TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Transkript

1 2-) T.M.O. İÇ TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAYI: 2013/3 HUBUBAT BÜLTENİ ) TMO HUBUBAT ALIMLARI VE FİYATLARI A- HUBUBAT TÜĠK verilerine göre 2011 yılında bin ton buğday, bin ton arpa, 366 bin ton çavdar, 218 bin ton yulaf, 104 bin ton tritikale üretilmiģtir yılında ise bin ton buğday, bin ton arpa, 370 bin ton çavdar, 210 bin ton yulaf, 105 bin ton tritikale üretilmiģtir. Bahsi geçen ürünlerin toplam üretimi, 2011 de bin ton, 2012 de % 7 azalıģla bin ton olarak gerçekleģmiģtir dönemi hasadı 10 Mayıs itibariyle baģlamıģ olup piyasalar yakinen takip edilmiģ, hasadın baģlamasıyla birlikte taahhütname karģılığı alımlara 31 Mayıs 2012 de baģlanmıģtır. 18 Haziran 2012 de buğdayda müdahale alım fiyatları aģağıda yer alan tabloda yer aldığı Ģekilde açıklanmıģ ve 19 Haziran itibariyle buğday alımlarına baģlanmıģtır tarihine kadar ton buğday peģin alımı yapılmıģtır. Ayrıca bin ton buğday emanet alınarak depolanmıģtır. Arpa, çavdar, tritikale ve yulaf ürünleri için müdahale alım fiyatı açıklanmamıģtır. MAKARNALIK BUĞDAYLAR EKMEKLİK BUĞDAYLAR 2012 DÖNEMİ TMO MÜDAHALE ALIM FİYATLARI (TL/Ton) CİNSİ MÜDAHALE ALIM FİYATI MAKARNALIK BUĞDAY 705 DÜŞÜK VASIFLI MAKARNALIK BUĞDAY 575 ANADOLU KIRMIZI VE BEYAZ SERT BUĞDAY 665 DİĞER KIRMIZI VE BEYAZ BUĞDAY 635 YEMLİK BUĞDAYLAR 555 Tablo:1 B- MISIR TÜĠK verilerine göre 2011 yılında Türkiye mısır üretimi 4,2 milyon ton olarak gerçekleģmiģtir yılında ise TUĠK, mısır üretimini 2011 yılına göre % 9,5 artıģla 4,6 milyon ton olarak açıklamıģtır dönemi 1. ürün mısır hasadı 9 Ağustos itibariyle baģlamıģtır. Hasadın baģlamasıyla birlikte tüm kesimlerin depolama ihtiyacını karģılamak amacıyla 13 Ağustos 2012 de taahhütname karģılığı alımlara baģlanmıģ bu kapsamda ton mısır teslim alınmıģtır. 28 Ağustos 2012 de mısır müdahale alım fiyatı 595 TL/ton olarak açıklanmıģ ve 29 Ağustos itibariyle mısır alımlarına baģlanmıģtır tarihine kadar ton peģin alım yapılmıģtır. PeĢin alımlar devam etmektedir. Emanet alımlar tarihi itibariyle sona ermiģ olup, bu kapsamda ton emanet alım yapılmıģtır. Tüccar ve Ģirketler TMO depolarına emanete bıraktığı ürünlerini, üreticiden aldığını belgelemek kaydıyla, 1 Ocak 31 Mayıs 2013 tarihleri arasında TMO ya satabileceklerdir. Ödemeler, ürün teslimatını müteakip 30 gün içerisinde; ürün teslimatını banka kartı ile yapanlara ise 10 gün içerisinde yapılmaktadır. Ülkemizde birinci ürün mısır ekiliģleri Mart ve Nisan aylarında yapılmakta olup 2013 yılı birinci ürün mısır ekilişleri Çukurova ve Amik Ovasında başlamıştır. 1

2 C- ÇELTİK TÜĠK verilerine göre 2011 yılı Türkiye çeltik üretimi 900 bin ton olarak gerçekleģmiģtir yılında ise TUĠK, çeltik üretimini 880 bin ton (pirinç eģdeğeri yaklaģık olarak 528 bin ton) olarak açıklamıģtır. Ülkemiz yıllık pirinç tüketimi ise 600 bin ton civarındadır. 2012/13 dönemi çeltik hasadı, 4 Eylül de lokal olarak Gönen ve Samsun yöresinde baģlamıģ olup 6 Kasım 2012 tarihi itibariyle Türkiye genelinde tamamlanmıģtır. TMO, piyasaları yakından takip etmiģ, üretici mağduriyetine meydan vermemek amacıyla, 14 Eylül 2012 de çeltik müdahale alım fiyatlarını açıklamıģtır. Tüm iģyerlerimizde 15 Eylül itibariyle peģin ve emanet alımlara baģlanmıģtır tarihi itibariyle ton peģin çeltik alımı yapılmıģtır DÖNEMİ TMO ÇELTİK MÜDAHALE ALIM FİYATLARI GRUP ÇEġĠDĠ ALIM KODU ALIM FĠYATI (TL/KG) BALDO ,400 UZUN TANE ROCCA 3560 OSMANCIK 97, DRAGO, KORAL, RĠBE, SÜREK 95, NEĞĠġ, GÖNEN, BEġER, KIRKPINAR, EDĠRNE, HALĠLBEY, ECE, DURAĞAN, KIZILTAN, KARADENĠZ, TUNCA, GALA, ÇAKMAK, EFE, HAMZADERE, PAġALI, DĠĞER UZUN TANELĠ ÇELTĠKLER 3550 VENERĠA ,165 ORTA TANE ARCO, CALROSE, KARACADAĞ, MARATELLĠ, AKÇELTĠK, ġumnu, SARIÇELTĠK, SERHAT-92, KIZILIRMAK, DĠĞER ORTA TANELĠ ÇELTĠKLER ,030 KISA TANE KRASNODARSKY DĠĞER KISA TANELĠ ÇELTĠKLER 3510 Tablo:2 0,960 Bu yıl çeltikte ilk kez Tam Randevulu Alım Sistemi uygulanmıģ olup ürün sahipleri, randevu almak suretiyle sıra beklemeden, aynı gün içerisinde ürünlerini teslim edebilmiģlerdir. Randevusuz alım yapılmamıģtır. 31 Mayıs 2013 tarihine kadar peģin alımlar için randevu alınabilecektir. 31 Aralık 2012 tarihinde emanet alımlara son verilmiģ olup emanet ürün arzı olmamıģtır. Tüccar ve Ģirketler tarafından TMO depolarına emanete bırakılan çeltikler bu yıl ilk defa 1 Mayıs 31 Mayıs 2013 tarihleri arasında satın alınabilecekti ancak talep olmamıģtır. Ödemeler, ürün teslimatını müteakip 30 gün içerisinde; ürün teslimatını banka kartı ile yapanlara ise 10 gün içerisinde yapılmaktadır. Ülkemizde çeltik ekiliģleri, bölgelere göre değiģmekle birlikte Nisan ayının ikinci yarısında baģlamakta ve Mayıs ayı sonunda tamamlanmakta olup 2013 yılı çeltik ekilişleri henüz başlamamıştır. 2

