Türkiye Cumhuriyeti Ulusal Sera Gazı Envanter Sisteminin Güçlendirilmesi ve İyileştirilmesi: Yasal, Teknik ve Kurumsal (LTI) Analiz sonuçları sunumu ve tavsiye edilen adımlara ilişkin bilgiler Ankara, 21 Ocak 2016 I. BÖLÜM- Sürdürülebilir bir Ulusal Envanter Sistemi Oluşturmaya Yönelik Yasal Unsurlar: Uluslararası düzeyde ve AB düzeyinde uygulanan rejim -UES Oluşturma: BMİDÇS, KP ve AB gereklilikleri Alessandra Barreca KİLİT HUKUK UZMANI PANGEA
Giriş Bileşen 1 kapsamında ulaşılacak genel hedef: Türkiye deki Yasal ve Kurumsal Durumun Değerlendirilmesi, İyileştirilmesi ve Ulusal Envanter Sisteminin (UES) 525/2013 sayılı AB İzleme Mekanizması Yönetmeliği (MMR) Ile uyumlaştırılması için gerekli adımların tespit edilmesi
Bir bakışta Bileşen 1 Faaliyetleri Faaliyet 1.1 (1-12. aylar) Yasal, Teknik ve Kurumsal Analiz (YTK Analizi) Faaliyet 1.2 (11-13. aylar) Seçenek Belgesinin Hazırlanması Faaliyet 1.3 (14-19. aylar) Uygulama Belgesinin/Eylem Planının Hazırlanması Faaliyet 1.4 (14-24. aylar) AB Yönetmeliği 525/2013/EU uyarınca Mevzuatın Hazırlanması
Faaliyet 1.1 adımları (LTI analiz ve tavsiyeler) İlgili yasal çerçevenin anlaşılması + Ülkenin boşluk ve ihtiyaçlarının değerlendirilmesi Hedefe ulaşılması için Tavsiyeler verilmesi
İlgili yasal çerçevenin anlaşılması BMİDÇS ve Kyoto Protokolü (KP) Ulusal Envanter Sistemleri Hükümlerine Odaklanılması YASAL, TEKNİK VE KURUMSAL GEREKLİLİKLER BİLGİLENDİRME VE RAPORLAMA YÜKÜMLÜLÜKLERİ - ULUSAL ENVANTER (UE) PLANLAMA, HAZIRLAMA VE YÖNETİM 525/2013 sayılı AB İzleme Mekanizması Yönetmeliği (MMR) gereklilikleri AB ÜYE DEVLETLERİNİN ULUSLARARASI MÜKTESEBATTAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜKLERİNİN AB SEVİYESİNDE UYGULANMASI DAHA KAPSAMLI BAĞLAMDA AB İKLİM POLİTİKASI
Uluslararası-AB-Ulusal düzeyde ilişkiler BMİDÇS+ KP+ COP Kararları+ IPCC İyi Uygulaması AB İzleme ve Raporlama Müktesabatı (MRR 525/2013/AB+ Uygulama yönelik yasalar) Ulusal Mevzuat Teknik ve Kurumsal Düzenlemeler Bilgi ve raporlama için düzenleyici çerçeveyi belirler; Ulusal envanter, Düzenlemeler, UE ler, UB ler ve İki Yıllık Raporlar için Rehberleri, ilkeleri, yapıyı ve gereksinimleri ortaya koyar; SG Emisyonları ve azaltım hesaplamaları + KG/KK prosedürü gereksinimleri için yazılı metodolojileri temin eder. AB seviyesinde bilgi ve raporlama taahhütlerini uygulamaktadır; BMİDÇS + COP Kararları + IPCC İyi Uygulama Rehberini uygulamaktadır; AB çapında UE leri, UB leri ve İYR leri Üye Ülkelerinin çalışmalarıyla derlemekte ve hazırlamaktadır; SG emisyonları ve azaltımları üzerine bilgilendirme, izleme ve raporlama açısından hedefleri, son tarihleri ve yükümlülükleri belirlemektedir. Ulusal Hukuk Sistemini AB İzleme ve Değerlendirme Müktesebatına uyumlaştırmaktadır. Yürürlükteki BMİDÇS + KP+COP Kararları + IPCC İyi Uygulama Düzenleyici Çerçeveye dayanmaktadır =>.Bilgilendirme, İzleme ve Raporlama üzerine uluslararası ve AB nin yürürlükteki müktesebatını uyumlaştırır ve uygular
BMİDÇS ve KP ana çerçevesi (I) Madde 5.1 KP-Ek I Tarafları için UES kurma zorunluluğu: Ek I de yer alan her Taraf Ülkenin ( ) Montreal Protokolünce kontrol edilmeyen tüm sera gazları için kaynak ve yutaklardaki insan kaynaklı emisyon ve azaltımları hesaplamaya yönelik bir ulusal sistem kurmalıdır. Bu sistemlere yönelik rehberler ( ) CMP tarafından kararlaştırılır ; 19/CMP.1 sayılı Karar (UES tanımı): UES kapsamında bir Ek I Taraf Ülkesinde Montreal Protokolünce kontrol edilmeyen tüm sera gazları için kaynak ve yutaklardaki insan kaynaklı emisyon ve azaltımları hesaplamak ve envanter bilgisini raporlamak ve arşivlemek için yapılan tüm kurumsal, yasal ve prosedürel düzenlemeler yer almaktadır.
