TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Transkript

1 2-) T.M.O. İÇ TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAYI: 2013/1 HUBUBAT BÜLTENİ ) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FİYATLARI A- HUBUBAT TÜĠK verilerine göre 2011 yılında bin ton buğday, bin ton arpa, 366 bin ton çavdar, 218 bin ton yulaf, 104 bin ton tritikale üretilmiģtir yılında ise bin ton buğday, bin ton arpa, 370 bin ton çavdar, 210 bin ton yulaf, 105 bin ton tritikale üretilmiģtir. Bahsi geçen ürünlerin toplam üretimi, 2011 de bin ton, 2012 de % 7 azalıģla bin ton olarak gerçekleģmiģtir dönemi hasadı 10 Mayıs itibariyle baģlamıģ olup piyasalar yakinen takip edilmiģ, hasadın baģlamasıyla birlikte taahhütname karģılığı alımlara 31 Mayıs 2012 de baģlanmıģtır. 18 Haziran 2012 de buğdayda müdahale alım fiyatları aģağıda yer alan tabloda yer aldığı Ģekilde açıklanmıģ ve 19 Haziran itibariyle buğday alımlarına baģlanmıģtır tarihine kadar ton buğday peģin alımı yapılmıģtır. Ayrıca bin ton buğday emanet alınarak depolanmıģtır. Arpa, çavdar, tritikale ve yulaf ürünleri için müdahale alım fiyatı açıklanmamıģtır. MAKARNALIK BUĞDAYLAR EKMEKLİK BUĞDAYLAR 2012 DÖNEMİ TMO MÜDAHALE ALIM FİYATLARI (TL/Ton) CİNSİ MÜDAHALE ALIM FİYATI MAKARNALIK BUĞDAY 705 DÜŞÜK VASIFLI MAKARNALIK BUĞDAY 575 ANADOLU KIRMIZI VE BEYAZ SERT BUĞDAY 665 DİĞER KIRMIZI VE BEYAZ BUĞDAY 635 YEMLİK BUĞDAYLAR 555 Tablo:1 B- MISIR TÜĠK verilerine göre 2010 yılında 4,31 milyon ton olarak gerçekleģen mısır üretimi, 2011 yılında % 2,6 azalıģla 4,2 milyon ton gerçekleģmiģtir yılında ise TUĠK, mısır üretimini 4,6 milyon ton olarak açıklamıģtır dönemi 1. ürün mısır hasadı 9 Ağustos itibariyle baģlamıģtır. Hasadın baģlamasıyla birlikte tüm kesimlerin depolama ihtiyacını karģılamak amacıyla 13 Ağustos 2012 de taahhütname karģılığı alımlara baģlanmıģ bu kapsamda ton mısır teslim alınmıģtır. 28 Ağustos 2012 de mısır müdahale alım fiyatı 595 TL/ton olarak açıklanmıģ ve 29 Ağustos itibariyle mısır alımlarına baģlanmıģtır tarihine kadar ton peģin alım yapılmıģtır. PeĢin alımlar devam etmektedir. Emanet alımlar tarihi itibariyle sona ermiģ olup, bu kapsamda ton emanet alım yapılmıģtır. Tüccar ve Ģirketler TMO depolarına emanete bıraktığı ürünlerini, üreticiden aldığını belgelemek kaydıyla, 1 Ocak 31 Mayıs 2013 tarihleri arasında TMO ya satabileceklerdir. Ödemeler, ürün teslimatını müteakip 30 gün içerisinde; ürün teslimatını banka kartı ile yapanlara ise 10 gün içerisinde yapılmaktadır. 1

2 C- ÇELTİK TÜĠK verilerine göre 2011 yılı Türkiye çeltik üretimi 900 bin ton olarak gerçekleģmiģtir yılında ise TUĠK, çeltik üretimini 880 bin ton (pirinç eģdeğeri yaklaģık olarak 528 bin ton) olarak açıklamıģtır. Ülkemiz yıllık pirinç tüketimi ise 600 bin ton civarındadır. 2012/13 dönemi çeltik hasadı, 4 Eylül de lokal olarak Gönen ve Samsun yöresinde baģlamıģ olup 6 Kasım 2012 tarihi itibariyle Türkiye genelinde tamamlanmıģtır. TMO, piyasaları yakından takip etmiģ, üretici mağduriyetine meydan vermemek amacıyla, 14 Eylül 2012 de çeltik müdahale alım fiyatlarını açıklamıģtır. Tüm iģyerlerimizde 15 Eylül itibariyle peģin ve emanet alımlara baģlanmıģtır tarihi itibariyle ton peģin çeltik alımı yapılmıģtır. GRUP 2012 DÖNEMİ TMO ÇELTİK MÜDAHALE ALIM FİYATLARI ALIM ÇEġĠDĠ KODU ALIM FĠYATI (TL/KG) BALDO ,400 UZUN TANE ROCCA 3560 OSMANCIK 97, DRAGO, KORAL, RĠBE, SÜREK 95, NEĞĠġ, GÖNEN, BEġER, KIRKPINAR, EDĠRNE, HALĠLBEY, ECE, DURAĞAN, KIZILTAN, KARADENĠZ, TUNCA, GALA, ÇAKMAK, EFE, HAMZADERE, PAġALI, DĠĞER UZUN TANELĠ ÇELTĠKLER 3550 VENERĠA ,165 ORTA TANE ARCO, CALROSE, KARACADAĞ, MARATELLĠ, AKÇELTĠK, ġumnu, SARIÇELTĠK, SERHAT-92, KIZILIRMAK, DĠĞER ORTA TANELĠ ÇELTĠKLER ,030 KISA TANE KRASNODARSKY DĠĞER KISA TANELĠ ÇELTĠKLER 3510 Tablo:2 0,960 Bu yıl çeltikte ilk kez uygulanan Tam Randevulu Alım Sistemi ile ürün sahipleri, randevu almak suretiyle sıra beklemeden, aynı gün içerisinde ürünlerini teslim edebilmiģlerdir. Randevusuz alım yapılmamıģtır. 31 Mayıs 2013 tarihine kadar peģin alımlar için randevu alınabilecektir. 31 Aralık 2012 tarihinde emanet alımlara son verilmiģ olup emanet ürün arzı olmamıģtır. Tüccar ve Ģirketler tarafından TMO depolarına emanete bırakılan çeltikler bu yıl ilk defa 1 Mayıs 31 Mayıs 2013 tarihleri arasında satın alınabilecekti ancak talep olmamıģtır. Ödemeler, ürün teslimatını müteakip 30 gün içerisinde; ürün teslimatını banka kartı ile yapanlara ise 10 gün içerisinde yapılmaktadır. 2

