ISO 9001:2009 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDININ AÇIKLAMASI

Transkript

1 ISO 9001:2009 KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARDININ AÇIKLAMASI 6. Kaynak Yönetimi 6.1 Kaynakların sağlanması Kuruluş; a) Kalite yönetim sistemini uygulamak, sürekliliğini sağlamak ve etkinliğini sürekli iyileştirmek, b) Müşteri şartlarının yerine getirilmesi yolu ile müşteri memnuniyetini artırmak, için gerekli olan kaynakları belirlemeli ve sağlamalıdır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 1 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 2 Standart iş gücü, makine - teçhizat, ekipman, yazılım vb.lerini kaynak kapsamında değerlendirmektedir. Bu kaynaklar inşaat sektöründe şirket merkezi ve şantiyeler için söz konusu olmakta ve yenilenen her yeni işte ş miktar ve özellikler bakımından farklılıklar göstermektedir. Kaynak ihtiyacının özellikle doğru belirlenmesi ve sonrada zamanında sağlanması gerekir. Bunun için kaynak ihtiyacı belirleme ve sağlama sistemi kurulmalıdır. Kaynak ihtiyacının belirlenmesinde geçmiş işlerde oluşturulan verilerden yararlanılır. Standart; Kalite yönetim sisteminin etkinliğinin sürdürülmesi ve iyileştirmenin yanı sıra, müşteri şartlarının karşılanması ve müşteri memnuniyetinin sağlanması için de kaynakların belirlenmesi ve sağlanmasını şart koşmaktadır. k Her yeni iş alımında işin özelliklerine ve büyüklüğüne göre, mevcut ve ihtiyaç duyulacak kaynaklar belirlenmeli bunların sağlanması için, iş programıyla uyumlu bir şekilde temrine bağlanmalı; satın alma ve/veya kiralama için gerekli mali kaynaklar temin edilmeli ve harcama planları yapılmalıdır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 3 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa İnsan kaynakları Genel Ürün şartlarına uygunluğu etkileyen işleri gerçekleştiren personel, uygun öğrenim, eğitim, beceri ve deneyim yönünden yeterli olmalıdır. NOT: Ürün şartlarına uygunluk kalite yönetim sistemin de herhangi bir görevi üstlenen personel tarafından direkt/doğrudan veya endirekt/dolaylı olarak etkilenebilir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa Yeterlilik,eğitim ve farkındalık Kuruluş; a) Ürün şartlarına uygunluğu etkileyen işleri gerçekleştiren personelin sahip olması gereken yeterliliği belirlemeli, b)uygulanabildiğinde gereken yeterliliğe ulaşılması için eğitim sağlanmalı veya diğer faaliyetleri gerçekleştirmeli, c) Gerçekleştirilen faaliyetlerin etkinliğini değerlendirmeli, d) Personelinin yaptıkları işlerin kalite hedeflerine ulaşmadaki ilişkisi ve öneminin ve ulaşmaya nasıl katkıda bulunacaklarının farkında olmasını güvence altına almalı, e) Öğrenim, eğitim, beceri ve deneyim ile ilgili uygun kayıtları muhafaza etmelidir.(bkz. Madde 4.2.4) Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 6 1

2 Şirket yönetimi; stratejik yönetim bağlamında, hedeflere ulaşmak için zayıf yönleri güçlendirmek ve riskleri karşılayabilmek için alınacak tedbirler çerçevesinde personel iyileştirmesi olarak istihdam edilecekleri ve özelliklerini belirler. İnşaat sektöründe müşteri yaptıracağı işin uygun teknik elemanlarca yapılması yaptırılmasını sağlamak amacıyla ihale aşamasında bazı şartlar getirir. Şirket bu şartları karşılamanın ş yanı sıra, yapımı üstlenilen her yeni iş için; işin teknolojik özellikleri ve büyüklüğüne göre ihtiyaç duyacağı eleman sayısını ve bunların bilgi ve becerilerini (teknik profil) belirler, yani standardın ön görüsüyle; yetkinlik ihtiyacını ortaya koyar. