8. SINIF KAZANIM TESTİ

Transkript

1 2. SEVR NTLŞMSI LOZN NTLŞMSI oğazlar, Türk oğazları Türk deleges n n yer başkanlığında oğazaları almadığı uluslararası aşkanı kurulacak b r boğazlar uluslararası Türk olan b r kom syonu boğazlar tarafından kom syonu dare yönet lecekt r. edecekt r. Osmanlı Devlet n n Yunanlılar savaş gel r kaynaklarına el tazm natı olarak konularak İt laf Türklere Devletler n n Karaağaç masrafları kasabasını karşılanacaktı. vereceklerd. HǾMÔQ Ñ ĖǾ MN Œ PMŌ ŇMÔ Irak ve rab stan dak Osmanlı toprakları İngiltere de kalacaktır. Çļ ʼn ye-irak Ŧś-Irak Türk sınırı anlaşmadan sonra İng ltere yle yapılacak olan kl görüşmelerle ç z lecekt r. Gayr müsl mlere çok zınlıklar Türk gen ş haklar vatandaşı tanınacaktır. sayılacaktır. Yukarıdak şemada Sevr ve Lozan arış ntlaşmaları'nın bazı alanlardak karşılaştırmalı maddeler ver lm şt r. Ver len b lg lerden yola çıkarak aşağıdak lerden hang s söylenemez üyük Taarruz Savaşı Mudanya teşkes ntlaşması Lozan arış ntlaşması Neden : İt laf devletler Lozan görüşmeler ne TMM ve İstanbul hükümet n b rl kte çağırmışlardı. zınlık Hakları Sınırlar Savaş Tazm natı oğazlar Görüşülen Konular 1. ) oğazlar meseles egemenl k haklarımıza aykırı b r şek lde çözülmüştür. ) Çözümü sonraya bırakılan sınır sorunlarımız vardır. ) Görüşülen bütün meseleler leh m ze sonuçlanmıştır. D) Yabancı devletler n ç şler m ze müdahales önlenmeye çalışılmıştır Sayfa 3 Yukarıdak kronoloj k olaylar sıralamasında soru şaret le ver len ve neden de bel rt len gel şme aşağıdak lerden hang s d r ) umhur yet n lanı ) TMM'n n açılması ) Saltanatın kaldırılması D) Hal fel ğ n kaldırılması 3. Kurtuluş Savaşı sonunda, M sak-ı M ll büyük ölçüde gerçekleşt r lm ş; tam bağımsızlık sağlanmıştı. Sıradak önem ver lmes gereken şey se kt sada yön vermek, ülkey kalkındırmak kısacası m ll ekonom ç n çalışmaktı. Mustafa Kemal'e göre ş md asıl ş kt sad bağımsızlığı ve kalkınmayı gerçekleşt rmekt. Ver len b lg lere göre aşağıdak lerden hang s bu alanda gerçekleşt r lm şt r ) İzm r İkt sat Kongres n n toplanması ) Tekal f- M ll ye Em rler n n yayınlanması ) Maar f Kongres 'n n toplanması D) şar verg s n n kaldırılması

