ALTI SİGMA KÜÇÜK SÖZLÜĞÜ

Transkript

1 Alet Doğrusallığı (Gage Linearity) ALTI SİGMA KÜÇÜK SÖZLÜĞÜ Beklenen işlem aralığında değerlendirildiğinde, aletin kesinliğindeki değişkenliğin ölçüsü. Alet Kararlılığı(Gage Stability) Bir alet aynı master ı uzun bir süre içinde tekrar tekrar ölçtüğünde gözlenen değişkenlik. Alet Kesinliği(Gage Accuracy) Aynı parçalara ilişkin elimizde çok sayıda ölçüm bulunduğunda, değerlendirdiğimiz aletin ölçümleri ile master bir aletin ölçümleri arasındaki ortalama fark. Alet Tekrarlanabilirliği(Gage Repeatability) Alet Üretilebilirliği(Gage Reproducibility) Alfa Riski(Alpha Risk) Alternatif Hipotez (Alternative Hypotesis) Tek bir operatör bir aleti kullanarak rassal olarak sıralanmış bir grup parçayı tekrar tekrar ölçtüğünde gözlenen değişkenliğin ölçüsü. Çok sayıda operatör aynı aleti kullanarak rassal olarak sıralanmış parçaları tekrar tekrar ölçtüğünde gözlenen ortalama değişkenliğin ölçüsü. Gerçekte sıfır hipotezi doğru olduğunda, alternatif hipotezin kabul edilme olasılığı. Sıfır hipotezinin zıddı olarak, olayın rassal olmadığını gösteren bir açıklama. Alt Grup(Subgroup) Altı Sigma (Six Sigma) Özel nedenlerden bağımsız homojen nesneler veya olaylar oluşturulması. Bu iş alt grupların içindeki değişkenliğin minimize edilmesi ile yapılır. Bu durumda, anakütlenin merkezi eğiliminde veya değişkenliğinde meydana gelebilecek bir değişim alt gruplararası olarak yansıtılacaktır. Motorola tarafından süreç yeterliliğini milyonda parça sayısı olarak açıklayan terim. Uzun dönemde süreç ortalamasında 1,5 standart sapmalık kaymaya izin verildiğinde, bir Altı Sigma süreci milyonda maksimum 3,4 parçayı hatalı olarak üretir.

2 Alt Kontrol Limiti (Lower Control Limit) Anakütle (Population) Anlamlılık Testi (Test Of Significance) Araştırma (Research) Arka Plan Değişkenleri (Background variables) Süreç kontrol altında olduğunda süreçteki sapmanın en düşük noktasını gösteren yatay kesikli çizgi. Örneklemin çekildiği benzer birimlerden oluşan grup. Süreçteki bir veri kümesinin, önerilen bir değerden rassal değişkenlikten daha fazla bir farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesinde kullanılan istatistiksel genyöntem. Yeni bulunan fikirlerin ışığında kabul görmüş sonuçların değiştirilmesini amaçlayan eleştirel inceleme ve deneyler. Deneysel açıdan ilgilenmediğimiz ve sabit tutulan değişkenler. Bu değişkenler aynı zamanda çevre değişkenleri ve kontrol edilemeyen değişkenler adını da alırlar. Bunların etkileri sık sık önemsiz veya ihmal edilebilir varsayılır veya bunlar rassallaştırılarak ilgi duyduğumuz değişkenleri etkilememeleri garantilenir. Artık (Residual) Hata adını da alan açıklanamayan değişkenlik. Bir deneydeki veya bir regresyondaki faktörler tarafından açıklanamayan değişkenliğin oranı. Artık Hata(Residual Error) Asimetrik Dağılım(Skewed Distribution) Bkz. Deneysel hata. Her iki uca doğru kuyruk yapabilen asimetrik dağılım. Bağımlı Değişken (Dependent Variable) Bağımsız Değişken (Independent Variable) Y=f(x, x 1,.., x n ) ilişkisinde y bağımlı veya tepki (response) değişkenidir. Göreli olarak kontrol edilebilen bir değişken.değeri başka bir değişkenin değerinden bağımsız bir değişken.

