TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Transkript

1 TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAYI: 2011/12 HUBUBAT BÜLTENĐ ) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FĐYATLARI HUBUBAT TÜĐK verilerine göre 2010 yılında ülkemizde bin ton buğday, bin ton arpa, 366 bin ton çavdar, 204 bin ton yulaf, 93 bin ton tritikale üretilmiştir yılında ise bin ton buğday, bin ton arpa, 370 bin ton çavdar, 215 bin ton yulaf, 103 bin ton tritikale üretimi tahmin edilmiştir. (TÜĐK II. Tahmin) Bahsi geçen ürünlerin toplam üretimi, 2010 da bin ton iken 2011 da % 9,1 lik bir artışla bin ton olarak beklenmektedir. 2011/2012 alım döneminde, piyasalar yakinen takip edilmiş, hasadın başlamasıyla birlikte 30 Mayıs 2011 de taahhütname karşılığı alımlara başlanmış, 441 bin ton ürün taahhütname karşılığı alınmıştır. 14 Temmuz 2011 de müdahale alım fiyatları aşağıda yer alan tabloda yer aldığı şekilde açıklanmış ve tarihine kadar ton buğday, ton arpa ve ton çavdar olmak üzere toplam ton peşin alım yapılmıştır. Ayrıca 952 bin ton ürün emanet alınarak depolanmıştır. 2011/2012 DÖNEMĐ TMO MÜDAHALE ALIM FĐYATLARI (TL/ MÜDAHALE ALIM FĐYATI CĐNSĐ TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKĐM KASIM MAKARNALIK LAR EKMEKLĐK LAR MAKARNALIK DÜŞÜK VASIFLI MAKARNALIK ANADOLU KIRMIZI VE BEYAZ SERT DĐĞER KIRMIZI VE BEYAZ YEMLĐK LAR ARPA-ÇAVDAR-TRĐTĐKALE-YULAF ASGARĐ ALIM (ARPA-ÇAVDAR- TRĐTĐKALE VE YULAF) Tablo:1 Ayrıca Bakanlığımızca 2011 yılı ürünü buğday için 50, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için 40 prim ödenecektir. 1

2 2010/2011 ALIM DÖNEMĐ MISIR ve ÇELTĐK 2010/2011 Dönemi Mısır; 2009 yılında 4.25 milyon ton olarak gerçekleşen mısır üretimi 2010 yılında % 1,4 artışla 4,31 milyon ton gerçekleşmiştir. (TÜĐK) seviyelerindedir. Yıllık mısır tüketimimiz ise ikame ürünlerin piyasa fiyatlarına bağlı olarak yaklaşık 4,5-5,2 milyon ton TMO, 2010 yılında piyasaları düzenlemek amacıyla tarihinde taahhütname karşılığı alım uygulamasını başlatmış, üreticilere ücretsiz, sektöre ise düşük fiyatla depolama imkânı sağlamıştır. Bu kapsamda Ton alım yapılmıştır. Ancak piyasa fiyatlarının üretici aleyhine oluşmaya başlamasıyla 25 Ağustos 2010 tarihinde müdahale alım fiyatı 0,490 TL/ton olarak belirlenmiş, peşin ve emanet alımlara başlanmıştır Bu kapsamda ton peşin, ton emanet alım yapılmıştır tarihi itibariyle emanete alınan mısırların tonu iade edilmiş, 525 tonu peşin alıma tabi tutulmuştur. Üreticilere ürün bedellerinin tamamı olan net 39 milyon TL ödenmiştir. Bakanlığımızca mısır için 2010 yılında 40 destekleme primi ödenmiştir. 2011/2012 Dönemi Mısır; 2010 yılında 4,31 milyon ton olarak gerçekleşen mısır üretiminin, 2011 yılında % 2,6 azalışla 4,2 milyon ton gerçekleşmesi tahmin edilmektedir. (TÜĐK 2. tahmin) 1. ürün mısır hasadı tamamlanmak üzere olup, 2. ürün mısır hasadı devam etmektedir. 2011/2012 dönemi piyasa fiyatlarının üretici lehine gelişmesi nedeniyle müdahale alım fiyatı açıklanmasına ihtiyaç duyulmamış ancak piyasanın depolama ihtiyacının karşılanması, talep eden üreticilere % 30 avans ödenmesi ve tüm kesimlere makbuz senedi karşılığı kredi kullanma imkânı sağlanması amacıyla 19 Ağustos 2011 tarihi itibariyle 2010/2011 dönemi mısır müdahale alım fiyatı olan 490 esas alınarak, emanet alımlara başlanmıştır. Bu kapsamda 30 Kasım 2011 tarihi itibariyle ton emanet alım yapılmıştır. 2. ürün mısır hasadının başlamasıyla birlikte piyasa fiyatlarının düşüş eğilimine girmesi üzerine TMO, üretici mağduriyeti oluşmaması bakımından 17 Kasım 2011 de mısır müdahale alım fiyatını 540 olarak açıklamıştır. 