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 7 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 8 Şirket ya belirlediği bu ihtiyaca uygun elemanları istihdam eder, ya da çalışanların bilgi ve beceri seviyesini bu noktaya yükseltir. Şüphesiz ki bu da eğitim yoluyla gerçekleştirilebilir. Şirket eğitim ihtiyacını (yıllık, işe başlama, geliştirme, vb.) belirlemeli, uygun eğitimciyle bu eğitimi vermeli ve eğitim sonunda da eğitimin verimliliğini hem eğitimci hem de eğitilenler açısından değerlendirmelidir. Şirket, çalışanlarının bilgi ve beceri gelişmelerini izleyecek bir sistemde oluşturmalıdır. 6.3 Alt yapı Kuruluş, ürün şartlarında uygunluğa ulaşmak için gereken altyapıyı belirlemeli, sağlamalı ve sürdürmelidir. Alt yapı, uygulanabilir olduğu ölçüde aşağıdakileri kapsar: a) Binalar, çalışma alanları ve bunlarla bağlantılı tesisler; b) Proses teçhizatı (yazılım ve donanım), c) Destek hizmetleri (ulaştırma, iletişim veya bilgi sistemleri gibi) Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 9 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 10 Standart bu maddede; inşaatın, müşteri şartlarına uygun bir şekilde yapılabilmesi için; üretim ortamı (şantiye) çalışma alanları, üretimde kullanılacak makine ekipman ve teçhizat ile üretimin planlanan şekilde sürdürülebilmesi için gerekli olan nakliye ve diğer destek ihtiyacının belirlenmesi ve sağlanmasını öngörmektedir. Şirket bu bağlamda her yeni iş aldığında alt yapı ihtiyacını belirleme ve sağlama çalışması yapmalı ve bunun sürekliliğini sağlamalıdır. Alt yapı ihtiyacını belirlemede işin projesi, işin yapılacağı yer, mahalli imkânlar, idari ve teknik şartnameler ile müşteri talepleri esas alınır. Daha önceki işlerden ş oluşturulan ş veriler değerlendirilerek şantiye ofisi, destek hizmetleri, makine teçhizat, donanımlar, motorlu araçlar, vb. sağlanır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 11 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 12 2

3 6.4 Çalışma ortamı Kuruluş, ürün şartlarına uygunluğu sağlamak için gereken çalışma ortamını belirlemeli ve yönetmelidir. NOT: Çalışma Ortamı terimi fiziksel çevresel ve diğer etkenler (gürültü, sıcaklık, nem, aydınlatma veya hava gibi) dahil işin gerçekleştirildiği ortamdaki şartlarla ilişkilidir. Yapının ön görülen şartlara (projesine, ilgili teknik ve idari şartnamelere, müşteri beklenti ve taleplerine, vb.) uygun olarak yapılabilmesi ancak çalışma ortamının yapım şartlarını karşılamasıyla mümkündür. Bunun için çalışma ortamının çalışanların performansını arttırıcı, yeterince ısıtılmış, nem oranı uygun, aydınlık, gürültüden uzak, can güvenliği ve sağlığını koruyucu bir şekilde düzenlemesi gerekir. Çalışma ve üretim ortamında çalışanların yediği ve içtiğinde hijyen ve sanitasyon kurallarına uyulmalıdır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 13 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 14 Yapının ön görülen şartlara uygun bir şekilde yapılabilmesi için, yapı malzemeleri özelliklerine uygun bir şekilde muhafaza edilmeli, üretim araçları performansları etkilenmeyecek ortamlarda korunmalıdır. Bu bağlamda şantiyede; * Çevre koruma, genel aydınlatma, tabela, ikaz ve uyarı levhaları düzenlenmeli, * Yükleyici, boşaltıcı, vb. sistemlerin ilgili mevzuat ve standartlarına göre test ve kontrolleri yapılmalıdır. 