lköretim 2. Sınıf Örencilerinde Ambliyopi ve Allerjik Göz Hastalıkları Sıklıı

Transkript

1 lköretim 2. Sınıf Örencilerinde Ambliyopi ve Allerjik Göz Hastalıkları Sıklıı THE PREVALANCE OF AMBLYOPIA AND ALLERGIC EYE DISEASE IN SECOND YEAR PRIMARY SCHOOL STUDENTS S. Aytaç POLAT*, Nuray AKYOL** * Yrd.Doç.Dr., Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Salıı AD, ** Doç.Dr., Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları AD, ELAZIG Özet Amaç: Bu aratırma, Elazı il merkezindeki iki ilköretim okulunun 2. sınıflarında okuyan örencilerdeki; ambliyopi ve allerjik göz hastalıkları prevalansını tespit edebilmek amacı ile yapılmı kesitsel bir aratırmadır. Materyal ve Metod: Aratırmanın evreni, her iki okulun 2. sınıflarındaki toplam 234 örencidir. Bir anket, bir de bilgi formunun doldurulması ile elde edilen veriler; bilgisayarda SPSS programına kaydedilmi, hata kontrolleri ve istatistiksel analizler yine bu programda yapılmı, verilerin önemlilikleri ki-kare (χ²) ve Fisher in kesin olasılıklı testi ile sınanmıtır. Bulgular: Çalımaya alınan 218 örencinin yaları 7 ile 9 arasında deimekte olup, %51.4 ü erkek, %78.0 inin sosyoekonomik durumu kötü, %53.7 sinin ise herhangi bir sosyal güvencesi yoktur. Örencileri11.9 unda kırma kusuru, %8.7 sinde hipermetropi, %3.2 sinde miyopi, %2.8 inde aılık, %2.3 ünde ise ambliyopi vardır. Cinsiyet ile ambliyopi görülme sıklıı arasında istatistiki olarak anlamlı bir iliki yoktur (P>0.05). Örencileri30.3 ünde tarsal konjonktival hiperemi, %3.2 sinde ise blefarit tespit edilmitir. Göz kapaı ve konjonktiva muayene bulgusunun patolojik olması ile, sosyal güvencenin olmaması arasındaki iliki istatistiki olarak anlamlıdır (P<0.05). Örencilerden 46 sı (%21.1) aratırmadan önce herhangi bir nedenden ötürü göz muayenesi olmu ve bu örencilerinden sadece 10 u (%4.6), aratırmadan önce kontrol amacı ile göz hekimine götürülmütür. Sonuç: Çocuun okul baarısını, psikososyal geliimini, ilerleyen dönemlerde ise meslek seçimini olumsuz yönde etkileyebilen ambliyopinin ve allerjik göz hastalıklarının önlenebilmesindeki en temel unsur erken tanıdır. Bu amaçla düzenli tarama programlarının uygulanması ve aile, öretmen, hekim ilikisinin göz ardı edilmemesi büyük bir önem taımaktadır. Anahtar Kelimeler: Ambliyopi, Allerji, Prevalans T Klin Tıp Bilimleri 2003, 23: Summary Purpose: The study was performed to determine the prevalence of amblyopia and allergic eye diseases among the second year primary school students based on two primary school in Elazı city centre. Materials and Methods: Total of 234 students attaining to the second level of these two primary school was presented the subject of this study. The data were obtained from the completed questionaire and an information form and analyzed by using SPSS for windows and statistical significance and error controls were assessed by utilizing the chi-square (χ²) and Fischer's exact tests. Result: The age of the 218 students participated in this study varied between 7-9 years; of which 51.4% was male, 78.0% of the subject had low socioeconomic status and 53.7% did not have any social security. Of the students there was a refraction abnormality in 11.9%, hypermetropia in 8.7%, myopia in 3.2%, stabismus in 2.8%, amblyopia i2.3, respectively. There was no significant correlation between the prevalance of amblyopia and sex (P>0.05). There was a tarsal conjunctival hyperemia in 30.3%, and blepharitis in 3.2% of the students. There was a significant correlation between the pathological