30 Kasım 2011 tarihi itibariyle ton peşin alım yapılmış olup, emanet ve peşlin alımlar devam etmektedir. Ayrıca Bakanlığımızca 2011 yılında 40 TL/ton destekleme primi ödenecektir. 2010/2011 Dönemi Çeltik; 2010/11 döneminde 99 bin hektarlık alanda 860 bin ton (pirinç karşılığı 516 bin ton) çeltik üretimi gerçekleşmiştir. (TÜĐK) Ülkemiz yıllık Pirinç tüketimi ise 600 bin ton olarak öngörülmektedir. açıklanmamıştır yılında piyasa fiyatlarının üretici beklentisini karşılaması nedeniyle çeltikte müdahale alım fiyatları 2

3 Ancak üretici ve sanayicilerin depo ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için 6 Eylül 2010 tarihinden itibaren taahhütname karşılığı alım, 12 Kasım 2010 tarihinde ise makbuz senedi karşılığı kredi kullanılabilmesi için, 2008/2009 dönemi müdahale alım fiyatları (Osmancık için 870 TL/ton, Baldo için 960 TL/ton, Orta tane için 790 TL/ton ve Kısa tane için 720 TL/ton) esas alınarak emanet alım yapılmıştır. Taahhütname karşılığı alımı yapılan toplam ton çeltik, emanete alıma dönüştürülmüştür. 31 Mayıs 2011 tarihi itibariyle emanete alınan çeltiklerin tamamı iade edilmiştir. Bakanlığımızca çeltik için 2010 yılında 100 destekleme primi ödenmiştir. 2011/2012 Dönemi Çeltik; Geçen yıla göre üretim % 5 civarında bir artışla 900 bin ton (TÜĐK 2. tahmin) olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. (pirinç karşılığı 540 bin ton). Ülkemiz yıllık pirinç tüketimi ise 600 bin ton civarındadır. 2011/2012 dönemi çeltik hasadı tamamlanmıştır tarihi itibariyle piyasa fiyatları bölgelere göre değişmekle birlikte, 60 randıman Osmancık çeltik çeşidi TL/ton, Baldo çeltik çeşidi ise TL/ton aralığında işlem görmektedir. 2011/2012 dönemi hasat başlangıcında piyasa fiyatlarının TL/ton aralığında üretici lehine gelişmesi nedeniyle müdahale alım fiyatı açıklanmasına ihtiyaç duyulmamış ancak piyasanın depolama ihtiyacının karşılanması, talep eden üreticilere % 30 avans ödenmesi ve tüm kesimlere makbuz senedi karşılığı kredi kullanma imkânı sağlanması amacıyla geçen yıl emanet alımlarda Osmancık çeşidi çeltik için uygulanan 870 TL/ton üzerinden 28 Eylül 2011 tarihinde emanet alıma başlanmıştır. Bu kapsamda ton emanet alım yapılmıştır. Piyasa fiyatlarının seviyelerine gerilemesiyle TMO, çeltik üretiminde gelinen seviyenin korunması ve üretici mağduriyeti oluşmaması bakımından 4 Kasım 2011 tarihinde Osmancık çeşidi % 60 randımanlı çeltik müdahale alım fiyatını olarak açıklamıştır tarihi itibariyle ton peşin alım yapılmış olup alımlar devam etmektedir. Bakanlığımızca çeltik için 2011 yılında 100 destekleme primi ödenecektir. 3

4 2-) T.M.O. ĐÇ SATIŞ ŞEKĐLLERĐ, ESAS VE FĐYATLARI ĐLE BORSA FĐYATLARI A-) ĐÇ SATIŞ ŞEKĐL VE ESASLARI - Peşin Bedel Mukabili Satışlarımız: 1 Kasım 2011 tarihinden itibaren, stoklarımızda bulunan eski yıl mahsulü (2011 yılı mahsulü dışındaki) ekmeklik ve makarnalık buğdaylar ile mahsul yılına bakılmaksızın arpa (liman işyerlerinde mevcut, şubeler arası nakliye ile oluşan arpa stokları hariç), çavdar ve tritikale stoklarının tamamı; yerli ekmeklik buğdaylar (yemlik ve standart dışı hariç) ile ithal buğdaylar un ve bisküvi fabrikalarına yönelik, makarnalık buğdaylar makarna, bulgur ve irmik fabrikalarına yönelik, yemlik ve standart dışı buğday, arpa, çavdar ve tritikaleler ise kişi ve/veya kuruluş ayırımı yapılmaksızın [gerektiğinde kullanıcılarına öncelik verilecektir] maniplasyon ve KDV hariç olmak üzere peşin bedel mukabili satılmaktadır. Stoklarımızda bulunan tüm pirinçler ve kırmızı iç mercimekler