Ökaryotlarda transkripsiyon. Dr. İSMAİL BEZIRGANOĞLU
|
|
- Süleiman Menderes
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Ökaryotlarda transkripsiyon Dr. İSMAİL BEZIRGANOĞLU
2 Transkripsiyonal Düzenlemeye Genel Bakış Ökaryotlarda mrna ve protein sentezi iki farklı hücresel organelde gerçekleşir. Transkripsiyon nukleusta translasyon ise sitoplazmada gerçekleşir. Bu işlem saatler yada gelişime bağlı olarak aylar sürer. Transkripsiyonun başlangıcı incelendiğinde hem prokaryot hemde ökaryotlardaki çoğu genlerde düzenlemenin olduğu görülmektedir. Bununla birlikte ökaryotlarda transkripsiyon ve translasyon birbirinden ayrı olduğundan gen ekspresyonunun kontrolü bir çok ilave seviyede yapılmaya çalışılmıştır.
3 RNA transkriptinin işlenmesini RNA nın stoplazmaya geçişini mrna kararlılığını mrna nın proteine translasyonunu içermektedir.
4 Kromozomal bölgeler ve transkripsiyon merkezleri Tipik bir insan kromozomundaki kromatin iplikleri düğümler halinde yoğunlaştırılmasına rağmen nukleusun etrafını birçok defa dolayacak kadar uzundur. Kromozoma spesifik problarla yapılan in situ hibridizasyonla gerçekleştirilen kromozom boyaması, nukleusta her bir kromozomun kendisine ait ayrı bir bölgede bulunduğunu göstermektedir. Genellikle spesifik genler üç boyutlu alanda her zaman aynı pozisyonda bulunmazlar, bununla birlikte omurgalıların çoğunluğunda nukleusun periferindeki en yoğunluğu düşük iken nukleusun iç taraflarındaki gen yoğunluğu ise oldukça yüksektir. Transkripsiyonun kromatin bölgelerinin dekondesyonuna (açılmasına) neden olduğu bilinmektedir.
5 Önerilen bir modele göre dekondense olmuş bölgelerde oluşan DNA ilmekleri transkripsiyon merkezleri ile alakalıdır ve bunlar çok sayıda aktif olarak transkribe edilen genleri, RNA polimerazları ve ilgili faktörleri içermektedir. Her bir merkez ile yaklaşık 16 ilmeğin ilişkili olduğu tahmin edilmektedir. Bu ilmeklerin merkezlerin etrafında bir bulut gibi görünmektedir. Transkripsiyonal olarak aktif olan genlerin, nükleer zar üzerine yayılmış olan nükleer por kompleksleri ile öncelikli olarak ilişkide oldukları görülmektedir. Böylelikle öncü mrna ların işlenmesinde ve nukleustan çıkışında bu durumun direkt olarak rol oynadığı düşünülmektedir. Bu merkezlerdeki ana moleküler makine, RNA zincirinin oluşması için nükleotitler arasındaki bağlantıyı katalizleyen RNA polimerazdır.
6 Ökaryotlarda farklı tiplerde RNA polimeraz vardır E coli gibi bakterilerde bütün genlerinin transkripsiyonundan sorumlu olan tek tip RNA polimeraz vardır. Buna karşılık ökaryotlarda çok sayıda nükleer DNA ya bağımlı ve organellere spesifik olan RNA polimeraz vardır. RNA pol I nukleolus içerisinde bulunur ve ribozomal RNA ların öncüllerinin sentezinden sorumludur. RNA pol III de nukleusda bulunur ve trna ların, 5S rrna nın ve bazı küçük RNA ların sentezinden sorumludur. Bitkiler ilave olarak RNA pol IV ve V olmak üzere iki adet daha nükleer polimeraza sahiptir ve gen sessizleştirilmesi ve DNA metilasyonunu yönlendiren sirna ların sentezlenmesinden sorumludur.
7 Gen transkripsiyonu dikkate şayan kompleks bir işlemdir. On binlerce farklı ökaryotik mrna nın sentezi RNA pol II tarafından meydana getirilir. Transkripsiyon işlemi sırasında RNA pol II kısa süreli olarak sadece DNA kalıbı ile değil aynı zamanda genel transkripsiyon faktörlerini içeren birçok çeşit proteinlede ilişkiye girer. Başlangıç basamağında düzinelerce faktör ön başlangıç kompleksini oluşturmak için bir araya gelirler. Transkripsiyonun meydana gelebilmesi için aşağıda belirtilen faktörlerin birlikte çalışmasına ihtiyaç vardır.
8 Bunlar, dizi spesifik olarak DNA ya bağlanabilen transkripsiyon faktörleri ile kor RNA pol II transkripsiyonal elemanları, DNA bağlanma faktörlerini transkripsiyonal araçlara bağlayan çeşitli koregülatörler, nukleozomları hareketlendirebilen belli sayıdaki kromatin remodelling faktörleri ve histon ve diğer proteinlerin kovalent modifikasyonlarını gerçekleştirebilen çeşitli enzimler.
9 Protein kodlayan genlerin düzenleyici elementleri Protein kodlayan genlerin ekspresyonu, transkripsiyon faktörü olarak adlandırılan binlerce dizi spesifik DNA bağlanma proteinin yardımı ile gerçekleştirilir. Transkripsiyon faktörleri genlerin promotorları ile diğer düzenleyici elementlerde var olan bilgiyi değerlendirir ve bunlara uygun olan cevabı RNA pol II transkripsiyon elemanlarına iletir. Genetik olarak var olan bilgi düzenleyici DNA dizilerinin büyük çeşitliliği ve kompleksliliği ile artırılmış olur. Bir organizmadaki birçok farklı gen ve birçok farklı tip hücre aynı transkripsiyon faktörünü paylaşırlar. Belli bir hücrede bir genin açılması düzenleyici elementler ve onlara bağlanan transkripsiyon faktörlerinin özgünlüğü ile sağlanır.
10 Tipik olarak bir çok hücreli ökaryotik genomun çok az bir kısmı protein kodlayan dizi içerir. Örneğin insan genomunda bu oran %2 den daha azdır. Tipik bir protein kodlayan ökaryotik gen çok sayıda farklı transkripsiyonal düzenleyici elemente sahiptir ve bu elementler genin transkripsiyon başlangıç noktasının (+1) 5 yönünde bulunmaktadır. Maya gibi tek hücreli ökaryotların düzenleyici bölgeleri genellikle kor promotora komşu olan kısa dizilerden ibarettir. Buna karşılık çok hücreli ökaryotların düzenleyici elementleri ortalama 10 kb lik bir genomik DNA üzerine dağılmıştır. oysa buda transkribe edilen DNA dizisi sadece 2-3 kb civarındadır. Genlerin uzunluğu çok küçük veya çok büyük olabilir. Örneğin hiçbir intron içermeyen histon geni sadece 500 bp uzunluktadır.