findings of eye lid and conjunctival examination and absence of social security (P<0.05). It was determined that 46 (21.1%) out of the students was previously had eye examination due to any reason of which only 10 (4.6%) students were applied to the eye specialist for control. Conclusion: Early diagnosis of amblyopia and allergic eye diseases that may negatively affect the school performance, psychosocial development and selection of proficiency of the children is vitally important. With this respect implication of regular screening programmes, and the communication between the family, teacher and the physcians is critically important. Key Words: Amblyopia, Allergia, Prevalance T Klin J Med Sci 2003, 23: Dünya Salık Örgütü (DSÖ) tarafından yapılan aratırmalar dünyada bir milyonu çocuk olmak üzere milyon kiinin kör olduunu, bu kiileri90 ının gelimekte olan ülkelerde yaadıını, körlükleri85 inin ise önlenebilir ya da tedavi edilebilir hastalıklara balı olduunu göstermitir (1-3). Bu aratırmalar sonucunda koruyucu göz salıı yaklaımı önem kazanmaya balamı, körlük prevalansının ve nedenlerinin deerlendirilebilmesi amacı ile, yine DSÖ tarafından körlüün ve az görmenin tanımları yapılmıtır. Buna göre T Klin J Med Sci 2003,

2 LKÖRETM 2. SINIF ÖRENCLERNDE AMBLYOP VE ALLERJK GÖZ HASTALIKLARI SIKLII körlük, görme keskinliinin iyi gören gözde 3 metreden parmak saymanın altında olması ve görme alanının 5º den daha dar olması; az görme ise, görme keskinliinin iyi gören gözde 3 metreden parmak sayma ile 0.1 arasında olması olarak tanımlanmıtır (4). Oftalmolojik muayenede görmeyi azaltacak organik bir lezyon olmaksızın ortaya çıkan görme azlıı ambliyopi olarak adlandırılır (4-6). Genellikle strabismus, anizometropi, vizüel deprivasyon ya da optik medyadaki opasitelere balı olarak gelitii bilinen ambliyopi, olguların bir bölümünde uygun tedavi ile geri dönebilmektedir (7). Ambliyopi prevalansı konusunda yapılan çalımalarda, hastalıın deiik ya gruplarındaki sıklıını0.2 ile 5.4 arasında olduu gösterilmitir (1,2,8-20). Antijenlere karı gelien aırı duyarlılık reaksiyonunun bir göstergesi olan ve genellikle dı çevre ile temas halindeki vücut yüzeylerini etkileyen allerjik hastalıkların oldukça sık rastlanan bir tipi de, oküler allerjik hastalıklardır (21,22). Bir çok tipi bulunan oküler allerjilerin karakteristik özellikleri; konjonktival hiperemi, ödem ve kaıntı olup, mevsimsel ve peranneal allerjik konjonktivit, oküler allerjilerin en sık rastlanan formudur (23). Ülkemizde göz salıı hizmetlerinin, sadece göz hastalıkları uzmanları tarafından verilmesi gereken tedavi edici hizmetler olarak algılanması ve birinci basamak salık hizmetlerine entegre edilememesi bir çok göz hastalıının ortaya çıkmasını engellemek bir yana, tanı ve tedavisini de geciktirmektedir (2). Bu durum da; hem koruyucu göz salıı hizmetlerinin yetersizliine, hem de oldukça büyük ekonomik ve i gücü kayıplarına neden olabilmektedir. Bu aratırma, seçilmi iki ilköretim okulunun 2. sınıf örencilerindeki; ambliyopi ve allerjik göz hastalıkları prevalansını tespit etmek ve bu konuda verilecek hizmet çalımalarına yardımcı olabilmek amacı ile yapılmıtır. Materyal ve Metod Bu aratırma, Elazı il merkezinde bulunan Abdullahpaa Eitim ve Aratırma Salık Ocaı bölgesindeki iki ilköretim okulunda örenim gören 2. sınıf örencilerinde; ambliyopi ve allerjik göz hastalıkları prevalansını tespit etmek amacı ile yapılmı, kesitsel bir aratırmadır. Aratırmanın yapıldıı Mehmetçik ve 50. Yıl lköretim okullarının 2. sınıflarında