kişi ve kuruluş ayrımı yapılmaksızın peşin bedel mukabili satılmaktadır. Peşin bedel mukabili satışlarımızda; Talep sahiplerince yatırılan emtia bedelleri TMO Alınan Sipariş Avansları hesaplarına alınır. Teslimat süresince TMO fiyat ve ücretlerinde değişme olursa değişiklik teslimatı yapılmamış mala aynen yansıtılır. Alıcı mal almaktan vazgeçerse, bakiye mal bedeli alıcıya iade edilir. Ayrıca teslim anında satışların her hangi bir sebeple TMO tarafından durdurulması halinde teslimatı yapılmamış malın bedeli talepleri halinde alıcıya iade edilir veya satışların yeniden açılmasını müteakip cari fiyat, ücret ve esaslarla teslimata devam edilir. Paranın banka TMO hesabına alınmış olması satış için kabul anlamına gelmemektedir. Ayrıca, işyeri bilgisi dışında banka hesabına para yatırılmış olması durumunda akit ve zımni kabul anlamı doğmamaktadır. - Maniplasyon ücretleri; Açık yığın, MAYDÜ ve Nodalarda 5,00, Tüm kapalı depolarda 7,50 Çuvallı hububat satışlarında 7,50 Ancak, pirinç ve kırmızı iç mercimek satışlarında maniplasyon ücreti alınmamaktadır. - Nakliye ilave ücretleri; edilmektedir. Şubeler arası nakliye ile oluşan stokların satışlarında 32,00 nakliye ilave ücreti tahsil Ancak, Şubeler arası nakliye ile oluşmuş pirinç ve kırmızı iç mercimek stoklarının satışında nakliye ilave ücreti alınmamaktadır. 4

5 B) ĐÇ SATIŞ FĐYATLARI Đç satış fiyatlarımız Tablo:2 de belirtilmektedir. HUBUBAT ĐÇ SATIŞ FĐYATLARI (TL/ CĐNSĐ KOD NO ARALIK 2011 SATIŞ FĐYATI Anadolu Durum NO: Anadolu Durum NO: Düşük Vasıflı Durum Buğday Anadolu Beyaz Sert Buğday NO: Anadolu Beyaz Sert Buğday NO: Anadolu Beyaz Sert Buğday NO: Anadolu Kırmızı Sert Buğday NO: Anadolu Kırmızı Sert Buğday NO: Anadolu Kırmızı Sert Buğday NO: Beyaz Yarı Sert Buğday NO: Beyaz Yarı Sert Buğday NO: Beyaz Yarı Sert Buğday NO: Kırmızı Yarı Sert Buğday NO: Kırmızı Yarı Sert Buğday NO: Kırmızı Yarı Sert Buğday NO: Diğer Beyaz - Kırmızı Buğday NO: Diğer Beyaz - Kırmızı Buğday NO: Diğer Beyaz - Kırmızı Buğday NO: Yemlik Buğdaylar Standart dışı buğday Đthal ABD Buğdayı Đthal Alman Buğdayı Đthal Kazak Buğdayı Đthal Ukrayna Buğdayı Arpa NO: Arpa NO: Yemlik Arpa-Çavdar-Tritikale Çavdar NO: Çavdar NO: Tritikale NO: Tritikale NO: Tablo: 2 Pirinç satış fiyatlarımız Tablo:3 de belirtilmektedir. CĐNSĐ PĐRĐNÇ SATIŞ FĐYATLARI PAKETLĐ KOD NO 5 KG (TL) PAKETLĐ 2 KG (TL) PAKETLĐ 1 KG (TL) Đthal Orta Tane Pirinç (Mısır) ,00 4,00 2,00 NOT: Paketleme ücreti, Maniplasyon, Nakliye Đlave Ücreti ve KDV dahil, diğer masraflar hariçtir. Tablo: 3 Kırmızı iç mercimek satış fiyatlarımız Tablo:4 de belirtilmektedir. KIRMIZI ĐÇ MERCĐMEK SATIŞ FĐYATLARI ÇEŞĐDĐ KODU PERAKENDE SATIŞLAR 1 KG (TL) 2 KG (TL) 5 KG (TL) Diğer Đç Mercimekler ,00 4,00 10,00 NOT: Perakende satışlarda; maniplasyon, paketleme, nakliye ilave ücreti ve KDV dahildir. Tablo: 4 5

6 C) BORSA ĐŞLEM HACĐMLERĐ VE FĐYATLARI Borsalarda işlem gören buğday, arpa, çavdar ve yulaf Kuruluşumuzca Eskişehir, Konya, Polatlı, Çorum, Bandırma ve Edirne ticaret borsalarından, mısır ise Adana ticaret borsasından günlük olarak takip edilmektedir. Kasım ayına ait ortalama fiyatlar Tablo:5 de gösterilmiştir. ÜRÜN ADI DURUM I ANADOLU KIRMIZI SERT EKM. DĐĞER BEYAZ EKM. DĐĞER KIRMIZI EKM. BORSA FĐYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI BORSALAR TMO SATIŞ FĐYATI ESKĐŞEHĐR KONYA POLATLI ÇORUM EDĐRNE ADANA BANDIRMA ARPA ÇAVDAR YULAF MISIR PĐRĐNÇ* ÇELTĐK* MERCĐMEK** (KIRMIZI ĐÇ) Kasım * Pirinç ve Çeltik fiyatları Osmancık çeşidine ait olup, serbest piyasa toptan fiyat ortalamasıdır. ** Mercimek fiyatları Kırmızı Đç Mercimeğe ait olup Mersin Ticaret Borsası Kasım ayı fiyat ortalamasıdır. Tablo:5 6