11 Gen düzenleyici elementler trans-acting transkripsiyon faktörlerince tanınan spesifik cis-acting DNA dizileridir. Çok hücreli ökaryotlardaki cis düzenleyici elementler, transkripsiyonun başlama noktasına olan yakınlığına göre iki büyük kategoriye ayrılırlar. Bunlar promotor elementleri ve uzun menzilli düzenleyici elementlerdir. Belli bir genin düzenleyici bölgelerini diğer bir çok hücreli ökaryotla karşılaştırdığımızda şunları görebiliriz. herhangi bir özel elementin varlığı ya da yokluğu, farklı elementlerin sayısı, elementlerin ilgili oldukları transkripsiyon başlama bölgelerine göre oryantasyonu ve bunlara arasındaki uzaklık açısından farklılıklar vardır.
12 Promotor elementlerin yapısı ve fonksiyonu Gen promotoru transkripsiyonun başlaması için gerekli olan ve sadece transkripsiyon başlangıç bölgesinin yanında bulunduğunda başlama oranını artıran cis düzenleyici elementlerin bir koleksiyonu olarak tanımlanır. Genin promotor bölgesi kor promotor ve proksimal promotor elementlerinden oluşur. Promotora yakın elementler bazen upstream promotor elementleri veya upstream düzenleyici elementler olarak tanımlanır.
13 Kor promotor elementleri Transkripsiyon başlama bölgesini içine alan yaklaşık olarak 60 bp lik DNA dizisidir. Burası RNA pol II ve genel transkripsiyon faktörlerinin tanındığı yerdir. Promotor elementleri transkripsiyon başlangıcından kısa bir mesafe uzaklaştırıldığında veya oryantasyonları değiştirildiğinde fonksiyonlarını kaybederler. Ismini ortak bir dizi olan TATAAA dan alan TATA kutusu ökaryotik protein kodlayan genlerde tanımlanan ilk promotor elementidir. TATA kutusu TFIID kompleksinin büyük alt birimi olan TATAbağlanma proteinin (TBP) bağlanma bölgesidir. TFIID genel transkripsiyon sisteminin bir bileşenidir ve tüm kor promotor elementlerinin tanınmasından sorumludur. bunun tek bir istisnası bulunmakta olup bu durumda element TFIIB tanıma elementi olarak adlandırılan TFIIB tarafından tanınır.
14 Promotorun proksimal elementleri TFIID nin mayalarda kor promotor elementine bağlanmasının düzenlenmesi upstream aktive edici dizilere (UAS) bağlıdır. Bu diziler promotorun birkaç yüz baz çifti yukarısında bulunmaktadır. Bu UAS genellikle bir veya iki farklı transkripsiyon faktörünün bağlanabileceği birbirine oldukça yakın olan iki ve üç bağlanma bölgesinden ibarettir. Buna karşılık tipik bir çok hücreli ökaryotik geni çok sayıda proksimal promotor elementi taşır. Promotorun proksimal elementleri kor promotorun 5 tarafında bulunur ve genellikle transkripsiyon başlangıcından bp yukarıda bulunmaktadır. transkripsiyon faktörlerinin tanıma bölgeleri genellikle belli bir alanda küme oluşturma eğilimindedir.
15 Bu bölgelere örnek olarak CAAT kutusu ve GC kutusu verilebilir. CAAT kutusu CAAT bağlanma proteini (CBF) ve CAAT enhansır bağlanma proteinin (C/ECP) bağlanma bölgesidir. GC kutusu ise Sp1 in bağlanma bölgesidir. Sp1 ilk önceleri SV40 virüsünün erken ve geç promotorlarının transkripsiyonu için gerekli olan 3 bileşenlerinden biri olarak karakterize edilmiştir. Promotorların proksimal elementleri transkripsiyonun başlama verimliliğini artırırlar ancak bunu yapabilmeleri için transkripsiyonun başlangıç bölgesinin yakınlarında bulunmaları gerekmektedir. Promotorların proksimal elementlerine bağlanan transkripsiyon faktörleri her zaman direk olarak transkripsiyonu aktive etmez veya baskılamaz. Bunun yerine bunlar sınırılayıcı (tethering) elementler olarak iş görüyor olabilirler. Bunlar enhansır gibi uzun menzilli düzenleyici elementleri kuvvetlendirebilirler.
16 Uzun menzilli düzenleyici elementlerin yapısı ve fonksiyonu Çok hücreli ökaryotların protein kodlayan genleri tipik olarak ilave düzenleyici DNA dizileri içerir. Bu diziler gen promotorundan 100 kb veya daha fazla uzakta olduklarında bile iş görebilirler. Bu uzun menzilli düzenleyici elementler farklı hücre tiplerinin gelişimi sırasında gen ekspresyonunun kompleks profilinin oluşumunda etkilidirler. Bu tip bir regulasyon mayalarda görülmemesine karşın birkaç genin düzenleyici dizilerinin UAS den çok daha yukarıda olduğu görülmüştür. Birçok uzun menzilli düzenleyici elementin fonksiyonları transgenik hayvanlardaki gen ekspresyonundaki etkileri dikkate alınarak doğrulanmıştır. Bu elementler integrasyon bölgesindeki kromatince meydana getirilen negatif ve pozitif etkilerden transgeni korumaya yardımcı olur. Çok hücreli ökaryotlardaki uzun menzilli düzenleyici elementler enhansırları, silensirleri (susturucuları), izolatörleri (izole edicileri), lokus kontrol bölgeleri ve matriks bağlanma bölgelerini içermektedir.
