GENÇ FUTBOLCULARDA FARKLI GRUPLAMA YÖNTEMLERİNİN 4x4 KÜÇÜK ALAN OYUNU PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİSİ

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ GENÇ FUTBOLCULARDA FARKLI GRUPLAMA YÖNTEMLERİNİN 4x4 KÜÇÜK ALAN OYUNU PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİSİ YUSUF KÖKLÜ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI DOKTORA TEZİ DANIŞMAN Prof. Dr. Gülfem ERSÖZ 2011- ANKARA

İÇİNDEKİLER Kabul ve Onay ii İçindekiler iii Önsöz vii Simgeler ve kısaltmalar viii Şekiller ix Çizelgeler xii 1. GİRİŞ 1 1.1 Futbolun Fizyolojik Gereksinimleri 1 1.2 Futbol ve Enerji Sistemleri 4 1.3 Futbol ve Yorgunluk 5 1.3.1 Maç İçerisinde Oluşan Geçici Yorgunluk 5 1.3.2 Maç Sonunda Oluşan Yorgunluk 8 1.4 Futbolda Aerobik Dayanıklılık 10 1.5 Futbolda Dayanıklılık Testleri 13 1.5.1 Laboratuar Testleri 13 1.5.2 Saha Testleri 13 1.5.2.1 Yo-Yo Aralıklı Toparlanma Testleri 14 1.5.2.2 20 Metre Mekik Koşusu Testi 15 1.5.2.3 Loughborough Aralıklı Mekik Koşu Testi 16 1.5.2.4 Hoff Test 16 1.6 Futbolda Aerobik Antrenmanın Bileşenleri 17 1.6.1. Toparlanma Antrenmanı 19 1.6.2 Düşük Şiddetli Aerobik Antrenman 19 1.6.3 Yüksek Şiddetli Aerobik Antrenman 19 1.6.3.1 Topsuz Yapılan Yüksek Şiddetli Antrenmanlar 20 1.6.3.2 Topla Yapılan Dayanıklılık Antrenmanları 21 1.6.3.2.1 Topla Yapılan Antrenmanlar Sırasında Oluşan İş Yükleri 26 1.6.3.2.2 Topla Yapılan Antrenmanların Organizasyonu 29 1.7 Futbolda Egzersiz Şiddetinin Belirlenmesi 30 1.8 Araştırmanın Amacı 33 iii

1.9 Problemler 33 1.10 Alt Problemler 34 1.11 Denenceler 37 1.12 Araştırmanın Önemi 40 2. GEREÇ YÖNTEM 42 2.1 Araştırma Grubu 42 2.2 Veri Toplama Araçları 43 2.2.1 Antropmetrik Ölçüm Araçları 43 2.2.2 Kalp Atım Hızı Monitörü 43 2.2.3 Laktik Asit Analizörü 44 2.2.4 SPI-Pro X Hareket Analiz Sistemi 44 2.2.5 VO 2MAKS Ölçüm Cihazı 46 2.2.6 Teknik Testler 46 2.2.7 4x4 Küçük Alan Oyunu 47 2.3 Verilerin Toplanması 47 2.3.1 Araştırma Planı 47 2.3.2 Antropometrik Ölçümler 48 2.3.2.1 Boy Uzunluğu 48 2.3.2.2 Vücut Ağırlığı 49 2.3.2.3 Vücut Yapı ve Komposizyonunun Belirlenmesi 49 2.3.2.4 Çevre Ölçümleri 50 2.3.2.4.1 Biceps Çevresi 50 2.3.2.4.2 El Bileği Çevresi 50 2.3.2.4.3 Baldır Çevresi 51 2.3.2.5 Deri Kıvrım Kalınlıkları (D.K.K ) 51 2.3.2.5.1 Triceps Deri Kıvrımı 51 2.3.2.5.2 Biceps Deri Kıvrımı 51 2.3.2.5.3 Subscapula Deri Kıvrımı 51 2.3.2.5.4 Suprailiac Deri Kıvrımı 52 2.3.2.5.5 Abdominal Deri Kıvrımı 52 2.3.2.5.6 Uyluk Deri Kıvrımı 52 2.3.2.5.7 Baldır Deri Kıvrımı 52 iv

2.3.2.6 Çap Ölçümleri 52 2.3.2.6.1 Humerus Epikondil 53 2.3.2.6.2 Femur Epikondil 53 2.3.2.7 Vücut Yağ Yüzdesi (VYY) 53 2.3.3 VO 2MAKS Testi 53 2.3.4 Teknik Testler 54 2.3.4.1. Ayak veya Diz ile Top Saydırma Testi 54 2.4.3.2.Kafa ile Top Saydırma Testi 54 2.3.4.3.Bir Pas ile Top Sürme Testi 55 2.3.4.4.Dripling Testi 55 2.3.4.5.Pas Verme Testi 56 2.3.4.6. Şut Atma Testi 56 2.3.5.Küçük Alan Oyunları İçin Grupların Belirlenmesi 57 2.3.6 Küçük Alan Oyunları 58 2.3.7 Küçük Alan Oyunlarında Kat Edilen mesafelerin ve KAH MAKS ın Farklı Yüzdelerinde Geçirilen Sürelerin Değerlendirilmesi 59 2.3.8. Algılanan Zorluk Derecesi 60 2.4 Verilerin Analizi 61 3. BULGULAR 62 3.1 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen Fizyolojik Cevaplara Ait Bulgular 62 3.2 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Kat Edilen Mesafelere Ait Bulgular 83 3.3 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Ortalama Hızlara ait Bulgular 123 3.4 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Koşu Hızında Geçen Sürelere Ait Bulgular 131 3.5 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın Farklı Yüzdelerindeki KAH larda Geçirilen Sürelere Ait Bulgular 164 4. TARTIŞMA 198 4.1 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen Fizyolojik Cevaplar 198 v

4.2 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Kat Edilen Mesafeler 204 4.3 Farklı Gruplama Yöntemleri İle Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Ortalama Hızlar 210 4.4 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Koşu Hızında Geçen Süreler 211 4.5 Farklı Gruplama Yöntemleri İle Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın Farklı Yüzdelerindeki KAH da Geçirilen Süreler 214 5. SONUÇ ve ÖNERİLER 221 5.1 Sonuçlar 221 5.2 Öneriler 222 ÖZET 223 SUMMARY 224 KAYNAKLAR 225 EKLER 236 EK 1 ETİK KURUL ONAYI 236 EK- 2 BİLGİLENDİRİLMİŞ GÖNÜLLÜ OLUR FORMU 238 EK-3 ONAM FORMU 239 ÖZGEÇMİŞ 240 vi

ÖNSÖZ Genellikle futbolcuların aerobik dayanıklılıklarını geliştirmek için geleneksel koşu antrenmanları kullanılırken, bununle birlikte, topla yapılan antrenmanlarla da futbolcuların aerobik dayanıklılıklarının geliştirilebileceğini göstermiştir. Aerobik dayanıklılık gelişimi için topla yapılan antrenmanların en çok kullanılanı küçük alan oyunlarıdır. Ancak küçük alan oyunlarında dayanıklılık gelişimi için uygun egzersiz şiddetinin takibinde bazı zorluklar bulunmaktadır. Bu sebeple küçük alan oyunları planlanırken aerobik dayanıklılık gelişimi için uygun egzersiz şiddetlerinin sağlanması için birçok faktörü göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu çalışma küçük alan oyunları sırasında egzersiz şiddetini etkileyen faktörlerden bir tanesi olarak düşündüğümüz gruplama yöntemi değişikliğinin 4x4 küçük alan oyunu performansı üzerinde etkisi olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Doktora bitirme tezi olarak hazırlanan bu çalışma birçok kişinin katkısıyla tamamlanmıştır. Öncelikle doktora tezinin her aşamasında bana yardımcı olan değerli danışmanın Prof Dr Gülfem ERSÖZ e teşekkür ederim. Ayrıca bu dönemde bilimsel olarak desteklerini esirgemeyen Prof Dr Mitat KOZ a ve Dr Alper AŞÇI ya teşekkür ederim. Tezin her aşamasında bana destek olan değerli arkadaşım Utku ALEMDAROĞLU na çok teşekkür ederim. Tezin yazımı aşamasında karşılaştığım problemleri çözmede bana yardımcı olan değerli arkadaşım Yunus ARSLAN a çok teşekkür ederim. Ayıca tezin denek grubunu oluşturan Denizli Belediye Spor Kulübü oyuncularına ve antrenörlerine çok teşekkür ederim. Ölçümler sırasında bana yardımcı olan Pamukkale Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi öğrencilerinden Göker AKÇINAR a, Dağcan DAĞ a, Erhan PUSLU ya, Selçuk DEĞİRMENCİ ye, Süleyman Himmet AĞAOĞLU na, Muhammet Ali YAŞAR a, Hakan KESKİN e çok teşekkür ederim. Son olarakta doktora eğitimim ve tezim süresince manevi desteğini her zaman arkamda hissettiğim eşim Burcu KÖKLÜ ye çok teşekkür ederim. vii

SİMGELER VE KISALTMALAR KAH: Kalp Atım Hızı % KAH MAKS : Maksimum Kalp Atım Hızının Yüzdesi VO 2MAKS : Maksimum Oksijen Tüketimi LA: Laktik Asit AZD: Algılanan Zorluk Derecesi viii

ŞEKİLLER Şekil 1.1: Şekilde elit futbolcuların ve yarı elit futbolcularınbeş dk. da yüksek şiddetli koşu mesafeleri 6 Şekil 1.2: Şekilde bir futbol maçı sırasında elit futbolcuların ve yarı elit futbolcuların 15 dk dilimler halide yüksek şiddetli koşuda ve sprintte geçirdikleri süreler. 8 Şekil 1.3: Bir maç sırasında en yüksek şiddetli aktivitenin ve en düşük şiddetli aktivitenin yapıldığı 15 dk 9 Şekil 1.4: Yo-Yo aralıklı toparlanma testleri 14 Şekil 1.5: Farklı seviyelerdeki futbolcuların Yo-Yo AT1 ve Yo-Yo AT2 testleri sonucunda kat ettikleri ortalama mesafeler (Bangsbo ve ark., 2008). 15 Şekil 1.6: 20 metre mekik koşusu testi 16 Şekil 1.7 : Hoff Test 17 Şekil 1.8.: Farklı şiddetlerde ve farklı yöntemlerle yapılan antrenmanların ön test ve son test sonuçları arasındaki yüzde değişimi 19 Şekil 1.9: Deneysel antrenman programı, antrenman programı 3x20m,3x40m, 3x60m koşu ve topla yapılan hareketler 23 Şekil 1.10: Topla yapılan antrenman planlamasında fizyolojik amaca göre parametrelerin etkileşimi 30 Şekil 2.1: Polar saat ve gögüs bandı 43 Şekil 2.2 : YSI 1500 Laktik Asit Analizörü 44 Şekil 2.3 : SPI-Pro X hareket analiz sistemi 45 Şekil 2.4: VO 2MAKS ölçüm cihazı 46 Şekil 2.5 Boy uzunluğu 48 Şekil 2.6 Vücut ağırlığı 49 Şekil 3.1.1: Küçük alan oyunlarına verilen KAH cevapları 64 Şekil 3.1.2: Küçük alan oyunlarına verilen %KAH MAKS cevapları 66 Şekil 3.1.4: Küçük alan oyunlarına verilen AZD cevapları 70 Şekil 3.1.5: Küçük alan oyunlarında setlere verilen KAH cevapları 76 Şekil 3.1.6: Küçük alan oyunlarında setlere verilen % KAH MAKS cevapları 83 ix

Şekil 3.2.1: Küçük alan oyunlarında 0-6,9 km.s-1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler 85 Şekil 3.2.2: Küçük alan oyunlarında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler 87 Şekil 3.2.3: Küçük alan oyunlarında setlerinde 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler 89 Şekil 3.2.4: Küçük alan oyunlarında setlerinde >18 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafeler 91 Şekil 3.2.5: Küçük alan oyunlarında setlerinde 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler 99 Şekil 3.2.6: Küçük alan oyunlarında setlerinde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler 105 Şekil 3.2.7: Küçük alan oyunlarında setlerinde 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler 111 Şekil 3.2.8: Küçük alan oyunlarında setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafeler 117 Şekil 3.2.9: Küçük alan oyunlarının setlerinde toplam kat edilen mesafeler 123 Şekil 3.3.1: Küçük alan oyunlarının ortalama hızları 125 Şekil 3.3.2: Küçük alan oyunlarının setlerinin ortalama hızları 130 Şekil 3.4.1: Küçük alan oyunlarında 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler 133 Şekil 3.4.2: Küçük alan oyunlarında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler 135 Şekil 3.4.3: Küçük alan oyunlarında 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler 137 Şekil 3.4.4: Küçük alan oyunlarında >18 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler 139 Şekil 3.4.5: Küçük alan oyunlarının setlerinde 0-6,9 km.s -1 arasında hızlardaki geçirilen süreler 145 Şekil 3.4.6: Küçük alan oyunlarında setlerinde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler 151 x

Şekil 3.4.7: Küçük alan oyunlarında setlerinde 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler 158 Şekil 3.4.8: Küçük alan oyunlarında setlerinde > 18 km.s -1 hızlarda geçirilen süreler 164 Şekil 3.5.1: Küçük alan oyunlarında KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler 166 Şekil 3.5.2: Küçük alan oyunlarında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler 168 Şekil 3.5.3: Küçük alan oyunlarında KAH MAKS ın % 85-89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler 170 Şekil 3.5.4: Küçük alan oyunlarında KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen süreler 172 Şekil 3.5.5: Küçük alan oyunlarında setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler 178 Şekil 3.5.6: Küçük alan oyunlarında setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler 185 Şekil 3.5.7: Küçük alan oyunlarında setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler 191 Şekil 3.5.8: Küçük alan oyunlarında setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen süreler 197 xi

ÇİZELGELER Çizelge 1.1: Farklı Ülke Futbolcularının Maç Sırasında Kat Ettikleri Toplam Mesafeler 2 Çizelge 1.2: Farklı Mevkilerde Oynayan Oyuncuların Bazı Hareketleri Yapılış Yüzdeleri 3 Çizelge 1.3: Bir Maç Sırasında Farklı Mevkilerde Oynayan Futbolcuların Farklı Şiddetlerdeki İş Yüklerinde Geçen Toplam Mesafe 4 Çizelge 1.4: Farklı Ülke Futbolcularının VO 2MAKS Değerleri 12 Çizelge 1.5: Aerobik Antrenmanların Bileşenleri 18 Çizelge 1.6: Top ile Yapılan Dayanıklılık Antrenmanı ve Koşu Antrenmanlarının Avantajları 24 Çizelge 1.7: Topla Yapılan Antrenmanların ve Koşu Antrenmanlarının Dezavantajları 25 Çizelge 1.8: Topla Yapılan Dayanıklılık Antrenmanları İçin Uygun Antrenman Yükleri 27 Çizelge 1.9: Top ile Yapılan Dayanıklılık Antrenmanı İçin Kullanılan Alanlar 28 Çizelge 2.1:Deneklerin Fiziksel ve Fizyolojik Özellikleri 42 Çizelge 2.2: Araştırma Planı 47 Çizelge 2.3:Deneklerin Teknik Test Sonuçları 57 Çizelge 2.4: Teknik Grup, VO 2maks Grubu Ve Teknik *VO 2maks Grubu İçin Küçük Alan Oyunları Takımlarının Oluşturulması 58 Çizelge 2.5: Küçük Alan Oyunlarının Set Süreleri, Set Sayıları, Setler Arası Dinlenme Süreleri ve Oyun Alanı Büyüklükleri 58 Çizelge 2.6: 10 lu Algılanan Zorlu Derecesi Örneği 60 Çizelge 3.1.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 63 Çizelge 3.1.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 65 Çizelge 3.1.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen LA Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 67 xii

Çizelge 3.1.4: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen AZD Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 69 Çizelge 3.1.5 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerine Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 71 Çizelge 3.1.6: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlere Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 72 Çizelge 3.1.7 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük 74 Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerine Verilen KAH Cevapları ve 74 Oyunlar Arası Farklar 74 Çizelge 3.1.8: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerine Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar75 Çizelge 3.1.9: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerine Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 77 Çizelge 3.1.10: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerine Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 79 Çizelge 3.1.11: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerine Verilen % KAH MAKS Cevapları 80 ve Oyunlar Arası Farklar 80 Çizelge 3.1.12: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerine Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar 82 Çizelge 3.2.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar 84 Çizelge 3.2.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 7-12,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar 86 Çizelge 3.2.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar 88 xiii

Çizelge 3.2.4: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda > 18 km.s -1 Koşu Hızında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar 90 Çizelge 3.2.5: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar 92 Çizelge 3.2.6: Farklı Gruplama Yöntemleri İle Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 93 Çizelge 3.2.7: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 95 Çizelge 3.2.8: 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 96 Çizelge 3.2.9: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 98 Çizelge 3.2.10: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 100 Çizelge 3.2.11: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 101 Çizelge 3.2.12: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 103 Çizelge 3.2.13: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 104 Çizelge 3.2.14: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 106 xiv

Çizelge 3.2.15: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 108 Çizelge 3.2.16: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 109 Çizelge 3.2.17: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 110 Çizelge 3.2.18: : Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde > 18 km.s -1 Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 112 Çizelge 3.2.19: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde > 18 km.s -1 Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 114 Çizelge 3.2.20: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde > 18 km.s -1 Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 115 Çizelge 3.2.21: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde > 18 km.s -1 Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 116 Çizelge 3.2.22: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 118 Çizelge 3.2.23: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar 119 Çizelge 3.2.24: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Setler Arası Farklar 120 xv

Çizelge 3.2.25: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Setler Arası Farklar 122 Çizelge 3.3.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar 124 Çizelge 3.3.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerindeki Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar 126 Çizelge 3.3.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerindeki Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar 127 Çizelge 3.3.4: : Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerindeki Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar 128 Çizelge 3.3.5: : Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerindeki Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar 129 Çizelge 3.4.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 0-6,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızında Geçen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 132 Çizelge 3.4.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 7-12,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızında Geçen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 134 Çizelge 3.4.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızında Geçen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 136 Çizelge 3.4.4: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda > 18 km.s -1 Koşu Hızında Geçen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 138 Çizelge 3.4.5: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Birinci Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 140 Çizelge 3.4.6: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların İkinci Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 141 xvi

Çizelge 3.4.7: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Üçüncü Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 143 Çizelge 3.4.8: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 144 Çizelge 3.4.9: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Birinci Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 146 Çizelge 3.4.10: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların İkinci Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 148 Çizelge 3.4.11: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Üçüncü Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 149 Çizelge 3.4.12: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Dördüncü Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 150 Çizelge 3.4.13: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Birinci Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 152 Çizelge 3.4.14: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların İkinci Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 154 Çizelge 3.4.15: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Üçüncü Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 155 Çizelge 3.4.16: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Dördüncü Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 157 xvii

