Kardiyovasküler Hastalıklar ve Mikrobiyota

Benzer belgeler
Erişkinde Mikrobiyota. Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı

Diabetes Mellitus ve Mikrobiyota

Probiyotik suşları. Prof Dr Tarkan Karakan Gazi Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı

SAĞLIK BİLİMLERİ DERGİSİ JOURNAL OF HEALTH SCIENCES Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayın Organıdır

İnsan Mikrobiyom Projesi. Tanıl Kocagöz, M.D., Ph.D.

DİYET POSASI VE SAĞLIK İLİŞKİSİ. Duygu PELİSTER

İntestinal Mikrobiyota Nedir? Ne yapar? Dr. Taylan Kav Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji BD

Dr. Semih Demir. Tez Danışmanı. Doç.Dr.Barış Önder Pamuk

MİKROBİYOTA-2018 Prof. Dr. Ener Çağrı DİNLEYİCİ Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Non-Alkolik Karaciğer Yağlanması Olan Hastalarda Barsak Mikrobiyotası

Bağırsak Mikrobiyotasının Obezite, İnsülin Direnci ve Diyabetteki Rolü

*Barsak yaraları üzerine çalışmalarda probiyotikler, yaraların iyileşmesi ve kapanması amaçlı test edilmiştir.

Mikrobiyom Çalışmaları. Tanıl Kocagöz

TÜRKİYE DE EKMEK TÜKETİMİ VE SAĞLIK İLİŞKİSİ Dyt. Elvan Odabaşı Kanar

D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Mikrobiyom ve Dermatoloji

T.C Uludağ Üniversitesi Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu. Burcu EKMEKÇİ

İnfeksiyonlar ve Mikrobiyom İlişkisi

MİKROBİYATAYI ETKİLEYEN FAKTÖRLER ve METABOLİK HASTALIKLARDAKİ ROLÜ PROF.DR.Ş.EROL BOLU

PROBİYOTİK Lactabasillus Acidophilus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Rhamnosus 1.25 milyar CFU Lactabasillus Casei 1.25 milyar CFU Bifidobacterium

ESANSİYEL HİPERTANSİYONLU HASTALARDA PLAZMA APELİN ve ADMA DÜZEYLERİ

PREDİYABET EPİDEMİYOLOJİ VE TANISI. Prof. Dr. Engin GÜNEY

Hastalarda insulin direncini ölçmek klinik pratiğimizde tanı koymak ve tedaviyi yönlendirmek açısından yararlı ve önemlidir.

Metabolik Sendrom ve Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr Miraç Vural Keskinler

Obezite son yıllarda dramatik olarak artmış, gelişmiş

YAŞLILIK VE MİKROBİYOTA

İnsan Mikrobiyom Projesi. Prof. Dr. Tanıl Kocagöz

Bugün Neredeyiz? Dr. Yunus Erdem Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Ünitesi

Diyabet ve Pre-probiyotikler

Omega-3 terimi ("n-3", "ω-3" olarak da kullanılır) ilk çift bağın, karbon zincirin ucundaki (ω) metil grubundan itibaren sayılınca 3.

BESLENME TEDAVISININ GLISEMIK KONTROL, AĞıRLıK YÖNETIMI VE KARDIYOVASKÜLER HASTALıK RISK PROFILINE ETKISI

Dirençli Kolonizasyonda Mikrobiyotanın Yeri. Prof. Dr. Z. Ceren KARAHAN Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

MS TE BESLENME VE EGZERSİZ. Dr. Özlem Taşkapılıoğlu

Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Prof. Dr. Bülent Ülkar Spor Hekimliği Anabilim Dalı

Yaşlıda Mikrobiota ve Uzun Yaşam ile İlişkisi. Prof. Dr. Bülent SAKA İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı

Doç. Dr. Ayşegül Atmaca Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

Diyabetin bir komplikasyonu : Yağlı karaciğer hastalığı. Prof. Dr. Kürşad Ünlühızarcı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı

Rumen Kondisyoneri DAHA İYİ BY-PASS PROTEİN ÜRETİMİNİ VE ENERJİ ÇEVRİMİNİ ARTTIRMAK, RUMEN METABOLİZMASINI DÜZENLEMEK İÇİN PRONEL

Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği En İyi Genç Araştırıcı Ödülü-2011

Romatoid Artrit Tedavisinde MAP Kinaz İnhibitörleri MAP Kinase Inhibitors in Rheumatoid Arthritis Prof Dr Salih Pay 12 Mart 2011

Farklı Psikiyatrik Tanılı Hastalarda Glisemik Kontrol ile Serum Lipid Profili Arasındaki İlişki: HbA1c, dislipidemi'yi mi öngörüyor?

PROBİYOTİKLER VE SAĞLIK

Cerrahi sonrası erken ve geç dönemde metabolik takip. Prof. Dr. İbrahim Şahin İnönü. Üniversitesi

Diyabetik Periferik Nöropati; Çevresel ve Genetik Faktörlerin Etkisi

SÜT ENDÜSTRİSİNDEKİ YARARLI MİKROORGANİZMALAR

Beslenme ve İnflamasyon Göstergeleri Açısından Nokturnal ve Konvansiyonel Hemodiyalizin Karşılaştırılması

İNSÜLİN DİRENCİ NEDEN VE NASIL GELİŞİR?

Hemodiyaliz Hastalarında Salusin Alfa ve Beta Düzeylerinin Ateroskleroz ile İlişkisi

LİPOPROTEİNLER. Lipoproteinler; Lipidler plazmanın sulu yapısından dolayı sınırlı. stabilize edilmeleri gerekir. kanda lipidleri taşıyan özel

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;

Tarifname OBEZİTEYİ ÖNLEYİCİ VE TEDAVİ EDİCİ BİR KOMPOZİSYON

Tip 2 Diyabetli Hastalarda Metabolik Sendrom Prevalansı

MİKROBİYOTALARDA ANAEROP ÜSTÜNLÜĞÜ. Dr. Ferda TUNÇKANAT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

*Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir.

