4. ÜNÝTE: ÜRETTÝKLERÝMÝZ

Transkript

1 4. ÜNÝTE: ÜRETTÝKLERÝMÝZ EKONOMÝK FAALÝYETLER ''Ekonomik faaliyetler'' ifadesinden ne anlýyorsunuz? Ýnsanlar, ihtiyaçlarýný karþýlamak için ekonomik faaliyetlerde bulunurlar. Bu amaçla hayvancýlýk yapar, çeþitli bitkiler yetiþtirir, maden çýkarýr ve bu yolla elde edilen ham maddeleri kurduklarý fabrikalarda iþlerler. Ýþlenmiþ ürünleri, daðýtým aðlarý kurarak yurt içinde ve yurt dýþýnda satarlar. Böylelikle hem toplumun bazý ihtiyaçlarýný karþýlamýþ hem de gelir elde etmiþ olurlar. Alýþtýrma 17 Noktalý yerlere verilen ekonomik faaliyet alanlarýndan uygun olaný yazarak cümleleri tamamlayýnýz. sanayi - madencilik - ormancýlýk - tarým - dýþ ticaret - hayvancýlýk - turizm - iç ticaret - taþýmacýlýk Yer altýndaki demir, bakýr, mermer, bor gibi madenlerin araþtýrýlmasý, çýkartýlmasý ve iþlenmesiyle ilgili iþler... olarak adlandýrýlýr. Topraðý iþlemek, yararlý bitkiler yetiþtirmek amacýyla yapýlan etkinliklere... denir...., iklimin ve buna baðlý olarak bitki örtüsünün durumuna uygun hayvan türlerini yetiþtirme ve bunlardan çeþitli ürünler elde etme iþidir. Ham maddeleri iþlemek, enerji kaynaklarý (kömür, doðal gaz, petrol, jeotermal enerji, hidroelektrik enerji, güneþ enerjisi) elde etmek için kullanýlan yöntemlere... verilir. adý Ürün, mal alým satýmý ülke içinde yapýlýrsa..., uluslararasý alanda yapýlýrsa... olarak adlandýrýlýr. Dinlenme, eðlenme, görme, tanýma vb. amaçlarla belli bir ülkeye, bölgeye yapýlan geziye ve bu amaçla yapýlan organizasyonlara... denir. Orman ve orman ürünlerinin kullanýlma faaliyetlerine... adý verilir.... ; yolcularýn, ham maddelerin, iþlenmiþ ürünlerin bir yerden bir baþka yere taþýnmasý, ulaþtýrýlmasý iþidir. 276

2 BÖLGELERÝMÝZE GÖRE EKONOMÝK FAALÝYETLER Yaþadýðýnýz bölgede hangi ekonomik faaliyetler gerçekleþtiriliyor? Bir bölgedeki ekonomik faaliyetleri; o bölgenin coðrafi özellikleri, yer altý ve yer üstü zenginlikleri, ulaþým olanaklarý belirler. Tarýma elveriþli topraklarýn bulunmasý, bölgede tarým etkinlikleri yapýlmasýna olanak saðlar. Tarým etkinlikleri ile yetiþtirilecek ürünleri, bölgede etkili olan iklim tipi belirler. Yetiþtirilen tarým ürünlerinin daðýtýmý, bölgedeki ulaþým olanaklarýyla saðlanýr. Ulaþým olanaklarýnýn geliþtirilmesi, bölgenin ticaret ve turizm etkinliklerini olumlu yönde etkiler. Sanayi faaliyetlerinin; ulaþým, insan gücü, para, enerji, ham madde gibi koþullarýn oluþtuðu ortamlarda geliþtiðini biliyor muydunuz? Yurdumuzun her bölgesinde iklim koþullarýna baðlý olarak çeþitli tarým ürünleri yetiþtirilir. Tarým etkinlikleri genellikle verimli topraklara sahip kýyý ovalarýnda, düzlük