DEĞİŞİM YÖNETİMİ. Doç.Dr.ARZU UZUN

Transkript

1 DEĞİŞİM YÖNETİMİ Doç.Dr.ARZU UZUN

2 DEĞİŞEN DÜNYA Bilgi Toplumu Sanayi Toplumu İlkel Toplum Tarım Toplumu

3 Değişen Dünyada Değişen İhtiyaçlar Toplumsal Yaşamın Karmaşıklaşması Gereksinimlerin Farklılaşması ve Dayanışma Yoluna Gitmeden Karşılanamaması Örgütlenmeye Duyulan Gereksinimin Artması Değişim Olgusunu Zorunlu Hale Getirmektedir.

4 Değişimin Nedenleri Teknolojik Ekonomik Değişim Kültürel Sosyal

5 DEĞİŞİM Planlı ya da plansız bir şekilde bir sistemin bir durumdan başka bir duruma dönüşmesidir Organizasyonların; yapılarının, yaptıkları işlerin, işlerin yapılma biçimlerinin, işleri yönetme ve değerlendirme sistemlerinin ve çalışanların değer ve inançlarının sürekli biçimde değişikliğe uğraması ve uğratılmasıdır.

6 DEĞİŞİM İHTİYACI Değişimin temel noktası, değişim gereğinin hissedilebilmesidir. Değişim gereksiniminin doğru olarak belirlenmesi gereklidir. Bunun için değişimin gerekliliği konusunda doğru ve kesin bilgiler elde edilmelidir.

7 DEĞİŞİME ZORLAYAN GÜÇLER İşletme Dışı Güçler -Tüketicilere İlişkin Koşullar -Rekabet Koşulları -Teknolojik Koşullar -Toplumsal Koşullar - Yasal Koşullar - Uluslar arası Çevre Koşulları - Girdilere ilişkin Koşullar -Doğal Koşullar

8 Rekabetedebilirlik : Fiyat Kalite Hizmet Zaman

9 İŞLETME İÇİ GÜÇLER Örgütsel Yetersizlikler Küçülme Politikası Alternatif Çalışma Yöntemleri Tepe Yöneticilerin Değişmesi Büyüme Politikası Şirket Birleşmeleri

10 DEĞİŞİM TÜRLERİ Bireysel Örgütsel Makro ve Mikro Değişim Zamana Yayılmış ve Ani Değişim Öngörücü ve Tepkisel Değişim

11 Aktif ve Pasif Değişim İyileştirme Şeklinde ve Köklü Değişim Gelişimsel, Geçişsel ve Dönüşümsel Değişim Planlı ve Plansız Değişim

12 BİREYSEL DEĞİŞİM BIREYSEL DEĞİŞİM Örgütün etkinliğini artırmak için bireyin tek başına ve gruplar halinde değişime uyarlanmasıdır ÖRGÜTSEL DEĞİŞİM Örgütlerin yapı olarak bulundukları çevreye uyarlanmasıdır

13 MAKRO VE MİKRO DEĞİŞİM Makro değişim, işletmenin tamamını ilgilendiren köklü bir değişimdir. İşletmenin tüm organlarında gerçekleşen ve tüm faaliyet alanını ilgilendiren geniş bir değişim alanını içerir. Mikro değişim ise, işletmenin bir bölümünü ilgilendirir. Mikro değişim çabaları makro değişime kıyasla daha küçük alanlarda gerçekleşir.

14 ZAMANA YAYILMIŞ VE ANİ DEĞİŞİM Değişim geniş bir zaman periyodu içerisinde yavaş yavaş gerçekleşir. Bazı durumlarda ise değişim çok kısa periyodlarda ve birden gerçekleşir. Genellikle ani değişimler işletme içerisinde daha fazla dirençle karşılanmasına neden olur.

15 ÖNGÖRÜCÜ VE TEPKİSEL DEĞİŞİM Öngörücü değişimde bir takım tahminlerden yola çıkarak gerekli örgütsel değişim gerçekleştirilir. Kriz dönmelerinde döviz kurlarının artacağını öngörerek işletmenin bazı düzenlemeler yapması. Tepkisel değişimde ise çevrede oluşan olumsuzlukların işetmeye zarar verebileceğini düşünerek zararı azaltmak amacıyla değişimin gerçekleştirilmesidir. Kriz patlak verdikten sonra döviz kurlarının yükselmesi karşısında alınan önlemler.

16 AKTİF VE PASİF DEĞİŞİM Aktif değişim işletmenin bir takım yenilikleri diğer işletmelerden önce uygulayarak kendisi değişirken çevresin de değişmeye zorlamasıdır. Örneğin yeni bir teknolojiyi geliştiren işletmenin geliştirdiği teknolojiyi uygulaması ve diğer işletmelerin de söz konusu teknolojiye ayak uydurmaya çalışmaları. Pasif değişim ise işletmenin dış çevresinde ortaya çıkan değişikliklere uyum sağlayabilmesi için değişim yapmak zorunda kalmasıdır.

