte bir alandır. Basil hücreleri burada bulunmaz, koni hücreleri yeralır. Burada yerleşik koni hücrelerinin boyları uzamıştır. Kan damarı ihtiva etmez. (Avasküler bölge) Koni hücrelerinin herbiri, tek bir ganglion hücresi ile veya bir tane bipolar nöron hücresi ile sinaps yaptıkları için burası görme keskinliğinin en iyi olduğu yerdir. Buradaki bipolar nöronlar oldukça küçüktürler. Akson-dendrit kümelenmesi makula luteada oldukça yoğundur. Retinanın hücresel özellikleri: başlıca 4 grup hücre yeralır. 1) Fotoreseptör olarak bilinen koni ve basil hücreleri 2) Taşıyıcı nöronlar (bipolar nöronlar, ganglion hücreleri) 3) Bağlayıcı nöronlar (horizontal hücreler, amakrin hücreler) 4) Destek hücreleri (müller hücreleri) Pars optika retina dıştan içe doğru 10 tabakadan oluşmuştur. (tunica vaskulozadan - corpus vitreuma doğru) 1) Pigment epiteli 2) Koni ve basil hücreleri tabakası 3) Dış sınırlayıcı membran 4) Dış granüler tabaka (nükleer) 5) Dış plexiform tabaka 6) İç nükleer (granüler) tabaka 7) İç plexiform tabaka 8) Ganglion hücre tabakası 9) Optik sinir lifleri tabakası 10) İç sınırlayıcı membran Bu tabakalar sırası ile aşağıdaki gibidir. 1) Pigment epiteli: TK. kübik epitel hücrelerinden oluşmuştur. Brush membranı üzerinde oturmuşlardır. Hücrelerin sitoplazmalarında bolca melanin granülü bulunur. Hem sentezleyip, hem de depo edilirler. Apikal kutupta melanin granülleri bulunur. Ayrıca apikal kutupta, kısa mikrovilluslar yeralır. Sitoplazmik çöküntülere rastlanılır. Bu çöküntülere, koni-basil hücrelerinin dış segmentleri oturmuştur. Ancak tam temas etmezler. yan yüzeylerinde dezmozom tipi sıkı bağlantılar izlenir. Burası kan-retina bariyerini oluşturur. Zonula occludens, zonula adherens ve dezmozom tipi sıkı bağlantılarla bu bariyer sağlanır. EM de, mitokondriden zengin olduğu, GER ve SER un iyi gelişmiş olduğu görülür, golgi komplexi bulunur. Görevleri: a) Melanin sentezlemek, dolayısı ile pupilladan giren ışığı abzorbe etmek, b) Kan-retina bariyerini oluşturmak, c) Koni, basil hücrelerinin dejenere olan membran disklerini fagosite etmek, 2) Koni-basil hücreleri tabakası: Daha ziyade dış segmentleri yeralır. Hücre gövdeleri ise 4.tabakada bulunur. Basil hücrelerinin dış segmenti genelde silindirik şekillidir. Yaklaşık sayıları 125 milyon kadardır. Fovea centraliste bulunmazlar. Fovea centralise yakın kısımlarda uzunluğu 60 mikrometre, perifere doğru 40 mikrometre olur. Dış segmentinde adet çift yaprakçıktan oluşmuş membran diskleri yeralır. Membran disklerinde Rhodopsin denilen pigment bulunur. Bu görme ile ilgili bir pigmenttir. Karanlıkta ve aydınlıkta görmemizi sağlar. İç-dış segmenti bağlayan, bağlayıcı bir sap bulunur. Periferde yerleşen 9 çift mikrotubul 4
5 yapısında olan bir silyum bulunur. İç segment denilen bölüm, elipsoid ve miyoid denilen iki kısımdan oluşmuştur. Elipsoid kısımda, bol oranda mitokondriyumlar bulunur. Miyoid kısım, çekirdeğe yakın olan kısımdır. GER ve golgi apereyi iyi gelişmiştir. Mikrotubuller bulunur. Mikrotubuller, hem elipsoid hemde miyoid kısımda boylu boyunca uzanırlar. Basil hücrelerinin çekirdeği daha yoğun, daha küçük ve daha koyu boyanmıştır. İç segmentten uzakta yerleşiktir. Sitoplazması daha azdır. Perikaryonun tam karşısından bir uzantı çıkar. Terminal buton denilen akson ayakçığı ile bir başka hücrede sinaps yaparak sonlanır. Koni hücrelerinin dış segmenti üçgen şeklindedir. Dış segmentleri sayısı 600 bin kadardır. Dış segmentinde lokalize olan pigmente İodopsin denir. İodopsin pigmenti, renkli görmemizi sağlar. Kırmızı, yeşil, mavi olmak üzere 3 alt grubu bulunur. Koni hücrelerinin çekirdekleri daha büyük, ovalimsi ve daha açık renkli boyanır. Sitoplazması daha geniştir. Koni hücreleri yaklaşık olarak 7 milyon civarındadır. Boyları, fovea centraliste 75 mikrometre iken, perifere gidildikçe 25 mikrometreye iner. Kalınlıkları mikrometre kadardır. Koni hücrelerinin aksonlarının genişlemiş son kısmına pedisel denir. İçinde mitokondriyonlar bulunur. 3)Dış sınırlayıcı membran : Bunu oluşturan yapı, Müller hücrelerinin apikal uçlarının mikrovilluslarıdır. Gerçek bir membran olarak kabul edilmez. Çünkü koni- Basil hücrelerinin dış segmentleri tarafından bölünmüştür. 4) Dış nükleer tabaka: Koni-Basil hücrelerinin çekirdeklerinin bulunduğu kısımdır. 5) Dış plexiform tabaka: Koni-Basil hücrelerinin aksonları ile 6. tabakada yeralan Horizontal hücrelerin ve bipolar nöronların dendritlerinin sinaps yaptığı tabakadır. 6) İç nükleer tabaka: Horizontal hücrelerin, Amakrin hücrelerin, Bipolar nöronların ve Müller hücrelerinin çekirdekleri yeralır. Bu tabakada hücrelerin perikaryonları bulunur. Geniş bir tabakadır. Bu tabakadaki hücrelerin uzantıları diğer tabakalarda sonlanır. Horizontal hücreler genelde 5. tabakaya yakındır. Koni-basil hücreleri çok sayıda diğer hücrelerle sinaps yapabilirler. 7) İç plexiform tabaka: Bipolar ve Amakrin hücrelerin dendritleri ile 8. tabakadaki multipolar ganglion hücrelerinin dendritleri sinaps yapar. Not: Amakrin hücrelerin aksonu bulunmaz. 