örenim gören toplam 234 örencinin tümü, aratırma kapsamına alınmıtır. Aratırmanın yapıldıı günlerde 16 örenci devamsız olarak saptanmı ve aratırmaya katılan örenci sayısı 218 (%93.2) olmutur. Saha çalıması Mayıs 2002 de yapılan aratırmanın verileri; bir anket formu ve muayene bulgularının kaydedildii bir bilgi formunun doldurulması ile elde edilmitir. Anket formları, aratırmacılar tarafından, aratırmanın yapılmasından bir gün önce daıtılmı ve örencilerden formu evlerinde bir aile büyüüyle birlikte doldurmaları istenmitir. Anket formunu doldurmu olan örencilerin muayeneleri; aratırmacıların denetiminde, eitilmi pratisyen hekimler tarafından, okul idaresince hazırlanan karanlık bir odada yapılmıtır. Bu kapsamda her iki göz görme keskinlikleri (standart Snellen eeliyle) ölçülmü, manifest aılıkları deerlendirilmi, son olarak direkt ıık kaynaı ile kapak ve bulber konjonktiva muayenesi yapılmıtır (24,25). Gözlük kullanan örencilerin muayeneleri gözlükleri ile yapılmı, bir ya da iki gözünün görme keskinlii 0.8 in altında olanlar ile, görmesi 0.8 ve üzerinde olduu halde manifest aılıı olanlar, hastaneye davet edilerek tam refraksiyon ve görme muayenesi için göz hastalıkları uzmanınca ikinci kez deerlendirilmitir. kinci kez yapılan muayenede organik bir patoloji saptanmayan ve görme keskinlikleri 0.8 in altında olan çocuklar, ambliyop olarak kabul edilmitir. Aynı ekilde okulda yapılan muayenede allerjik konjonktivit öntanısı alan örenciler de, biyomikroskobik muayene için hastaneye davet edilerek yeniden deerlendirilmilerdir. Anket ve bilgi formundaki veriler bilgisayarda SPSS 10.0 programına kaydedilmi, verilerin hata kontrolleri ve istatistiksel analizleri yine bu programda yapılmıtır. Verilerin önemlilikleri ki-kare (χ²), gerektiinde de fisher in kesin olasılıklı testi yapılarak sınanmı, daılımlar yüzde (%) ile gösterilmitir. Bulgular Çalımaya alınan 218 örencinin 112 si (%51.4) erkek, 106 sı (%48.6) kız olup, yaları 7 ile 9 arasında deimektedir. Örencileri78.0 inin sosyoekonomik durumu (SED) kötü, %53.7 sinin ise herhangi bir sosyal güvencesi yoktur (Tablo 1). Örencilerin düzeltilmi en iyi görme keskinliklerinin cinsiyet, sosyoekonomik durum ve sosyal güvencelerine göre daılımı Tablo 1 de görülmektedir. lk muayene sonucunda 218 örenciden, 206 sının (%94.5) her iki gözünün 0.8 ve üzerinde, 12 örencinin (%5.5) ise en az bir gözünün 0.7 ve altında gördüü tespit edilmitir. Örencilerin cinsiyetleri ve sosyoekonomik durumları ile görme keskinlii arasında anlamlı bir iliki bulunmazken (P>0.05); sosyal güvencesi olmayan grubun görme keskinliinin daha düük olduu saptanmıtır (P<0.05). Çalımaya alınan örencilerin 26 sında (%11.9) kırma kusuru tespit edilmitir. Bu örencilerden 19 unda (%8.7) hipermetropi, 7 sinde (%3.2) ise miyopi vardır (Tablo 2). Örencilerin cinsiyet ve sosyal güvence durumları ile kırma kusurunun tipi arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilikiye rastlanmamıtır (P>0.05). Örenciler kırma kusuru 214 T Klin Tıp Bilimleri 2003, 23

