Girişimcilik Kavramı ve Özellikleri GİRİŞİMCİLİK VE KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİCİLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

Transkript

1 Girişimcilik Kavramı ve Özellikleri GİRİŞİMCİLİK VE KÜÇÜK İŞLETME YÖNETİCİLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

2 A. İşletme ve Girişimcilik

3 İşletme ve Girişimcilik İşletme; İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak için kurulan sosyal ve ekonomik birimdir. İşletmelerin gelişimi; Sanayi devriminden önce insanlar, el becerilerine dayalı olarak, kendilerine ait işyerlerinde [atölyelerde] zanaat işleriyle uğraşmaktaydılar. Sanayi devriminden sonra insan emeğini makine gücü ikame etmeye başlamış ve üretimde makine kullanımı artmıştır. Bu nedenle, bireysel üretim makine gücü yardımıyla kütle üretimine dönüşmüştür. Üretimde makineleşmeyle birlikte çok sayıda işçinin çalıştığı fabrika sistemleri meydana gelmiştir. Böylece, sanayi devriminden sonra organizasyonların sayı ve büyüklükleri artmış, yapıları karmaşıklaşmış ve faaliyet alanları genişlemiştir.

4 Temel İşletme Fonksiyonları İşletmeler amaçlarına ulaşmak için çok sayıda faaliyeti yerine getirmektedir: Üretim Pazarlama Muhasebe finansman İnsan kaynakları Yönetim Planlama Örgütleme Kadrolama Yöneltme Denetim İkincil fonksiyonlar Araştırma geliştirme Halkla ilişkiler İletişim

5 Yönetim ve İşletme Yönetimi İşletme yönetimi; Bir kişinin tek başına gerçekleştiremeyeceği amaçları gerçekleştirmek için bir araya gelmiş insanların faaliyetlerini koordine etme sürecidir. İşletme yönetimini daha genel kullanıma sahip yönetim kavramından ayıran iki temel farklılık vardır: İşletme yönetiminin amacı iktisadidir İşletme yönetimi sosyo-teknik bir niteliğe sahiptir İşletme yönetimi sosyal süreçleri içermesinin yanında teknoloji kullanma zorunluluğu nedeniyle teknik yapıya sahiptir.

6 İşletme İşletmelerin faaliyette bulunabilmeleri için üretim faktörlerinin temin edilerek belirli bir düzen içerisinde yönlendirilmesi gereklidir. Bu süreci başlatarak neyin, nasıl ve ne zaman ve niçin üretileceğine karar veren kişiye ise girişimci denilmektedir. Esas olan, kurulan iktisadi birimin veya başlatılan sürecin fayda yaratmasıdır. Bu, insan ihtiyaçlarını karşılayacak mal ve hizmetlerin üretimiyle olur. Faydayı yaratırken sürecin iki boyutu bulunmaktadır: İktisadi mal ve hizmetlerin üretimini gerçekleştirmeye çalışmak Gerekli teknik yapıyı ve üretim faktörlerini uygun biçimde bir araya getirmek

7 Yöneticilik Bir işletme Profesyonel yönetici veya Girişimci yönetici tarafından yönetilir Burada girişimci hem işletmenin sahibi hem de yöneticisidir. Profesyonel yönetici, işletmenin riski dışındaki tüm yetki ve sorumlulukları üzerinde taşıyan ve mesleği profesyonelce yerine getiren kişidir. Profesyonel yöneticilik, yönetim bilimine dayanmaktadır. Yöneticilik; İşletmenin amaçlarını gerçekleştirmek üzere, üretim faktörlerinin bir araya getirilerek mal ve hizmet üretiminin meslek olarak sürdürülmesidir.

8 İşletmecilik İşletmecilik; İşletmelerin kurulması, işletmeye ilişkin uygulamaların gerçekleştirilmesi, temel yönetsel ve diğer işletme fonksiyonlarının yerine getirilmesi ile ilgili faaliyetlerin tamamıdır. Sosyal, ekonomik ve teknik işlevleri olan işletmeleri işletmenin Sanatsal ve Bilimsel tarafları vardır Bu anlamda mesleki yeterliliği gerektirir

9 Girişimcilik Girişimci (müteşebbis); Mal veya hizmet üreterek veya pazarlayarak Kâr etmek için, zarar riskini göze alarak, Kendi sağladığı veya başka kişilerden elde ettiği sermayeyi yatırıma dönüştüren kişidir Girişimcinin başlıca amaçları ve görevleri şunlardır: İşletmenin amaçlarını belirlemek Yönetim ve organizasyon politikalarını belirlemek Üretim faktörlerini temin ederek üretim faaliyetine geçmek Yeni mal ve hizmetler bulmak, Yeni üretim yöntemleri, dağıtım kanalları araştırmak İşletmenin karşısına çıkacak gelişim ve değişimleri takip ederek bunları fırsata çevirmek veya önlemler almak

10 Girişimcilik Girişimci; Bir iş yapmaya yönelen ve Bu konuda kararlılık gösteren kişidir. Girişimci; Üretim faktörlerini bir araya getirerek İktisadi mal ve hizmet üretimini başlatan Ekonomik katalizördür Diğer anlamda girişimci; Üretim için gerekli finansal kaynakları ve Ürünlerin değerlendirileceği uygun pazarı bulan kişidir Üretim faktörlerinin bir araya getirilme süreci teknik ve beşeri bir süreçtir.