17 Enhansır ve silensırlar Tipik protein kodlayan genler belli bir mesafede aktif olabilen çok sayıda enhansır içerir. Bunlara benzer olup gen aktivitesini baskılayan elementler ise silensır olarak adlandırılır. Bu elementler transkripsiyonun başlangıç noktasından bp veya daha fazla uzakta bulunurlar. Enhansırların ayırıcı özelliği promotor elementlerinden farklı olarak promotordan yukarıda aşağıda veya bir intronun içinde bulunabilmeleri ve promotora göre herhangi oryantasyonda olduklarında fonksiyon gösterebilmeleridir. Tipik bir enhansır 500 bp uzunluktadır ve birkaç farklı transkripsiyon faktörü için 10 adet bağlanma bölgesi içerebilir. enhansırlar genin promotor aktivitesini ya bütün dokularda yada doku spesifik olarak veya gelişme seviyesinde spesifik olarak bazı durumlarda artırırlar. silensırlar ise genin promotor aktivitesini azaltırlar. Enhansırlar ve silensırlar gen promotorundan epeyce uzakta fonksiyonel olabildiklerinden yakınlarındaki uygun olmayan diğer gen promotorları üzerindede potansiyel aktifleştirici veya susturucu olabilirler. Fakat bu problemi izolatör olarak adlandırılan diğer bir uzun menzilli element çözmektedir.
18 izolatörler Ökaryotik genomlar genlerce zengin ökromatin ve genlerce fakir oldukça yoğunlaşmış heterokromatin olmak üzere iki bölgeye ayrılırlar. Heterokromatin bölge komşusu DNA nın tarafınada uzama eğilimi gösterdiğinden aktif genlerin hemen yakında olması durumunda uzamanın önlenmesi için doğal bariyerlerin olması önemlidir. DNA izi elementi olan izolatör, tipik olarak bp uzunluğundadır ve iki farklı fonksiyonu bulunmaktadır. 1. kromatin sınırlandırıcı: izolatörler heterokromatin ve ökromatin bölgeleri arasındaki sınırları işaretler. 2.Enhansır ve silensırları bloklama aktivitesi: izolatörler enhansır silensır aktivitelerini bloklayarak komşu genin uygun olmayan şekilde aktive olmasına veya baskılanmasına mani olur.
19 Tipik olarak izolatörler dizi spesifik DNA bağlanma proteinleri için kümelenmiş bağlanma bölgelerini içerir. Enhansırları ve silensırları bloklayan mekanizma helen bilinmiyor. Önerilen modele göre izolatörler DNA yı subnükleer bölgeye bağlarlar. Bir ilmek oluşturarak bir genin promotorunu diğerinin enhansırından ayırır. Omurgalıların Beta globin lokusu izolatör elementleri ve kromatin yapısındaki arasındaki etkileşimleri incelemek için harika bir modeldir. Araştırıcılar beta globin lokuslarında beta globin genlerine çok yakın olan heterokromatini bu genlerden ayıran bir kromatin sınırını karakterize ettiler. Bu sınır DNAazI e hipersensitif bölgede bulunan HS4 tür. Dnaz I e hipersensitif bölgeler, aktif genlerin ve düzenleyici elementlerin ayırıcı bir özelliğidir.
20 Lokus kontrol bölgeleri (LCR) aktif kromatinin fonksiyonel domainini organize eden ve devamlılığını sağlayan DNA dizileridir. Ayrıca aşağısındaki genlerin transkripsiyonunu artıran bölgelerdir. Bazen LCL ler transkripsiyon artırıcılar olarak tanımlansalarda klasik enhansır elementlerinden oryantasyona bağlı olarak çalışmaları yönüyle ayrılırlar.
21 Matriks tutunma bölgeleri Gen ekspresyonunun temel moleküler mekanizmalarının aydınlatılması için gerçekleştirilen çalışmaların çoğunluğu basit test tüplerinde gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte hücre nukleusundaki kromatinin üç boyutlu yapısının transkripsiyonal kontrolde önmeli rol oynadığı görülmektedir. Yapılan araştırmalardan elde edilen sonuçlar ökaryotik kromatinin birbirinden bağımsız looplar halinde organize olduğunu gösteren delillerin sayısı artmaktadır. Histon ekstrasyonunun ardından bu looplar yoğun boyanmış matrikse veya kromozom iskeletine demirlenmiş DNA halesi olarak görülebilirler. Looplar genomda kb lik aralıklarla bulunabilen spesifik DNA dizilerinin olmasına bağlı olarak oluşurlar.
22 Bu DNA dizileri metafaz hücrelerinde yapılan boyamalarda görüldüğünde iskelet tutunma bölgeleri olarak adlandırılırken interfaz hücrelerinde görüldüklerinde ise matriks tutunma bölgeleri olarak adlandırılırlar. MAR ların genomu herbirinin ortalama büyüklüğü 70 kb olan yaklaşık kromatin loopu halinde organize ettiği düşünülmektedir. Loop içerisindeki aktif gen domainlerinin 4 kb kadar küçük olabildiği inaktif kromatin bölgelerinin ise 200 kb a kadar büyüklükte domainler olabildiği bilinmektedir. MAR olarak tanımlanmış olan dizilerin %70 den fazlası AT zenginidir. MAR-matriks etkileşimleri üzerine yapılan çalışmalar bağlanmanın DNA nın primer dizisi ile ilişkili olmadığını göstermektedir. Bunun yerine AT zengini bölgelerde açılma eğilimi olan DNA nın sekonder yapı oluşturma potansiyelinin daha fazla önemi vardır. Ayrıca MAR ların bazıları GC zengindir ve potansiyel olarak Z formunda DNA meydana getirirler. Genellikle MAR lar 5 ve 3 flanking diziler içindeki enhansırların yakınlarında bulunurlar.
23 Gen ekspresyonunun doku spesifik ve gelişim evresine göre meydana gelmesinde bunların etkilerinin olduğu düşünülmektedir. Bunlar bu fonksiyonunu yerine getirirken transkripsiyon faktörlerini bölgeye getirdikleri ve birçok kromatini yeniden modelleyici için bağlanma platformu oluşturdukları düşünülmektedir. MAR ların bazıları topizomeraz II nin tanıma bölgelerini içerirler. looplarda iki tip nükleer matriks bağlanma bölgesinin olduğu önerilmektedir. Bunlar fakültatif özellikte olan fonksiyonel MAR ile sürekli olan yapısal MAR lardır. Yapısal MAR lar bağlanmada görev yaparken fonksiyonel MAR lar ise daha dinamiktir ve genlerin nükleer matrikse getirilmesine yardım ederler.
24 Fonksiyonel MAR lar geri dönüşümlü olarak nükleer matriks bileşenleri ile temas ederler. Bu temas doku spesifik proteinlerle olan spesifik etkileşimlerle değiştirlebilir. Örneğin SATB 1 özel AT zengin bölgeye bağlanma proteini en iyi tanımlanmış olan MAR bağlanma proteinlerinden birisidir. SATB 1 tercihen immün sistemindeki T hücrelerinin öncüsü olan timositlerde ekspre edilir. Protein Kromatin loopunun tabanına bağlanır ve T hücresine spesifik olan gen regülasyonunda anahtar bir rol oynar.
MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM)
MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA (5. BÖLÜM) TRANSKRİPSİYONU (ÖKARYOTİK) STOPLAZMA DNA Transkripsiyon hnrna RNA nın işlenmesi mrna G AAA Eksport G AAA NÜKLEUS TRANSKRİPSİYONU (PROKARYOTİK) Stoplazma
DetaylıReplikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
Replikasyon, Transkripsiyon ve Translasyon Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ DNA replikasyonu DNA nın replikasyonu, DNA molekülünün, sakladığı genetik bilgilerin sonraki nesillere aktarılması için kendi kopyasını
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
DetaylıRNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri
RNA Yapısı ve Katlanması, Hücrede Bulunan RNA Çeşitleri RNA (Ribonükleik Asit) Nükleik asitler, Friedrich Miescher tara2ndan 1869'da keşfedildi. İl=haplı bandajlardan izole edilen bu maddeye nüklein adını
DetaylıHücrede Genetik Bilgi Akışı
Hücrede Genetik Bilgi Akışı 1) Genomun korunması DNA nın tam olarak kopyalanması ve hücre bölünmesiyle yeni kuşak hücrelere aktarılması 2) Genetik bilginin çevrimi Hücre içerisinde bilginin DNA dan RNA
Detaylı7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
7. PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Prokaryotlar gen ifadesini çevre koşullarına göre düzenler 2. E. Coli de laktoz metabolizması 3. Lac operonu negatif kontrol 4. CAP pozitif kontrol
Detaylıhendisliği BYM613 Genetik MühendisliM Tanımlar: Gen, genom DNA ve yapısı, Nükleik asitler Genetik şifre DNA replikasyonu
BYM613 Genetik MühendisliM hendisliği Hacettepe Üniversitesi Biyomühendislik BölümüB 2012-2013 2013 Güz G z DönemiD Salı 9.00-11.45, D9 Dr. Eda Çelik-AKDUR edacelik@hacettepe.edu.tr İçerik Tanımlar: Gen,
DetaylıKALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ
KALITSAL MOLEKÜLÜN BİÇİMİ ve ORGANİZASYONU PROF. DR. SERKAN YILMAZ Değişik canlı gruplarında kalıtsal molekülün çeşidi, sayısı, biçimi ve organizasyonu bakımından farklılıklar bulunur. Ortak özellik: nükleik
DetaylıTRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ
TRANSLASYON VE DÜZENLENMESİ TRANSLASYON Translasyonda nükleik asit kullanılır fakat son ürün bir nükleik asit değil proteindir. Translasyon mekanizması 4 ana bileşenden oluşmaktadır: 1. mrnalar 2. trnalar
DetaylıTranskripsiyon ve Transkripsiyonun Düzenlenmesi
MBG 505 BAKTERİ GENETİĞİ Transkripsiyon ve Transkripsiyonun Düzenlenmesi Emrah ÖZÇELİK Ribonükleik asit (RNA) 3 tip RNA Mesajcı RNA (mrna) (genetik seviyede) Transfer RNA (trna) Ribozomal RNA (rrna) (fonksiyonel
DetaylıBiyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13. Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi
Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 13 Ökaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi
DetaylıTRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ
İ.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Moleküler Biyoloji ve Genetik TRANSKRİPSİYON AŞAMASINDA KROMATİN YAPININ DÜZENLENMESİ Merve YILMAZER 2601120219 İÇERİK Kromatin ve nükleozom yapısı Transkripsiyon aşamasında
DetaylıTRANSLASYON VE TRANKRİPSİYON
TRANSLASYON VE TRANKRİPSİYON GEN İFADESİ (GEN EKSPRESYONU) Gen ifadesinin düzenlenmesi çeşitli aşamalarda olur: 1) Primer transkriptlerin oluşumu 2) Primer mrna dan matür (olgun) mrna oluşumu 3) mrna nın
DetaylıTRANSLASYON ve PROTEİNLER
TRANSLASYON ve PROTEİNLER Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 13 Aralık 2016 mrna daki baz sırasının kullanılarak amino asitlerin doğru sıra ile proteini oluşturmasını kapsayan olayların tümüne Translasyon veya
DetaylıÇekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph
NUKLEUS Bir hücrenin tüm yapılarının ve etkinliklerinin kodlandığı kromozomu Ayrıca, DNA sını dublike edecek ve 3 tip RNA yı ribozomal (rrna), haberci (mrna) ve transfer (trna)-sentezleyecek ve işleyecek
DetaylıBiyoteknoloji ve Genetik II. Hafta 8 TRANSLASYON
Biyoteknoloji ve Genetik II Hafta 8 TRANSLASYON Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com TRANSLASYON Translasyon a. mrna ribozoma
DetaylıGLOBİN GEN REGÜLASYONU
GLOBİN GEN REGÜLASYONU GLOBİN GENLERİN REGÜLASYONU Her bir globin genin dokuya ve gelişime spesifik ekspressiyonu regülatör dizilimdeki transkripsiyon faktörlerinin etkisi ile sağlanmaktadır. Globin
DetaylıPROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU. ve REGÜLASYONU. (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler)
PROKARYOTLARDA GEN EKSPRESYONU ve REGÜLASYONU (Genlerin Gen Ürünlerine Dönüşümünü Kontrol Eden Süreçler) Nihal EYVAZ (050559015) Şerife OKAY (050559025) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi Gen
DetaylıDNA Replikasyonu. Doç. Dr. Hilal Özdağ. A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: /202 Eposta:
DNA Replikasyonu Doç. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/202 Eposta: hilalozdag@gmail.com 1 Watson ve Crick Gözümüzden kaçmamış olan bir nokta da.. Replikasyon
DetaylıBAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ
BAKTERİLERİN GENETİK KARAKTERLERİ GENETİK MATERYALLER VE YAPILARI HER HÜCREDE Genetik bilgilerin kodlandığı bir DNA genomu bulunur Bu genetik bilgiler mrna ve ribozomlar aracılığı ile proteinlere dönüştürülür
Detaylı15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ
15- RADYASYONUN NÜKLEİK ASİTLER VE PROTEİNLERE ETKİLERİ İyonlaştırıcı radyasyonların biyomoleküllere örneğin nükleik asitler ve proteinlere olan etkisi hakkında yeterli bilgi yoktur. Ancak, nükleik asitlerden
DetaylıTranskripsiyon (RNA Sentezi) Dr. Mahmut Çerkez Ergören
Transkripsiyon (RNA Sentezi) Dr. Mahmut Çerkez Ergören Transkripsiyon Transkripsiyon DNA molekülündeki bilginin RNA nükleotid dizisi haline çevrilmesi işlemidir. (DNA dan RNA sentezlenmesi) Hücre içi genetik
DetaylıDers 8 trna-rrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri
Ders 8 trna-rrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri mrna trna - rrna Taşıyıcı (transfer) RNA (trna) Nispeten küçük moleküllerdir. Bir öncu molekülün nükleusta işlenmesiyle oluşurlar. trna molekülleri, mrna
Detaylı8 - ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
8 - ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Başlıklar 1. Ökaryot gen düzenlenmesi farklı basamaklarda olabilir 2. Kromatin modifikasyonları 3. Transkripsiyonun düzenlenmesi 4. Transkripsiyon sonrası düzenlenme
DetaylıProkaryotik promotor
Transkripsiyon Transkripsiyon-Replikasyon Farkları 1.Replikasyon sırasında tüm kromozom kopyalanır fakat transkripsiyonda sadece bir gen bölgesi kopyalanabilir. 2. Transkripsiyon düzeyi organizmanın o
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA
MOLEKÜLER BİYOLOJİ DOÇ. DR. MEHMET KARACA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ DNA Düzeyinde Gen Ekspresyonu Düzenlemesi Transkripsiyonel Düzeyde Gen Ekspresyonu Düzenlenmesi Post-transkripsiyonel Düzeyde Gen Ekspresyonu
DetaylıTanımlamalar PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON. Protein sentezi ;translasyon. mrna ; Genetik şifre 1/30/2012. Prof Dr.Dildar Konukoğlu
PROTEİN SENTEZİ; TRANSLASYON Prof Dr.Dildar Konukoğlu DNA SENTEZİ DNA DNA RNA sentezi DNA mrna Protein sentezi mrna Protein Tanımlamalar Replikasyon Replikasyon Transkripsiyon Transkripsiyon Translasyon
DetaylıGEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ
GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ Hazırlayan: Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER Gen Ekspresyonun Kontrolü Kontrol genellikle transkripsiyon başlangıç düzeyinde gerçekleşir. Transkripsiyonda düzenleyici proteinler tarafından
DetaylıGenetik Şifre ve Transkripsiyon
Genetik Şifre ve Transkripsiyon Prof. Dr. Sacide PEHLİVAN 12 Aralık 2016 RNA (Ribonükleik Asit): Ribonükleotid Polimeri Tek zincirli bir moleküldür. İçerdiği şeker ünitesi riboz dur. DNA dan baz içeriği
DetaylıDNA dan Kromozomlara
DNA dan Kromozomlara Giriş DNA nın genetik bilgiyi barındırdığının anlaşılmasından sonra; DNA nın genler halinde nasıl organize olduğu ve Genetik işlevin kromozomlar halinde nasıl organize olduğu araştırılmaya
DetaylıNon-coding RNA Molekülleri
Non-coding RNA Molekülleri Dersin Sorumlusu: Dr. Hatice MERGEN Dersin adı: Proteomik ve Genomik Hazırlayan: Çiğdem KAPLAN 2004 2005 GÜZ Non-Coding RNAs (Kodlama Yapmayan RNA lar) Genom projesinin ilk hedefi,
DetaylıDNA nın kromozom biçiminde paketlenmesi
DNA nın kromozom biçiminde paketlenmesi DNA paketlenmesi 1. Paketlenme sorunu 2. Kromatin yapı düzeyleri (nukleosomlar, 30-nm fiber, looplar, bandlar) 3. Histon kodu aktif ve inaktif diziler içerir 4.
DetaylıKonu 4 Genetik Şifre ve Transkripsiyon
PowerPoint Lecture Presentation for Concepts of Genetics Ninth Edition Klug, Cummings, Spencer, Palladino Konu 4 Genetik Şifre ve Transkripsiyon Yrd. Doç. Dr. Aslı Sade Memişoğlu Copyright Copyright 2009
DetaylıGenetik şifre, Transkripsiyon ve Translasyon ASLI SADE MEMİŞOĞLU
Genetik şifre, Transkripsiyon ve Translasyon ASLI SADE MEMİŞOĞLU Giriş DNA nın genetik bilgiyi barındırdığının anlaşılmasından sonra; DNA nın genler halinde nasıl organize olduğu ve Genetik işlevin kromozomlar
Detaylı2. Histon olmayan kromozomal proteinler
12. Hafta: Nükleik Asitler: Nükleik asitlerin yapısal üniteleri, nükleozitler, nükleotidler, inorganik fosfat, nükleotidlerin fonksiyonları, nükleik asitler, polinükleotidler, DNA nın primer ve sekonder
DetaylıRİBOZOM YAPI, FONKSİYON BİYOSENTEZİ
RİBOZOM YAPI, FONKSİYON VE BİYOSENTEZİ Ribozom Palade adlı araştırıcı tarafından elektron mikroskop ile tanımlanmıştır. Viruslar hariç tüm canlılarda bulunan bir membranla çevrili olmayan organellerdir.
DetaylıHÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA
HÜCRE #6 HÜCRE İSKELET ELEMANLARI ÇEKİRDEK SELİN HOCA HÜCRE İSKELET ELEMANLARI Sitoplazmanın içinde bulunan özel proteinlerdir. 3 çeşit hücre iskelet elemanı bulunur. Her iskelet elemanının görev ve yapısı
DetaylıYrd.Doç.Dr. Yosun MATER
* Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER *Genom ve DNA replikasyonu *Bir birey tarafından taşınan genetik materyalin tamamı genom olarak adlandırılır. *Genomun gen içeren bölümü genik DNA olarak adlandırılır. * Gen nedir?
DetaylıÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ
ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ Seçici gen ifadesi embriyonun gelişmesini sağlayan 4 temel işlevi denetler: 1. Hücre çoğalması 2. Hücre farklılaşması 3. Hücre etkileşimleri 4. Hücre hareketi HÜCRE
DetaylıGOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I III. KURUL
III. Kurul Hücresel Metabolizma ve Moleküler Tıp III. Kurul Süresi: 6 hafta III. Kurul Başlangıç Tarihi: 23 Aralık 2009 III. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 1 2 Şubat 2010 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç.
