6 6 SIGMA FELSEFESİ Prof.Dr. Nihal ERGİNEL Anadolu Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü
Sigma seviyesi, süreçlerin yeterliliği ifade eden bir ölçüttür. Süreçlerin sigma seviyelerinin artması demek, değişkenliğin azalması ve hata oranlarında iyileştirmeler anlamına gelmektedir.
Sürecin Merkezlenmesi ve Yeteneği ASL LSL Nominal USL ÜSL (Sustained Capability) Uzun Dönem Kısa Dönem Performansı (short term) Dinamik Ortalama Uzun Dönem Performansı (long term) Süreç ortalamasında zaman içindeki değişkenliğin dinamik olması nedeniyle uzun dönem dağılımı kısa döneme kıyasla daha geniştir. (Sustained Capability) Kısa Dönem ASL ÜSL
Hedef Olarak 6 Sigma (Dağılımda ± 1.5 Sapma PPM 2 308,537 3 66,807 4 6,210 5 233 6 3.4 Süreç Yeteneği Bir Milyonda Kusur Sayısı Sigma ölçü birimi; birimdeki kusur sayısı, bir milyondaki kusurlu sayısı ve başarısızlık/hata olasılığı gibi karakteristiklerle doğrudan ilişkilidir.
Performansa Klasik Yaklaşım %99 İyi nin Pratik Anlamı 3 Yeteneği Uzun Dönem Çıktısı % 93.32Eski Standart * Bir saatte kaybolan 20.000 mektup * * Her gün yaklaşık 15 dakika süreyle pis su içilmesi Her hafta 5.000 yanlış ameliyat yapılması 4 Yeteneği Uzun Dönem Çıktısı % 99.38 Mevcut Standart * * Her gün büyük havalimalarında piste 2 tane erken veya geç iniş olması 6 Yeteneği Bir yılda 200.000 adet yanlış reçete yazılması Uzun Dönem Çıktısı % 99.99966 Yeni Standart * Her ay yaklaşık 7 saat elektrik kesintisi
Başlıca Değişkenlik Kaynakları Tasarım Parça ve Malzeme Süreç
Süreç Değişkenliğinin Yapısı 1 2 3 4 5 Hassas fakat doğru değil 1 2 3 4 5 Doğru fakat hassas değil Hangisi daha iyi?
6 SIGMA NIN HEDEFLERİ: Müşteri Tatmininin Arttırılması Kusurların Azaltılması Çıktının İyileştirilmesi İş Veriminin Yükseltilmesi Yeteneğin Arttırılması 6 Sigma Standardlarının belirlenmesi Süreç Yeteneği Tutarlı Ölçüm Yöntemi Rekabetin Sağlanması Stratejik İyilileştirmeler 6 Sigma amaçları doğrudan ve ölçülebilir olarak işletmenin amaçları ile bağlantılıdır.
6 Sigma Başarı Faktörleri İşletme Göstergeleri Ortak Süreç Göstergeleri Kıyaslama Hedeflerin Yaygınlaştırılması 6 Sigma Siyah Kuşak Sahipleri B 6 Başarılı Faaliyetler 6 Quality 6 A Deney Tasarımı & İPK Kalite ve Zaman Odaklılık 6 C İmal Edilebilirlik için Tasarım Yöntemleri Kalite Politikasi ve Yayılımı Kalite Konseyi ve Yardımcı Üyelik Yetkilendirilmiş Yüksek Performanslı İş Ortamı
Projedeki Roller Ve Görevler Proje Öncesinde Proje Esnasında Proje Sonrasında Karakuşak Yeşilkuşak Proje Lideri Proje amacının sponsor ile tartışılması Taslak sözleşmenin hazırlanması Proje üyelerinin seçimi Zaman planının yapılması Projenin yürütülmesi Toplantıların yönetimi Kayıtların tutulması Uygulamaların izlenmesi İyileştirilmiş metodların kullanıldığından emin olunması Ekip Üyeleri Proje lideri tarafından verilen görevlerin yapılması Toplantılara katılım Gerekli metotların ve becerilerin öğrenilmesi İyileştirilmiş metotların kullanılması
Uygulama İlkeleri Soru: Bir işletme/birimi büyüklüğüne, ürettiği ürün veya servisine, üretim hacmine veya ürün karmasına bağlı olmaksızın ne kadar kısa süre içinde 6 sigma hedefine yaklaşabilir? Cevap: 6 sigmanın başarıyla uygulanabilmesinin izleyen ilkeler arasındaki ilişkilere bağlı olduğu kabul edilmektedir: Girişimlerde yukarıdan aşağıya bir şeffaf yönetim seferberliği. Çalışanlar, uygulama süresince yönetici yaklaşımı yerine aktif liderlik yaklaşımını kavramalıdır. Gelişimi izleyecek bir ölçüm sistemi. Bu sistem girişimlerin sayısallaştırır ve işletme gayretlerini görünür hale getirir. İşletme ürün, servis ve süreçlerine ilişkin iç ve dış kıyaslama. Önemli veya kritik bir olay niteliğinde olan bu kıyaslama işletmenin göreceli olarak kendi pozisyonunu göstereceğinden işletmenin gereken yönde atılımını sağlayacak ivme yaratır. Belirlenen hedeflere erişim. Böylesi hedefler, çalışanları mevcut süreçteki işlerin geçiştirilmesi yerine gerçekten yapılmasını sağlayacak şekilde değiştirilmesine yönlendirir. Bu durum büyük şıçramalarla gelişme sağlar. İşletmenin bütün düzeylerinde eğitimin sağlanması. Kişiler eğitilmedikçe iyileşme sağlayacak atılımda bulunmaları mümkün değildir. Başarılı uygulamalar, iyileştirme araçlarının nasıl uygulandığını ve sonuçların nasıl elde edildiğini gösterir. Sampiyonlar ve siyah kuşak sahipleri girişimleri teşvik edecek şekilde, işletmenin her düzeyinde gerekli planlamayı yapar, eğitimi verir, yönlendirme ve danışmanlığı sağlarlar.