8)Ganglion hücre tabakası: Bu tabakadaki hücreler 30 mikrometre çapında iri hücrelerdir. Nissl cisimcikleri oldukça iyi gelişmiştir. Dendritleri ile 7. tabakayı oluştururken, aksonları ile de N.optikusun yapısına katılırlar. 9. tabakayı N.optikusun paralel seyreden akson uzantıları meydana getirir. 9) Sinir lifleri tabakası: Ganglion hücrelerinin aksonları, miyelinsiz olarak ve paralel seyirli olarak, N.optikusu oluşturur. Optik papilladan itibaren N.optikusu oluştururlar. 10) İç membran sınırlayıcı: Müller hücrelerinin bazal kısımlarının oluşturduğu bir membrandır. Retinayı corpus vitreumdan ayırır. Damarlanması: A.optalmica nın bir dalı olan A.centralis terminal tipte bir arterdir. A. ve V.centralis, N.optikus içinde seyreder. Bu arter, retinanın içine girmeden önce corpus vitreum ve iç sınırlayıcı membran arasında dallar verir. Bu dallar tabakalar arasındaki bölümü besler. İlk 4 tabaka ise coroidin, koryo-kapiller tabakasından beslenir. (yani pigment epiteli, koni-basil hücrelerinin beslenmesi koryo-kapiller tabakadan sağlanır. LENS: Pupillanın arkasında, ovalimsi, bikonveks, şeffaf bir oluşumdur. Zonula ciliaris denilen lifler vasıtası ile lens 2 kutbundan processus ciliarislere tutunur. Başlıca 3 kısımdan oluşur. 5
6 Lens kapsülü: Yaklaşık olarak 8-10 mikrometre kalınlıkta ve lensi çepeçevre saran bir zardır. Zonula ciliarisler, lens kapsülüne yapışırlar. Subkapsüler epitel: Sadece ön yüzde bulunur. Kapsülün hemen altında yerleşik TK kübik epitelden oluşmuştur. Aralarında zonula occludens tipi sıkı bağlantılar mevcuttur. Lens fibrilleri: Geri kalan tüm yerleri doldurur. Merkezde, 7-10 mm. uzunlıkta ince liflerden oluşur. Bu fibrillerin yapımı süreklidir. Başlangıçta bu lifler hücre yapısında iken, maturasyonlarını tamamlayan hücreler nukleuslarını ve organellerini kaybederek ince lifler haline dönerler. Lens elastik yapılı bir oluşumdur. Ancak yaşlılıkla birlikte bu elastikiyet kaybolur. Gözün yakın nesnelere bakılması esnasındaki akomodasyonu bozulur. Buna Prespiyopi denir. Lensin opaklaşmasına katarakt denir. Katarakt, yaşlılık ve diabet gibi edinsel nedenlerle olabileceği gibi, Rubella enfeksiyonu gibi kongenital nedenlerle de gelişebilir. CORPUS VİTREUM: Lens ile optik papilla arasındaki boşluğu dolduran bir sıvıdır. Jelatinimsi kıvamdadır. Retinanın, M. limitans interna tabakası ile sınır teşkil eder. İçerik olarak, %99 u sudur. Geri kalan %1 ni ise hücreler, elektrolitler, proteoglikan madde ( hyalurinik asit),kollagen liflerden oluşmuştur. Retinanın coroide yaslanmasını sağlar. GÖZÜN YARDIMCI OLUŞUMLARI: Gözler, orbita denilen çukurcukluk içinde yerleşiktir. Dışarıdan yağ dokusu tabakası ile desteklenirler. Bunun dışında göz kapakları ve göz yaşı bezleri sayılabilir. Göz kapakları: Dıştan içe doğru yapısı şöyledir. İnce bir deri bulunur. Derisi elastiktir. Kıl folikülü, yağ-ter bezleri bulunur. Alttaki dermis dokusu yağ hücresi içermez. Derinin hemen altında bağdokusu vardır. Burada, M.Orbicularis Oculi denilen çizgili kas demeti bulunur. Bu kastan sonra, gözün tarsal plakları bulunur. Tarsal plaklar içinde, meibomius bezleri yeralır. Tarsal plaktan sonra en iç kısmında konjonktiva ile kaplıdır. Konjonktiva epiteli, ÇK prizmatik epitelden oluşur ve goblet hücresi içerir. Bulbar konjonktiva ve palpebral konjonktiva olmak üzere 2 ye ayrılır. Yapısında 3 tip bez bulunur. a) Meibomius bezleri, b) Moll bezleri, c) Zeis bezleri Meibomius bezleri: Yağlı salgı yaparlar. Salgılarını gözkapaklarının serbest kenarına akıtırlar. Goblet hücrelerinin salgısı ile beraber, cornea üzerinde ince bir film tabaka oluştururlar. Zeis bezleri: Yağlı salgı yaparlar ve salgılarını kirpik foliküllerine boşaltırlar. Moll bezi: Spiral tarzında bezler olup, modifiye olmuş apokrin terbezleridir. Salgılarını kirpik foliküllerine boşaltırlar. M.Arrektör pili kası kirpiklerde yoktur. Glandula lacrimalis: Saf seröz yapılı, birleşik tubulo-alveoler bezlerdir. Orbitanın ön-üst temporal kısmında bulunurlar. Konjonktiva kesesinin dışında yerleşim gösterirler. Salgılarını 6-12 adet kanalla gözün konjonktiva kesesine boşaltırlar. Seröz asinilerin lümeni geniştir. TK kübik hücreler vardır. Miyoepitelial hücreleri yerleşiktir. Sitoplazmaları soluk boyanır. Arada yağdokusu azdır. Her göz kapağının medial kısmında punkta lacrimalis superior ve inferior bulunur. Gözyaşı buralardan direne olarak, canalis lacrimalise geçer ve bu yolla saccus nasolacrimaliste toplanır. Buradan duktus nasolacrimalis kanalı aracılığı ile burundaki meatus nasi inferiora akar. Saccus ve ductus lacrimalis, psödostratifiye silli silindirik epitelle döşelidir. Gözün üzeri ince bir film tabaka ile kaplıdır. Bu yağlı tabaka, gözyaşının aşırı derecede buharlaşmasını engeller. Gözün Kongenital Anomalileri: Göz kapakları colobomu: Üst göz kapağında bir çentik şeklinde görülür. 6