3 Beta Riski (Beta Risk) Gerçekte alternatif hipotez doğru olduğunda, sıfır hipotezinin kabul edilme olasılığı. Beyin Fırtınası (Brain Storming) Binomial Dağılım (Binomial Distribution) Birincil Kontrol Değişkenleri (Primary Control Variables) Birleşik Etki (Combined Effects) Gözlenen bir etkiye ilişkin olası nedenlerin listesini problem çözme amacıyla geliştirmek için yapılan ekip toplantısı. İki sonuçlu olaylara ilişkin verileri incelerken kullandığımız bir olasılık dağılımı. Deneydeki temel bağımsız değişkenler. Bazı deneylerde bir faktörün düzeylerine karşı gelen ölçülen çıktıdaki fark, diğer faktörlerin bütün düzeyleri ile aynı değildir. Bu gerçekleştiğinde iki faktör arasında bir birleşik etki vardır. Buna aynı zamanda etkileşim adı verilir. Bloklama ( Blocking ) Bloklama Değişkenleri (Blocking Variables) Bloklama, bilinen değişkenlik nedenlerini parçalara ayırmaktır. Bloklama ile değişkenlik izole edilir ve nicelleştirilir. Deney tasarımlarında kaba bir kural olarak, bloklayabildiklerimizi bloklarız, bloklayamadıklarımızı rassallaştırırız. Arka plan değişkenlerinin ilgi duyduğumuz değişkenlerin gelişimini etkilememesini garantilemek için kullanılan değişkenler. Göreli olarak homojen koşullar içinde bulunan ve ilgi duyduğumuz farklı koşullardaki değişkenleri karşılaştırmak istediğimiz değişkenler.

4 Bozulmalar Arasındaki Ortalama Süre (Mean Time Between Failures-MTBF) c Grafikleri (c Charts) Çok Değişkenli (Multivariate) Normal çevresinde işleyen bir ürünün ana kütlesinde, bozulmaya kadar geçen sürelerin ortalaması. Örneklem büyüklüğü sabit olduğunda, örneklem başına hata sayısını gösteren grafikler. Altı Sigma nın ölçme/analiz aşamasında parçaların, makinelerin veya süreçlerin içindeki değişkenliği veya zaman içinde bunların aralarındaki değişkenliği incelemede kullanılan yöntem. Çözünürlük (Resolution) Karışmadan bağımsız olarak deneyin tasarımının ne derecede etkileşimleri değerlendirdiği çözünürlük adını alır. Bir tam faktöryel tasarım bu olası kombinasyonları değerlendirdiği için bütün etkileşimler karışma olmaksızın değerlendirilebilirler. Bu nedenle, tam faktöryel tasarımlar tam çözünürlüğe sahiptirler. Kesirli faktöryellerin ise genellikle karışan etki sayısına bağlı olarak çözünürlükleri III ve V arasında değişir. Örneğin, eğer bir tasarımın en azından bir temel etkisi (main effect) en azından iki faktörlü bir etkileşimle karışırsa bu durumda tasarım 1+2 veya III düzeyinde çözünürlüğe sahip olur. Benzer şekilde, eğer bir tasarımın en azından bir temel etkisi iki faktörlü etkileşimle karışmıyorsa, üç faktörlü etkileşimle karışmıyorsa ama en azından dört faktörlü etkileşimle karışıyorsa bu durumda tasarımın çözünürlüğü 1+4 veya V düzeyinde olacaktır.