ALTI SİGMA METODOLOJİSİ VE UYGULAMALARI DMAIC DEFINE (TANIMLAMA) MEASURE(ÖLÇME) ANALYZE(ANALİZ) IMPROVE(GELİŞTİRME) CONTROL(KONTROL) 13
Performans 6 Sigma nın Etkisi Kötü 6-Sigma Atılımı ÜKL AKL Eski Standart İyi ÜKL AKL Yeni Standart Zaman Ö I K T-Tanımlama Ö-lçüm A-naliz İ-yileştirme K-ontrol
6 SIGMA NIN HEDEFLERİ: Müşteri Tatmininin Arttırılması Kusurların Azaltılması Çıktının İyileştirilmesi İş Veriminin Yükseltilmesi Yeteneğin Arttırılması 6 Sigma Standardlarının belirlenmesi Süreç Yeteneği Tutarlı Ölçüm Yöntemi Rekabetin Sağlanması Stratejik İyilileştirmeler 6 Sigma amaçları doğrudan ve ölçülebilir olarak işletmenin amaçları ile bağlantılıdır.
PROBLEM ÇÖZME MODELİ TANIMLAMA ÖLÇME ANALİZ İYİLEŞTİRME KONTROL Proje Yönetimi dpu/rty Süreç Haritaları Müşterinin sesi (kalite için kriterler) KANO modeli Beyin Fırtınası Mevcut Dırum Analizi Veri toplama formu Pareto Analizi HTEA (FMEA) Sebep-Sonuç Matrisi Tanımlayıcı İstatistik Grafiksel Analizler ÖSA (Gage R&R) Cp,Cpk Zaman Serileri Çok Değişkenli Analizler Korelasyon Hipotez testleri Güven aralıkları T-testi F-testi Ki-kare Testi ANOVA Fayda-Maliyet Analizi Rassal Bloklama Çoklu Regresyon Deney tasarımı Tam Faktöryel Deneyler 2k Faktöryel Deneyler Kesirli Faktöryel Deneyler Cevap Yüzeyi Metodu ANCOVA Kalite Kontrol Planı İPK Sürekli İyileştirme Sistemleri Dokümantasyon ve Standardizasyon Sonuçların Değerlendirilmesi Tolerans Analizi Altı Sigma Toleranslandırması Hızlandırılmış Ömür Deneyi Z-tahminleri ve normal dağılım Pilot Uygulama Uygulama
Tanımlama Define Proje Tanımının Yapılması Ve Problemin Tanımı Proje sözleşmesi Süreç Haritaları Müşterinin Sesi (Kalite İçin Kriterler) Kano Modeli Beyin Fırtınası Mevcut Durum Analizi 17
Tanımlama Müşterinin Sesi 18
Tanımlama Süreç Analizi ÜST DÜZEY SÜREÇ HARİTASI Tedarikçil er Alüminyum tedarikçileri Enjeksiyon makinaları üreticisi Gaz alma tablet üreticileri Curuf alma tozu tedarikçileri Kalıp tedarikçileri Girdiler Süreç Çıktılar Müşteriler Alüminyum malzeme Enjeksiyon makinası Ergitme ocağı Operatör Gaz alma tableti Su bazlı yağ Kalıp Curuf alma tozu Enjeksiyon makinasında silindir kafası üretimi Silindir kafası Kabuklanma Kalite güvence yöneticiliği EBİ Nihai Müşteri 19
Süreç Akış Şeması Sembolleri 2 Operasyon/Faaliyet Depolama Gecikme Karar/Muayene Taşıma Devam Bağlacı Bunlar önerilen sembollerdir. Hangi sembolün kullanılacağına ilişkin tanımlanmış kurallar yoktur. Bununla beraber, işletme genelinde süreç akış şeması oluştururken tutarlı davranınız. Süreç Akış Yönü
Tanımlama Süreç Analizi DETAYLI SÜREÇ HARİTALARI 21
Ölçme Measure Veri Toplama Formu Önceliklendirme Matrisi Pareto Analizi Zaman Serileri Çizelgesi Ölçüm Sistemleri Analizi Sigma Seviyeleri Normal Değılım Eğrisi Z dönüşümü Kontrol Grafikleri 22
İyileştirme Önceliklendirme Matrisi 23
İyileştirme Pareto Analizi 24
Analiz Analyze Hipotez Testleri Sebep Sonuç Analizi Anova FMEA Beyin Fırtınası Güven Aralıkları Regresyon ve Korelasyon Kısa Uzun dönem sigma seviyeleri 25
İyileştirme Improve Fayda Maliyet Analizi Beyin Fırtınası Matematiksel Modelleme Deney Tasarımı Çözümün Seçilmesi Risklerin değerlendirilmesi Pilot Uygulama Uygulama 26
Kontrol Control Kalite Kontrol Planı İstatistiksel Süreç Kontrolü Sürekli İyileştirme Sistemleri Dokümantasyon ve Standardizasyon Sonuçların Değerlendirilmesi Çıkarılan Dersler Tanıma Ve Takdir KAPANIŞ 27
SONUÇ Standartlaşm a Müşteri Değişkenlik İstekleri Hedef Tasarruf Rekabet Sistem Sürekli Karlılık Gelişim Kalite Verimlilik Yenilik 28