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK
ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 12. Sınıf 1 GENDEN PROTEİNE
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 12. Sınıf 1 GENDEN PROTEİNE Protein sentezini tüm canlılar gerçekleştirir. Bir mrna molekülünde en fazla 64 çeşit kodon bulunur. DOĞRU YANLIŞ SORULARI Canlıların heterotrof beslenenleri
DetaylıCANLILARDA ÜREME. Üreme canlıların ortak özelliğidir. Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir
CANLILARDA ÜREME EYLÜL 3.HAFTA MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME Her canlının kendine benzer canlı meydana getirebilmesi üreme ile gerçekleşir Üreme canlıların ortak özelliğidir 3 4 Canlılar hücrelerden meydana gelir
Detaylıcdna Kitaplık Hazırlanışı
cdna Kitaplık Hazırlanışı Uzm.Bio.Veysel Sabri HANÇER İstanbul Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Doktora Programı 2602043040 Genetik Bilginin İki Kaynağı Vardır; Genomik DNA mrna Ökaryotlardaki
DetaylıGEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ VE DÜZENLENMESİ GEN İFADESİ
GEN EKSPRESYONUNUN KONTROLÜ VE DÜZENLENMESİ GEN İFADESİ Bir organizmanın genetik yapısını DNA da bulunan dntp dizileri belirler ve bu bilginin ifade edilmesi ise (Protein sentezi) RNA lar ile sağlanır.
DetaylıYrd.Doç.Dr. Yosun MATER
* Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER *Bitki nüklear, mitokondriyal ve kloroplast DNA'ları *Burada yer alan bugünkü bilgilerimizin çoğu, moleküler evrim mekanizması ve oranları kullanılarak
Detaylıb. Amaç: Gen anatomisi ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.
TIBBİ GENETİK I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: DNA ve RNA yapısının öğretilmesi. b. Amaç: DNA nın genetik materyal olmasında moleküler yapısının önemi ve RNA yapısının proteine geçiş ve gen ekspresyonu kontrolündeki
DetaylıMoleküler biyolojiye giriş. Doç.Dr.Pınar AKSOY SAĞIRLI
Moleküler biyolojiye giriş Doç.Dr.Pınar AKSOY SAĞIRLI Molecular biology terimi ilk kez Warren Weaver tarafından 1938 de kullanıldı. Hayatın fiziksel ve kimyasal olarak açıklanması olarak tanımlandı. 1977
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
DetaylıHAFTA IV DNA nın kalıtım materyali olduğunun anlaşılması DNA nın Yapısı
Biyoteknoloji ve Genetik I HAFTA IV DNA nın kalıtım materyali olduğunun anlaşılması DNA nın Yapısı Prof. Dr. Hilâl Özdağ Genetik materyal ; 1. Kendini eşleyebilmeli 2. Bilgi depolamalı 3. Bu bilgiyi ifade
DetaylıDNA REPLİKASYONU. Dr. Mahmut Cerkez Ergoren
DNA REPLİKASYONU Dr. Mahmut Cerkez Ergoren Arthur Kornberg 1959 Nobel Ödülü "the mechanisms in the biological synthesis of DNA DNA Replikasyonu Replikasyon genetik materyalin tamamen kendi benzeri yeni
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 1) Canlılarda özelliklerin genlerle kontrol edildiği ve her genin en az bir özellikten sorumlu olduğu bilindiğine göre, I. Diploid canlılarda her özellik için iki gen bulunması
DetaylıGenden proteine Genler, transkripsiyon ve translasyon yolu ile proteinleri belirler Transkripsiyon, DNA yönetiminde RNA sentezidir Ökaryotik
Genden proteine Genler, transkripsiyon ve translasyon yolu ile proteinleri belirler Transkripsiyon, DNA yönetiminde RNA sentezidir Ökaryotik hücreler, transkripsiyondan sonra RNA yı değişikliğe uğratırlar
DetaylıIII-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler
III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler
DetaylıHücre çekirdeği (nucleus)
Hücre çekirdeği (nucleus) Toplam hücre hacmının 1/20-1/10'unu kapsar. Değişik hücrelerde mekanik etkilerle, yer ve şekil değiştirebilir, bu nedenle hücrelerde farklı şekillerde görülebilir. Çekirdek, hücre
DetaylıDersin Amacı. Organel Genomları. Mitokondri ve Kloroplast. Enerji kaynakları 1/8/14. Doç. Dr. Metin Aytekin
Organel Genomları Dersin Amacı Doç. Dr. Metin Aytekin Mitokondriyal nın özelliklerini kavramak Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 7 Ocak 2014 Nükleer Genom 3000 Mb ~80.000
DetaylıÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
ÖKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Giriş Çok hücreli ökaryotlarda gen ifadesinin farklı şekillerde düzenlenmesi, embriyonik gelişim için son derece önemlidir. Örn; pankreas hücreleri retinal pigmet
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıDers 10 - Diğer küçük kodlamayan RNA lar
Ders 10 - Diğer küçük kodlamayan RNA lar ü Yüksek organizmalar ait proteomlar nispeten durağandır. ü Bir bireyde diğer insanlara göre her haploid genomun ~3.000.000 dizisinin farklı olmasına rağmen, bu
DetaylıMOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI
MOLEKÜLER 2014-2015 BİYOLOJİ LABORATUVARI GÜZ DÖNEMİ MOLEKÜLER BİYOLOJİ LABORATUVARI 7.HAFTA DERS NOTLARI GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ BİYOLOJİ BÖLÜMÜ Sayfa 1 / 6 1. RFLP (RESTRİKSİYON PARÇA UZUNLUK
DetaylıDNA dan Kromozomlara
DNA dan Kromozomlara Giriş DNA nın genetik bilgiyi barındırdığının anlaşılmasından sonra; DNA nın genler halinde nasıl organize olduğu ve Genetik işlevin kromozomlar halinde nasıl organize olduğu araştırılmaya
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 32. ADIM HÜCRE 9- SİTOPLAZMA
ADIM ADIM YGS-LYS 32. ADIM HÜCRE 9- SİTOPLAZMA 2) Sitoplazma Hücrenin içini dolduran sıvıdır. İçinde inorganik ve organik maddeler vardır. Ayrıca görevleri birbirinden farklı olan organeller de bulunur.
DetaylıHafta VIII Rekombinant DNA Teknolojileri
GENETĐK 111-503 Hafta VIII Rekombinant DNA Teknolojileri Doç.Dr. Hilâl Özdağ Rekombinant DNA Teknolojisi Amaç Spesifik DNA dizilerinin yerlerinin belirlenmesi. DNA nın belirli noktalardan kesilmesi Belirli
DetaylıPROTEİN SENTEZİNİN DÜZENLENMESİ VE AŞAMALARI
PROTEİN SENTEZİNİN DÜZENLENMESİ VE AŞAMALARI Protein Sentezinin Düzenlenmesi Edward TATUM 1940 yılında bir gen bir enzim hipotezini ileri sürmüştür. Bu hipotez daha sonra bir gen bir protein haline gelmiştir.