5 Değişim Aralığı (Range) Değişken (Variable) Değişkenlik (Variation) Deney (Experiment) Deneyin Gücü (Power of an Experiment) Deneyin Uygulanması (Experiment Run) Deneysel Hata (Experimental Error) Deneysel Koşul (Experimental Condition) Bir örneklemdeki en büyük değerle en küçük değer arasındaki fark. Farklı değerler alabilen bir karakteristik. Gözlemlerin ölçü değerleri arasındaki nicel farklılık. Bilinmeyen bir etkiyi belirlemek veya bir hipotezi test etmek amacıyla belirli koşullarda yapılan test. Gerçekte yanlış olduğu zaman sıfır hipotezini red ederek doğru alternatif hipotezi kabul etme olasılığı. Bir deneyin uygulanması, her bir faktörün test edilecek belirli bir düzeye sahip olduğu bir tasarlanmış deney kümesidir. Deneyin yapısına göre birden çok uygulama olabilir. Buna aynı zamanda deneyin kombinasyonu veya deneysel koşul adı da verilmektedir. Benzer test koşulları altında elde edilen gözlemlerdeki değişkenlik. Bu kavram aynı zamanda artık hata (residual error) adını da alır. Deneye dahil değişkenler tarafından açıklanamayan değişkenlik. Bir deneysel koşul, belirli bir deney uygulanmasında bütün faktörler için düzeyler kümesidir. Örneğin 140 C nin üstünde 10 dakika süre ile yapılacak bir deney uygulaması bir deneysel koşul oluşturur.

6 Deney Tasarımı (Design Of Experiment-DOE) Dirençlilik(Robustness) Doğal Olmayan Kalıp (Unnatural Pattern) Etki (Effect) Deneyin yürütülmesi ve sonuçların değerlendirilmesi için bir plandır. Bu planda deneye ilişkin kontrol edilebilir faktörler ve düzeyleri, bloklar, tekrar sayıları ve tepki değişkenleri seçilir. Deney tasarımı bu işlerin yapılması için biçimsel, proaktif bir yöntemdir. Dışsal rassal olmayan nedenlere bir bağımlıdeğişken (tepki) parametresinin büyük bir dayanıklılık göstermesi durumu. Anlamlı sayıda gözlemi bir merkezi eğilim etrafında gruplanmayan herhangi bir kalıp. Kalıp doğal olmadığında bunun anlamı süreçte rassal olmayan etkilerin bulunduğu anlamını taşır. Bir neden tarafından ortaya konulan. Etkiler (Effects) Belirli bir ölçülen çıktı veya tepki üzerindeki etkisi incelenen değişkenler. Etkiler, değişkenler ve faktörler birbirlerinin yerine kullanılabilirler Etkileşim (Interaction) İki veya daha fazla değişkenin, tek başlarına oluşturamayacakları bir etkiyi birlikte oluşturma eğilimleri. Faktörler (Factors) Deneyde tepki üzerindeki etkisi incelenen kontrol edilen veya edilemeyen bir değişken. Bağımsız değişkenler.

7 F Oranı veya F Testi (F Ratio or F Test) Genel Neden (Common Cause) Ölçülen tepkiye göre bir etkinin düzeylerinin ortalamaları arasındaki farkları karşılaştırmak için F oranı hesaplanır. F Oranı=(Faktör için ortalama hata kare/ortalama hata kare) şeklinde hesaplanır. Verilerimizden hesapladığımız bu değeri, belirli bir güven düzeyinde ve belirli bir serbestlik derecesindeki bir tablo değeri ile karşılaştırırız. Eğer verilerimizden hesapladığımız değer tablo F değerinden büyükse, bunu incelenen faktörün düzeyindeki değişimlerin ölçülen çıktı değişkenini etkilediği şeklinde yorumlarız. Eğer verilerimizden hesapladığımız F değeri tablo F değerinden daha küçükse, bunu incelenen faktörün çıktı değişkenini etkilemediği şeklinde yorumlarız. Rassal Neden adını da alan bu neden rassal bir değişkenlik kaynağıdır. Genel nedenler sürecin çıktı değişkeni olan bağımlı değişkende yüksek derecede kestirilebilir bir değişim üretmezler, diğer bir deyişle bağımlı değişkenle aralarında korelasyon yoktur Gürültü Faktörü (Noise Factor) Bir gürültü faktörü belirli bir değişkenliğe neden olmasına karşın, deneyi uyguladığımız çevreden elimine edilemez. Gürültü faktörü örnekleri arasında farklı satıcılar, hammaddeler, makineler, vardiyalar, mevsimler, coğrafya, demografi ve hükümet politikaları sayılabilir.