7. Ürün Gerçekleştirme 7.1 Ürün Gerçekleştirmenin Planlanması Kuruluş, ürünün ü ü gerçekleştirilmesi il i için i gerekli prosesleri planlamalı ve oluşturmalıdır. Ürün gerçekleştirme planlaması, kalite yönetim sisteminin diğer proseslerinin şartları ile tutarlı olmalıdır (Madde 4.1). Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 15 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 16 Ürün gerçekleştirme planlamasında, kuruluş uygulanabildiği ölçüde aşağıdakileri belirlemelidir: a) Ürünle ilgili kalite hedefleri ve ürün için şartları, b) Proseslerin ve dokümanların oluşturulması ve ürüne özgü kaynakların sağlanması ihtiyacı, c) Ürüne özgü olarak gereken doğrulama, geçerli kılma, izleme, ölçme, muayene ve deney faaliyetleri ile ürünün kabul kriterleri, d) Gerçekleştirme proseslerinin ve bunların sonucunda oluşan ürünün şartları karşıladığına dair kanıtları sağlamak için gereken kayıtlar (Madde 4.2.4). Bu planlamanın çıktısı, kuruluşun çalışma metoduna elverişli bir formatta olmalıdır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 17 NOT 1 Kalite yönetim sisteminin proseslerini (ürün gerçekleştirme proseslerini de içeren) ve belirli bir ürüne, projeye veya sözleşmeye uygulanacak kaynakları belirten bir doküman, kalite planı olarak adlandırılabilir. NOT 2 Kuruluş, Madde 7.3 te verilen şartları, ürün gerçekleştirme proseslerinin oluşturulmasın da uygulayabilir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 18 3

4 Yapımı üstlenilen inşaata dair şartlar müşteri (ilgili idare) tarafından belirlenmektedir. Şartlara ilişkin bilgiler ihale dosyası, projeler, idari ve teknik şartnameler ve yürürlükteki teknik mevzuatla oluşturulur. Öncelikle bu bilgiler çok iyi bir şekilde ve sistematik olarak incelenmeli ve müşterinin beklentileri belirlenmelidir. Gerek inşaata, gerekse yapıma dair bilgilerde, bir eksiklik veya hata görülmesi halinde, müşteri bilgilendirilmeli ve gerekli düzenlemeler yapılarak kayıt altına alınmalıdır. İnşaatın yapım teknolojisi ve teknik zorlukları bakımından değerlendirmesi yapılmalı ve bu değerlendirmelerle inşaata dair şartlar karşılaştırılmalıdır. İnşaatın yapım süreci ile geçici ve kesin kabulüne ve inşaatın telsim şartlarına ilişkin hususlar incelenmeli, müşteri şartları (sözleşme, idari ve teknik şartname vb.) ile birlikte değerlendirilerek açıklık kazandırılmalıdır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 19 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa Müşteri İle İlişkili Prosesler Ürüne bağlı şartların belirlenmesi Kuruluş; a) Teslim ve teslim sonrası faaliyetlere l ait şartlar l dahil müşteri tarafından belirtilmiş olan şartları, b) Müşteri tarafından beyan edilmeyen ancak, eğer biliniyorsa belirtilen veya amaçlanan kullanım için gerekli olan şartları, c) Ürüne uygulanabilir birincil ve ikincil mevzuat şartlarını, d) Kendisinin gerekli olduğunu öngördüğü ilave şartları, belirlemelidir. Not Teslim sonrası faaliyetler örneğin; garanti şartları çerçevesinde sunulan faaliyetleri, bakım hizmeti gibi sözleşme yükümlülüklerini ve geri kazanım veya nihai olarak kullanım dışına çıkarma gibi destek hizmetlerini i i içerir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 21 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 22 İhaleye çıkarılan bir inşaatın yapım şartları idarelerce belirlenir. Şirket ihale dosyasını