3 2-) T.M.O. İÇ SATIŞ ŞEKİLLERİ, ESAS VE FİYATLARI İLE BORSA FİYATLARI A-) İÇ SATIŞ ŞEKİL VE ESASLARI - Peşin Bedel Mukabili Satışlarımız: tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan ton yerli ve ton ithal arpa herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın 630 TL/Ton (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) fiyatla tarihine kadar peģin bedel mukabili satılmaktadır tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan çavdarlar herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın 649 TL/Ton (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) fiyatla tarihine kadar peģin bedel mukabili satılmaktadır tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan ton yerli ekmeklik buğday herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın TL/Ton (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) fiyat aralığında tarihine kadar peģin bedel mukabili satılmaktadır. PeĢin bedel mukabili hububat satıģlarımızda; talep sahiplerince yatırılan emtia bedelleri TMO Alınan SipariĢ Avansları hesaplarına alınır. Teslimat süresince TMO fiyat ve ücretlerinde değiģme olursa değiģiklik teslimatı yapılmamıģ mala aynen yansıtılır. Alıcı mal almaktan vazgeçerse, bakiye mal bedeli alıcıya iade edilir. Ayrıca teslim anında satıģların her hangi bir sebeple TMO tarafından durdurulması halinde teslimatı yapılmamıģ malın bedeli talepleri halinde alıcıya iade edilir veya satıģların yeniden açılmasını müteakip cari fiyat, ücret ve esaslarla teslimata devam edilir. Paranın banka TMO hesabına alınmıģ olması satıģ için kabul anlamına gelmemektedir. Ayrıca, iģyeri bilgisi dıģında banka hesabına para yatırılmıģ olması durumunda akit ve zımni kabul anlamı doğmamaktadır. satılmaktadır. Stoklarımızda bulunan tüm pirinçler kiģi ve kuruluģ ayrımı yapılmaksızın peģin bedel mukabili - Vadeli Satışlarımız: tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan ton ithal arpa herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın 630 TL/Ton (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) fiyatla tarihine kadar 120 gün vadeli ve vade farkı uygulanmaksızın satılmaktadır tarihinden itibaren stoklarımızda bulunan çavdarlar herhangi bir kiģi ve kuruluģ ayırımı yapılmaksızın 649 TL/Ton (KDV ve maniplasyon hariç, Ģubeler arası nakliye ilave ücreti dâhil olmak üzere) fiyatla tarihine kadar 90 gün vadeli ve vade farkı uygulanmaksızın satılmaktadır. Vadeli satıģlar, Genel Müdürlükçe hazırlanarak teģkilata gönderilen sözleģme esasları doğrultusunda yapılır. Vadeli satıģlarda gerçek veya tüzel kiģi firmalardan kesin ve mal bedeli teminatı alınır. Gerek kesin ve gerekse mal bedeline karģılık olarak Nakit Türk Lirası, Devlet tahvili, Hazine Bonosu, Köprü ve Baraj kar Ortaklığı Senetleri ile Mali ĠĢler Daire BaĢkanlığınca yayınlanan teminat mektubu düzenlemeye Yetkili Banka ve Katılım Bankaları Listesinde yer alan banka ve katılım bankalarına ait teminat mektupları teminat olarak kabul edilir. Teminat mektupları süresiz olabileceği gibi süreli olarak da kabul edilebilir. Teminat mektubunun süreli olması halinde mektup süresi sözleģmenin vade sonu tarihinden itibaren en az 6 ay daha ilave bir süreyi kapsamalıdır. Süreli teminat mektubunun süresi sözleģmeyi imzalayan birim tarafından takip edilir. SatıĢ fiyatlarında bir artıģ olduğu takdirde yeni fiyat henüz tesellüm edilmemiģ mala uygulanır. Bu durumda kalan malın fiyat farkı için ilave teminat alınır veya kalan kısmın teslimatında meydana gelen fiyat farkını karģılayacak miktarda kesinti yapılır. SatıĢ fiyatlarında bir azalıģ olduğu takdirde teslimata sözleģmede yer alan fiyatlar üzerinden devam edilir. 3

