ONBĠRĠNCĠ BÖLÜM BÜYÜME, KALKINMA VE YOKSULLUKLA MÜCADELE

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ONBĠRĠNCĠ BÖLÜM BÜYÜME, KALKINMA VE YOKSULLUKLA MÜCADELE"

Eser Sayın
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ONBĠRĠNCĠ BÖLÜM BÜYÜME, KALKINMA VE YOKSULLUKLA MÜCADELE

2 Bu ünite tamamlandığında; Büyümenin kaynaklarının neler olduğunu belirtebileceğiz Büyüme teorilerini açıklayabileceğiz Hızlı büyüme için nelerin yapılması gerektiğini ifade edebileceğiz Az gelişmiş ülkelerin temel karakteristiklerini sıralayabileceğiz

3 BÜYÜMENĠN KAYNAKLARI VE HER BĠR KAYNAĞIN BÜYÜMEYE KATKISININ ÖLÇÜLMESĠ Ekonominin hasıla düzeyindeki artışı ifade eden büyüme için en temel koşul uygun teşvik sisteminin varlığıdır. Teşviklerin ortaya çıkışında üç kurum önemli rol oynar: Piyasalar Mülkiyet hakları Parasal değişim

4 Büyümenin süreklilik arz etmesi için, insanların ekonomik büyümeyi gerçekleştiren üç faaliyetin peşinden gitmeleri ve bunun için teşvik edilmeleri gereklidir. Tasarruf ve yeni sermaye yatırımları Beşeri sermaye için yatırımlar Yeni teknolojilerin bulunması

5 Her Bir Kaynağın Büyümeye Katkısının Ölçülmesi Edward F. DENISON tarafından geliştirilen, her bir üretim faktörünün reel GSYĠH ya katkısını ölçmek için bütüncül üretim fonksiyonundan yararlanılır. Reel GSYİH = Y = F (L, K, T) Emek verimliği : emek birimi başına (kişi başına ya da bir saatlik emek ile ) elde edilen reel GSYĠH miktarıdır.

Emek Birimi Başına Reel GSYİH(Y) Verimlilik Eğrisi ( PC ) 70 40 30 0 50 A 100 PC 1 PC 0 Emek Birimi Başına Sermaye (Bir Saatlik Emek Birimi Başına Sermaye) C B Emek birimi başına sermaye miktarının

6 Emek Birimi Başına Reel GSYİH(Y) Verimlilik Eğrisi ( PC ) A 100 PC 1 PC 0 Emek Birimi Başına Sermaye (Bir Saatlik Emek Birimi Başına Sermaye) C B Emek birimi başına sermaye miktarının artması, emek birimi başına reel GSYĠH yı arttırır, bu verimlilik eğrisi üzerinde sağa hareket ile açıklanır. Emek birimi başına sermayenin artmasıyla, PC 0 üzerinde A dan B ye geçilmiştir. Teknolojik ilerleme ile PC 0 eğrisi yukarı kayarak PC 1 olmuştur. Dolayısıyla, teknolojik ilerleme B noktasından C noktasına harekete yol açmıştır.

7 Hızlı büyüme için gerekli olan öneriler: Tasarrufların özendirilmesi AR GE nin teşvik edilmesi İleri teknoloji gerektiren endüstrilerin hedeflenmesi Uluslararası ticaretin teşvik edilmesi Eğitim kalitesinin yükseltilmesi

8 BÜYÜME TEORĠLERĠ Klasik Büyüme Teorisi Bu teori Adam SMITH, Thomas Robert MALTHUS ve David RICARDO tarafından geliştirilmekle beraber Malthuscu Teori olarak da anılır. Klasik büyüme teorisine göre reel GSYĠH nın büyümesi geçicidir.

9 Emek Birimi Başına Reel GSYİH(Y) 30 Klasik Büyüme Teorisi ve Verimlilik Eğrisi B PC 1 Teknolojik gelişme olursa, verimlilik eğrisi yukarı PC1 e kayar, ekonomi B noktasına geçer. Emek birimi başına reel GSYĠH 30 TL ye yükselir 20 0 C 50 A PC 0 Birim Emek Başına Asgari Reel GSİYH Nüfusun artması ile, emek birimi başına sermaye miktarı azalmaya başlar. Böylece PC 1 verimlilik eğrisi üzerindeki B noktasından C ye doğru hareketlenme ortaya çıkar Emek Birimi Başına Sermaye

Neoklasik Büyüme Teorisi 1950 lerde Robert SOLOW tarafından geliştirilen Neoklasik büyüme teorisine göre; emek birimi başına reel GSYĠH nin

10 Neoklasik Büyüme Teorisi 1950 lerde Robert SOLOW tarafından geliştirilen Neoklasik büyüme teorisine göre; emek birimi başına reel GSYĠH nin büyümesinin nedeni, teknolojik değişmenin tasarruf ve yatırımı, dolayısıyla emek birimi başına sermaye artışını sağlayacak şekilde etkilemesidir.

