OPTK KONUSUNUN 9. SINIF MÜFREDATINA ALINMASININ ÖRENC BAARISINA ETKS

Transkript

1 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), OPTK KONUSUNUN 9. SINIF MÜFREDATINA ALINMASININ ÖRENC BAARISINA ETKS Sebahaddin ALPTEKN Kırehir Anadolu Öretmen Lisesi, Kırehir/TÜRKYE Ali YILMAZ Geli Tarihi: Yayına Kabul Tarihi: ÖZET Bu çalımanın amacı, Optik konusunun 11. sınıflardan 9.sınıflara alınmasının örenci baarısına etkisi ve konularını anlama düzeylerini belirlemektir. Çalımada öretim yılında Kırehir ili merkezdeki ortaöretimde görev yapan fizik öretmelerin görü ve düüncelerine bavurulmutur. Ayrıca 63 kiilik örenci gurubuna optik konusu ile ilgili 20 soruluk bir baarı testi uygulanmıtır. Özetle baarı testinden elde edilen sonuçlar ve öretmenlerin görüleri, örencilerin konuları anlamada güçlük çektikleri, örencilerin baarılarında önemli ölçüde düü olduu gözlenmitir. Aynı zamanda konuların kapsamlı ilenmesi için ders saatinin de yeterli olmadıını ortaya koymutur. Anahtar Kelimeler: Fizik Eitimi, Optik, Müfredat THE EFFECTS OF THE CHANGE IN THE OPTIC CURRICULUM, ADDED INTO 9 th GRADE CLASSES, ON THE STUDENTS SUCCESS ABSTRACT The aim of this study is to define the negative effect of the change in the optics curriculum which was added into 9 th grade classes instead of 11 th grade classes and the understanding level of the target students. This study includes the feedbacks of the physics teachers working in secondary schools in Kırehir city-center, besides a 63 students group is asked to answer the evaluation test consisting 20 questions on the optics subject. Briefly, through the students and teachers feedbacks it is revealed that the students have difficultly in understanding the subject and there is an obvious decrease in the level of students success. It is also stressed in the study that the number of the lessons in a week isn t enough to cover the subject, using the experiment and observation methods. Key Words: Physics Education, Optic, Curriculum

2 158 Optik Konusunun 9. Sınıf Müfredatına Alınmasının S. Alptekin, A. Yılmaz 1. GR Eitim öretimde yapılan her yeniliin amacı eitimin kalitesini artırmak ve örencileri çaın ihtiyaçlarına göre hazırlamaktır. Bu amaçla Öretim yılı için fizik dersi 9.sınıf öretim programında yapılan deiiklikle optik konusu 9.sınıf öretim programına alınmıtır. Ancak gerek ders saatinin yetersizlii gerekse örencilerin konuyu kavrayabilmek için gerekli temel bilgiye ve beceriye yeterince sahip olmadıklarından dolayı ıık konusunu kavrama da çok zorluk çektikleri görülmütür. Bu aratırma, 9.sınıf fizik dersi müfredatında olan ıık konusunun ileniindeki zorlukların tespiti ve öretim programı hazırlanırken sınıflara göre konu daılımında dikkate alınabilecek hususlarla ilgilidir. Iık konusu gerek somut gerekse soyut düünmeyi gerektiren bir konudur. Örencilerin konuları yeterince kavrayabilmeleri için hem çizim hem de yorum yeteneinin gelitirilmesi gerekmektedir. Konuyu genel olarak algılayabildikleri halde günlük yaamda karılatıkları gölge, görü alanı, ııın kırılması, ııın yansıması, ııın kutuplanması gibi ıık olaylarını anlayamadıkları görülmütür. Konuyla ilgili çok sayıda aratırma vardır. Bunlar arasında çalımamızla yakın ilikili olanlardan birisi, Lise fizik öretim programındaki konuların anlaılma düzeyleri üzerine bir aratırma da örencilerin anlamada zorluk çektikleri fizik konularına göre ıık konusu %36,3 olarak anlamlı deer elde edilmitir (Aycan ve Yumuak, 2003). Dier bir çalımada, Lise 3. sınıf örencilerinin ıık ve optik ile ilgili anlamakta güçlük çektikleri kavramların tespiti ve sebepleri, çalımasında konu bölümlerine göre sorulara verilen cevaplara göre baarı %10 a kadar dümütür (Kara ve arkadaları 2003). Fen-fizik eitimi konusundaki görüler, çalımasında fenfizik öretiminin en önemli özelliinin deney ve gözleme dayalı olmasıdır (Erdem ve arkadaları 2000). Fizik öretmen adaylarının laboratuar kullanım becerilerinin gelitirmek için bir yaklaım, çalımasında fizik dersinde laboratuarın önemi vurgulanmıtır (Akdeniz ve arkadaları, 2000). 2. YÖNTEM Bu çalımada örenci baarı testi ve öretmenlere yazılı mülakat uygulanmıtır. Aratırmanın örneklemini Kırehir Anadolu Öretmen Lisesi ve Kızılırmak Lisesi nden toplam 63 örenci ve Kırehir merkezdeki liselerde görev yapan fizik öretmenleri oluturmaktadır. Çalımada örencilere doru-yanlı, çoktan seçmeli, boluk doldurma ve açık uçlu olmak üzere toplam 20 sorudan oluan