4 Vadeli satıģlarda sözleģmenin imzalanması ve teminatların alınmasını takiben yapılacak teslimatlarda mutlak surette alıcı temsilcisinin hazır bulunması ve düzenlenen evrakları Ofis yetkilileri ile birlikte imzalaması; malı teslim almaya ve sevketmeye yetkili olduğuna dair cari yıla ait noter tasdikli yetki belgelerini teslimatı yapan iģyerine vermesi gerekir. Aksi takdirde teslimat yapılmaz. - Maniplasyon ücretleri; Açık yığın, MAYDÜ ve Nodalarda 5,00 TL/Ton, Tüm kapalı depolarda 7,50 TL/Ton Çuvallı hububat satıģlarında 7,50 TL/Ton Pirinç satıģlarında maniplasyon ücreti alınmamaktadır. - Nakliye ilave ücretleri; edilmektedir. ġubeler arası nakliye ile oluģan stokların satıģlarında 32,00 TL/Ton nakliye ilave ücreti tahsil Ancak, ġubeler arası nakliye ile oluģmuģ pirinç stoklarının satıģında nakliye ilave ücreti alınmamaktadır. B) İÇ SATIŞ FİYATLARI Hububat iç satıģ fiyatlarımız Tablo:3 te belirtilmektedir. ÜRÜN DĠĞER EKMEKLĠK BUĞDAYLAR İÇ SATIŞ FİYATLARI KODU SATIŞ FİYATI (TL/TON) DÜġÜK VASIFLI EKMEKLĠK BUĞDAYLAR ARPA ĠTHAL ARPA ÇAVDAR Tablo: 3 Pirinç satıģ fiyatlarımız Tablo:4 de belirtilmektedir. CİNSİ PİRİNÇ SATIŞ FİYATLARI PAKETLİ KOD NO 5 KG (TL) PAKETLİ 2 KG (TL) PAKETLİ 1 KG (TL) Calrose ,50 5,00 2,50 Osmancık ,50 5,00 2,50 Baldo ,00 6,00 3,00 NOT: Paketleme ücreti, Maniplasyon, Nakliye Ġlave Ücreti ve KDV dahil, diğer masraflar hariçtir. Tablo: 4 4

5 C) BORSA İŞLEM HACİMLERİ VE FİYATLAR Borsalarda iģlem gören buğday, arpa, çavdar ve yulaf KuruluĢumuzca EskiĢehir, Konya, Polatlı, Çorum, Bandırma ve Edirne ticaret borsalarından, mısır ise Adana ticaret borsasından günlük olarak takip edilmektedir. Mart ayına ait ortalama fiyatlar Tablo:5 de gösterilmiģtir. ÜRÜN ADI BORSA FİYATLARININ KARŞILAŞTIRILMASI BORSALAR TMO SATIŞ FİYATI ESKĠġEHĠR KONYA POLATLI ÇORUM EDĠRNE ADANA BANDIRMA TL/Ton Mik. Mik. Mik. Mik. Mik. Mik. Mik. Mart TL/Ton TL/Ton TL/Ton TL/Ton TL/Ton TL/Ton TL/Ton DURUM BUĞDAYI ANADOLU KIRMIZI SERT EKM. BUĞDAY DĠĞER BEYAZ EKM. BUĞDAY DĠĞER KIRMIZI EKM. BUĞDAY DÜġÜK VASIFLI BEYAZ BUĞDAY DÜġÜK VASIFLI KIRMIZI BUĞDAY ARPA ÇAVDAR YULAF MISIR PĠRĠNÇ* ÇELTĠK* * Pirinç ve Çeltik fiyatları Osmancık çeģidine ait olup, serbest piyasa toptan fiyat ortalamasıdır. Tablo:5 5

6 3-) DÜNYA HUBUBAT PİYASALARI (AĢağıdaki veriler IGC nin tarih 431 no lu aylık raporuna göredir.) ÜRETİM BUĞDAY 2012/13 dönemindeki küresel buğday üretimine iliģkin öngörü yıldan yıla %6 oranında gerileyecek Ģekilde 656 m t seviyesinde değiģmeden muhafaza edilmektedir. Olumsuz hava koģulları baģta BDT, AB ve Güney Amerika da olmak üzere dünyadaki hasat edilen alanda %2 gerileme yaģanmasına neden olurken, bu durum Kuzey Amerika daki artıģla kısmen denge bulmaktadır. Çin ve Hindistan ın büyük oranda rekoltelerdeki iyileģmeye bağlı olarak rekor düzeyde mahsuller elde edeceği tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, ortalama rekolteler geçen yılki yüksek düzeyden 3,0 t/ha (3,2 t/ha) seviyesine gerilemiģtir /14 Dönemi: Ekim alanındaki artıģa ve rekoltelerdeki iyileģmeye bağlı olarak, küresel üretim yıldan yıla %4 oranında artıģ kaydedecek Ģekilde 2013/14 döneminde 683 m t civarında tahmin edilmektedir. Hava koģullarının normal seyredeceği varsayımı ile birlikte, dünyadaki hasat edilen alanın %3 oranında geniģleyerek son dört yılın en yükseği olan 222,3 m ha civarına ulaģacağı tahmin edilirken, bu duruma esas olarak AB, Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Kanada, Güney Amerika ve Avustralya daki geniģlemeler neden olmaktadır. Bunun aksine, ABD deki hasat edilen alanın kuraklıktan etkilenen kıģlık buğday ekim alanlarındaki tahmini terk oranının yüksek olması nedeniyle düģük olması beklenmektedir. Kuzey yarımkürenin diğer bölgelerinde ise, hava koģulları genel manada olumlu idi ve baģlıca hiçbir don zararı rapor edilmemektedir. Hava koģullarının normal seyir izleyeceği varsayımı ile birlikte, rekoltelerin AB, ABD, Kuzey Afrika ve Avustralya da toparlanacakları ve küresel rekolteyi beģ yıllık ortalamanın birazcık üzerine çıkaracakları varsayılmaktadır, ancak küresel rekolte yine de 2011/12 rekorunun gerisinde kalacaktır. MISIR 2012/13 dönemindeki dünya mısır üretimi öngörüsü 850 m t seviyesinde değiģmeden muhafaza edilmiģ olup, bu rakam önceki yılın rekorunun %3 daha gerisindedir. Ekim alanı artıģ kaydederken, rekolteler baģta dünyanın en büyük üreticisi olan ABD de ortalamanın altına düģmüģlerdir. Bununla birlikte, hasadın devam etmekte olduğu güney yarımküredeki üretimin yeni bir rekor düzeye ulaģacağı tahmin edilmektedir ve Arjantin, Brezilya ve Güney Afrika daki toplam üretim önceki sezonun %7 üzerine çıkacak Ģekilde 113,0 m t civarında beklenmektedir 2 Arjantin de geniģ bir alanda görülen yağmurlar ülkenin iç kesimlerinde ekimi geç yapılan mısıra iliģkin beklentileri iyileģtirmiģtir. Sezon baģındaki kurak koģullara bağlı olarak, ekili alan yıldan yıla %8 oranında azalacak Ģekilde 4,6 m ha olarak tahmin edilmektedir. Bununla birlikte, rekoltelerin geçen sezonki son yedi yılın en düģük düzeyinden toparlanması ve üretimin yıldan yılda %24 artıģla 26,0 m t rekor düzeye ulaģması beklenmektedir. Brezilya da ise, Mato Grosso ile Mato Grosso do Sul de yaģanan aģırı yağmurlar nedeniyle soya fasulyesi hasadında yaģanan gecikmeler neticesinde, genellikle erken soya fasulyesi türleri ile birlikte çift ürün alınan ikinci mısır mahsulünün ekiminde ertelenmeler görülmüģtür. Buna rağmen, mısır ekimleri toplamının yıldan yıla %2 oranında artıģ kaydedecek Ģekilde 15,5 m ha olarak gerçekleģeceği tahmin edilmektedir. Aralarında Parana nın da yer aldığı baģlıca üretici eyaletlerdeki üretim koģullarının olumlu olduğu hesaba katıldığı zaman, rekoltelerin biraz daha iyileģerek üretim toplamını 74,0 m t (73,0 m) düzeye çıkarması beklenmektedir. 1 Tablo için bkz.: 2 Tablo için bkz.: 6