«DM Patogenezinde unutulan riskler» Endokrin Bozucular & Çevresel Etkenler

Chapter 10. Summary (Turkish)-Özet

Hemodiyaliz hastalarında resistin ile oksidatif stres arasındaki ilişkinin araştırılması

Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Kliniği, Ankara 2. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Biyokimya Bölümü, Ankara 3

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

FOSFOR DENGESİ ve HİPERFOSFATEMİNİN KLİNİK SONUÇLARI

15. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi Nisan 2013, Antalya. Obezite: Gerçekten iyi bir gösterge mi? Dr.

Beyin Omurilik Sıvısında Myelin Basic Protein Testi; CSF myelin basic protein; BOS da myelin basic protein;

Prediyaliz Kronik Böbrek Hastalarında Kesitsel Bir Çalışma: Yaşam Kalitesi

Hipertansiyon Tedavisinde Güncel Yaklaşımlar Dr. Mehmet KANBAY Nefroloji B.D. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi

Prediyabetik ve Tip 2 Diyabetik Kadınlarda Kardiyovasküler Risk: Gerçekten Erkeklerden Daha Yüksek Mi?

KARACIGERINI KORU SIGORTAYI ATTIRMA!

MERVE SAYIŞ TUĞBA ÇINAR SEVİM KORKUT MERVE ALTUN

Glisemik kontrolün ölçütleri ve prognozla ilişkisi. Dr. Gülay Aşcı Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı İzmir

Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir

Diyabet Patogenezinde Antibiyotikler Prodiyabetik mi?

ÜÇLÜ ORAL ANTİDİYABETİK TEDAVİSİ. Derun Taner Ertuğrul KEAH Endokrinoloji

LABORATUVAR TESTLERİNİN KLİNİK YORUMU

DİABETİK DİSLİPİDEMİ TEDAVİSİNDE DİET VE EGZERSİZİN ROLU. Dr Banu Aktaş Yılmaz

POSTTRANSPLANT DİABETES MELLİTUS DR. ÜLKEM YAKUPOĞLU ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ INTERNATIONAL HOSPITAL ORGAN NAKLİ MERKEZİ

Tip 2 diyabetik bireyde oral ajanlar yetmiyor. GLP-1 Analoğu?

Diyet yoluyla Menakinon alımı, daha az Koroner Kalp Hastalığı riski ile ilişkili: Rotterdam Çalışma

DAHA İYİ ÖZEL FORMÜLASYON. Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık

Diyabet ve Mikrobiyota İlişkisi. Prof. Dr. İlhan Yetkin Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı Öğretim Üyesi

Prof. Dr. Rabin SABA Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Memorial Sağlık Grubu

Prof.Dr. Muhittin Tayfur Başkent Üniversitesi SBF, Beslenme ve Diyetetik Bölümü

İntestinal Mikrobiyota ve Fekal Transplantasyon

Prof.Dr.Kemal NAS Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, Romatoloji BD

Diyabetik Nefropati Tanı ve Tedavide Güncelleme. Dr. Gültekin Süleymanlar Dr. Alper Sönmez

OBEZİTENİN YOL AÇTIĞI SAĞLIK SORUNLARI

İkili Oral Antidiyabetik Kombinasyonları

DİYABETTEN KORUNMADA CİNSİYET İLİŞKİLİ FARKLILIKLAR. Dr. İlhan TARKUN Kocaeli Üniversitesi Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı

Gastrointestinal Sistem Mikrobiyotası

DİYABET ŞEKER HASTALIĞI

Diyet, Obesite (Şişmanlık), Koroner Kalp Hastalığı, Kolesterol, Yağ, Karbonhidrat, Protein vs. Prof Dr Oktay Ergene

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

CANDİDA İLE UYARILMIŞ VAJİNAL VE BUKKAL EPİTEL HÜCRELERİNİN SİTOKİN ÜRETİMİ

Dünyanın En Önemli Sağlık Sorunu: Kronik Hastalıklar. Dr. H. Erdal Akalın, FACP, FIDSA, FEFIM (h)

Kardiyovasküler hastalıklardan korunmak için 5 önemli neden :

Fekal Transplantasyon

Kan NEFA (nonesterified fatty acids ) yükselir. (asetoasetat, β-hidroksibütirat ve. Laktasyon başlangıcında yüksektir

Prof.Dr. Oktay Ergene. Kardiyoloji Kliniği

VÜCUT KOMPOSİZYONU VE EGZERSİZ PROGRAMLAMA

İLAÇ ETKİNLİĞİ DİYETLE NASIL DÜZENLENİR? Doç. Dr. Aslı AKYOL MUTLU Hacettepe Üniversitesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Transkript:

