Bütçe ve Planlama için Risk Analizi. Aysan Sinanlıoğlu 21 Nisan 2015

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bütçe ve Planlama için Risk Analizi. Aysan Sinanlıoğlu 21 Nisan 2015"

Melek Çınar
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Bütçe ve Planlama için Risk Analizi Aysan Sinanlıoğlu 21 Nisan 2015

KRYD Kurumsal Risk Yönetim Derneği Kuruluş Nisan 2009 FERMA Üyeliği Ekim 2009 Vizyonumuz Risk yönetimi konusunda faaliyet gösteren tüm profesyonelleri aynı çatı altında toplamak,

ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunmak.

2 KRYD Kurumsal Risk Yönetim Derneği Kuruluş Nisan 2009 FERMA Üyeliği Ekim 2009 Vizyonumuz Risk yönetimi konusunda faaliyet gösteren tüm profesyonelleri aynı çatı altında toplamak, Mesleki işbirliğini ve bilinirliği arttırmak, KRY kavramlarının etkin ve yaygın bir şekilde uygulanabilir hale gelmesini sağlamak, Kurumların performansını güçlendirmek, Ülke ekonomisinin gelişmesine katkıda bulunmak. Misyonumuz Kurumsal Risk Yönetimi olgusunun oluşturulması, Sürekliliğin ve sürdürülebilirliğin sağlanması, Yalnızca finansal değil, finansal olmayan (hukuksal, itibar, insan kaynakları vb.) konularda en güncel olayların araştırılması, Risk ve fırsatların iyileştirilmesi konusunda bilgi paylaşımı yaratacak global bir platform oluşturulması.

3 Risk Yönetimi nedir? Ne değildir? Risk Yönetimi Risk Yönetimi Riskleri ortadan kaldıran bir aksiyon Ne kadar risk alınması gerektiğini belirlemek Çünkü; Şirketler belirli bir gelir seviyesi hedeflemektedir. Bu seviyeye ulaşmak için hangi risklerin ne kadar göze alındığını tespit etmek gerekmektedir. Alınan risk gereğinden fazla ise bir miktar maliyete katlanarak aksiyon (hedge, sigorta) almak kaçınılmazdır. Risk yönetimi; ileride katlanamayacağın bir maliyeti engellemek için, katlanılabilir maliyetlerin altına girmektir. Dolayısıyla risk yönetimi riskin ortadan kaldırılmasından ziyade ne kadar risk almak gerektiğini bilmek demektir. Bunun için de riskin doğru tespit edilmesi, etkisinin doğru ölçülmesi ve azaltıcı aksiyonların tam ve hedeflere uygun olarak seçilmesi gerekmektedir.

4 Risk Yönetimi nedir? Ne değildir? Satış Yatırım Üretim Gayrimenkul İnşaat Rüzgar ve Hidroelektrik Santraller İnsan Kaynakları Getiri / Entegrasyon Maliyet Deprem Girdi Maliyetleri Hava Durumu

5 ISO vs COSO

Finansal Yönetim ve Sayısal Finans Mühendislik Bilişim

6 Sadece düzenlemelere uymak mı? Belirleme Tanımlama Sınıflandırma Ölçülebilir hale getirme Yönetme İzleme Risk yönetimi içerisinde bulunan farklı disiplinler İstatistik Matematik Finansal Yönetim ve Sayısal Finans Mühendislik Bilişim Teknolojileri Sigorta İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma, Araştırma, Araştırma! Ortak Risk Dili

7 Yasal Düzenlemeler Tek Başına Yeterli Değil, Volatilite Yükseliyor FED Kararları Gelişen Ülkelerde Belirsizlik ve Risk Algısı TR Ekonomik Kırılganlık ve Risk Algısı İklim Değişikliği ve Kuraklık Jeopolitik Riskler LİBOR USD yield curve Yurtdışı Finansman Olanakları TR Faiz Seviyesi CDS KUR Enerji Fiyatları Gıda Fiyatları Fonlama Maliyeti GDP Enflasyon Ciro Maliyet Finansal Maliyet EBITDA Net Kar/Zarar

8 Risk Yönetimi İhtiyaçlar Piramidi Sürecin İçselleştirilmesi Hedef ve Beklentilerin Revize Edilmesi Riskin Yönetilmesi ve Sigortalanması (Hedging) Risklerin Ölçülmesi Risklerin Tanımlaması