11 Emek Birimi Başına Reel GSYİH(Y) Neoklasik Teori ve Verimlilik Eğrisi Hedef Getiri Oranı B C PC 1 Hedef Getiri Oranı PC 0 20 A Emek Birimi Başına Sermaye

12 Yeni Büyüme Teorisi 1980 lerde Paul ROMER tarafından geliştirilen yeni büyüme teorisine göre kişi başına reel GSYĠH nın artış nedeni yada büyümenin nedeni insanların kâr elde etme arzularıdır. Yeni yada içsel büyüme modellerinde uzmanlaşma ve bilgi sermayesine yatırım nedeniyle üretim fonksiyonu artan getiriler sergilenmektedir.

13 Yeni büyüme teorisi piyasa ekonomileri ile ilgili iki gerçekten hareket eder: Buluşlar tercihlerin sonucudur. Buluşlar kâr getirir, rekabet ise kârı bitirir.

14 Emek Birimi Başına Reel GSYİH(Y) Yeni Büyüme Teorisi Ak Hattı D 40 PC2 30 C PC 1 20 B PC 0 Hedef Getiri Oranı Emek Birimi Başına Sermaye

15 KALKINMA VE YOKSULLUKLA MÜCADELE Az Gelişmiş ve Kalkınmakta Olan Ülkelerin Karakteristikleri Eğer bir ülkede gelir seviyesi oldukça düşük ve yoksulluk oldukça fazla ise, bu ülke ekonomisi az kalkınmış olarak adlandırılır. Az gelişmiş ülkelerin karakteristikleri şöyledir: Yetersiz beslenme Bulaşıcı hastalıkların yaygınlığı Yüksek çocuk ölümleri Düşük yaşam beklentisi Yetersiz kamu hizmetleri Sağlık hizmetlerinin yetersizliği Yetersiz okullar ve üniversiteler Düşük okuma-yazma oranı Yetersiz barınma koşulları

16 Dünyadaki En Fakir 10 ve En Zengin 10 Ülkenin Kişi Başına Düşen GSYĠH leri ($) Sıralama Fakir Ülkeler Kişi Başına Düşen GSYİH Zengin Ülkeler Kişi Başına Düşen GSYİH 1 Burundi 163 Lüksemburg Kongo 171 Norveç Liberya 239 Katar Sierra Leone 311 İsviçre Malavi 328 Danimarka Eritre 363 İrlanda Nijer 371 Hollanda Zimbabve 375 Bir. Arap Emir Etiyopya 390 ABD Madagaskar 412 Avusturya

17 Az Gelişmişliğin Kısır Döngüsü

18 YOKSULLUK Yoksullukla ilgili iki kavram vardır: gelir yoksulluğu ve insani gelişmişlik. Gelir yoksulluğu sadece hane halkı gelirini dikkate alır ve günlük olarak bir ya da iki doların aşağısında gelir seviyesine sahip kimseleri yoksul olarak tanımlar. İnsani gelişmişlik/ yoksulluk Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından ortaya atılmıştır. UNDP bir ülkedeki insan ömrünün uzunluğu, eğitim, insanca geçim standardı gibi faktörleri dikkate alan Ġnsani Gelişmişlik Endeksi ni hesaplamaktadır.

19 Faiz Oranları ve Ekonomik Kalkınma / Sübvanse Krediler ve Yoksullukla Mücadele Mikro Finansman ve Yoksullukla Mücadele Mikro finansman, resmi finans kuruluşlarına erişim olanağı bulunmayan (ya da resmi finans kuruluşlarının hizmet sunmadıkları veya eksik hizmet sundukları) yoksul ailelerin üretici faaliyetlere girişmelerine, çok küçük işletmelerini büyütmelerine, tüketimlerini stabilize etmelerine yardımcı olmak amacıyla, çok küçük meblağlarda (miktarlarda) kredi (mikro kredi) temin edilmesi olarak tarif edilir.

20 Mikro finansman hizmeti sunan kuruluşlar üç başlık altında toplanabilir: Resmi (Formel) Kurumlar: kırsal kesim banka ve kooperatifleri Yarı Resmi Kurumlar: yardım kuruluşları Gayri Resmi (Enformel) Kaynaklar: tefeciler ve aracılar.

Benzer belgeler

BÖLÜM I MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ

İÇİNDEKİLER BÖLÜM I MAKROEKONOMİYE GENEL BİR BAKIŞ Giriş... 1 1. Makroekonomi Kuramı... 1 2. Makroekonomi Politikası... 2 2.1. Makroekonomi Politikasının Amaçları... 2 2.1.1. Yüksek Üretim ve Çalışma Düzeyi...