alanlarda, akarsu vadilerinin çevresinde gerçekleþtirilir. Elde edilen ürünlerin çeþitliliði, ülkemizin tarýmsal zenginliðinin bir göstergesidir. Örneðin, yurdumuzun Ýç Anadolu Bölgesi'nde tahýl üretimi yapýlýr. Akdeniz Bölgesi'nde turunçgiller yetiþtirilir. Bu çeþitlilik, tarýmsal üretimde ülkemizin kendi kendine yetebilen ülkelerden biri olmasýný saðlamýþtýr. Yurdumuzun hemen her bölgesinde hayvancýlýk yapýlmaktadýr. Ancak gelir saðlamak amacýyla çok sayýda hayvan yetiþtirmek için coðrafi özelliklerin uygun olmasý gerekir. Küçükbaþ ve büyükbaþ hayvancýlýk; baharda yeþeren otlarla kaplý alanlarda, yazýn yaðýþ alan çayýrlarda, akarsu boylarý ve kýyýlarda yapýlabilir. Arýcýlýk; otlarý baharda yeþerip çiçek açan yerlerde ve çam ormanlarýnýn, meyve bahçelerinin yakýnlarýnda gerçekleþtirilir. Balýkçýlýk ise deniz, göl ve akarsularýn bulunduðu yerlerde yapýlan bir hayvancýlýk etkinliðidir. Balýkçýlýðýn en çok yapýldýðý denizimizin Karadeniz olduðunu, ormancýlýk faaliyetlerine yalnýzca Karadeniz Bölgesi'nde izin verildiðini biliyor muydunuz? 277

3 Bölgelerimizde gerçekleþtirilen ekonomik faaliyetleri öðrenelim. Marmara Bölgesi: Doðal ve beþerî ortamýn uygun olmasý, bölgedeki ekonomik faaliyetleri çeþitlendirmiþtir. Bu nedenle bölgeye iç göç yaþanmýþ, nüfus yoðunluðu artmýþtýr. Türkiye'deki sanayi kuruluþlarýnýn yarýya yakýný, uluslararasý ticaret yollarýnýn geçtiði bu bölgededir. Ayçiçeði, keten, zeytin, mýsýr gibi tarým ürünlerinin yetiþtirildiði bölgede kümes hayvancýlýðý ve ipek böcekçiliði yapýlmaktadýr. Akdeniz Bölgesi: Tarým, turizm ve sanayi alanlarýnda ülke ekonomisine önemli katký saðlayan bir bölgemizdir. Pamuk, turunçgil, yer fýstýðý, susam, muz ve sebzeler, tarýmsal üretimden elde edilen önemli ürünledir. Seracýlýk, önemli bir iþ koludur. Doðal ve tarihî güzellikler açýsýndan zengin olan bu bölgede, çok sayýda turizm merkezi yer alýr. Ýç Anadolu Bölgesi: Ekili dikili alan bakýmýndan Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sýrada gelir. Ýklim koþullarý nedeniyle buðday yetiþtiriciliði yaygýndýr. Türkiye'nin buðday ambarý olarak nitelenen bölgede þeker pancarý, üzüm ve elma yetiþtiriciliði de yapýlýr. Koyun ve tiftik keçisi yetiþtiriciliði yaygýndýr. Linyit, krom, lüle taþý, tuz ve bor bölgenin önemli yer altý zenginlikleridir. Tarihî eserler ve doðal güzelliklerin bulunduðu bölgede turizmden önemli bir gelir saðlanamamaktadýr. Karadeniz Bölgesi: Tarým yapýlabilecek alanlarý az olmasýna karþýn çay, fýndýk, mýsýr, tütün gibi ürünlerin dýþ satýmýndan önemli gelir elde edilir. Balýkçýlýk, arýcýlýk, madencilik (bakýr, kömür, linyit, altýn, gümüþ), ormancýlýk