8 Güven Düzeyi (Confidence Level) Hata (Defect) Hata Önleme (Mistake Proofing) Hatalı Birim (Nonconforming Unit) Özelliklere İlişkin Veriler(Attribute Data) Hatasız Ürün Yüzdesi (First Time Yield or First Pass Yield) Hata Türü Ve Etkileri Analizi(Failure Mode Effects Analysis-FMEA) Hipotez (Hypothesis) İstatistiksel Kontrol (Statistical Control) Rassal dağılıma sahip bir x değişkeninin bir normal eğrinin belirlenmiş bir aralığında bulunma olasılığı. Spesifikasyon limitlerinin dışına çıkan bir ürün karekteristiği. Hataların gerçekleşmesini önleyen proaktif bir teknik Bir veya daha fazla spesifikasyona, standarda veya gerekliliğe uymayan bir birim. Tipik olarak belirli özelliklere uyan veya uymayan birimlerin sayısını yansıtan kalite verileri. Birim başına hatalı sayısı veya kabul-ret sayısı. Sürecin herhangi bir aşamasında yeniden işlenmesine gerek olmadan elde edilen hatasız ürün yüzdesi. Potansiyel problemlerin belirlenmesi yolu ile sorunları önlemeye odaklanan analitik teknik. FMEA proaktif bir araçtır, potansiyel hataları ve etkilerini belirler. Bunları riskin şiddeti, gerçekleşme olasılığı ve belirlenebilirliği ile sayısal olarak derecelendirerek ilişkilendirir. İstatistiksel bir terim olarak iki veya daha fazla veri kümesinin ortalamalarını veya standart sapmalarını karşılaştırmaya yarar. Sıfır hipotezi veri kümelerinin aynı dağılımdan geldiğini, alternatif hipotez ise aynı dağılımdan gelmediğini öne sürer. Sürecin ortalama ve standart sapmasının özel değişkenlik nedenlerinden bağımsız olduğunu tanımlayan bir koşul. Bu koşul, kontrol grafiğinde rassal olmayan değişkenliğin bulunmaması ile kanıtlanabilir.

9 İstatistiksel Süreç Kontrolü (Statistical Process Control- SPC) Kabul Bölgesi (Acceptance Region) Önleme (Prevention) Kalite Fonksiyonunun Yayılımı (Quality Function Deployment- QFD) Kritik Kalite Özellikleri (Critical To Quality Characteristic) Kara Kuşak (Black Belt) Bir sürece kontrol amacıyla standart istatistiksel yöntemlerin uygulanması. Sıfır hipotezinin kabul edildiği değerlerin oluşturduğu bölge. Bir kontrol grafiğinden gelecekteki bir durumu kestirerek o olay gerçekleşmeden düzeltici hareketin yapılması. Tüketici istek ve gereksinimlerini operasyonel gerekliliklere dönüştüren bir matris yöntemi. Kalite için kritik özelliklerin belirlenmesinde bu yöntem etkin bir araçtır Üretim, mühendislik, tüketici başvurusu veya yasal açıdan gerekli olan değişkenliğin azaltılması için önemli olduğu belirlenen özellik. Altı Sigma projelerinin başarılı olarak gerçekleştirilmelerinden sorumlu olan, Altı Sigma metodolojisi ve araçları konusunda eğitimli ve sertifikalı, süreç iyileştirme projesi ekip lideri. Kararlı Süreç (Stable Process) Özel nedenlerden bağımsız, istatistiksel kontrol altında olan bir süreç. Karekteristik (Characteristic) Bir sürecin, ürünün veya hizmetin ölçülebilir veya tanımlanabilir bir özelliği. Karışma (Alias, Confounding) Ana (temel) etkinin ana etkiler arası etkileşimle korelasyon içinde olması gibi, bir etkinin bir başka etki ile korelasyon içinde olması. Bu durum, kesirli deneylerde bütün kombinasyonların bir kesri değerlendirdiğinde ortaya çıkan karışmış (aliased) bir kestirim modelidir. Terimler karıştıkça deneyin çözünürlüğü azalır. İki veya daha fazla değişkenin, tek tek etkilerini ayırmanın olanaksız olacağı şekilde birlikte değişmelerine izin