BMİDÇS ve KP ana çerçevesi (II) EK I TARAFLARI TAAHHÜTLERİ : BMİDÇS Madde 4.1(a)-(b) ve 12.1-2: Ek I Taraf Ülkeleri bilgilendirme ve raporlama görevleri açısından aşağıdakileri yerine getirecektir: COP tarafından üzerinde uzlaşılan karşılaştırılabilir metodolojileri kullanarak kaynak ve yutaklarda insan kaynaklı sera gazı emisyonları ve azaltımlarına ilişkin UE leri hazırlamak, güncellemek ve COP a sunmak; Sera gazı emisyonlarını sınırlayan ulusal azaltım politikalarını kabul etmek; Aşağıdakileri BMİDÇS Sekreteryasına bildirmek: Montreal Protokolünce kontrol edilmeyen sera gazlarının kaynak ve yutaklarda insan kaynaklı emisyonu ve azaltımına ilişkin UE; Sözleşmenin uygulanmasına yönelik atılan ya da planlanan adımlara ilişkin genel bilgi; Azaltım politikaları ve önlemlerine ilişkin ayrıntılı bilgi
UES ne işe yarar? HESAPLAMA, RAPORLAMA VE ARŞİVLEME ULUSAL ENVANTERLER + ULUSAL BİLDİRİMLER Ek I Taraf Ülkelerine BMİDÇS ve KP kapsamındaki yükümlülüklerine ilişkin destek vermek; Sunulan bilginin BMİDÇS gözden geçirme ekibince değerlendirilmesini kolaylaştırmak; UE nin kaliteli olmasını sağlamak ve iyileştirmek
Düzenleyici çerçevenin devamı: UES ler için Rehberler CMP ve COP tarafından kabul edilir; UES kapsamındaki gereklilikler, tanımlar, amaç ve işlevleri kapsar; Aşağıdaki örnekler verilebilir: Sera gazı hesaplamaları için Ulusal Sistemlere ilişkin 19/CMP.1 sayılı CMP Kararı ve 20/CP.7 sayılı COP Kararı; 24/CP.19 sayılı COP Kararıyla gözden geçirilen Ek I Taraf Ülkelerine yönelik Raporlama Rehberlerine ilişkin 18/CP.8 ve 14/CP.11 COP Kararları; Kaynak ve yutaklardaki sera gazı emisyon ve azaltımlarının hesaplanmasına yönelik parametreler, metotlar ve teknik rehber bilgileri sağlayan (COP tarafından kabul edilen) IPCC UE için Sera Gazı Emisyonu Rehberleriyle bütünlük arz ederler.