3 Tablo 1. Örencilerin düzeltilmi en iyi görme keskinliklerinin bazı demografik özelliklerine göre daılımı DÜZELTLM EN Y GÖRME DEMOGRAFK KESKNLKLER ÖZELLKLER 0.7 ve 0.8 ve + Toplam Cinsiyet Erkek Kız Sosyoekonomik durum (SED) yi Orta Kötü Sosyal güvence durumu Var Yok Toplam statistiki Deerlendirme χ²=0.479, Sd=1, P=0.488 SED u orta ve kötü olanlar birletirilerek; Fisher in kesin olasılıklı testi ile; P=0.987 χ²=4.493, Sd=1, P=0.034 Toplam satırındaki yüzdeler satır, dier yüzdeler sütun yüzdesidir. olanlar ve olmayanlar eklinde iki gruba ayrılarak; kırma kusurlu olmak ile cinsiyet, sosyoekonomik durum ve sosyal güvence durumu arasında iliki aranmı ve kırma kusurlu olmak ile her üç deiken arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilikiye rastlanmamıtır (P>0.05). Çalımaya alınan örencilerden 6 sında (%2.8) aılık, 5 örencide (%2.3) ise ambliyopi vardır. aılıı olan 6 örencinin 4 ünde (%66.6) ambliyopi de vardır. aılıı olan 6, ambliyopisi olan 5 örencinin 4 ü (% ) erkektir. Cinsiyetin gerek aılık, gerekse ambiyopi prevalansına istatistiki olarak anlamlı bir etkisi saptanmamıtır (P>0.05). Örencilerin kendi ifadelerine göre 74 ünde (%33.9) ilkbahar ve yaz aylarında artan; gözde kaıntı, batma ve kızarıklık ikayeti olmaktadır. Tablo 3, örencilerin göz kapaı muayenelerinde elde edilen bulguları göstermektedir. 121 örencinin (%55.5) kapak muayenesi normaldir. 66 örencide (%30.3) tarsal konjonktival hiperemi, 7 örencide (%3.2) ise blefarit vardır. Örenciler muayene bulguları açısından normal ve patolojik olanlar eklinde iki gruba ayrılmı, muayene bulgusunun patolojik olması ile cinsiyet ve sosyoekonomik durum arasındaki iliki istatistiki olarak anlamsız (P>0.05), sosyal güvence durumu arasındaki iliki ise anlamlı (P<0.05) bulunmutur. Örencilerden 46 sı (%21.1) aratırmadan önce herhangi bir nedenden ötürü göz muayenesi olduunu Tablo 2. Örencilerin kırma kusurlarının bazı demografik özelliklerine göre daılımı DEMOGRAFK ÖZELLKLER Hipermetropi KIRMA KUSURU Miyopi Toplam Cinsiyet Erkek Kız Sosyoekonomik durum (SED) yi Orta Kötü Sosyal güvence durumu Var Yok Toplam statistiki Deerlendirme Fisher in kesin olasılıklı testi ile; P=0.404 Fisher in kesin olasılıklı testi ile; P=0.230 Örenciler kırma kusuru olanlar ve olmayanlar eklinde iki gruba ayrılarak; kırma kusurlu olmak ile cinsiyet (χ²=0.322, P=0.570), sosyoekonomik durum (SED u orta ve kötü olanlar birletirilerek Fisher in kesin olasılıklı testi ile, P=0.660) ve sosyal güvence durumu (χ²=0.735, P=0.391) arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilikiye rastlanmamıtır (P>0.05). Toplam satırındaki yüzdeler satır, dier yüzdeler sütun yüzdesidir. T Klin J Med Sci 2003,

4 LKÖRETM 2. SINIF ÖRENCLERNDE AMBLYOP VE ALLERJK GÖZ HASTALIKLARI SIKLII Tablo 3. Örencilerin göz kapaı muayenesinde elde edilen bulguların bazı demografik özelliklerine göre daılımı DEMOGRAFK ÖZELLKLER Normal TKH* Blefarit MUAYENE BULGUSU Papilla TKH + Blefarit TKH + Papilla Toplam Cinsiyet Erkek Kız Sosyoekonomik durum (SED) yi Orta Kötü Sosyal güvence durumu Var Yok Toplam *Tarsal Konjonktival Hiperemi. Örenciler muayene bulguları açısından normal ve patolojik olanlar eklinde iki gruba ayrılarak; muayene bulgusunun patolojik olması ile cinsiyet (χ²=1.289, P=0.256) ve sosyoekonomik durum (SED u orta ve kötü olanlar birletirilerek Fisher in kesin olasılıklı testi ile, P=0.728) arasındaki iliki istatistiki olarak anlamsız (P>0.05), sosyal güvence durumu (χ²=6.130, P=0.013) arasındaki iliki ise anlamlı (P<0.05) bulunmutur. Toplam satırındaki yüzdeler satır, dier yüzdeler sütun yüzdesidir. belirtmitir. Bu örencilerden 8 i (%3.7) görme azlıı, 4 ü (%1.8) aılık ya da gözde kayma, 24 ü (%11.0) gözde kızarıklık, kaıntı ve çapak ikayetleri ile, 10 örenci (%4.6) ise kontrol amacı ile göz hekimine götürülmütür. Tartıma Çalımaya alınan örencileri5.5 inin görme keskinlii 0.7 ve altındadır (Tablo 1). Akyol ve ark.nın yine Elazı da 336 örencide yaptıkları aratırmada, örencileri10.7 sinin en az bir gözünün 0.8 ve altında gördüü tespit