17 İYİLEŞTİRME ŞEKLİNDE VE KÖKLÜ DEĞİŞİM İşletmenin dış çevresindeki değişmeler nedeniyle diğer işletmelerin yaptıkları iyileştirmeleri adım adım uygulayarak endüstrinin gerisinde kalmama çabalarıdır. İşletmelerdeki KAİZEN çalışmaları iyileştirme şeklindeki değişimlere örnek gösterilebilir. İşletmelerin mevcut durumu radikal bir şekilde değiştirmesi ise köklü değişimlerdir. Değişim mühendisliği çalışmaları köklü değişimlere örnek gösterilebilir.

18 GELİŞİMSEL, GEÇİŞSEL VE DÖNÜŞÜMSEL DEĞİŞİM Gelişimsel değişim, ustalıkta, metotlarda ya da süreçlerde örgütün fonksiyonlarının daha etkili uygulanmasına yardımcı olan kademeli gelişmelerdir. Bu tür değişimler ince ayar olarak da adlandırılır.

19 Geçişsel değişim, bir örgütün eski bir durumdan yeni bir duruma geliştirilmesidir. Değişim zaman içinde kademeli olarak ortaya çıkar. Gelişimsel değişimden farklı olarak mevcut olanı değiştirmekten çok daha fazlasını içerir. Geçişsel değişim yeni süreçleri veya yeni örgütsel yapıyı içerir.

20 Dönüşümsel değişim, örgütün misyon, kültür, liderlik ya da yapısının radikal bir şekilde yeniden yapılandırılmasıdır. Bu tür değişim atalet içinde olan ve dağılmaya başlayan örgütlerde ortaya çıkar Bu değişime örnek olarak satışlarının azalması ve uluslar arası rekabet nedeniyle Pazar payını kaybeden tecrübeli ve olgun bir şirket gösterilebilir. Bu durum teknolojik gelişmelerle tehdit edilen tüm bir endüstrinin iş yapma şekillerinin eski moda haline gelmesi ile olasıdır.

21 DEĞİŞİM SÜRECİ

22 ORGANİZASYON KÜLTÜRÜ Organizasyon kültürü, inanışların değiştirilmesinde ve yerleştirilmesinde etkilidir.

23 * DEĞİŞİKLİK KAÇINILMAZDIR. * DEĞİŞİKLİĞE TEPKİ DOĞALDIR. * DEĞİŞİM ZAMAN VE SABIR GEREKTİRİR. * DEĞİŞİKLİK ETKİLEDİĞİ KİMSELERE ANLAM İFADE ETMELİDİR. * DEĞİŞİKLİK BAZEN ROLLERİN/GÖREVLERİN YÜKÜNÜ ARTTIRABİLİR. *DEĞİŞİKLİK TEKNİK VE İDARİ DESTEK GEREKTİRİR. * HER DEĞİŞİMİN BİR ÖĞRENME SÜRECİNE İHTİYACI VARDIR.

24 Gerçeklerin ve hataların saklanmaması için, buna yol açan korku faktörlerinin ortadan kaldırılması. Kötü.. insanların kötü performansından çok, sistemlerin kötü performansından kaynaklandığının anlatılması. Şu anki.. yeterlidir düşüncesinin yıkılması. Bölümlerin birlikte çalışmasını engelleyen faktörlerin ortadan kaldırılması.

25 İnsana saygı felsefesinin benimsenmesi. Sorunlar çıktıkça çözüm geliştiren yönetim tarzı yerine olası sorunları düşünüp, bunları önleyen yönetimin sağlanması.

26 Herkesin sorumluluğu olduğu bilinci. Bir işi en iyi bilenin o işi yöneten değil, o işi bizzat yapanın olduğu inancının kabul görmesi. Tecrübe ve inisiyatife dayalı yönetim kararları yerine istatistiksel ve kantitatif analizlere dayanan yönetim kararlarının ağırlık kazanması.

27 LİDERLİK Yöneticiler faaliyet sınırları belirlenmiş kişilerdir. Liderliği yöneticilikten ayıran en önemli özellik, başkalarını etkileme ve kendini izletebilme becerisidir. Dolayısıyla, yönetici alt kademedeki çalışanlara örnek olan ve etkileyebilen biridir.

28 Yönetici insanları çalıştırır, Lider onlara ilham verir. Yönetici kudrete bel bağlar, Lider iyi niyete. Yönetici korku uyandırır, Liderlerden sevgi yayılır. Yönetici "BEN" der, Lider "BİZ". Yönetici KİMİN hatalı olduğunu gösterir, Lider NEYİN hatalı olduğunu. Yönetici nasıl yaptırılacağını bilir, Lider nasıl yapılacağını. Yönetici saygı görmek ister, Lider saygıyı hak eder. Öyleyse bir LİDER ol, YÖNETİCİ değil!..

29 EFQM MODELİ

30 FİKİRLERLE ÇALIŞMAK 5N-1K Beyin Fırtınası Akış Şeması Sebep Sonuç Diyagramı İlişki Diyagramı Ağaç Diyagramı Kuvvet Alan Analizi SAYILARLA ÇALIŞMAK Zaman Serileri Grier Diyagramı Matris Analizi Serpilme Diyagramı Pareto Şeması Histogram Kontrol Şemaları

31 RİSKLER