3 A-) İÇ SATIŞ ŞEKİL VE ESASLARI - Peşin Bedel Mukabili Satışlarımız: tarihinden itibaren ton çavdar ve 27 ton tritikale öncelik kullanıcılarına (un, bisküvi, yem fabrikaları v.d.) olmak üzere herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın 649 TL/Ton fiyattan (KDV ve manipülasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) peģin bedel mukabili satılmaktadır tarihinden itibaren toplam ton yerli buğdaylardan kodlu olanlar 725 TL/Ton, kodlu olanlar 743 TL/Ton ve kodlu olanlar ise 748 TL/Ton fiyattan (KDV ve manipülasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) talep toplamak suretiyle sadece un fabrikalarına ve tüccarlara yönelik olarak peģin bedel mukabili satıģa açılmıģ olup talep toplama tarihinde sona erecektir. Ayrıca, tarihinden itibaren toplam ton ithal buğdaylardan, 12,5 proteinli olanlar 685 TL/Ton, 13 proteinli olanlar ise 700 TL/Ton fiyattan (KDV ve manipülasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) talep toplamak suretiyle sadece un fabrikalarına ve tüccarlara yönelik olarak peģin bedel mukabili satıģa açılmıģ olup talep toplama tarihinde sona erecektir. PeĢin bedel mukabili hububat satıģlarımızda; talep sahiplerince yatırılan emtia bedelleri TMO Alınan SipariĢ Avansları hesaplarına alınır. Teslimat süresince TMO fiyat ve ücretlerinde değiģme olursa değiģiklik teslimatı yapılmamıģ mala aynen yansıtılır. Alıcı mal almaktan vazgeçerse, bakiye mal bedeli alıcıya iade edilir. Ayrıca teslim anında satıģların her hangi bir sebeple TMO tarafından durdurulması halinde teslimatı yapılmamıģ malın bedeli talepleri halinde alıcıya iade edilir veya satıģların yeniden açılmasını müteakip cari fiyat, ücret ve esaslarla teslimata devam edilir. Paranın banka TMO hesabına alınmıģ olması satıģ için kabul anlamına gelmemektedir. Ayrıca, iģyeri bilgisi dıģında banka hesabına para yatırılmıģ olması durumunda akit ve zımni kabul anlamı doğmamaktadır. satılmaktadır. Stoklarımızda bulunan tüm pirinçler kiģi ve kuruluģ ayrımı yapılmaksızın peģin bedel mukabili - Vadeli Satışlarımız: tarihinde tonu besici ve yetiģtiriciler, kanatlı hayvan yetiģtiriciliği ve besiciliği yapanlar ile yemini kendisi imal eden iģletmelere, tonu ise yem fabrikalarına yönelik olmak üzere toplam ton arpa 60 gün vadeli ve vade farkı uygulanmaksızın 620 TL/Ton fiyatla (KDV ve manipülasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) satıģa açılmıģ olup talep toplama süresi sona ermiģtir tarihinde tonu besici ve yetiģtiriciler, kanatlı hayvan yetiģtiriciliği ve besiciliği yapanlar ile yemini kendisi imal eden iģletmelere, tonu ise yem fabrikalarına olmak üzere ton yerli arpa, 30 gün vadeli ve vade farkı uygulanmaksızın 630 TL/Ton fiyatla (KDV ve manipülasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) satıģa açılmıģ olup talep toplama süresi sona ermiģtir. Ayrıca, tarihinde, ithal bağlantısı yapılmıģ olan ton ithal arpanın millileģtirilmelerini müteakip tonu besici ve yetiģtiriciler, kanatlı hayvan yetiģtiriciliği ve besiciliği yapanlar ile yemini kendisi imal eden iģletmelere, tonu ise yem fabrikalarına yönelik olarak 630 TL/Ton fiyatla (KDV ve manipülasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) 30 gün vadeli ve vade farkı uygulanmaksızın talep toplamak suretiyle satıģa açılmıģ olup talep toplama süresi sona ermiģtir. Vadeli satıģlar, Genel Müdürlükçe hazırlanarak teģkilata gönderilen sözleģme esasları doğrultusunda yapılır. Vadeli satıģlarda gerçek veya tüzel kiģi firmalardan kesin ve mal bedeli teminatı alınır. Gerek kesin ve gerekse mal bedeline karģılık olarak Nakit Türk Lirası, Devlet tahvili, Hazine Bonosu, Köprü ve Baraj kar Ortaklığı Senetleri ile Mali ĠĢler Daire BaĢkanlığınca yayınlanan teminat mektubu düzenlemeye Yetkili Banka ve 3