edilmitir (16). Görme keskinlii 0.9 ve altında olan örencilerin oranı; dil ve ark.nın 279 örencide yaptıkları aratırmada %33.69, Jami ve ark.nın 724 örencide yaptıkları aratırmada ise %35.2 olarak tespit edilmitir (26,27). Aratırmamızda tespit ettiimiz oranın, bu aratırmalarda elde edilen oranlardan daha düük olması; görme keskinlikleri alt sınırlarının farklı olmasının yanı sıra, çalıma gruplarının sayılarının ve yalarının farklı olmasından da kaynaklanmı olabilir. Turaçlı ve ark. tarafından yapılan bir aratırmada aratırmamıza benzer bir ekilde, örencilerin görme keskinliklerinin düüklüü ile sosyoekonomik durumlarının kötü olması arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilikiye (P<0.05) rastlanmamıtır (14). Çalımaya alınan örencilerin 26 sında (%11.9) kırma kusuru tespit edilmitir (Tablo 2). Iıklı ve ark.nın 6-11 ya grubundaki çocuklarda yaptıkları bir aratırmada, aratırmamıza benzer bir ekilde kırma kusurlu örenci 216 prevalansını12.2 olduu ve kırma kusurunun türü ile cinsiyet arasında istatistiki olarak anlamlı bir iliki olmadıı (P>0.05) bulunmutur (28). Zileliolu ve ark.nın yaptıı bir aratırmada, kırma kusurunun tipi ile cinsiyetler arasında önemli bir fark olmadıı tespit edilmitir (29). Jami ve ark. tarafından yapılan bir baka aratırmada da, ametropi saptanan örencilerin cinsiyetleri arasında istatistiki olarak anlamlı bir fark (P>0.05) gözlenmemitir (27). Her iki aratırmaların sonuçları da aratırmamızın bulguları ile uyumludur. Ülkemizde bundan önce yapılan aratırmalarda kırma kusuru prevalansını; Turaçlı ve ark (14) yalarındaki örencide %11.0, enol ve ark (30) ilkokul örencisinde %4.5, Yıldız ve ark (1). 546 anaokulu örencisinde %14.7, Ekinciler ve ark. (18) 5-14 ya grubunda %36.0, Büyükyıldız ve ark. (31) 7-12 ya grubunda %9.6, Jami ve ark. (27) 7-11 ya grubunda %35.0, Akyol ve ark. (16) 376 ilkokul örencisinde %13.3, dil ve ark. (19) ise 925 çıraklık merkezi örencisinde %7.9 olarak bildirmilerdir. Aratırmamızda bulunan kırma kusurlu örenci prevalansı (%11.9), bazı aratırmaların sonuçları ile uyumluluk gösterirken, bazılarından ise farklıdır. Bu durumun en önemli nedeni, aratırma yapılan grupların yalarının ve olgu sayılarının farklı olmasıdır. 10 ya üstü çocukların dahil edildii çalımalarda, ikinci dekadın ilk yıllarında balayan okul miyopisi olguları da bu sayıya eklenmekte ve yüzdeyi arttırmaktadır. Bunun yanında corafik özellikler ve genetik faktörler de, farklı bölgelerde farklı prevalansların saptanmasına yol açabilirler. Aratırmamızda 26 örencide (%11.9) kırma kusuru T Klin Tıp Bilimleri 2003, 23

5 tespit edilmitir. Bu örencilerden 19 unda (%8.7) hipermetropi, 7 sinde (%3.2) ise miyopi vardır (Tablo 2). Kırma kusurunun ne varlıı, ne de tipi; cinsiyet, sosyoekonomik durum ve sosyal güvence durumu ile istatistiki olarak anlamlı bir iliki göstermektedir (P>0.05). Turaçlı ve ark.nın aratırmalarında miyopili örenci oranı aratırmamıza benzer bir eklide %3.5, hipermetropili örenci oranı ise %2.3 olarak bulunmutur (14). Bu aratırmada, kız örencilerdeki kırma kusuru sıklıı erkek örencilerden anlamlı derecede yüksek (P<0.001) bulunurken, aratırmamıza benzer bir ekilde sosyoekonomik durumun kötülüü ile kırma kusuru görülme sıklıı arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilikiye (P>0.05) rastlanmamıtır. Yıldız ve ark.nın aratırmalarında miyopili örenci oranı %3.1, hipermetropili örenci oranı %5.3 olarak bulunmu ve kırma kusuru tipi ile cinsiyet arasında istatistiki olarak anlamlı bir iliki (P>0.05) bulunmamıtır (1). Ülkemizde bu konuda yapılan aratırmalarda miyopi ve hipermetropi sıklıklarını sırası ile; Zileliolu ve ark. (29) % , Taylan ve ark (32). % , Ünlü ve ark. (33) ise % olarak bulmulardır. Miyopi sıklıını Laatikainen ve ark. (34) 7-8 ya grubunda %2.0, ya grubunda %22.0, Mantyjarvi ve ark. (35) ise 7 yaında %1.0, ya grubunda ise %23.0 olarak bulmulardır. Kırma kusuru prevalansında olduu gibi, kırma kusuru tipi ile ilgili prevalanslar da, geni bir daılım göstermektedir. Son iki çalımada ya grubunda yüksek oranda izlenen miyopi, daha önce de belirtildii gibi okul miyopisidir ve çalımamızdaki ya grubunda gözlenmemektedir. Corafi farklılıklar da, prevalanslar üzerinde etkili olabilmektedir. Çalımaya alınan örencilerden 6 sında (%2.8) aılık, 5 örencide (%2.3) ise ambliyopi vardır. aılıı olan 6, ambliyopisi olan 5 örencinin 4 ü (% ) erkektir. Cinsiyetin gerek aılık, gerekse ambiyopi prevalansına istatistiki olarak anlamlı bir etkisi saptanmamıtır (P>0.05). Yıldız ve ark. tarafından yapılan bir aratırmada, aılık prevalansını5.1 olduu ve aratırmamıza benzer bir ekilde gerek aılık, gerekse ambliyopi görülme sıklıı ile cinsiyet arasında istatistiki olarak anlamlı bir iliki bulunmadıı (P>0.05) belirtilmektedir (1). Ülkemizde yapılan bazı aratırmalarda aılık prevalansını; Turaçlı ve ark. (14) %3.9, Akyol ve ark. (16) %2.4, dil ve ark. (2,19) ise % olarak bulmulardır. aılık prevalansı ABD de yapılan bir aratırmada %.3.1, bazı batı ülkelerinde ise % oranında bulunmutur (11,36). Aratırmamızda bulunan aılık prevalansı (%2.8) bu oranlara benzerdir. Ülkemizde ambliyopi prevalansı konusunda yapılan aratırmalarda, prevalansı0.6 ile 3.5 arasında deitii tespit edilmitir (1,2,12-19). Bu konuda yurt dıında yapılan çalımalarda elde edilen prevalanslar ise, % arasındadır (8-11,20). Aratırmamızda elde edile2.3 lük ambliyopi prevalansı; gerek ülkemizde, gerekse yurt dıında benzer ya grubu için tespit edilen prevalanslar ile uyumludur (Tablo 4). Aratırmamızda aılıı olan 6 örencinin 4 ünde (%66.6) ambliyopi de tespit edilmitir. Bu oranı Yıldız ve ark (1). %14.0, Özden ve ark. (15) %26.0, Eser ve ark. (17) %50.0, Altınta ve ark. (37) ise %61.78 olarak bulmulardır. Gelimi ve az gelimi toplumların ambliyopi profiline bakıldıında; gelimi toplumlarda anizometropik ambliyopinin, az gelimi toplumlarda ise aılıa balı ambliyopinin daha fazla olduu görülmektedir (16). Çalımamız, az gelimi toplum profiline uygunluk göstermektedir. Allerjik göz hastalıkları çocuun günlük yaantısının konforunu önemli ölçüde düüren patolojilerdir. Çalımamıza alınan örencilerin kendi ifadelerine göre 74 ünde (%33.9) ilkbahar ve yaz aylarında artan gözde kaıntı, batma ve kızarıklık ikayeti olmaktadır. dil in aratırmasında da, aratırmadan önce gözünde sulanma, kaıntı v.s. olduunu belirten örenci oranı %36.6 olarak bulunmutur (2). Allerjik hastalıklarda (özellikle de mevsimsel olanlarda) tedavi kadar önemli olan bir dier nokta da, korunmadır. Güneten ve allerjilerden korunma, semptom ve bulguları azaltmakta, kullanılan ilaçların sayısını ve tedavi süresini ise kısaltmaktadır. Tedavi edilmeyen olgularda gelien komplikasyonlar, görme fonksiyonunu da etkileyebilmektedir. Aratırmamıza katılan örencileri55.5 inin kapak muayenesi normaldir. %44.5 inde ise çeitli patolojiler saptanmıtır (Tablo 3). Örencilerde en sık karılaılan kapak patolojisi tarsal konjonktival hiperemidir (%30.3). Örencileri3.2 sinde ise blefarit vardır. dil in göz kliniine bavuran hastalarda yaptıı çalımada, aratırmamıza benzer bir ekilde olguları27.2 