7 İris colobomu: İrisin alt tarafında bir çentik vardır. Pupilla anahtar deliği şeklinde görülür. Bu defekt, intrauterin dönemin 4. haftasında optik yarığın tam kapanmamasından kaynaklanır. Retina colobomu: Retinada bir yarık şeklinde görülür. Genelde N.optikusun giriş yerinin altında bulunur. Bu defektin nedeni, optik fissurun tam olarak kapanmamasıdır. Kongenital glokom: Göziçi basıncının artışına bağlıdır. Eğer schlemm kanalı tam olarak oluşmazsa, humor aqoes birikir. Buna bağlı olarak göziçi basıncı artar. Bazende schlemm kanalının açıldığı fibröz venlerin oluşmadığı durumlarda bu tablo gelişir. Rubella enfeksiyonuda kongenital glokoma yolaçabilir. Kongenital katarakt: Lensin şeffaflığını yitirerek, donuk görünmesidir. Bu tabloda lens bulanık görülür. Rubella enfeksiyonu etyolojik nedenler arasında sayılabilir. Mikrophtalmus:Gözün normalden küçük olmasıdır. Çoğu zaman diğer göz anomalileri ile birliktedir. Çevresel ve kalıtsal faktörler, enfeksiyöz ajanlardan Toxoplazma, Herpes simplex, Rubella virusu etyolojik nedenler arasında sayılabilir. Pitosis: Üst göz kapağının düşmesidir.kişi üst göz kapağını kaldıramaz. Unilateral veya bilateral olabilir. N.oculomotoriustaki bir anomali, pitosise neden olur. Hyaloid arterin artığı: Normalde gözün beslenmesini sağlayan bir arterdir. Distal kısmı körelir. Proximal kısmından ise A.centralis gelişir. Eğer körelmesi gereken distal kısmı atrofiye uğramazsa, göz içinde artık bir damar görülür. Anophtalmus: Göz kapakları oluşmuştur, ancak gözün kendisi gelişmemiştir. İntrauterin dönemin 4. haftasında optik veziküllerin şekillenmemesinden kaynaklanır. Cyclopia: Çok ender rastlanılır. Her 2 göz kısmen veya ortada tamamen birleşmişlerdir.bu anomalilere burun defektleride eşlik eder. Tek bir burun deliği bulunur. 7
GÖZ HİSTOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr.Ayfer Aktaş
GÖZ HİSTOLOJİSİ Yrd.Doç.Dr.Ayfer Aktaş Karmaşık ve oldukça gelişmiş, ışığa duyarlı(fotosensitif), şeklini, ışık şidetini ve nesnelerden yansıyan renklerin analizini yapan bir organdır. Göz Kafatası içinde
DetaylıGöz Fonksiyonel & Klinik Anatomisi ve Fizyolojisi
Göz Fonksiyonel & Klinik Anatomisi ve Fizyolojisi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü Temel Anatomi ve Fizyoloji Dersi SBF 122 Öğr.Gör.Dr. Nurullah YÜCEL Fonksiyonel & Klinik Anatomisi
DetaylıII.Hayvansal Dokular. b.bez Epiteli 1.Tek hücreli bez- Goblet hücresi 2.Çok hücreli kanallı bez 3.Çok hücreli kanalsız bez
II.Hayvansal Dokular Hayvanların embriyonik gelişimi sırasında Ektoderm, Mezoderm ve Endoderm denilen 3 farklı gelişme tabakası (=germ tabakası) bulunur. Bütün hayvansal dokular bu yapılardan ve bu yapıların
DetaylıÖrtü Epiteli Tipleri:
Tek Katlı: Tek Katlı Yassı Epitel Tek Katlı Kübik Epitel Tek Katlı Prizmatik Örtü Epiteli Tipleri: Basit Kinosilyalı Çizgili Kenarlı Yalancı Çok Katlı( Psödostratifiye) Prizmatik Epitel Çok Katlı: Çok
DetaylıTıp Fakültesi 1. Sınıf Genel Histoloji Laboratuvar Ders Programı
Tıp Fakültesi 1. Sınıf Genel Histoloji Laboratuvar Ders Programı Hücre kurulu laboratuvar programı Laboratuar: Mikroskobik inceleme için dokuların hazırlanması- Preparasyon- Boyama Laboratuar: Işık ve
DetaylıGöz Küresinin Kasları III okulomot
GÖZ HASTALIKLARI Göz Küresinin Kasları III okulomot IV trochlear VI abducent III okulomot III okulomot GÖRME ORGANI Bulbus okuli Göz kapakları Orbita Ekstraokuler kaslar Tunica fibroza Tunica vasculosa
DetaylıÖzofagus Mide Histolojisi
Özofagus Mide Histolojisi Sindirim kanalını oluşturan yapılar Gastroıntestınal kanal özafagustan başlayıp anüse değin devam eden değişik çaptaki bir borudur.. Ağız, Farinks (yutak), özafagus(yemek borusu),
DetaylıDUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR
DUYUSAL ve MOTOR MEKANİZMALAR Duyu Algılama, Tepki Verme ve Beyin Algılama beyinsel analiz tepki Sıcaklık, ışık, ses, koku duyu reseptörleri: elektriksel uyarılara dönüşür Uyarı beyin korteksindeki talamus
DetaylıDOKU. Dicle Aras. Doku ve doku türleri
DOKU Dicle Aras Doku ve doku türleri Doku Bazı özel görevler üstlenmiş hücre topluluklarıdır. Bir doku aynı yönde özelleşmiş hücre ve hücreler arası maddelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. İntrauterin
DetaylıTIBBİ TERMİNOLOJİ 3. GÖZE İLİŞKİN TERİMLER Yrd. Doç. Dr. Perihan ŞENEL TEKİN P. ŞENEL TEKİN 1
TIBBİ TERMİNOLOJİ 3 GÖZE İLİŞKİN TERİMLER Yrd. Doç. Dr. Perihan ŞENEL TEKİN P. ŞENEL TEKİN 1 A. Anatomik Terimler Göz görme organıdır. Tıp dilinde Bulbus oculi veya ophthalmos adıyla bilinen göz, göz çukuru
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU
11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU DUYU ORGANLARI Canlının kendi iç bünyesinde meydana gelen değişiklikleri ve yaşadığı ortamda mevcut fiziksel, kimyasal ve mekanik uyarıları alan
DetaylıGÖZ. 1-TUNİKA FİBROSA (KORNEOSKLERAL TABAKA) A-SKLERA B-KORNEA LİMBUS(geçiş bölgesi)
GÖZ 1-TUNİKA FİBROSA (KORNEOSKLERAL TABAKA) A-SKLERA B-KORNEA LİMBUS(geçiş bölgesi) 2-TUNİKA VASKULOSA (UVEA) A-KOROİD B-KORPUS SİLİARE (SİLİAR BODY) C-İRİS 3-RETİNA GÖZÜN ODALARI 1- ÖN ODA KORNEA, İRİS,
DetaylıDERİ VE EKLERİ. Doç. Dr. Belgin CAN
DERİ VE EKLERİ Doç. Dr. Belgin CAN DERİ İki tabakadan oluşur Epidermis Gövdenin dış yüzünü örten boynuzlaşan çok katlı yassı epitel dokusudur. Dermis Gevşek ve sıkı bağ dokusundan oluşan kalın bağ dokusudur.