7 Güney Afrika da yer yer görülen sağanak yağmurlar, daha önceden kurak olan North West Eyaleti ndeki beyaz mısır üretim alanları da dahil olacak Ģekilde, mısır kuģağının büyük bölümünde rahatlama sağlamıģlardır. Ekili alanın önceki yılın %11 üzerine çıkacak Ģekilde 3,0 m ha civarına ulaģacağı ve rekoltelerin ise sıcak ve kurak hava koģullarına bağlı olarak bir miktar gerileyeceği tahmin edilmektedir ve üretimin %8 artıģla 13,0 m t civarına ulaģması beklenmektedir. 2013/14 Dönemi: 2013/14 dönemi mahsulünün ilk ekimlerinin güney Avrupa ile ABD de Mart sonu / Nisan baģında baģlaması beklenmekte olup, ekim alanı öngörüsü 173,5 m ha (173,2 m) düzeyi ile önceki sezona kıyasla pek fazla değiģmemiģtir. ABD ve Meksika ile ilgili olarak artıģ kaydedeceği tahmin edilen ekim alanlarının Arjantin, Kanada ve Rusya ile ilgili düģük öngörülerle hemen hemen dengeleneceği tahmin edilmektedir. AB ile Çin deki ekimlerin aynı düzeyde kalması beklenmektedir. Hava koģullarının normal seyredeceği varsayıldığı zaman, ortalama rekoltelerin 5,3 t/ha (4,9 t/ha) seviyesine ulaģacak Ģekilde toparlanmaları ve üretimin ise yeni rekor olan ve 2012/13 döneminin %9 üzerine çıkan 927 m t seviyesine gerçekleģmesi beklenmektedir. ARPA Olumsuz hava koģullarının BDT, Türkiye ve Avustralya daki rekolteleri azaltmasının ardından, dünya arpa üretimi 2012/13 döneminde %3 oranında azalarak 129,8 m t seviyesine gerilemiģtir. Bununla birlikte, AB, ABD ve Arjantin de daha iyi mahsuller hasat edilmiģtir /14 Dönemi: Üç yıl art arda düģük gerçekleģen ekimlerinden ardından, 2013/14 dönemi dünya arpa ekim alanının %3 artıģla 52,0 m ha (50,4 m) düzeye ulaģacağı tahmin edilmektedir ve bu rakam beģ yıllık ortalama düzeye yakındır. Rusya, Kanada, Kuzey Afrika ve Avustralya da daha fazla arpa ekimi yapılması beklenirken, AB ile Ukrayna daki ekim alanlarının 2012/13 dönemine kabaca benzer olması beklenmektedir. Arjantin deki ekimlerin istisnai yüksek düzeylerin yaģandığı iki yılın ardından gerilemesi resmi olarak beklenmektedir. Trend rekolteler esas alındığında, küresel üretimin yaklaģık 138,0 m t düzeyi ile %6 daha fazla olacağı tahmin edilmektedir. Kuzey yarımkürede, kıģlık mahsulün durumu iyi olarak değerlendirilmektedir ve hiçbir önemli don zararı rapor edilmemiģtir. Avrupa daki son kar ve yağmurlar toprak nemini ikmal etmiģ olup, güneydeki ılık hava koģulları ise mahsul geliģimini teģvik etmiģtir. TÜKETİM BUĞDAY Bu ay 2012/13 dönemine iliģkin dünya tüketimi öngörülerinde çok az değiģiklik yaģanmıģtır ve küresel rakam 676 m t seviyesi ile daha öncesinin çok az gerisinde tahmin edilmektedir. Önceki sezona kıyasla yaģanması beklenen 16 m t gerileme esas olarak AB ile BDT de hasatlarda görülen azalmanın ardından yemlik kullanımda yaģanan düģüģü yansıtmaktadır. Bununla birlikte, yemlik talep aralarında mısıra nispetle görülen cazip fiyatların son 14 yılın en yükseği olan 10,5 m t (4,5 m) seviyesinin yaģanabilecek olduğu ABD nin de yer aldığı bazı ülkelerde gücünü korumaktadır. Yemlik kullanım projeksiyonu Hindistan dan yapılan büyük miktardaki alımların devam etmesi nedeniyle Güney Kore ilgili olarak da artırılmıģtır. Bununla birlikte, bir dizi ülke ilgili olarak yapılan aģağı yönlü revizyonların ardından küresel öngörü önceki aydan bu yana neredeyse hiç değiģmeden kalmıģtır. ABD deki bazı etanol üreticilerinin fiyatı yüksek olan mısırın yerine ufak miktarlarda buğday kullanacak olduklarına iliģkin gelen haberler dünya endüstriyel kullanımının öngörüsünün hafif artıģla 19,1 m t (18,8 m) seviyeye ulaģmasına katkıda bulunmaktadır. 3 Ekim alanı tablosu için bkz.: 7