10 vermek. Karma Etkiler Modeli(Mixed Sabit ve rassal etkiler modellerinin Effects Model) elemanlarını birlikte içerir. Kesikli Rassal Değişken Sonlu sayıda kesikli değeri alabilen bir (Discrete Random Variable) rassal değişken Kesikli Veri (Discrete Data) Sonlu sayıda olası sonuca sahip olan ölçme sisteminden elde edilen veriler. Kesinliğin Toleransa Oranı Ölçme sisteminin tekrarlanabilirliğinin ve (Precision To Tolerance Ratio üretilebilirliğinin %99 güven aralığı içinde (P/T) kullanılan mühendislik spesifikasyonunun oranı. (R R hatasının 5,15 standart sapması) Kesirli Faktöryel (Fractional Birkaç düzeyde birkaç faktör araştırılır Factorial) fakat sadece tam faktöryelin (bütün olası kombinasyonların) bir alt kümesi olan kesirli faktöryel tasarlanmış deneyi uygulanır. Kısa Dönem İstatistiksel Süreç Geleneksel kontrol grafiklerini kullanmak Kontrol (Short Run Statistical için yetersiz sayıda alt grup verisi Process Control) bulunduğunda süreçlere uygulanabilecek bir istatistiksel kontrol tekniği. Kıyaslama (Benchmarking) Dışsal anlamda kendi sınıfının en iyi uygulamalarının belirlenerek bunların içsel uygulamalarla ve standartlarla mukayese edilmesi süreci. Kontrol Dışı (Out Of Control) Kontrol grafiklerinde grafiğin kontrol limitleri dışına çıkması veya dizi, trend ölçütünü sağlamaması durumu. Bu durum süreçte özel nedenlerin varlığını gösterir. Kontrol Grafiği (Control Chart) Doğal değişkenlik limitlerine ve merkezi eğilime göre bir karekteristiğin performansının zaman içinde grafiksel olarak belirlenmesi.

11 Kontrol Limitleri (Control Limits) İstatistiksel kontrolün durumunu belirlemeye yarayan limitler. Kontrol limitleri istatistiksel olarak belirlenirler ve mühendislik spesifikasyonları ile ilişkileri yoktur. Kontrol Planı (Control Plan) Belirli bir sürecin, ürünün veya ürünlerin değişkenliklerini kontrol etmek için gerekli elemanları tanımlayan bir kalite dökümanı. Kontrol Spesifikasyonları Ürünün üretimi için gerekli spesifikasyonlar. (Control Specifications) Korelasyon (Correlation) İki veri dizisi arasındaki ilişki. Kalitesizlik Maliyeti (Cost Of Poor Quality-COPQ) Kötü kaliteli ürün veya hizmet üretmekten kaynaklanan maliyet. Medyan (Median) Küçükten büyüğe doğru sıralanmış verilerin Merkezi Eğilim (Central Tendency) MINITAB Milyon Fırsat Başına Hata Sayısı ( Number of Defects per Million Oppurtunuties ) Neden (Cause) Nedensellik (Causality) Neden-Sonuç Diagramı (Cause and Effect Diagram) ortasındaki değer. Aritmetik ortalama, medyan ve mod gibi sayısal ortalamalar. İstatistiksel süreç kontrol grafiğindeki merkez çizgisi. Altı Sigma uygulamaları ve istatistiksel çözümlemeler için kullanılabilecek paket program. Altı Sigma süreçlerinde kullanılan bir kalite ölçüsü.gözlenen hata sayısının hata fırsatları sayısına bölünerek 1 milyon birime normalize edilmesi ile hesaplanır. Bir etki veya değişim oluşturan Her değişimin nedene dayandığını anlatan ilke. Yapısı nedeniyle balık kılçığı diagramı adını da alan bu diagram, problem çözmenin yedi temel aracından biridir ve neden kategorileri ile sonuç arasındaki ilişkinin yapısını gösterir. İnsan, makine, hammadde, yöntemler, ölçümler ve doğa neden kategorileri olarak sayılabilir.