DetaylıADIM ADIM YGS LYS Adım DUYU ORGANLARI 3 GÖRME DUYUSU VE GÖZ
ADIM ADIM YGS LYS 159. Adım DUYU ORGANLARI 3 GÖRME DUYUSU VE GÖZ GÖRME DUYUSU VE GÖZ Vücudumuzdaki görme duyusu göz organında bulunur. Vücudumuzda göz içerisinde; Reseptör Mercek Sinirler görmeyi sağlayan
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıEpitel hücreleri glikokaliks denen glikoprotein örtüsü ile çevrilidir. Epitel hücrelerinin birbirine yapışmasını sağlar. Epitel hücrelerinin üzerine
EPİTEL DOKU EPİTEL DOKU Birbirine bitişik hücrelerden yapılmıştır. Hücreler arası madde çok azdır. Ektoderm, mezoderm ve endoderm olmak üzere her üç embriyon yaprağından köken alır. Epitel dokusu mitoz
DetaylıSİNİR HÜCRESİ ( NÖRON) PERİFERİK SİNİR
SİNİR HÜCRESİ ( NÖRON) PERİFERİK SİNİR Doç. Dr. Belgin CAN Sinir Dokusunun Hücreleri Nöronlar Nörogliya Hücreleri = Gliya hücreleri NÖRONLAR -Sinir impulslarını almak, ilerletmek ve iletmek, -Belli hücresel
DetaylıSinir Sistemi. Merkezi sinir sistemi(mss): Beyin, Beyincik, Omurilik. Periferik sinir sistemi(pss) : Gangliyonlar, sinirler ve sinapslar
SİNİR DOKU Sinir Sistemi Anatomik yönden iki bölüme ayrılır: Merkezi sinir sistemi(mss): Beyin, Beyincik, Omurilik Periferik sinir sistemi(pss) : Gangliyonlar, sinirler ve sinapslar Sinir Doku Hücreleri
DetaylıSİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ. Prof Dr. Faruk ALKAN
SİNİR DOKUSU ve SİNİR SİSTEMİ Prof Dr. Faruk ALKAN SİNİR DOKUSU SİNİR DOKUSU Fonksiyonu Özellikleri irritabilite konduktivite korelasyon reaksiyon S.S. SINIFLANDIRMA Somatik (Sistema Nervosum Cerebrospinale)
DetaylıHİSTOLOJİ. DrYasemin Sezgin
HİSTOLOJİ DrYasemin Sezgin HİSTOLOJİ - Canlı vücudunu meydana getiren hücre, doku ve organların çıplak gözle görülemeyen (mikroskopik) yapılarını inceleyen bir bilim koludur. - Histolojinin sözlük anlamı
DetaylıSinir Sisteminin Fonksiyonu
SİNİR DOKUSU Sinir Sisteminin Fonksiyonu İç ve dış çevrede yer alan kimyasal ve mekanik değişimlerle üretilen tüm bilgileri algılamak, analiz etmek, birleştirmek ve iletmek. Vücudun birçok fonksiyonunu,
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
DetaylıGöz Küresinin Tabakaları: Anatomik ve Histolojik Bir Derleme
Derleme Göz Küresinin Tabakaları: Anatomik ve Histolojik Bir Derleme Layers of the Bulbus Oculi: An Anatomic and Histological Review İsmail Malkoç 1 1 Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anatomi Anabilim
DetaylıDUYU ORGANLARININ MEYDANA GELİŞİ
DUYU ORGANLARININ MEYDANA GELİŞİ Gözün gelişmesi: Göz çeşitli embriyo yapraklarının katılımı ile meydana gelir. Özel ektoderm ve bundan diferensiye olan merkezi sinir sistemi bu organın oluşumunda önemli
DetaylıKAS DOKUSU. Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri
KAS DOKUSU Kontraksiyon özelliği gelişmiş hücrelerden oluşur Kas hücresi : Fibra muskularis = Kas teli = Kas iplikleri Kasın Fonksiyonu Hareket Solunum Vücut ısısının üretimi İletişim Organların kontraksiyonu
DetaylıFTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Nörobiyolojik Tanımlar. yrd.doç.dr.emin ulaş erdem
FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi Nörobiyolojik Tanımlar yrd.doç.dr.emin ulaş erdem NÖRONUN TANIMI Sinir hücre gövdesi ve tüm uzantılarına verilen isimdir. Nöronlar, uyarıların alınması ve sinir impulsunun
DetaylıKalbin Kendi Damarları ve Kan kaynakları; Koroner Damarlar
Kalbin Kendi Damarları ve Kan kaynakları; Koroner Damarlar Kalp kası beyinden sonra en fazla kana gereksinim duyan organdır. Kalp kendini besleyen kanı aortadan ayrılan arterlerden alır. Bu arterlere koroner
DetaylıDeri 05.10.2015. Deri nedir? Derinin Fonksiyonları. Derinin Tabakaları
Deri nedir? Deri Bir yetişkinin vücut ağırlığının %15-20 sini oluştururn (4-5 kg). Süreklidir ve mukoz membran olarak vücut yüzeyinin tamamında yer alır (1.8-2.0 m 2 ). Kalınlığı 0.5-2.0 mm arasında değişir.