8 2013/14 Dönemi: Doğrudan insan gıdası olarak tüketimdeki artıģın yemlik tüketim tahminindeki ufak gerilemeyi telafi edecek Ģekilde 2013/14 dönemi küresel buğdayı tüketiminde yaģanan mütevazı artıģa katkı yapması beklenmektedir. Küresel gıda amaçlı kullanımdaki artıģın büyük oranda Asya ile Afrika daki geliģmekte olan ülkelerde görülen artıģın etkisiyle %1,0 lık uzun vadeli trende yakın olması beklenmektedir. Dünyada buğdaya yönelik yemlik talep mısır arzlarındaki tahmini toparlanma neticesinde sınırlanarak içinde bulunduğumuz yıldaki kadar yüksek olmayabilir. Buna rağmen, yemlik buğday talebinin bazı ülkelerde oldukça yüksek kalması beklenmektedir ve AB ile BDT de önceki yıl normalin gerisinde kalan kullanım düzeylerinden görülecek toparlanma ile birlikte, bu durum küresel toplamdaki gerilemenin sınırlanmasına yardım edecektir. BaĢta AB deki etanol üretiminde görülen artıģa bağlı olarak, endüstriyel buğday kullanımının hafif bir artıģ kaydedeceği tahmin edilmektedir. MISIR DüĢük arzların bazı ülkelerde talebi sınırlamasına bağlı olarak, dünya tüketiminin önceki yılın %1 altına gerileyerek 867 m t düzeye inmesi beklenmektedir ve bu rakam önceki aydan bu yana değiģmeden kalmıģtır. Önceki yıl ile kıyaslandığı zaman, yemlik kullanımın, Çin ve Brezilya gibi diğer bazı ülkelerdeki yemlik tüketimin artması beklenirken, büyük oranda AB deki çiftlik kullanımında görülen düģüģü yansıtacak Ģekilde hafif bir gerileme neticesinde 492 m t (494 m) düzeye inmesi beklenmektedir. Toplam endüstriyel kullanımın yıldan yıla yaklaģık %3 gerileme neticesinde 243 m t olarak gerçekleģeceği tahmin edilmektedir. Çin ile AB deki iģleme amaçlı talebin artması beklenmektedir, ancak ABD etanol sektöründen kaynaklanan talep zayıflayacaktır. 2013/14 Dönemi: Dünya talebinde cari pazarlama yılında görülen olağandıģı daralmanın ardından, 2013/14 dönemi tüketiminin beģ yıllık ortalama artıģ hızı olan %2 nin üzerine çıkacak Ģekilde yıldan yıla %4 oranında toparlanması beklenmektedir. Güçlenen et talebinin yemlik kullanımı yaklaģık %6 oranında artırması beklenirken, mısır esaslı etanol ve niģasta üretimindeki artıģın endüstriyel tüketimde yaklaģık %4 büyüme ile neticeleneceği tahmin edilmektedir. Mısıra yönelik toplam yemlik talebin yeni bir rekor düzeye ulaģacağı tahmin edilmektedir ve çoğu ülkede artıģ beklenmektedir. Gelirlerdeki artıģın, uzun vadeli damak tadı değiģikliklerinin ve beslenme alıģkanlıklarının Asya, Latin Amerika ve Afrika da ilave büyümeye öncülük etmesi beklenmektedir. ABD deki yemlik/artık kullanımın da düģük yem maliyetlerinin ve beyaz et ile domuz eti üreticilerinden gelen yüksek talebin yardımı ile oldukça belirgin bir artıģ kaydetmesi beklenmektedir. Dünya arzlarında yaģanması beklenen toparlanma aralarında düģük ve orta kaliteli buğdayların da yer aldığı diğer yem bileģenleri karģısındaki rekabetçiliğin iyileģmesi ile neticelenecektir. ARPA Tahmini yemlik kullanımda yapılan revizyona bağlı olarak, 2012/13 dönemi dünya arpa tüketimi 0,3 m t artıģla 132,3 m (135,6 m) seviyeye çıkarılmıģtır. Öngörülen yıldan yıla gerileme küresel arzlardaki düģüģün sonucu olarak karģımıza çıkmaktadır. Suudi Arabistan daki kullanım ġubat ayı raporundan bu yana 0,3 m t yukarı revize edilmiģ olup, yemlik kullanımın daha önce öngörülenden çok daha yüksek hacimde gerçekleģme olasılığına iģaret eden yüksek açılıģ stoklarına rağmen devam eden güçlü alımlar ıģığında 7,6 m (7,3 m) düzeye çıkarılmıģtır. Japonya ile ilgili tüketim rakamları güncellenmiģ geçmiģ verilerini yansıtacak Ģekilde birazcık yukarı revize edilmiģlerdir., 2013/14 Dönemi: Dünya arpa tüketiminin 2013/14 döneminde %3 artıģla 136,3 m t düzeye ulaģması beklenmekte olup, bu rakam esas olarak maltlık talep ile canlı hayvan beslenmesindeki artıģı yansıtmaktadır. GerçekleĢmesi halinde, bu artıģ küresel arpa kullanımında son dört yıl içinde bir ilk olacaktır. GeliĢmekte olan piyasalardaki bira talebi artıģına bağlı olarak, endüstriyel kullanımın %1 artıģla 29,4 m t seviyeye çıkacağı tahmin edilmektedir. Yemlik arpa arzındaki artıģı yansıtacak Ģekilde, yemlik tüketimin %4 artıģla 90,0 m t seviyeye ulaģması beklenmektedir. Bununla birlikte, baģta önceki yıl buğday üretimi gerilerken arpa üretiminin artıģ kaydettiği AB de olmak üzere, diğer yemlik hububatın üretiminde görülmesi beklenen büyümeyle birlikte bu artıģların sınırlı kalması beklenmektedir. Rusya daki toplam kullanımın üretim artıģa 8