ve turizm bölge halkýnýn gelir kaynaklarýndandýr. Ege Bölgesi: Sanayi kuruluþlarýnýn yoðun olduðu ikinci bölgemizdir. Ýncir, üzüm, zeytin, tütün ve pamuk gibi tarým ürünleri yetiþtirilir. Bölgeden çýkarýlan madenlerin (krom, linyit, bor, altýn, cýva, demir vb.) ve tarým ürünlerinin dýþ satýmýndan önemli gelir elde edilir. Kümes hayvancýlýðý, arýcýlýk, balýkçýlýk geliþmiþtir. Doðal ve tarihî güzellikler açýsýndan zengin olan bu bölgede önemli turizm merkezleri yer alýr. Güneydoðu Anadolu Bölgesi: Bölgenin Türkiye ekonomisine en büyük katkýsý yer altý kaynaklarýndan saðlanýr. Ülkemizdeki petrol üretiminin hemen hemen tamamý bu bölgede gerçekleþtirilir. Fosfat ve linyit, bölgede çýkarýlan madenlerdendir. Geniþ düzlüklerin olmasý, bölgede tarýmsal etkinliklerin yapýlabilmesi için büyük avantaj saðlar. Ancak yaz kuraklýklarýnýn þiddetli olmasý, her türlü tarým ürününün yetiþtirilmesini engeller. Pamuk, kýrmýzý mercimek ve Antep fýstýðý, önemli gelir saðlayan tarýmsal ürünlerdir. Bölgede tarihî ve doðal güzellik bulunmasýna karþýn ulaþým olanaklarýnýn kýsýtlý olmasý nedeniyle turizmin ekonomiye katkýsý yoktur. Doðu Anadolu Bölgesi: Tarýma elveriþli alanlara sahip olmayan bölgenin en önemli ekonomik faaliyeti büyükbaþ ve küçükbaþ hayvan yetiþtiriciliðidir. Buðday, arpa, þeker pancarý, sebze ve meyve yetiþtirilen bölgede krom, demir, bakýr, linyit, çinko gibi madenler çýkarýlmaktadýr. Tarihî ve doðal güzellikler bakýmýndan zengin olmakla birlikte turizm önemli bir gelir kaynaðý deðildir. Kýþ turizmine yönelik tesislerin yapýlmasýyla iç turizm bir miktar canlanmýþtýr. 278

4 Marmara Bölgesi'nin, ülkemizdeki ayçiçeði üretiminin % 60'ýný karþýladýðýný; Karadeniz Bölgesi'nde, dünya fýndýk üretiminin ve ticaretinin %70-75'inin gerçekleþtirildiðini biliyor muydunuz? Alýþtýrma 18 Ülkemizdeki bazý yöreler, yetiþtirdikleri ürünlerle özdeþleþmiþtir. Aþaðýdaki ürünleri, özdeþleþtikleri þehirlerimizle eþleþtiriniz. Finike Çorum Giresun Antep Tosya Trabzon Amasya Ankara Rize 279

5 Alýþtýrma 19 Aþaðýdaki ifadeleri okuyunuz. Doðru olan ifadelerin önündeki kutucuðu iþaretleyiniz. Turizm etkinliklerinin yoðunluðunda, tarihî ve doðal güzelliklerin varlýðýnýn yaný sýra ulaþým olanaklarýnýn geliþmiþliði de etkilidir. Akdeniz ve Doðu Anadolu bölgeleri, baðcýlýk faaliyetlerinin yapýldýðý bölgelerimizdendir. Büyükbaþ ve küçükbaþ hayvancýlýðýn yaygýn olduðu Kars ilimiz, gravyer peyniriyle tanýnýr. Arýcýlýk, Ýç Anadolu Bölgesi'ndeki halkýn geçim kaynaklarýndandýr. Marmara Bölgesi'nde, kümes hayvancýlýðýndan ekonomiye önemli katký saðlanýr. Akdeniz ve Doðu Anadolu bölgeleri, baðcýlýk faaliyetlerinin yapýldýðý