4 Katılım Bankaları Listesinde yer alan banka ve katılım bankalarına ait teminat mektupları teminat olarak kabul edilir. Teminat mektupları süresiz olabileceği gibi süreli olarak da kabul edilebilir. Teminat mektubunun süreli olması halinde mektup süresi sözleģmenin vade sonu tarihinden itibaren en az 6 ay daha ilave bir süreyi kapsamalıdır. Süreli teminat mektubunun süresi sözleģmeyi imzalayan birim tarafından takip edilir. SatıĢ fiyatlarında bir artıģ olduğu takdirde yeni fiyat henüz tesellüm edilmemiģ mala uygulanır. Bu durumda kalan malın fiyat farkı için ilave teminat alınır veya kalan kısmın teslimatında meydana gelen fiyat farkını karģılayacak miktarda kesinti yapılır. SatıĢ fiyatlarında bir azalıģ olduğu takdirde teslimata sözleģmede yer alan fiyatlar üzerinden devam edilir. Vadeli satıģlarda sözleģmenin imzalanması ve teminatların alınmasını takiben yapılacak teslimatlarda mutlak surette alıcı temsilcisinin hazır bulunması ve düzenlenen evrakları Ofis yetkilileri ile birlikte imzalaması; malı teslim almaya ve sevketmeye yetkili olduğuna dair cari yıla ait noter tasdikli yetki belgelerini teslimatı yapan iģyerine vermesi gerekir. Aksi takdirde teslimat yapılmaz. - Maniplasyon ücretleri; Açık yığın, MAYDÜ ve Nodalarda 5,00 TL/Ton, Tüm kapalı depolarda 7,50 TL/Ton Çuvallı hububat satıģlarında 7,50 TL/Ton Pirinç satıģlarında maniplasyon ücreti alınmamaktadır. - Nakliye ilave ücretleri; edilmektedir. ġubeler arası nakliye ile oluģan stokların satıģlarında 32,00 TL/Ton nakliye ilave ücreti tahsil Ancak, ġubeler arası nakliye ile oluģmuģ pirinç stoklarının satıģında nakliye ilave ücreti alınmamaktadır. B) İÇ SATIŞ FİYATLARI Hububat iç satıģ fiyatlarımız Tablo:3 te belirtilmektedir. ÜRÜN DĠĞER EKMEKLĠK BUĞDAYLAR İÇ SATIŞ FİYATLARI ĠTHAL EKMEKLĠK BUĞDAYLAR KODU SATIŞ FİYATI (TL/TON) ,5 Protein Protein 700 ARPA ĠTHAL ARPA ÇAVDAR-TRĠTĠKALE Tablo: 3 Pirinç satıģ fiyatlarımız Tablo:4 de belirtilmektedir. CİNSİ PİRİNÇ SATIŞ FİYATLARI PAKETLİ KOD NO 5 KG (TL) 4 PAKETLİ 2 KG (TL) PAKETLİ 1 KG (TL) Calrose ,50 5,00 2,50 Osmancık ,50 5,00 2,50 Baldo ,00 6,00 3,00 NOT: Paketleme ücreti, Maniplasyon, Nakliye Ġlave Ücreti ve KDV dahil, diğer masraflar hariçtir. Tablo: 4

5 C) BORSA İŞLEM HACİMLERİ VE FİYATLAR Borsalarda iģlem gören buğday, arpa, çavdar ve yulaf KuruluĢumuzca EskiĢehir, Konya, Polatlı, Çorum, Bandırma ve Edirne ticaret borsalarından, mısır ise Adana ticaret borsasından günlük olarak takip edilmektedir. Aralık ayına ait ortalama fiyatlar Tablo:5 de gösterilmiģtir. ÜRÜN ADI BORSA FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI BORSALAR TMO SATIŞ FİYATI ESKĠġEHĠR KONYA POLATLI ÇORUM EDĠRNE ADANA BANDIRMA TL/Ton Mik. Mik. Mik. Mik. Mik. Mik. Mik. Aralık TL/Ton TL/Ton TL/Ton TL/Ton TL/Ton TL/Ton TL/Ton DURUM BUĞDAYI ANADOLU KIRMIZI SERT EKM. BUĞDAY DĠĞER BEYAZ EKM. BUĞDAY DĠĞER KIRMIZI EKM. BUĞDAY DÜġÜK VASIFLI BEYAZ BUĞDAY DÜġÜK VASIFLI KIRMIZI BUĞDAY ARPA ÇAVDAR YULAF MISIR PĠRĠNÇ* ÇELTĠK* * Pirinç ve Çeltik fiyatları Osmancık çeģidine ait olup, serbest piyasa toptan fiyat ortalamasıdır. Tablo:5 5

6 3-) DÜNYA HUBUBAT PİYASALARI (AĢağıdaki veriler IGC nin tarih 429 no lu aylık raporuna göredir.) ÜRETİM BUĞDAY Dünya buğday üretiminin 2012/13 döneminde 656 m t düzeyinde gerçekleģeceği tahmin edilirken, bu rakam rekoltelerin önceki yılın rekorunun ardından beģ yıllık ortalamaya gerilemesine ve hasat edilen alandaki hafif düģüģe bağlı olarak yıldan yıla 40 m azalmıģ durumdadır. Bu tahmin, AB, Ukrayna, Kanada, Çin ve Avustralya daki mahsullerde, bazı kesimlerdeki yağıģlı hava Ģartlarının neticesinde Güney Amerika ile ilgili olarak yapılan düģüģ öngörüleri ile kısmen telafi olarak Ģekilde yapılan yukarı yönlü revizyonun ardından Kasım ayı Hububat Piyasası Raporunun 2 m t daha üzerine çıkmıģtır 1. Arjantin de son haftalarda görülen kurak hava koģulları buğdayın hasadını hızlandırmıģtır, ancak yine de hasatlar önceki yılın gerisindedir. Ekimleri geciktirecek ve üreticileri ekim alanının bir kısmını baģta soya fasulyesi olmak üzere diğer mahsullere ayırmaya teģvik edecek Ģekilde iç ve kuzeydoğu kesimlerinde görülen aģırı yağıģlara bağlı olarak ekim alanının 2011/12 döneminin %22 altına inerek 3,6 m ha civarında gerçekleģmesi beklenmektedir. YağıĢlı hava koģulları bazı bölgelerde mantar hastalıklarının yayılmasına neden olmuģtur ve bu durum mahsul kalitesini etkilemektedir. Rekoltelerin ortalama düzeyde gerçekleģeceği varsayıldığı zaman, üretim daha önceki tahminin 0,5 m t altına inecek ve geçen yılın %26 gerisinde kalacak Ģekilde 10,5 m seviyesinde beklenmektedir. Brezilya da hasat iģlemi güneydoğuda yer alan baģlıca üretim bölgelerinde tamamlanmıģ durumdadır bu bölgelerdeki bazı tarlalar aģırı derecede yaģ durumda idi. Mahsul