12 Normal Dağılım Sürekli, simetrik çan eğrisi. (Normal Distribution) Normalize Edilmiş Ortalama Ortalama süreç hasılasının tahmini Hasıla (Normalized Rolled değeri. RTY hesabında n tane süreç Throughput Yield- RYTN) hesaba katılmışsa onun n. kökü alınarak bulunur. Olasılık (Probability) Bir olayın sayısal gerçekleşme şansı. Ordinal (Ordinal) Kategoriler arasındaki uzaklığa ilişkin bilgi içermeyen sıralanmış kategoriler. Ortalama (Mean) Gözlemlerin toplamının gözlem sayısına bölünmesi ile bulunan değer. Anakütle ortalamasını tahmin etmekte kullanılan istatistik. Ölçme Sistemleri Analizi Sürekli ve kesikli ölçme sistemlerinde (Measurement Systems değişkenliğin ne miktarının ölçme Analysis-MSA) sisteminden geldiğini nicelleştirmeye yarayan araçlar. Örneklem (Sample) Anakütle karakteristiklerini tahmin etme amacıyla seçilen veri parçası. Özel Değişkenlikler (Assignable Variations) Verilerde özel nedenlerden kaynaklanan değişkenlikler Özel Neden (Assignable Cause) Sürecin ortalamasında ve/veya standart sapmasında gözlenebilir şekilde rassal olmayan kaymalara neden olan ve belirlenebilir bir süreç girdi değişkeni. Parametre (Parameter) Bir değişkenin yoğunluk fonksiyonunun Pareto Diagramı (Pareto Diagram) belirli bir özelliğini tanımlayan bir sabit. Büyükten küçüğe frekansları sıralayan ve öncelikleri belirlememize yarayan bir grafik. p Grafikleri (p Charts) Örneklem büyüklüğü değişken olduğunda, örneklemdeki hatalı sayısına ilişkin grafik.

13 Poisson Dağılımı (Poisson Distribution) Problem (Problem) Problem Çözme (Problem Solving) Proje (Project) Rassal Değişken (Random Variable) Rassallaştırma (Randomization) Rassallık (Randomness) Rassal Neden (Random Cause) Rassal Örneklem (Random Sample) Bir birimdeki hata sayısına ilişkin istatistiksel dağılım. Bu dağılım aynı zamanda hatasız ürün yüzdesinin (first pass yield) tahmininde kullanılabilir. Belirli bir standarttan sapma. Problem çözme süreci. İstenmeyen belirtileri oluşturan veya kolaylaştıran koşulları izole ve kontrol etmek. Planlı bir eylemi gerektiren bir problem. Bir dağılımdan herhangi bir değeri olan bir değişken. Eğer bir deney sırasında çevresel koşullar değişiyor ve deneyin uygulanmaları (runs) rassallaştırılmış değilse, sonuçlar çevredeki değişim nedeni ile yanlı (biased) olabilir. Bu nedenle bir deneyin rassallaştırılmış bir sırada uygulanması çevre koşullarının etkilerinden kaçınmamızı sağlar. Bir olaylar kümesindeki her olayın aynı kümedeki diğer olaylarla aynı matematiksel olasılığa sahip olması koşulu. Diğer bir deyişle, tek tek olaylar kestirilemez ancak bunlar toplu olarak tanımlanabilen bir dağılıma aittirler. Sürecin bağımlı değişkeninde (çıktı değişkeninde) yüksek derecede kestirilebilir bir değişim ortaya koymayan, değişkenlik kaynağı rassal olan girdi değişkenleri. Anakütledeki her bir birime eşit seçilme şansı veren yöntemle seçilen örneklem.