bölgelerimizdendir. Ulaþým olanaklarýnýn uygun olmasý, Marmara Bölgesi'nde sanayi tesislerinin yoðun olmasýnýn nedenlerindendir. Ülkemizdeki fabrikalarýn yerleri belirlenirken genellikle ham maddeye yakýnlýða dikkat edilir. Bir bölgede yetiþtirilen tarým ürünleri, iklimin etkisiyle farklýlýk gösterir. Doðu Anadolu Bölgesi'nden saðlanan turizm gelirleri fazladýr. Bir yerleþim yerindeki ekonomik faaliyetler, bazý mesleklere olan ihtiyacý artýrýr. Nevþehir, Kütahya ve Ýznik, seramik sanatçýlarýna en çok ihtiyaç duyulan þehirlerimizdendir. Ege Bölgesi'nde halka iþ imkâný yaratacak sanayi kuruluþlarýnýn sayýsý azdýr. Doðal ve beþerî ortamýn uygun olmasý nedeniyle Marmara Bölgesi'nden baþka bölgelere göç yaþanýr. Marmara Bölgesi, ülkemizdeki sanayi kuruluþlarýnýn en yoðun bulunduðu bölgemizdir. Kocaeli, Bursa ve Eskiþehir, Marmara Bölgesi'ndeki sanayi kuruluþu bakýmýndan zengin þehirlerimizdendir. Zonguldak, Türkiye genelinde madencilik sektöründe çalýþan iþçi sayýsýnýn en fazla olduðu ilimizdir. Pamukkale, Efes ve Bodrum ayný coðrafi bölgemizde bulunan turistik merkezlerdendir. Turizmin geliþtiði bir yerleþim yerinde ticaretin de geliþmesi kaçýnýlmazdýr. Ülkemizde avlanan balýklarýn büyük çoðunluðu Akdeniz'den elde edilmektedir. Kütahya; porselen ve çini sanayinin geliþtiði illerimizdendir. Kahve, Türkiye'nin dýþ ülkelere sattýðý tarým ürünlerimiz arasýnda yer alýr. Yurdumuzun bazý bölgelerindeki yurttaþlarýmýzýn baþka bölgelere göç etmelerinin nedeni iklim þartlarýnýn zorluðu ve iþ olanaklarýnýn sýnýrlý olmasýdýr. 280

6 KONU TESTÝ 7 1. Belirli faaliyet ve iþlemler sonucu yeni bir mal veya hizmet meydana getirmeye.... denir; ürün, mal, hizmet alým satýmý... olarak adlandýrýlýr. Bu cümledeki noktalý yerlere sýrasýyla hangi seçenektekiler yazýlmalýdýr? A. ekonomi, hizmet B. üretim, tüketim C. üretim, ticaret D. üretim, ihracat 2. Aþaðýdaki öðrencilerden hangisi sanayinin tanýmýný yapmýþtýr? A. Yer altýndaki madenlerin araþtýrýlmasý, çýkartýlmasý ve iþlenmesiyle ilgili iþlerdir. B. C. D. Topraðýn iþletilmesi, yararlý bitkiler yetiþtirilmesi amacýyla yapýlan etkinliklerdir. Ham maddeleri iþlemek, enerji kaynaklarýný yaratmak için kullanýlan yöntemlerdir. Ham maddelerin, iþlenmiþ ürünlerin bir yerden bir baþka yere taþýnmasý iþidir. 