tahmini 4,8 m t (5,8 m) düzeye inecek Ģekilde 0,3 m azaltılmıģ olup, bu düģüģ rekoltelerin beklenenden daha düģük olmasını yansıtmaktadır. Avustralya da hasat iģlemi yağıģsız havanın yardımıyla Aralık ayında Queensland ile kuzey Yeni Güney Galler de neredeyse tamamlanmıģ ve Batı Avustralya, Güney Avustralya ve Victoria nın bazı kesimlerinde epey ilerleme kaydetmiģtir. Rekoltelerin daha iyi olduğuna dair gelen haberlerle birlikte, üretim tahmini bu ay 0,5 m t artırılarak 22,0 m seviyesine çıkarılmıģtır. Bununla birlikte, hem ekim alanında hem de rekoltede yaģanan düģüģ ıģığında, üretim yine de önceki yılın %26 gerisinde kalacaktır. Olumlu hava koģullarının yardımıyla, Güney Afrika da hasat tamamlanmıģtır. Batı Cape teki rekoltelerin beklenenden daha yüksek olmasına bağlı olarak, mahsul tahmini 0,1 m t artıģla 1,9 m (2,0 m) düzeye çıkarılmıģtır. MISIR 2012/13 dönemi dünya mısır üretimi öngörüsü Kasım ayı Hububat Piyasası Raporu ndan bu yana 15 m t artıģla 845 m seviyesine çıkarılmıģtır. Bu durum büyük oranda Çin in resmi üretim tahmininde yapılan 10 m t yukarı yönlü revizyondan kaynaklanmaktadır, ancak kuzey yarımküre mahsul sonuçlarında yapılan güncellemeler ile Güney Amerika daki beklentilere iliģkin revizyonlar da hesaba katılmaktadır. Ekim alanında 171,8 m ha rekor düzeye ulaģacak Ģekilde yapılan %1,4 artıģa rağmen, üretimin rekolte gerilemesine bağlı olarak yıldan yıla 34 m t veya %3,9 oranında azalması ve özellikle ABD de beģ yıllık ortalamanın altına inmesi beklenmektedir 2. ABD de üretim resmi olarak 273,8 m seviyesinde tahmin edilmekte olup, bu rakam yıldan yıla %13 daha düģüktür ve 2006 yılından bu yana görülen en düģük seviyededir, zira rekolteler 1995 yılından beri 1 Tablo için bkz.: 2 Tablo için, bkz.: 6

7 gerçekleģen en düģük seviye olan 7,8 t/ha (9,2 t/ha) düzeyine gerilemiģtir. Kanada daki mahsul ise rekoltelerin beklenenden daha iyi olmasına bağlı olarak 1,5 m t yukarı revize edilmiģ ve 13,1 m (11,4 m) seviyesine çıkarılmıģtır. AB ile ilgili üretim tahmini de 0,6 m t oranında yükseltilerek 54,2 m seviyesine çıkarılmıģtır ve bunda Macaristan, Ġtalya ve Ġspanya daki üretim sonuçlarında görülen iyileģmenin etkisi vardır, bununla birlikte güneydoğu Avrupa daki rekoltelerin sıcak ve kurak koģullarından dolayı azalmasına bağlı olarak bu rakam önceki yıla kıyasla%18 düģüģ olduğu anlamına gelmektedir. Ukrayna da üretimin daha öncesinin 0,9 m t üzerine çıkacak Ģekilde 20,9 m seviyesi ile 2011/12 rekorunun %8 gerisinde gerçekleģeceği tahmin edilmektedir, zira rekoltelerdeki gerileme ekim alanındaki artıģı fazlasıyla dengelemektedir. Çin deki üretim yıldan yıla %8 oranında artacak Ģekilde Ģu anda resmi olarak 208,0 m t rekor düzeyde tahmin edilmektedir ve bu durum ekimler ile rekoltelerdeki artıģtan kaynaklanmaktadır. Bunun aksine, normalin altındaki muson yağmurlarının ekili alanı azaltmasına bağlı olarak, Hindistan daki mahsulün 18,0 m t düzeyi ile 2011/12 döneminin %15 gerisinde kalacağı tahmin edilmektedir. Arjantin de yağıģsız hava koģulları ekimleri hızlandırmıģtır, ancak ilerleme hızı yine de önceki yılın gerisindedir. Bununla birlikte, ekili alanın yaklaģık 4,5 m ha (5,0 m) düzeyi ile daha önceki tahminin üzerinde olduğu düģünülmektedir. Rekoltelerin ortalama düzeyde gerçekleģeceği varsayıldığında, mahsul öngörüsü 1,5 m t artıģla 27,5 m düzeyine çıkarılmıģ olup, bu rakam mısır rekoltelerinin istisnai düzeyde düģük olduğu 2011/12 döneminin yaklaģık üçte bir daha üzerindedir. Brezilya da birinci (yaz) mahsulün ekimi Orta Güney bölgesinde tamamlanmıģtır ve erken hasadın ġubat ayında baģlaması beklenmektedir. Ġkinci mahsulün ekimi ise genel olarak olumlu seyreden hava koģullarının yardımı ile devam etmektedir. Toplam ekim alanının 15,8 m ha (15,2 m) düzeye ulaģacağı tahmin edilmektedir, ancak Eylül ve Ekim aylarındaki soğuk hava koģulları nedeniyle rekoltelerin önceki yılın rekoru olan 4,8 t/ha dan 4,5 t/ha düzeye inmesi beklenmektedir. Üretim öngörüsü ise değiģmeyerek 71,0 m t (73,0 m) seviyesinde kalmıģtır. Sağanak yağmurların görüldüğü ılık hava koģulları Güney Afrika nın hem iç ve doğu kesimlerinde yer alan ekim alanlarındaki mahsul geliģimine hem de batı bölgelerindeki ekim ilerlemesine fayda sağlamıģtır. Ekim alanının yaklaģık 2,7 m ha düzeyi ile önceki yıla yakın gerçekleģeceği tahmin