Çizelge 3.4.17: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Birinci Setlerinde > 18 km.s -1 Hızlarda Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 159 Çizelge 3.4.18: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların İkinci Setlerinde > 18 km.s -1 Hızlarda Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 160 Çizelge 3.4.19: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Üçüncü Setlerinde > 18 km.s -1 Hızlarda Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 161 Çizelge 3.4.20: : Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Dördüncü Setlerinde > 18 km.s -1 Hızlarda Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 163 Çizelge 3.5.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 165 Çizelge 3.5.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 167 Çizelge 3.5.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 169 Çizelge 3.5.4: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 171 Çizelge 3.5.5: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 173 Çizelge 3.5.6: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde KAH MAKS ın % < 75 Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 174 xviii

Çizelge 3.5.7: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 176 Çizelge 3.5.8: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 177 Çizelge 3.5.9: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 179 Çizelge 3.5.10: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 181 Çizelge 3.5.11: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 182 Çizelge 3.5.12: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 184 Çizelge 3.5.13: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 186 Çizelge 3.5.14: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 187 Çizelge 3.5.15: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 189 Çizelge 3.5.16: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 190 xix

Çizelge 3.5.17: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 192 Çizelge 3.5.18: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 193 Çizelge 3.5.19: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 195 Çizelge 3.5.20: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar 196 xx

1. GİRİŞ 1.1 Futbolun Fizyolojik Gereksinimleri Futbolcuların antrenman ve maç sırasındaki performanslarını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler arasında oyunun yapısı ve kuralları, oyuncuların taktiksel ve tekniksel beceri düzeleri, oyuncuların oynadıkları lig düzeyleri, oyun tarzları, oynadıkları mevkiler ve çevresel koşullar yer almaktadır ( Reilly, 1996). Oyuncuların fizyolojik gereksinimlerinin bilinmesi; antrenman programlarını hazırlama, enerji ihtiyaçlarını belirleme ve yaralanma risklerini azaltma gibi konularda antrenörlere yardımcı olmaktadır ( O Donoghue ve ark, 2001; Köklü ve ark., 2009). Futbolda oyuncuların fizyolojik gereksinimleri hakkında bilgi sahibi olabilmek için maç analizlerinden faydalanılmaktadır (Bloomfield ve ark., 2007). Yapılan maç analizlerinde elit seviyedeki futbolcuların bir maç sırasında yaklaşık 8.5-13.5 km. ve kaleciler ise 4 km. mesafe kat ettikleri (Çizelge 1.1) ve bazı çalışmalarda profesyonel oyuncuların, profesyonel olmayan oyunculardan daha fazla mesafe kat ettikleri belirtilmektedir (Reilly, 1996 ; Mohr ve ark., 2003; Bangsbo ve ark., 2006 ). Ayrıca oyunun ikinci yarısında birinci yarıya oranla egzersiz şiddetinde ve kat edilen mesafede % 5 10 arasında azalma gözlendiği belirtilmektedir (Mohr ve ark. 2003; Stølen ve ark. 2005). 1

Çizelge 1.1: Farklı Ülke Futbolcularının Maç Sırasında Kat Ettikleri Toplam Mesafeler Kaynak Bangsbo ve ark Osgnach ve ark 2010 Ohashi ve ark 1988 Strudwick ve Reilly 2001 Burgess ve ark 2006 Fernandes ve Caixinha 2003 Barros ve ark 2007 Lig seviyesi /Ülke 1. ve 2.Lig, Danimarka 4 Serie-A, İtalya Milli Takım, Japonya 1. Lig, Japonya Premier Lig, İngiltere 9 9 4 1.Lig, Avustralya 5 1.Lig, Portekiz 1.Lig Brezilya 5 Toplam Mesafe (m) 10,950 9 845 10, 824 Defans Orta saha 10 100 10 500 11,264 11,041 12,075 Forvet 10,100 8,800 10,100 9,900 12,793 14,199 12,958 11,224 10,012 9835 10,537 9,612 Maç içerisinde toplam kat edilen mesafeler kadar, futbolcuların kat edilen mesafenin ne kadarında yüksek şiddetli aktivite gerçekleştirdikleri oldukça önemlidir. Bir maç sırasında elit futbolcuların yüksek şiddetli aktivitelerde ( >15 km/s ) kat ettikleri mesafelerin 2-3 km. civarındayken, sprintte ( > 20 km/s) kat ettikleri mesafeler 600 m civarında olduğu yapılan çalışmalarda belirtilmektedir (Laia ve ark., 2009). Bununla birlikte her bir oyuncu yaklaşık 90 saniyede bir, ortalama 2-4 sn. de sonlanan sprintler gerçekleştirmektedir (Bangsbo ve ark. 1991; Stølen ve ark., 2005). Buna bağlı olarak da bir maç sırasında kat edilen mesafenin % 1-11 ini sprintler oluşturmaktadır (Çizelge 1.2) (Van Gool ve ark., 1988; Bloomfield ve ark., 2007). 2

Çizelge 1.2: Farklı Mevkilerde Oynayan Oyuncuların Bazı Hareketleri Yapılış Yüzdeleri Forvet (19) Orta saha (18) Defans (18) Tümü (55) Durma (%) 5,3±3,5 2,1 ±1,6 6,3 ±2,5 4,6 ±3,2 Yürüme (%) 14,1±3,8 12,±4,2 15,8 ±4,5 14,2 ±4,3 Jog (%) 24,7 ±8,7 28,3±12,0 31,5 ±6,8 28,1 ±9,6 Koşu (%) 11,1±4,5 14,6 ±9,2 7,6±3,6 11,1 ±6,8 Sprint (%) 5,5 ±3,3 6,4±3,1 2,5 ±1,3 4,8±3,2 Sıçrama (%) 8,3±2,8 9,1 ±3,8 12,3 ±6,2 9,9 ±4,7 Yön Değiştirme(%) 9,5 ±1,6 7,9 ±2,1 10,5 ±3,2 9,3 ±2,6 Diğer (%) 21,5 ±7,7 18,8 ±5,6 13,6 ±8,0 18,1 ±7,8 (Bloomfield ve ark., 2007) Ayrıca oyun sırasında her oyuncunun 4-6 sn de sonlanan 1000-1400 adet kısa süreli aktivite gerçekleştirdiği de yapılan çalışmalarda belirtilmektedir (Mohr ve ark., 2003). Yapılan çalışmalarda oyuncuların kat ettikleri mesafeler, yaptıkları hareketler ve hareketlerin yapılış sıklıkları açısından oynadıkları mevkilere göre farklılıklar oluştuğu gözlenmektedir. Örneğin orta saha oyuncularının diğer alan oyuncularından daha fazla mesafe kat ettikleri, forvet oyuncularının ise daha fazla yüksek şiddetli aktivite gerçekleştirdikleri, yürüme ve jog gibi düşük şiddetli aktivitelerde mevkiler arasında bir faklılık olmadığı, orta şiddetli aktiviteleri orta saha oyuncularının daha fazla gerçekleştirdikleri belirtilmektedir (Çizelge 1.3) (Salvo ve ark 2007) 3

Çizelge 1.3: Bir Maç Sırasında Farklı Mevkilerde Oynayan Futbolcuların Farklı Şiddetlerdeki İş Yüklerinde Geçen Toplam Mesafe Mevki 0 11 km/s 11.1 14km/s 14.1 19 km/s 19.1 23 km/s > 23 km/s Defans ortası 7 080 ± 420 m 1 380 ± 232 m 1 257 ± 244 m 397 ± 114 m 215 ± 100 m Bekler 7 012 ± 377 m 1 590 ± 257 m 1 730 ± 262 m 652 ± 179 m 402 ± 165 m Orta saha ortası 7 061 ± 272 m 1 965 ± 288 m 2 116 ± 369 m 627 ± 184 m 248 ± 116 m Açıklar 6 960 ± 601 m 1 743 ± 309 m 1 987 ± 412 m 738 ± 174 m 446 ± 161 m Forvet 6 958 ± 438 m 1 562 ± 295 m 1 683 ± 413 m 621 404 ± ± 161 m 140 m (Salvo ve ark 2007) 1.2 Futbol ve Enerji Sistemleri Futbolculara uygun antrenman programının hazırlanması için enerji sistemlerinin iyi bilinmesi gerekmektedir. Enerji, aerobik ve anaerobik olmak üzere iki yolla sağlanmaktadır. Futbolcular için maç sırasındaki ani hızlanma, sprint, kayarak müdahale ve şut gibi yüksek şiddetli hareketleri için gerekli enerji anaerobik metabolizma tarafından karşılanmaktadır (Holmann, 1981; Bangsbo, 1994b). Aerobik enerji ise hem oyunun süresinin 90 dk olması ve bu süre içerisinde 8.5 ile 14 km arasında mesafe kat edilmesi açısından hem de maç içerisinde gerçekleşen kısa süreli yüksek şiddetli aktivitelerin arka arkaya yorgunluk oluşmadan aynı kalitede yapılabilme için oldukça önemlidir. Bir maça enerji sistemleri açısından baktığımızda oyunda, VO 2maks ın %80 lerine veya daha üzerine, KAH maks ın % 85 i civarına, kan laktat düzeyleri ise ortalama 2-10 mmol.l -1 bireysel farklılıklarla 12 mmol.l -1 seviyelerine çıkabilmektedir ( Bangsbo ve ark., 2006). Ekblom (1986) 4

yaptığı araştırmada bir maç sırasında oyuncuların LA ortalamalarının 7-8 mmol.l -1 arasında olduğunu belirtmiştir. Buna karşılık Bangsbo (1994a) oyuncuların maç sırasında LA düzeylerinin 3-9 mmol.l -1 arasında değiştiğini ve bireysel olarak 10 mmol.l -1 LA düzeyini aşan oyuncuların bulunduğunu ve genel olarak VO 2maks ın %70 ine denk gelen KAH da futbol maçının oynandığını belirtmiştir. Yani bir futbol maçında harcanan enerjinin % 90 ından fazlasının aerobik yolla sağlandığı yapılan çalışmalarda belirtilmektedir. 1.3 Futbol ve Yorgunluk Futbolcuların fiziksel ve fizyolojik özellikleri ile ilgili bir çok çalışma bulunmaktadır. Yaplan çalışmalar elit seviyedeki futbolcuların bir maç sırasında yaklaşık 8.5-13.5 km. ve kaleciler ise 4 km. mesafe kat ettiklerini göstermektedir (Stolen ve ark., 2005). Oyunun yapısına bakıldığında ise futbolcuların bir maç sırasında 4-6 saniyede sonlanan yaklaşık 1350 hareket gerçekleştirmektedirler( Mohr ve ark., 2003b).Yapılan bu yaklaşık 1350 hareketin 220 tanesi yüksek hızda koşuları içermektedir( Mohr ve ark., 2003a). Oyun, kat edilen mesafeler açısından aerobik enerji sistemi, kısa süreli yüksek şiddetli aktiviteler içermesi sebebiylede anaerobik enerji sisteminin önemli olduğu görülmektedir. Sonuç olarak futbolda kısa süreli yüksek şiddetli hareketlerin yorgunluk oluşmadan yapılması önemlidir. Futbolda yorgunluk ile ilgili iki farklı konu tartışılmaktadır. Bunlardan bir tanesi maç içerisinde oluşan geçici yorgunlukken, bir diğeri oyunu sonunda oluşan yorgunluktur. 1.3.1 Maç İçerisinde Oluşan Geçici Yorgunluk Yapılan çalışmalarda futbolcuların oyunun ikici yarısında birinci yarıdan daha az mesafe kat ettiği, sprintte ve yüksek şiddetli aktivitede geçen sürelerde bir azalma olduğu görülmektedir (Mohr ve ark 2003a,b; Bangsbo, 1994). Bu sonuçlar ikinci yarıda ve maçın sonlarına doğru futbolcuların performanslarında bir düşüş olduğunu düşündürmektedir. Yapılan çalışmalarda bir de futbolcuların maç içerisinde geçici yorgunluk yaşadıkları ile ilgili yapılmış çalışmalar bulunmaktadır (Mohr ve ark., 2003a). Mohr ve ark (2003a) 18 elit ve 24 yarı elit futbolcu ile 5

yaptıkları çalışmada 90 dk. lık maçı, beşer dk. lık bölümlere ayırmışlar ve her beş dk. lık bölümünde futbolcuların yüksek şiddetli koşu mesafeleri incelemişlerdir. Her beş dk. da yüksek şiddetli koşuda kat edilen mesafeleri bulduktan sonra sporcuların en fazla mesafe kat ettikleri beş dk., sonrasındaki beş dk. ve maç içindeki beş dk. ların ortalamasını almışlardır. Çalışma sonucunda maç içinde en fazla mesafe kat edilen beş dk. nın sonrasındaki beş dk. lık periyotta maç içi beş dk. ların ortalamasından daha az mesafe kat edildiğini bulmuşlardır (şekil 1.1 ). Bu bulgu, maç içerisinde taktiksel yada fizyolojik sebeplerle oluşan, şiddetli bir egzersiz periyodunun sonrasındaki periyotta performansın düşmesiyle sonuçlanabileceğini göstermektedir. Şekil 1.1: Şekilde elit futbolcuların ve yarı elit futbolcuların beş dk. da yüksek şiddetli koşu mesafeleri gösterilmektedir. * işareti elit futbolcularla yarı elit futbolcular arasında istatistiksel olarak anlamlı farklı olduğunu (p<0,05) gösterirken, + işareti ise ortama 5 dk dan istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu nu göstermektedir (p<0,05). Bununla birlikte bir başka çalışma ilk yarıda yüksek şiddetli koşu periyodu sonrasında yapılan tekrarlı sprint performansının ilk yarı bitiminde yapılan tekrarlı sprint performansından daha düşük olduğunu göstermiştir ( Krustrup ve ark., 2003). 6

Bir maç sırasında ortalama kan laktat değerleri 3-6 mmol.l -1 civarındadır. Bu değer bireysel farklılıklarla 12 mmol.l -1 e kadar çıkabilmektedir (Mohr ve ark., 2005). Yapılan çalışmalarda kasta biriken laktat ve ph değerlerinin maç sırasında 1. ve 2. yarının yüksek şiddetli aktivite periyotlarında dinlenik seviyelerinden 4 kat daha yüksek seviyelere ulaştığı belirtilmektedir (Krustrup ve ark., 2003a). Yani bu şiddetli periyotlar sonrasında kas asidozu belirgin şekilde artmaktadır. Ek olarak şiddetli bir periyot sonrasında kas laktatıyla sprint performansının azalması arasında düşük ama anlamlı bir ilişki bulunmuştur ( r= 0.41) (Krustrup ve ark., 2003a). Bu çalışma sonuçlarına göre maç sırasındaki geçici yorgunluk yüksek kas laktat konsantrasyonu ve/ veya kas asidozu ile yakından ilişkili olabileceği belirtilmektedir. Çünkü Laboratuar ortamında yapılan çalışmalar, yüksek laktat ve düşük ph ın şiddetli kasılmalarda performansı düşürdüğünü göstermiştir (Fitts, 1994). Bir başka çalışmada tükenene kadar yapılan Yo-Yo aralıklı toparlanma testi sırasında yorgunluk noktasından 1.5 dk önce kaydedilen kas laktat ve ph değerleriyle tükendiği zaman kaydedilen değerler arasında bir farklılık gözlenmemiştir (Krustrup ve ark., 2003b). Böylece maç sırasında kas laktat seviyesinin artması ve ph düşmesi yorgunluğun oluşmasına sebep olamayacağı düşünülmektedir. Balsom ve ark., (1992) ise maç sırasında oluşan geçici yorgunluğun artışı kas kreatin fosfat konsantrasyonun düşük seviyede olmasından kaynaklanabilrcrğini belirtmektedir. Çünkü yapılan çalışmalar, kreatin takviyesinin yüksek şiddetli egzersiz performansında artışa sebep olduğunu göstermiştir (Greenhaff ve ark.,1994). Ayrıca yapılan çalışmalar, futbolda şiddetli periyotlar sonrasında kas kreatin fosfatındaki azalma ile sprint performansının bozulması arasında ilişki olduğunu göstermektedir (Krustrup ve ark., 2003a). Kreatin fosfat, bireylerin kas fibrilleri içerisinde önemli ölçüde azalır. Çünkü kreatin fosfat depolarının şiddetli egzersiz sonrasında, yorgunluk noktasında, bireylerin fibrillerinde hemen hemen tükendiği yapılan çalışmalarda kaydedilmiştir (Søderlund ve Hultman, 1991). Ancak Yo-Yo aralıklı toparlanma testi sırasında, testin son aşamasında, kas kreatin fosfatında herhangi bir değişiklik gözlenmemiştir (Krustrup ve ark., 2003a). Bu kreatin fosfatın yüksek şiddetli, aralıklı egzersiz performansı üzerinde potansiyel bir engelleyici olduğuna karşı tartışılmaktadır. Bu bulgulardan yola çıkarak futbolda geçici yorgunluğa yüksek kas laktatının, yüksek kas asidozunun yada düşük kas kreatin fosfatının 7

neden olmadığı söylenebilir (Mohr ve ark., 2005). Yüksek şiddetli egzersizler sırasında yorgunluğun artması kas interstitiumundaki (kas içi dokular arasında) potasyum artışıyla ilişkili olduğu öne sürülmektedir (Nordsborg ve ark., 2003). Kısa süreli yüksek şiddetli egzersizler (yaklaşık 5 dk ) sonrasında intrestitial potasyum konsantrasyonu 12 mmol.l -1 civarına çıkmaktadır (Nielsen ve ark., 2004). Yüksek şiddetli egzersizler sırasında kastaki potasyum kaybının bir kısmı intramuskular ph düşmesiyle açılan sarkolemmada yer alan ATP kanalları boyunca oluşur. Böylece interstitial alanda potasyumun birikmesi anaerobik metabolizmayla yakından ilişkili olabilir (Davies ve ark.,1991). Bu doğrultuda egzersiz sırasında insan bacak kasında interstitial potasyumun birikme oranının da, kas ph ı düştüğü zaman anlamlı bir artış görülmektedir. Böylece futbolcular hücre dışı potasyum birikmesine ve elektriksel uyarılardaki bozukluklara bağlı olarak maç içerisinde geçici yorgunluk yaşayabilirler (Nordsborg ve ark., 2003). 1.3.2 Maç Sonunda Oluşan Yorgunluk Yapılan çalışmalarda gerek elit futbolcularda gerekse yarı elit futbolcularda bir futbol maçının sonlarına doğru yüksek şiddetli aktivite miktarında ve sprintte geçen sürelerde bir azalma olduğu belirtilmektedir ( Şekil 1.2)( Mohr ve ark., 2003a). Şekil 1.2: Şekilde bir futbol maçı sırasında elit futbolcuların ve yarı elit futbolcuların 15 dk dilimler halide yüksek şiddetli koşuda (a) ve sprintte (b) geçirdikleri süreler verilmektedir. * işareti 8

elit futbolcularla yarı elit futbolcular arasında istatistiksel olarak anlamlı fark (p<0,05) olduğunu gösterirken, işareti ise ilk dört 15 dk bölümden istatistiksel olarak farklılığı göstermektedir (p<0,05). Ayrıca $ işareti de maçın ilk 15 dk bölümünden istatistiksel olarak farklılığı göstermektedir (p<0,05). Ayrıca Mohr ve ark. (2003a) yapmış oldukları bu çalışmanın bir başka bulgusu ise futbolcuların % 3 ünün en yüksek şiddetli koşusunu son 15 dk içinde yaparlarken, % 40 ından fazlası ilk 15 dk. içerisinde yaptığıdır ( Şekil 1.3). Bununla birlikte oyuncuların yaklaşık % 40 en düşük şiddetli aktivitelerini son 15 dk bölümde yaptıkları da bu çalışmada belirtilmektedir. Şekil 1.3: Bir maç sırasında en Yüksek Şiddetli aktivitenin ve En düşük Şiddetli aktivitenin yapıldığı 15 dk Bu çalışma, maç son bölümlerinde gerek sprinte gerekse yüksek şiddetli aktivitelerde kat edilen mesafelerde bir azalma olduğunu göstermektedir. Bir başka çalışmada ise alınan kan örnekleri maçın son bölümlerinde kan laktat konsantrasyonunda bir azalma gözlenirken plazma yağ asitlerinde artış olduğunu göstermektedir (Krustrup ve ark., 2003a). Bu eğilim maç sonuna doğru egzersiz şiddetindeki azalmanın ve substrate kullanımındaki değişimin bir sonucudur (Mohr ve ark., 2005). Maç sırasında yağların kullanımındaki bir artış, katekolamin konsantrasyonunun artmasıyla birlikte kas glikojen konsantrasyonun düşmesi sonucunda uyarılmış olmasından kaynaklanabilir (Bongsbo, 1994b). 9