ULUSAL ENVANTER DÜZENLEMELERİ TASARIMI ve UYGULAMA GEREKLİLİKLERİ (24/CP.19 sayılı COP Kararı paragraf 21-22) a) UE nin şeffaflık, tutarlılık, karşılaştırılabilirlik, tamlık ve doğruluğunun (TACCC) sağlanması a) Planlama, hazırlık ve yönetim faaliyetlerinin tamamında UE kalitesinin sağlanması a) Kamu kurumları ve sürece dahil olan diğer kuruluşlar arasında kurumsal, yasal ve prosedürel düzenlemelerin oluşturulması a) UE nin zamanında hazırlanması için yeterli kapasite ve teknik uzmanlığın sağlanması a) UE açısından genel sorumluluğu üstlenecek tek bir kurumun belirlenmesi a) Yıllık UE nin zamanında hazırlanması ve ilgili COP Kararlarıyla uyumlu bir şekilde raporlanması a) UE nin planlanması, hazırlanması ve yönetimine ilişkin görevlerin yürütülmesi a) UE verilerinin hükümetten resmi onay almasının sağlanması
ULUSAL ENVANTER PLANLAMA ULUSAL ENVANTER HAZIRLAMA ULUSAL ENVANTER YÖNETİMİ a) UE hazırlanmasına ilişkin kurumsal, yasal ve prosedürel düzenlemelerin belirlenmesi b) UE hazırlanması sürecinde, ilgili kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğinin sağlanması da dahil olmak üzere, belirli rol ve sorumlulukların tespit edilmesi ve dağıtılması c) KG/KK planının hazırlanması d) UE resmi onay sürecinin oluşturulması (raporun sunulmasından önce yeniden hesaplamaların yapılması ve gözden geçirme dahilinde gündeme gelen konulara cevap verilmesi dahil) e) UE iyileştirme sürecinin oluşturulması a) Hesaplamaların yapılması b) Hesaplama metotlarını desteklemek için gerekli FV, EF ve diğer bilgilerin derlenmesi c) Herbir kategori için ayrı ayrı ve envanterin tamamı için olmak üzere niceliksel belirsizlik hesaplamalarının yapılması d) Yeniden hesaplamaların yapılması e) UER ve CRF tablolarının derlenmesi f) Genel ve kilit kategoriye özgü KK prosedürlerinin uygulanması g) KG planının uygulanması h) Kilit kategoriler için daha kapsamlı bir gözden geçirme yapılması i) Envanter planlama sürecinin KG ve kapsamlı gözden geçirme sonuçlarına uygun olarak yeniden değerlendirilmesi a) Tüm zaman serileri için ilgili bilgilerin tamamının arşivlenmesi (EF ve FV ler, KG/KK prosedürleri, gözden geçirmeler ve planlanan iyileştirmelere ilişkin dokümantasyon dahil) b) Gözden geçirme ekiplerine arşivlerdeki bilgilere erişim imkanı verilmesi c) Gözden geçirme ekiplerinden gelen açıklama taleplerine zamanında yanıt verilmesi
525/2013 sayılı AB Yönetmeliği (MMR) (I) En güncel COP kararları ve IPCC bulgularına ilişkin ilke ve gereklilikleri teyit ederek daha önce oluşturulmuş AB izleme ve raporlama mekanizmasını günceller, güçlendirir ve düzenler; AB+Üye Devletler seviyesinde BMİDÇS hedeflerini uygular; AB 20-20-2020 İklim ve Enerji Paketi Mevzuat hedeflerini uygular; Uygun bir yasal zemin oluşturarak AB nin gelecekteki iklim ve enerji politikalarının önünü açar (Ekim 2014 tarihinde onaylanan AB 2030 İklim ve Enerji Çerçevesi)
525/2013 sayılı AB Yönetmeliği (MMR) (II) AB Üye Devletlerinin UE lerinden oluşan bir AB UE hazırlar; AB genelinde (AB UE+AB Üye Devletinin UE leri) kaynak ve yutaklarda sera gazı emisyonu ve azaltımlarını izleme, raporlama ve doğrulama mekanizması kurar ve düzenler (AB düzeyinde gözden geçirme süreci planlanır); TACCC ilkelerine ulaşılması için COP Rehberleri uyarınca Üye Devletlerin UE+UB hazırlamasıyla bilgilendirme ve iletişim yükümlülüklerine dair düzenleyici çerçeve sağlar