edilirken, üretim rekoltelerdeki artıģa bağlı olarak 13,0 m t (12,0 m) düzeye çıkacağı tahmin edilmektedir. ARPA 2012/13 dönemi dünya arpa mahsulüne iliģkin tahmin 0,9 m t azaltılarak 129,8 m (134,3 m) seviyesine düģürülmüģ olup, bu durum Kanada, Arjantin ve Avustralya ile ilgili olarak yapılan aģağı yönlü revizyonları yansıtmaktadır. Yıldan yıla %3,6 oranında görülen düģüģ ekim alanındaki artıģa rağmen gerçekleģmiģtir ve büyük oranda BDT, Avustralya ve Kuzey Afrika daki mahsullerin az olmasından dolayı ortaya çıkmakta olup, bu mahsullerdeki gerileme AB ile Arjantin de yıldan yıla görülen artıģlarla sadece kısmen denge bulmaktadır 3. AB de üretim hala 54,4 m t seviyesinde tahmin edilmekte olup, bu rakam ekimlerdeki artıģa bağlı olarak yıldan yıla %5i1 oranında artmıģtır. Danimarka, Fransa, Almanya ve Polonya da daha yüksek miktarda mahsuller elde edilmesi beklenirken, kötü hava koģulları Ġspanya ile Romanya da üretimin gerilemesine yol açmıģtır. Bununla birlikte, ağır kurak koģullar rekoltelerin Rusya ve Ukrayna da ciddi oranda azalmasına yol açmıģtır ve üretimin sırasıyla yıldan yıla %17 düģüģle 14,0 m t ve yıldan yıla %24 düģüģle 6,9 m seviyelerine ineceği tahmin edilmektedir. Son yapılan resmi güncellemede Kanada nın arpa üretimi de 8,0 m t (7,9 m) 3 Tablo için, bkz.: 7

8 düzeye indirilerek rekoltelerin ortalamanın gerisinde kalması neticesinde daha öncesinin 0,6 m altında gerilemiģtir. Bunun aksine, daha geniģ olan ekim alanı ABD üretimini 2012/13 döneminde üçte bir oranında yükselterek son üç yılın en yükseği olan 4,8 m t seviyesine çıkarmıģtır. Güney Victoria hariç olmak üzere, Avustralya da hasat Ocak ayının ortası itibariyle tamamlanmıģtır. Sezonun baģında görülen aģırı kurak koģullara bağlı olarak üretimin yıldan yıla %17 oranında gerilemesi ve 6,9 m t düzeye inmesi beklenmekte olup, bu durumun neticesinde bazı kesimlerdeki rekolteler de düģmektedir. Arjantin deki hasadın artık tamamlanmıģ olması ile birlikte, ekim alanı tahmini 0,2 m ha azaltılarak 1,4 m düzeyine indirilmiģtir; yine de bu rakam yıldan yıla %17 oranındaki bir artıģa karģılık gelmektedir. Kasım ayındaki hastalığın ve aģırı yüksek sıcaklıkların rekolteler üzerinde olumsuz etki yapmasına bağlı olarak üretim son Hububat Piyasası Raporu ndan bu yana 0,7 m t gerileyecek Ģekilde 5,0 m (4,1 m) düzeyinde tahmin edilmektedir. TÜKETİM BUĞDAY 2012/13 dönemine iliģkin olarak 678 m t (694 m) seviyesinde yapılan dünya buğday tüketimi tahmini Kasım ayı Hububat Piyasası Raporu ndan bu yana çok az değiģmiģtir. Son günlerdeki düģük fiyatlar yemlik talebin destek bulmasına yardımcı olmuģtur ve bir dizi ülkeye iliģkin ufak yukarı yönlü düzeltmeler küresel projeksiyonun daha öncesinin 1,6 m t üzerine çıkarak 132,0 m seviyesine ulaģmasıyla neticelenmiģtir. Bu yıl dünya arzlarında görülen daralma ıģığında, yemlik kullanımın 2011/12 dönemi rekoru olan 146,8 m t düzeyinin oldukça altında gerçekleģmesi, ancak beģ yıllık ortalama olan 115 m seviyesinin üzerinde olması beklenmektedir. Asya daki yem üreticileri Hindistan daki düģük/orta kaliteli buğday arzlarının yüksek olmasından istifade etmiģlerdir ve bu durum aralarında Güney Kore nin de yer aldığı çeģitli ülkelerdeki kullanımın yüksek düzeylerde kalmasına yardımcı olmuģtur. Doğrudan insan gıdası olarak kullanılan buğdayın tüketimindeki artıģın uzun vadeli trend olan %1,0 ile eģleģecek Ģekilde 465,2 m t düzeyine ulaģması beklenmekte olup, bu rakam daha önceki öngörüsünün birazcık gerisindedir. Dünyadaki endüstriyel buğday kullanımında görülen büyüme, esasen nispi fiyatların mısır kullanımının lehine olduğu AB deki etanol talebinde görülen düģüģ neticesinde son birkaç sezondur hız kesmiģtir. Öngörü 18,9 m t (18,8 m) düzeyinde değiģmeden kalırken, buna niģasta amaçlı 10,7 m (10,6 m) ile etanol amaçlı 7,5 m (7,5 m) dahildir. MISIR 2012/13 dönemindeki toplam mısır talebinin yıldan yıla %1,2 oranında gerileyecek Ģekilde 865 m t seviyesinde gerçekleģmesi beklenmektedir. Bu öngörü Kasım ayına kıyasla 16 m t oranında artırılmıģ olup, bu artıģın baģlıca nedeni Çin ve ABD ile ilgili yukarı yönlü revizyonlardır. Bu ay yapılan artıģa rağmen, hem yemlik hem de endüstriyel talepte gerileme yaģanacağına iliģkin temel öngörüler devam etmektedir. lardaki artıģ ile arzlardaki daralmayı yansıtacak Ģekilde, dünyadaki yemlik kullanımın 