DERLEME / Review Cardiovasculer Diseases and Microbiota Perihan Varım 1, Mehmet Bülent Vatan 2, Ceyhun Varım 3 1 Sakarya Üniversitesi, Sakarya Eğitim Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği Sakarya 2 Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji AD, Sakarya 3 Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahiliye AD, Sakarya Varım P, Vatan MB, Varım C.. J Biotechnol and Strategic Health Res. 2017;1 (Special issue):141-147. Özet Kardiyovasküler Hastalıklar (KVH) dünya genelinde ölümlerin en sık nedenidir. Dünyadaki tüm ölümlerin %31 ini oluşturmaktadır. KVH için sigara kullanımı, sağlıksız beslenme, obezite, fi ziksel inaktivite, yüksek kan basıncı (hipertansiyon), yüksek kan yağları ve diyabet gibi risk faktörleri mevcuttur Vücudun deri, ağız, vajina, bağırsaklar gibi çeşitli bölgelerinde yerleşmiş bakterilere o bölgenin fl orası, yeni adıyla mikrobiyota sı denmektedir. Mikroorganizmaların genomuna ise mikrobiyom adı verilmektedir. İnsan vücudu %10 kendi hücresi ve % 90 ı mevcut konağa yerleşmiş mikrobiya hücrelerden oluşmaktadır. İntestinal mikrobiyota; vücudumuzda fi zyolojik, metabolik ve immun sistem üzerinde oldukça önemli görevler üstlenmektedir. Enerji taşıyıcı rolü üstlenerek veya immun modüle edici maddeleri serbest bırakarak gerekli metabolik süreçleri kontrol eden bağırsak bakterileri bu nedenle günümüzde yeni bir metabolik organ olarak tanımlanmaktadır. Bağırsak Mikrobiyotası ile son dönemde yapılan çalışmalarda Mikrobiyota ile hem metabolik hem de kardiyovasküler hastalıklar arasında ilişki olduğu gösterilmiştir İntestinal mikrobiyotanın birçok hastalıkla ilişkili bulunması mikrobiyota modifi kasyonunun tedavide kullanılabilirliğini gündeme getirmiştir.intestinal mikrobiyotanın probiyotik, prebiyotik ve simbiyotik gibi ürünlerle modifi ye edilmesi giderek önem kazanan tedavi yöntemi olmaktadır. Geliş Tarihi / Received : 29.07.2017 Kabul Tarihi / Accepted : 15.09.2017 Anahtar Kelimeler İntestinal mikrobiyota; kardiyovasküler hastalıklar ;Mikrobiyota düzenlenmesi Abstract Keywords Cardiovascular Diseases (CVD) are the most common cause of death in worldwide It accounts for 31% of all deaths in the world. Risk factors for CVD are smoking, unhealthy diet, obesity, physical inactivity, high blood pressure (hypertension), high blood fat and diabetes Bacteria that have been settled in various parts of the body such as skin, mouth, vagina, intestines are called fl oras, new name is called microbiota. The genome of microorganisms is called microbiome The human body is composed of 10% of its own cells and 90% of the existing microbial cells.intestinal microbiota; carries out very important tasks on the physiological, metabolic and immunological systems in our body.intestinal bacteria that control the necessary metabolic processes by assuming the role of energy carrier or releasing immunomodulating substances because of this it is now defi ned as a new metabolic organ. Recent studies with intestinal microbiology have shown that microbiota is associated with both metabolic and cardiovascular diseases. Intestinal microbiota associated with many diseases has made it possible to use microbiota modifi cation in therapy. The modifi cation of the intestinal microbiota with products like probiotic, prebiotic and symbiotic becomes increasingly important treatment method. Intestinal microbiota; cardiovasculer disease ;alter the gut microbiota *Corresponding Author: Uzm. Dr. Perihan VARIM Sakarya Üniversitesi, Sakarya Eğitim Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği, Sakarya E-mail: perihanvarim@hotmail.com

Journal of BSHR 142 2017;1(Special Issue):141-147 188 VARIM ve Ark. Giriş Kardiyovasküler Hastalıklar (KVH) dünya genelinde ölümlerin en sık nedenidir. Her yıl yaklaşık olarak 17.5 milyon insan KVH dan ölmektedir. Bu dünyadaki tüm ölümlerin %31 i demektir. 1 KVH dan ölümlerin 2030 yılında 23 milyona ulaşması öngörülmektedir. 1 KVH için sigara kullanımı, sağlıksız beslenme, obezite, fiziksel inaktivite, yüksek kan basıncı (hipertansiyon), yüksek kan yağları ve diyabet gibi risk faktörleri mevcuttur. Son yıllarda yapılan çalışmalar özellikle modifiye edilebilen risk faktörleri üzerinde yoğunlaşmıştır. Bağırsak Mikrobiyotası ile son dönemde yapılan çalışmalarda Mikrobiyota ile hem metabolik hem de kardiyovasküler hastalıklar arasında ilişki olduğu gösterilmiştir. 2 İnsan vücudunda 100 trilyon hücre bulunduğu tahmin edilmektedir. Bunun 10 misli fazlası kadar da yararlı bakterilerimiz mevcuttur. Vücudun deri, ağız, vajina, bağırsaklar gibi çeşitli bölgelerinde yerleşmiş bu bakterilere o bölgenin florası, yeni adıyla mikrobiyota sı denmektedir. Mikroorganizmaların genomuna ise mikrobiyom adı verilmektedir. İnsan vücudu %10 kendi hücresi ve % 90 ı mevcut konağa yerleşmiş mikrobiya hücrelerden oluşmaktadır. 3 Bağırsaktaki mikrobiyota ise 2 kilo ağırlığında ve hem işlevi hem de ağırlığı nedeniyle artık bir organ olarak kabul edilmektedir. 4 5. Fusobacteria 6. Verrucomicrobia (Akkermansia vb. cinsleri kapsamakta) İntestinal mikrobiyota; vücudumuzda fizyolojik, metabolik ve immun sistem üzerinde oldukça önemli görevler üstlenmektedir. Enerji taşıyıcı rolü üstlenerek veya immun modüle edici maddeleri serbest bırakarak gerekli metabolik süreçleri kontrol eden bağırsak bakterileri bu nedenle günümüzde yeni bir metabolik organ olarak tanımlanmaktadır 6. İntestinal mikrobiyota dengesinde bozukluk disbiyozis olarak tanımlanmaktadır. Faydalı/zararlı bakteri oranının bozulduğu mikrobiyal disbiyozis sürecinde alerji, enflamatuvar bağırsak hastalığı, kanser, lupus, astım, multipl skleroz, Parkinson hastalığı, çölyak hastalığı, obezite, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar gibi birçok hastalık ile ilişkili bulunmuştur. 7 Obezite Günümüzde, özellikle gelişmiş ülkelerde obezite ve metabolik sendrom bir halk sağlığı problemi olarak kabul edilmektedir. Diyet ve egzersiz obezitenin önlenmesinde her zaman olumlu sonuçlar vermemektedir. Bu nedenle intestinal mikrobiyotanın özellikle polisakkarit ve oligosakkaritlerin metabolizmasında ve kısa zincirli yağ asitlerinin üretimindeki fonksiyonları göz önüne alınarak intestinal mikrobiyota üzerinde çalışmalar yoğunlaştırılmıştır. Sağlıklı bireylerde mikrobiyota çok sayıda ve çeşitli mikroorganizmaları içmektedir. Doğumdan hemen sonra oluşmaya başlayan Mikrobiyota beslenme, genetik, yaş ve yaşanılan coğrafi bölgeye göre değişiklik gösterir. Enfeksiyonlar, antibiyotik kullanımı gibi tedavi uygulamaları sonrası bağırsak mikrobiyotası değişebilir 5. Sağlıklı bireylerde bağırsak florasında 6 bakteriyel küme vardır: 1. Firmicutes (Clostridium, Eubacterium, Ruminococcus, Butyrivibrio, Anaerostipes, Roseburia, Faecalibacterium vb. gram pozitif cinsleri kapsamakta) 2. Bacteroidetes (Bacteroides, Porphyromonas, Prevotella vb. gram negatif cinsleri kapsamakta), 3. Proteobacteria (Enterobacteriaceae gibi gram negatif cinsleri kapsamakta) 4. Actinobacteria (gram pozitif Bifidobacterium cinsini kapsamakta) Sağlıklı kişilerde genellikle Firmicutes/Bacteroidetes oranı 1:1 ile 1:3 oranında değişmektedir. Kilolu kişilerde ise bu oran 3:1 den 25:1 e kadar değişir. Bazı yüksek kilolu kişilerde 200:1 oranına ulaştığı da gösterilmiştir 8,9. Doymuş yağ asitlerinden zengin diyetin bağırsak mikrobiyotasında Firmicutes/Bacteroidetes oranını artırdığı gözlenmiştir. Bacteroidetes in sahip olduğu lipid ve karbonhidrat metabolizması ile ilişkili enzim genleri Firmicutes e göre daha azdır 10 ). Bununla beraber Bacteroidetes ailesi içerisinde Bacteroidetes thetaiotaomicron un konak gıda emilimi ve işlenmesini iyileştirdiği gösterilmiştir 11. Kilo kaybettirici diyet ile butirat üreten Firmicutes sayısının azaldığı da gösterilmiştir 12. Obez hastaların bağırsaklarında aşırı gram negatif bakteri çoğalması ile subklinik inflamasyon arasında bir ilişki de mevcuttur. Gram negatif bakterilerin aşırı çoğalması ile dolaşımdaki bakteriyel lipopolisakkaritlerin miktarı artmakta;. bu da kronik bir endotoksemiye