14 Rasyonel Alt Grup Bir alt grup, her alt grubun içindeki (Rational Subgrup) değişkenliği mümkün olduğu kadar küçük yapacak süreç akımı içinde ard arda gelen gözlemlerden seçilir. Bu şekilde ortalamadan kaymaları ve değişkenlikteki değişimleri zaman içinde alt gruplar arasındaki farklar olarak görebiliriz Red Bölgesi (Rejection Region) Alternatif hipotezin kabul edildiği değerler Regresyon (Regression) bölgesi. Bir bağımlı (tepki) değişkeni ile bir veya birden çok sayıdaki bağımsız değişken arasındaki en iyi matematiksel ifadeyi belirlemede kullanılan istatistiksel teknik. R 2 Korelasyon katsayısının karesi. X bağımsız değişkenindeki değişimin açıkladığı Y bağımlı değişkenindeki değişkenliğin göreli miktarı. Bu katsayı aynı zamanda belirlilik katsayısı adını alır. Sabit Etkiler Modeli (Fixed Effects Model) Uygulanan işlemlerin araştırmacı tarafından özel olarak seçildiği deneysel model. Bu tür deneylerde sonuçlar, sadece analizde göz önüne alınan faktör düzeylerine uygulanabilir. Çıkarımsal deneysel düzeylerle sınırlıdır. Serbestlik Derecesi (Degrees Of Freedom) Bir ana kütle parametresini tahmin etmek için elde bulunan bağımsız ölçüm sayısı. Serpilme Diagramı İki değişken arasındaki ilişkiyi, (Scatter Diagram) korelasyonu incelememize yarayan grafik Sıfır Hipotezi (Null Hypothesis) İki veya daha fazla veri kümesinin aynı ana kütleden geldiğini öne süren hipotez. Sıra (Rank) Bir örneklemde terimlerin anakütlede gerçekleşmelerine ilişkin verilen değer. Standart Sapma (Standard Deviation) Sürecin değişkenliğini ölçen istatistiksel bir ölçü.

15 Sürekli Rassal Değişken Belirli bir aralıktaki değerleri sürekli (Continuous Random Variable) anlamda alabilen bir rassal değişken. Süreç (Process) Genellikle bir dizi adım ve işlemden oluşan bir işi yapmanın belirli bir yöntemi. Süreç Değişim Aralığı (Process Spread) Belirli bir süreç karekteristiğinin değişim aralığı; bu terim daha çok değişim aralığını anlatır fakat aynı zamanda varyansı içine alabilir. Süreç Haritası (Process Map) Sürecin girdilerini, kontrol edilebilir veya edilemez değişkenlik kaynaklarını, çevrim süresini, yeniden işleme işlemlerini ve kontrol noktalarını adım adım veren sürecin ayrıntılı gösterimi. Süreç Kontrol (Process Bkz. İstatistiksel süreç kontrol. Control) Süreç Kontrol Grafiği (Process Control Diagram) Verilerin belirli kontrol limitleri ile birlikte çizildiği çeşitli grafikler. Süreç Ortalaması (Process Average) Belirli bir zaman boyunca veya belirli bir anda belirli bir süreç karekteristiğinin merkezi eğilimi. Sonsuz sayıda olası sonucu bulunan bir ölçme sisteminden elde edilen veri Sürekli Veriler (Continuous Data) Şampiyon (Champion) Altı Sigma felsefesinin liderliğini,uygulanmasını ve yayılımını sağlayan işletme lideri. Tam Faktöryel (Full Factorial) Ağırlıklı Üstel Hareketli Ortalama (Exponentially Weighted Moving Average-EWMA) Faktörlerin bütün kombinasyonları uygulanarak birkaç faktör ve birkaç düzey araştırılır.bu tür bir deney tasarımını, birkaç faktör iki veya daha fazla düzeyde araştırıldığında ve faktörlerin etkileşimleri önemli olduğunda uygulamamız gerekir.. Ortalama hesabında cari veri noktalarını üstel bir şekilde tartılandırarak eski veri noktalarının daha az değer taşımasını sağlayan bir kontrol grafiği. Süreç ortalamasındaki küçük kaymaları belirleme amacıyla kullanılabilir.