487 m t (491 m) düzeye gerileyeceği tahmin edilmektedir ve endüstriyel talep ise 243 m (250 m) seviyesinde beklenmektedir. Genel kullanımdaki gerilemenin büyük bölümü düģük arzların ve yüksek fiyatların talepte önceki yıla kıyasla 17 m t düģüģe yol açmasının beklendiği ABD den kaynaklanmaktadır. Toplam tüketim 262,1 m t seviyesinde öngörülmekte olup, bu rakam son dört yılın en düģüğüne tekabül etmekle birlikte, son Hububat Piyasası Raporu ndan bu yana 8,1 m t yükselmiģtir. Eylül Kasım çeyreğindeki tüketimin daha önceki beklentilerin üzerine çıkması ile birlikte, 2012/13 dönemi yemlik/artık öngörüsü daha öncesinin 8,0 m t üzerine çıkacak Ģekilde 113,0 m (115,5 m) olarak tahmin edilmektedir. Endüstriyel tüketim 143,3 m t (157,7 m) seviyesinde değiģmeden kalırken, buna yakıt etanol için kullanılan 114,3 m (127,3 m) dahildir. Aralarında AB, Meksika ve Hindistan ın da yer aldığı bir dizi diğer ülkedeki tüketimin de önceki yılın gerisinde kalacağı tahmin edilmektedir. 8

9 ARPA Küresel arzlardaki gerilemenin talebin etkilemesi neticesinde, arpa kullanımının önceki yıla kıyasla %2 oranında gerileyeceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, en büyük arpa tüketicisi olan AB de toplam kullanım 49,9 m t (48,4 m) seviyesinde beklenmekte olup, yemlik tüketimin geçen yılki çok düģük seviyelerin ardından normal düzeylere yaklaģacağı tahmin edilmektedir. BDT deki gerileyen mahsullerin yemlik kullanımı önceki yılın altına düģüreceği tahmin edilmektedir. Rusya ile ilgili olarak, tahmin 8,1 m t (9,3 m) seviyesinde değiģmeden kalmakta iken, Ukrayna ile ilgili olarak 3,8 m (4,5 m) Ģeklinde düzeltilmiģtir. Doğu sahilindeki kurak koģulların mera kullanımını düģürmesine bağlı olarak, Avustralya daki yemlik talep hafifçe yukarı doğru revize edilerek 2,1 m t (1,9 m) düzeye çıkarılmıģ olup, bu düzey yeri yerli sorgum arzlarının bol olması neticesinde aģılmayacaktır. STOK BUĞDAY Dünya buğday stoklarının 2012/13 döneminin (ilgili pazarlama yıllarının toplamı) sonunda son dört yılın en düģüğü olan 174 m seviyesine gerilemesi beklenmekte olup, bu rakam büyük oranda sekiz büyük ihracatçıda görülen azalma nedeniyle önceki yılın 22 m gerisindedir. Bu ülkelerin birleģik stoklarının düģük hasatların ardından Kazakistan, Rusya ve Ukrayna da yaģanan ciddi gerilemelere bağlı olarak 18,8 m t azalması ve 51,4 m düzeyine gerilemesi beklenmektedir. Mahsulün düģük olması neticesinde, Avustralya daki devir stokları önceki iki sezona ait olağandıģı yüksek düzeylerin altına inecektir. ABD ve AB de de gerilemeler beklenmekte olup, AB deki stokların 9,9 m t (11,1 m) seviyesine inecek Ģekilde belirgin düģüģ göstereceği tahmin edilmektedir. Yüksek miktardaki ihracatın Hindistan daki ilave stok oluģumunu engellemesi beklenmemektedir ve Mart 2013 sonundaki toplam rakam 21,3 m t (20,2 m) seviyesinde tahmin edilmektedir. MISIR ABD de ve AB de arzların çok daha sıkıģık olmasını yansıtacak Ģekilde, 2012/13 döneminin (ilgili yerel pazarlama yıllarının toplamı) sonundaki dünya devir stoklarının yıldan yıla %15 oranında gerileyerek son dokuz yılın en düģüğü olan 113 m t seviyesine inecekleri tahmin edilmektedir. Bu öngörü Kasım ayından bu yana 3 m t oranında azaltılmıģ olup, düģüģlerin büyük bölümü önde gelen ihracatçı ülkelerdedir. Dört ana ihracatçıdaki yılsonu stoklarının son Hububat Piyasası Raporu ndan bu yana 3,3 m t gerileyecek Ģekilde son 17 yılın en düģüğü olan 24,9 m (35,0 m) seviyesinde gerçekleģeceği tahmin edilmektedir. ABD stoklarının 15,3 m t (25,1 m) düzeyine gerileyecek Ģekilde özellikle daralması beklenmektedir ve bu rakam daha öncesinin 1,2 m gerisindedir. Brezilya daki devir stoklarının 7,7 m t (8,0 m) seviyesi ile daha öncesinin 1,9 m altına ineceği tahmin edilmektedir. Çin in resmi mahsul tahmininde yapılan ilave yukarı yönlü revizyona rağmen, IGC nin nominal stoklara iliģkin yaptığı tahmin sadece birazcık daha yükselmiģtir ve 59,0 m t (58,8 m) seviyesi ile bir yıl öncesiyle neredeyse aynıdır. ARPA Küresel devir stoklarının (ilgili yerel pazarlama yılları toplamı) yıldan yıla %16 oranında gerileyerek 23,5 m t seviyesine inmeleri beklenmekte olup, bu rakam 2007/08 döneminden bu yana görülen en düģük düzeye iģaret etmektedir. Önceki yıla kıyasla görülen en büyük gerileme Avrupa (iç piyasa kullanımındaki artıģ neticesinde 1,6 m t düģmesi beklenmektedir) ile BDT dedir (düģük üretim neticesinde 1,0 m oranında azalma). BaĢlıca ihracatçılarda ise, stokların yıldan yıla %16 azalarak 12,7 m t seviyesine ineceği tahmin edilirken, Kanada nın 2012/13 dönemi devir stokları üretim gerilemesini yansıtacak Ģekilde aģağı doğru revize edilmiģtir. 9