3 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 159 bir baarı testi uygulanmıtır. Testin deerlendirilmesi örencilerin sorulara verdikleri cevaplara göre doru, yanlı ve bo (cevapsız) olarak üç balıkta yapılmıtır. Öretmenlere 5 sorudan oluan yazılı mülakat yapılmı öretmenlerin verdii cevaplar 5 balık altında deerlendirilmitir. Veriler SPSS 11.0 istatistik programıyla deerlendirilmi tablolar oluturulmutur. Alfa güvenirlik katsayısı 0,8315 olarak bulunmutur. 3. BULGULAR VE TARTIMA Aratırmada örneklemi oluturan öretmenlerin tamamı ıık konusunun 9.sınıf öretim programına alınmasının örenci baarısını olumsuz yönde etkiledii görüünde birlemektedir Mülakatlardan elde edilen bulgular Öretmenlere yöneltilen Optik konusunun 9.sınıflara alınmasını nasıl buluyorsunuz? sorusuna verilen cevaplar aaıda verilmitir. 9. sınıfta optik konularının bulunmasını doru bulmuyorum. Optik konularından bir kısmı olan gölge ve aynalar konularında problem çıkmamakla birlikte özellikle kırılma konularında problem çıkmaktadır. Uygun bulmuyorum çünkü dalgalar konusuyla kopukluk olmaktadır. 9. sınıflarda optik, belirli konuları verilebilir tamamı örenciler için aır geliyor. Bu nedenle uygun deil. Doru bulmuyorum. Öretmenlere yöneltilen Optik konularını örenciler anlamada zorluk çekiyor mu? Nedenleri nelerdir? Sorusuna verilen cevaplar; Trigonometrik bilgiler ve geometrik bilgilerin örencilerde eksik olmasından dolayı örenciler bu konuyu anlamakta zorluk çekiyorlar. Çekiyorlar. Seviyelerine uygun deil. Optik konularını örenciler anlamakta zorluk çekiyor. Küresel aynalarda, merceklerde yorum yapmakta, küresel ayna ve mercek formüllerinde, kırılma, aydınlanma konularında matematik bilgileri yetersiz geliyor, zorluk çekiliyor. Konu itibariyle örenciler zorluk çekiyor. Nedenleri ise, örencinin konuyu anlamada, çukur ayna, tümsek ayna çizimlerinde, aydınlanma konularında matematik müfredatıyla aynı seviyede gitmemesi nedeniyle zorluk çekmektedirler. Öretmenlere yöneltilen Birinci döneme göre örencilerin ikinci dönem baarılarında bir düü oldu mu? sorusuna verilen cevaplar; Birinci döneme göre, ikinci dönem baarısında düü görülmütür. oldu.