Sonuç olarak bir futbol maçı sırasında yorgunluk maç içerisinde geçici ya da maçın son bölümlerine doğru oluşabilir. Futbolcuların geçici yorgunluk için bu süreci kısaltmaları, maçın son bölümlerinde oluşan yorgunluğun ise geciktirmeleri için aerobik dayanıklılıklarının geliştirilmiş olması oldukça önemlidir. 1.4 Futbolda Aerobik Dayanıklılık Futbol maçı sırasında ortalama egzersiz şiddeti; anaerobik eşiğe yakın ya da maksimum kalp atım hızının % 80-90 ı civarında olduğu ifade edilmektedir. Egzersiz şiddetinin artması kanda ve kasta laktik asit birikmesiyle sonuçlanmaktadır. Kanda ve kasta laktik asitin birikmesi sporcunun yorulmasına sebep olmaktadır. Bu da oyuncuların performansını olumsuz yönde etkileyen bir faktör olarak karşımıza çıkar. Bu süre içerisinde oyuncuların tekrarlanan hareketleri yorgunluk oluşmadan aynı kalitede yapabilmesi, dayanıklılık kapasitelerinin gelişmiş olmasıyla yakından ilişkilidir. Futbolda dayanıklılık kapasitesi üç farklı element tarafından şekillendirilir ve bu üç element VO 2MAKS, Anaerobik Eşik ve Koşu Ekonomisi olarak ifade edilir (Helgerud ve ark., 2001). Dayanıklılığın en önemli fizyolojik kriterlerinden biri olan Maksimal Oksijen Tüketimi (VO 2MAKS ) aerobik dayanıklılığın en iyi göstergesi olarak kabul edilir (Astrand ve ark.,1986). Dayanıklılık aktivitelerinde performans VO 2MAKS ve VO 2MAKS ın yüksek yüzdelerinin kullanımının egzersizde uzun süre sürdürebilmesine bağlıdır. VO 2MAKS iş yükündeki ya da egzersizlere katılan aktif kas kitlesindeki artışla belirli bir maksimal seviyeye ulaşan ve daha fazla artırılamayan O 2 kullanımını ifade eder (Fox,1988). Wagner (1996) tarafından VO 2MAKS, dinamik egzersizlerde büyük kas gruplarının tüketebildiği en yüksek oksijen miktarı olarak tanımlanmıştır. Bangsbo (1994a) yaptığı çalışmada futbolcuların VO 2MAKS ları ile kat ettikleri mesafe arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğunu bildirirken, yapılan çalışmalar futbolcuların VO 2MAKS değerlerinin 48,1 ile 67,8 ml.kg -1.dk -1 arasında değiştiğini göstermektedir (Çizelge 1.4 ). Futbolcularda dayanıklılık sadece VO 2MAKS bağlı değildir. Yüksek laktik asit üretimi ve birikimine bağlı olarak yorgunluk ortaya çıkmadan yüksek VO 2MAKS 10

değerlerinde egzersiz şiddetinde efor harcayabilmek de önem taşımaktadır. Maksimal oksijen tüketimine göre relatif egzersiz şiddeti yükseldikçe anaerobik enerji yolunun katılım payı daha yüksek olacak ve laktik asit artacaktır. Laktik asidin kandaki düzeyinin belirli bir konsantrasyonun üzerine çıktığı nokta (4 mmol.l -1 ) anaerobik eşik olarak adlandırılırken Helgerud ve ark., (1990) tarafından dinamik olarak çalışan büyük kas gruplarında laktatın aynı anda üretildiği ve uzaklaştırıldığı en yüksek egzersiz şiddeti, kalp atım hızı ya da oksijen tüketimi olarak tanımlanmaktadır. Oyun içerisindeki kısa süreli yüksek şiddetli hareketlerin aynı kalitede tekrarlanabilmesi, hareketler sırasında tükenen anaerobik enerji kaynaklarının aerobik enerji kaynakları kullanılarak yenilenmesine bağlıdır( Helgerud ve ark., 2001). Bu da oyuncuların anaerobik eşikten daha düşük bir şiddete geçirdikleri zamanla yakından ilişkilidir( Hoff ve Helgerud, 2004). Anaerobik eşik, VO 2MAKS ın % 82-85 i ve Maksimum kalp atım hızının (KAH MAKS ) %87-90 ı arasına karşılık gelmektedir ( Helgerud ve ark., 2001). Ayrıca anaerobik eşik artan egzersiz şiddetlerinde kan laktat seviyesinin 4 mmol.l -1 e ulaştığı koşu hızı olarak da tanımlanmaktadır (Bangsbo, 1994). Futbol gibi dayanıklılığın önemli olduğu sporlarda dayanıklılık performansının belirlenmesinde anaerobik eşik noktası, VO 2MAKS tan daha kullanışlı bir göstergedir Edwards ve ark., 2003). Buna örnek olarak McMilan ve ark.(2005) sezon öncesi anaerobik eşik koşu hızı belirlendikten sonra yapılan antrenmanların, müsabaka dönemi başlangıcında anaerobik eşik koşu hızında gelişimle sonuçlandığını ve ulaşılan eşik koşu hızında müsabaka dönemi içerisinde istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş olmadığını belirtmişlerdir. Koşu ekonomisi ise submaksimal bir egzersiz şiddetinde harcanan oksijen miktarı olarak tanımlanır (Helgerud ve ark., 1990). Aynı VO 2MAKS a sahip antrenmanlı bireyler ile antrenmansız bireyler arasında %20 lik bir koşu ekonomisi farklılığı olabilmektedir (Helgerud ve ark., 1990). Koşu ekonomisi farklılıklarının sebebi tam olarak bilinmemekle beraber anatomik yapı, mekaniksel beceri ve sinir kas uyumu becerisi ve elastik enerji depolarının etkilediği düşünülmektedir (Pate ve Kriska, 1984). 11

Futbolculardan maç sırasında uzun süre yüksek şiddetli aktivite yapabilmeleri beklenmektedir. Ancak çalışmalar bu beklentinin aksine maç sırasında oyuncuların daha fazla düşük şiddetli aktiviteler gerçekleştirdiklerini göstermektedir. Bu gözlem bize maç içerisinde oyuncuların aktivite seviyelerindeki düşüşü ifade etmektedir. Yüksek VO 2MAKS a sahip oyuncuların, maç sırasında sprint gibi yüksek şiddetli aktiviteleri gerçekleştirebilmeleri için yeterli glikojen depolarına sahip oldukları bilinmektedir. Bununla birlikte bu tarz aktiviteler arasında toparlanma süreleri de daha kısadır (Hoff, 2005). Çizelge 1.4: Farklı Ülke Futbolcularının VO 2MAKS Değerleri Yaş Ölçüm Grubu Maksimal Oksijen Tüketimi (ml.kg -1. dk -1 ) Anaerobik Eşik (ml.kg -1.min -1 ) Ölçüm yeri Tiryaki ve ark. 1996 6 Helgerud ve ark.2001 Dupond ve ark. 2004 2 Santos-Silva ve ark.2007 1 Metaxas ve ark. 2005 5 Ślıwowskı ve ark 2007 2 Hoff ve ark 2002 Chamari ve ark 2005 8 Bangsbo ve Lindquist, 1992 Esposito ve ark. 2004 2 Impellizzeri ve ark 2006 5 4 18-30 arası Türk Elit Futbolcu 51,6±3,1 Saha 18,1±0,8 Norveçli Elit gençler 58,1±4,5 47,8±5,3 Laboratuar 20,2 ± 0,7 Fransız Profesyonel Futbolcu 60,1±3,4 Laboratuar 18,6 ± 0,9 Brezilyalı Elit Genç 54,5 ± 3,9 Laboratuar 18,1 ±1,0 17,6± 0,7 22,2± 3,3 14±0,4 22,3±1,0 24,9±1,3 25,3 ±1,2 Yunanistanlı Elit Futbolcu Polonyalı Genç Futbolcu Norveçli Profesyonel Futbolcu Norveçli Genç Futbolcu Danimarkalı Profesyonel Futbolcu Danimarkalı Profesyonel Futbolcu İtalyan Amatör Futbolcu 63,6 ± 4,6 Laboratuar 62,7 ± 3,8 Saha 56,7 ± 2,5 Saha 67,8± 7,6 50,9 ± 4,0 Laboratuar 65,3 ± 5,0 57,3 ± 4,3 Laboratuar 60,4±1,1 Laboratuar 61,2±1,6 Laboratuar 51,7±2,4 Laboratuar 48,1±2,1 Saha 17,2 ± 0,8 Genç Futbolcu 55,6 ± 3,4 45,1 ± 3,8 Laboratuar 17,2 ± 0,8 Genç Futbolcu 57,7 ± 4,2 47,3 ± 4,9 Laboratuar 12

1.5 Futbolda Dayanıklılık Testleri Futbolcuların dayanıklılık kapasitelerini değerlendirmek için geliştirilmiş birçok saha ve laboratuar testi bulunmaktadır. 1.5.1 Laboratuar Testleri Laboratuar testlerinin içsel geçerliliği yüksektir ( hava sıcaklığı nem gibi bir çok değişken kontrol altına alınabilir) ancak dışsal geçerliliği düşüktür. Laboratuar testlerinde sporcuların dayanıklılık kapasitelerini belirlemede, aerobik metabolizmanın ve gücün göstergesi olan, maksimal oksijen tüketiminin ölçülmesi yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Sporcuların aerobik güçleri değerlendirilirken, testlerin oyun içerisinde yapılan hareket özelliklerini taşıması önemlidir. Bu sebeple, futbolculara laboratuar ortamında yapılan VO 2MAKS testlerinde bisiklet ergometresi yerine koşu bandının kullanılması daha uygundur. Ayrıca yapılan çalışmalarda sporcuların bisiklet ergometresinde yapılan testlere, koşu bandı protokollerine göre daha düşük VO 2MAKS cevapları verdikleri bilinmektedir (Stølen ve ark., 2005; Svenson ve Drust, 2005). VO 2MAKS belirlemek için laboratuar ortamında, koşu bandı üzerinde standartlaştırılmış aralıksız ve aralıklı test protokolleri bulunmaktadır. Test sonucunda VO 2MAKS a ulaşıldığını anlamadaki temel kriter VO 2 de platonun oluşmasıdır. VO 2 de belirgin bir plato gözlenemez ise ikincil derece kriterlerden üç tanesinin gerçekleşmesi beklenir. İkincil dereceden kriterler: Solunum değişim oranın (RER) 1,15 in üzerine çıkması, kan laktat konsantrasyonunun 8 mmol.l -1 ün üzerine çıkması, maksimum kalp atımının % 90 ının üzerine çıkması ve borg skalasının 18 üzerinde olmasıdır. Koşu bandında aralıksız koşu bandı testi sonucunda elde edilen VO 2MAKS değeri, aralıklı yapılan sahada testi sonucunda elde edilen VO 2MAKS değerinden daha yüksektir ( Metaxas ve ark., 2005). 1.5.2 Saha Testleri Saha testlerinde dış etkenlerin ve çevrenin kontrolü çok mümkün değildir. Ancak saha testlerinin, oyunun oynandığı yer olan sahada yapılması ve müsabakayla benzer koşulların oluşması sebebiyle oyuncuların performansları hakkında daha doğru bilgi vereceği düşünülmektedir. 13

1.5.2.1 Yo-Yo Aralıklı Toparlanma Testleri: Yo-Yo 1 Aralıklı Toparlanma Testi (Yo-Yo AT1) 2 x 20 m lik bir alanda başlangıç, dönüş ve bitiş çizgileri arasında 10 km.s -1 koşu hızıyla başlayan sinyal cihazından gelen bip sesine göre de koşu hızının kademeli olarak arttığı tekrarlı koşulardan oluşan bir dayanıklılık testidir. Her 40m lik koşu sonrasında 10 ar saniyelik, 2x5m den oluşan aktif toparlanma alanı bulunmaktadır ( şekil 1.4) ( Stolen ve ark., 2005). Test 10 km.s -1 hızda 1 tur, 11 km.s -1 hızda 1 tur, 12-13 km.s -1 hızda 1 er tur, 13.5 km.s -1 hızda 3 tur, 14 km.s -1 hızda 4 tur, 14.5 km.s -1 hızda 8 tur ve 0.5 km.s -1 artışlarla 19.5 km/s hıza kadar 8 er tur şeklinde yapılmaktadır. Test, kişi tükenme noktasına gelene kadar veya ardı ardına üç sinyal sesini kaçırması durumunda sonlandırılmaktadır (Krustrup ve ark., 2003) Yo-Yo 2 Aralıklı Toparlanma Testinde (Yo-Yo AT2) ise 13 kmh da başlar ve koşu hızı kademeli olarak artar (Krustrup ve ark., 2006).. 5 m 20 m Şekil 1.4: Yo-Yo aralıklı toparlanma testleri Yo-Yo Aralıklı Toparlanma Testi içerisinde futbola özgü hareketleri içermesi ve saha testi olması açısından önemlidir. Yapılan çalışmalarda Yo-Yo 1 Aralıklı Toparlanma Testi sonucu elde edilen VO 2MAKS değeri ile koşu bandı testi arasında r = 0,70 lik bir ilişki bulunurken, Yo-Yo 2 Aralıklı Toparlanma Testi sonucu elde edilen VO 2MAKS değeri ile koşu bandı testi arasında r = 0,58 lik bir ilişki bulunmuştur (Bangsbo ve ark., 2008). Testleri süre açısından karşılaştırıldığında antrenmanlı futbolcularda Yo-Yo AT1 testi yaklaşık 10 20 dk. arasında sonlanırken, Yo-Yo AT2 testi 5-15 dk. arasında sonlanmaktadır. Futbolcu seviyelerine göre Yo- Yo AT1 ve Yo-Yo AT2 testleri sonucunda kat ettikleri mesafelere bakıldığında üst düzey elit futbolcular Yo-Yo AT1 testinde ortalama 2420m. ve amatör futbolcular 1810 m. kat ederken Yo-Yo AT2 testinde üst düzey elit futbolcular ortalama 1260 m ve amatör futbolcular 750m mesafe kat etmektedirler ( Şekil 1.5). 14

2500 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 700 500 Milli Takım Futbolcusu Elit Futbolcu Orta Düzey Futbolcu Amatör Futbolcu Yo-Yo AT1 Yo-Yo AT2 Şekil 1.5: Farklı seviyelerdeki futbolcuların Yo-Yo AT1 ve Yo-Yo AT2 testleri ettikleri ortalama mesafeler (Bangsbo ve ark., 2008). sonucunda kat 1.5.2.2 20 Metre Mekik Koşusu Testi Bu test 8.5 km.s -1 (9 sn) la başlayan ve her 1 dakikada koşu hızının 0.5 km.s -1 arttığı, 20 metrelik mesafenin gidiş-dönüş olarak koşulduğu bir testtir (Şekil 1.6). Test 23 seviyeden oluşmaktadır. Her mekiğin sonunda 20 m çizgisinin üzerine veya ötesine ayağını koymalıdır. Sporcu 2 veya 3 defa üst üste mekiği yakalamayı başaramazsa test sonlanır. Seviye ve mekik sayısı not edilir (Leger ve Lambert, 1982; Leger ve ark., 1988; Svensson ve Drust 2004; Cooper ve ark., 2005). Bu test sonucu elde edilen tahmini VO 2MAKS ile koşu bandında direkt ölçülmüş VO 2MAKS arasında istatistiksel olarak yüksek ilişki (r=0,92) vardır (Ramsbottom ve ark., 1988). Bu yüksek ilişki, bir alan testi olması açısından önemlidir. Böylece sporcuların sezon içerisindeki VO 2MAKS değişimleri, 20 metre mekik koşusu testi yapılarak takip edilebilir. Ancak bu testte tahminle belirlenen VO 2MAKS ± % 15 lik bir yanılma payının olabileceği de göz ardı edilmemelidir (Stolen ve ark., 2005). 15

Şekil 1.6: 20 metre mekik koşusu testi 1.5.2.3 Loughborough Aralıklı Mekik Koşu Testi Test iki bölümden oluşmaktadır. 1. bölüm 3x20m yürüme, 1x20m maksimal hız, 4 s aktif dinlenme, 3x20m VO 2MAKS ın % 55 inde koşu, 3x20m VO 2MAKS ın % 95 inde koşuyu içeren toplam 5 bloktan oluşmaktadır. Her bloğun arasında 3 er dk. lık aktif dinlenme aralıkları bulunmaktadır. 2. bölüm ise yaklaşık 10 dk sürmektedir. Bu bölüm arka arkaya 20m. lik VO 2MAKS ın % 55 inde koşu ve VO 2MAKS ın % 95 inde koşuyu içerir. Test sırasında bulunan 3 er dk aralarda sporculardan venöz kan örnekleri alınır. Bu test bir maç içerisindeki aktivitelerle yakından ilişkilidir. Test sırasında yaklaşık 12,4 km mesafe kat edilmektedir. Test Laktik asit ortalamaları 1.bölüm için 5,7 ± 0,9 ve 2.bölüm için 6,2 ± 1,0 mmol.l - 1 dir. Test sırasında yaklaşık 55-60 sprint ve dönüş gerçekleştirilmektedir ve bu da yapılan maç analizleriyle benzerlik göstermektedir (Nicolas ve ark 2000). 1.5.2.4 Hoff Test Hoff test içerisinde topla yapılan dribligler, sıçramalar, yön değiştirmeli koşular ve sprintler bulunan futbola özgü bir saha testidir. Test topla yapılan dribliglerle başlar. Daha sonra 30 cm yüksekliğindeki engellerin üzerinden geçtikten sonra her birinin arası 25,5m. olan sırasıyla 1,2,3,4,5 ve 6 numaralı hunilerden geçer. Sonra 7.ve 8. hunilerin arasında geri geri koşar. Testte her tur yaklaşık 290m. dir 16