10 TİCARET BUĞDAY Bu tarihe değin bildirilen ticaret verileri esas alındığında, 2012/13 dönemi (Temmuz / Haziran) dünya buğday ticaretine iliģkin öngörü daha öncesinin 2,4 m t üzerine çıkacak Ģekilde 136,6 m (144,5 m) seviyesine çıkarılmıģtır. İran ın ithalatı yılın ilk yarısında beklentilerin üzerine çıkmıģ olup, buna Avustralya, AB ve Rusya dan yapılan büyük miktardaki alımlar da dahildir ve tüm yıla iliģkin öngörü 0,6 m t artıģla 2,6 m (2,4 m) düzeye çıkarılmıģtır. Çin bu yıl büyük miktarda ithalat yapmayı sürdürmüģ olup, bu durum rekor düzeye ulaģtığı bildirilen hasada rağmen iç piyasa fiyatlarının yüksek olmasından kaynaklanmaktadır; ithalat projeksiyonu 0,7 m t artıģla 3,2 m (3,0 m) düzeye çıkarılmıģtır. Sezon baģındaki alımlar Avustralya dan yapılan büyük miktardaki eski mahsul buğday sevkıyatlarından kaynaklanmakta olup, bunların bir bölümünün yemlik kullanıma yönelik olması muhtemeldir, ancak ciddi miktarda ekmeklik buğday alımı da yapılmaktadır ve buna Aralık ayının sonu itibariyle satın alınmıģ olan toplam t ABD Sert Kırmızı Baharlık buğdayı da dahildir. Rusya ile Ukrayna daki ihracat arzlarının Ģu anda düģük olmasına bağlı olarak, küresel talebin sezonun geri kalanında giderek artan bir Ģekilde diğer menģelere kayacağı tahmin edilmektedir. Buna rağmen, sekiz büyük ihracatçı aralarında baģta son Hububat Piyasası Raporu ndaki tahminin birazcık daha üzerine çıkacak Ģekilde 6,5 m t (1,3 m) rekor düzeyde ihracat yapması beklenen Hindistan ın yer aldığı diğer tedarikçilerden gelen rekabetle karģı karģıya kalmaya devam etmektedir. Diğer tedarikçilerin neden olduğu rekabetin devam etmesine bağlı olarak, ABD nin satıģları beklenenden daha yavaģ ilerlemekte idi, ancak Karadeniz arzlarının düģük olmasına bağlı olarak iyileģme kaydetmeleri beklenmektedir. IGC nin Temmuz/Haziran projeksiyonu sadece birazcık azaltılarak 29,8 m t (27,9 m) düzeye düģürülmüģtür. Her ne kadar daralan arzlar AB satıģlarını yılın ikinci yarısında frenlemeye baģlayabilecekse de, öngörü yine de 0,6 m t artırılarak 18,6 m (15,6 m) düzeyine çıkarılmıģtır. MISIR 2012/13 dönemindeki (Temmuz / Haziran) dünya ticaretinin 93,4 m t düzeyi ile son Hububat Piyasası Raporu ndan bu yana 0,4 m gerileyeceği tahmin edilmektedir ve Meksika nın ithalatına iliģkin düģüģ öngörüleri Güney Kore ve Fas ile ilgili artıģlarla tamamen denge bulmamaktadır. Toplam sevkıyatların önceki yılın %3,5 gerisinde kalacağı tahmin edilmektedir ve ihraç edilebilir fazlaların düģük olması, yüksek fiyatlar ve bası ithalatçı ülkelerde elde edilen daha iyi hasatlar alım satımı yapılan hacimlerin sınırlı olmasına yol açmaktadır. Bu tarihe kadar gerçekleģen alımların ilerleme hızının yavaģ olduğu göz önüne alındığında, Meksika nın ithalatına iliģkin öngörü 1,0 m t azaltılarak son 7 yılın en düģüğü olan ve 2011/12 dönemindeki 11,6 m seviyesinin gerisinde kalan 7,5 m düzeyine indirilmiģtir. Her ne kadar beklentiler daha öncesinin gerisinde kalsa da, üretim önceki yılın mahsulünden toparlanma gösterirken, talebin bir bölümü de sorguma kaymıģtır. Elde edilecek büyük miktardaki mahsul Çin in yaptığı ithalatta görülen yıldan yıla düģüģe de katkı yapacak olup, bu ithalatın 2,1 m t (4,7 m) düzeyi ile daha önceki tahminin birazcık üzerine çıkacağı tahmin edilmektedir. Bazı mısır yüklü gemiler güney limanlarına ulaģmaya devam ediyorsa da, bunların pek çoğu için 2012 yılının baģında sözleģme imzalanmıģtır ve son zamanlarda yapıldığı bildirilen hiçbir satıģ yoktur. Ġhracat fiyatlarındaki rekabetçiliğe, yerli mahsullerin azalmasına ve güçlü talebe bağlı olarak, AB ye yapılan sevkıyatların ciddi oranda artacağı ve 9,0 m t (5,6 m) düzeye ulaģacağı tahmin edilmektedir. Bunların büyük bölümü Ukrayna dan, geri kalanı ise Brezilya, Arjantin ve Rusya dan tedarik edilecektir. 10