9 sayesinde beģ yıllık ortalamaya yakın olacak Ģekilde %7 artıģla 13,6 m t düzeye çıkması beklenmektedir. Suudi Arabistan daki arpa kullanımının 7,7 m t (7,6 m) düzeye ulaģacak Ģekilde artıģ trendini muhafaza edeceği tahmin edilmektedir. STOK BUĞDAY 2012/13 döneminin sonundaki tahmini dünya buğday stokları (ilgili yerel pazarlama yıllarının toplamı) son HRP ndan bu yana sadece kısmi bir artıģ sergilemiģ olup, 177 m t düzeyi ile önceki yılın 20 m altına gerilemiģtir. Önceki sezondan bu yana yaģanan düģüģün büyük bölümü baģta ortalamanın gerisinde kalan hasatların arzlarda azalma yaģanmasıyla neticelendiği Kazakistan, Rusya ve Ukrayna olmak üzere baģlıca ihracatçılarda gerçekleģmektedir. Hala yılın baģlangıcındaki tahmini düzeyinin 1,0 m t gerisinde bekleniyor olmakla birlikte, ABD ile ilgili olarak 2012/13 döneminin sonundaki devir projeksiyonu daha öncesinin 0,8 m t üzerine çıkarak 19,2 m seviyesine ulaģmaktadır ve bunun nedeni daha önceden tahmin edilenin üzerine çıkan iç piyasa yemlik kullanımının ihracattaki gerileme ile fazlasıyla dengelenmesidir. Avustralya, Kanada ve AB de de stok düģüģlerinin bekleniyor olması nedeniyle, baģlıca ihracatçılarla ilgili toplam rakamın 19,7 m t düģüģle 51,1 m seviyeye gerileyeceği tahmin edilmektedir. Bunun aksine, elde edilen bereketli hasatların Çin ile Hindistan da ilave stok oluģumuna neden olması muhtemeldir. 2013/14 Dönemi: 2013/14 döneminin sonundaki dünya buğday stoklarına iliģkin projeksiyon önceki ayın 4 m t üzerine çıkarak 182 m (177 m) düzeye ulaģırken, bu rakam yine de içinde bulunduğumuz yıla ait düģüģten sınırlı bir toparlanma yaģandığına iģaret etmektedir. BaĢlıca ihracatçıların elinde bulunan stokların toplamda 7 m t artıģla 58 m çıkması beklenmekte olup, bu durum büyük oranda Rusya ile Ukrayna daki stokların ikmal edilmesinden kaynaklanmaktadır. BaĢlıca ihracatçıların stoklarında yaģanan artıģ Hindistan da görülmesi beklenen düģüģle kısmen denge bulmaktadır, ancak bu durum kısmen yüksek ihracat düzeyinin sürdürülmesine bağlı olacaktır. MISIR 2012/13 döneminin (ilgili yerel pazarlama yıllarının toplamı) sonundaki küresel kapanıģ stoklarının yıldan yıla %13 oranında azalacak Ģekilde 114 m t düzeye gerilemesi beklenmektedir. Bu öngörü arz ve talep tahminlerinde yapılan değiģiklikleri büyük oranda telafi edecek Ģekilde önceki ay ile kabaca aynıdır. ABD deki kapanıģ stoklarında belirgin bir daralma yaģanacaktır ve sadece 16,1 m t (25,1 m) seviyesinde tahmin edilmektedirler. Önde gelen ihracatçılardaki (Arjantin, Brezilya, Ukrayna, ABD) stokların son 16 yılın en düģüğü olan 26,3 m t (32,6 m) düzeye gerilediği tahmin edilmektedir. 2013/14 Dönemi: Genel talepte nispeten yüksek artıģ olacağı varsayımına rağmen, üretimdeki artıģın daha da yüksek olacağına dair projeksiyonlar özellikle ABD de stokların bir miktar ikmal olmasına imkan tanıyacaktır. 2013/14 döneminin (ilgili yerel pazarlama yıllarının toplamı) sonunda dünya stoklarının yıldan yıla %19 oranında artacak Ģekilde 136 m t seviyesinde gerçekleģeceği tahmin edilmekte olup, bu rakam 2009/10 döneminden bu yana görülen en yüksek düzeye iģaret etmektedir. Dört büyük ihracatçının elinde bulunan sezon sonu stoklarının özellikle yüksek artıģ kaydedeceği tahmin edilmektedir, ancak Çin deki stoklarda daralma yaģanabilir. ARPA 2012/13 dönemindeki dünya arpa devir stokları (ilgili yerel pazarlama yıllarının toplamı) 23,4 m t (25,9 m) düzeyi ile önceki ayın 0,3 m daha gerisinde tahmin edilmektedir. Bu durum büyük oranda Suudi Arabistan la ilgili revize edilmiģ tüketim ve alımlardan ve bunların sonucunda ortaya çıkan ihracatçı stokları gerilemesinden kaynaklanmaktadır. Japonya daki stoklar da tüketim revizyonlarını yansıtacak Ģekilde gerilemiģlerdir. Karadeniz bölgesindeki düģük hasadın ve buna bağlı olarak diğer baģlıca ihracatçılardaki arzlara yönelik olarak oluģan güçlü rekabetin neticesinde, baģlıca ihracatçılardaki stokların yıldan yıla %14 azalarak 12,5 m t (14,6 m) düzeye gerilediği görülmektedir. 9

10 2013/14 Dönemi: Küresel arpa devir stoklarının (ilgili yerel pazarlama yıllarının toplamı) %6 oranında artarak 24,7 m t düzeye ulaģması beklenirken, bu rakam Rusya ile Kanada nın üretiminde görülmesi beklenen büyük artıģların ardından BDT ile Kuzey Amerika daki yüksek devir stoklarına bağlı olarak 2009/10 döneminden bu yana yaģanan ilk artıģa karģılık gelmektedir. BaĢlıca ihracatçıların stoklarının %9 artıģla 13,6 m t düzeye ulaģmaları beklenmektedir. TİCARET BUĞDAY 2012/13 dönemindeki dünya buğday ticaretinin 137,8 m t (145,1 m) düzeyi ile önceki ayın 0,4 m üzerinde gerçekleģeceği tahmin edilmektedir. Ġthalatın gücünü koruyor olmasına bağlı olarak, İran ile ilgili öngörü 1,0 m t artıģla 4,4 m (2,4 m) seviyesine çıkarılırken, bu rakam yerli hasadın düģük olması nedeniyle alımların bu düzeyin yaklaģık iki katına fırladığı 2008/09 döneminden bu yana gerçekleģen en yüksek seviyeye iģaret etmektedir. Ġçinde bulunduğumuz yıl gerçekleģen nispeten büyük miktardaki ithalatın kısmen stokların yeniden oluģturulması için