7 3-) DÜNYA HUBUBAT PĐYASALARI (Aşağıdaki veriler IGC nin tarih 417 nolu aylık raporuna göredir.) ÜRETĐM 2011/12 döneminde dünya buğday üretim tahmini 1m. ton azalarak, yine de geçen yıl mahsulünden yaklaşık %5 yüksek ve kayıtlardaki en yüksek ikinci düzey olan 683m. ton seviyesine geriledi. Bu artış alanlardaki %1.6 lık artışı ve ortalamanın üzerindeki rekolteleri yansıtıyor. Yağmurla ilgili bazı kesintilere rağmen Avustralya da hasat hız kazandı ve Güney Amerika da başladı. AB için üretim tahmini 130.4m. kadarı ortak buğday olmak üzere biraz artarak 138.4m. ton seviyesine çıktı (136.8m.). Israrlı yağışlar nedeniyle, başta Almanya ve Polonya olmak üzere kuzey bölgelerdeki kalite beklentilerin altında kaldı. Yine de AB mahsulünde ekmeklik buğdayın genel oranı yaklaşık %65 ile geçen yılın üzerindeydi (54%). Bağımsız Devletler Topluluğu nda toplam üretim 112.3m. ton seviyesi ile (82.3m.), geçen sezonun üçte bir üzerinde kaldı. Son yirmi yılın en yüksek mahsulü, geçen yıla göre %80 yükselerek 18.0m. ton seviyesine çıkan Kazakistan da hasat edildi. Rusya ve Ukrayna nın verim düzeyleri de önemli artışlar göstererek, sırasıyla 58.0m. ton (41.5m.) ve 21.5m. (16.8m.) seviyelerine çıktı. Kanada da hasadın son aşamaları tamamlanırken, üretim tahmini geçen yıla göre %4 yüksek olan 24.2m. ton seviyesinde tahmin edildi. Bu da makarnalık buğday mahsulünde %30 luk bir artışla 3.9m. ton seviyesine çıkılmasına yol açtı. Resmi kalite sonuçları Hagberg düşüş rakamları ve test ağırlıklarını daha iyi gösteriyor, ama geçen yıl ile kıyasla protein içerikleri biraz daha düşük. ABD de buğday mahsulü, Sert Kırmızı Baharlık (HRS) üretiminde resmi tahminlerin revize edilmesi nedeniyle, öncekine göre 0.2m. düşük olan 54.4m. ton seviyesinde tahmin ediliyor. Toplamda 40.7m. ton kışlık buğday (40.4m.), 1.4m. makarnalık buğday (2.9m.) ve 12.4m. diğer baharlık buğdaylar (16.8m.) yer alıyor. Artan ekim alanlarına rağmen, hasat edilen alanlar %4 gerileyerek 18.5m. ha. seviyesine indi (19.3m.). Arjantin de buğday kuşağının çoğu kesiminde hafif yağışlar mahsul için faydalı olurken, kuzey bölgelerde hasat başladı. Üretim öngörüsü 13.0m. ton seviyesi ile geçen aya göre değişmezken (14.7m.), ortalama rekoltelerde geçen sezonun rekor düzeyine göre olası bir düşüşü dikkate aldı. Brezilya da Kasım ayındaki yağışlar ülkenin güneyindeki hasadı geciktirdi. Mahsul tahmini azalan ekim alanları ve rekoltelerdeki gerileme nedeniyle geçen sezona göre %14 gerileyerek, 5.1m. ton seviyesinde değişmedi. Geniş yayılımlı yağmurlar Batı Avustralya da hasadı kesintiye uğratmaya devam ederken, özellikle ülkenin buğday kuşağının kuzey kesimlerinde olmak üzere mahsul kalitesine yönelik endişeleri arttırdı. Bunun aksine genellikle kurak seyreden hava koşulları Avustralya nın doğu kesimlerinde hasadın iyi ilerlemesine imkân sağlarken, Queensland da kesimler tamamlandı. Alanlarda %5 lik bir artışla 14.1m. ha. düzeyine çıkılmasına rağmen, rekoltelerin geçen yılki istisnai seviyelere ulaşması öngörülmediğinden dolayı, üretimin %6 gerileyerek 26.2m. ton seviyesine ineceği tahmin ediliyor. Güney Afrika da genellikle kurak ve mevsimsel olarak sıcak seyreden hava koşulları hasat ilerleyişine yardımcı oldu. Kasım yağmurları kuzey kesimlerde rekolte beklentilerini yükseltti, ama Bağımsız Devlet in kurak kesimlerine çok gecikmeli geldi. Üretim tahmini, halen geçen yılki zayıf verimin üçte bir üzerinde olmasına rağmen, 0.1m. ton gerileyerek 1.9m. seviyesine indi (1.4m.). 7