3. (1) Yeryüzü þekilleri, ulaþým olanaklarý, yer altý ve yer üstü zenginlikleri, ülkemizin coðrafi bölgelerindeki ekonomik faaliyetleri belirler. (2) Tarýma elveriþli topraklarýn bulunmasý, bölgede tarým etkinlikleri yapýlmasýna olanak saðlar. (3) Yurdumuzun her bölgesinde, iklim koþullarýna baðlý olarak ayný tür tarým ürünleri yetiþtirilir. (4) Tarým etkinlikleri genellikle verimli topraklara sahip kýyý ovalarýnda, düzlük alanlarda, akarsu vadilerinin çevresinde gerçekleþtirilir. Numaralandýrýlmýþ ifadelerden hangisi yanlýþtýr? A. 1 B. 2 C. 3 D Bölgelerimiz ve bu bölgede gerçekleþtirilen ekonomik faaliyetlerle ilgili aþaðýdaki eþleþtirmelerden hangisi yanlýþtýr? A. Karadeniz Bölgesi - Balýkçýlýk B. Ýç Anadolu Bölgesi - Ormancýlýk C. Ege Bölgesi - Turizm D. Doðu Anadolu Bölgesi - Hayvancýlýk Eda 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 ve 12. sorularý aþaðýdaki öðrencilerin verdiði bilgilerden yararlanarak yanýtlayýnýz. Sanayi kuruluþlarýnýn yoðun olduðu ikinci bölgemizdir. Bölgeden çýkarýlan madenlerden ve tarým ürünlerinin dýþ satýmýndan önemli gelir elde edilir. Ozan Doðal ve beþerî ortamýn uygun olmasý, bölgedeki ekonomik faaliyetleri çeþitlendirmiþtir. Bu nedenle bölgeye iç göç yaþanmýþ, nüfus yoðunluðu artmýþtýr. Türkiye'deki sanayi kuruluþlarýnýn yarýya yakýný bu bölgededir. Tarýma elveriþli alanlara sahip olmayan bölgenin en önemli ekonomik faaliyeti büyükbaþ ve küçükbaþ hayvan yetiþtiriciliðidir. Tarihî ve doðal güzellikler bakýmýndan zengin olmakla birlikte turizm önemli bir gelir kaynaðý deðildir. Tarým yapýlabilecek alanlarý az olmasýna karþýn yetiþtirilen tarým ürünlerin dýþ satýmýndan önemli gelir elde edilir. Ormancýlýk faaliyetlerine izin verilen tek bölgemizdir. Ertunç Oya 5. Eda nýn tanýttýðý bölgemiz aþaðýdakilerden hangisidir? A. Akdeniz Bölgesi B. Ýç Anadolu Bölgesi C. Marmara Bölgesi D. Karadeniz Bölgesi 281

7 6. Hangi seçenekteki tüm tarým ürünleri Eda nýn tanýttýðý bölgemizde yetiþtirilmektedir? A. ayçiçeði, keten, zeytin, mýsýr B. pamuk, turunçgiller, yer fýstýðý, muz C. buðday, arpa, þeker pancarý, sebze D. çay, fýndýk, mýsýr, tütün 7. Ertunç un tanýttýðý bölgemiz aþaðýdakilerden hangisidir? A. Karadeniz Bölgesi B. Akdeniz Bölgesi C. Ege Bölgesi D. Ýç Anadolu Bölgesi 8. Aþaðýdakilerden hangisi, Ertunç un tanýttýðý bölgemizde gerçekleþtirilen hayvancýlýk etkinliklerinden biri deðildir? A. Kümes hayvancýlýðý B. Ýpek böcekçiliði C. Arýcýlýk D. Balýkçýlýk 9. Ozan ýn tanýttýðý bölgemiz aþaðýdakilerden hangisidir? A. Güneydoðu Anadolu Bölgesi B. Ýç Anadolu Bölgesi C. Doðu Anadolu Bölgesi D. Karadeniz Bölgesi 10. Aþaðýdakilerden hangisi, Ozan ýn tanýttýðý bölgemizdeki kýþ turizmi merkezlerindendir? A. Erciyes Kayak Merkezi B. Sarýkamýþ Kayak Merkezi C. Uludað Kayak Merkezi D. Kartalkaya Kayak Merkezi 11. Oya nýn tanýttýðý bölgemiz aþaðýdakilerden hangisidir? A. Karadeniz Bölgesi B. Doðu Anadolu Bölgesi C. Marmara Bölgesi D. Ýç Anadolu Bölgesi 12. Aþaðýdakilerden hangisi, Oya nýn tanýttýðý