DetaylıKök Hücre ve Farklılaşma
Kök Hücre ve Farklılaşma Kök Hücre Erişkin ve embriyonik kök hücreler farklılaşarak soma7k hücreleri oluştururlar. Kök hücre Progenitör hücre Farklılaşmış hücre Neden Farklılaşmaya İh7yaç Duyulur Tek hücreli
DetaylıMİTOKONDRİ Doç. Dr. Mehmet GÜVEN
MİTOKONDRİ Doç.. Dr. Mehmet GÜVENG Hemen hemen bütün b ökaryotik hücrelerde ve ökaryotik mikroorganizmalarda bulunur. Eritrositlerde, bakterilerde ve yeşil alglerde mitokondri yoktur. Şekilleri (küremsi
DetaylıBiochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University
Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi
DetaylıHÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ
HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ *Hücrenin yaşam döngüsü: Hücrenin; bir bölünme sonundan, ikinci bir bölünme sonuna kadar olan zaman sürecinde; geçirdiği yaşamsal olaylara hücrenin yaşam döngüsü denir. Hücreler,
DetaylıProkaryotlarda durum. Gen düzenleyici proteinler ve gen anlatımının düzenlenmesi 11.10.2012
Gen düzenleyici proteinler ve gen anlatımının düzenlenmesi Prokaryotlarda durum 2 PROKARYOTLARDA GEN ANLATIMININ NEGATĐF KONTROLÜ Negatif Đndüklenebilen Operonlarda, düzenleyici bir repressör normalde
DetaylıPROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ
PROKARYOTLARDA GEN İFADESİNİN DÜZENLENMESİ Gen ifadesi nasıl kontrol edilir? q Genlerin açılıp kapanabildiğini ifade eden görüşleri destekleyen kuvvetli kanıtlar bulunmaktadır. q Örneğin, E. coli proteinlerinin
DetaylıArtan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi
Bugün gelinen noktada genetik Artan bilgi ile birlikte hasta ve ailelerin bilinçlendirilmesi «Genetik bilgiden hastaların ve ailelerin yararlanması için tüm sağlık çalışanları insan genetiğinin temelinde
Detaylı8. KONU: VİRAL KOMPONENTLERİN BİYOLOJİK FONKSİYONU Kodlama: Her virüs kendine özgü proteini oluşturmakla birlikte, proteinde nükleik asidi için
8. KONU: VİRAL KOMPONENTLERİN BİYOLOJİK FONKSİYONU Kodlama: Her virüs kendine özgü proteini oluşturmakla birlikte, proteinde nükleik asidi için koruyucu kalkan görevi görmektedir. Protein kendi kendine
DetaylıTransgenik Hayvan Üretimi. Hayvancılıkta biyoteknoloji dersi
Transgenik Hayvan Üretimi Hayvancılıkta biyoteknoloji dersi TRANSGENİK HAYVAN TEKNOLOJİSİ Transgenik hayvanlar gen transferi yoluyla hücrelerinde yabancı genleri taşıyan hayvanlardır. Çiftlik hayvanlarına
DetaylıBİYOLOJİYE GİRİŞ. Canlılığın bilimsel olarak araştırılmasıdır.
BİYOLOJİYE GİRİŞ Canlılığın bilimsel olarak araştırılmasıdır. Biyolojik Organizasyon; Her düzeydeki biyolojik organizasyon belirgin özelliklere sahiptir. Her türlü maddenin kimyasal yapıtaşları olan ve
DetaylıÖKARYOTİK GENOMLARIN ORGANİZASYONU VE KONTROLÜ
ÖKARYOTİK GENOMLARIN ORGANİZASYONU VE KONTROLÜ Prokaryotik kromatinin paketlenmesi Bakteri DNA sı bile paketlenir. Bakteri genomu sadece birkaç milyon nükleotit çifti içermektedir. Önceleri bakteri kromozomunun,
DetaylıGENOMUN YAPISI. Genom Nedir? Gen ve Genomun tanımı Genom Büyüklükleri DNA Dizi Tipleri 11/11/14. Doç. Dr. Metin Aytekin www.metinaytekin.
GENOMUN YAPISI Gen ve un tanımı Büyüklükleri Dizi Tipleri Doç. Dr. Metin Aytekin www.metinaytekin.com Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı 11 Kasım 2014 Nedir? Bir organizmanın
DetaylıDers 5 - mrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri - II -
Ders 5 - mrna yapısı, İşlenmesi ve İşlevleri - II - Pre-mRNA (hnrna) cap mrna AAAAAAAAAAAAA RNA Splicing Ökaryot genlerinin çoğu intron içerir ve bu diziler protein kodlamazlar trna ve rrna genlerinde
DetaylıGen Đfadesi, tespiti ve ölçülmesi
Gen Đfadesi, tespiti ve ölçülmesi Doç. Dr. Hilâl Özdağ Eposta: ozdag@medicine.ankara.edu.tr Tel: 2225826/202 Ders Notları Đçin: http://bteml.biotek.ankara.edu.tr/wiki/index.php/ana_sayfa adresinden Genombilimde
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1
HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 Hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına hücre döngüsü denir. Hücreler belli
DetaylıMayoz Bölünmenin Oluşumu
MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? 03 Ocak 2012, 23:39 Osman BEDEL MAYOZ BÖLÜNME NEDİR? Kromozom sayılarının nesiller boyu sabit tutulması mayoz bölünme ile sağlanır. Mayoz özel bir hücre bölünmesidir. Bu bölünme ile
DetaylıMİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015
Canlıların prokaryot ve ökoaryot olma özelliğini hücre komponentlerinden hangisi belirler? MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015 B. Stoplazmik membran C. Golgi membranı D. Nükleer membran E. Endoplazmik retikulum
DetaylıTarifname. ENDOJEN MAGP1 EKSPRESYONU ARTIM NĠTELĠĞĠ SERGĠLEYEN LĠPOLĠTĠK BĠLEġENLER ĠÇEREN BĠR KOMPOZĠSYON
1 Tarifname ENDOJEN MAGP1 EKSPRESYONU ARTIM NĠTELĠĞĠ SERGĠLEYEN LĠPOLĠTĠK BĠLEġENLER ĠÇEREN BĠR KOMPOZĠSYON Teknik Alan Buluş, endojen magp1 ekspresyonu artıma yönelik oluşturulmuş, lipolitik bileşenler
DetaylıGENETİK İFADENİN DÜZENLENMESİ
GENETİK İFADENİN DÜZENLENMESİ Gelişiminin ya da hayat döngüsünün herhangi bir zamanında bir hücrede ifade edile gen ürünlerinin miktar ve ifade zamanlarının geri döndürülebilen mekanizmalarla kontrolüdür.