(Şekil 1.7). Testin amacı 10 dk. süre içerisinde en fazla mesafeye ulaşmaktır. Testte kat edilen mesafe ile VO 2 MAKS arasında 0,96 lık bir ilişki vardır ( Hoff ve ark., 2002 ; Chamari ve ark., 2005). Şekil 1.7 : Hoff Test 1.6 Futbolda Aerobik Antrenmanın Bileşenleri Aerobik antrenmanın için üç bileşeni bulunmaktadır: toparlanma antrenmanı, düşük şiddetli aerobik antrenman ve yüksek şiddetli aerobik antrenmanı (Çizelge 1.5). Bu antrenmanlar antrenörlerin amaçları doğrultusunda kullanılır (Bangsbo, 1994). 17

Çizelge 1.5: Aerobik Antrenmanların Bileşenleri KAH MAKS % Kalp Atım Hızı KAH Atım/ dk Oksijen Tüketimi % VO 2MAKS Ortalama Aralık Ortalama a Aralık a Ortalama Aralık Toparlanma Antrenmanı 65 40 80 130 80 160 55 20 70 Düşük Şiddetli Aerobik 80 65 90 160 130-180 70 55 85 Antrenman Yüksek Şiddetli Aerobik 90 80 100 180 160-200 85 70 100 Antrenman a KAH MAKS 200 olursa (Bangsbo,1994) Helgerud ve ark (2007) farklı şiddetlerde ve farklı yöntemlerle yapılan antrenmanların aerobik dayanıklılık üzerine etkisine baktıkları çalışmada dört farklı gruba sekiz hafta süre ile haftada üç antrenman yaptırmışlardır. Antrenman gruplarını: Düşük şiddetli koşu antrenman grubu ( KAH MAKS ın % 70 inde 45 dk koşu); Anaerobik eşik koşu antrenman grubu (KAH MAKS ın % 85 inde 25 dk koşu ) ; 15x15 interval grubu ( 15 sn. KAH MAKS ın % 90-95 inde koşu sonrasında 15 sn. aktif dinlenmelerin olduğu toplam 47 tekrar ) ; 4x4 dk interval grubu (4 dk. KAH MAKS ın %90-95 inde koşu sonrasında 3 dk. KAH MAKS ın %70 inde aktif dinlenmelerin olduğu toplam 4 tekrar) şeklinde oluşturdukları çalışma sonucunda yüksek şiddetli aerobik antrenmanların VO 2MAKS ve strok volüm üzerinde % 5 den daha fazla bir artışla sonuçlandığını, anaerobik koşu antrenmanı grubunda % 5 in altında ve son olarak düşük şiddetli koşu grubundaysa negatif yönde sonuçlandığını belirtmişlerdir ( Şekil 1.8). 18

Şekil 1.8.: Farklı şiddetlerde ve farklı yöntemlerle yapılan antrenmanların ön test ve son test sonuçları arasındaki yüzde değişimi (Helgerud ve ark., 2007) 1.6.1. Toparlanma Antrenmanı Toparlanma antrenmanı KAH MAKS ın % 40 80 aralığında yapılan antrenmanlardır. Toparlanma antrenmanları, jog veya düşük şiddetli koşuları içerir. Bu tarz antrenmanlar maçtan sonra, maçtan bir gün sonra veya zorlu bir antrenmandan sonraki gün futbolcunun normale dönmesine yardımcı olması için yapılabilir. Toparlanma antrenmanları ayrıca futbolculunun aşırı antrenman durumu olarak bilinen ve sürantrene ile sonuçlanan periyoda girmesi engellemek için kullanılabilir (Bangsbo, 1994). 1.6.2 Düşük Şiddetli Aerobik Antrenman Düşük şiddetli aerobik antrenmanı KAH MAKS ın % 65 90 aralığında yapılan antrenmanlardır. Düşük şiddetli aerobik antrenmanlar, kasta oksidatif potansiyeli ve kapilarizasyonu arttırmak amacıyla kullanılır. Bu şekilde substrat kullanımı uygun hale gelir ve böylece futbolcuların dayanıklılık kapasitesinde bir gelişim sağlanır (Bangsbo, 1994). 1.6.3 Yüksek Şiddetli Aerobik Antrenman Yüksek şiddetli aerobik antrenmanlar sporcuların VO 2MAKS larını geliştirmek için kullanılan antrenmanlardır (Bangsbo, 1994).Bu tarz antrenmanlar, 19

KAH MAKS ın % 80-100 aralığında, anaerobik eşiğin üzerinde, yapılmaktadır. Yüksek şiddetli aerobik antrenmanları kasta ve özellikle kanda laktat birikimini artırdığı için uzun süre aralık vermeksizin yapabilmek çok mümkün değildir (Hoff, 2002; Hill- Haas ve ark., 2007). Bu sebeple bu tarz antrenmanlar setlere bölünerek ve dinlenme aralıkları konularak yapılır. Kısa süreli yüksek şiddetli yapılan antrenmanlar, uzun süreli düşük şiddetli koşularla karşılaştırıldığında VO 2MAKS ı geliştirdiği ve yorgunluk oluşumunu geciktirdiğiyle ilgili çalışma sonuçları bulunmaktadır ( Billat, 1996). Balsom ve ark (1993) yapmış oldukları çalışma, kısa süreli yüksek şiddetli aktivitelerin laktat üretimini sınırladığı ve aralıklı egzersiz sırasında kreatin fosfat metabolizmasını arttırdığını göstermiştir. Bu tarz antrenmanlarda kreatin fosfat (Dellal ve ark., 2008) ve kas glikojeni (Bishop ve ark., 2002) enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır. Yüksek şiddetli antrenmanlar topsuz ve topla yapılan olmak üzere iki farklı grupta toplanmaktadır. 1.6.3.1 Topsuz Yapılan Yüksek Şiddetli Antrenmanlar Birçok futbol takımı, oyuncuların dayanıklılık performansını geliştirmek için topsuz yapılan yüksek şiddetli koşu antrenmanlarını kullanmaktadır. Bu tarz antrenmanlar, kısa ve uzun süreli, yüksek şiddetli ve aralarda düşük şiddetli egzersizlerin ya da dinlenmelerin bulunduğu tekrarları içerir ( Billat, 2001). KAH MAKS ın %90-95 inde 3-8 dk. arasında yapılan bu antrenmanların dayanıklılık kapasitesinin geliştirdiği belirtilmektedir (Hoff ve Helgerud, 2004). Helgerud ve ark (2001) sezon öncesi hazırlık döneminde 8 hafta, haftada 2 gün yapılan inteval antrenman yaptırmıştır. Antrenmanın içeriği futbolcuların KAH MAKS ın %90-95 ine karşılık gelen koşu hızında 4 set 4 dk. koşu ve koşuların arasında %50-60 ına karşılık gelen koşu hızında 3 dk düşük tempo koşudan oluşmaktadır. Sekiz hafta sonucunda sporcuların VO 2 pik lerinde % 10,8 lik, anaerobik eşiklerinde % 16,0 ve son olarak da koşu ekonomilerinde % 6,7 lik bir gelişim gözlendiği belirtilmiştir. Ayrıca yapılan antrenmanların sonucunda futbolcuların maç içerisindeki sprintlerinin sayısında % 20, maç içerisinde ortalama iş yükünde top ile yapılan hareketlerin sayısında % 24 ve maç içerisinde kat edilen toplam mesafede de % 20 artış gözlendiği belirtilmiştir. Helgerud ve ark., (2007) yapmış oldukları çalışmada KAH MAKS ın %90-95 inde 8 hafta ve haftada 3 gün yapılan topsuz yapılan yüksek şiddetli antrenmanın koşu 20

ekonomisinde %11,7; anaerobik eşikte %9.6 ve VO 2MAKS ta %7,2 bir gelişim sağladığını ifade etmişlerdir. Ayrıca Dupont ve ark., (2004) futbol sezonu içerisinde 10 hafta, teknik ve taktik antrenmanlarla birlikte haftada 2 gün topsuz yapılan yüksek şiddetli aerobik interval antrenman programının 22 profesyonel futbolcunun koşu performansı üzerisindeki etkisini incelemişlerdir. Çalışmada futbolcular 1 hafta maksimal aerobik sprint zamanlarının %120 sinde 15 sn dinlenme ve 15 sn çalışmadan oluşan toplam 12 15 adet sprint antrenmanı, 2. haftada ise 30 sn aralıklarla 12-15 adet maksimal 40 m sprint koşusu olacak şeklinde toplam 10 hafta antrenman yapmışlardır. Çalışma sonucunda yüksek şiddetli aerobik interval antrenman programının maksimal aerobik hızında % 8,1 ± 3,1 lik. bir artış ve 40 m sprint zamanlarında % -3,5 ± 1,5 lik bir gelişim sağladığı gözlenmiştir. 1.6.3.2 Topla Yapılan Dayanıklılık Antrenmanları Futbolcuların fiziksel ve fizyolojik gelişimleri futbol performanslarının tanımlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda futbolcuların aerobik kapasitelerini geliştirmek oldukça önemlidir (Helgerud ve ark., 2001). Antrenman programlarının kondisyonel amacı, futbolcuların maç sırasında arka arkaya gerçekleştirdikleri yüksek şiddetli aktiviteleri yorgunluk oluşmadan yapabilmesini sağlamaktır (Little, 2009). Bu tarz antrenmanlar genellikle geleneksel koşu antrenmanları ile yapılırken, topla yapılan antrenmanlarla da geliştirilebileceği ile ilgili birçok çalışma bulunmaktadır (Little ve Williams, 2006; Little ve Williams, 2007; Rampinini ve ark., 2007 ). Futbolda aerobik dayanıklılığı geliştirmek için top ile yapılan antrenmanlardan en çok kullanılanı küçük alan oyunlarıdır. Ayrıca küçük alan oyunlarıyla birlikte aerobik dayanıklılığı geliştirmek için içerisinde dönüşler, pas verme, şut atma, top sürme gibi futbola özgü hareketlerin bulunduğu bazı testler ve antrenman alıştırmaları da kullanılmaktadır (Stone ve Kilding, 2009). Aerobik dayanıklılık gelişimi için topla yapılan testler veya antrenmanların kullanımıyla ilgili bir çok çalışma sonucu bulunmaktadır (Hoff ve ark., 2002; Chamari ve ark., 2005; McMilan ve ark., 2005; Sporis ve ark., 2008). Bu çalışmalardan bir tanesinde Hoff ve ark., (2002) top sürme ve 5x5 küçük alan oyunu antrenmanlarının aerobik interval antrenman için uygun olup olmadığını ve topla yapılan antrenmanlarda egzersiz şiddetini gözlemede KAH ölçümünün geçerli bir ölçüm olup olmadığını test 21

etmişlerdir. Çalışma sonucunda 5x5 küçük alan oyunu sırasındaki egzersiz şiddetinin KAH MAKS ın % 91,3 üne ya da VO 2MAKS ın %84,5 ine karşılık gelirken, Hoff test sırasında ise egzersiz şiddetinin KAH MAKS ın % 93,5 ve VO 2MAKS ın % 91,7 ine karşılık geldiğini belirtmişlerdir. Bir başka çalışmada ise Chamari ve ark., (2005) 14 yaş grubu futbolculara, 8 haftalık KAH MAKS ın % 90-95 karşılık gelen KAH da haftada iki gün yapılan Hoff test ve Küçük alan oyunlarından oluşan antrenman programının sporcuların VO 2MAKS larında ve Hoff testte kat ettikleri mesafede bir artış sağlayıp sağlamadığını araştırmışlardır. Sekiz haftalık antrenman programının sonucunda futbolcuların Hoff test koşu mesafelerinde % 9,6 lık, VO 2MAKS larında %12 lik ve Koşu ekonomisinde de % 10 luk gelişim sağladığı bulunmuştur. Diğer bir çalışmada McMilan ve ark., (2005) profesyonel genç futbolcularda 10 hafta Hoff test kullanılarak yapılan yüksek şiddetli aerobik antrenman programının fiziksel ve fizyolojik adaptasyonlarını incelemişlerdir. 10 hafta sonucunda genç futbolcuların VO 2MAKS ları 63,4 ±5.6 ml. kg -1 dk -1 dan 69,8±6,6 ml. kg -1 dk -1 ya yükselirken, skuat sıçramaları 37,7 ±6.2 cm. den 40,3 ±6.1 cm ve aktif sıçramaları da 52,0 ±4,0 cm den 53,4±4,2) cm ye yükselmiştir. Bununla birlikte 10 hafta sonucunda sporcuların vücut ağırlıklarında, koşu ekonomilerinde, kuvvet gelişim oranlarında ve 10 m sprint zamanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir gelişim gözlenmediği belirtilmiştir. Sporis ve ark. (2008) ise içerisinde futbola özgü hareketlerin bulunduğu bir deneysel kondisyon antrenman programının (şekil 1.9) geleneksel uzun mesafe koşu antrenmanlarına göre VO 2MAKS ve koşu performansında daha iyi bir gelişime sebep olup olmadığını test etmişlerdir. 13 hafta, haftada 3 gün yapılan deneysel antrenman programı KAH MAKS ın % 90-95 ine karşılık gelen KAH ında 3 set topla yapılan hareketlerden oluşmaktadır ve setler arasında KAH MAKS ın % 55-65 ine karşılık gelen KAH ında aktif dinlenmeler bulunmaktadır. Antrenman programının 6. ve 13. haftasında yapılan ölçümler sonucunda deneysel antrenman programının 200, 400, 800, 1200 ve 2400 m koşu performanslarında ve VO 2MAKS larında istatistiksel olarak anlamlı bir gelişim sağladığını ve bu yeni antrenman programının futbolcuların koşu performanslarını ve VO 2MAKS larını geliştirmek için uygun bir yöntem olduğunu belirtilmiştir. 22

Şekil 1.9: Deneysel antrenman programı, antrenman programı 3x20m,3x40m, 3x60m koşu ve topla yapılan hareketler den oluşmaktadır (1 set). Koşu yönü her set sonunda saat yönünde ve saat yönünün tersine olarak değişmektedir. A köşesine gelen futbolcu pas verip geri dönüş, B köşesine gelen futbolcu çift pas ve C köşesine gelen futbolcu ise kaleye şut atma görevlerini yerine getirir. Set içi 2dk, Setler arası 3 dk aktif dinlenme (KAH maks ın % 55-65 inde ). Oyuncular dinlenme aralıklarında teknik alıştırmalar yaparlar. 1. alıştırmada ayak içi ile pas, 2. alıştırmada göğüs ile pas ve 3. alıştırmada ise oyuncuların kafa ile pas vermeleri gerekmektedir. Topla ve topsuz yapılan dayanıklılık antrenmanlarının çeşitli avantajları bulunmaktadır (Little, 2009)( Çizelge 1.6). Örneğin Topla yapılan dayanıklılık antrenmanları futbola özgü olması ve içerisinde futbolcuların daha konsantre olmalarını sağlayacak futbol topunun bulunması gibi bir avantaja sahipken topsuz yapılan koşu antrenmanlarının egzersiz şiddetini basitçe takip etmek gibi bir avantaja sahiptir. 23

Çizelge 1.6: Top ile Yapılan Dayanıklılık Antrenmanı ve Koşu Antrenmanlarının Avantajları Topla yapılan antrenmanlar Oyuncuların motivasyonunu attırır Hareket antrenmanı verimini arttırır Taktiksel farkındalığı arttırır Teknik beceriyi geliştirir Antrenman zamanını ve fiziksel yükü uygun biçimde kullanmaya olanak sağlar Yaralanma riskini azaltır Koşu antrenmanları Basitçe kontrol edilebilir Objektif olarak gözlenebilir Oyuncular arasında karşılaştırma yapmaya olanak sağlar Oyuncuların içsel motivasyon ve karakter kazanmalarına yardımcı olur (Little, 2009) Her iki antrenmanın ayrıca dezavantajları bulunmaktadır (Little, 2009) ( Çizelge 1.7). Örneğin Topla yapılan dayanıklılık antrenmanlarında iş yükünün kontrol edilmesinin zor olması gibi bir dezavantaja sahipken topsuz yapılan koşu antrenmanlarının içinde oyunla ilgili hareketlerin az olması gibi bir dezavantaja sahiptir. 24

Çizelge 1.7: Topla Yapılan Antrenmanların ve Koşu Antrenmanlarının Dezavantajları Topla yapılan antrenmanlar İş yükünün kontrol edilmesinin zor olması Optimal antrenman yapısını organize etmenin zor olması Darbe yaralanma riskinin fazlalığı Belli bir tekniksel beceri gerektirmesi Koşu antrenmanları İçinde oyunla ilgili hareketlerin azdır Oyuncuların tekniksel becerilerinin gelişmesine olanak sağlamamaktadır Oyun temelli taktiksel gelişime olanak sağlamamaktadır Oyuncuların topsuz koşulardan hoşlanmaması (Little, 2009) Futbolcuların dayanıklılık kapasitelerini geliştirmek için topla yapılan antrenmanlardan en çok kullanılanı küçük alan oyunlarıdır. Küçük alan oyunları geçmiş yıllarda sadece sporcuların tekniksel ve taktiksel gelişimi için kullanılırken son yıllarda 15 yaş üstü futbolcularda dayanıklılık kapasitesinin gelişimi için kullanılmaktadır. Küçük alan oyunları pas verme, baskı altında top kontrolü, çabuk karar verme, yön değiştirmeli koşular, topla dribling yapma, şut atma gibi maç içerisinde yapılan hareketleri içerir. 25

1.6.3.2.1 Topla Yapılan Antrenmanlar Sırasında Oluşan İş Yükleri Antrenmanlar sırasında oluşan iş yüklerinin gelişmesi istenilen özellik bakımından uygun olması önemlidir. Bu sebeple antrenmanlar sırasında verilen fizyolojik cevapların antrenörler tarafından takip ediliyor olması gerekmektedir (Rampinini ve ark., 2007). Aerobik dayanıklılık antrenmanlarında genellikle fizyolojik cevap olarak KAH takip edilmektedir. Ancak topla yapılan antrenmanların KAH takibi biraz zor olmaktadır. Oyuncuların sabit bir koşu hızında koşmamaları, oyunlar sırasında topun oyun alanı dışına çıkması, topun olmadığı alanda futbolcunun beklemesi gibi bazı faktörler futbolcuların KAH larında iniş veya çıkışlara sebep olmaktadır ( Çizelge 1.8 ) (Little, 2009). 26