8 MISIR Artan alanların ve yükselen ortalama rekoltelerin birleşiminin 2011/12 döneminde dünyada mısır üretimini önceki yılın bol mahsulüne göre 27m. yüksek olan rekor 853m. ton seviyesine çıkarması öngörülüyor. Kuzey yarımkürede hasadın artık neredeyse tamamlanması ile birlikte, AB, Ukrayna ve Rusya2nın mahsul tahminleri yükseldi, ama AB ve Meksika daki önemli gerilemeler nedeniyle, toplam mahsul öngörüsü bir ay öncesine göre 2m. ton daha düşük. ABD hasadının son aşamaları kurak hava koşullarından faydalanırken, faaliyetler geçen yılın biraz gerisinde, ama beş yıllık ortalamanın ilerisinde kaldı. Takip eden üçüncü yılda da alanlar artış göstermesine rağmen, sezonun çoğunda geciken ekimler ve elverişsiz hava koşulları üretkenliği olumsuz şekilde etkiledi. Ortalama rekoltelerin 9.2 ton/ha. seviyesi ile (9.6 ton/ha.) geçen ay öngörüsünün biraz altında ve 2003 ten beri görülen en düşük düzeyinde olması öngörülüyor. Dolayısıyla üretim tahminleri 2.0m. ton düşerek 313.0m. seviyesine indi (316.2m.). AB de de hasat tamamlanmaya yaklaştı. Fransa, Almanya ve Đspanya da beklenenden iyi rekolteler nedeniyle, mahsul tahminleri 0.9m. ton artarak, 2010 yılına göre %16 yüksek ve yedi yılın zirve düzeyi olan 64.7m. seviyesine çıkacağı tahmin ediliyor. Toplam alan 8.9m. ha. (8.0m.) seviyesine yükselirken, ortalama rekolteler rekor 7.3 ton/ha. seviyesine çıktı (7.0 ton/ha.). Kanada da alanlar geçen yılın 1.2m. ha. seviyesine benzer, ama trendin altındaki rekolteler nedeniyle, üretimin %14 düşerek 10.0m. ton seviyesine ineceği tahmin ediliyor. Meksika için mahsul öngörüsü 3.0m. ton kadar azalarak, 21.0m. seviyesine indi (20.6m.). Geciken ekimler ve erken zamanlardaki donlar ana sezonun mısır mahsulü rekoltesini etkilerken, Sinaloa daki kışlık mahsul beklentileri kuraklık nedeniyle kötüye gitti. Ukrayna mahsulü öncekine göre 1.0m. yüksek ve geçen yılın %65 üzerinde olan rekor 19.0m. ton seviyesinde belirlenirken, artan ekim alanlarının ve mükemmel rekoltelerin sonucunu verdi. Güçlenen yurtiçi talep, beklenenden yüksek rekolteler nedeniyle mahsul tahminlerinin 0.3m. ton yükselerek 6.3m. seviyesine çıktığı (3.1m.) Rusya da ekim alanlarını yükseltti. Çin de mısır geçen yıla göre %2 artış göstererek ve 29.7m. düzeyindeki beş yıllık ortalamanın oldukça üzerinde olan 33.2m. ha lık bir alanda hasat edildi. Rekoltelerin daha önceki trend tabanlı öngörülere uygun olarak 5.5 ton/ha ortalamaya sahip olacağı ve mahsulün öncekine göre değişmeyen 183m. ton seviyesinde olacağı tahmin ediliyor (177.3m.). Arjantin de ekimler planlanan alanın yaklaşık üçte ikisi ekilmek suretiyle iyi ilerleme gösterirken, geçen yılın biraz gerisinde kaldı. Kasım başındaki önemli yağışların yardımıyla, majör üretim alanlarında ekim koşulları elverişli devam ederken, batıda sade birkaç kurak kesim kaldı. Artan kârlılığın ekim alanlarını 3.8m. ha. seviyesine çıkarması öngörülürken (3.2m.), üretimin 27.0m. ton seviyesine çıkması öngörülüyor (21.5m.). Brezilya da sezonun ilk (ana) mahsulünün ekimleri, mısır kuşağına kurak hava geri döndüğü için iyi ilerleme gösterdi. Toplam alanlar 143m. ha seviyesi ile geçen yılın %5 üzerinde öngörüldü; üretim öncekine göre değişmeyen 60.0m. ton seviyesinde öngörüldü (57.5m.). Güney Afrika nın kuzeydoğu büyüme bölgelerinde yağmurlar ekim beklentilerini yükseltti; ekim alanlarında %13 lük artış öngörüldüğünde, üretimin 12.3m. ton seviyesine çıkması öngörülüyor (10.9m.). ARPA Kazakistan, Rusya ve Kuzey Afrika daki yükseliş revizyonlarını takiben, 2011/12 döneminde dünya arpa üretimi tahmini bir ay öncesine göre 0.7m. ton yüksek olan 134.2m. seviyesinde. Bu düzey başta Rusya olmak üzere iyileşen rekolteleri yansıtarak, 2010/11 toplamının 9m. ton üzerinde olacak. Takip eden ikinci yılda da 50m. ha. düzeyindeki global alanlar, çiftçilerin yine daha kârlı alternatiflere yönelmelerinden dolayı tarihi düşük düzeylere yakın olacak. Bazı ülkelerde olumsuz hava koşulları da ekimleri engelledi. 8