11 Girişimcilik Girişimciliğin günümüzdeki önemi, yenilikleri ortaya çıkarmak şeklinde karşımıza çıkmaktadır Modern girişimin gücü; yenilik yapma ve yaptığı yenilikleri somut ticari ürünlere dönüştürebilmesine bağlıdır. Kıt kaynaklardan yararlanarak insan ihtiyaçlarının karşılaştırılması girişimciliğe bağlı iken. İnsan ihtiyaçlarının daha fazla tatmin edilmesi ve ekonomik büyüme sağlanması girişimciliğin yenilik özelliğine bağlıdır Girişimci; Hangi ürünlerin üretileceğine ve Üretilen ürünlerin hangi yöntemlerle üretileceğine karar verir Girişimcinin başarısı alınan bu kararların yerinde olup olmamasına bağlıdır

12 Küçük ve Büyük İşletmelerde Girişimcilik Küçük işletmelerde girişimcinin rolü daha belirgindir. Girişimci küçük işletmelerde; Fiilen çalışan Satış yapan Yönetim faaliyetlerini yürüten kişi olarak karşımıza çıkmaktadır. Büyük işletmelerde; İşler işletme sahibi dışında yönetici, uzman ve danışman gibi kişiler tarafından alınan kararlar doğrultusunda yürütülmektedir Bu kişiler iç-girişimci olarak da anılırlar

13 Girişimin Amacı ve Nitelikleri Girişim kavramı nasıl ele alınırsa alınsın, girişimcinin asıl amacı kar elde etmektir. Girişimcinin amacını gerçekleştirmesi için bir girişimin aşağıdaki niteliklere sahip olması gerekir: Girişim kazanç ve yarar (fayda) sağlamalıdır Girişim bir bedel karşılığında satmak üzere mal veya hizmet üretir Girişimin üç temel işlevi; üretim, satış ve finansmandır Girişimin hukuki bir tanımı vardır Girişim kendine ait varlıkları ve bunları karşıladığı özkaynakları ve yabancı kaynakları vardır Girişim insan ve materyalden oluşan bir örgüttür.

14 Girişimcilik ile ilgili Diğer Kavramlar Tacirlik: Bir ticari işletmeyi kısmen de olsa kendi adına işleten kimseye tacir denir. Bir bireyin tacir sayılabilmesi için gerekli olan hususlar: Ortada bir ticaretin olması (üretim veya alım-satım) Bir ticari işletmenin kısmen de olsa işletilmesi İşletme faaliyetinin kendi adına olması Tacirlik sıfatı şu şekilde kazanılır; ticaret odasında ticaret siciline kayıt ve ticaret sicil gazetesinde ticari kimlik ve faaliyetinizle ilgili ilan Esnaflık: Geliri sermayeden ziyade kendi emeğine dayanan Bağımsız olarak çalışan kişi şeklinde tanımlanabilmektedir.

15 Girişimciliğin Temel Fonksiyonları Yeni mal ve hizmet üretmek Var olan ürünlerin niteliklerini değiştirerek veya yükselterek Yeni üretim yöntemleri geliştirmek veya uygulayabilmek Örnek: Henry Ford tarafından uygulanan seri üretim hattı Endüstride yeni organizasyonlar kurmak Bulunduğu sektörü ve çevresini etkilemek İş yapma şeklini değiştirmek Yeni pazarlara ulaşmak Ülke içinde veya dışında yeni pazarlar bularak veya yeni pazarlara ulaşarak mal ve hizmet satışını artırmak Hammaddelerin veya benzer girdilerin sağlanabileceği yeni kaynaklar bulmak Ülke içinde veya dışında yeni kaynaklar ve yöntemlerle alternatifler yaratmak veya maliyetleri düşürmek

16 Girişimcilik Türleri ve Türkiye de Girişimcilik

17 Temel Girişimcilik Özellikleri Girişim kavramı; Paranın varlığından ziyade Yeni ürün veya üretim tekniklerini bilme Geniş bir ufka sahip olma ve Yeni ve değişen şartlar uyum sağlama kabiliyetine vurgu yapmaktadır Girişimci; Pazardaki Fırsatları ve gelişmeleri gören, Bu fırsat ve gelişimleri iş fikrine dönüştüren, Riski üstlenerek kaynakları bir araya getiren ve etkin olarak kullanan, Küçük işletmeyi başarıyla yöneten, Rekabeti yaşam biçimi haline getirerek kendisini ve işletmesini geliştiren, Yenilikçi ve azimli kişidir.