2 Yukarıda ver len b lg ler n ortak özell ğ aşağıdak seçeneklerden hang s nde doğru ver lm şt r ) Kültürel gel şmey sağlamak ) Çeş tl alanlarda m ll leşmek ) M ll ekonom y kurmak D) atılılaşmayı sağlamak 5. şağıda M. Kemal tatürk dönem nde gerçekleşt r len bazı yen l kler ve yaşanan gel şmeler b r arada ver lm şt r. - Kılık-kıyafet kanunu - Takv m saat ve ölçülerde değ ş kl k - ğırlık ve uzunluk ölçüler nde değ ş kl k - Tekke, zav ye ve türbeler n kapatılması u yen l k ve gel şmelerle lg l aşağıda ver len yorumlardan hang s veya hang ler doğrudur atılı ülkelerle olan t car l şk ler m zde kolaylık sağlamak stenm şt r. II. Türk nsanının çağdaş b r görünüm kazanması sağlanmaya çalışılmıştır. III. Halkın d n duygularının st smar ed lmes n önlemeye yönel k çalışmalar yapılmıştır. I. 4. İzm r İkt sat Kongres : Yerl malı kullanılmalı kararının alınması. Türk Meden kanunu: İsv çre'den alınan kanunların Türk m llet n n sosyal yapısına göre yen den şek llend r lmes. Kabotaj Kanunu: Türk kara sularında gem şletme hakkının yabancılardan alınıp Türklere ver lmes. 6. Kılık-kıyafet nsanların hayat tarzlarını ve kültürler n yansıtan öneml göstergelerden b r s d r. Osmanlı Devlet zamanında g y m kuşam her m llet n kend örfüne göre düzenlenm şt r. Mustafa Kemal, Türk nsanının çağdaş b r görünüm kazanması ve g y mde b rl ğ n sağlanması ç n bazı çalışmalar yapmıştır. u çalışmalardan b r s Kastamonu'ya yaptığı gez de şapkayı tanıtması olmuştur. 25 Kasım 1925'te de şapka kanununun çıkarılmasında öneml b r rol oynamıştır. Yukarıda ver len met nden yola çıkılarak aşağıdak yorumlardan hang s yapılamaz ) Kılık-kıyafet çağdaşlaşmanın en öneml gösterges d r. ) Mustafa Kemal kılık-kıyafet konusunda Türk m llet ne öncülük etm şt r. ) Osmanlı Devlet zamanında kılık- kıyafet konusunda b rl k yoktur. D) Toplumların kültürel öğeler nden b r s de kılık-kıyafetler d r Mart 1924'te, TMM'de kabul ed len Tevh dtedr sat Kanunu le tüm yerl ve yabancı okullar M ll Eğ t m akanlığı'na bağlandı. Kız erkek öğrenc ler b r arada eğ t m görmeye başladı. Okulların parasız olması sağlandı. Okullarda okutulan d ğer dersler uygulamalı ve çağın gerekler ne uygun hale get r ld. Yukarıda Tevh d- Tedr sat kanunuyla lg l ver len b lg lerden hareketle aşağıdak yorumlardan hang s yapılamaz ) Tüm okullar devlet denet m altına g rm şt r. ) Geleneksel eğ t m n devam etmes sağlanmıştır. ) Derslerde yaparak yaşayarak öğrenme model ben msenm şt r. D) Karma eğ t me geç lm şt r. ) I, II ) I, II, III ) I, III D) II, III Sayfa 4

3 Mustafa Kemal 15 Ek m 1927'de Mecl ste 6 gün süren konuşmasında yılları arasındak gel şmeler anlatmıştır. M. Kemal Nutuk'u 1919 senes Mayıs'ın 19. günü Samsun'a çıktım. sözler yle başlayıp Türk gençl ğ ne seslen şle b t rm şt r. Sonradan Nutuk, Söylev adıyla tar h m zde yer n almıştır. M. Kemal bu konuşmasında; Osmanlı Devlet 'n n son günler n, M ll Mücadele yıllarını ve Türk ye umhur yet 'n n kuruluşunu anlatmıştır. ) I. Dünya Savaşı ndak yaşanan gel şmelere ) Erzurum ve S vas Kongreler ne ) Düzenl ordunun kurulmasına D) TMM'n n açılışına 9. TMM 1922 yılında saltanatı kaldırmış ve bdülmec t Efend 'y hal fe lan etm şt. bdülmec t Efend de nkılap karşıtlarının dayanak noktası hal ne gelm ş ve devlet başkanı g b hareket etm şt r. TMM bu gel şmelerden sonra 3 Mart 1924 tar h nde çıkardığı b r kanunla hal fel ğ kaldırmış ve bdülmec t' n hal fel ğ sona erm şt r. Yukarıda hal fel ğ n kaldırılma sürec yle lg l ver len b lg lerden yola çıkarak hang sonuca ulaşamayız Mart 1924 yılında TMM tarafından çıkarılan kanunla: I. Tevh d- Tedr sat Kanunu kabul ed lm şt r. II. Şer ye ve Evkaf Vekalet kaldırılmıştır. III. Erkan-ı Harb ye Vekalet kaldırılmıştır. IV. Hal fel k kaldırılmıştır. Yukarıda kısa tanıtımı yapılan Nutuk adlı eser okuyan b r k ş aşağıdak b lg lerden hang s ne ulaşamaz Yukarıda ver len 3 Mart 1924 tar hl kanunlarla lg l aşağıda ver len b lg lerden hang s yanlıştır ) Eğ t mde b rl k sağlanmıştır. ) umhur yet rej m n n önündek engellerden b r s kaldırılmıştır. ) Orduyla s yaset n b rb r nden ayrılması ç n çalışılmıştır. D) La kl ğe aykırı uygulamalar get r lm şt r. 11. Saltanatın kaldırılması : SİYSİ İzm r İkt sat Kongres : EKONOMİK Tevh d- Tedr sat : Kılık-kıyafet kanunu: : SOSYL Yukarıda nkılap-alan eşleşmes nde soru şaret le ver len yere aşağıdak seçeneklerden hang s get r l rse doğru tamamlanmış olur ) D n ) sker ) Eğ t m D) İkt sad ) Hal fel ğ n kaldırıldığı tar he ) Hal fel ğ n kaldırılma sebepler ne ) Son Osmanlı hal fes n n k m olduğu b lg s ne D) Hal fel ğ n TMM'ye geçt ğ ne Sayfa 5