bölgemizde gerçekleþtirilen ekonomik faaliyetlerden biri deðildir? A. balýkçýlýk B. arýcýlýk C. seracýlýk D. madencilik 13. Aþaðýdaki bölgelerimizden hangisinin turizm gelirleri diðerlerinden azdýr? A. Doðu Anadolu Bölgesi B. Marmara Bölgesi C. Akdeniz Bölgesi D. Ege Bölgesi 14. Aþaðýdakilerden hangisi, Ýç Anadolu Bölgesi'ne ait bir özellik deðildir? A. Ekili dikili alan bakýmýndan Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sýrada gelir. B. Buðday yetiþtiriciliði yaygýndýr, Türkiye'nin buðday ambarý olarak nitelendirilir. C. Koyun ve tiftik keçisi yaygýn olarak yetiþtirilen hayvanlardýr. D. Ülkemizdeki petrol üretiminin hemen hemen tamamý bu bölgede gerçekleþtirilir. 15. Aþaðýdakilerden hangisi, küçükbaþ hayvancýlýðýn yaygýn olarak yapýldýðý bölgelerin ortak özelliðidir? A. Fazla yükselti bulunmasý B. Her mevsim bol yaðýþlý olmasý C. Bitki örtülerinin bozkýr olmasý D. Akarsular açýsýndan zengin olmasý 282

8 16. Büyükbaþ ve küçükbaþ hayvancýlýðýn yapýldýðý bir bölgede aþaðýdaki sanayi dallarýndan hangisinin geliþmesi beklenmez? A. Süt ürünleri üretim tesisleri B. Otomobil üretim tesisleri C. Et ürünleri üretim tesisleri D. Halý, kilim dokuma atölyeleri 17. Aþaðýdakilerden hangisi Doðu Anadolu Bölgesi'ne ait bir özelliktir? A. Bölgenin en önemli gelir kaynaðý yer altý zenginlikleridir. B. Büyükbaþ ve küçükbaþ hayvan yetiþtiriciliði yaygýndýr. C. Tarihî ve doðal güzellikler bakýmýndan zengin deðildir. D. Tarýma elveriþli geniþ alanlara sahiptir. 19. Linyit, krom, lüle taþý, tuz ve bor gibi yer altý zenginliklerine sahip bölgemiz aþaðýdakilerden hangisidir? A. Güneydoðu Anadolu Bölgesi B. Doðu Anadolu Bölgesi C. Ýç Anadolu Bölgesi D. Karadeniz Bölgesi 20. Bir bölgedeki ham maddeler, halkýn geçim kaynaklarýný belirler. Buna göre þehirlerimiz ve bu þehirlerimizde yaygýn olarak yapýlan el sanatlarýyla ilgili aþaðýdaki eþleþtirmelerden hangisi yanlýþtýr? A. Kütahya - Çinicilik B. Uþak - Dokumacýlýk C. Erzincan - Bakýrcýlýk D. Nevþehir - Ahþap oymacýlýðý 18. Karadeniz Bölgesi'nin ekonomik faaliyetleriyle ilgili olarak aþaðýdaki ifadelerden hangisi yanlýþtýr? A. Diðer bölgelerimize göre tarým yapýlan alanlar azdýr. B. Ormancýlýk faaliyetlerine izin verilen tek bölgemizdir. C. Ülkemizdeki en zengin krom ve bor yataklarýna sahiptir. D. Yetiþtirilen tarým ürünlerinin ihracatýndan önemli gelir elde edilir. 283