16 Tekrarlama (Replication) Benzer test koşullarında gözlemlerin tekrarlanması. Tek Taraflı Alternatif (On-sided alternative) Sadece alt veya üst sınırı olan ama her ikisi de olmayan bir parametre değeri. Temel Süreç Girdi Değişkenleri Sürecin çıktı karekteristiği olan y de (Key Process Input Variables- gözlenen değişkenliğin %80 nini KPIV) oluşturan, normalde 2-6 arasındaki bir Temsili Örneklem (Representative Sample) Tepki Düzeyi Metodolojisi (Response Surface Methodology) Tip I Hata (Type I Error) Tip II Hata (Type II Error) Bileşik Hatasız Ürün Yüzdesi (Rolled Throughput Yield) Tüketici Riski (Consumers Risk) Usta Siyah Kuşak (Master Black Belt) Üretici Riski (Producer s Risk) Üst Kontrol Limiti (Upper Control Limit) sayıda ve önemli girdi değişkenleri. Anakütledeki belirli bir koşulu veya koşullar kümesini doğru bir biçimde yansıtan örneklem. Deney tasarımı ile birlikte kullanılarak optimum süreç parametrelerini belirlememize yarayan bir grafiksel analiz. Bkz. Alfa riski. Bkz. Beta riski Bütün sürecin her bir adımındaki hatasız ürün yüzdelerinin çarpımı yolu ile sürecin genelindeki hatasız ürün yüzdesinin bulunması ile elde edilen değer. Reddedilmesi gereken bir parti malın kabul edilme olasılığı.(bkz. Beta Risk) Altı Sigma projelerinin uygulanmasında ve tekniklerinde uzman olan bir kişi. Usta siyah kuşaklar Altı Sigma felsefesinin genel tanıtımına ek olarak projelerin uygulanmasının önündeki engellerin kaldırılmasında ve konunun eğitiminde de önemli rol oynarlar. Bir parti malın kabul edilmesi gerektiği halde ret edilmesi. (Bkz. Alfa Riski) Sürecin rassal değişkenlik içinde işleyebileceği üst limiti gösteren yatay kesikli çizgi.

17 Varyans Analizi (ANOVA) Varyansın Homojenitesi (Homogeneity Of Variance) Veri Transformasyonu (Data Transformation) Yeşil Kuşak (Green Belt) Yeterlilik Endeksleri (Capability İndices) İki veya daha çok sayıdaki normal dağılımın ortalamaları arasındaki farkları ve süreç ortalaması üzerindeki faktörleri değerlendirmek için istatistiksel bir yöntem. İstatistiksel anlamlılık testlerine göre karşılaştırılan veri gruplarının varyansları eşittir Normal dağılıma sahip olmayan (asimetrik) bir veri kümesinden normal dağılıma yakın bir veri kümesi elde etmek için kullanılan matematiksel teknik Eğitiminin uzunluğu ve projedeki kapsamı daha az olan siyah kuşağa benzer Altı Sigma rolü. Süreç değişkenliğini spesifikasyonlarla karşılaştırmakta kullanılan matematiksel formüller. C p, C pk, P p, P pk, Z st ve Z lt gibi Yoğunluk Fonksiyonu Belirli bir rassal değişkenin (Density Function) olasılığını veren fonksiyon. X ve R Grafikleri ( X R Charts) Sürecin ortalama ve değişim aralığını zaman içinde inceleyen kontrol grafiği