18 Girişimcinin Kişisel Özellikleri Bir kişinin girişimci olabilmesi için; Risk ve sorumluluk üstlenebilen, Dinamik bir kişiliğe sahip, Yeniliklere ve gelişime açık, Büyüme tutkusu olan bir kişi olması gerektiği söylenebilir. İşletmenin başarısını etkileyecek temel girişimci özellikleri şunlardır; Uzun süre yorulmadan çalışabilme Zorluklara karşı koyabilme (hemen yılıp vazgeçmeme) Davranış ve kararlarda azimli olma Mali gücü kuvvetleninceye kadar az kârla yetinme İşin gerektirdiği teknik ve sosyal (beşeri) beceriye sahip olma

19 Girişimcinin Kişisel Özellikleri Başarılı girişimci kişilik özellikleri; Özgüven Kararlı olma İletişim becerileri Yeni fikirlere açık olma Vizyon sahibi olma İnisiyatif kullanabilme Güvenilirlik Olumlu düşünme Gerçekcilik Esneklik Risk alma Bunlara ilaveten; Çalışkanlık Organizasyon kabiliyeti Denetim yeteneği Bilgi Çevresi ile barışık olma Azim Akılcılık Kararlılık ve Sürekli kendini yenileme sayılabilir

20 Girişimcilik Türleri Fırsat girişimciliği temelde, Pazardaki mevcut fırsatları görerek veya Potansiyel fırsatları sezinleyerek Mevcut bir ürünü pazara sunmaktır Fırsatçı girişimci var olan bir ürünün; pazara yeterince sunulamaması veya pazarda hiç olmaması veya nitelik bakımından yetersiz olmasından faydalanarak yüksek kâr elde eder.

21 Girişimcilik Türleri Yenilikçi Girişimcilik Yeni bir fikir veya buluşu ya da Mevcut olan bir mal veya hizmetin dizayn, fiyat kalite gibi yönlerden iyileştirilerek piyasa sunulmasıdır. Fırsat vs. Yenilik Fırsat girişimciliğinde pazardaki potansiyel fırsatların kollanması ve buna göre yatırımlara girişilmesi, yaratıcı girişimcilikte ise mevcut ürünlerde tasarım veya kullanım itibarı ile bazı değişiklikler yapılması esastır. Hatta, işletmelerin tüketici beklentilerini aşarak, mevcut olmayan ürünleri yeni bir fikir veya buluşun pazara sürülmesi şeklinde üreterek, müşterilerin kullanımına sunulması, önemli bir ayrıntıdır.

22 Girişimcilik Türleri Takipçi girişimcilik; Piyasadaki gelişmeleri izlemekle yetinen, bu gelişmelere göre davranan, yenilik yapan girişimcilerin yolundan gitmeyi içeren girişimcilik türüdür.

23 Girişimciliğin Tarihsel Gelişimi Başlangıçta girişimcilik, kişilerin kendi sermayeleri ile iş kurması olarak algılanıyordu. Klasik iktisatçılar girişimciyi bir «lider» olarak değil sadece «kapital sağlayan kişi» olarak görüyorlardı. Bunun yanında; sanayi devriminden önce var olan arz sıkıntısı pazarlamada üretim anlayışını getirmiş ve ne üretirsem satarım düşüncesiyle girişimcinin üstlendiği karar verici rolü önemsenmemekteydi. Pazarın ve rekabetin gelişimiyle girişimcinin önemi artmış ve neyin, nasıl üretileceğine karar veren girişimcinin bir üretim faktörü olarak kabul edilmesine yol açmıştır. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren şirket sahipliği ve yöneticiliğin birbirinden ayrılmasıyla girişimcilik tanımı yöneticilikten soyutlanmış, konumu ve tanımı daha belirgin hale gelmiştir.

24 Türkiye de Girişimcilik Cumhuriyet dönemi öncesi; Osmanlı da ticaretin ve zanaatkarlığın azınlıklar ve yabancılar tarafından yapılması Osmanlı nın sanayi devrimine katılamaması Anadolu ya altyapı yatırımlarının yapılmaması sonucu ekonomik gelişim ve çeşitlilik sağlanamamıştır Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Özel teşebbüsün yatırım yapacak yeterli sermaye ve bilgi birikimine sahip olmaması devletin yol gösterici olarak ekonomik alanda faaliyet göstermeye başlamasının ana nedenidir. Ekonomik faaliyetler ve sanayi yatırımlar devlet öncülüğünde başlamış olsa da karma ekonomi modeli geçerlidir. Türkiye de girişimciliği; Cumhuriyet öncesi dönem Cumhuriyetin ilk yılları, dönemi ve 1980 sonrası dönem olarak dört döneme ayırmak doğru olur.