ŞİMDİ META-ANALİZ ZAMANI

Transkript

1 ŞİMDİ META-ANALİZ ZAMANI Dr. Hakan Bozcuk T. Onkoloji BD. Akdeniz Üniversitesi, Antalya, =

2

3 PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç

4 PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç

5 Metaanalizler genel çerçeve Metaanalizler üst düzey kanıt oluşturur en hızlı artan yayın türüdür (akciğer ca için sayısı 1000 e yaklaşıyor) Sistematik derleme ile yakın ilişkili Kendine özgü istatistiki metodolojisi var Çalışma heterojenliği metaanaliz için bir sorun mu? Fayda ve kısıtlamaları iyi bilinmeli

6 Kanıt düzeylerinde sistemik derlemenin yeri Sistemik derleme ve metaanalizler 1. ve 2 düzey kanıtlar arasında

7 Sık görülen kanserlerde zamana göre yayın türleri Pubmed de Mart 2010 daki içerik analizi (Bozcuk H): Metaanalizler onkolojide en hızlı ivme ile artan yayın türü R 2 = R 2 = R 2 = R 2 = Metaanaliz RKÇ Tüm yayınlar R 2 = R 2 = Metaanaliz RKÇ Tüm yayınlar Kolon Kolon Kolon Kolon Meme Meme Meme Meme

8 Onkolojide metaanaliz sayıları Tüm kanserler: 5762 Akciğer kanseri: 713 Meme kanseri: 1041 Kolorektal kanser: 711

9 Metaanaliz nedir? Sistematik derleme metaanaliz ilişkisi Her sistematik derleme bir meta-analiz değildir. Sistematik derleme Metaanaliz Çalışmaların kantitatif derlenme ve harmanlanması Gain Steward web sunumundan faydalanılmıştır

10 Metaanaliz türleri IPD (bireysel hasta verili metaanaliz) SD (özet verili metaanaliz) Kanıt gücü Yapılma zamanı Maliyeti Teknik özellikleri (altgrup analizleri vs) FARKLI

11 Metaanalizin evreleri Amacı ve soruyu ortaya koy Çalışmaları tara ve ara Çalışma özellikleri ve metodolojik kalitelerini tanımla Gerekirse araştırıcılarla temas kur İstatistik sentez Alternatif analizler Yazım BMJ 1997; 315 : 672 (Published 13 September 1997) Education and debate How to read a paper: Papers that summarise other papers (systematic reviews and meta-analyses) Trisha Greenhalgh, senior lecturer (p.greenhalgh@ucl.ac.uk)a

12 Meta-analiz ne yapar? Faydaları nelerdir? Çalışmaların sonuçlarını kantitatif olarak birleştirir. Havuzlanan özet sonuç tüm çalışmaların sonuçlarının ağırlıklı ortalamasını verir İstatistik gücü arttırır. Genelleştirmeye olanak tanır.

13 Orman diagramı = FOREST PLOT

14 METAANALİZ SONUÇLARINI NASIL DEĞERLENDİRELİM? 1. Çalışmalara dair istatistiki unsurlar 2. Çalışma ağırlıkları 3. Total istatistiki özet 4. Metaanaliz istatistik sonucu (heterojenlik ve istatistik anlamlılık) 5. Grafik gösterim

15 Çalışmaların ağırlıkları nasıl saptanır? Ağırlıkları belirlemede bazı kriterler: Büyük çalışma > küçük çalışma Daha küçük varyanslı > büyük varyanslı çalışma

16 Heterojenite sebepleri Şans Değişik denekler Değişik tedaviler Değişik çalışma metodoloji kaliteleri Değişik sonlanım noktaları Çalışma heterojenitesi=metaanalizlerin Yumuşak karnı?

17 Neden heterojeniteyi araştıralım? Hangi modelle sonuçları birleştireceğimize karar vermek (FE vs. RE modeller) Sonucu etkileyen faktörleri araştırmak Yeni hipotezler Sonuçların uygulanabilirliğini arttırmak Sonuçları daha anlaşılır kılmak

18 Metaanalizin kusurları Metaanaliz retrospektifdir Sonuçlar kimi zaman yanlış yönlendirebilir Çalışmaların tanımlanması ve değerlendirilmesi basamağı hataya açıktır Yayın hatasından etkilenir (publication bias)

19 Yayın hatası ile aşağıdaki testler arasında ne ilişki var? Ağaç veya huni diagramı = christmas tree plot, funnel plot

20 Yayın hatası nedir? Çalışma büyüklüğü vs. tedavi etkisi diagramı: (Sağda belirgin yayın hatası var)

21 Kötü metaanalizi nasıl anlarsınız?-1 Çalışma seçimi sistematik veya mantıksal değil Uygun olmayan istatistiki model kullanımı (heterojen - çalışmalar için FE model kullanmak, - vs.) Heterojenite - kaynağının araştırılmaması Alınan - çalışma detaylarının yeterince verilmemesi Çalışmaların uygunsuz ağırlık alması

22 Kötü metaanalizi nasıl anlarsınız?-2 Yayın hatasının bakılmaması Hassasiyet analizi olmaması Altgrup analizlerinin uygun olmayan yorumu Esas havuzlanmış sonucun uygun olmayan yorumu

23 PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç

24 Khak-idame kemoterapisi işe yarar mı?-1 Bozcuk ve ark., Cancer 2005; 104: İdame 1 ve 2 yıllık gsk arttırır. (%9 ve %4)

25 Khak-idame kemoterapisi işe yarar mı?-2 İdame 1 ve 2 yıllık psk arttırır.

26

27

28

29

30 PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç

31 1.basamak Comprehensive Meta-analysis software Bu adresi not edin: Bu sayfadaki download kısmından kullanım pdf ini indirin, okuyun. Software i 10 günlük deneme indirimi yapın Profesyonel versiyonunu aldırın (1kişi, perpetual, academic = 795 USD)

32 2.basamak İyi bir konu bulup Literatür tara Makale full text lerini bul BİR META-ANALİZ YAP, YAZ, YAYINLAT

33 PLAN Giriş (Metaanaliz nedir? ne değildir?) Bazı örnekler Hadi metaanaliz yapalım. Sonuç

34 Sonuç-1 Metaanalizler sağlık politikaları ve hasta tedavisine üst düzeyde yön verirler Direkt tedavi kararları, daha hedefli uygulamalar Bireysel Ulusal, bölgesel Sınırlamaları bilinmelidir (metaanaliz rkç) Akciğer kanseri tedavisinde metaanalizler bugünkü pratiğimizde önemli rol oynamaktalar Ülkemizde de, onkolojide daha fazla metaanalizi hep birlikte üretebiliriz Tel no: hbozcuk@gmail.com

35 Sonuç-2 Yardım için beni arayın. Hepinize bol şans. BU SENE BİR METAANALİZ YAZIN BU AY BAŞLAYIN

36 Teşekkür Ederim + =