VARIM ve Ark. Journal of BSHR 143 2017;1(Special Issue):141-147 188 in ve vivo sonuçta and in insülin vitro study direncine are complementary yol açan subklinik and each inflamasyona of them has neden role olmaktadır. or ability Enterositlerin in assessing yüzeyinde natural product bulunan on Toll male Like fertility. resep- their Although törler (TLR) extrapolations bakteriyel lipopolisakkaritleri from animal data tanıyarak, to clinical NFKB study yolağını has its limitations, aktive ederek they inflamasyonu can sometimes başlatırlar. be suggestive. TLR ler (özellikle The aspects TLR-4) of qualitylamasyonu efficacy başlatarak and safety insülin should direncinin be in place oluşmasında to ensure the diğer progress önemli inf- of mekanizmayı medicinal plant oluştururlar research 9 with regard to male fertility. CONCLUSION Yüksek protein ve karbonhidrat ile beslenen kişilerde ortaya çıkan Management parçalanmamış of male polisakkaritler infertility using Mikrobiyota herbal remedies ile fermantasyona is useful becausramaktadır. of long Fermantasyon cultural history sonucu of utilization oluşan and Kısa the zincirli current yağ asitleri rene- uğwed (KZYA) interest kolonik in natural mukoza products tarafından to emilip sustain lipid health ve glukoz globally. sentezinde Comprehensive kullanılması research günlük on yaklaşık the efficacy 100 kcal and ek safety kalori of sağlar herbal 13 ) approach Yapılan bir for çalışmada the management obezlerde of KZYA larının male infertility zayıf bireylere is demanded göre as %20 a way oranda of appreciating daha fazla olduğunun the values and saptanmış roles of olup traditional bu sonuçla medical birlikte knowledge mikrobiyotanın health care obezite provision. gelişiminde The screening diyet kadar of medicinal önemli olduğu plants ortaya with in fertility çıkmıştır enhancing 14. effect should be in line with the further isolation and identification of active constituents from plants. Moreover, research Tip 2 Diyabetes on intracellular Mellitusignalling pathways could be another option Diyabetik for further hastaların understanding mikrobiyotasında the extract s obez mechanism hastaların Mikrobiyotasında improving olduğu male gibi fertility değişiklikler particularly saptanmıştır. spermatogenesis. Tip 2 diyabetiklerde Thus, of action in the rising yapılan of herbal çalışmalarda medicine butirat in improving üreten Klostridiales male fertility bakterilerde in Malaysia (Roseburia intestinalis and may bring ve Faecalibacterium a dynamic change praustnitzii) in the modern azalma, world. Pro- is significant teobakteriler, Lactobacillus gasseri, Streptococcus mutans ta artış ACKNOWLEDGEMENT saptanmıştır 15 Thea Author would like to thank the Department of Biomedical Science, Bütirat doğrudan Kulliyyah of veya Allied dolaylı Health yollarla Sciences sinyal and yolaklarının Centre for indükleyerek diyabet Studies, patofizyolojisinde International Islamic anahtar University rol oynamaktadır. Malaysia. Beta Postgraduate hücrelerinin farklılaşmasını, proliferasyonunu ve işlevlerini de olumlu yönde etkilemektedir.bütirat ayrıca insülin transkripsiyon ve translasyonunu artırmakta, beta hücre apoptozunu önlemekte, beta hücre farklılaşması, gelişimi ve işlevlerini iyileştirmekte, karaciğerde glukoneogenezi ve glikojenolizi inhibe ederek glisemik kontrole olumlu etki yapmaktadır 16 Diyabetik hastalarda bütirat üreten Klostridiales bakterilerinin azalmış olduğunun gösterilmesi de bütiratın diyabet gelişiminde ne kadar önemli olduğunun bir göstergesidir. Tip 2 diyabet hastalarında toplam safra miktarı ile gaitada atılan safra miktarının arttığının gösterilmesiyle safra asit kompozisyonunun değişikliğinin patolojik süreçleri tetiklediği düşünülmektedir. 17 Safra asitleri özellikle FXR ve TGR5 reseptörleri üzerinden rol oynarlar. Farnesoid X reseptör aktivasyonu; glukoneogenez basamaklarında yer alan fosfoenolpirüvat kinaz, G-6-fosfotaz ve früktoz-1,6 bifosfatazın gen ekspresyonlarını azaltmakta, sonuçta glukoneogenez azalmaktadır 18 İntestinal L hücrelerinde bulunan TGR5 reseptörünün uyarılması ile GLP-1 salınımı artmaktadır. Böylece insülin salınımını uyarılır aynı zaman da glukagon salınımını baskılanır 19 Safra asitlerini bağlayarak enterohepatik dolaşıma geçmelerini engelleyen safra sekestre edici ajanlar kullanılarak yapılan insan ve hayvan çalışmalarında FXR ve TGR5 reseptörlerindeki değişmeler ile diyabet tedavisinde olumlu etkiler görülmüştür.(20) Ateroskleroz Aterosklerotik plaktaki bakteriyel ürünlerin insan ağız ve bağırsak bakterileri ürünleri ile aynı olduğu görülmesi üzerine bu bakterilerin aterosklerotik süreçte rol aldıkları yönünde şüpheler oluşmuş ve çalışmalar başlatılmıştır 21 Yapılan çalışmalarda aterom plağı olan hastaların dışkılarında Roseburia türünün azaldığı, proenflamatuvar peptidoglikan üreten mikrobiyomların arttığı, antienflamatuvar karoten üretiminin azaldığı gözlenmiştir 22 Yine yüksek yağlı beslenme sonucunda mukozal bütünlükte bozulma meydana gelmektedir. (referans kullan) Böylece bağırsak hücrelerinde duvar geçirgenliği ve plazma lipopolisakkarit (LPS) seviyesi artmaktadır. Plazma LPS seviyesindeki artış, bazal enflamasyonun artması ve metabolik hastalıkların oluşmasında etmen olan yolakların aktiflenmesine neden olmaktadır 23 Ateroskleroz etiyopatogenezinde bir diğer etken protein ağırlıklı beslenmedir. Diyette bulunan kolin ve fosfotidilkolinin mikrobiyota tarafından metabolize olması sonucu trimetilamin (TMA) oluşmaktadır. Trimetilamin karaciğerde trimetilamin oksidaza (TMAO) dönüşür. Plazma TMAO seviyesindeki artış ile aterokleroz riskinin arttığı gösterilmiştir 24 TMAO tormbositlerle etkileşerek hiperaktiviteye neden olmakta ve bu da tombüse eğilim yaratmaktadır. Yapılan çalışmalarda TMAO, pro-inflamatuar sitokinler ekspresyonu adezyon moleküllerinde artış ile vasküler inflamasyonu indüklediği gösterilmiştir 25