MMR kilit hükümler 5. Madde: Her Üye Devletin UES ni kurması, işletmesi ve devamlı iyileştirmesi gerekmektedir; TACCC kalite hedeflerine ulaşılması gerekmektedir; 7. Madde : UE için yıllık takvim ve uygulanacak gereklilikler; 12-15 ve 18. Maddeler: UB ler ve İki Yıllık Raporlar için gereklilikler
UE takvimi ve gereklilikleri Aşağıdaki bilgilerin AB Komisyonu na bildirilmesi: sera gazı emisyonları hesaplamaları +UES kapsamındaki değişiklik açıklamaları +KG/KK Planına ilişkin bilgi+genel belirsizlik değerlendirmesi+genel tamlık değerlendirmesi 15 Ocak tarihine kadar; AB Komisyonu na tam ve güncel UE Raporunun sunulması 15 Mart tarihine kadar; UE nin BMİDÇS ye istenen formatta sunulması 15 Nisan tarihine kadar UE baz yılından başlayıp sunum yılından 2 yıl öncesine kadar olan bir zaman dilimini içermelidir (yıl X-2); UE Ortak Raporlama Formatı+UE Raporundan oluşmalıdır; BMİDÇS ve IPCC rehberleri uygulanmalıdır; 24/CP.19 sayılı COP Kararı Ek II de önerilen BMİDÇS CRF tabloları kullanılmalıdır; UE çerçevesinde 24/CP.19 sayılı COP Kararı ekinde önerilen yapı uygulanmalıdır
ULUSAL ENVANTER GEREKLİLİKLERİ (AB MMR) Ulusal Envanter Sisteminin kurulması (madde 5.1); AB Komisyonu na UE raporlama konusunda yetkili ulusal otoritenin belirlenmesi Ulusal yetkili kurumların ilgili verilere erişiminin sağlanması (5.2); Ulusal Envanter Sisteminin sürekli iyileştirilmesi (madde 5.1); Kalite hedeflerinin -TACCC- yerine getirilmesi (madde 5.1); KG/KK oluşturulması ve uygulanması (madde 6.1.(a); X-2 dönemini kapsayan yıllık UE sera gazı emisyonlarının hazırlanması (madde 7.1); Ocak 2015 tarihi itibariyle ön UE nin yıllık olarak AB Komisyonu na raporlanması (madde 7.1); Yıllık UER nin 15 Mart tarihine kadar AB Komisyonu na sunulması (madde 7.3); Yıllık UE nin 15 Nisan a kadar BMİDÇS Sekreteryasına sunulması (madde 7.4)
ULUSAL BİLDİRİM ve İKİ YILLIK RAPOR GEREKLİLİKLERİ (AB MMR) PvÖ lerin belirlenmesi, değerlendirilmesi ve raporlanmasına yönelik ulusal sistemin mevcut olması ve sürekli iyileştirilmesi (madde 12.1 ve 13.1); Projeksiyonların raporlanmasına ilişkin ulusal sistemin kurulması ve sürekli iyileştirilmesi (madde 12 ve 13.1); PvÖ ler, projeksiyonlar ve düşük karbonla kalkınma stratejilerindeki ilerlemeyi raporlama yetkisine sahip ulusal makamın tayin edilmesi; PvÖ ler ve projeksiyonların raporlanmasında kalite hedeflerinin (TACCC) karşılanması (madde 12.2); PvÖ ler ve projeksiyonların AB Komisyonu na iki yılda bir raporlanması (madde 13 ve 14); BMİDÇS hedeflerine ulaşılmasına yönelik ulusal ilerlemenin izlenmesi ve raporlanması (1.(b))
Sonuç AB MMR, UES ye ilişkin BMİDÇS, KP ve ilgili COP Kararlarının ilke, kural ve gerekliliklerini yansıtmaktadır ve bu ilke, kural ve gereklilikler uyarınca Üye Devletlere yönelik bilgilendirme görev ve hedefleri koymaktadır; Uluslararası ve AB düzenleyici çerçevesinin uygulanması UE Planlama, Hazırlama ve Yönetim adımlarıyla sağlanabilir Sürdürülebilir bir UES nin oluşturulması vasıtasıyla UE ve UB kalite hedeflerine ulaşmaya odaklanılmaktadır; Uzun vadede sürdürülebilirlik UES nin devamlı iyileştirilmesi yoluyla başarılabilir
Türkiye Cumhuriyeti Ulusal Sera Gazı Envanter Sisteminin Güçlendirilmesi ve İyileştirilmesi: Yasal, Teknik ve Kurumsal (LTI) Analiz sonuçları sunumu ve tavsiye edilen adımlara ilişkin bilgiler Ankara, 21 Ocak 2016 I. BÖLÜM- Sürdürülebilir bir Ulusal Envanter Sistemi Oluşturmaya Yönelik Yasal Unsurlar: Uluslararası düzeyde ve AB düzeyinde uygulanan rejim -UES Oluşturma: BMİDÇS, KP ve AB gereklilikleri Alessandra Barreca- KİLİT HUKUK UZMANI PANGEA alessandra.barreca@gmail.com www.task-ghg.com