4 160 Optik Konusunun 9. Sınıf Müfredatına Alınmasının S. Alptekin, A. Yılmaz Birinci döneme göre örencilerin ikinci dönem baarıları büyük ölçüde dütü. Örencilerin genellikle birinci dönemdeki baarılarında hissedilecek ekilde bir düü meydana geldi. Öretmenlere yöneltilen Optik konusunun kapsamlı bir ekilde ilenmesi için ders saati yeterli midir? sorusuna verilen cevaplar; Konunun ayrıntılı bir ekilde ilenmesi için ders saati yeterli deildi. Çok sayıda örnek problemler çözülebilmesi için ders saatinin artırılması çözüm olabilir. Yeterli deil. En azından üç saat olabilir. 9. sınıflarda ders saati yeterli deil en az üç ders saati olmalı. Yeterince laboratuar çalımaları, problem çözümleri yapılması ve müfredat konularının yetitirilebilmesi için 2 ders saati yeterli olmuyor Optik konusu içerik itibariyle geni ve kapsamlı bir konu ve çizim içerdii için yeterli deil. Optik konusu yerine sadece elektrik konularının bir kısmı olan elektrostatik konularının konulmasını uygun buluyorum Müfredatta olmayan, basınç, Arimed konuları konulabilirdi.-arimed prensibi, basınç konuları ve elektrik devreleri konusu verilebilir. Elektrostatik, basınç, sıvıların kaldırma kuvveti olabilir Örencilere uygulanan baarı testinden elde edilen bulgular: Bu çalımada Kırehir Anadolu Öretmen Lisesi ve Kızılırmak Lisesi 9.sınıf örencilerinden 37 erkek (%58,7), 26 kız (%41,3) olmak üzere toplam 63 örenciye 6 adet (Doru Yanlı), 6 adet (Boluk doldurma), 2 adet (Açık uçlu), 6 adet (Çoktan seçmeli) olmak üzere toplam 20 adet soru yöneltilmitir. Örencilerin sorulara verdii cevapların deerlendirilmesi aaıda verilmitir. Öretmenlere yöneltilen Sizce optik konusu yerine hangi konu veya konuların getirilmesi uygun olurdu? sorusuna verilen cevaplar;

5 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 161 Tablo 1. Baarı testinden elde edilen veriler Soru No Geçerlilik Frekans Yüzde Geçerli yüzde Kümülâtif % doru yanlı 14 22,2 22,2 95,2 bo 3 4,8 4,8 100 doru 50 79,4 79,4 79,4 2 yanlı 8 12,7 12,7 92,1 bo 5 7,9 7,9 100 doru 5 7,9 7,9 7,9 3 yanlı 30 47,6 47,6 55,6 bo 28 44,4 44,4 100 doru 59 93,7 93,7 93,7 4 yanlı 2 3,2 3,2 96,8 bo 2 3,2 3,2 100 doru 43 68,3 68,3 68,3 5 yanlı 10 15,9 15,9 84,1 bo 10 15,9 15,9 100 doru 31 49,2 49,2 49,2 6 yanlı 15 23,8 23,8 73 bo doru 58 92,1 92,1 92,1 7 yanlı 5 7,9 7,9 100 doru 40 63,5 63,5 63,5 8 yanlı 20 31,7 31,7 95,2 bo 3 4,8 4,8 100 doru 23 36,5 36,5 36,5 9 yanlı 40 63,5 63,5 100 doru yanlı 11 17,5 17,5 98,4 bo 1 1,6 1,6 100 doru yanlı 32 50,8 50,8 96,8 bo 2 3,2 3,2 100 doru yanlı doru 10 15,9 15,9 15,9 13 yanlı 26 41,3 41,3 57,1 bo 27 42,9 42,9 100 doru 19 30,2 30,2 30,2 14 yanlı 15 23,8 23,8 54 bo doru 33 52,4 52,4 52,4 yanlı 28 44,4 44,4 96,8 bo 2 3,2 3,2 100