aldıktan sonra; dosyadaki bilgiler ve inşaatın yapılacağı yere dair elde edilen bilgiler bağlamında; işin şartlarını yürürlükteki yasal mevzuatlara ve fen ve teknik usul ve esaslarına göre incelenmeli; var ise hata ve eksiklikleri yazılı olarak idare bildirmelidir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa Ürüne bağlı şartların gözden geçirilmesi Kuruluş, ürüne bağlı şartları gözden geçirmelidir. Bu gözden geçirme, kuruluşun müşteriye ürünü sağlamayı taahhüt etmesinden önce (örneğin; tekliflerin verilmesi, sözleşmelerin veya siparişlerin kabulü, sözleşme veya siparişlerdeki değişikliklerin kabulü) yapılmalı ve, a) Ürünün şartlarının tanımlanmış olduğunu, b) Önceden ifade edilenlerden farklı olan sözleşme veya sipariş şartlarının çözüme kavuşturulduğunu, c) Kuruluşun tanımlanmış şartları karşılama yeterliliğine sahip olduğunu güvence altına almalıdır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 24 4

5 Gözden geçirme ve bu gözden geçirmeden kaynaklanan faaliyetlerin sonuçlarına ait kayıtlar muhafaza edilmelidir (Madde 4.2.4). Müşteri ş şartları doküman halinde beyan edilmediğinde, müşteri şartları, kabulden önce kuruluş tarafından teyit edilmelidir. Ürün şartları değiştiğinde, kuruluş uygun dokümanların değiştirilmiş ve ilgili personelin değişen şartlardan haberdar edilmiş olmasını sağlamalıdır. NOT Mesela İnternet ortamında satışlar gibi, bazı durumlarda, her sipariş için resmi bir gözden geçirme pratik değildir. Gözden geçirme, bunun yerine kataloglar veya tanıtım materyalleri gibi ilgili ürün bilgilerini i i kapsayabilir. Standart bu maddeyle; bir inşaatın yapım işinin üstlenilmeden önce inşaatın ve müşteri şartlarının yerine getirilip getirilmeyeceğinin sistematik bir şekilde belirlenmesini istemektedir. Bu bakımdan standardın en kritik maddesi durumundadır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 25 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 26 Ürün ve müşteri şartlarının gözden geçirilmesi kapsamında yapılacak işler, bir iş akış şeması haline getirilmeli ve proses yapısı oluşturulmalıdır. Bu kapsamda; * İhale konusu iş hakkında bilgi edinme, * İşe olan ihtiyaç durumu, * İhale dosyasının incelenmesi ve değerlendirilmesi, * İhaleye katılma ön kararı, * İhaleye katılma sürecinin planlanması ve görevlendirmeler, * Ön yeterlilik başvurusu,işe dair bilgilerin oluşturulması, * Metraj, * İş programı, * Maliyet (dolaylı, işçilik, malzeme, makine-ekipman, alt yüklenici, vb.), * Değerlendirme raporları, * Kar marjının belirlenmesi, * Teklif dosyasının hazırlanması ve ihaleye katılım faaliyetleri düzenlenir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 27 İşler kontrollü bir şekilde gerçekleştirilir. Bu süreçte inşaatta ve müşteriye dair şartlar ile mevcut ve potansiyel ihtiyaçlar analiz edilir (gözden geçirilir, tanımlanır ve belirlenir). İnşaatın üstlenilmesinden (sözleşmenin ş imzalanmasından) kesin kabule kadar olan süreçte; inşaatın ve müşteri şartlarının karşılanmasını sağlamak amacıyla; teknik görevlendirmeler, teknik bilgilendirmeler ve gerekli imalat hazırlıkları yapılır. Yine bu süreçte proje tadilatı veya ilave iş oluşturması durumunda ilgililer gerektiği şekilde bilgilendirilir. Tüm bu işlemlerin yazılı ve karşılıklı onaya bağlı olması sağlanır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa Müşteri ile iletişim Kuruluş aşağıdakilerle ilgili olarak müşterileri