sinde konjonktivit, %1.8 inde ise blefarit tespit edilmitir (2). Örencilerden 46 sı (%21.1) aratırmadan önce Tablo 4. Ambliyopi prevalanslarının daılımı Aratırmacılar Ya grubu Prevalans (%) Yazawa et al. (8) 3 ya 0.2 Kalikivayi et al. (9) lkokul örencileri 1.1 Preslan et al. (11) lkokul örencileri 3.9 Fernandez et al. (20) Okul öncesi dönem 5.4 Sanaç ve ark. (12) lkokul örencileri 0.6 Ergin ve ark. (13) lkokul örencileri 0.68 Turaçlı ve ark. (14) 5-12 ya grubu 1.1 Yıldız ve ark. (1) Anaokulu ören. 1.3 Özden ve ark. (15) 0-6 ya grubu 2.0 Akyol ve ark. (16) 8-12 ya grubu 2.1 Eser ve ark. (17) Okul öncesi dönem 2.97 Ekinciler ve ark. (18) lkokul örencileri 3.1 dil ve ark. (19) ya grubu 3.5 T Klin J Med Sci 2003,

6 LKÖRETM 2. SINIF ÖRENCLERNDE AMBLYOP VE ALLERJK GÖZ HASTALIKLARI SIKLII herhangi bir nedenden ötürü göz muayenesi olduunu belirtmitir. Akyol ve ark. aratırmalarından önce herhangi bir nedenden ötürü göz muayenesi olan çocukların oranını %18.4, dil ve ark. ise %34.7 olarak bulmulardır (16,19). Bu oranların; sosyoekonomik durum, sosyal güvence durumu, yaanılan yörede sunulan salık hizmetlerinin yaygınlıı, çalıma gruplarının yaı, sayısı ve nasıl seçildii ile balantılı olduunu söylemek mümkündür. Sonuç Çocuun okul baarısını, psikososyal geliimini, ilerleyen dönemlerde ise meslek seçimini olumsuz yönde etkileyebilen ambliyopinin önlenebilmesindeki en temel unsur erken tanıdır. Erken tanı için de yapılması gereken en önemli hizmet, yaygın tarama programlarıdır. Allerjik hastalıklardan korunma ve tedavi için, ilköretim çaındaki çocukluklara yönelik hizmet sunumu, öncelikli hedeflerden olmalıdır. Göz muayenesinin; okul öncesi dönemde rutin hale getirilmesi, okul çaındaki çocuklar için düzenli tarama programları uygulanması ve aile, öretmen, hekim ilikisinin göz ardı edilmemesi toplumun göz salıı açısından büyük bir önem taımaktadır. KAYNAKLAR 1. Yıldız ZÖ, Erdoan H, Toker M, Arıcı MK, Topalkara A, Kal A. Anasınıfı çocuklarında ambliyopi prevalansı. Medical Network Oftalmoloji 2002; 9 (3): dil A. Park Eitim Salık Ocaı bölgesinde göz muayenesi için bavuran olguların deerlendirilmesi. A.Ü. Tıp Fakültesi Mecmuası 1994; 47 (2): Thylefors B. The World Health Organization s Programme for the prevention of blindnees, International Ophthalmology 1990; 14: Von Noorden GK. Binocular vision and ocular motility. St. Louis: Mosby Company 1990: Meyer E, Mizrahi E, Perlman I. Amblyopia success index: a new method of quantitative assessment oftreatment efficiency; application in a study of 473 anisometropic amblyopic patients. Binocular Vision Quarterly 1991; 6: Weistheimer G. Scaling of visual acuity measurements. Arch Ophthalmol 1979; 97: Von Noorden GK. Examination of patient III. Sensory signs, symptoms and adaptations in strabismus. In: Binocular vision and ocular motility. Lauren Craven ed, Mosby year book. 5th ed. 1996; 13: Yazawa K, Suga S, Wakita S. The Tokyo Metropolitan home vision screening program for amblyopia in 3-year-old children. Am J Ophthalmol 1992; 114: Kalikivayi V, Naduvilath TJ, Bansal AK, Dandona L. Visual impairment in school children in southern India. Indian J Ophthalmol 1997; 45: Attebo K, Mitchell P, Cumming R, Smith W, Jolly N. Prevalence and causes of amblyopia in an adult population. Ophthalmol 1998; 105: Preslan MW, Novak A. Baltimore vision screening project. Ophthalmology 1996; 103: Sanaç A, Kırsal bölgede 1000 ilkokul çocuunda refraksiyon kusuru aratırması. zmir: XI Ulusal Türk Oftalmoloji Kongresi Bülteni. 