DetaylıMustafa EMREM
Mustafa EMREM 162161022 Bakterilerdeki transformasyonun ilk kanıtları İngiliz bilim adamı Frederick Griffith tarafından elde edilmiştir. Genetik materyal aktarımı Dikey Gen Transferi ebeveyn ile yavru
DetaylıProf Dr Muhsin KONUK. Ökaryotik. gen düzenlenmesi d. prokaryotlardan çok farklıdır. prokaryotlardan
Bu konunun hazırlanmas rlanmasında; nda; Prof Dr Muhsin KONUK Genetik (Kavramlar); WS Klug,, MR Cummings in orijinal kitabı (Prentice Hall,, 1994) ve Türkçe ye çevirisi (Çeviri( ed., C Öner; Palme yayınc
Detaylı12. SINIF KONU ANLATIMI 2 DNA VE RNA
12. SINIF KONU ANLATIMI 2 DNA VE RNA DNA (DEOKSİRİBONÜKLEİK ASİT) Temel nükleik asittir. Prokaryot hücrelerin sitoplazmasında, ökaryot hücrelerde çekirdek, mitokondri ve kloroplast organelinde bulunur.
DetaylıÇukurova Üniversitesi. Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü
RNA TEK ZINCIRLIDIR Nükleik asitlerin ikinci çeşidi ribonükleik asit ya da RNA'dır; bu moleküller DNA'ya benzer ancak; RNA'da deoksiriboz yerine riboz şekeri Azotlu baz timin yerine urasil RNA'nın çoğunlukla
DetaylıPlastid Kloroplast DNAsı
Plastid Kloroplast DNAsı Plastid cpdna boyutları 70,000 bp (70 kb) - ~2,000,000 bp (2,000 kb), çoğunlukla 250,000 bp (250 kb)den küçük Kara bitkilerinde 120 170 kb 70 kb - Epifagus ~2,000 kb (?) - Acetabularia
DetaylıHücre içinde bilginin akışı
Hücre içinde bilginin akışı 1 DNA Çift Zincir Heliks 2 Hücre Çekirdeği ve Çekirdek Zarının Yapısal Organizasyonu Hatırlıyor musunuz? DNA Kromatin Kromatid Kromozom RNA Protein Çekirdek Çekirdekcik Nükleotid
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 43. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-3 BAKTERİLER ALEMİ
ADIM ADIM YGS-LYS 43. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI-3 BAKTERİLER ALEMİ BAKTERİLER ALEMİ Prokaryot hücre yapısına sahip olan tek hücreli canlıların oluşturduğu alemdir. Mikroskobun icadından sonra keşfedilmişlerdir.
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI. 10. Sınıf
YAZILIYA HAZIRLIK TEST SORULARI 10. Sınıf 1) Hücre döngüsünün interfaz evresini yeni tamamlamış bir hücre ile bu hücrenin döngü sonunda oluşturduğu yeni hücrelerde; I. DNA miktarı II. Gen Sayısı III. Gen
DetaylıCanlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür.
HÜCRE BÖLÜNMELERİ Canlılarda mitoz, amitoz ve mayoz olmak üzere üç çeşit bölünme görülür. I. MİTOZ BÖLÜNME Mitoz bölünme tek hücreli canlılardan, çok hücreli canlılara ve insana kadar bir çok canlı grubu
DetaylıÖkaryotik hücrelerde hücrenin toplam
Güncel Gastroenteroloji Çekirdek Bio. Tolunay BEKER Ankara Üniversitesi, Hepatoloji Enstitüsü, Ankara Ökaryotik hücrelerde hücrenin toplam a ırlı ının % 0 nunu te kil eden çekirdek bulunur.çekirdek iki
DetaylıDersin Amacı. Başlıca hücresel sinyal yolaklarının öğrenilmesi Sinyal yolaklarının işlevleri hakkında bilgi sahibi oluynmasıdır.
Dersin Amacı Başlıca hücresel sinyal yolaklarının öğrenilmesi Sinyal yolaklarının işlevleri hakkında bilgi sahibi oluynmasıdır. Hücre Sinyal İle3m Yolları Çok hücreli (mul>cellular) organizmalarda hücrelerin
DetaylıYrd.Doç.Dr. Yosun MATER
* Yrd.Doç.Dr.Yosun MATER Yrd.Doç.Dr. Yosun MATER *Evrimsel açıdan genlerin çoğaltılmasının önemi ilk defa Haldane (1932) ve Muller (1935 ) tarafından önerildi ve tanımlandı. *Evrimsel açıdan bir genin
DetaylıHÜCRE SİKLUSU. Hücrenin bir bölünme sonundan diğer ikinci bölünme sonuna kadar geçen devrine hücre siklusu adı verilir.
HÜCRE SİKLUSU Hücrenin bir bölünme sonundan diğer ikinci bölünme sonuna kadar geçen devrine hücre siklusu adı verilir. Mitoz (M), G 1 (= 1. Aralık), Sentez (S) ve G 2 olmak üzere birbirini izleyen dört
DetaylıPaleoantropoloji'ye Giriş Ders Yansıları
ANT139 PALEOANTROPOLOJİ YE GİRİŞ Genetiğin Basit Temelleri, Kavramlar, Mendel Genetiği, Gen Aktarımı 3. Ders Canlılığı anlayabilmek için moleküler seviyeye inmek gerekir! Hücre Yaşayan organizmaların temel
DetaylıBiyoteknoloji ve Genetik I Hafta 12. Prokaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi
Biyoteknoloji ve Genetik I Hafta 12 Prokaryotlarda Gen İfadesinin Düzenlenmesi Prof. Dr. Hilal Özdağ A.Ü Biyoteknoloji Enstitüsü Merkez Laboratuvarı Tel: 2225826/125 Eposta: hilalozdag@gmail.com Gen İfadesi
DetaylıCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/38405 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Balcıoğlu, Hayri Emrah Title: Role of integrin adhesions in cellular mechanotransduction
Detaylı