Çizelge 1.8: Topla Yapılan Dayanıklılık Antrenmanları İçin Uygun Antrenman Yükleri Antrenman Tipi Anaerobik Eşik %KAH AZD Laktat (mmol.l -1 ) Uygun Antrenman Yükü Uygun Küçük Alan Oyunu Şiddet Süre Toplam İş(dk) Tekrar Süresi Tekrar Sayısı Oldukça 80-90 3-6 30-60 30-60 1-8 < 1 dk Zor Dinlenme Oyun Süresi 5x5 6x6 7x7 8x8 0.5-1 VO2MAKS 90-95 Stresli 6-12 12-35 3-6 4-8 dinlenme oran 3x3 4x4 20sn den Anaerobik >85 Maksimal >10 4-16 3 dk kadar 2-4 sette 4-8 1-4 dinlenme oranı 2x2 3x3 baskılı AZD: Algılanan Zorluk Derecesi (Little, 2009) 27

Bu sebeplerden dolayı antrenörlerin oyunları planlarken amaca göre oyun alanı etrafına toplar yerleştirmesi, topsuz alanda kalan oyuncuyu uyarması ve oyun kurallarında çeşitli değişiklikler yapılması gibi konulara dikkat etmesi gerekmektedir (Rampinini ve ark., 2007). Bu etmenlerin dışında oyun alanı büyüklüğü, oyuncu sayısı, oyunun süresi, set sayıları, setler arasında dinlenme süreleri ve oyunların kalecili ya da kalecisiz oynanması da, oyunlar sırasında oluşan iş yükünü olumlu yada olumsuz olarak etkilemektedir(little, 2009). Oyun alanının büyüklük olması futbolcuların kat ettikleri mesafelerin artmasına ve buna bağlı olarak egzersiz şiddetinin artmasına sebep olmaktadır. Topla yapılan dayanıklılık antrenmanları için uygun oyun alanları Çizelge 1.9 da verilmiştir (Little, 2009). Ayrıca oyuncu sayısının azalması futbolcuların oyun içerisinde topla buluşma sayınsının ve egzersiz şiddetinin artmasına sebep olan bir başka faktördür (Little ve Williams, 2006, Rampinini ve ark., 2007). Ayrıca bu tarz antrenmanlarda antrenörlerin futbolcuları teşvik etmeleri iş yükünü artmasına ya da azalmasına sebep olan bir başka faktördür. Çizelge 1.9: Top ile Yapılan Dayanıklılık Antrenmanı İçin Kullanılan Alanlar Oyun Küçük Orta Geniş 3x3 12x20 m 15x25 m 18x30 m 4x4 16x24 m 20x30 m 24x36 m 5x5 20x28 m 25x35 m 30x42 m 6x6 24x32 m 30x40 m 36x48 m 1x1 baskılı 5x10 m 10x15 m 15x20 m 2x2 baskılı 10x15 m 15x20 m 20x25 m 3x3 baskılı 15x20 m 20x25 m 25x30 m 4x4 baskılı 20x25 m 25x30 m 30x35 m 5x5 baskılı 25x30 m 30x35 m 35x40 m 28

Oyunlar sırasında iş yükünün standart olarak kontrol edilmesinin bazı zorlukları vardır. Bunun sebeplerinden bir tanesi, grup içerisinde tekniksel becerisi düşük olan oyuncuların bulunması olabilir. Bu sebeple oyunlar planlanırken benzer tekniksel beceriye sahip futbolcuların aynı grupta yer alması oyunlar sırasında istenilen iş yükünün oluşmasına yardımcı olacaktır. 1.6.3.2.2 Topla Yapılan Antrenmanların Organizasyonu Topla yapılan antrenmanların pratikte organizasyonu topsuz koşu antrenmanlarına göre daha zordur. Geleneksel koşu antrenmanları ile pratikte aerobik dayanıklılık gelişimi için uygun antrenman yüküne kolaylıkla ulaşılabilir. Ancak topla yapılan aerobik dayanıklılık gelişimi için uygun antrenman yüküne ulaşabilmek için birçok faktörü göz önünde bulundurmak gerekmektedir (Little, 2009). Antrenmanlar planlanırken takımdaki toplam oyuncu sayısının bilinmesi, ne tarz bir antrenman drili kullanılacağına yardımcı olacaktır. Örneğin takım 16 kişiden oluşuyorsa seçilebilecek driller 8x8, 4x4 2x2 yada 1x1 olacaktır. Ayrıca oyunların kalecili yada kalecisiz oynanması da kullanılacak drilin belirlenmesine yardımcı olacaktır. Baskılı küçük alan oyunları kalecisiz, minyatür kaleler kullanılarak oynatılabilir. Antrenörler, uygun antrenman drilini seçtikten sonra seçilen drilde istenilen fizyolojik cevapların oluşmasını sağlayacak parametreleri ( oyun alanı büyüklüğü, oyun kuralları gibi) göz önünde bulundurması gerekmektedir. Topla yapılan antrenmanlar fiziksel ve tekniksel gelişime olanak sağlamaktadır. Böylece antrenörler tarafından futbolcuların tekniksel ve taktiksel gelişimleri de hedefleniyorsa bu tarz antrenmanlar tercih edilmelidir. Normal driller maç ile ilişkili olduğu için genellikle tercih edilir. Baskılı oyunlar ise genellikle baskı altında topu kazanmak veya topa sahip olmak isteniyor ise sıklıkla kullanılır. Şekil 1.10 da antrenörlerin hangi dirilleri kullanacağına karar verme süreçleri gösterilmişti (Little,2009) 29

Şekil 1.10: Topla yapılan antrenman planlamasında fizyolojik amaca göre parametrelerin etkileşimi (Little, 2009) 1.7 Futbol Antrenmanında Egzersiz Şiddetinin Belirlenmesi Sporcuların fiziksel performanslarını geliştirmek için, her sporcunun fiziksel gereksinimleri doğrultusunda bireysel antrenmanlar yapması gerekmektedir. Bununla birlikte futbol gibi takım sporlarında genellikle antrenmanlar, oyuncuların fiziksel özellikleri dikkate almaksızın gruplandırarak yapılmaktadır (Alexiou ve Coutts, 2008). Oysaki oyuncuların antrenman ve maç sırasında maruz kaldıkları şiddetlerin belirlenmesi ve fiziksel ihtiyaçları doğrultusunda bireysel antrenmanların yapılması, onların sportif performanslarının geliştirilmesine yardımcı olacaktır. Futbolda planlanan antrenmanının istendik etkiyi sağlayıp sağlamadığını tespit etmek için kalp atım hızını ölçmek (Coutts ve ark.,2009; Eniseler, 2005; Esposito ve ark., 2004; Capranica ve ark., 2001), kanda ya da kasta biriken laktik asiti ölçmek (Coutts ve ark., 2009; Baldari ve ark., 2004; Castagna ve ark., 2002), algılanan zorluk derecesini belirlemek (Alexiou ve Coutts, 2008; Groslambert ve Mahon, 2006 ; Impellizzeri ve ark., 2004) ve GPS teknolojisi (Hill-Haas ve ark., 2007 ; Álvarez ve ark., 2009; Hill- Haas ve ark., 2009; Castagna ve ark., 2009 ; Coutts ve Duffield, 2008; Duffield ve ark.,2009; Petersen ve ark., 2009; Witfe ve Wilson, 2004) yardımıyla futbolcuların hareket analizlerini yapmak gibi yöntemler kullanılmaktadır. 30

Futbol, içerisinde sıçramalar, vuruşlar, ikili mücadeleler, dönüşler, yön değiştirmeli koşular, sprintler, savunma baskısına karşı top kontrolleri, yürüyüşler, değişik tempolarda koşular, kayarak müdahaleler ve topla yapılan hareketlerin bulunduğu aerobik tabanlı anaerobik bir spordur (Açıkada ve ark., 1999; Stølen ve ark., 2005). İçerisinde bu kadar çok ve karmaşık hareketlerin bulunması, futbolda performansı etkileyen birçok faktörün yer almasına sebep olmaktadır. Teknik beceri ve dayanıklılık kapasitesi bu faktörlerden iki tanesidir. Teknik beceri ve dayanıklılık performansının aynı antrenman birimi içerisinde küçük alan oyunları kullanılarak geliştirilebilmesi, hem fiziksel yüklenmeye hem de antrenman zamanını daha olumlu kullanmaya katkı sağlayabileceği düşünülmektedir ( Little ve Williams, 2006). Geleneksel olarak çoğu antrenör, futbolcuların dayanıklılık kapasitelerini geliştirmek için topsuz koşu antrenmanlarını kullanmaktadır (Little ve Williams, 2007). Bunun gerekçesi olarak da top ile yapılan antrenmanların, egzersiz şiddeti açısından dayanıklılığın önemli fizyolojik mekanizmalarını geliştirmede yeteri kadar etki sağlamadığı belirtilmektedir (Helgerud ve ark., 2001; Hoff ve ark., 2002; Little ve Williams, 2006). Özellikle top ile yapılan antrenmanlar sırasında oyun alanın büyüklüğünün, oyuncu sayılarının ve oyun kurallarının değişmesi, yüksek şiddetli aktivitelerde geçen sürenin ve kat edilen mesafenin değişmesine sebep olmaktadır (Hill-Haas ve ark., 2009). Bunun sonucu olarak da oyunların farklı fizyolojik cevaplara neden olabileceği düşünülmektedir (Aroso ve ark., 2004; Rampinini ve ark., 2007). Oysaki yapılan çalışmalar geleneksel koşu antrenmanlarının yanı sıra top ile yapılan antrenmanların da dayanıklılık performansını olumlu yönde etkilediği konusunda bazı çalışmalar yapılmıştır (Hoff ve ark., 2002; Reilly ve White., 2004; Impellizzeri ve ark. 2006). Bu çalışmalardan birinde Holf ve ark (2002) küçük gruplara içerisinde topla yapılan driplinglerin ve küçük alan oyunlarının bulunduğu bir dayanıklılık antrenmanının dayanıklılık performansında olumlu bir artışa sebep olduğunu belirtmişlerdir. Bir başka çalışmada Reilly ve White (2004) 6 haftalık 5x5 oyun antrenmanının ya da bir geleneksel koşu antrenman programının dayanıklılık performansında benzer etkilere sebep olduğunu belirtmişlerdir. Benzer bir çalışmada Impellizzeri ve ark. (2006) genç futbolcularda aerobik interval koşu antrenman 31

programıyla küçük alan oyunları antrenman programının fiziksel performans üzerindeki etkisini karşılaştırmışlar ve iki antrenman yönteminin de sporcuların fiziksel performanslarında benzer etkilere sebep olduğunu belirtmişlerdir. Bununla birlikte, yapılan diğer araştırmalarda küçük alan oyunlarının farklı oyuncu ve tekrar sayılarıyla oynanmasına karşın fiziksel gelişim için benzer egzersiz şiddetleri oluşabileceğiyle ilgili çalışmalar da bulunmaktadır (Little ve Williams, 2006; Little ve Williams, 2007; Rampinini ve ark., 2007). Bir maç sırasında her bir oyuncu yaklaşık 90 saniyede bir, ortalama 2-4 sn. de sonlanan sprintler gerçekleştirmektedir (Bangsbo ve ark., 1991; Stølen ve ark., 2005). Ayrıca oyun sırasında her oyuncunun 4-6 sn de sonlanan 1000-1400 adet kısa süreli aktivite gerçekleştirdiği de belirtilmektedir (Mohr ve ark., 2003). Bununla birlikte maç sırasında futbolcular, 10-20 arasında sprint, yaklaşık her 70 sn. de bir yüksek şiddetli koşu, yaklaşık 15 top kapma, 10 kafa vuruşu, 50 topla yapılan hareket, 30 pas ve savunma baskısına karşı top kontrolü gibi hareketler yapmaktadırlar ( Stolen ve ark., 2005). Benzer bir çalışmada Rampinini ve ark. (2007) futbolcuların topla birlikte yüksek şiddetli koşuda 346 m mesafe kat ettiklerini belirtmişlerdir. Capranica ve ark. (2001) 11 yaş grubu futbolcularda 11x11 (100 x 65 m) oyun ile 7x7 (60 x 40 m) oyun sırasında teknik açıdan farklılıkları incelemişler ve sonuç olarak 11x11 oyunda daha fazla pas yapılırken (156 ve 107), 7x7 oyunda daha fazla ikili mücadele yapıldığını ( 53 ve 41) belirtmişlerdir. Ayrıca Gabbett and Mulvey ( 2008) kadın futbolcuların uluslararası müsabakada 76 ±30 oyun beceri gerektiren hareket yaptığını ve çoğu becerinin pas (29 ± 9 ; 32,8%), top kazanma (24±8 ; 26,9 %), ve top sürme (14±6 ; 16,0 %) olduğunu belirtmişlerdir. Çalışma sonuçları oyun becerisi gerektiren hareketlerde uluslararası müsabaka ile küçük alan oyunu antrenmanları arasında istatistiksel olarak bir farklılık olmadığını göstermiştir. Yani küçük alan oyunlarının, geleneksel koşu antrenmanlarından daha fazla futbol maçıyla benzer hareket tipine ve kalıbına sahip olması sebebiyle, maça özel fiziksel özelliklerin gelişimi için geleneksel koşu antrenmanlarından daha uygun olacağı düşünülmektedir (Little, 2009). 32

Bu bilgilerden yola çıkarak küçük alan oyunlarının aerobik dayanıklılığı geliştirdiği, maç performansını geleneksel koşu antrenmanlarından daha iyi yansıttığı, aerobik dayanıklılığı geliştirirken aynı zamanda tekniksel beceriyi de geliştirdiği yapılan çalışma sonuçlarından söylenebilmektedir. Yapılan çalışmalarda benzer alanlarda oynatılan küçük alan oyunlarına farklı fizyolojik cevapların verildiği görülmektedir. Örneğin Little ve Williams (2006) yaptıkları çalışmada 30x20 m. lik alanda oynatılan 2x2 oyunun ortalama KAH MAKS ın % 90 ında geçtiğini belirtirken, bir başka çalışmada Dellal ve ark. (2008) 20x20 m. lik alanda oynatılan 2x2 oyunun ortalama KAH MAKS ın % 80,1 inde geçtiğini belirtmişlerdir. Bu sonuçlara bakıldığında, aynı oyunlara farklı fizyolojik cevapların verilmesi, gruplama yönteminin oyunlara verilen fizyolojik cevapları etkilediğini düşündürmektedir. Ancak yapılan literatür taramasında oyunlar oynatılırken grupların nasıl oluşturulması gerektiği ile ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır. 1.8 Araştırmanın Amacı: Bu araştırma genç futbolcularda farklı gruplama yöntemlerinin 4x4 küçük alan oyunu performansı üzerine etkisi olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. 1.9 Problemler 1. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen fizyolojik cevaplar arasında fark var mıdır? 2. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 3. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda ortalama hızlar arasında fark var mıdır? 4. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 33

5. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın farklı yüzdelerindeki KAH da geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 1.10 Alt Problemler 1. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen KAH cevapları arasında fark var mıdır? 2. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen % KAH MAKS cevapları arasında fark var mıdır? 3. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen LA cevapları arasında fark var mıdır? 4. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen AZD cevapları arasında fark var mıdır? 5. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerine verilen KAH cevapları arasında fark var mıdır? 6. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerine verilen % KAH MAKS cevapları arasında fark var mıdır? 7. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 0-6.9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 8. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 7-12.9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 9. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 13-17.9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 34

10. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 11. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda toplam kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 12. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde 0-6.9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 13. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde 7-12.9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 14. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde 13-17.9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 15. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 16. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde toplam kat edilen mesafeler arasında fark var mıdır? 17. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerindeki ortalama hızlar arasında fark var mıdır? 18. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 0-6.9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 19. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 7-12.9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 20. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 13-17.9 km.s - 1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 35

21. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda > 18 km.s -1 koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 22. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunların setlerinde 0-6.9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 23. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunların setlerinde 7-12.9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 24. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunların setlerinde 13-17.9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 25. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunların setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında geçen sürelere arasında fark var mıdır? 26. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 27. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 28. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 29. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 30. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 36

31. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 32. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 33. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen süreler arasında fark var mıdır? 1.11 Denenceler 1. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen KAH cevapları arasında fark olacaktır. 2. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen % KAH MAKS cevapları arasında fark olacaktır. 3. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen LA cevapları arasında fark olacaktır. 4. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen AZD cevapları arasında fark olacaktır. 5. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerine verilen KAH cevapları arasında fark olacaktır. 6. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerine verilen % KAH MAKS cevapları arasında fark olacaktır. 37

7. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 8. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 9. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 13-17,9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 10. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 11. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda toplam kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 12. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 13. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 14. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 15. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 16. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde toplam kat edilen mesafeler arasında fark olacaktır. 17. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerindeki ortalama hızlar arasında fark olacaktır. 38

18. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark olacaktır. 19. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark olacaktır. 20. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda 13-17,9 km.s - 1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark olacaktır. 21. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda > 18 km.s -1 koşu hızında geçen sürelere arasında fark olacaktır. 22. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunların setlerinde 0-6,9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark olacaktır. 23. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunların setlerinde 7-12,9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark olacaktır. 24. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunların setlerinde 13-17,9 km.s -1 arasındaki koşu hızında geçen sürelere arasında fark olacaktır. 25. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunların setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında geçen sürelere arasında fark olacaktır. 26. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler arasında fark olacaktır. 27. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler arasında fark olacaktır. 39

28. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler arasında fark olacaktır. 29. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen süreler arasında fark olacaktır. 30. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler arasında fark olacaktır. 31. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler arasında fark olacaktır. 32. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler arasında fark olacaktır. 33. Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen süreler arasında fark olacaktır. 1.12 Araştırmanın Önemi Yapılan çalışmalar futbolcuların tekniksel becerinin yanında fiziksel özelliklerinin ve kapasitelerinin de sporsal başarıda ön plana çıktığını göstermektedir. Futbol oyunun sıçramalar, vuruşlar, ikili mücadeleler, dönüşler, yön değiştirmeli koşular, sprintler, savunma baskısına karşı top kontrolleri, yürüyüşler, değişik tempolarda koşular, kayarak müdahaleler ve topla yapılan hareketler gibi farklı hareket kalıplarını içermesi (Açıkada ve ark. 1999 ; Stølen ve ark. 2005) antrenörleri ve spor bilimcileri, futbolcuların fiziksel özelliklerini ve kapasitelerini geliştirmek için farklı antrenman yöntemleri bulma arayışı içerisine sokmaktadır. Özellikle futbolda tüm sezonun antrenman planlaması yapılırken, gerek hazırlık döneminde gerekse müsabaka döneminde, bütün fiziksel ve kondisyonel özelliklerin 40

gelişimi için yeteri kadar zamanın bulunmaması, antrenman zamanının etkili kullanılmasını zorunlu hale getirmiştir. Futbolcuların teknik becerileri ve dayanıklılık kapasiteleri geliştirilmesi gereken iki özelliktir. Bu iki özelliğin aynı antrenman birimi içerisinde geliştirilmesi, antrenman zamanın etkili kullanılmasına yardımcı olacaktır. Bu bağlamda küçük alan oyunları geçmiş yıllarda 15 yaş altı futbolcuların teknik becerilerini geliştirmek amacıyla kullanılırken son yıllarda 15 yaş üstü futbolcularda teknik becerinin yanında dayanıklılık kapasitesinin gelişimi içinde kullanılabileceğiyle ilgili çalışma sonuçları bulunmaktadır (Little ve Williams, 2006; Little ve Williams, 2007; Rampinini ve ark., 2007). Ayrıca küçük alan oyunlarının futbolcuların dayanıklılık kapasitelerini geliştirmeyi top ile yapması sporcuların antrenmanlardan sıkılmamasına da sebep olmaktadır. Küçük alan oyunlarının futbol antrenmanları içerisinde kullanımının artması oyunlarla ilgili oyun alanı büyüklüğünün nasıl hesaplanması gerektiği, oyunlar oynatılırken oyun kurallarının nasıl belirleneceği, oyunların kalecili mi? yoksa kalecisiz mi? oynatılması gerektiği gibi bazı soruların cevaplanması gereksinimini ortaya çıkartmaktadır. Bu sorulardan bazıları yapılan çalışmalarla cevap bulurken oyunlarda futbolcuların hangi özellikleri göz önünde bulundurarak grupların oluşturulması gerektiği sorusunun cevabı ile ilgili bugüne kadar bir çalışma bulgusu literatürde yer almamıştır. Bu sebeple bu çalışma sonucunda oluşturulacak gruplama yöntemleri arasında bir farklılık oluşması durumunda hem uygulamada antrenörlere küçük alan oyunlarının oynatılacağı grupların oluşturmada yol gösterecek, hem de küçük alan oyunları ile ilgili çalışma yapan spor bilimcilere oyunlar oynatılırken oluşacak fizyolojik cevapları takip ederken oyunlar sırasında sporcuların oyunlara verdikleri fizyolojik cevapların doğru tespit edilmesi konusunda yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bu çalışma hem uygulamacılar olan antrenörler, hem de uygulamaya yardımcı olmak için çalışan spor bilimciler açısından yukarıda belirtilen sebeplerden dolayı önemlidir. 41

2. GEREÇ YÖNTEM 2.1 Araştırma Grubu Bu araştırmanın denek grubunu, bir profesyonel futbol takımının alt yapısında futbol oynayan ve haftada en az beş gün antrenman yapan 32 elit genç futbolcu oluşturmaktadır. Çalışma öncesinde deneklerin her birine çalışma ile ilgili ve karşılaşılabilecek risk ve rahatsızlıkları içeren ayrıntılı bilgi verilmiş ve deneklerin 18 yaşından küçük olması sebebi ile aile onaylı bilgilendirilmiş gönüllü olur formu deneklerin ailelerine okutturulup imzalatılmıştır (Ek-2-3). Ayrıca çalışmanın yapılabilmesi için Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi, Cerrahi ve İlaç Araştırmaları Etik Kurulu ndan izin alınmıştır (Ek-1). Çalışmaya katılan deneklerin fiziksel ve fizyolojik özellikleri Çizelge 2.1de verilmiştir. ÇİZELGE 2.1:Deneklerin Fiziksel ve Fizyolojik Özellikleri n = 32 Ortalama Standart Sapma Yaş (yıl) 16,19 0,74 Boy Uzunluğu (cm) 172,90 6,07 Vücut Ağırlığı (kg) 64,08 7,72 Antrenman Yaşı (yıl) 6,19 2,04 Endomorfi 4,15 0,82 Mezomorfi 2,51 0,77 Ektomorfi 3,12 0,98 Vücut Yağ Yüzdesi (%) 7,52 3,02 KAH MAKS (atım/ dakika) 198,09 5,74 VO 2MAKS ( ml.kg-¹.dk-¹ ) 56,23 5,56 42

2.2 Veri Toplama Araçları: 2.2.1 Antropmetrik Ölçüm Araçları: Testlere katılan deneklerin Boy uzunlukları hassasiyeti ± 1mm olan SEKA (Almanya) marka stadiometre ile, Vücut ağırlıkları hassasiyeti ± 0,1 kg. olan SEKA (Almanya ) marka elektronik baskülü ile Çevre ölçümleri hassasiyeti ± 1mm olan Gulick metre ile Çap ölçümleri hassasiyeti ± 1mm olan Holtain marka kayan kaliper ile Deri kıvrım kalınlıkları hassasiyeti ± 0,2 mm olan Holtain marka skinfold kaliper aleti ile ölçülmüştür (Carter, 1990). 2.2.2 Kalp Atım Hızı Monitörü : VO 2MAKS testi sırasında sporcuların KAH ölçümleri, her KAH ını kaydedebilen RS 800 (Polar Vantage NV, Polar Electro Oy, Finland) model saatler kullanılarak belirlenmiştir. Küçük alan oyunları sırasında oyuncuların KAH lar göğüs bandı aracılığı ile SPI-ProX Hareket Analiz Sisteminin içinde bulunan bir program ile ölçülmüştür (Şekil 2.1). Şekil 2.1: Polar saat ve gögüs bandı 43

2.2.3 Laktik Asit Analizörü: Futbolcuların kan laktat konsantrasyonları ± 0,01 mmol.l -1 hata ile ölçüm yapan YSI 1500 ( Yellow Spring Inst. USA ) laktat analizörü ile hemolize tam kan olarak ölçülmüştür. Kan örnekleri analiz edilmeden önce 5 mmol.l -1 standart konsantrasyonla üretici firmanın yönergesi doğrultusunda kalibre edilmiştir (Şekil 2.2). Şekil 2.2 : YSI 1500 Laktik Asit Analizörü 2.2.4 SPI-Pro X Hareket Analiz Sistemi: Oyunlar sırasında oyuncuların kat ettikleri mesafeleri, koşu hızı ortalamalarını, koşu hızlarında geçen süreleri, KAH da geçen süreleri belirlemek için saniyede 15 veri aktarabilen SPI-Pro X Portatif Hareket Analiz Sistemi (GPSports, Canberra, Avusturalya) kullanılmıştır (Şekil 2.3). 44

Şekil 2.3 : SPI-Pro X hareket analiz sistemi 45

2.2.5 VO 2MAKS Ölçüm Cihazı: Testler esnasında VO 2, Viasys oxycon mobile mobil ergospirometre sistemi ile (Almanya) ölçülmüştür. Sistem temel olarak her ekspirasyon havasındaki gaz fraksiyonunu (FE O2 ) ölçen bir donanımdan ibarettir. Ayrıca barometrik basınç, sıcaklık ve çevresel nemde meydana gelen değişimlere karşı hızla uyum sağlayacak donanıma sahiptir. Telemetrik sistem; egzersiz sırasında sporcunun üstüne sabitlenen taşınabilir bir ünite, telemetrik veri transfer modülü, yüz maskesi, hava akım ölçen akım metre şarj cihazı ve bataryalardan oluşmaktadır. Ölçüm aracının kalibrasyonu üretici firmanın önerdiği şekilde analizör içerisinde konsantrasyonu bilinen sertifikalı gaz karışımı ile kalibre edilmiştir (Şekil 2.4). Şekil 2.4: VO 2MAKS ölçüm cihazı 2.2.6 Teknik Testler: Teknik test alanlarını belirlemek için şerit metre ve huni, süreye karşı yapılan teknik testlerde zaman ölçümü için fotosel ve şut atma testinde hedefi bölümlere ayırmak için halat kullanılmıştır (Malina ve ark., 2005). Teknik testlerin güvenilir ve doğru ölçüm yapabilen testler olduğu araştırmalarla gösterilmiştir (Malina ve ark., 2005; Malina ve ark., 2007 ). 46

2.2.7 4x4 Küçük Alan Oyunu: 4x4 oyun alanını belirlemek için şerit metre kullanılmıştır. Ayrıca oyunlarda iki adet minyatür kale kullanılmıştır. 2.3 Verilerin Toplanması: 2.3.1 Araştırma Planı Yapılan testler ve ölçüm günleri Çizelge 2.2 de verilmiştir. Ölçümlere başlamadan önce antrenöre küçük alan oyunları hakkında bilgi verilmiş ve futbolcuları 4x4 küçük alan oyunu oynayacak şekilde gruplaması istenmiştir. Çalışmaya katılan futbolculara öncelikle antropometrik ölçümler ( boy uzunluğu, vücut ağırlığı, çevre, çap ve deri kıvrım kalınlığı) yapılmıştır. Futbolculara 3. gün teknik testler (ayak veya diz ile top saydırma, kafa ile top saydırma, bir pas ile top sürme, dripling, pas verme ve şut atma testleri) yapılmıştır. Bununla birlikte futbolculara 5.ve 6. gün VO 2MAKS testi yapılmıştır. Testler yapıldıktan sonra futbolcular teknik puanlarına, antrenörlerin görüşüne, VO 2MAKS larına ve son olarak ta teknik puan x VO 2MAKS larına göre ayrı ayrı gruplandırılmışlardır. Testlere katılan bütün oyuncular dört grupta da yer almıştır. Daha sonra belirlenen gruplara rastgele sıra ile 8, 10, 12, 14. günlerde 4x4 küçük alan oyunu oynatılmıştır. Antropometrik ölçümler hariç tüm ölçümlerden önce futbolculara 20 dk standart ısınma protokolü uygulanmıştır. Ölçümler süresince sporcular ölçümler ve küçük alan oyunları dışında başka bir antrenmana ya da müsabakaya katılmamışlardır. Çizelge 2.2: Araştırma Planı Yapılan Ölçümler Antropometrik Ölçümler Teknik Testler VO 2MAKS Testi 4x4 Küçük Alan Oyunu 4x4 Küçük Alan Oyunu 4x4 Küçük Alan Oyunu 4x4 Küçük Alan Oyunu Ölçüm Günü 1. gün 3. gün 5-6. gün 8. gün 10. gün 12. gün 14. gün 47

2.3.2 Antropometrik Ölçümler: Deneklerin fiziksel özelliklerinin belirlenmesi amacıyla antropometrik ölçümler yapılmıştır. Öncelikle deneklerin vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümleri yapılmıştır. Bunu takiben deneklerin somatotip özelliklerinin ve vücut kompozisyonlarının belirlenmesi için gerekli olan deri kıvrımı, çap ve çevre ölçümleri yapılmıştır. Tüm ölçümler vücudun sağ tarafından iki kez alınmış ve iki ölçümün ortalaması, ölçüm sonucu olarak kaydedilmiştir. Deneklerin somatotip değerleri Heath Carter (1990) somatotip yöntemiyle hesaplanırken vücut yağ yüzdesinin hesaplanmasında Açıkada ve ark (1991) formülü kullanılmıştır. 2.3.2.1 Boy Uzunluğu: Deneklerin boy uzunlukları; anatomik duruşta, çıplak ayak, ayak topukları birleşik, nefesini tutmuş, baş frontal düzlemde, baş üstü tablası verteks noktasına değecek şekilde pozisyon alındıktan sonra, ölçüm cm olarak ölçülmüştür (Gordon ve ark. 1988) (Şekil 2.5). Şekil 2.5 Boy uzunluğu 48

2.3.2.2 Vücut Ağırlığı: Deneklerin vücut ağırlıkları; sadece şortla, çıplak ayak ve anatomik duruş pozisyonunda iken kg olarak ölçülmüştür (Gordon ve ark. 1988) (Şekil 2.6). Şekil 2.6 Vücut ağırlığı 2.3.2.3 Vücut Yapı ve Komposizyonunun Belirlenmesi Çalışmaya katılan deneklerin somatotip özelliklerini belirlemek için endomorfi (yağlılık) formül 1, mezomorfi (kaslılık) formül 2 ve ektomorfi (incelik) formül 3 kullanılmıştır (Carter ve Heath 1990). 49

Endomorfi= - 0,7182 + 0,1451 (x ) 0,00068 (x ²) + 0,0000014 ( x³ ) [1] X = triceps + subscapula + suprailiac deri kıvrımları (mm) Mezomorfi = ((0,858x humerus bikondiler çapı mm) + ( 0,601 x femur bikondiler çapı mm) + [2] ( 0,188x (biceps çevresi cm triceps deri kalınlığı cm ))+ (0,161x (baldır çevresi cm baldır deri kalınlığı cm )) ( boy x 0,131)+ 4.5 Ektomorfi = ( boy-ağırlık oranı) x 0,732-28,58 [3] 2.3.2.4 Çevre Ölçümleri: Çevre ölçümleri biceps, fleksiyonda biceps, el bileği ve baldır bölgelerinden alınmıştır. Çevre ölçümlerinde, mezuranın 0 ucu sol elde, diğer tarafı sağ elde olmak üzere bölgelere sarılmıştır Ölçüm yapılan bölgede gulick metre yukarıdan aşağıya doğru kaydırılarak 0 noktası üzerine gelen en yüksek olan değer kaydedilmiştir. 2.3.2.4.1 Biceps Çevresi: Denek ayakta iken kol kasılmadan dirsek 90 0 ye ve humerus yere paralel konuma getirilmiş ve bicepsin en geniş ölçüm verdiği yerden ölçüm ± 1 mm hassasiyetle ölçülmüştür (Callaway ve ark., 1988). 2.3.2.4.2 El Bileği Çevresi : Denek ayakta ön kol pronasyonda iken glick metre radius ve unlanın styloid çıkıntılarının hemen üzerine gelecek şekilde mezura el bileğine yerleştirilmiş ve ölçüm ± 1 mm hassasiyetle ölçülmüştür (Callaway ve ark. 1988) 50

2.3.2.4.3 Baldır Çevresi: Denek ayakta ve bacaklar omuz genişliğinde açık iken ölçüm baldırın en geniş çevre ölçümü verdiği yerden ± 1 mm hassasiyetle ölçülmüştür (Callaway ve ark., 1988). 2.3.2.5 Deri Kıvrım Kalınlıkları (D.K.K ): Ölçümler vücudun sağ tarafından yapılmıştır. Ölçümü hatalı yapmamak için baş ve işaret parmakları ile ölçüm yapılan noktanın 1cm altından-üstünden veya yanından sadece deri ve derialtı yağ (kas dokusu hariç) tutulacaktır. Kaliperin uçları ölçüm yapılan noktaya uygulandıktan hemen sonra 2 3 sn. içerisinde sonuç okunarak mm. olarak yazılmıştır. Ölçümler triceps, biceps, subscapula, suprailiac 1, suprailiac 2, abdominal, uyluk ve baldır bölgelerinden alınmıştır. 2.3.2.5.1 Triceps Deri Kıvrımı: Denek ayakta sağ dirsek 90 derecelik açıya getirilerek kolun triceps kası üzerinden akromion çıkıntı ile olekronun çıkıntı arasındaki mesafe mezura ile ölçülmüş ve orta noktası işaretlenmiştir. Daha sonra bu orta noktasından ölçüm alınmıştır (Harrison ve ark., 1988; Heyward ve Stolarczyk, 1996). 2.3.2.5.2 Biceps Deri Kıvrımı: Denek ayakta ve kolları yanlara serbestçe sarkıtılmış durumda ve avuç içi ön tarafa bakarken, biceps brachi kası üzerinden acromion ve olekronun prosesi arasındaki mesafenin orta noktasından dikey olarak ölçüm alınmıştır (Harrison ve ark., 1988; Heyward ve Stolarczyk, 1996). 2.3.2.5.3 Subscapula Deri Kıvrımı: Denek ayakta ve kolları yanlara serbestçe sarkıtılmış durumda iken, scapulanın inferior ucunda ve medial kenarın uzantısı olacak şekilde kaliper parmakların yaklaşık 1-2 cm altından ölçüm yapılmıştır (Harrison ve ark., 1988 ; Heyward ve Stolarczyk, 1996). 51

2.3.2.5.4 Suprailiac Deri Kıvrımı: Denek ayakları bitişik dik duruşta, kolları yanlara serbestçe sarkıtılmış durumdayken orta aksilla çizgisi üzerinde suprailiac çıkıntısının hemen altından superiorundan oblike uzanacak şekilde deri kıvrımı tutularak ölçülmüştür (Harrison vd., 1988; Heyward ve Stolarczyk, 1996). 2.3.2.5.5 Abdominal Deri Kıvrımı: Ölçüm karın kasları gevşek konumda iken göbek çukurunun 1 cm altı ve 3 santim yanından yatay olarak ölçüm alınmıştır (Harrison ve ark., 1988 ; Heyward ve Stolarczyk, 1996). 2.3.2.5.6 Uyluk Deri Kıvrımı: Denek ayakta ağırlığını sol bacak üzerine vererek diğer bacak gevşek durumda tutarken sağ ayağın yerden temasının kesilmemesine dikkat edilir. Ölçüm Inguınal crease ve patelanın proksimal ucu arasındaki orta noktadan dikey olarak ölçüm alınmıştır (Harrison ve ark., 1988; Heyward ve Stolarczyk, 1996). 2.3.2.5.7 Baldır Deri Kıvrımı: Denek otururken diz açısını 90 o getirildikten sonra ölçüm baldırın medial tarafından en geniş kısmından deri kıvrımı tutularak ölçüm alınmıştır (Harrison ve ark., 1988; Heyward ve Stolarczyk, 1996). 2.3.2.6 Çap Ölçümleri: Çap ölçümleri humerus ile femur epikondillerinden yapılmıştır. Ölçüm yapılmadan önce, uygun noktalar parmakla tespit edilmiştir ve kaliperin ucu mümkün olduğu kadar çok basınç uygulayacak şekilde kullanılmıştır. (Carter ve Heath 1990). 52

2.3.2.6.1 Humerus Epikondil: Dirsek açısı 90º fleksiyonda ve humerus yere paralel iken, humerusun medial ve lateral epikondilleri arasında kalan genişlik 0,1 cm doğrulukla ölçülmüştür (Wilmore ve ark.,1988). 2.3.2.6.2 Femur Epikondil: Diz açısı 90º fleksiyonda ve denek oturma pozisyonunda iken femurun medial ve lateral epikondilleri arasında kalan genişlik 0,1 cm doğrulukla ölçülmüştür (Wilmore ve ark.,1988). 2.3.2.7 Vücut Yağ Yüzdesi (VYY) : VYY i Açıkada ve ark (1991) nin erkek sporcular için belirlediği Formül 4 kullanılmıştır. VYY= - 14,2262 + (0,45118 * triceps deri kıvrım kalınlığı) - [4] (0,73706 * suprailliac 2 deri kıvrım kalınlığı) + (0,42423 * abdominal deri kıvrım kalınlığı) + (0,99375 * el bileği çevresi) 2.3.3 VO 2MAKS Testi: Futbolcuların VO 2MAKS larını belirlemek için hız artımlı koşu bandı testi kullanılmıştır. Test, 9 km.s -1 hızla başlamış ve koşu hızı her bir dakikada 1 km.s -1 hız arttırılmıştır ( Rampinini ve ark., 2007). Test sırasında sporcular koşu bandının hiçbir yerinden destek almamaları gerektiği söylenmiştir. Test laboratuar ortamında yapılmış ve sporcu teste devam edemeyinceye kadar test sürdürülmüştür. Sporcuların hız artımlı koşu bandı testinin son 30 sn. sindeki VO 2 ortalaması, onların VO 2MAKS ları olarak kabul edilmiştir. 53