ile iletişim için etkin düzenlemeleri belirlemeli ve uygulamalıdır; l a) Ürün bilgisi, b) Değişiklikler de dahil olmak üzere teklifler, sözleşmeler veya sipariş alımı, c) Müşteri şikayetleri de dahil olmak üzere müşteri geri beslemesi. Yapımı üstlenilen inşaata dair bilgiler (ihale dosyası bilgileri, projeler, şartnameler, imalat, tarifleri) bağlamında; müşteri (idare) ile mutabakat sağlanmasının şekli; bu bilgilerde olabilecek değişiklikler iklikl halinde yapılacaklar; yapım aşamasında kusurlu veya hatalı imalata ilişkin müşteri tespitlerinin yöntemi ve bunların düzeltilmesinin şekli; müşteri talepleri, memnuniyeti ve şikayetlerinin yerine getirilmesi bir sisteme bağlanmalıdır. Bu kapsamda müşteri ile iletişimin şekil ve yöntemi ile iletişim yetki seviyesi belirlenir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 29 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 30 5

6 7.3 Tasarım ve Geliştirme Tasarım ve geliştirme planlaması Kuruluş, ürünün tasarımını ve geliştirilmesini ş planlamalı ve kontrol etmelidir. Tasarım ve geliştirme planlaması aşamasında, kuruluş aşağıdakileri belirlemelidir. a) Tasarım ve geliştirme aşamalarını, b) Her tasarım ve geliştirme aşamasına uygun gözden geçirme, doğrulama ve geçerli kılmayı, c) Tasarım ve geliştirme sorumlulukları ve yetkileri. Kuruluş etkin iletişimi ve sorumlulukların açık olarak tahsisini güvence altına almak için, tasarım ve geliştirmenin içinde yer alan farklı gruplar arasındaki ara yüzleri yönetmelidir. Plânlama çıktısı, tasarım ve geliştirme ş ilerledikçe, ç, uygulanabildiği ğ ölçüde güncelleştirilmelidir. Not Tasarım ve geliştirmenin gözden geçirilmesi, doğrulanması ve geçerli kılınması faaliyetlerinin her birinin farklı amaçları vardır. Bu faaliyetler, ürün ve kuruluş için hangisi elverişli ise, tek başlarına veya beraberce gerçekleştirilebilir ve kaydedilebilir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 31 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 32 Standard bu madde ile üretilecek bir yapının projesi için; * Projenin tanımı; (örneğin; amacı, hedefi, yapılma mantığı teknolojisi, yapım süreci, istenen kalite, malzeme, iş gücü, maliyet, çevre uyumu, vb. bilgilerin oluşturulması) * Oluşturulan bu bilgilerin idarece (müşteri) ve mevzuat, fen ve sanat kurallarına göre doğrulanması, * Fikir, eskiz, ön, kesin ve uygulama proje safhaları için iş programı, görevliler, sorumlular ve yetkililerin planlanması, * Arazi etüdü, zemin etüdü, teknoloji etüdü ve sistem etütleri ile ÇED değerlendirmesinin yapılması, * İstenen fonksiyon, performans ve güvenilirlik kriterlerinin belirlenmesi ve doğrulanması, Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 33 * Proje üretim safhalarına paralel olarak; mimari, statik, taşıyıcı sistem, ısıtma-havalandırma, aydınlatma, pis- temiz su, asansör, çevre düzenleme (peyzaj), vb. projelerin fikir, eskiz, ön, kesin ve uygulama projelerinin hazırlığının koordinesi ve doğrulanmasının planlanması ve uygulanması, * Süreç çıktılarının neler olacağının; (örneğini vaziyet planı, çevre düzenleme planı, aydınlatma, ısıtma-havalandırma, pistemiz su planları, asansör planları, sistem kesit ve planları, nokta detayları, maket, vb.) * Süreç çıktılarının idare şartları, birincil ve ikincil mevzuat ile (Çevre ve Şehircilik, Sanayi ve Teknoloji, Sağlık, İç işleri Bakanlıkları ile Belediyeler mevzuatları ve TSE kararları, vb.) Fen