6 162 Optik Konusunun 9. Sınıf Müfredatına Alınmasının S. Alptekin, A. Yılmaz doru 23 36,5 36,5 36,5 yanlı 35 55,6 55,6 92,1 bo 5 7,9 7,9 100 doru 38 60,3 60,3 60,3 yanlı 24 38,1 38,1 98,4 bo 1 1,6 1,6 100 doru 32 50,8 50,8 50,8 yanlı 30 47,6 47,6 98,4 bo 1 1,6 1,6 100 doru 21 33,3 33,3 33,3 yanlı 35 55,6 55,6 88,9 bo 7 11,1 11,1 100 doru 26 41,3 41,3 41,3 yanlı ,2 bo 3 4,8 4,8 100 Bu sonuçlara göre örencilere yöneltilen boluk doldurma sorularından baarı oranı %7,9 ile en düük soru olan 3.soruda örencilere düz aynanın odak uzaklıı sorulmu ancak örencilerin odak uzaklıı kavramını tam olarak anlayamadıkları ortaya çıkmıtır. Bu sorunun amacı örencilerin ıık konusunun temel kavramlarından odak uzaklıının aynaların yapısına göre nasıl deitiini anlayabildiklerini tespit etmektir. Örencilere yöneltilen doru yanlı sorularından baarı oranı %36,5 ile en düük soru olan 9. soruda örencilere bir cismin düz aynadaki görüntüsü daima gerçektir önermesinin doru ya da yanlı olduu sorulmu ancak örencilerin gerçek ve zahiri kavramlarını tam olarak yorumlayamadıkları ortaya çıkmıtır. Örencilere yöneltilen açık uçlu iki sorudan da baarı oranı %15,9 ve %30,2 gibi çok düük deerlerde olmasından örencilerin optik çizimleri yapma ve optik formüllerini kullanma konularını tam olarak kavrayamadıkları ortaya çıkmıtır. Örencilere yöneltilen çoktan seçmeli sorulardan baarı oranı %36,5 olan 16. soruda örencilerin gelen ıın, yansıyan ıın ve kırılan ıın kavramlarının hangileri olduunu ekil üzerinde belirleyip yansıma ve kırılma kanunlarını kullanarak soruyu çözmeleri amaçlanmıtır. Ancak örencilerin hem geometrik bilgilerinin yetersiz olduu hem de kavramlar arasındaki farkı anlayamadıkları görülmütür. Baarı oranı %33,9 olan 19. soruda örencilerin hem cismin aynadaki görüntüsünün yeri hem de cisimlerin birbirine göre baıl hareketi ve baıl hızı konularını ne seviyede bildikleri ölçülmek

7 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 163 istenmitir. Fakat örenciler hareket ve baıl hareket konularını daha üst sınıflarda ileyeceklerinden bu soruları çözmekte çok zorlanmılardır. Baarı oranı %41,3 olan 20. soruda örencilerden ııın küresel aynalarda yansıma ve farklı ortamlara geçerken kırılması konularında izledii yolun nasıl olabilecei sorulmu; örencilerin odak, merkez ve kırılma kanunları kavramlarını ne derecede örendikleri tespit edilmek istenmitir. Örencilerin bu soruda baarısız olmalarının sebepleri de ııın kırılması konusunda ortamın kırılma indisi ile ıık hızının ters orantılı olduunu karıtırmalarından, ayrıca kırılma konusu ile ilgili sorularda geometri bilgisi gerektii için, örencilerin geometri bilgilerinin yeterli olmaması, fizik sorularının çözümünde kavramlar arasında tam olarak iliki kuramadıkları ortaya çıkmıtır. 4. SONUÇ ve ÖNERLER Bu çalımada amacımız ıık konusunun 9. sınıfta ilenmesinin örenci baarısına nasıl etki edeceini tespit etmekti. Çalıma iki yönden ele alındı: Birincisi, ders öretmenlerinin ıık konusunu örencilere anlatmada karılatıkları zorluklar ve öretmen görüleri. kincisi ise örencilere uygulanan baarı testinden elde edilen sonuçlardır. Gerek öretmen görüleri gerekse baarı testi sonuçlarından örencilerin ıık konusunu kavramada çok zorluk çektiklerini ve birinci döneme göre baarı düzeyinin çok dütüü tespit edildi. Bunun sebepleri: - Örencilerin soyut ve somut kavramlar arasında iliki kuramamaları, - Örencilerin konunun anlaılması için gerekli matematik bilgi donanımına sahip olmamaları - Iık konusunun örencilerin üst sınıflarda örenecekleri hareket, baıl hareket gibi bazı konularla direkt olarak balantılı olması. - Müfredat içerii bakımından dier sınıflarla mukayese edildiinde en younluk 9. sınıf müfredatında olduu görülmektedir. Bu da örencilerin fizik dersine karı olan ilgilerini olumsuz yönde etkilemektedir. - Ders saatinin yetersizliinden dolayı yeterince örnek soru çözümü, deney ve gözlem yapılamaması, konuların tam olarak anlaılamamasına sebep olmakla birlikte, örencilerin soyut kavramları kavramada zorluk çektikleri sonucuna varılmıtır. Bu sonuçlar ııında, ıık konusunun 9. sınıfta ilenmesi yerine konu, dalgalar konusu ile paralel olduundan ayrıca örencilerin konunun anlaılması için gerekli fizik ve matematik kavramlarını

