Üriner Sistem Enfeksiyonları PROF.DR.SEVİNÇ EMRE

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Üriner Sistem Enfeksiyonları PROF.DR.SEVİNÇ EMRE"

Duygu Adıvar
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Üriner Sistem Enfeksiyonları PROF.DR.SEVİNÇ EMRE

2 İDRAR YOLU ENFEKSİYONU (İYE) Neden önemli? İYE çocukluk çağında görülen 2. en sık bakteriyel enfeksiyon (ateşli çocukların % 5 inde ÜSE ) Tanı koymak güç İdrar almak ve laboratuvar testlerini yorumlamak kolay değil Hipertansiyon, proteinüri, kronik böbrek yetersizliği gibi sekellere yol açabilir

3 Neden önemli? Kızların %8 i ve erkeklerin %2 si 7 yaşına kadar İYE geçirir Tekrarlama riski kızlarda %30, erkeklerde %15-20 VUR %30-40 Renal skar %38 KBY %20 ( ) %12 ( ) Renal skar + Hipertansiyon %15-30

4 Neden önemli? Diyaliz ve Transplantasyon programlarına alınan çocukların % sinde primer tanı idrar yolu enfeksiyonudur. (Sıklıkla VUR ve diğer anomaliler eşliğinde) İTF, Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı, KBY etiyolojisi araştırması; 459 vakalık seride İYE ve VUR nefropatisi % 32.4 ile en sık nedendir ( Sirin ve ark, Pediatr Nephrol, 1995 )

5 üriner sistem enfeksiyonları Perinefrik fasya böbrek Böbrek Sağ ureter Sol Ureter Mesane Üretra meatusu infeksiyon ve inflamasyon

6 Tanımlar: İYE:İdrarda anlamlı sayıda bakteri üremesi Akut piyelonefrit: renal parankime bakteriyel invazyonun olduğu enfeksiyon Akut sistit: Mesane mukozasına sınırlı enfeksiyon Asemptomatik bakteriüri: Klinik belirti oluşturmadan idrarın enfekte olması. Rutin taramalar ya da riskli çocukların takibi sırasında alınan idrar kültürlerinde görülür.

7 Enfeksiyon oluşmasında /korunmada etkili faktörler Konak Direnci 1. Normal anatomik/fonksiyonel yapı 2. Mesanenin düzenli ve tam olarak boşalması 3. Mesane epitelinin bakterileri öldürme yeteneği

8 Neden olan bakteriler hangileri? E. Coli %60-80 Proteus Klebsiella Staf. Saprofiticus Enterokoklar Enterobakterler Diğer nadir etkenler (anatomik defekt, cerrahi girişim) -Psödomonas -Grup B streptokok -Staf aureus -Staf epidermidis

9 Üriner enfeksiyon ajan patojenler Tüberküloz basilleri (steril pyüri-hematüri) Mantarlar (kandida albikans) Adenoviruslar (hemorajik sistit)

10 Üriner enfeksiyonlar assandan olarak bulaşır. Daha seyrek olarak hematojen yolla da enfeksiyon oluşabilir.

11 Belirti ve bulgular 3 Ay altındaki çocuklarda -ateş -emmeme -kusma -huzursuzluk, uykuya eğilim -karın ağrısı -büyüme gelişme geriliği -hematüri -idrarda koku -uzamış sarılık 3 Ay üzerindeki süt çocuklarında -ateş -iştahsızlık -kusma -huzursuzluk, uykuya eğilim -karın ağrısı -büyüme gelişme geriliği

12 Belirti ve bulgular Büyük çocuklarda Pyelonefrit: -ateş -yan ağrısı -kusma -FM de kostovertebral açı hassasiyeti Sistit: -ateş (<38.5 C) -suprapubik ağrı -sık idrara gitme -idrar yaparken yanma -işeme güçlüğü -sıkışma -idrar kaçırma -FM de suprapubik hassasiyet

13 Üriner Sistem İnfeksiyonu Öykü aile öyküsü miksiyon öyküsü geçirilmiş ÜSE öyküsü Fizik Muayene büyüme kan basıncı glob vesikal sakrum

14 Üriner Sistem İnfeksiyonu Tanı Uygun koşullarda alınmış idrar kültüründe anlamlı sayıda bakterinin gösterilmesi ile konur

15 Üriner Enfeksiyonda Anlamlı Bakteriüri Normal koşullarda Torba ile > cfu/ml Kateter ile Suprapubik asp. İle >10000 cfu/ml tek bakteri bile

16 İYE tanısında çubuk testi LE(+) ve nitrit (+) İYE kabul et, kültür sonrası tedavi LE(-) ve nitrit (+) LE(+) ve nitrit (-) LE(-) ve nitrit (-) Kültür sonrası klinik bulgulara göre tedavi Klinik güçlü kanıt yoksa İYE kabul etme, kültür İYE kabul etme, diğer nedenleri araştır NICE clinical guideline, 2007

17 Üriner Enfeksiyon Tedavisi İdrar kültürü ve antibiogram sonuçları saat sonra gelir. Bu dönemde hastanın tedavisiz beklemesi skar riskini arttırır. Bu nedenle hasta ilaçsız bırakılamaz.