9 Elverişsiz hava koşulları ve diğer mahsullerden gelen rekabetten kaynaklanarak ekim alanlarındaki %3 lük azalma nedeniyle, AB üretimi kayıtlardaki en düşük düzey olan 52.5m. ton seviyesine geriledi (53.1m.). Fransa ve Almanya daki gerilemeler Danimarka, Finlandiya, Đspanya, Đsveç ve Đngiltere deki artışlarla fazlasıyla dengelendi. Tahmini 31.6m. ton seviyesi ile (21.5m.), Bağımsız Devletler Topluluğu nun toplam üretimi geçen yılın kuraklıktan etkilenen mahsulünden neredeyse %50 daha yüksekti. Bir ay öncesi ile kıyaslandığında, Rusya tahmini 0.5m. ton artarak 17.0m. seviyesine çıkarken (8.4m.), Kazakistan 0.2m. yükselerek 2.5m. seviyesindeydi (1.3m.). Ukrayna üretimi 9.0m. ton ile geçen yılın biraz üzerindeydi (8.8m.). Elverişsiz hava koşulları ve ortalamanın altındaki ekim alanları Kuzey Amerika da mahsulün hayal kırıklığı yaratmasına neden oldu. 7.9m. ton seviyesi ile Kanada da üretim, önceki yılın alışılmadık ölçüde düşük toplamından sadece biraz yüksekti. ABD verimi 3.4m. ton seviyesine gerileyerek (3.9m.), 1936 dan beri görülen en düşük arpa mahsulünü gösterdi. Batı Avustralya da yağışlar hasadı geciktirmeye devam etti, ama ülkenin güneydoğu kesimlerindeki koşullar genel olarak elverişli olup, Queensland da hasat neredeyse tamamlandı. Ekimler 4.2m. ha. düzeyi ile geçen yıla biraz yüksek olmasına rağmen (4.1m.), üretimin geçen sezondaki alışılmadık ölçüde yüksek rekolteli mahsulünden %11 gerileme göstermesi öngörülüyor. Arjantin de üretim 3.3m. ton ile ortalamanın oldukça üzerinde öngörülürken (3.0m.), ekim alanları maltlık türlere yönelik somut taleple yükseldi. TÜKETĐM 2011/12 döneminde dünyada buğday tüketim öngörüsü geçen aya göre 2m. ton artarak, bir yıl öncesine göre %3.5 yüksek ve uzun vadeli trendin üç katı hızda olan 679m. seviyesine yükseldi. Bu düzey, düşük/orta kaliteli buğdayda artan global arzlar ve mısır dahil olmak üzere diğer içeriklerle kıyaslandığında cazip fiyatlarla yükselerek, 125.5m. ton ile (114.7m.) geçtiğimiz yirmi yılın en yüksek düzeyine ulaşan global yemlik kullanımdaki keskin artışı yansıtıyor. Geçen ay ile kıyasladığında, yemlik kullanım öngörüsü Kazakistan, Brezilya, Endonezya, Vietnam ve Mısır için yükseldi. Dünyada yemeklik kullanım öngörüsü 463.3m. ton seviyesi ile son GMR ye göre neredeyse değişmezken, geçen yıla göre normalden daha güçlü bir artış gösterdi ve Asya (özellikle Hindistan) ve Afrika da birçok ülkede kazanım elde etti. Global endüstriyel kullanım 19.9m. ton seviyesi ile geçen aya göre değişmezken (19.3m.), nişasta için 11.0m. (10.7m.) ve etanol için 8.3m. (7.9m.) dahildi. MISIR Endüstriyel ve yemeklik mısır kullanımının her ikisinin de artmasının beklenmesi nedeniyle, 2011/12 döneminde dünya mısır tüketiminin %2.1 artarak, rekor 861m. ton seviyesine çıkması öngörülüyor (844m.). Ancak bu artış %3.8 düzeyindeki beş yıllık ortalama kadar keskin değil: yemlik kullanımın ortalamanın üzerinde bir hızda artması öngörülürken, endüstriyel talebin son yıllara göre daha yavaş bir hızda artması öngörülüyor. Toplam öngörü büyük ölçüde beklenenden düşük mahsulün yemlik/artık kullanımı sınırlayacağı ABD ve Meksika için azalan