9 Kısaca Global ve risk etkileşimi çok önemli Yerel riskleri iyi algılamak gerekli Büyüme volatilitesi bütçe ve kar hedefleri için çok kritik Hedge zamanlaması çok kritik ve ciddi takip gerekiyor Kur ve girdi fiyatı korelasyonu çok önemli Enerji ve Gıda fiyatları

10 Nasıl Yönetiyoruz?

11 Stratejik Risk Yönetim Sistemi Etkiler ve Bağlantılar Risk / Fırsat Tolerans İyileştir Adapte et Riski Tespit Et Değerlendir Analiz Risk Profili Doğru Bilgi ile Karar Ver Kurum ile Hedefleri İlişkilendir Yönet Kontrol Et Olma Sıklığı Etkisi Riski Taşı Transfer Et İzle Raporla

12 Stratejik Risk Yönetimi Her kararda bir risk olduğunun farkında olun. Verdiğimiz kararlar ile Riskleri değiştiriyoruz. Riskin Gözetimi ve Yönetimi Devamlı olmalıdır Devamlılık Esastır! Riskler, İş in hızında yönetilmelidir

13 Stratejik Risk Yönetimi Değerlendirme Şirketlerinin baktığı konular neler? Top Riskler Risk Tolerans Risk Uzmanlığı Ödüllendirme Sistemleri Risk ve Stratejik Kararlar Risklere karşı Hazır Olma durumu Risk İletişimi

14 Stratejik Risk Yönetimi Stratejik Risk Yönetimi dediğimizde; Şirketin performans hedeflerini istikrarlı olarak tutturması/geçmesi için, Karar verme mekanizmalarını besleyecek şekilde, güncel + relevant risk bilgi ve analizi taşıyan YK tarafından etkilenen/yönlendirilen, İcra tarafından yönetilen ve Bütçe + Planlama + İş Performans Değerlendirmesi ve Karar Verme de uygulanan, Bir Risk Disiplinin kurulması ve Kurum genelinde orkestra edilmesini anlıyoruz.

15 Stratejik Risk Yönetimi Neden umurumuzda olmalı? Stratejik Riskler, şirket içi (içsel) ve dış faktörler (dışsal) belirsizliklerin Olay ya da Trend güdümlü şirketin stratejileri ve uygulamalarını etkiliyor. Ne iş yapacağız? Hedefimiz Ne? Nasıl Yapacağız? Varsayımlar Öngörüler Analizler Kaynaklar Planlar Portföy Hedefler İş Planları Analiz ve Senaryo çalışmaları Risklere köprülendirilecek

16 Stratejik Risk Yönetimi Stratejik Risk Örnekleri: Agresif finansal mühendisliği yapılması suistimal (fraud) Şirket Birleşme/Alımlarının beklenen sinerjiyi yakalamaması Yanlış teknolojiye yatırım yapılması Çalışmayan bir iş modelinde ısrarcı olunması Hangi Sorular Sorulabilir? Uzun vadede gerçekçi strateji mi? Tarihten ne öğrenebiliriz? Önemli risk bilgisi ve farklı görüşler Karar Vericilerin eline geçiyor mu? Kendi paranı yatırır mıydın?

17 Stratejik Risk Yönetimi Stratejinin başarı ile uygulanması için başarı göstergeleri tespit ederiz, risklere karşı hazırlıklı olmak için de risk göstergeleri belirlememiz gerekiyor; Şirketler stratejilerini yaparken, riskleri başarılı bir şekilde saptamakta zorlanıyorlar Stratejiler uygulamaya alındığında riskleri takip etmek ve yönetmekte zorlanıyorlar Bir Kurumun karşı karşıya olduğu 3 risk grubu vardır: o 3. Seviye Riskler Rutin Operasyonel ve Uyum Riskleri: İşlerin prosedür ve düzenlemelere göre yapılmaması sonucu (İç Denetim) o 2. Seviye Riskler Stratejik Riskler: İş Planlarını gerçekleştirirken karşılaşılanlar o 1. Seviye Riskler Global Riskler: Bilinmeyen veya bilinse de ne zaman olacağı tespit edilemeyenler (Robert Kaplan)

18 Bütçeye gelirsek.. Bütçe nedir?

19 Bütçeye gelirsek.. Girdi Maliyetleri Gıda, Enerji, Emtia, Kur Satışlar devam edebilir mi? Büyüme ile ilgili olarak.. Varsayımlar Varsayımlar.. Her Varsayım gerçekleşene kadar bir Risktir!