11 Brezilya son aylarda rekor miktarda ihracat gerçekleģtirmiģtir ve pazarlama yılı (Mart / ġubat) sevkıyatlarının 21,0 m t (8,4 m) düzeyi ile daha öncesinin 2,0 m üzerinde gerçekleģeceği tahmin edilmektedir. Ġhraç edilebilir arzların daralmaya baģlaması ile birlikte ve yeni mahsul soya fasulyesinin kısa süre içinde ana limanlarda kısa süre içinde önceliği ele geçirecek olması ihtimaline binaen, mısır sevkıyatlarının önümüzdeki aylarda birazcık yavaģlayacağı tahmin edilmektedir. ABD ihracatındaki ilerleme hızı aģırı derecede yavaģ idi ve pazarlama yılının (Eylül / Ağustos) ilk üç ayındaki sevkıyatlar toplamda sadece 5,6 m t düzeye ulaģarak yıldan yıla %46 oranında gerilemiģ ve önceki beģ yıllık ortalama olan 12,5 m nin epeyce gerisinde kalmıģtır. Talebin önümüzdeki ay bir parça iyileģmesi beklenmektedir, ancak Arjantin ile ilgili rekor hasat tahminine ve Ukrayna ile Brezilya nın da dünya piyasalarındaki güçlü varlığını devam ettirecek olması beklentisine bağlı olarak, Eylül / Ağustos sevkiyatlarına iliģkin öngörü 5,4 m t azaltılarak 24,1 m (39,2 m) seviyesine düģürülmüģtür. ARPA Arjantin, Avustralya ve Kanada daki üretim değiģikliklerini yansıtacak Ģekilde 2012/13 (Temmuz / Haziran) dönemine iliģkin arpa ticareti (malt hariç) öngörüsü aģağı doğru revize edilmiģtir. Dünyanın en büyük arpa ithalatçısı olan Suudi Arabistan daki açılıģ stoklarının yüksek olmasına ve baģlıca ihracatçılardaki arzların düģük olmasına bağlı olarak, arpa ticaretinin yıldan yıla gerileyeceği tahmin edilmektedir. Suudi Arabistan ın ithalatının 7,0 m t (8,2 m) düzeye gerileyeceği tahmin edilmektedir. Mahsul öngörüsündeki gerilemeye bağlı olarak, Arjantin de ihracat (Aralık / Kasım) %11 aģağı doğru revize edilerek 4,1 m t düzeyine indirilmiģtir. Bununla birlikte, mahsulün hala rekor düzeye ulaģacak olduğu beklentisine bağlı olarak, sevkıyatların yıldan yıla %8 oranında yükseleceği tahmin edilmektedir. Avustralya dan (Kasım / Ekim) yapılan ihracatın yüksek iç piyasa yemlik kullanımına ve üretimdeki ufak değiģikliğe bağlı olarak %4 düģüģle 4,4 m t seviyesine inmesi beklenmektedir. Bu tarihe değin gerçekleģen güçlü ilerleme hızı neticesinde, Kanada nın üretiminde yapılan aģağı yönlü düzeltmeye rağmen, Kanada dan yapılacak ihracatın sadece 0,1 m t azalarak 1,9 m düzeyine inmesi beklenmektedir. 11

12 30/01/2013 TARİHLİ DÜNYA HUBUBAT FİYATLARI ÜRÜN KODU FĠYAT ABD$/Ton ABD 2HRW 345,20 FRANSIZ EKM. BUĞ. 343,50 ARJANTĠN EK 355,00 ABD 2SRW 314,20 KANADA DURUM 2WAD - FRANSIZ DURUM 376,90 FRANSIZ ARPA 310,80 RUS ARPA 315,00 ABD MISIR (3YC) 311,90 ABD UZUN DANE PĠRĠNÇ 623,00 (*)30/01/2013 Tarihli Merkez Bankası $ SatıĢ Kuru: 1,7714 (**)KAYNAK: REUTERS (***) Rus Arpa fiyatı ve ABD Uzun Tane Pirinç fiyatı IGC Raporuna göredir. (****)Fransız Durum fiyatı tarihli FRANCE AGRIMER kaynaklıdır. Tablo: 6 DÜNYA BUĞDAY ÜRETİM, TİCARET, TÜKETİM VE STOK MİKTARLARI (MİLYON TON) BUĞDAY 2009/ / / /13 TAHMİN ÖNGÖRÜ ÜRETĠM TĠCARET TÜKETĠM STOK *KAYNAK: IGC OCAK 2013 Tablo: 7 DÜNYA MISIR ÜRETİM, TİCARET, TÜKETİM VE STOK MİKTARLARI (MİLYON TON) 2011/ / / /11 MISIR TAHMİN ÖNGÖRÜ ÜRETĠM TĠCARET TÜKETĠM STOK *KAYNAK: IGC OCAK 2013 Tablo: 8 DÜNYA HUBUBAT ÜRETİMİ (2012/13 ÖNGÖRÜ MİLYON TON) ÜLKE ADI BUĞDAY ARPA MISIR AB ,6 54,4 54,2 ÇĠN 120,6 2,6 208,0 HĠNDĠSTAN 93,9 1,6 18,0 ABD 61,8 4,8 273,8 RUSYA 38,0 14,0 - KANADA 27,2 8,0 13,1 AVUSTRALYA 22,0 6,9 0,4 TÜRKĠYE 17,5 5,5 3,8 UKRAYNA 15,8 6,9 20,9 ARJANTĠN 10,5 5,0 27,5 KAZAKĠSTAN 10,5 1,2 - DÜNYA TOPLAMI 656,1 129,8 844,7 *KAYNAK: IGC OCAK 2013 Tablo: 9 12

13 DÜNYADA BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELERİN ÜRETİM DURUMLARI (MİLYON TON) BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELER 2009/ / /12 TAHMİN 2012/13 ÖNGÖRÜ 2012 ÖNGÖRÜ ÜRETİM RAKAMLARINA GÖRE DÜNYA ÜRETİMİNDEKİ PAYI % UZAK DOĞU 227,3 227,3 236,1 245,4 37,4 ÇĠN 115,1 115,2 117,9 120,6 18,3 HĠNDĠSTAN 80,7 80,8 86,9 93,9 14,3 AVRUPA 143,0 140,6 141,8 135,0 20,6 AB ,3 136,8 137,4 130,6 19,9 FRANSA 38,3 38,1 36,1 38,2 5,8 ALMANYA 25,2 24,0 23,0 22,5 3,4 ĠNGĠLTERE 14,1 14,9 15,3 13,3 2,0 ROMANYA 5,2 6,0 6,7 4,8 0,7 MACARĠSTAN 4,4 3,8 4,1 3,9 0,6 BAĞ.DEVL.TOPL. 113,6 81,1 115,0 78,8 12,0 RUSYA 61,7 41,5 56,2 38,0 5,8 UKRAYNA 20,9 16,8 22,3 15,8 2,4 KAZAKĠSTAN 16,5 9,6 22,7 10,5 1,6 ABD 60,4 60,1 54,4 61,8 9,4 KANADA 26,8 23,2 25,3 26,7 4,1 AVUSTRALYA 21,8 27,9 29,5 21,5 3,4 PAKĠSTAN 24,0 23,9 24,2 23,3 3,6 TÜRKĠYE 18,5 17,5 18,8 17,5 2,7 ARJANTĠN 9,0 15,9 14,1 10,5 1,6 SURĠYE 4,0 3,6 3,9 3,7 0,6 DÜNYA 679,0 653,4 695,6 656,1 *KAYNAK: IGC OCAK 2013 Tablo: 10 13