tahminleri yansıtmak suretiyle Ekim ayına göre 2m. ton düştü. Artan fiyatlar ve düşük kaliteli buğday dahil olmak üzere alternatif yemlik içeriklerden kaynaklanan rekabetin artmasına rağmen, dünyada mısırın yemlik kullanımının 11m. ton artarak 485m. seviyesine çıkması öngörülüyor. Büyüme Çin, Brezilya ve Hindistan dahil olmak üzere daha çok gelişmekte olan ülkelerde görülecek olmasına rağmen, bu sezonun çok yüksek mahsulünün de AB de yemlik kullanımı arttırması bekleniyor. AB de mısır esaslı etanol ve nişasta kullanımına yönelik artan öngörüleri yansıtmak suretiyle, dünyada endüstriyel kullanım 245m. ton seviyesi ile geçen aya göre 1m. ton daha yüksek bekleniyor (242m.). ABD de 157.1m. ton düzeyindeki endüstriyel talep öngörüsü (157.7m.) öncekine göre değişmedi. Yakıt etanol kullanımı son aylarda güçlü kalmasına rağmen, 9

10 etanol vergi kredilerinin yıl sonunda planlanan bitişi ve benzine yönelik talep belirsizliğinin 2012 de harmanlamayı sınırlaması bekleniyor. Büyük ölçüde gelecekteki ham petrol fiyatlarına bağlı değişecek olmakla birlikte, ABD de yakıt etanol üretimi için kullanılan ve geçtiğimiz on yılda keskin şekilde yükselen mısırın biraz gerileyerek 127.0m. ton seviyesine inmesi öngörülüyor (127.5m.). ARPA Üretimde bu yıl görülen makul toparlanma, 2010/11 döneminden gelen düşük devirle bastırılacak olup, global arzları dört yılın en düşük düzeyine indirecek. 2011/12 döneminde dünyada arpa tüketiminin, geçen yılki normalin altında düzeyinden sınırlı bir gerilemeyle 139.5m. ton seviyesine inmesi öngörülüyor (136.6m.). Ancak öngörü geçen aya göre 0.4m. ton yüksek olup, başta Suudi Arabistan olmak üzere artan yemlik kullanımla tetiklenirken, dünya toplamı şu anda 93.1m. ton seviyesinde belirtiliyor (91.5m.). Önceki tahminlerden yüksek olan hasatlar Rusya ve Kazakistan da yemlik kullanım öngörülerini biraz yükseltirken, Suudi Arabistan öngörüleri güçlenen son ithalatları takiben 0.3m. ton artarak 7.0m. seviyesine çıktı (6.5m.). STOK Dünyada buğday devir stoklarının 2011/12 dönemi sonu itibariyle büyük ölçüde majör ihracatçılardaki revizyonlar nedeniyle, son on yılın en yüksek düzeyi ve geçen aya göre 2m. ton düşük olan 200m. ton seviyesine ulaşması öngörülüyor. Majör ihracatçıların birleşik envanterleri şu anda sezon başına göre değişmemiş olan 71.2m. ton seviyesinde belirtiliyor. Artan ihracat öngörüleri nedeniyle, AB öngörüsü 1.4m. ton gerileyerek 11.4m. seviyesine indi (11.0m.). Avustralya nın ihracat öngörülerindeki keskin artış kısmen beklenenden yüksek açılış stokları nedeniyle baskılandı; 2011/12 dönemi sonun da, devir düzeyi 8.3m. ton seviyesi ile önceki düzeyine göre sadece 0.2m. ton düşük belirlendi (9.0m.). Yeni piyasa yılı sonunda (Kasım 2012) Arjantin in stokları, beklenenden yüksek eski mahsul ihracatlarını takiben azalan devir tahminleri nedeniyle, Ekim ayı GMR sinden 0.5m. ton düşük olan 2.1m. ton seviyesinde öngörüldü (1.9m.). Piyasa yılı sonunda ABD nin resmi stok öngörüleri 22.5m. ton seviyesi ile öncekine göre biraz düşük olup (23.5m.), Sert Kırmızı Baharlık (HRS) için 3.5m. ton düzeyine kadar gerileyen rakamlar (5.0m.), 8.7m. seviyesine yükselen Sert Kırmızı Kışlık (HRW) buğdayı ile kısmen telafi edildi (10.5m.). MISIR Üretimdeki son güçlü kazanımlara rağmen, geçtiğimiz her beş yılda birbirini takiben başarılı hasatlar yapılması nedeniyle, talepteki güçlenme bile 2008/09 döneminden beri dünya mısır stoklarında gerilemeye yol açtı. Bu trendin 2011/12 döneminde de devam etmesinin beklenmesi nedeniyle, global devir stoklarının (ilgili piyasa yılları) bir 