8 164 Optik Konusunun 9. Sınıf Müfredatına Alınmasının S. Alptekin, A. Yılmaz örenecekleri için 12. sınıfta ilenmesi daha faydalı olacaktır. 9. sınıf müfredatında ıık konusunun yerine madde ve özellikleri konusuyla ilgili olan vektör ve kuvvet kavramı, sıvıların kaldırma kuvveti ve 5. EKLER basınç konularının ilenmesi konu bütünlüünün salanması ve örenci baarısının artırılması adına daha faydalı olacaktır. Tablo 2. Baarı testinde örencilerin cevaplamada zorluk çektikleri sorulardan bazıları S.3.Bir düz aynanın odak uzaklıı.. dır. S.9. ( )Bir cismin düz aynadaki görüntüsü daima gerçektir. S.13.Odak uzaklıı 30cm olan bir çukur aynanın önüne ve optik eksene dik olarak konulan cismin görüntüsü gerçek ve cismin boyunun 3 katı büyüklüünde olmaktadır. Buna göre, cismin aynaya uzaklıı kaç cm olur? S.14.Bir ıık ıını havadan saydam bir maddeye normalle 53 o açı yaparak giriyor. Kırılmadan sonra normalle 37 o açı yaparak yoluna devam ettiine göre saydam maddenin kırılma indisini bulunuz S.19 ϑ 1 =1 m/s ϑ 2 =2 m/s Çizimdeki adam düz aynaya 1 m/s lik hızla, ayna da adama, yere göre 2 m/s lik hızla yaklaıyor. Ayna ve adam arasında 12 m uzaklık varken 2 s sonra adam ile aynadaki görüntüsü arasındaki uzaklık kaç m.dir? 12m A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12 S.20. K L f M Su f M Su M f M Su Yarısı su içerisinde olan çukur aynaya gönderilen ıık ıınlarının gidi yolu hangilerinde doru çizilmitir? A) K B) L C) M D) KL E) LM 6. KAYNAKLAR Erdem A., Üstüner R., I.. Sancar M., (2000) Fen-Fizik eitimi konusundaki görüler IV: Ulusal Fen Bilimleri Eitim Kongresi Bildiriler H.T.Ü Eitim Fakültesi Beytepe, Ankara: Milli Eitim Basımevi. Aycan., Yumuak A., ( 2003) Lise Fizik Müfredatındaki Konuların Anlaılma Düzeyleri Üzerine Bir Aratırma Milli Eitim dergisi Sayı159, Yaz IV: Ulusal Fen Bilimleri Eitimi Sempozyumu. Ankara: Milli Eitim Basımevi. Arıkan R., (2002) Aratırma Teknikleri Ankara.: Gazi Kitabevi Kara M., Kanlı U., Yabasan R.,.(2003). Lise 3. Sınıf Örencilerinin Iık ve

9 Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007) 165 Optik ile lgili Anlamakta Güçlük Çektikleri Kavramların Tespiti ve Sebepleri, Milli Eitim Dergisi, Sayı 158, Bahar Akdeniz A. R.., Çepni S. ve Azar A. (2000). Fizik öretmen adaylarının laboratuar kullanım becerilerinin gelitirmek için bir yaklaım. III: Ulusal Fen Bilimleri Eitimi Sempozyumu. Ankara: Milli Eitim Basımevi.