DetaylıVÜCUDUMUZDA SISTEMLER. Destek ve Hareket
VÜCUDUMUZDA SISTEMLER Destek ve Hareket DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ Vücudun hareket etmesini sağlamak Vücutta bulunan organlara destek sağlamak Destek ve Hareket Sistemi İskelet Sistemi Kaslar Kemikler Eklemler
DetaylıAnatomik Sistemler. Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri
Anatomik Sistemler Hastalıklar Bilgisi Ders-2 İskelet-Kas-Sinir Sistemleri Anatomik Sistem İskelet Sistemi İskeletin Görevleri Vücuda şekil verir. Vücuda destek sağlar. Göğüs kafes ve kafatası kemikleri
DetaylıSıkı bağ dokusu yapısında parankimi yada dalak pulpasını. birbiriyle devamlılık gösteren bölümlere ayıran trabekulaların
Sıkı bağ dokusu yapısında parankimi yada dalak pulpasını birbiriyle devamlılık gösteren bölümlere ayıran trabekulaların uzandığı fibroelastik bir kapsülle sarılıdır. Dalağın orta çizgisindeki hilumda kapsül
DetaylıT.C GAZİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANA BİLİM DALI
T.C GAZİ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ HİSTOLOJİ VE EMBRİYOLOJİ ANA BİLİM DALI GÖZDE YAŞA BAĞLI DEĞİŞİKLİKLERİN HİSTOKİMYASAL VE İNCE YAPI DÜZEYİNDE İNCELENMESİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Ebru ÇAKMAK
DetaylıGÖZ GELİŞİMİ PROF.DR. İSMAİL SEÇKİN
GÖZ GELİŞİMİ PROF.DR. İSMAİL SEÇKİN GÖZÜN GELİŞİMİ İlk taslak 22. Günde,7 somitli, 2 mm lik embriyoda Prosensephalonun Diensephalon parçasının lateral taraflarında gelişir Göz gelişimine, 1 Ön beyinin
DetaylıOTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi)
OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi) Otonom sinir sitemi iki alt kısma ayrılır: 1. Sempatik sinir sistemi 2. Parasempatik sinir sistemi Sempatik ve parasempatik sistemin terminal nöronları gangliyonlarda
DetaylıÜRİNER SİSTEMİ. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN
ÜRİNER SİSTEMİ Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN ÜRİNER SİSTEM Vücutta, hücresel düzeyde gerçekleşen kimyasal olaylar sonucunda ortaya çıkan başta üre olmak üzere diğer atık maddeler
DetaylıSİNİR SİSTEMİ. Dicle Aras. Sinir, sinir sistemi, yapısı ve fizyolojik sınıflaması
SİNİR SİSTEMİ Dicle Aras Sinir, sinir sistemi, yapısı ve fizyolojik sınıflaması Sinir Sinir sistemi fonksiyonları Sinir sistemi vücudun tüm aktivitelerini koordine eder. Organizmanın içinde bulunduğu duruma
DetaylıKASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER. Kasların regenerasyon yeteneği yok denecek kadar azdır. Hasar gören kas dokusunun yerini bağ dokusu doldurur.
KASLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER Canlılığın belirtisi olarak kabul edilen hareket canlıların sabit yer veya cisimlere göre yer ve durumunu değiştirmesidir. İnsanlarda hareket bir sistemin işlevidir. Bu işlevi
DetaylıEndokrin Sistem. Paratiroid Tiroid Pankreas Surrenal bez. Dr.Murat TOSUN
Endokrin Sistem Paratiroid Tiroid Pankreas Surrenal bez Dr.Murat TOSUN TİROİD VE PARATİROİD BEZLER Embriyolojik dönemde Tiroid bezi 4. hafta civarında farenks tabanında tuberculum impar ve copula arasındaki
DetaylıKİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK
KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK 1 2 Lokomotor sistemi oluşturan yapılar içinde en fazla stres altında kalan kıkırdaktır. Eklem kıkırdağı; 1) Kan damarlarından, 2) Lenf kanallarından, 3) Sinirlerden yoksundur.
Detaylı2) Deri ve epidermal oluşumların meydana gelişi :
2) Deri ve epidermal oluşumların meydana gelişi : Deri (cutis): Epidermis ve dermis olmak üzere iki tabakadan yapılmıştır. Bu tabakalardan Epidermis, ektodermden yapılmış olup dışta bulunur; Dermis ise
DetaylıKALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde
KALP KASI Kalpte ve kalpten çıkan büyük damarlarda bulunur. Miyofilamanların organizasyonu iskelet kasındakilerle aynıdır; histolojik kesitlerde enine çizgilenme gösterirler. Kalp kası hücreleri interkalar
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıHAYVANSAL DOKULAR Doku Histogenez
HAYVANSAL DOKULAR Çokhücreli canlılarda, yapı ve işlev bakımından birbirine benzeyen hücreler ile hücrelerarası maddelerden oluşan yapıya Doku denilmektedir. Bütün doku ve organlar embriyonun ektoderm,
DetaylıGÖZ ve GÖRME DUYUSU. Hazırlayanlar: VİLDAN GAYE BALA ( ) ŞİLAN AKTAŞ ( ) SELİN BİLGİN ( ) Fen Bilgisi Eğitimi A.B.D.
GÖZ ve GÖRME DUYUSU Hazırlayanlar: VİLDAN GAYE BALA (050517019) ŞİLAN AKTAŞ (050517007) SELİN BİLGİN (050517023) Fen Bilgisi Eğitimi A.B.D. PROF. DR. FİGEN ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DetaylıHÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı
Hücrenin fiziksel yapısı HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücreyi oluşturan yapılar Hücre membranı yapısı ve özellikleri Hücre içi ve dışı bileşenler Hücre membranından madde iletimi Vücut sıvılar Ozmoz-ozmmotik basınç
DetaylıKocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 2014;15(3): 355-9 DERLEME / REVIEW. Retina Anatomisi. Retinal Anatomy Sibel İNAN
Kocatepe Tıp Dergisi Kocatepe Medical Journal 2014;15(3): 355-9 DERLEME / REVIEW Sibel İNAN Afyon Devlet Hastanesi, Göz Hastalıkları Kliniği, Afyonkarahisar Geliş Tarihi / Received: 17.05.2012 Kabul Tarihi
DetaylıDeri, vücudun sa lam ve koruyucu dı örtüsüdür. Salgı bezleri, tırnaklar,tüyler ile deri bir organ ve sistemdir. En geni organdır (Yakla ık 1.
Deri, vücudun sa lam ve koruyucu dı örtüsüdür. Salgı bezleri, tırnaklar,tüyler ile deri bir organ ve sistemdir. En geni organdır (Yakla ık 1.5-2 m 2 ) Deri esas olarak iki tabakadan olu ur Üst deri (Epidermis)
DetaylıSolunum yolları Solunum yolları
Solunum yolları Üst solunum yolları; nasus (burun), pars nasalis pharyngis (burun yutağı) ve larynx (gırtlak) şeklinde, Alt solunum yolları; trachea (soluk borusu), bronşlar (büyük hava yolları), akciğerler
DetaylıPULMONES (AKCİĞERLER) DOÇ.DR.M.CUDİ TUNCER D.Ü.TIP FAKÜLTESİ ABD
PULMONES (AKCİĞERLER) DOÇ.DR.M.CUDİ TUNCER D.Ü.TIP FAKÜLTESİ ABD İntrapulmoner hava yolları (Segmenta bronchopulmonalia) Bronchus principalis (primer) Bronchus lobaris (sekundar) Bronchus segmentalis (tersiyer)
DetaylıBağ doku. Mezodermden köken alır. En Yaygın bulunan dokudur ( Epitel, Kas, Kemik sinir)
Bağ doku Mezodermden köken alır En Yaygın bulunan dokudur ( Epitel, Kas, Kemik sinir) Bağ dokunun Fonksiyonları Diğer organ ve dokuların Fonksiyonal ve yapısal desteğini sağlar. kan damarları aracılığı
DetaylıHAYVANSAL DOKULAR HAYVANSAL DOKU TİPLERİ
HAYVANSAL DOKULAR HAYVANSAL DOKU TİPLERİ Epitel Doku Ektoderm Mezoderm Endoderm Bağ ve Destek Doku Mezenşim Mezoderm Kas Doku Mezoderm Sinir Doku Ektoderm 1 2 3 EPİTEL DOKUNUN FONKSİYONLARI -Epitel hücreleri
DetaylıSinir hücrelerine nöron ya da nörosit adı verilir. Çekirdek gövde kısmında ve ortadadır. çekirdek etrafını saran sitoplazmaya da perikaryon denir.