Journal of BSHR 144 2017;1(Special Issue):141-147 188 VARIM ve Ark. Bir çalışmada elektif koroner anjiografi uygulanan 4007 hasta 3 yıl prospektif izlenmiştir. Bazal TMAO artışı ile majör KVH riski 2.54 kat arttığı gösterilmiştir. Geniş spektrumlu antibiyotik ile barsak mikrobiyotası baskılandığında, yediklerinden bağımsız olarak TMAO yükselmediği ortaya çıkmıştır 24 Hipertansiyon Kardiyovasküler hastalık risk faktörlerin önlenebilenlerindenolan hipertansiyonun barsak Mikrobiyotası ile ilişkisi son yıllarda yapılan çalışmalarla gösterilmiştir2 6,27 çalışmalar deniliyosa çoklu referans lazım) Yang ve arkadaşlarının fareler üzerinde yaptığı bir çalışmada hipertansif farelerde Mikrobiyotanın firmicutes bactoriodetes oranının artmış olduğu gösterilmiştir 27 Karbonhidrat metabolizması sonucu oluşan KZYA leri bağırsak epitel hücrelerinin duvarındaki iki çeşit G proteinine bağımlı reseptörü (GPR41 ve GPR43) aktifler. GPR41 inin aktiflenmesi leptin seviyesinin artmasına, nöropeptit Y nin azalmasına ve GLP-1 artışına, GPR43 ün aktiflenmesinin ise propionat ve asetat üzerinden adipogenezin artmasına neden olmaktadır 28 Böbrek ve kan damarlarının düz kas hücrelerinde bulunan KZYA reseptörlerinin chemosensor olfactory receptor 78 [Olfr78] ve GPR41) renin- aldosteron sistemini üzerinden kan basıncını etkilediklerini gösterilmiştir 29 Fareler üzerinde yapılan hiperlipidemi çalışmalarında Farnesoid X reseptör-noksan farelerde hiperlipidemi geliştiğinin saptanmıştır (34). Bunun sonucunda Farnesoid X reseptörünün trigliserid ve kolesterol metabolizmasında önemli olduğu görülmüştür. Mikrobiyota safra asitleri mekanizması üzerinden FXR nin uyarılması sonucunda, kolesterol ve glukoz metabolizmasında yer alan gen transkripsiyonunun basamaklarını aktive etmektedir.(35) Bağırsak Mikrobiyotası Düzenlenmesiyle Tedavi İntestinal mikrobiyotanın birçok hastalıkla ilişkili bulunması mikrobiyota modifikasyonunun tedavide kullanılabilirliğini gündeme getirmiştir. 21,26,30 İntestinal mikrobiyotanın probiyotik, prebiyotik ve simbiyotik gibi ürünlerle modifiye edilmesi giderek önem kazanan tedavi yöntemi olmaktadır. Probiyotikler, sindirim sisteminde belirli sayıda bulunan ve tüketildiğinde bireyin bağırsaklarındaki bakterilerin sayıca dengesini sağlayarak sindirim sistemi ve bağırsak sağlığını koruyan canlı mikroorganizmalar ve/veya bileşenleri tanımlamaktadır. Probiyotik gıda ise içerisinde yeterli miktarda canlı probiyotik mikroorganizma bulunduran ve raf ömrü sonuna kadar bu canlılığı muhafaza eden üründür. Bağırsak florası bozulduğu yani probiyotikler azaldığı zaman patojen mikroorganizmalar hızla ürer. Hiperlipidemi Yapılan bir çalışmada beden kitle indeksinden yada metabolik hastalıklardan bağımsız olarak Mikrobiyotanın kan lipid seviyesi üzerine etkili olduğu gösterilmiştir.(30) Bu ilişkinin olası mekanizmaları; mikrobiyota disbiyozisi sonucu KZYA artışı, safra asit konjugasyonunda dengesizlik ve LPS ile oluşan enflamasyonun kronik süreçte oluşturduğu hormonal ve metabolik etkilerdir 31 Probiyotik ile tedaviye bakteriyel yerine koyma tedavisi, bakteriyoterapi ve patojen mikroorganizmaların patojen olmayanlar ile kontrolü tedavisi şeklinde adlandırmalar da yapılmaktadır. 36 En önemli probiyotikler, Lactobacillus ve Bifidobacterium türleridir. Bir probiyotik ürün bu mikroorganizmalardan birini ya da birkaçını içerebilir. İçerdiği mikroorganizma sayısı arttıkça probiyotiğin kullanım alanı genişlemektedir 37. Mikrobiyota fermantasyonu sonucu oluşan KZYA larından bütirat ve asetat, kolesterol sentezini indüklerken; propiyanat glukoz sentezinde substrat olarak kullanılıp kolesterol sentezini inhibe eder. 32 Kolin ve fosfotidilkolininin mikrobiyota ile metabolize edilmesi sonucu olauşan TMA ve TMAO da ters kolesterol taşınımını azaltarak makrofaj köpük hücre oluşumu dolayısıyla ateromun köpük hücrelerinde kolestrol birikimine neden olur 33. Etkin bir probiyotik besinin konakçıya yararlı etkisi olmalı, patojen ve toksik olmamalı ve yüksek oranda canlı mikroorganizma içermelidir. Ayrıca gastrointestinal kanalda asit ph ve safra tuzlarına dirençli olması gereken probiyotik stoklama ve kullanım süresince canlı kalabilmeli ve metabolize etme yeteneğini korumalıdır. Tip 2 diyabetlilerde yapılan bir çalışmada L. acidophilus ve Bifidobacterium lactis içeren probiyotik yoğurdu altı hafta süreyle 300

