Aydın ÇAKIR,Ph.D. İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü

Transkript

1 Aydın ÇAKIR,Ph.D. İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü

2

3 Size IMRT yapalım mı? Ben bilbem...beyim bilir...

4 1-Hangi hastalar için meme IMRT sine ihtiyaç var? 2- Bu olgular için IMRT-dışı teknikler var mı? 3- Neden IMRT ye karşıyız? İ stenmeyen M eme R adyoterapi T ekniği

5 Meme IMRT si rutin bir uygulama değildir. Göğüs duvarı deformitesi Akciğer-kalp dozları konformal tekniklerle düşürülemeyen olgular Büyük meme cilt-cilt altı toksisitesini azaltmak

6 Doz sınırlayıcı organlar: Akciğer Kalp (Sol Meme) Yan etki: Pnömoni, fibrozis Perikardit, Koroner Arter Hastalıkları İkincil kanser

7

8 Eksternal Radyoterapi 3D Konformal IMRT Inverse planning IMRT (Static veya Dynamic) IMAT (Volumetric meme tedavisi) Non IMRT _Konformal teknikler Forward planning IMRT (Field in Field) DAO (Direct Aperture Optimizasyon) Hybrid IMRT

9 Kalp dozu Akciğer dozu Cilt ve yumuşak doku Homojenite (HI=D%2-D%98)/D%50) Simultane Boost ile birlikte fraksiyon sayısını azaltmak

10 Radyasyona bağlı kalp hasarların temelinde ışınlanan kalp volumü ve verilen doz vardır. sol memenin tanjansiyel ışınlamalarından en çok sol ön inen koroner arter etkilenir.

11

12 Normal solunum Derin nefes tutma

13

14 Mart 2000-Mart 2007 ; WBI 916 hasta 50 Gy ;25 Frk (±boost) %0.2 WBI + RNI 916 hasta 45 Gy;25 Frk % 1,3 WBI+RNI de grade 2 ve üzeri pnömoni görülme sıklığı %1,3

15 Meme kanserli hastalarda prone pozisyon akciğer dozlarını belirgin şekilde azaltmaktadır. Sol memenin prone pozisyonda ışınlamasında kalbin toraks ön duvarına yaklaşmasından dolayı kalp dozunda düşme görülmemiştir.

16

17 Büyük memelerde memenin üst ve alt kısmındaki sıcak bölgeleri önleyebilir, Meme ışınlamasında tanjansiyel alanlar risk altındaki organları önleyebilir, IMRT ile cilt reaksiyonları azaltılabilir, Bölgesel lenfatik IMRT si ile ilgili çalışma yok, Pektus ekskavatum (toraks şekil bozukluğu)

18 pectus excavatum (gögüs duvarı yapı bozuklukları:kunduracı hastalığı)

19

20 Lateral Decubitus

21

22

23

24 IMRT- 3D Konformal Karşılaştırmalı Çalışmalar

25

26 Metod Işın açıları 3D CRT ( ) ve ( ) 2F IMRT ( ) ve ( ) 4F IMRT ) ve ( ) ( ) ve ( ) 6F IMRT (305,330,355,125,150,175) 9F IMRT (180,220,260,300,340,20,60,100,140) Doğan N et al. IJROBP.Jul 15;68(4): ,2007

27 Volume (%) Doz (cgy) PTV(Sol meme) PTV (IMN) PTV(SCN) PTV (AXN) Kalp Sol Akciğer Karşı Akciğer 0 0 Karşı Meme Özofagus 0 30 Tiroid Humerus Başı 0 40