SİNİR DOKUSU https://www.google.com.tr/search?q=sarcoplasmic+reticulum&espv=2&biw=1280&bih=9 18&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiy3KwqrDSAhXkJJoKHaiWDfoQ_AUIBigB#tbm=isch&q=nervous+system&*&imgrc=Pa0OiUxMr
DetaylıSolunum, genel anlamda canlı organizmada gaz değişimini ifade etmek için kullanılır.
SOLUNUM SİSTEMLERİ Solunum, genel anlamda canlı organizmada gaz değişimini ifade etmek için kullanılır. 1. Dış Solunum Solunum organlarıyla dış ortamdan hava alınması ve verilmesi, yani soluk alıp vermeye
DetaylıSİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder
SİNİR SİSTEMİ SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemi vücutta, kas kontraksiyonlarını, hızlı değişen viseral olayları ve bazı endokrin bezlerin sekresyon hızlarını kontrol eder. Çeşitli duyu organlarından milyonlarca
Detaylı17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri
17 İNSAN FİZYOLOJİSİ SİNİR SİSTEMİ-1 Nöron- Glia- Nöron Çeşitleri SİNİR SİSTEMİ Sinir sistemini SİNİR DOKU oluşturur. Bu dokuda NÖRON (SİNİR HÜCRESİ) ve GLİA (NÖROGLİA) hücreleri bulunur. Sinir doku, uyarıların
DetaylıKANATLILARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER
KANATLILARDA ZYGOTE TAN SONRAKİ GELİŞMELER Polylecithal tip olan kanatlı yumurtasında vitellus membranı ile sarılmış bulunan yumurta hücresi, yumurta sarısı, sitoplazma ve nükleustan ibarettir. Ovulasyonda,
DetaylıADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 2 DAMARLAR
ADIM ADIM YGS LYS 174. Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 2 DAMARLAR Dolaşım Sisteminde görev alan damarlar şunlardır; 1) Atardamarlar (arterler) 2) Kılcal damarlar (kapiller) 3) Toplardamarlar (venler) 1) Atardamar
DetaylıHücre canlının en küçük yapı birimidir.
Hücre canlının en küçük yapı birimidir. Bitkilerde bulunan hücredir.bu hücrelerde hücre duvarı bulunduğundan hayvan hücresinden ayrılır. Hücre duvarı vardır. Kofulu büyük ve az sayıdadır. Şekli dikdörtgen
DetaylıENDOTEL YAPISI VE İŞLEVLERİ. Doç. Dr. Esra Atabenli Erdemli
ENDOTEL YAPISI VE İŞLEVLERİ Doç. Dr. Esra Atabenli Erdemli Endotel, dolaşım sistemini döşeyen tek katlı yassı epiteldir. Endotel hücreleri, kan damarlarını kan akımı yönünde uzunlamasına döşeyen yassı,
DetaylıDİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ. Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D.
DİNLENİM MEMBRAN POTANSİYELİ Prof. Dr. Taner Dağcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ab. D. Hücre içi kompartıman ve hücre dışı kompartımanın büyük bölümü elektriksel açıdan nötrdür. Hücre içinde
DetaylıA. TOHUMLU BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI
Bitkilerin Yapısı Biyoloji Ders Notları A. TOHUMLU BİTKİLERİN TEMEL KISIMLARI Karasal bitkiler iki organ sistemine sahiptir. Toprakların su ve mineral alınmasını sağlayan toprak altı kök sistemi ve gövde,
DetaylıENDOKRİN SİSTEMİ VE ÖZEL DUYU ORGANLARI. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN
ENDOKRİN SİSTEMİ VE ÖZEL DUYU ORGANLARI Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN İÇ SALGI BEZLERİ (GLANDULA ENDOCRINAE) Metabolik olaylarda, büyüme, gelişme gibi birçok fizyolojik olayda
DetaylıGÖZ ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ. Dr. Muhammed ŞAHİN Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz AD
GÖZ ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ Dr. Muhammed ŞAHİN Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz AD ANATOMİ ve FİZYOLOJİ Organum visuale göz Çevremizdeki bilgilerin % 75 i görsel Orbita çukurunda 2 tane Orbita çukuru
DetaylıÜREME SİSTEMİ (Systema genitalia)
ÜREME SİSTEMİ (Systema genitalia) Neslin devamında kadın genital organlarının görevi erkek genital organlarının görevinden daha komplekstir. Kadın üreme sistemine ait organlar hem dişi üreme hücresi olan
DetaylıÜRİNER SİSTEM HİSTOLOJİSİ. Prof.Dr.Yusuf NERGİZ
ÜRİNER SİSTEM HİSTOLOJİSİ Prof.Dr.Yusuf NERGİZ SUNUM PLANI Üriner sistem hakkında genel bilgi Böbrek kan dolaşımı Böbrek histofizyolojisi Böbreklerin morfolojik yapısı (Kapsula,korteks,medulla nefron ve
DetaylıÖğr. Gör. Dr. İlker BÜYÜK, Botanik, 3. Hafta: Bitkisel Dokular KOLONİ VE DOKULAŞMA
KOLONİ VE DOKULAŞMA Yeryüzünde çok sayıda tek hücreli canlı vardır ve bunlar basit yapılıdır. Oysaki çok hücreli olmak gelişmiş canlı olmanın gereklerindendir. Çünkü tek hücreli bir canlı (örneğin Euglena
DetaylıTIBBI TERMİNOLOJİ ÖZET ÜNİTE
TIBBI TERMİNOLOJİ ÖZET ÜNİTE 13 ÜNİTE 13 DUYU ORGANLARI (GÖZ ve KULAK) Göz Anatomisi Göz küresi (bulbus oculi) ve gözün yardımcı oluşumları cavitas orbitalis denilen boşluk içinde yer alır. Cavitas orbita
DetaylıTIP FAKÜLTESİ GÖZ HASTALIKLARI ANA BİLİM DALI Doç.Dr.Burak TURGUT GÖZÜN ANATOMİSİ
TIP FAKÜLTESİ GÖZ HASTALIKLARI ANA BİLİM DALI Doç.Dr.Burak TURGUT GÖZÜN ANATOMİSİ Son güncelleme 29 Temmuz 2016 GÖZÜN ANATOMİSİ Görme organı iki bölümde incelenir: Bulbus oculi (Göz küresi) Organa oculi
DetaylıSAFRA KANAL SİSTEMİ VE SAFRA KESESİ. Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker
SAFRA KANAL SİSTEMİ VE SAFRA KESESİ Yrd.Doç.Dr.Sevda Söker Safra Kanal Sistemi; Safranın hepatositten safra kesesine Safra kesesinden bağırsağa aktığı Çapı giderek artan kanallar sistemi En küçük dalı,
Detaylıİnsanda Destek ve Hareket Sistemi
İnsanda Destek ve Hareket Sistemi A. HAYVANLARDA DESTEK VE HAREKET Canlı vücuduna desteklik görevi yapan, vücudun çeşitli kısımlarını koruyan ve hareketi sağlayan sisteme destek ve hareket sistemi denir.
DetaylıGÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU)
Op.Dr. Tuncer GÜNEY Göz Hastalıkları Uzmanı GÖZ HIRSIZI GLOK M (=GÖZ TANSİYONU) HASTALIĞINI BİLİYOR MUSUNUZ? Glokom=Göz Tansiyonu Hastalığı : Yüksek göz içi basıncı ile giden,görme hücrelerinin ölümüne
DetaylıGÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ
GÖRÜNTÜ İŞLEME HAFTA 2 SAYISAL GÖRÜNTÜ TEMELLERİ GÖRÜNTÜ ALGILAMA Üç temel zar ile kaplıdır. 1- Dış Zar(kornea ve Sklera) 2- Koroid 3- Retina GÖRÜNTÜ ALGILAMA ---Dış Zar İki kısımdan oluşur. Kornea ve
DetaylıABSTRACT ANAHTAR SÖZCÜKLER / KEY WORDS
I ÖZ Bu çalışmada Kepez/AYDIN dan Haziran 2005 tarihinde toplanan 10 yetişkin L. stellio nun (5, 5 ) sindirim kanalının bir bölümünü oluşturan ince barsak ve kalın barsağının genel histolojik yapısı ortaya
DetaylıKalın Barsak Mukoza. Villi yoktur Kıvrımlar yoktur. Distal bölümde (Rectal) vardır DR. OKTAY ARDA
Dr. Oktay Arda 2 Kalın Barsak Mukoza Villi yoktur Kıvrımlar yoktur Distal bölümde (Rectal) vardır 3 Kalın BarsakGuddelri Uzundur Çok sayıda: Goblet Hücresi Absorbsiyon Hücresi Silindirik Kısa, düzensiz
DetaylıOptik koherens tomografi çıktısının okunması. Dr. Oya Tekeli Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları AD, Ankara
Optik koherens tomografi çıktısının okunması Dr. Oya Tekeli Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları AD, Ankara Optik koherens tomografi Teknik ilk olarak 1991 Dr. Huang ve ekibi tarafından tanımlanmıştır
DetaylıCanlılarda Üreme ve Gelişme 1.Üreme Hücreleri (Gametler) 1.1.Erkek Üreme Hücreleri Spermler akrozom 1.2.Dişi Üreme Hücreleri Yumurtalar vitellus
Canlılarda Üreme ve Gelişme 1.Üreme Hücreleri (Gametler) Üreme hücreleri erkeklerde sperm dişilerde yumurta adını alır.yumurtanın meydana gelişi oogenezis, spermin meydana gelişi ise spermatogenezis adını
DetaylıBAĞ DOKUSU. Gevşek Bağ Dokusu Sıkı Bağ Dokusu (Düzenli, Düzensiz) Özelleşmiş Bağ Dokusu
BAĞ DOKUSU BAĞ DOKUSU Gevşek Bağ Dokusu Sıkı Bağ Dokusu (Düzenli, Düzensiz) Özelleşmiş Bağ Dokusu Yağ Dokusu Kan Dokusu Müköz Bağ Dokusu Destek Bağ Dokusu Kıkırdak Dokusu (Hiyalin, Elastik, Fibröz) Kemik
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI
11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI Canlılar hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ATP ye ihtiyaç duyarlar. ATP yi ise besinlerden sağlarlar. Bu nedenle
DetaylıSolunum: Solunum sistemi" Eritrositler" Dolaşım sistemi"
Solunum Fizyolojisi Solunum: O 2 'nin taşınarak hücrelere ulaştırılması, üretilen CO 2 'in uzaklaştırılması." Bu işlevin gerçekleştirilebilmesi için üç sistem koordinasyon içinde çalışır:" " Solunum sistemi"
DetaylıBeynin Anatomik Açıdan İncelenmesi ve Beyin Sisteminin İşleyişi
Beynin Anatomik Açıdan İncelenmesi ve Beyin Sisteminin İşleyişi - Ana Hatlarıyla Merkezi Sinir Sistemi - Sinir Hücrelerinin (Nöronlar) Temel İşleyişi - Hücre Gövdesi, Dendrit, Aksonlar, Sinaptik Ağlar
DetaylıÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK
ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK C IŞIĞIN KIRILMASI (4 SAAT) 1 Kırılma 2 Kırılma Kanunları 3 Ortamların Yoğunlukları 4 Işık Işınlarının Az Yoğun Ortamdan Çok Yoğun Ortama Geçişi 5 Işık Işınlarının
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMI 48 DOLAŞIM SİSTEMİ 1 KALP KALBİN ÇALIŞMASI
11. SINIF KONU ANLATIMI 48 DOLAŞIM SİSTEMİ 1 KALP KALBİN ÇALIŞMASI DOLAŞIM SİSTEMİ İki kulakçık ve iki karıncık olmak üzere kalpler dört odacıktır. Temiz kan ve kirli kan birbirine karışmaz. Vücuda temiz
DetaylıEPİTEL DOKUSU. Prof. Dr. Levent ERGÜN
EPİTEL DOKUSU Prof. Dr. Levent ERGÜN https://www.google.com.tr/search?q=centrosome&espv=2&biw=1280&bih=918&source=lnms&tbm=isch&sa=x&ved=0ahukewjvgupqk7dsahvrd5okhsgcc- 0Q_AUIBigB#tbm=isch&q=epitehelial+cell+types&*&imgrc=leEWEd2z9XOqMM:
Detaylıskelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça
skelet sistemi tek ba ına vücudu hareket ettiremez. Herhangi bir hareket için gerekli kuvvet kaslar tarafından sa lanır. Kas dokusu vücutta oldukça fazla bulunur. Sadece iskelet kasları toplam a ırlı ın
Detaylıİnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas
Kas Fizyolojisi İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas Vücudun yaklaşık,%40 ı çizgili kas, %10 u düz kas kastan oluşmaktadır. Kas hücreleri kasılma (kontraksiyon) yeteneğine
Detaylı2. Periferik sinir sistemi (PSS): Gangliyonlar, sinirler, sinapslar oluşturur.