VARIM ve Ark. Journal of BSHR 145 2017;1(Special Issue):141-147 188 in gr/ vivo gün and tüketilmesi in vitro study sonucu are complementary açlık kan şekeri and ve HbA1c each of de them anlamlı has their olarak role düşme or ability saptanmıştır in assessing 38 485 natural hastalık product bir meta-analizde on male fertility. probiyotiklerin extrapolations hiperlipidemi üzerine from animal etkisini data incelenmiştir. to clinical study Probiyotikten has its Although limitations, zengin beslenme they can ile sometimes toplam kolesterol be suggestive. LDL kolesterol The aspects seviyesinde azalma efficacy saptanmıştır and safety 39 should be in place to ensure the progress of quality, of medicinal plant research with regard to male fertility. Prebiyotikler ise bağırsaklarda yaşayan yararlı bakterilerin sayısını CONCLUSION ve aktivitesini ve probiyotiklerin etkisini arttıran sindirilmeyen bileşenlerdir. Prebiyotik of male gıda, infertility içerisinde using herbal prebiyotik remedies bileşen is içeren useful be- gıda Management cause ürünüdür. of long Prebiyotik cultural bileşenler, history of utilization daha çok karbonhidrat and the current grubunda renewed yer interest alan ve in genellikle natural products çözünür to lif sustain işlevi gören health oligosakkarit globally. Comprehensive polisakkaritlerdir. research on the efficacy and safety of herbal approach veya for the management of male infertility is demanded as a way of appreciating Prebiyotikler; the mikrobiyota values and kompozisyonunu roles of traditional değiştirir, medical knowledge mikrobiyota health fermantasyonunu care provision. iyileştirir, The screening açlık hissini of azaltır medicinal ve postprandiyal plants with in fertility glukoz enhancing cevabını düzeltir. effect should Bu etkiler be in esnasında line with the plazma further GLP-1 isolation Peptid and identification YY nin artığı of saptanmıştır active constituents 40 from plants. Moreover, ve research on intracellular signalling pathways could be another option Simbiyotikler for further ise understanding probiyotik ve the prebiyotiklerin extract s mechanism kombinasyonudur. of action in improving male fertility particularly spermatogenesis. Thus, the rising Fekal of transplantasyon, herbal medicine sağlıklı in improving bireylerden male alınan fertility gaitanın in Malaysia suspansiyon haline and getirilerek may bring enema, a dynamic nazoduodenal/nazojejunal change in the modern world. sonda is significant veya endoskopik yöntem ile hasta bireyin intestinal lümenine ACKNOWLEDGEMENT verilmesidir. İntestinal mikrobiyota ilk kez Eiseman ve arkadaşları Thea tarafından Author 1958 would yılında like to tedavide thank the kullanılmıştır Department 41 Psödomemranöz of Biomedical Science, enterokolitli Kulliyyah 4 olguda of Allied enema Health ile fekal Sciences transplantasyon and Centre yaparak for Postgraduatdığı başarılı Studies, sonuç International almışlardır. Islamic University al- Malaysia. Sonuç Mikrobiyota güncel araştırmalar doğrultusunda artık yeni bir organ olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Kardiyovasküler hastalıklar ve risk faktörleri üzerine olan etkileri de araştırılmaktadır. Özellikle insanlar üzerinde geniş katılımlı çok merkezli çalışmalar yapılarak mikrobiyotanın kardiyovasküler hastalıkların patofizyolojisindeki yeri ve tedavideki etkinliği daha iyi anlaşılacaktır. Bütirat üreten intestinal Mikrobiyota (Roseburia intestinalis, Eubacterium ballii, Faecalibacterium prausnitzii) miktarının artması ile insülin duyarlılığında artış olduğunun saptanması diyabetik hastaların tedavinde Mikrobiyota modifikasyonun kullanımı fikrini ortaya çıkarmıştır. 16 Bunun yanında yapılan bir çalışmada bütirat üretimi zengin Mikrobiyota olumunun enterohepatik dolaşım üzerine olumlu etkiler oluşturarak plazma serbest safra asit miktarını arttırdığı, intestinal lipid emilimini azalttığı; böylece plazma kolesterol seviyesininde azalma sağladığı gösterilmiştir. Yine Firmicutes/ Bacteriodetes oranlarında değişim sağlanarak obezitede azalma olduğu tespit edilmiştir. 42