28 Doğan N et al. IJROBP.Jul 15;68(4): ,2007

29 Doğan N et al. IJROBP.Jul 15;68(4): ,2007

30 Humerus Başı 9F IMRT 3D CRT Doğan N et al. IJROBP.Jul 15;68(4): ,2007

31 Karşı meme 9F IMRT Doğan N et al. IJROBP.Jul 15;68(4): ,2007

32 Karşı Akciğer 9F IMRT Doğan N et al. IJROBP.Jul 15;68(4): ,2007

33 Tiroid 6F IMRT 9F IMRT 3D CRT Doğan N et al. IJROBP.Jul 15;68(4): ,2007

34 Kalp 6F IMRT 3D CRT Doğan N et al. IJROBP.Jul 15;68(4): ,2007

35

36

37 MEME KONFORMAL IMRT V20<10Gy 3D CRT V20<18Gy

38

39

40 3D Konformal RT %1.7 IMRT %2.1

41

42

43 IMAT IMRT 3B KRT

44 AAPM TG 74

45 MlC ler arası MLC altında

46

47

48

49 IMRT daha fazla tedavi alanını gerektirir, IMRT ile büyük hacimler küçük dozlar almakta, 3B KRT IMRT

50

51

52

53 Field in Field (Forward planlama) Direct Aperture Optimizasyon Hybrid IMRT (Az IMRT-Ortaya karışık)

54 İphone çantada ( IMRT) Ahize (3D Konformal)

55

56

57

58 DAO-IMRT Beamlet IMRT

59

60

61 Konformal mi olsaydım acaba? Larry Marks, Duke Aydın Çakır,İ.Ü

62

63 4x4 alanlar Lateral elektron dengesizliği İyon odası hacmi alan boyutuna yakın

64 Yüksek hassasiyet Küçük boyut Hızlı dinamik cevap Kısa ve uzun dönem kararlılık (radyasyona dayanıklılık) Enerjiden bağımsız Doz hızından bağımsız Doku eşdeğeri Yüksek uzaysal ayırma gücü Kolay kullanılabilirlik ve farklı fantomlara uyum

65 ALAN 30x30 ALAN 10X10 ALAN 2X2

66 <50 segment Basit plan >100 segment Complex plan 1mm. Sistematik hata; D 95 de basit planlarda: %4; complex planlarda %8

67 Basit plan Complex plan

68 Clinac Control system MLC Control Bilgisayarı MU ve Gantry açısı Ɵ, 50 ms DMLC hızı 2 cm/s MLC pozisyonu. % mm. % mm. DMLC hızı 2.76cm/s % mm. % mm.

69 MLC pozisyon hataları LoSasso ve ark. dinamik modda çalışan MLC için ±1mm lik pozisyon hatasının 1cm.lik bölgede %10 doz varyasyonuna sebep olduğunu rapor etmişlerdir.

70 Mekanik testler Dozimetrik testler; Homojenite,simetri, doz rate,out-put Küçük MU değerlerinde Lineer Hızlandırıcı performansı MLC pozisyon doğrulanması MLC geçirgenlikleri MLC hızları (Dinamik IMRT için ).

71 Sonuç olarak

72 IMRT tedavi planlarında demet ve segment sayısının artmasına bağlı olarak hasta tedavi sürelerinin artması. Artan ışınlama süresine bağlı olarak ikincil kanser riskinin arttığını, IMRT de çoklu alan kullanmanın PTV kapsamasına faydası olduğu, buna karşın karşı meme dozlarını arttığını,

73 Sol meme radyoterapisinde Konformal tekniklerle beraber Nefes Tutma (Breath HOLD) kalp dozlarını azalttığını, Meme IMRT yapmasının zor olmadığını, ileri konformal tekniklerin uygulamanın deneyim gerektirdiğini,

74 Erken evre sol meme kanserli hastalarda hasta profili iyi değerlendirilip kullanılacak yönteme karar verilmesi gerektiğini, IMRT ile sağlıklı dokuların daha fazla küçük dozlara maruz kaldığını, bu dozların ikincil kanser riski taşıdığını, Dozimetrik problemlerin IMRT doz hatasını daha da artırdığını,

75

76 İstenmeyen Meme Radyoterapi Tekniği