20 Şu soruların cevabını biliyor musunuz? 1. En karlı ilk 10 müşteriniz hangileri? 2. En karlı ilk 3 ürününüz hangileri? 3. Ciro ve Karlılıkta en büyük paya sahip Müşterileriniz? 4. Ya da şöyle sorayım: İlk 10 müşterinizden 1-2 tanesi Rakibinize gitse, Ciro ya etkileri ne olur? Peki ya Karlılığa? 1. Aynı soruyu Ürünleriniz için değerlendirin. 2. Peki ya Dağıtım Kanallarınız?

21 Cevaplarının düşünülmesi/çalışılması gereken sorular ise burada 1. Bütçe ve İş Planının tutmamasına sebebiyet verecek ilk 3 endişe konusu ne olabilir? 2. Bu endişelerin gerçekleşme riskini azaltmak için ne yapabilirsiniz? 3. Bu yılın Bütçesi içinde yeteri kadar fonlanmayan 3 uzun soluklu fırsat hangileri? 4. Bu fırsatları nasıl kovalayabilirsiniz? 5. Uzun vadede ilk 3 risk/endişeniz ne? 6. Bu endişelerin gerçekleşme riskini azaltmak için ne yapabilirsiniz? 7. İş Modelinizi ciddi (ve negatif olarak) etkileyecek Kültürel, Ekonomik ve Jeopolitik hareketler neler olabilir? TAKİP ETMEK İÇİN SADECE 3 TANESİNİ SEÇİNİZ!

22 Bütçeleri hareket ettiren parametreler FED Kararları Gelişen Ülkelerde Belirsizlik ve Risk Algısı TR Ekonomik Kırılganlık ve Risk Algısı İklim Değişikliği ve Kuraklık Jeopolitik Riskler LİBOR USD yield curve Yurtdışı Finansman Olanakları TR Faiz Seviyesi CDS KUR Enerji Fiyatları Gıda Fiyatları Fonlama Maliyeti GDP Enflasyon Ciro Maliyet Finansal Maliyet EBITDA Net Kar/Zarar

23 Örnek Strateji ve İlgili Parametreler Strateji/Hedef Varsayımlar İş planı/aksiyon KPI Strateji / Hedef 1 Varsayım1 Varsayım2 İş planı1 İş planı2 İş planı3 KPI1 KPI2 Varsayım3 Varsayım4 Varsayım5 İş planı4 İş planı5 KPI3

24 Örnek Strateji ve Riskler ve Aksiyonlar Riskin Strateji/Hedefler Riskler Gerçekleşmesi sonrasında ilgili KPI Alınması Gerekli Aksiyonlar Değişimleri Strateji/Hedef 1 Risk 1 KPI 1 (-%10) Aksiyon 1 KPI 2 (-%20) Risk 2 Aksiyon 2 KPI 3 (-%15)

25 Bir sonraki Frontier War Gaming Olası Gelecekleri hayal edip ( what if? diyerek), o Gelecek ile nasıl başa çıkarız sorusuna cevap aranan bir çalışma Simülasyon ile Karar verme çevikliği ve analiz becerisinin ön plana çıktığı Tipik bir Yangın Alarmı çalışması değil Yapılan araştırmaların uzun soluklu Trendler, İtici Güçler ve Soru İşareti olan alanlara odaklandığı Kompleks yapıları ve interconnectedness i farkeden ve Değişimi bekleyen bir bakış açısı

26 A decision that does not involve risk probably is not a decision Risk içermeyen bir karar büyük olasılık bir karar değildir Peter Drucker, author of The Effective Executive Aysan Sinanlıoğlu asinanlioglu@dogusgrubu.com.tr Teşekkür ederim

Benzer belgeler

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE

KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ (KRY) EĞİTİMİ KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE SUNUM PLANI 1. RİSK VE RİSK YÖNETİMİ: TANIMLAR 2. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ 3. KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ DÖNÜŞÜM SÜRECİ