Journal of BSHR 146 2017;1(Special Issue):141-147 188 VARIM ve Ark. Kaynaklar 1. Global status report on noncommunicable diseases 2010. Geneva, World Health Organization, 2011 2. Emoto T, Yamashita T, Sasaki N et al. Analysis of gut microbiota in coronary artery disease patients: a possible link between gut microbiota and coronary artery disease. J. Atheroscler. Thromb. 2016;23(8):908 921 3. Belkaid Y, Hand TW. Role of the microbiota in immunity and infl ammation. Cell 2014;157:121 41 4. Ley RE, Peterson DA, Gordon JI. Ecological and evolutionary forces shaping microbial diversity in the human intestine. Cell. 2006;124(4):837 848. 5. Bull M.J, Plummer N.T.. Part 1: The Human Gut Microbiome in Health and Disease. In: Integrative Medicine: A Clinician s Journal 2014;13(6):17-22. 6. Jandhyala SM, Talukdar R, Subramanyam C, Vuyyuru H, Sasikala M, Reddy DN. Role of the normal gut microbiota. World Journal of Gastroenterology : WJG. 2015;21(29):8787-8803. 7. Altuntaş Y, Batman A Mikrobiyota ve metabolik sendrom Turk Kardiyol Dern Ars 2017;45(3):286 296 8. NIH HMP Working Group, Peterson J, Garges S, Giovanni M, McInnes P, Wang L, Schloss JA, Bonazzi V, McEwen JE, Wetterstrand KA, Deal C, Baker CC, Di Francesco V, Howcroft TK, Karp RW, Lunsford RD, Wellington CR, Belachew T, Wright M, Giblin C, David H, Mills M, Salomon R, Mullins C, Akolkar B, Begg L, Davis C, Grandison L, Humble M, Khalsa J, Little AR, Peavy H, Pontzer C, Portnoy M, Sayre MH, Starke-Reed P, Zakhari S, Read J, Watson B, Guyer M. The NIH Human Microbiome Project. Genome Res. 2009 Dec;19(12):2317-23. 9. Kasai C, Sugimoto K, Moritani I, et al. Comparison of the gut microbiota composition between obese and non-obese individuals in a Japanese population, as analyzed by terminal restriction fragment length polymorphism and next-generation sequencing. BMC Gastroenterology. 2015;15:100. 10. Kallus SJ, Brandt LJ. The intestinal microbiota and obesity. J Clin Gastroenterol 2012;46:16-24. 11. Hooper LV, Wong MH, Thelin A, et al. Molecular analysis of commensal host-microbial relationships in the intestine. Science 2001;291:881-433. 12. Duncan SH, Lobley GE, Holtrop G, et al. Human colonic microbiota associated with diet, obesity and weight loss. Int J Obes 2008;32:1720-4. 13. Mackowiak PA. The normal microbial fl ora. N Engl J Med 1982;307:83 93. 14. Schwiertz A, Taras D, Schäfer K, Beijer S, Bos NA, Donus C, et al. Microbiota and SCFA in lean and overweight healthy subjects. Obesity (Silver Spring) 2010;18:190 5. 15. Nadal I, Santacruz A, Marcos A, Warnberg J, Garagorri JM,Moreno LA, et al. Shifts in clostridia, bacteroides and immunoglobulincoating fecal bacteria associated with weight loss in obese adolescents. Int J Obes (Lond) 2009;33:758 67. 16. Khan S, Jena G. The role of butyrate, a histone deacetylaseinhibitor in diabetes mellitus: experimental evidence for the trapeutic intervention. Epigenomics 2015;7:669 80 17. Bennion LJ, Grundy SM. Effects of diabetes mellitus on cholesterol metabolism in man. N Engl J Med 1977;296:1365 71. 18. Ma K, Saha PK, Chan L, Moore DD. Farnesoid X receptor is essential for normal glucose homeostasis. J Clin Invest 2006;116:1102 9. 19. Chen L, McNulty J, Anderson D, Liu Y, Nystrom C, Bullard S, et al. Cholestyramine reverses hyperglycemia and enhances glucosestimulated glucagon-like peptide 1 release in Zucker diabetic fatty rats. J Pharmacol Exp Ther 2010;334:164 70. 20. Shang Q, Saumoy M, Holst JJ, Salen G, Xu G. Colesevelam improves insulin resistance in a diet-induced obesity (F-DIO) rat model by increasing the release of GLP-1. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 2010;298:419 24. 21. Koren O, Spor A, Felin J, Fåk F, Stombaugh J, Tremaroli V, et al. Human oral, gut, and plaque microbiota in patients with atherosclerosis. Proc Natl Acad Sci U S A 2011;108 Suppl 1:4592 8 22. Karlsson FH, Fåk F, Nookaew I, Tremaroli V, Fagerberg B, Petranovic D, et al. Symptomatic atherosclerosis is associated with an altered gut metagenome. Nat Commun 2012;3:1245. 23. Rodes L, Khan A, Paul A, Coussa-Charley M, Marinescu D, Tomaro-Duchesneau C, et al. Effect of probiotics Lactobacillus and Bifi dobacterium on gut-derived lipopolysaccharides and infl ammatory cytokines: an in vitro study using a human colonic microbiota model. J Microbiol Biotechnol 2013;23:518 26 24. Tang WH, Wang Z, Levison BS, Koeth RA, Britt EB, Fu X, et al. Intestinal microbial metabolism of phosphatidylcholine and cardiovascular risk. N Engl J Med 2013;368:1575 84. 25. Seldin MM, Meng Y, Qi H, Zhu W, Wang Z, Hazen SL, Lusis AJ, Shih DM. Trimethylamine N-Oxide Promotes Vascular Infl ammation Through Signaling of Mitogen-Activated Protein Kinase and Nuclear Factor-βB. J Am Heart Assoc. 2016 Feb 22;5(2). 26. Honour J. The possıble ınvolvement of ıntestınal bacterıa ın steroıdal hypertensıon Endocrinology 1982; 110 (1): 285-287. 27. Yang T, Santisteban MM, Rodriguez V, Li E, Ahmari N, Carvajal JM, Zadeh M, Gong M, Qi Y, Zubcevic J, Sahay B, Pepine CJ, Raizada MK,Mohamadzadeh M Gut dysbiosis is linked to hypertension. Hypertension. 2015 Jun;65(6):1331-40. 28. Brown AJ, Goldsworthy SM, Barnes AA, Eilert MM, Tcheang L, Daniels D, et al. The Orphan G protein-coupled receptors GPR41 and GPR43 are activated by propionate and other short chain carboxylic acids. J Biol Chem 2003;278:11312 9 29. Miyamoto J, Kasubuchi M, Nakajima A, Irie J, Itoh H, Kimura I. The role of short-chain fatty acid on blood pressure regulation. Curr Opin Nephrol Hypertens 2016;25:379 83. 30. Fu J, Bonder MJ, Cenit MC, et The Gut Microbiome Contributes to a Substantial Proportion of the Variation in Blood Lipids.circ Res. 2015;117:817-824 31. Xu H, Barnes GT, Yang Q, Tan G, Yang D, Chou CJ, et al. Chronic infl ammation in fat plays a crucial role in the development of obesity-related insulin resistance. J Clin Invest 2003;112:1821 30. 32. den Besten G, Lange K, Havinga R, van Dijk TH, Gerding A, van Eunen K, et al. Gut-derived short-chain fatty acids are vividly assimilated into host carbohydrates and lipids. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 2013;305:900 10 33. Koeth RA, Wang Z, Levison BS, Buffa JA, Org E, Sheehy BT, et al. Intestinal microbiotametabolism of lβcarnitine, a nutrient in red meat, promotes atherosclerosis. NatureMedicine. 2013;19(5):576β585. 34. Lambert G, Amar MJ, Guo G, Brewer HB Jr, Gonzalez FJ, Sinal CJ. The farnesoid X-receptor is an essential regulator of cholesterol homeostasis. J Biol Chem 2003;278:2563 70. 35. Maruyama T, Miyamoto Y, Nakamura T, Tamai Y, Okada H, Sugiyama E, et al. Identifi cation of membrane-type receptor for bile acids (M-BAR). Biochem Biophys Res Commun 2002;298(5):714 9 36. Salminen S. Human studies on probiotics: aspects of scientifi c documentation. Scand J Nutr 2001;45: 8-12. 37. Hill HS, Guarner F. Probiotics and human health: a clinical