4 12. art Part Terakk perver umhur yet Fırkası Serbest umhur yet Fırkası Olay Part n n kurucusu part y kapatmıştır. 14. tatürk'e İzm r'de gerçekleşt r lmek stenen su kast g r ş m sonuçsuz kalmış ve bu olay üzer ne M. Kemal:''en ölürsem yüce m llet m z n beraber yürüdüğümüz yoldan asla ayrılmayacağına em n m; bununla müster h m! Düşmanlarımız sted kler kadar ğrenç çarelere başvursunlar. Onların bu hareketler b z m nkılâp ateş m z söndüremez.'' sözünü söylem şt r. Sonuç Part kapatılmıştır. Menemen olayı gerçekleşm şt r ) Şeyh Sa t İsyanı ) Kub lay Olayı D) tatürk'e su kast g r ş m 13. şağıda Şeyh Sa t syanıyla lg l b lg ler ver lm şt r. Tar h : 13 Şubat1925 macı: umhur yet ve nkılâpları ortadan kaldırmak, esk rej m ger get rmek. Sonucu: -Takr r- Sükûn Kanunu çıkarıldı. -İst klal Mahkemeler kuruldu. -Olağanüstü önlemlerle syan bastırıldı. -Musul kaybed ld. u b lg lerden yola çıkarak aşağıdak sonuçlardan hang s ne ulaşamayız ) Ülkedek ç sorunlar dış pol t kayı olumsuz etk lem şt r. ) umhur yet ve yen l kler ortadan kaldırmaya yönel kt r. ) umhur yet n lanından sonrak yıllarda yaşanmıştır. D) Hal fel ğ n kaldırılmasına zem n hazırlamıştır. Yukarıdak tabloda soru şaret le ver len yere aşağıdak lerden hang s get r lmel d r ) Saltanatın kaldırılması Yukarıda anlatılan olaydan hareketle aşağıdak yorumlardan hang s ne ulaşılamaz ) Su kastın amacı nkılap hareket n sona erd rmekt r. ) Türk halkı yen l klere destek vermekted r. ) tatürk, yen l k hareket nde halka güvenmekted r. D) İzm r su kastını İt laf Devletler planlamıştır Hukukta b rl ğ sağlamak -Kadın erkek eş tl ğ n sağlamak - le hayatında çağın şartlarına uygun kurallar oluşturmak -Toplumsal l şk ler ve a le hayatını düzenlemek Yukarıda ver len maddeler n tümünü kapsayacak şek lde düzenlenen kanun aşağıdak şıkların hang s nde doğru olarak ver lm şt r ) Türk Meden Kanunu ) Tevh d- Tedr sat Kanunu ) Tekal f- M ll ye Kanunu D) Takr r- Sükun Kanunu Sayfa 6

5 D D D D EVP NHTRI Sayfa 7