Sinir Doku Histolojisi Sinir dokusu, sinir hücreleri (nöron), nöroglia hücreleri ve çok az gevşek bağ dokusunu içeren bir dokudur. Sinir sistemi, morfolojik ve işlevsel olmak üzere iki kısımda incelenebilir.
DetaylıFTR 207 Kinezyoloji I. Eklemlerin Temel Yapısı ve Fonksiyonu. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem
FTR 207 Kinezyoloji I Eklemlerin Temel Yapısı ve Fonksiyonu yrd.doç.dr. emin ulaş erdem GİRİŞ İki ya da daha fazla kemiğin pivot noktasına ya da kavşağına eklem denir. Vücudun hareketi kemiklerin bireysel
DetaylıDOLAŞIM VE SİNİR SİSTEMİ HAKKINDA GENEL BİLGİ. Prof.Dr.Orhan TACAR 2013
DOLAŞIM VE SİNİR SİSTEMİ HAKKINDA GENEL BİLGİ Prof.Dr.Orhan TACAR 2013 KARDİOVASKÜLER SİSTEM HAKKINDA GENEL BİLGİ Angiologia Kalp, arterler, venler ve lenfatiklerden oluşur. Görevi kanın damarlar aracılığıyla
DetaylıİSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI
İSKELET YAPISI VE FONKSİYONLARI 1- Vücuda şekil vermek 2- Kaslara bağlantı yeri oluşturmak ve hareketlerin yapılmasına olanaksağlamak 3- Vücut ağırlığını taşımak 4- Vücudun yumuşak kısımlarını korumak
DetaylıMUSCULI FACIALES. Doç. Dr. Özlen Karabulut D.Ü. Tıp Fakültesi, Anatomi AD
MUSCULI FACIALES Doç. Dr. Özlen Karabulut D.Ü. Tıp Fakültesi, Anatomi AD Musculi capitis Musculi capitis (Başın Kasları) iki grupta incelenir: A)Yüz kasları (Musculi faciales) B)Çiğneme kasları (Musculi
DetaylıCANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı
CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ Beslenme Boşaltım Üreme Büyüme Uyarıları algılama ve cevap verme Hareket Solunum Hücreli yapı Hayvan hücreleri mikroskop ile incelendiğinde hücre şekillerinin genelde yuvarlak
Detaylı*Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir.
Fen ve Teknoloji 1. Ünite Özeti Hücre Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme. *Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir. *Hücrenin temel kısımları: hücre zarı, sitoplâzma ve
DetaylıDoç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU
Doç. Dr. Alev Gürol BAYRAKTAROĞLU EXTRAEMBRİYONAL KESELERİN MEYDANA GELİŞİ Zigottan sonraki gelişmelerle uterusa ulaşmış olan blastosist in intrauterin tesirlere ve dış basınçlara karşı korunması gerekir.
DetaylıMikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Robert Hooke görmüş ve bu odacıklara hücre demiştir.
Mikroskobun Yapımı ve Hücrenin Keşfi Mikroskop: Gözümüzle göremediğimiz çok küçük birimleri (canlıları, nesneleri vs ) incelememize yarayan alete mikroskop denir. Mikroskobu ilk olarak bir kumaş satıcısı
Detaylısolunum >solunum gazlarının vücut sıvısı ile hücreler arasındaki değişimidir.
GAZ ALIŞVERİŞİ O2'li solunum yapan canlıların bazılarında O2'in alınıp CO2'in atılmasını sağlayan yapılar bulunur.bu yapı ve organlar solunum sistemini oluşturur. solunum ------>solunum organlarıyla dış
DetaylıHayvan Yapı ve İşlevine Giriş
Hayvan Yapı ve İşlevine Giriş İşlevsel Anatomi Hayvan dokularında yapı-işlev ile bağlantılıdır. Evrimsel süreçte doğal seçilim yapının işleve uymasında rol oynar. Anatomi, bir organizmanın yapısını, Fizyoloji
DetaylıADIM ADIM YGS LYS. 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1
ADIM ADIM YGS LYS 73. Adım ÜREME BÜYÜME GELİŞME EMBRİYONİK ZARLAR İNSAN EMBRİYOSUNUN GELİŞİMİ-1 EMBRİYONUN DIŞINDA YER ALAN ZARLAR Zigotun gelişmesi ardından oluşan embriyo; sürüngen, kuş ve memelilerde
DetaylıBELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!!
DERS : BİYOLOJİ KONU: HÜCRE BELKİDE BİYOLOJİNİN EN TEMEL KONUSU EN ZEVKLİ KONUSUNA BAŞLAYALIM ARKADAŞLAR!!! Canlıların canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimidir.( Virüsler hariç) Şekil: Bir hayvan
DetaylıÜRİNER SİSTEM 1-BÖBREK(2) 2-ÜRETER(2) 3-İDRAR KESESİ 4-ÜRETHRA
ÜRİNER SİSTEM 1-BÖBREK(2) 2-ÜRETER(2) 3-İDRAR KESESİ 4-ÜRETHRA ÜRİN Üre Ürik asit Kreatinin Belirli yabancı maddeler ve onların parçalanma ürünleri Elektrolitler Su(Değişik miktarda) BÖBREĞİN ÖNEMLİ Ürin
DetaylıOMÜ TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM I HAYATIN TEMELİ I HİSTOLOJİ UYGULAMA REHBERİ
UYGULAMANIN ADI: Hücreyi tanıma OMÜ TIP FAKÜLTESİ 2016 2017 DERS YILI DÖNEM I HAYATIN TEMELİ I HİSTOLOJİ UYGULAMA REHBERİ I. AMAÇ: Farklı büyüklük ve şekildeki hücre ve çekirdek tiplerinin ve genel özelliklerinin
Detaylı