VARIM ve Ark. Journal of BSHR 147 2017;1(Special Issue):141-147 188 in vivo perspective. and in Postgrad vitro study med J are 2004;80:516-526. complementary and each of them has 38. Yadav H, Jain S, Sinha PR. Antidiabetic effect of probiotic dahi their containing role or Lactobacillus ability in acidophilus assessing and natural Lactobacillus product casei in on high male fertility. Although fructose extrapolations fed rats. Nutrition 2007;23:62 8. from animal data to clinical study has its 39. Guo Z, Liu XM, Zhang QX, Shen Z, Tian FW, Zhang H, et al. Infl uence limitations, of consumption they can of probiotics sometimes on the be plasma suggestive. lipid profi le: The a metaanalysis effi cacy of randomised safety controlled should trials. be Nutr in place Metab Cardiovasc to ensure Dis the progress aspects of quality, 2011;21:844 50. of medicinal plant research with regard to male fertility. 40. Cani PD, Lecourt E, Dewulf EM, Sohet FM, Pachikian BD, Naslain D, et al. Gut microbiota fermentation of prebiotics increases satietogenic and incretin gut peptide production with consequences CONCLUSION for appetite sensation and glucose response after a meal. Am J Clin Management Nutr 2009;90:1236 43. of male infertility using herbal remedies is useful because 41. Borody TJ, Campbell J. Fecal microbiota transplantation: techniques, of long applications, cultural history and issues. of Gastroenterol utilization Clin and North the Am current renewed 2012;41:781 803. interest in natural products to sustain health globally. Comprehensive 42. Vrieze A, Van Nood E, Holleman F, Salojärvi J, Kootte RS, Bartelsman JF, et al. research Transfer of on intestinal the effi cacy microbiota and from safety lean of donors herbal approach for the increases management insulin sensitivity of in male individuals infertility with metabolic is demanded syndrome. as a way of Gastroenterology 2012;143:913 6. appreciating the values and roles of traditional medical knowledge in health care provision. The screening of medicinal plants with fertility enhancing effect should be in line with the further isolation and identifi cation of active constituents from plants. Moreover, research on intracellular signalling pathways could be another option for further understanding the extract s mechanism of action in improving male fertility particularly spermatogenesis. Thus, the rising of herbal medicine in improving male fertility in Malaysia is signifi cant and may bring a dynamic change in the modern world. Kaynaklar ACKNOWLEDGEMENT Thea Author would like to thank the Department of Biomedical Science, Kulliyyah of Allied Health Sciences and Centre for Postgraduate Studies, International Islamic University Malaysia.