ve Sanat kurallarına uygunluk bağlamında; projelerin yapı üretimde kullanılacak olan malzemelerin, üretim yöntemlerinin güvenlik ve emniyetin doğrulanmasını öngörmektedir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa Tasarım ve Geliştirme Girdileri Ürün şartlarına ilişkin girdiler belirlenmeli ve kayıtları muhafaza edilmelidir (bkz. Madde 4.2.4). a) Fonksiyonel şartlar ve performans şartları, b) Uygulanabilir birincil ve ikincil mevzuat şartları, c) Uygulanabilir olduğunda önceki benzer tasarımlardan elde edilen bilgi, d) Tasarım ve geliştirme için zorunlu olan diğer şartlar. Girdiler yeterli olmaları açısından gözden geçirilmelidir. Şartlar eksiksiz, başka bir şekilde anlaşılmayacak tarzda olmalı ve birbiri ile çelişkili olmamalıdır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 35 Standardın bu maddelerinin kapsamında, önceki uygulamalar ve sonuçları da değerlendirilerek, * Üretim teknolojisinin belirlenmesi, * Malzeme, işgücü, vb. tanımlanması, * Isıtma, havalandırma, aydınlatma, pis-temiz su sistemi, asansör, vb. sistemlerin seçimi, * Tüm bunların şartlara ve yürürlükteki birincil ve ikincil mevzuatlara uygunluğunun; idare ve süreç sorumlu ve çalışanlarınca koordineli bir şekilde doğrulanmasını, * Doğrulama sonuçlarına göre; malzeme tanımlamalarının, imalat tariflerinin, spesifik detayların yapılması gerekmektedir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 36 6

7 7.3.3 Tasarım ve Geliştirme Çıktıları Tasarım ve geliştirme çıktıları, tasarım ve geliştirme girdilerine göre doğrulamaya elverişli bir biçimde olmalı ve serbest bırakılmadan önce onaylanmalıdır. Tasarım ve geliştirme çıktıları; * Tasarım ve geliştirme girdilerinin şartlarını karşılamalı * Satın alma, üretim ve hizmetin sunumu ile ilgili uygun bilgiyi sağlamalı, * Ürün kabul kriterlerini içermeli veya atıf yapmalı, * Bir ürünün güvenli ve uygun kullanımı için zorunlu olan ürün özelliklerini belirtmelidir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 37 NOT- Üretim ve hizmetin sunumu ile ilgi bilgi, ürünün korunması ile ilgili ayrıntıları içerebilir. Standard maddesi ile; * Proseslerin ve sistem projelerinin (ısıtma-havalandırma, aydınlatma, vb.) * Malzemelerin, * Uygulama (imalat) bilgilerinin (tariflerin), * Sistemlerin kullanma ve servis bilgilerinin şartları karşılayıp karşılamadığının doğrulanmasını ön görmektedir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa Tasarım ve Geliştirmenin Gözden Geçirilmesi Elverişli aşamalarda, plânlanmış düzenlemelere uygun olarak (bkz. Madde 7.3.1), aşağıda verilen amaçlar için tasarım ve geliştirme sistemli olarak gözden geçirilmelidir: a) Tasarım ve geliştirme sonuçlarının, şartların karşılanması açısından yeterliliğinin değerlendirilmesi için, b) Herhangi bir problemin belirlenmesi ve gerekli düzeltici faaliyetlerin önerilmesi için. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 39 Bu gibi gözden geçirme faaliyetine katılanlar, gözden geçirilmekte olan tasarım ve geliştirme aşaması/aşamaları ile ilgili fonksiyonların temsilcilerini de içermelidir. Gözden geçirmenin ve varsa gerekli faaliyetlerin sonuçlarının kayıtları muhafaza edilmelidir (bkz ). Standard tasarım ve geliştirmenin gözden geçirilmesi maddeleriyle; * Projelerin ve sistem projelerinin(ısıtma ve havalandırma, aydınlatma, vb.) şartları karşılayıp karşılamadığının, * Üretilebilirlik ve uygulanabilirlik