9 KONU TESTÝ 8 1. Rize - Çay Ankara - Çilek Malatya - Kayýsý Antalya - Mýsýr Gaziantep - Zeytin Amasya - Elma Þehirlerimiz ve yetiþtirilen tarýmsal ürünlerle ilgili yukarýdaki eþleþtirmelerden kaç tanesi doðrudur? A. 1 B. 2 C. 3 D Karadeniz Bölgesi'nde yetiþtirilen ürünlerden biridir. Ordu, Giresun, Trabzon gibi illerde bu ürünün üretimi yoðunlaþmaktadýr. Bu ürünün dünyadaki üretiminin % 70-75'i ülkemizde gerçekleþtirilmektedir. Hande nin hakkýnda bilgi verdiði ürün aþaðýdakilerden hangisidir? A. çay B. ayçiçeði C. mýsýr D. fýndýk 3. (1) Akdeniz Bölgesi'ndeki tarým yapýlan alanlar, Doðu Anadolu Bölgesi'nden daha azdýr. (2) Buna karþýn Akdeniz Bölgesi'nin Türkiye'nin tarým gelirine katkýsý daha fazladýr. (3) Bu duruma, Akdeniz Bölgesi'nin iklim özellikleri neden olmaktadýr. Numaralandýrýlmýþ ifadelerden hangileri doðrudur? A. 1 ve 2 B. 1 ve 3 C. 2 ve 3 D. 1, 2 ve 3 4. Akdeniz Bölgesi'nin kýyý kesimleri ile iç kýsýmlarýnda yetiþtirilen tarým ürünlerinin farklý olmasýnýn nedeni aþaðýdakilerden hangisidir? A. Yükseltilerinin farklý olmasý nedeniyle bitki örtüsünün çeþitlilik göstermesi B. Daðlarýn, denizin iklim üzerindeki etkisinin iç kýsýmlara ulaþmasýný engellemesi C. Ýç kýsýmlarýn, tarým etkinliklerine olanak veren Karadeniz ikliminin etkisinde olmasý D. Kýyý kesimlerinde tarým etkinlikleri için yeterli sulama olanaklarýnýn bulunmamasý 5. Bölgelerimiz ve yetiþtirilen tarým ürünleriyle ilgili aþaðýdaki eþleþtirmelerden hangisi yanlýþtýr? A. Ýç Anadolu Bölgesi - Þeker pancarý, üzüm ve elma B. Marmara Bölgesi - Pamuk, turunçgiller, yer fýstýðý, muz C. Güneydoðu Anadolu Bölgesi - Pamuk, kýrmýzý mercimek, Antep fýstýðý D. Doðu Anadolu Bölgesi - Buðday, arpa, þeker pancarý, sebze, meyve 6. Geniþ düzlükler bulunmasýna karþýn yaz kuraklýklarýnýn þiddetli olmasý nedeniyle her türlü tarým ürününün yetiþtirilemediði bölgemiz aþaðýdakilerden hangisidir? A. Güneydoðu Anadolu Bölgesi B. Doðu Anadolu Bölgesi C. Ýç Anadolu Bölgesi D. Marmara Bölgesi 284

10 7. Türkiye üretiminin % 60'ýnýn Trakya Bölgesi'nden karþýlandýðý ürün aþaðýdakilerden hangisidir? A. ayçiçeði B. üzüm C. buðday D. pamuk 8. Aþaðýdaki bölgemizden hangisinde seracýlýk önemli bir gelir kaynaðýdýr? A. Marmara Bölgesi B. Akdeniz Bölgesi C. Ege Bölgesi D. Karadeniz Bölgesi 9. Ýncir, üzüm, zeytin, tütün ve pamuk gibi tarým ürünlerinin yetiþtirildiði bölgemiz aþaðýdakilerden hangisidir? A. Ege Bölgesi B. Akdeniz Bölgesi C. Karadeniz Bölgesi D. Marmara Bölgesi 12. Bölgeler Üretim (Ton) Marmara Bölgesi Ege Bölgesi Akdeniz Bölgesi Ýç Anadolu Bölgesi Karadeniz Bölgesi Doðu Anadolu Bölgesi Güneydoðu Anadolu Bölgesi yýlýnda bölgelerimize göre nohut üretim miktarlarýnýn verildiði bu tabloya göre, aþaðýdaki ifadelerden hangisi yanlýþtýr? A. En fazla ürün Ege Bölgesi'nden elde edilmiþtir. B. Ülkemizin tüm bölgelerinde nohut yetiþtirilmektedir. C. En az ürün Doðu Anadolu Bölgesi'nden elde edilmiþtir. D. Marmara Bölgesi'ndeki üretim, Karadeniz Bölgesi'nden fazladýr. 