2.3.4 Teknik Testler Futbolculara teknik becerilerini belirlemek için, ayak veya diz ile top saydırma, kafa ile top saydırma, bir pas ile top sürme, dripling, pas verme ve şut atma testleri kullanılmıştır ( Malina ve ark., 2005). Ölçümler bittikten sonra her test sonucu Z Skoruna dönüştürülmüş ve futbolcuların teknik puanları formül 11 yardımıyla hesaplanmıştır. 2.3.4.1. Ayak veya Diz ile Top Saydırma Testi: Oyunculardan, 9x9 m 2 bir alan içerisinde, ayakları ve/veya dizlerini kullanarak ( ellerini ve/ veya kollarını kullanmaksızın) topu yere düşürmeden saydırmaları istenmiştir. Oyuncuların top yere düşene, alan dışına çıkana, elleri veya kollarıyla topa temas edene kadarki top saydırma skorları kaydedilmiştir. Oyuncular test başladıktan sonra üç saydırış yapamazlarsa, teste yeniden başlamışlardır. Test iki kez yapılmış ve iyi olan derece kaydedilmiştir. Her oyuncu için elde edilen test derecesi aşağıdaki formül 5 yardımıyla Z Skoruna dönüştürülecektir. [Formül 5] 2.4.3.2.Kafa ile Top Saydırma Testi: Oyunculardan, 9x9 m 2 bir alan içerisinde, sadece kafaları ile topu yere düşürmeden saydırmaları istenmiştir. Oyuncuların top yere düşene, alan dışına çıkana, kafaları dışında vücudun herhangi bir bölümüne temas edene kadarki top saydırma skorları kaydedilmiştir. Oyuncular test başladıktan sonra üç saydırış yapamazlarsa, teste yeniden başlamışlardır. Test iki kez yapılmış ve iyi olan derece kaydedilmiştir. Her oyuncu için elde edilen test derecesi aşağıdaki formül 6 yardımıyla Z Skoruna dönüştürülmüştür. [Formül 6] 54

2.3.4.3.Bir Pas ile Top Sürme Testi: 9x9 m 2 bir alan içerisine her 2,25 m. ye 1 huni olmak üzere toplam 4 huni ve beşinci bir işaret kare alanın 1,2 m. dışına yerleştirilmiştir. Oyuncular teste başladıktan sonra sırasıyla ilk 4 hunin etrafında top ile birer tur atıp slalom yaptıktan sonra beşinci huniye doğru pas atıp beşinci huniye doğru koşarak topu yakalamışlardır. Topu yakaladıktan sonra geri dönerek tekrardan 4 hunin etrafında top ile birer tur atıp slalom yapmışlar ve test oyuncunun başlangıç çizgisini geçmesiyle sona ermiştir. Oyunculardan hunileri düşürmemeleri, parkur alanı dışına çıkmamaları, sadece topu ayakları ile kontrol etmeleri ve test parkurunu en kısa sürede tamamlamaları istenmiştir. Test iki kez yapılmış ve iyi olan derece kaydedilmiştir. Her oyuncu için elde edilen test derecesi aşağıdaki formül 7 yardımıyla Z Skoruna dönüştürülmüştür. [Formül 7] 2.3.4.4.Dripling Testi: 9x9 m 2 bir alanın dört köşesine de birer tane huni yerleştirilmiştir. Beşinci bir hunide, testin başlayacağı çizginin tam ortasına (4,5 m) yerleştirilmiştir. Böylece testtin başlayacağı çizgide üç huni (yakın köşelerde iki huni ve ortada bir huni) ve başlangıç çizgisini karşısındaki çizginin köşelerinde iki huni vardır. Testin başlamasıyla birlikte oyuncular başlangıç çizgisinin ortasındaki huninin, başlangıç hunisinin tam karşısındaki huninin ve başlangıç hunisinin tam çaprazında bulunan huninin etrafından top ile dripling yapmışlardır. Test sırasında oyuncular yaklaşık 40 metre mesafe kat etmişlerdir. Oyuncular daha sonra beşinci huniye top ile dripling yaparak testi sonlandırmışlardır. Test sırasında oyunculardan topu kontrolleri altında tutmaları istenecektir. Ayrıca oyunculardan test sırasında hunilerin etrafından geçerken hunileri düşürmeleri halinde düşen huniyi kaldırdıktan sonra teste devam etmeleri istenmiştir. Test iki kez uygulanmış ve iyi olan derece kaydedilmiştir. Her oyuncu için elde edilen test derecesi aşağıdaki formül 8 yardımıyla Z Skoruna dönüştürülmüştür. 55

[Formül 8] 2.3.4.5.Pas Verme Testi: 9x9 m. lik alanın sonuna 2,5 m uzaklıkta beş adet hedef yerleştirilmiştir. Oyuncular hedeflerin zıt yönündeki çizgide beklemişlerdir. Oyunculara her bir hedef için iki hak olmak üzere, toplam on hak verilmiştir. Testtin amacı beş hedefi on hakta mümkün olduğu kadar fazla vurmaktır. Hedefleri vurma sayısı kaydedilmiştir. Teste maksimum puan ondur. Oyuncular testi iki kez yapmış ve en iyi dereceleri kaydedilmiştir. Her oyuncu için elde edilen test derecesi aşağıdaki formül 9 yardımıyla Z Skoruna dönüştürülmüştür. [Formül 9] 2.3.4.6. Şut Atma Testi: 9x9 m 2 bir alanın son çizgisine eni 2m, boyu 3m olan bir kale yerleştirilmiştir. Kale ipler ile altı parçaya ayrılmıştır. Bunun için kale direkleri arasına yerden 1,5m yükseklikte olacak şekilde yere paralel bir ip ve kalenin üst direğinden yere dik olarak, iki kale direğinden de 0,5 er m. uzaklıkta iki ip olacak şekilde yerleştirilmiştir. Sağ ve sol üst köşeler 5 puan, alt ve üst orta bölüm 2 puan, sağ alt ve sol alt bölümler ise 3 puandır. Oyuncular karenin kaleye uzak olan çizgisinden beş adet şut atmışlardır. Hedef en yüksek puanı toplamaktır. Testteki en yüksek puan 25 tir. Test iki kez uygulanmış ve en yüksek puan kaydedilmiştir. Her oyuncu için elde edilen test derecesi aşağıdaki formül 10 yardımıyla Z Skoruna dönüştürülmüştür. [Formül 10] 56

Teknik Puan: Ayak veya Diz ile Top Saydırma Z Skoru + Kafa ile Top Saydırma Z Skoru + Bir Pas ile Top Sürme Z Skoru + Dripling Pas Verme Z Skoru + Şut Atma Z Skoru [Formül 11]. Çalışma sonucunda futbolcuların teknik test puanları ortalaması ve standart sapması Çizelge 2.3 te verilmiştir. Çizelge 2.3:Deneklerin Teknik Test Sonuçları n = 32 Ortalama Standart Sapma Ayak-diz top saydırma (Adet) 135,97 83,14 Kafa ile Top Saydırma (Adet) 17,63 11,07 Bir pas ile Top Sürme (sn) 7,32 1,27 Dripling (sn) 12,36 1,06 Pas verme ( Adet) 5,94 2,00 Şut Atma ( Puan) 10,69 2,92 Teknik puan (z skoru) 0,0038 2.3.5.Küçük Alan Oyunları İçin Grupların Belirlenmesi: Bütün testler tamamlandıktan sonra sporcular, Antrenör görüşüne ( Antrenör sporcular testlere başlamadan önce gruplarını oluşturmuştur. Antrenör aynı sporcularla 5 yıldır çalışmaktadır), teknik puanlarına, VO 2MAKS larına ve VO 2MAKS *Teknik puanlarına göre 4x4 oyun oynayacak şekilde gruplara ayrılmışlardır. Küçük alan oyunlarında futbolcuların teknik puanlarına, VO 2MAKS larına ve VO 2MAKS *Teknik puanlarına göre grupları oluşturulurken en iyi dereceye sahip olan oyuncu 1. sırada yer alırken, en kötü dereceye sahip olan oyuncu ise 32. sırada yer almıştır (Çizelge 2.4). Testlere katılan bütün oyuncular dört grupta (Antrenörün grubu, teknik puan grubu, VO 2MAKS grubu ve VO 2MAKS *teknik puan grubu) da yer almıştır. 57

Çizelge 2.4: Teknik Grup, VO 2MAKS Grubu ve VO 2MAKS *Teknik Grubu İçin Küçük Alan Oyunları Takımlarının Oluşturulması 1.Takım (Oyuncu No) 2.Takım (Oyuncu No) 1.Grup 1, 3, 5, 7 2, 4, 6, 8 2.Grup 9, 11, 13,15 10, 12, 14,16 3.Grup 17, 19, 21, 23 18, 20, 22, 24 4. Grup 25, 27, 29, 31 26, 28, 30, 32 2.3.6 Küçük Alan Oyunları: Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarının set süreleri, set sayıları, setler arası dinlenme süreleri ve oyun alanı büyüklükleri Çizelge 2.5 te verilmiştir. Çizelge 2.5: Küçük Alan Oyunlarının Set Süreleri, Set Sayıları, Setler Arası Dinlenme Süreleri ve Oyun Alanı Büyüklükleri Oyun Antrenör Gruplama 4x4 Oyun Set Süresi (dk) Set Sayısı Setler Arası Dinlenme (dk) Oyun Alanı 4 4 2 24 x 36 m Teknik Gruplama 4x4 Oyun 4 4 2 24 x 36 m VO 2MAKS Gruplama 4x4 Oyun 4 4 2 24 x 36 m VO 2MAKS *Teknik Gruplama 4x4 Oyun 4 4 2 24 x 36 m 58

Futbolculardan belirlenen sürelerde maksimum eforla oyunları oynamaları istenmiştir. Oyunlar süresince, top oyun alanın dışına çıktığı zaman oyunun hemen başlaması için oyun alanlarının çevresine yedek toplar yerleştirilmiş ve topun oyundan çıktığı yerden oyun başlatılmıştır. Ayrıca, oyunlar süresince antrenör tarafından futbolcular sözel olarak teşvik edilmiştir. Futbolculara setler arasında 2 dakika dinlenme süresi verilmiştir (Little ve Williams 2007). Oyunlar sırasında sporcuların kat ettikleri mesafeleri, koşu hızlarını, koşu hızlarında geçen süreleri, KAH da geçen süreleri ve KAH ları SPI-Pro X Portatif Hareket Analiz Sistemi (GPSports, Canberra, Avustralya) yardımıyla bilgisayara aktarılmıştır. Oyunlarda her set için, set içi geçen sürelerdeki KAH ların ortalamaları alınmıştır. Daha sonra oynanan dört setin ortalaması alınarak KAH oyun hesaplanmıştır. Daha sonra her denek için küçük alan oyunlarının %KAH MAKS değerleri formül 12 yardımıyla hesaplanmıştır. Ayrıca oyunların bitiminde ilk 2dk içerisinden oyuncuların kulak memelerinden kan örnekleri ve AZD cevapları alınmıştır. Alınan kan örnekleri, daha önceden hazırlanmış, içerisinde buffer ve sodyum florür karışımı bulunan ependorf tüplerinde saklanmış ve oyunlar bittikten sonra YSI 1500 laktik asit analizörüyle analizler yapılmıştır. % KAH MAKS : (VO 2MAKS testi KAH MAKS / 100) x KAH set ortalaması [Formül 12] 2.3.7 Küçük Alan Oyunlarında Kat Edilen mesafelerin ve KAH MAKS ın Farklı Yüzdelerinde Geçirilen Sürelerin Değerlendirilmesi Küçük alan oyunları oynanırken SPI-Pro X Portatif Hareket Analiz Sistemi yardımıyla aynı anda sporculara ait koşu hızları, kat edilen mesafeler, KAH lar ve geçirilen süreler bilgisayara aktarılmıştır. Oyunlar bittikten sonra sporcuların kat ettikleri mesafeler 0-6,9 km.s -1 ( yürüme), 7-12,9 km.s -1 ( düşük şiddetli koşu ) 13-17,9 km.s -1 (orta şiddetli koşu), > 18 km.s -1 (yüksek şiddetli koşu) olarak belirlenmiştir (Casamichana ve Castellano, 2010 ; Hill-Haas ve ark 2010). Ayrıca oyunlar sırasında kaydedilen KAH larda geçen süreler ise KAH MAKS ın % < 75, KAH MAKS ın %75-84 arası, KAH MAKS ın % 85-90 arası, KAH MAKS ın % > 90 59

KAH larda geçen süreler olarak değerlendirilmiştir (Casamichana ve Castellano, 2010 ; Hill-Haas ve ark 2010). 2.3.8. Algılanan Zorluk Derecesi: Algılan zorluk derecesi küçük alan oyunları sırasındaki egzersiz şiddetlerini belirlemek için kullanılmıştır. Oyunlarda futbolculara, her oyunun sonunda 10 lu Algılanan Zorlu Derecesi skalası gösterilmiş ve oyunculardan Çizelge 2.6 da gösterilen derecelerden bir tanesini seçmesi istenmiştir (Foster ve ark., 1995). Çizelge 2.6: 10 lu Algılanan Zorlu Derecesi Örneği Derece Tanım 0 Dinlenik 1 Çok çok kolay 2 Kolay 3 Ortalama 4 Biraz Zor 5 Zor 6 7 Çok Zor 8 9 10 Maksimal 60

2.4 Verilerin Analizi: Öncelikle çalışmaya katılan tüm sporculardan toplanan verilere ait ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Daha sonra gruplama yöntemleri arasında değişkenler açısından farklara bakmadan önce verilerin normal dağılıp dağılmadığına Shapiro-Wilk testi uygulanılarak bakılmıştır. Shapiro-Wilk testi sonucunda değişkenlerin normal dağılım gösterdiği durumlarda gruplama yöntemleri arasındaki farklara Tekrarlı Ölçümlerde Tek Yönlü Varyans Analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Tekrarlı Ölçümlerde Tek Yönlü Varyans testi yapılırken Küreselliğin sağlanılıp sağlanılmadığına Mauchly s Sphericity testi ile bakılmış ve küreselliğin sağlanılmadığı durumlarda Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Tekrarlı Ölçümlerde Tek Yönlü Varyans Analizi testi sonucunda gruplama yöntemleri arasında farkın çıktığı durumlarda farkın hangi gruplama yönteminden yada yöntemlerinden kaynaklandığına Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kulklanılarak bakılmıştır. Shapiro-Wilk testi sonucunda değişkenlerin normal dağılım göstermediği durumlarda gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi testi sonucunda gruplama yöntemleri arasında farkın çıktığı durumlarda farkın hangi gruplama yönteminden yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak bakılmıştır. 61

3. BULGULAR 3.1 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen Fizyolojik Cevaplara Ait Bulgular Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara verdikleri ortalama KAH cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.1 de verilmiştir. Oyunlara verilen en düşük KAH cevabı 174,49 ± 7,23 atım.dk -1 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyuna verilirken, en yüksek KAH cevabı 178,48 ± 6,22 atım.dk -1 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyuna verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucunda Antrenör gruplaması (W= 0,971; p= 0,538), Teknik gruplama (W= 0,976, p= 0,663), VO 2MAKS gruplama (W= 0,975; p= 0,637 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,970; p= 0,512) ile oynanan 4x4 oyunlara verilen ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =19,616 ; p= 0,001). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 62

Çizelge 3.1.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (atım.dk -1 ) Standart Sapma F ( 2;70,71) p η 2 Antrenör 32 174,97 4,82 Teknik 32 174,49 7,23 VO 2MAKS 32 178,48 6,22 8,478 0,001* 0,215 VO 2MAKS * Teknik 32 176,68 6,96 * p< 0,05 Yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında KAH cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında KAH cevapları açısından farklılığın, Antrenör gruplamasına göre ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlara verilen KAH cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlara verilen KAH cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunlara verdikleri ortalama KAH cevapları Şekil 3.1.1 de verilmiştir. 63

179 KAH 178 177 KAH (atım/dk) 176 175 174 173 172 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.1.1: Küçük alan oyunlarına verilen KAH cevapları Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara verdikleri ortalama %KAH MAKS cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.2 de verilmiştir. Oyunlara verilen en düşük % KAH MAKS cevabı % 88,11 ± 3,47 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyuna verilirken, en yüksek % KAH MAKS cevabı % 90,10 ± 1,80 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyuna verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucudan Antrenör gruplaması (W= 0,965 ; p= 0, 380), Teknik gruplama (W= 0,958, p= 0,239), VO 2MAKS gruplama (W= 0,961; p= 0,276 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,986 ; p= 0,940) ile oynatılan 4x4 oyunlara verilen ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =20,010 ; p= 0,001). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 64

Çizelge 3.1.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( % ) Standart Sapma F ( 2,26;70,16) p η 2 Antrenör 32 88,34 1,70 Teknik 32 88,11 3,47 VO 2MAKS 32 90,10 1,80 8,283 0,001* 0,211 VO 2MAKS * Teknik 32 89,20 2,82 * p< 0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında % KAH MAKS cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında % KAH MAKS cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynanan 4x4 oyunlara verdikleri ortalama %KAH MAKS cevapları Şekil 3.1.2 de verilmiştir. 65

90,5 % KAHMAKS 90 89,5 % KAHMAKS 89 88,5 88 87,5 87 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.1.2: Küçük alan oyunlarına verilen %KAH MAKS cevapları Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların sonunda verdikleri LA cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.3 te verilmiştir. Oyunlarda en düşük LA cevabı 6,25 ± 0,72 mmol.l -1 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyuna verilirken, en yüksek LA cevabı 7,01 ± 0,73 mmol.l -1 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyuna verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucudada Antrenör gruplaması (W= 0,972 ; p= 0,404), Teknik gruplama (W= 0,946, p= 0,075), VO 2MAKS gruplama (W= 0,962; p= 0,306 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,942 ; p= 0,068) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait ortalama LA cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama LA cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =7,821 ; p= 0,167). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 66

Çizelge 3.1.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen LA Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (mmol.l -1 ) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 6,41 0,58 Teknik 32 6,25 0,72 VO 2MAKS 32 7,01 0,73 7,205 0,001* 0,473 VO 2MAKS * Teknik 32 6,84 0,64 * p< 0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında LA cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Ayrıca gruplama yöntemleri arasında LA cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına göre ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlara verilen LA cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre ve VO 2MAKS *Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlara verilen LA cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ortalama LA cevapları Şekil 3.1.3 de verilmiştir. 67