9m. ton daha düşerek, son beş yılın en düşük düzeyi olan 123m. seviyesine gerilemesi öngörülüyor (131m.). ABD devir düzeyi öncekine göre değişmeyen 19.9m. ton ile son on altı yılın en düşük düzeyine gerilerken, toplam kaybın %6 sına karşılık geliyor. Çin de stokların biraz daha artarak, dünya toplamının %45 ine karşılık gelen 55m. ton seviyesine çıkması öngörülüyor. Ancak resmi verilerin eksikliği nedeniyle, bu öngörü farazi kalıyor. ARPA 2011/12 sonunda dünya arpa stokları öngörüsü son GMR ye göre biraz daha yüksekti, ama devir düzeyinin halen 23.4m. ton seviyesi ile son dört yılın en düşük düzeyine gerilemesi bekleniyor (28.8m.). Bu düşüşün büyük ölçüde sezon sonu envanterlerinin %37 gerileyerek, 2007/08 döneminden beri görülen en düşük düzey olan 7.1m. ton seviyesine gerilediği AB de görülmesi bekleniyor. Suudi Arabistan da bu düzey öncekine göre birazcık düşük, ama önceki tahminden yüksek olan üretim rakamları artan yurtiçi kullanım ve ihracatlarla dengelenen Rusya da devir öngörüleri 0.4m. ton artarak 1.7m. seviyesine çıktı (1.4m.). 10

11 01/12/2011 TARĐHLĐ DÜNYA HUBUBAT FĐYATLARI ÜRÜN KODU FĐYAT ABD$/Ton ABD 2HRW 287,70 FRANSIZ EKM. BUĞ. 248,40 ARJANTĐN EK 212,50 ABD 2SRW 256,10 KANADA DURUM 2WAD 495,30 A.B.D HARD AMBER NO1 - FRANSIZ ARPA 247,70 RUS ARPA 159,80 ABD MISIR (3YC) 262,90 ABD UZUN DANE PĐRĐNÇ 585,00 (*)30/11/2011 Tarihli Merkez Bankası $ Satış Kuru: 1,8498 (**)KAYNAK: REUTERS (***)ABD Uzun TANE Pirinç fiyatı tarihli IGC Raporuna göredir. Tablo: 6 DÜNYA ÜRETĐM, TĐCARET, TÜKETĐM VE STOK MĐKTARLARI 2010/ / / / / / / /2010 TAHMĐN 2011/2012 ÖNGÖRÜ ÜRETĐM TĐCARET TÜKETĐM STOK *KAYNAK: IGC KASIM 2011 Tablo: 7 DÜNYA MISIR ÜRETĐM, TĐCARET, TÜKETĐM VE STOK MĐKTARLARI 2010/2011 MISIR 2003/ / / / / / /2010 TAHMĐN 2011/2012 ÖNGÖRÜ ÜRETĐM TĐCARET TÜKETĐM STOK *KAYNAK: IGC KASIM 2011 Tablo: 8 11

12 DÜNYA HUBUBAT ÜRETĐMĐ (2011/2012 ÖNGÖRÜ MĐLYON ÜLKE ADI ARPA MISIR AVRUPA (27 ÜLKE) 138,4 52,5 64,7 ÇĐN 116,0 2,6 183,0 HĐNDĐSTAN 85,9 1,6 21,0 A.B.D. 54,4 3,4 313,0 RUSYA 58,0 17,0 - KANADA 24,2 7,9 10,0 AVUSTRALYA 26,2 8,3 0,3 TÜRKĐYE 19,0 6,5 3,6 UKRAYNA 21,5 9,0 19,0 ARJANTĐN 13,0 3,3 27,0 KAZAKĐSTAN 18,0 2,5 - DÜNYA TOPLAMI 683,2 134,2 853,1 *KAYNAK: IGC KASIM 2011 Tablo: 9 DÜNYADA ÜRETEN ÜLKELERĐN ÜRETĐM DURUMLARI ÜRETEN ÜLKELER 2005 ÜRETĐMĐ 2006 ÜRETĐMĐ 2007 ÜRETĐMĐ 2008 ÜRETĐMĐ 2009 ÜRETĐMĐ 2010/2011 TAHMĐN ÜRTEĐMĐ 2011/2012 ÖNGÖRÜ ÜRTEĐMĐ 2011 ÖNGÖRÜ ÜRETĐM RAKAMLARINA GÖRE DÜNYA ÜRETĐMĐNDEKĐ PAYI % UZAK DOĞU 195,4 207,2 216,3 219,2 227,3 227,2 233,1 34,1 ÇĐN 97,5 108,5 109,3 112,5 115,1 115,2 116,0 17,0 HĐNDĐSTAN 68,6 69,4 75,8 78,6 80,7 80,8 85,9 12,6 AVRUPA 138,1 129,5 124,2 155,5 143,0 140,7 142,9 20,9 AB ,7 125,1 119,7 150,7 138,3 136,8 138,4 20,3 FRANSA 37 35,4 32,8 39,0 38,3 38,1 36,0 5,3 ALMANYA 23,7 22,4 20,8 26,0 25,2 24,0 23,1 3,4 ĐNGĐLTERE 14,9 14,7 13,1 17,3 14,1 14,9 15,4 2,3 ROMANYA 7,6 5,0 2,9 7,2 5,2 6,0 7,4 1,1 MACARĐSTAN 5,1 4,4 4,0 5,6 4,4 3,8 4,1 0,6 BAĞ.DEVL.TOPL. 92,2 85,3 93,6 117,3 113,6 82,3 112,3 16,4 RUSYA 47,7 44,9 49,4 63,8 61,7 41,5 58,0 8,5 UKRAYNA 18,7 13,8 13,9 25,9 20,9 16,8 21,5 3,1 KAZAKĐSTAN 11 12,5 16,5 13,0 16,5 10,0 18,0 2,6 ABD 57,2 49,2 55,8 68,0 60,4 60,1 54,4 8,0 KANADA 26,8 25,3 20,1 28,6 26,8 23,2 24,2 3,5 AVUSTRALYA 25,4 10,8 13,6 21,4 21,8 27,9 26,2 3,8 PAKĐSTAN 21,7 21,7 23,3 21,0 24,0 23,9 24,0 3,5 TÜRKĐYE 18 17,5 15,5 17,0 18,5 17,5 19,0 2,8 ARJANTĐN 12,6 14,5 16,3 8,4 8,8 14,7 13,0 1,9 SURĐYE 4,7 4,9 4,1 2,1 4,0 3,6 3,5 0,5 DÜNYA 620,9 597,5 609,1 685,0 678,5 652,6 683,2 100,0 *KAYNAK: IGC KASIM 2011 Tablo: 10 12