1986: Ergin S. lkokul dönemi çocukların okul salıı ve okul baarısı üzerine bir inceleme. Anadolu Üni. Tıp Fak. Toplum Hekimlii Bölümü Doçentlik Tezi, Eskiehir Turaçlı ME, Aktan G, Dürük K. Ankara bölgesinde farklı bölgelerde ana ve ilkokullarda göz taraması sonuçları. T. Oft. Gaz. 1995; 25: Özden S, Yıldırım C, Arıkan T, Özyurt C, Kıldacı B. 0-6 ya arası göz taramasında birinci basamak salık örgütlerinin aktive edilmesi: Ön çalıma-ilk sonuçlar. Medical Network Oftalmoloji 1999; 6 (2): Akyol N, Sezer E, Aslan L, Ouzöncül F, Dinç E. Elazı il merkezinde ambliyopi ve abliyojenik faktörlerin prevalansı üzerine bir çalıma. T Klin. J Ophthalmol 2000; 9: Eser K. Okul öncesi çocuklarda ambliyopi prevalansı ve nedenlerinin aratırılması. Ankara Üniversitesi Halk Salıı ABD Yüksek Lisans Tezi, Ekinciler ÖF, Mirza E, Telciolu G, Dou S. Kayseri ili merkez ilkokullarında kırma kusurları, aılık, ambliyopi ve konverjans yetmezlii yönünden bir aratırma. XVIII. Ulusal Kongre Bülteni. 1998: dil A, Dalgıç N. Ostim Çıraklık Eitimi Merkezi göz hastalıkları taraması. Oftalmoloji 1994; 1 (4): Fernandez-Menendez MJ, Aladro A, Junceda-Mmoreno J. Detection of visual acuity disorders and amblyopia in preschool children. Aten Primaria 1995; 16: Abelson MB, Schaefer K. Conjunctivitis of allergic origin: immunologic mechanisms and current approaches to therapy, Surv Ophthalmol 1993; 38: Arffa CR. Grayson s diseases of the cornea, third edition. Mosby St Louis: chapter 19: sf 445: Arslan O. Allerji ve Göz. stanbul: Allerji-Astım Sempozyumu. 1998: Sanaç A, ener EC. Görmenin deerlendirilmesi. çerisinde: aılık ve Tedavisi. Ankara: Pelin Ofset ve Matbaacılık. 2001: Sanaç A, ener EC. aılık muayenesi. çerisinde: aılık ve Tedavisi. Ankara: Pelin Ofset ve Matbaacılık. 2001: dil A, Çalıkan D, Piyal B. Bir ilkokulda göz hastalıkları taraması. Didim: IV. Ulusal Halk Salıı Kongre Kitabı. 1994: Jami B, Köözer L, Türker G. lkokul çocuklarında kırma kusuru daılımı. T Oft Gaz 1984; 14: Iıklı B, Kalyoncu C, Metinta S, Arslanta D, Ünsal A ya okul çocuklarında kırma kusuru ve renk körlüü. Türkiye Tıp Dergisi 1999; 6 (1): Zileliolu O, Ekiz F. Ankara nın Altında ve Çankaya ilçelerinde ilkokul çocuklarında refraksiyon kusuru taraması. 12. Ulusal Türk Oftalmoloji Bülteni 1977; enol N, Erda S, Yemiçi B. lkokul çocuklarında refraksiyon kusuru taraması. Bursa: Türk Oftalmoloji Dernei XX. Ulusal Kongre Bülteni. 1989: Büyükyıldız ZH, Akarçay K, Baar D. lkokul çaı refraksiyon daılımı. XIV. Ulusal Kongre Bülteni 1979; Taylan C. lkokul çocuklarında refraksiyon kusuru taraması ile ilgili bir çalıma. htisas Tezi, Erzurum Ünlü C, Çalar Y. lkokul çocuklarında refraksiyon kusuru taraması ile ilgili bir çalıma. Ankara: XVIII. Ulusal Türk Oftalmoloji Kongresi Bülteni. 1986; Laatikainen L, Erkkila H. Refractive errors and otherecular findings in school children. Acta Ophthalmol 1980; 58: T Klin Tıp Bilimleri 2003, 23

7 35. Mantyjarvi MI. Predicting myopia progression in school children. J Pediatr Ophthalmol Strabismus 1985; 22: Becker ID, MacPherson HJ, LaRoche GR, Braunstein J, Cottle R, McIntyre LL et al. Negative predictive value of a population-based preschool vision screening program. Ophthalmology 1992; 99: Altınta AGK, Giray H, Koçak, Nurözler A, Duman S. Ambliyopi olgularında TNO ve Titmus FLY testi ile stereopsis varlıı ve derinliinin aratırılması. T Oft. Gaz. 1997; 27: Geli Tarihi: Yazıma Adresi: Dr.S. Aytaç POLAT Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Salıı AD ELAZI aytacpolat@hotmail.com T Klin J Med Sci 2003,