kullanıldığı varsayılmaktadır. Kazakistan dan yapıldığı bildirilen tarifesiz ithalatın beklentilerin üzerine çıkması nedeniyle, Rusya ile ilgili tahmin 0,5 m t artıģla 1,8 m (0,5 m) düzeye çıkarılmıģtır. Güney Kore tarafından büyük oranda Hindistan dan yapılan yüksek miktardaki yemlik kalite buğday alımları ithalat projeksiyonu 0,2 m t artıģla 5,0 m (5,1 m) düzeye çıkarmaktadır. Hindistan dan son zamanlarda yapılan oldukça faal alımlara rağmen, Bangladeş ile ilgili öngörü 0,6 m t azaltılarak 2,5 m (1,7 m) düzeye indirilmiģtir ve ede edilen iyi yerel hasat ithalat gereksinimlerini sınırlamıģtır. Bu tarihe kadar yapıldığı rapor edilen alım satımlara bağlı olarak, tahminler Irak, Libya, Fas, Nijerya ve Güney Afrika ile ilgili olarak da azaltılmaktadır. SatıĢların gücünü koruyor olmasına bağlı olarak, AB ile ilgili ihracat öngörüsü 0,4 m t artıģla 19,0 m (15,6 m) düzeye çıkarılmaktadır. Elde hala bol miktarda arz kaldığı haberlerinin ardından, Ukrayna ile ilgili öngörü 0,7 m t artıģla 7,0 m (5,4 m) düzeye çıkarılmıģtır ve bu artıģ hükümetin ihracata uygulanan sınırlamayı yükseltmesini takiben gerçekleģmiģtir. SatıĢlardaki ilerleme hızı kısa süre önce toparlanma göstermiģ olmakla birlikte, ABD ile ilgili Tem/Haz öngörüsü 0,3 m t azaltılarak 28,5 m düzeye indirilmiģ olup, bu rakam yıldan yıla sadece birazcık daha yüksektir. 2013/14 Dönemi: 2013/14 dönemindeki dünya buğday ticaretinin yıldan yıla değiģmeyerek 138 m t seviyesinde kalacağı tahmin edilmektedir. DüĢük ve orta kalite buğdayın yemlik kullanım ile ilgili ticaretinin birazcık daha düģük olacağı tahmin edilmektedir, zira bazı alıcılar arzı daha bol olması beklenen mısıra geri dönmektedir. Bununla birlikte, ekmeklik buğday (un ve makarnalık buğday da dahil) ticaretindeki artıģın bu durumu fazlasıyla dengeleyeceği tahmin edilmektedir. Üretimde görülmesi beklenen artıģ göz önüne alındığında, Karadeniz bölgesinden yapılan ihracatta 2013/14 döneminde bir miktar iyileģme görülmesi beklenmektedir, ancak düģük açılıģ stoklarına ve yerel rezervlerin ikmal edilmesine bağlı olarak sevkıyatların sınırlı kalması muhtemeldir. Bu durum önümüzdeki yıl diğer menģelere yönelik nispeten yüksek olan talebin muhafaza edilmesine yardımcı olabilir. MISIR 93,9 m t seviyesinde olan dünya ticareti 2012/13 (Tem/Haz) döneminde bir önceki yılın %3 daha gerisinde tahmin edilmektedir. AB ve ABD tarafından yapılacak olan ithalatta artıģ yaģanacaktır, ancak bu artıģ Meksika, Çin ve Mısır a yapılan sevkıyatlardaki belirgin toplam gerilemeyi tamamen telafi edemeyecektir. 10

11 Yerli mahsulün daha fazla olmasına, ABD deki tedarik zorluklarına ve ithal sorgumun giderek daha fazla ikame edilmesine bağlı olarak, Meksika ya yapılması beklenen sevkıyatların son sekiz yılın en düģüğü olan 6,2 m t (11,6 m) düzeyi ile önceki ayın 0,8 m gerisinde kalacakları tahmin edilmektedir. Bu tarihe kadar Brezilya dan yapılan sevkıyatlardaki ilerleme hızının beklenenden daha güçlü olmasına bağlı olarak, ABD tarafından yapılan ithalatın 2011/12 dönemindeki sadece 0,7 m t seviyesinin üzerine çıkacak Ģekilde 2,9 m düzeyi ile 0,5 m daha yüksek gerçekleģmesi beklenmektedir. Son aylarda oldukça yüksek miktarlarda sevkiyat yaptıktan sonra, Brezilya 2012/13 döneminde dünyanın en büyük ihracatçısı olarak ABD yi geride bırakacaktır. ġubat 2013 tarihinde sona eren pazarlama yılındaki ihracat toplamda 24,3 m t düzeye ulaģırken, bu rakam önceki sezon sadece 8,4 m idi. Talepteki durgunluk ve spot arzlardaki daralma hesaba katıldığı zaman, Eylül/Ağustos pazarlama yılındaki ABD ihracatına iliģkin tahmin 1,9 m t azaltılarak 1970 lerin baģından bu yana görülen en düģük düzey olan 21,0 m seviyesine düģürülmüģtür. 2013/14 Dönemi: 2013/14 (Tem/Haz) dönemindeki dünya ticaretinin yıldan yıla yaklaģık %5 artıģla 98 m t düzeye ulaģması beklenmektedir. Hayvan yemi talebinde görülmesi beklenen büyüme ve daha rekabetçi fiyatlandırma neticesinde genel alım satımlar destek bulabilir. Bununla birlikte, aralarında AB nin de yer aldığı bazı ülkelerdeki büyük miktara ulaģan mahsuller belirli durumlarda alımları sınırlayabilirler. Talebin güçlü olmasına ve dünya fiyatlarındaki genel görünümün yumuģak olmasına bağlı olarak, Çin in alımlarının 2013/14 döneminde iki kattan daha fazla artması beklenmektedir. Bu durum büyük oranda fiyat farklarına bağlı olacaksa da, ithalatın 7,2 m t olan yıllık tarife oranı kotasına (TRQ) yakın olacağı tahmin edilmektedir. ARPA 2012/13 dönemindeki (Tem/Haz, malt hariç) dünya arpa ticareti önceki HPR ndan bu yana 0,5 m t artıģla 17,6 m (20,3 m) düzeye çıkarılmaktadır. Bir önceki yıla kıyasla görülen gerileme dünyanın en büyük arpa ithalatçısı olan Suudi Arabistan daki yüksek açılıģ stoklarını ve baģlıca ihracatçılardaki arzların düģük olmasını yansıtmaktadır. Suudi Arabistan ın sevkıyatlarında bir önceki yıla kıyasla görülmesi beklenen gerilemeye rağmen, yapılan güçlü alımın ardından projeksiyon bu ay 0,5 m t artıģla 7,5 m (8,6 m) düzeye çıkarılmaktadır. Bununla birlikte, önceki yıldan devralınan stokların düzeyinin yüksek olduğu hesaba katıldığında, ilerleme hızının yavaģlaması beklenmektedir. Ġthalat talebindeki artıģın ihracat arzlarının bol olduğu güney yarımküreli menģeler tarafından karģılanması beklenmektedir. Avustralya ihracatı ile ilgili tahmin 0,3 m t artıģla 3,8 m (5,8 m) düzeye çıkarılmıģtır. Arpa ihracatının bugüne kadar kaydettiği yavaģ ilerlemeye rağmen, Arjantin tarafından yapılan sevkıyatın hız kazanması beklenmektedir ve ihracat öngörüsü 0,2 m t artıģla 3,2 m düzeye çıkarılmıģtır. Bu yıl Ģu ana değin gerçekleģen yüksek hacimlerin ve uluslararası piyasalardaki faaliyet artıģının ıģığında, Hindistan ile ilgili tahmin de bir miktar artıģla birlikte t ( t) düzeye çıkarılmıģtır. 2013/14 Dönemi: Yüksek matlık arpa talebi ve yemlik arpa arzının iyileģmesi sayesinde, 2013/14 dönemindeki (Tem/Haz, malt hariç) dünya ticaretinin %4 artıģla 18,4 m t düzeye ulaģacağı tahmin edilmektedir. Endüstriyel kullanımdaki artıģın Pasifik Asya daki arpa alımlarını önceki yılın üzerine çıkarması beklenirken, stoklardan kullanım yapılan 2012/13 dönemindeki durgunluğun ardından, Çin in ithalatının %16 artarak 2,2 m t düzeye ulaģacağı tahmin edilmektedir. AçılıĢ stoklarının oldukça düģük olması ıģığında Tunus un alımlarının beģ yıllık ortalamaya yaklaģacak Ģekilde artmasına bağlı olarak, Kuzey Afrika daki arpa sevkıyatlarının 1,7 m t (1,5 m) rakamına ulaģması beklenmektedir. Suudi Arabistan ın ithalatının önceki yıla benzer olacağı düģünülmektedir ve stoklardaki azalma tüketimi desteklemektedir. BaĢlıca ihracatçılarda artıģ kaydeden üretimin 2013/14 döneminde ticareti destekleyeceği tahmin edilmektedir. AB den yapılan ihracatın arzlardaki daralma neticesinde gerileyeceği tahmin edilirken, Avustralya, Rusya, Arjantin, Ukrayna ve Kanada dan yapılacak sevkıyatlarda artıģ yaģanması beklenmektedir. 11

12 02/04/2013 TARİHLİ DÜNYA HUBUBAT FİYATLARI ÜRÜN KODU FĠYAT ABD$/Ton ABD 2HRW 313,50 FRANSIZ EKM. BUĞ. 327,20 ARJANTĠN EKM. BUĞ. 340,00 ABD 2SRW 267,90 FRANSIZ DURUM 348,86 FRANSIZ ARPA 294,40 RUS ARPA 315,00 ABD MISIR (3YC) 278,70 ABD UZUN DANE PĠRĠNÇ 650,00 (*)02/04/2013 Tarihli Merkez Bankası $ SatıĢ Kuru: 1,8131 (**)KAYNAK: REUTERS (***) Arjantin Ekm. Buğday ve ABD Uzun Tane Pirinç fiyatı IGC Raporuna göredir. (****)Fransız Durum fiyatı tarihli FRANCE AGRIMER raporu kaynaklıdır. (*****) Rus Arpa fiyatı APK Inform raporuna göredir. Tablo: 6 DÜNYA BUĞDAY ÜRETİM, TİCARET, TÜKETİM VE STOK MİKTARLARI (MİLYON TON) BUĞDAY 2009/ / / /13 TAHMİN ÖNGÖRÜ ÜRETĠM TĠCARET TÜKETĠM STOK *KAYNAK: IGC MART 2013 Tablo: 7 DÜNYA MISIR ÜRETİM, TİCARET, TÜKETİM VE STOK MİKTARLARI (MİLYON TON) 2011/ / / /11 MISIR TAHMİN ÖNGÖRÜ ÜRETĠM TĠCARET TÜKETĠM STOK *KAYNAK: IGC MART 2013 Tablo: 8 DÜNYA HUBUBAT ÜRETİMİ (2012/13 ÖNGÖRÜ, MİLYON TON) ÜLKE ADI BUĞDAY ARPA MISIR AB ,6 54,4 54,8 ÇĠN 120,6 2,6 208,0 HĠNDĠSTAN 94,9 1,5 21,0 ABD 61,8 4,8 273,8 RUSYA 37,7 13,9 - KANADA 27,2 8,0 13,1 AVUSTRALYA 22,1 7,1 0,5 TÜRKĠYE 17,5 5,5 4,4 UKRAYNA 15,8 6,9 20,9 ARJANTĠN 10,0 5,1 26,0 KAZAKĠSTAN 9,8 1,5 - DÜNYA TOPLAMI 655,7 129,8 850,4 *KAYNAK: IGC MART 2013 Tablo: 9 12

13 DÜNYADA BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELERİN ÜRETİM DURUMLARI (MİLYON TON) BUĞDAY ÜRETEN ÜLKELER 2009/ / /12 TAHMİN 2012/13 ÖNGÖRÜ 2012 ÖNGÖRÜ ÜRETİM RAKAMLARINA GÖRE DÜNYA ÜRETİMİNDEKİ PAYI % UZAK DOĞU 227,3 227,3 236,1 246,8 37,6 ÇĠN 115,1 115,2 117,9 120,6 18,4 HĠNDĠSTAN 80,7 80,8 86,9 94,9 14,5 AVRUPA 143,0 140,6 141,7 135,1 20,6 AB ,3 136,8 137,4 130,6 19,9 FRANSA 38,3 38,1 36,1 38,2 5,8 ALMANYA 25,2 24,0 23,0 22,5 3,4 ĠNGĠLTERE 14,1 14,9 15,3 13,3 2,0 POLONYA 9,8 9,5 9,3 8,4 1,3 ĠTALYA 6,3 6,9 6,8 7,3 1,1 BAĞ.DEVL.TOPL. 113,6 81,1 115,0 77,9 11,9 RUSYA 61,7 41,5 56,2 37,7 5,7 UKRAYNA 20,9 16,8 22,3 15,8 2,4 KAZAKĠSTAN 16,5 9,6 22,7 9,8 1,5 ABD 60,4 60,1 54,4 61,8 9,4 KANADA 26,8 23,3 25,3 27,2 4,1 AVUSTRALYA 21,8 27,4 29,9 22,1 3,4 PAKĠSTAN 24,0 23,9 24,2 23,3 3,6 TÜRKĠYE 18,5 17,5 18,8 17,5 2,7 ARJANTĠN 9,0 15,9 14,5 10,0 1,5 SURĠYE 4,0 3,6 3,9 3,7 37,6 DÜNYA 679,0 652,9 695,9 655,7 *KAYNAK: IGC MART 2013 Tablo: 10 13