10. Türkiye'de çayýn yalnýzca Karadeniz Bölgesi'nin doðusunda yetiþtirilmesinin nedeni aþaðýdakilerden hangisidir? A. Yaðýþlarýn bölgenin bu bölümünde daha fazla olmasý B. Bölgenin batýsýndaki nüfus yoðunluðunun fazla olmamasý C. Bölgenin bu bölümündeki topraklarýn daha verimli olmasý D. Bölgenin batýsýndaki yeryüzü þekillerinin tarým etkinliklerine izin vermesi 11. Aþaðýdaki tarým ürünlerinden hangisinin yoðun olarak yetiþtirildiði yerler kýyý bölgelerimizde bulunmaz? A. üzüm B. þeker pancarý C. turunçgiller D. zeytin 13. Türkiye'nin "tahýl ambarý" olarak nitelenen bölgesi aþaðýdakilerden hangisidir? A. Karadeniz Bölgesi B. Ýç Anadolu Bölgesi C. Akdeniz Bölgesi D. Marmara Bölgesi 14. (1) Bölgelerimizdeki tarýmsal üretim, açýlan fabrikalarýn ürünlerini belirler. (2) Bunun nedeni, fabrikalarda kullanýlan ham maddeye yakýnlýktýr. (3) Bu nedenle Konya ilimizde makarna, bisküvi vb. ürünler üreten fabrikalar kurulmuþtur. (4) Ülkemizdeki çay fabrikalarýnýn Trabzon ilimizde bulunmasýnýn nedeni de budur. Numaralandýrýlmýþ ifadelerden hangisi yanlýþtýr? A. 1 B. 2 C. 3 D

11 15. Ýpek böcekçiliðinin yaygýn olduðu, þeftalisi ile ün yapmýþ ilimiz aþaðýdakilerden hangisidir? A. Amasya B. Edirne C. Bursa D. Adana 19. Aþaðýdakilerden hangisi, Güneydoðu Anadolu Bölgesi'nde yetiþtirilen ürünlerden deðildir? A. incir B. buðday C. tütün D. antep fýstýðý 16. Buðday; yetiþme döneminde (kýþ mevsiminde) bol, olgunlaþma döneminde (yaz mevsiminde) çok az su isteyen bir üründür. Seda nýn bu açýklamasýna göre aþaðýdaki bölgelerimizden hangisinde buðday yetiþtiriciliðinden daha çok ürün elde edilir? A. Karadeniz Bölgesi B. Akdeniz Bölgesi C. Güneydoðu Anadolu Bölgesi D. Ege Bölgesi 20. Erdem Yýllar Aðaç Sayýsý Üretim (Ton) Ülkemizdeki turunçgil üretimi yýldan yýla artmaktadýr. Ülkemizdeki turunçgil aðacý sayýsý yýldan yýla artmaktadýr. Damla 17. Aþaðýdaki endüstri kollarýndan hangisi tarýmsal üretimle ilgili deðildir? A. çay B. cam C. þeker C. unlu mamuller 18. Bölgelerimizde yetiþtirilen ve ülkemiz üretiminin önemli bir bölümünü karþýlayan bazý tarým ürünleriyle ilgili aþaðýdaki eþleþtirmelerden hangisi yanlýþtýr? A. Marmara Bölgesi - Ayçiçeði B. Güneydoðu Anadolu Bölgesi - Pamuk C. Ýç Anadolu Bölgesi - Þeker pancarý D. Akdeniz Bölgesi - Fýndýk 2006 yýlýnda aðaç sayýsýnda fazla artýþ olmamasýna karþýn üretim Tuncay epey yükselmiþtir. Yýllara göre Türkiye'deki turunçgil üretimiyle ilgili tabloya göre bu öðrencilerden hangilerinin düþünceleri doðrudur? A. Erdem ve Damla B. Damla ve Tuncay C. Tuncay ve Erdem D. Erdem, Damla ve Tuncay 286