açısından uygunluğunun, * Üretim teknolojisi, imalat tarifleri, sistemler, malzemeler, vb. lerin seçiminin uygunluğunun, * Servis hizmetleri ve güvenirliliğinin uygun olup olmadığının, gözden geçirilmesi istenmektedir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa Tasarım ve Geliştirmenin Doğrulaması Planlanmış düzenlemelere uygun olarak (bkz. Madde 7.3.1); tasarım ve geliştirme çıktılarının, tasarım ve geliştirme güvence şartlarını karşıladığını girdi altına almak amacı ile doğrulama yapılmalıdır. Doğrulamanın ve varsa gerekli faaliyetlerin sonuçlarının kayıtları muhafaza edilmelidir (bkz. Madde 4.2.4). Tasarım ve geliştirmenin doğrulanması sürecinde; tüm projeler ve sistem projeleri ile imalat yöntemleri, imalat tarifleri, kullanılacak malzemeler, alternatif taşıyıcı sistem hesapları, alternatif maiyet hesapları; * Önceden yapılmış benzer bir proje veri ve sonuçlarına göre, * İdare şartları ile birincil ve ikincil mevzuat şartları ve fen ve sanat kuralları bağlamında, yeniden gözden geçirilmesini ve doğrulanmasını öngörmektedir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 41 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 42 7

8 7.3.6 Tasarım ve Geliştirmenin Geçerli Kılınması Tasarım ve geliştirmenin geçerli kılınması, nihai ürünün, eğer biliniyorsa, belirtilen uygulama veya amaçlanan kullanım için gerekli olan şartları karşılayacak yeterlilikte olduğunu ğ güvence altına almak için i planlanmış l düzenlemelere uygun olarak (bkz. Madde 7.3.1) yapılmalıdır. Uygulanabildiği yerlerde geçerli kılma, ürünün tesliminden veya uygulanmasından önce tamamlanmış olmalıdır. Geçerli kılmanın ve varsa gerekli faaliyetlerin sonuçlarının kayıtları muhafaza edilmelidir (bkz. Madde 4.2.4). Standard maddeleri ile tasarım ve geliştirme süreci çıktılarının geçerli kılınması şartı ile tüm proje ve sistem projeleri ile imalat teknolojisi, imalat tarifleri, malzemeler, vb. İdare şartları l ile yürürlükteki ki mevzuat ve fen ve sanat kuralları bağlamında doğrulanmasını ve geçerli kılınmasını, Bu doğrulamanın önceden yapılmış benzer bir inşaatın sonuçlarına göre ve/veya maket örnekleriyle geçerli kılınmasını ve tüm bu sürece dair kayıtların muhafazasını istemektedir. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 43 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa Tasarım ve Geliştirme Değişikliklerinin Kontrolü Tasarım ve geliştirme değişiklikleri belirlenmeli ve kayıtları muhafaza edilmelidir. Bu değişiklikler uygulanabildiği ölçüde gözden geçirilmeli, doğrulanmalı ve geçerli kılınmalı; ve uygulanmadan önce onaylanmalıdır. Tasarım ve geliştirme değişikliklerinin gözden geçirilmesi; değişikliklerin, ürünü oluşturan parçalar ve teslim edilmiş olan ürünler üzerindeki etkisinin değerlendirilmesini de içermelidir. Değişikliklerin gözden geçirilmesinin ve gerekli faaliyetlerin sonuçlarının kayıtları muhafaza edilmelidir (bkz. Madde 4.2.4). Standard maddesinde * Malzemelerin alternatiflerinin, * Taşıyıcı sistem hesaplarının ve maliyet hesaplarının, * İmalat zorluklarının, * İdare isteklerinin, * Yasal ve diğer şartlardaki değişikliklerin, * Doğrulama sonucunda ortaya çıkan değişikliklerin, olması halinde; yapının inşası sürecinde neleri, nasıl etkileyeceğinin öngörülmesi ve bunlara dair kayıtların muhafazasını şart koşmaktadır. Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 45 Dr. Mürsel ERDAL Sayfa 46 8