18 İYE tedavisinde kullanılan oral antibiyotikler İLAÇ DOZ Sefiksim 8 mg/kg/gün (tek doz) Sefpodoksim 10 mg/kg/gün (2 dozda) Sefprozil 30 mg/kg/gün (2 dozda) Sefuroksim mg/kg/gün (2 dozda) Sefaleksin mg/kg/gün (4 dozda) TMP-SMX 6-12 mg/kg/g TMP, mg/kg/g SMX (2 dozda) Sulfisoksazol mg/kg/gün (4 dozda) Amoksisilin/klav mg/kg/gün ( 3 dozda) Nitrofurantoin tedavi amaçlı kullanımı önerilmiyor

19 İYE tedavisinde kullanılan parenteral antibiyotikler İLAÇ DOZ Seftriakson 75 mg/kg/gün (tek doz) Sefotaksim 150 mg/kg/gün (2-3 dozda) Seftazidim mg/kg/gün (3 dozda) Gentamisin 7,5 mg/kg/gün (3 dozda) Tobramisin 5 mg/kg/gün (3 dozda) Piperasilin 300 mg/kg/gün (3-4 dozda)

20 Üriner enfeksiyonlarda tedavi Hasta etkin antibiyotik ile gün tedavi edilmelidir. Tedaviden 3-4 gün sonra yeni kültür alınarak steril olduğu gösterilmelidir. Anatomik ve fonksiyonel bozukluğu olanlarda ve tekrarlayan enfeksiyonu olanlarda profilaksi yapılmalıdır.

21 Üriner enfeksiyonlarda tedavi Bu hastalarda kabızlık önlenmeli İşeme bozukluğu olanlar eğitim almalı (antikolinerjik ilaçlar) Gereken hastalarda cerrahi ve endoskopik yoldan tedaviler yapılmalıdır. Belirli aralıklarla idrar kültürleri yapılarak izlenmelidirler.

22 Tedavi sonrası görüntüleme yapılana kadar proflaksi başlanmalı. (American Academy of Pediatrics. Pediatrics Sep;128(3): ) VUR ya da üriner sistem obstrüksiyonu olan yüksek riskli hastalara geleneksel olarak antibiyotik proflaksisi verilir. Ancak son yıllarda bu uygulamanın yararı sorgulanıyor. Cochrane e göre proflaksi enfeksiyonları önlüyor. Etkinlik: Sefiksim>Nitrofurantoin>Co-trimaksazol Sefiksim proflaksisi sefalosporinlere karşı direnç gelişimine katkıda bulunuyor.

23 Proflaksi Altta yatan anatomik bozukluk (VUR) Tekrarlayan İYE Küçük çocuklarda ilk İYE den sonra proflaksi verilmeli.

24 Üriner enfeksiyonda görüntüleme yöntemleri ULTRASON VCSUG SİNTİGRAFİ (DMSA-DTPA) İVP MR MR-İVP DİGERLERİ

25 Ultrasonografi Böbreklerin Üreterlerin Varlığı Yapısı (kist, hidronefroz, v.b) Kalkül? Yeri, büyüklüğü Ekojenitesi Varlığı Genişliği Mesanenin Yapısı/Şekli Hacmi Rezidüel İdrar? Dilatasyon/Hidronefroz tanısı için çok değerli Skar göstermede yetersiz

26 DMSA (Renal kortikal sintigrafi) -Böbrekte skar olup olmadığı ve böbreklerin birbirine oranla fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır -Piyelonefrit tanısında en duyarlı yöntem (sensitivitesi %86 ve spesifitesi %91) -Akut dönemde DMSA kullanımı İYE nin tedavisinde bir değişikliğe yol açmaz -Sadece pyelonefrit tanısının doğrulanması veya dışlanmasının klinik olarak önemli olduğu durumlarda akut dönemde çekilmesi, aksi hallerde akut dönemde çekilmesine gerek yok (National Institute for Health and Clinical Excellence.2007http//

27 VCUG VUR varlığı Mesane konturları Üretra Postmiksiyonel rezidü Kemik yapılarda defekt değerlendirilir

28 Görüntüleme 6 aylıktan küçükken ateşli İYE geçirenler, tekrarlayan İYE, zayıf idrar akımı olanlar ya da palpabl böbrekleri olanlar, atipik organizmalarla İYE geçirenler, bakteriyemi/septisemi geçirenler, Böbrek fonksiyonları bozuk olanlar, antibiyotiklere saat içinde yanıt vermeyenler, atipik klinik prezentasyon antenatal USG de anomalisi olanlara VCUG çekilmeli (National Institute for Health and Clinical Excellence.2007http//

30 Derecelendirme InternationalStudy Classification 0 I II III IV V Dwoskin-Perlmutter 0 1 2a 2b 3 4 Birmingham Australia- NZ Mild Moderate Severe Great britain I II III IV Voiding Filling & Voiding Dilatation AUA pediatric Vesicoureteral reflux Clinical Guidelines. Report on: The Management of Primary Vesicoureteral reflux in children1997

32 DMSA 1: akut piyelonefrit, sol ve sağ böbrekte uptake defektleri L: 0.26 R: 0.66 DMSA 2: (7 ay sonra), solda multifokal skarlar, sağ normal

Benzer belgeler

Üriner enfeksiyon ve Vezikoüreteral reflü

Üriner enfeksiyon ve Vezikoüreteral reflü Doç Dr Haluk Emir Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı Üriner enfeksiyon Üriner sistemde; mikroorganizma invazyonu ve sayısının artması, Çoğunlukla