7,2 LA 7 6,8 LA (mmol/l) 6,6 6,4 6,2 6 5,8 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.1.3: Küçük alan oyunlarına verilen LA cevapları Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların sonunda verdikleri AZD cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.4 te verilmiştir. Oyunlarda en düşük AZD cevabı 5,03 ± 0,78 ile Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyuna verilirken, en yüksek AZD cevabı 6,12 ± 0,97 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyuna verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucudada Antrenör gruplaması (W= 0,947 ; p= 0,068), Teknik gruplama (W= 0,980; p= 0,452), VO 2MAKS gruplama (W= 0,962; p= 0,186 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,957 ; p= 0,096) ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait ortalama AZD cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama AZD cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =2,115 ; p= 0,833). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 68

Çizelge 3.1.4: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen AZD Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 5,03 0,78 Teknik 32 5,50 0,98 VO 2MAKS 32 6,12 0,97 15,150 0,001* 0,328 VO 2MAKS * Teknik 32 6,06 1,01 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında AZD cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0.05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında AZD cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına göre ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlara verilen AZD cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre ve VO 2MAKS *Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlara verilen AZD cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ortalama AZD cevapları Şekil 3.1.4 de verilmiştir. 69

7 AZD 6 5 AZD 4 3 2 1 0 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.1.4: Küçük alan oyunlarına verilen AZD cevapları Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine ait ortalama KAH cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.5 te verilmiştir. Oyunlara verilen en düşük KAH cevabı 167,25 ± 4,77 atım.dk -1 ile antrenör gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde verilirken, en yüksek KAH cevabı 170,93 ± 7,93 atım.dk -1 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,979; p= 0,777), Teknik gruplama (W= 0,977, p= 0,704), VO 2MAKS gruplama (W= 0,959; p= 0,252 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,958 ; p= 0,243) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait birinci setlerdeki ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =16,205 ; p= 0,006). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 70

Çizelge 3.1.5 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerine Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (atım.dk -1 ) Standart Sapma F ( 2,41 ; 74,83) p η 2 Antrenör 32 167,25 4,77 Teknik 32 168,93 8,31 VO 2MAKS 32 170,93 7,93 3,347 0,032* 0,097 VO 2MAKS * Teknik 32 170,71 8,11 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunların birinci setlerinde verilen KAH cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında birinci setlere verilen KAH cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine verilen KAH cevaplarının, VO 2MAKS ve VO 2MAKS * Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine verilen KAH cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerine ait ortalama KAH cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.6 da verilmiştir. Oyunların ikinci setlerine verilen en düşük KAH cevabı 175,03 ± 7,54 atım.dk -1 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde verilirken, en yüksek KAH cevabı 180,06 ± 6,19 atım.dk -1 ile VO 2MAKS 71

gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde verilmiştir. Yapılan Shapiro- Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,956; p= 0,209), Teknik gruplama (W= 0,984, p= 0,901), VO 2MAKS gruplama (W= 0,990; p= 0,988 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,981 ; p= 0,837) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait ikinci setlerdeki ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =14,866 ; p= 0,011). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.1.6: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlere Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (atım.dk -1 ) Standart Sapma F (2,62 ; 81,26) p η 2 Antrenör 32 175,59 5,30 Teknik 32 175,03 7,54 VO 2MAKS 32 180,06 6,19 10,586 0,001* 0,255 VO 2MAKS * Teknik 32 177,75 7,73 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunların ikinci setlerinde verilen KAH cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur 72

(p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında ikinci setlere verilen KAH cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine verilen KAH cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine verilen KAH cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait ortalama KAH cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.7 de verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerine verilen en düşük KAH cevabı 176,65 ± 7,77 atım.dk -1 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde verilirken, en yüksek KAH cevabı 181,12 ± 6,06 atım.dk -1 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,967; p= 0,410), Teknik gruplama (W= 0,955, p= 0,199), VO 2MAKS gruplama (W= 0,971; p= 0,521 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,985 ; p= 0,921) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait üçüncü setlerdeki ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =23,177 ; p= 0,001). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 73

Çizelge 3.1.7 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerine Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (atım.dk -1 ) Standart Sapma F ( 2,26 ; 70,32) p η 2 Antrenör 32 177,93 5,02 Teknik 32 176,65 7,77 VO 2MAKS 32 181,12 6,06 7,196 0,001* 0,188 VO 2MAKS * Teknik 32 179,12 7,53 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunların üçüncü setlerinde verilen KAH cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında üçüncü setlere verilen KAH cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine verilen KAH cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine verilen KAH cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait ortalama KAH cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.8 de verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerine verilen en düşük KAH cevabı 176,65 ± 7,77 atım.dk -1 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun 74

dördüncü setinde verilirken, en yüksek KAH cevabı 181,12 ± 6,06 atım.dk -1 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,969; p= 0,476), Teknik gruplama (W= 0,970; p= 0,493), VO 2MAKS gruplama (W= 0,978; p= 0,726 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,987 ; p= 0,963) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait dördüncü setlerdeki ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama KAH cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =8,473 ; p= 0,132). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.1.8: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerine Verilen KAH Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (atım.dk -1 ) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 179,12 5,63 Teknik 32 177,34 7,00 VO 2MAKS 32 181,81 5,89 8,600 0,001* 0,217 VO 2MAKS * Teknik 32 179,15 7,09 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunların dördüncü setlerinde verilen KAH cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden 75

kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında dördüncü setlere verilen KAH cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına, Teknik gruplamaya ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerine verilen KAH cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerine verilen KAH cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama KAH cevapları Şekil 3.1.5 te verilmiştir. KAH (atım/dk) 185 180 175 170 165 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 160 155 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.1.5: Küçük alan oyunlarında setlere verilen KAH cevapları Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkarı 4x4 oyunların birinci setlerine ait ortalama % KAH MAKS cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.9 da verilmiştir. Oyunlara verilen en düşük % KAH MAKS cevabı 84,45 ± 2,13 ile antrenör gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde verilirken, en yüksek % KAH MAKS cevabı 86,28 ± 2,99 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 76

4x4 oyunun birinci setinde verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,972; p= 0,550), Teknik gruplama (W= 0,968; p= 0,450), VO 2MAKS gruplama (W= 0,934; p= 0,165 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,954; p= 0,185) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait birinci setlerdeki ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =16,552 ; p= 0,006). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.1.9: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerine Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( % ) Standart Sapma F ( 2,39 ; 74,26) p η 2 Antrenör 32 84,45 2,13 Teknik 32 85,32 4,34 VO 2MAKS 32 86,28 2,99 3,245 0,036* 0,095 VO 2MAKS * Teknik 32 86,20 3,82 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunların birinci setlerinde verilen % KAH MAKS cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi 77

kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında birinci setlere verilen % KAH MAKS cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine verilen % KAH MAKS cevaplarının, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine verilen % KAH MAKS cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerine ait ortalama % KAH MAKS cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.10 da verilmiştir. Oyunlara verilen en düşük % KAH MAKS cevabı 88,39 ± 3,56 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde verilirken, en yüksek % KAH MAKS cevabı 90,89 ± 1,91 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,941; p= 0,079), Teknik gruplama (W= 0,967; p= 0,413), VO 2MAKS gruplama (W= 0,932; p= 0,156 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,972; p= 0,549) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait ikinci setlerdeki ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =14,782 ; p= 0,011). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 78

Çizelge 3.1.10: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerine Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( % ) Standart Sapma F ( 2,62 ; 81,35) p η 2 Antrenör 32 88,65 1,93 Teknik 32 88,39 3,56 VO 2MAKS 32 90,89 1,91 10,428 0,001* 0,252 VO 2MAKS * Teknik 32 89,74 3,10 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunların ikinci setlerinde verilen % KAH MAKS cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında ikinci setlere verilen % KAH MAKS cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine verilen % KAH MAKS cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine verilen % KAH MAKS cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait ortalama % KAH MAKS cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.11 de verilmiştir. Oyunlara verilen en düşük % KAH MAKS 79

cevabı 89,20 ± 3,58 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde verilirken, en yüksek % KAH MAKS cevabı 91,44 ± 1,63 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,967; p= 0,410), Teknik gruplama (W= 0,969; p= 0,467), VO 2MAKS gruplama (W= 0,965; p= 0,456 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,970; p= 0,487) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait üçüncü setlerdeki ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =23,860 ; p= 0,001). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.1.11: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerine Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( % ) Standart Sapma F ( 2,24 ; 69,47) p η 2 Antrenör 32 89,84 1,64 Teknik 32 89,20 3,58 VO 2MAKS 32 91,44 1,63 7,043 0,001* 0,185 VO 2MAKS * Teknik 32 90,44 2,93 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunların üçüncü setlerine verilen % KAH MAKS cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu 80

bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında üçüncü setlere verilen % KAH MAKS cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine verilen % KAH MAKS cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine verilen % KAH MAKS cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait ortalama % KAH MAKS cevapları ve oyunlar arası farklara ait bulgular Çizelge 3.1.12 de verilmiştir. Oyunlara verilen en düşük % KAH MAKS cevabı 89,55 ± 3,23 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde verilirken, en yüksek % KAH MAKS cevabı 91,78 ± 1,56 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde verilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,961; p= 0,294), Teknik gruplama (W= 0,951; p= 0,159), VO 2MAKS gruplama (W= 0,946; p= 0,126 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,976; p= 0,685) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait dördüncü setlerdeki ortalama % KAH MAKS cevaplarının normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama % KAH MAKS normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =8,649 ; p= 0,124). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 81

Çizelge 3.1.12: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerine Verilen % KAH MAKS Cevapları ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( % ) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 90,43 2,03 Teknik 32 89,55 3,23 VO 2MAKS 32 91,78 1,56 8,354 0,001* 0,212 VO 2MAKS * Teknik 32 90,45 2,95 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunların dördüncü setlerinde verilen % KAH MAKS cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Gruplama yöntemleri arasında dördüncü setlere verilen % KAH MAKS cevapları açısından farklılığın Antrenör gruplamasına Teknik ve VO 2MAKS * Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerine verilen % KAH MAKS cevaplarının, VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerine verilen % KAH MAKS cevaplarından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama % KAH MAKS cevapları Şekil 3.1.6 da verilmiştir. 82

% KAHMAKS (% ) 94,00 92,00 90,00 88,00 86,00 84,00 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 82,00 80,00 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.1.6: Küçük alan oyunlarında setlere verilen % KAH MAKS cevapları 3.2 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Kat Edilen Mesafelere Ait Bulgular Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunlara ait 0-6,9 km.s -1 ( yürüme), koşu hızında kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.1 de verilmiştir. Oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda en fazla mesafe 815,78 ± 100,21 m. ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda kat edilirken, en az mesafe 683,63 ± 88,64 m ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,936; p= 0,056), Teknik gruplama (W= 0,958; p= 0,236), VO 2MAKS gruplama (W= 0,983; p= 0,877 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,962; p= 0,307) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait 0-6,9 km.s -1 ( yürüme), koşu hızında kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 0-6,9 km.s -1 ( yürüme), koşu hızında kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =8,591 ; p= 0,127). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama 83

yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 743,83 79,19 Teknik 32 815,78 100,21 VO 2MAKS 32 683,63 88,64 14,265 0,001* 0,315 VO 2MAKS * Teknik 32 723,68 122,25 *p< 0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 ( yürüme) koşu hızında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler açısından farklılığın Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden daha fazla olmasından ve Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerin diğer gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 84

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasındaki koşu hızlarında kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.1 de verilmiştir. 850 0-6.9 km/s ( m) KAT EDİLEN MESAFE ( m) 800 750 700 650 600 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.2.1: Küçük alan oyunlarında 0-6,9 km.s-1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunlara ait 7-12,9 km.s -1 (düşük şiddetli koşu) arasındaki koşu hızlarında kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.2 de verilmiştir. Oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda en fazla mesafe 994,02 ± 198,89 m. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan oyunda kat edilirken, en az mesafe 872,44 ± 199,00 m. ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,955; p= 0,194), Teknik gruplama (W= 0,977; p= 0,711), VO 2MAKS gruplama (W= 0,976; p= 0,685 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,965; p= 0,383) ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait 7-12,9 km.s -1 ( yürüme) arasındaki koşu hızlarında kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-12,9 km.s -1 ( yürüme) arasındaki koşu hızlarında kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =6,459 ; p= 0,264). Daha sonra 85

parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.2.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 7-12,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 888,98 199,42 Teknik 32 872,44 199,00 VO 2MAKS 32 994,02 198,89 6,174 0,001* 0,166 VO 2MAKS * Teknik 32 939,49 160,88 * p< 0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 ( düşük şiddetli koşu) arasındaki koşu hızlarında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler açısından farklılığın ise Antrenör gruplamasına ve Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 86

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama 7-12,9 km.s -1 arasındaki koşu hızında kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.2 de verilmiştir. KAT EDİLEN MESAFELER (m) 1020 1000 980 960 940 920 900 880 860 840 820 800 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR 7-12,9 km/s ( m) Şekil 3.2.2: Küçük alan oyunlarında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait 13-17,9 km.s -1 ( orta şiddetli koşu) arasındaki koşu hızında kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.3 te verilmiştir. Oyunlarda 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda en fazla mesafe 304,12 ± 93,54 m. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda kat edilirken, en az mesafe 215,29 ± 87,42 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,983; p= 0,890), Teknik gruplama (W= 0,962; p= 0,311), VO 2MAKS gruplama (W= 0,965; p= 0,385 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,971; p= 0,518) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait 13-17,9 km.s -1 ( yürüme) arasındaki koşu hızında kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği 87

belirlenmiştir. 13-17,9 km.s -1 (yürüme) arasındaki koşu hızında kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =7,486 ; p= 0,187). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 302,54 84,79 Teknik 32 215,29 87,42 VO 2MAKS 32 304,12 93,54 13,413 0,001* 0,302 VO 2MAKS * Teknik 32 301,82 103,68 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 ( orta şiddetli koşu) koşu hızında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerin diğer gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 88

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama 13-17,9 km.s -1 arasındaki koşu hızında kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.3 te verilmiştir. 13-17.9 km/s ( m) 350 KAT EDİLEN MESAFE (m) 300 250 200 150 100 50 0 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.2.3: Küçük alan oyunlarında setlerinde 13-17,9 km.s -1 mesafeler arasındaki hızlarda kat edilen Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait > 18 km.s -1 ( yüksek şiddetli koşu) arasındaki koşu hızında kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.4 te verilmiştir. Oyunlarda > 18 km.s -1 hızlarda en fazla mesafe 78,52 ± 39,85 m. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda kat edilirken, en az mesafe 47,09 ± 31,32 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,953; p= 0,178), Teknik gruplama (W= 0,942; p= 0,086), VO 2MAKS gruplama (W= 0,930; p= 0,069 ) ve VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,963; p= 0,329) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait > 18 km.s -1 (yüksek şiddetli koşu) koşu hızında kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. > 18 km.s -1 (yüksek şiddetli koşu) koşu hızında kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =7,207 ; p= 0,206). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine 89

getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.4: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda > 18 km.s -1 Koşu Hızında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 66,44 37,87 Teknik 32 47,09 31,32 VO 2MAKS 32 78,52 39,85 7,264 0,001* 0,190 VO 2MAKS * Teknik 32 74,70 32,71 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 ( yüksek şiddetli koşu) koşu hızında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafeler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplama ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört 90

setine ait ortalama > 18 km.s -1 koşu hızında kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.4 te verilmiştir. 90 > 18 km/s ( m) KAT EDİLEN MESAFELER (m) 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.2.4: Küçük alan oyunlarında setlerinde >18 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafeler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait toplamda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.5 te verilmiştir. Oyunlarda toplam kat edilen mesafelere bakıldığında ise en fazla mesafe 2060,31 ± 199,59 m ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda kat edilirken, en az mesafe 1950,61 ± 222,83 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,970; p= 0,495), Teknik gruplama (W= 0,948; p= 0,127), VO 2MAKS gruplama (W= 0,978; p= 0,728 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,964; p= 0,362) ile oynatılan 4x4 oyunlara ait toplam kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Değişkenler normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =6,857 ; p= 0,232). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 91

Çizelge 3.2.5: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arasındaki Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 2001,81 187,91 Teknik 32 1950,61 222,83 VO 2MAKS 32 2060,31 199,59 4,155 0,008* 0,118 VO 2MAKS * Teknik 32 2039,70 151,68 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında toplamda kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında oyunlarda toplam kat edilen mesafeler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerine ait 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait 92

bulgular Çizelge 3.2.6 da verilmiştir. Birinci setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 202,35 ± 52,00 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 159,73 ± 30,91 ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,955 ; p= 0, 202), Teknik gruplama (W= 0,912; p= 0,013), VO 2MAKS gruplama (W= 0,858; p= 0,001 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,938 ; p= 0,066) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine ait 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.2.6: Farklı Gruplama Yöntemleri İle Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 171,80 26,12 Teknik 32 202,35 52,00 VO 2MAKS 32 159,73 30,91 25,538 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 173,18 38,87 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını 93

belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından Teknik gruplama ile Antrenör ( Z=-2,992 ; p=0,003), VO 2MAKS ( Z=-3,983 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,506; p= 0,012) gruplama yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur. Ayrıca Antrenör gruplama ile VO 2MAKS ( Z=-2,375 ; p=0,018) gruplama yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerine ait 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.7 de verilmiştir. İkinci setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 200,54 ± 28,05 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 175,43 ± 23,12 ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W=0,970; p= 0,495), Teknik gruplama (W= 0,984; p= 0,910), VO 2MAKS gruplama (W= 0,971; p= 0,538 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,962 ; p= 0,308) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine ait 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 0-6,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =5,779 ; p= 0,329). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 94

Çizelge 3.2.7: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 187,80 25,05 Teknik 32 200,54 28,05 VO 2MAKS 32 175,43 23,12 5,857 0,001* 0,159 VO 2MAKS * Teknik 32 188,76 32,00 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde kat edilen mesafelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.8 de verilmiştir. Üçüncü setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 204,10 ± 37,35 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun 95

üçüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 170,25 ± 26,16 m. ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro- Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,919; p= 0,019), Teknik gruplama (W= 0,813; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,969; p= 0,478 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,957 ; p= 0,226) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.2.8: 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 189,23 21,33 Teknik 32 204,10 37,35 VO 2MAKS 32 170,25 26,16 19,088 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 183,04 33,72 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından üçüncü setlerde istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından Teknik gruplama ile Antrenör ( Z=-2,113 ; p=0,035), VO 2MAKS ( Z=-3,628 96

; p=0,001) gruplama yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur. Ayrıca VO 2MAKS gruplama ile Antrenör ( Z=-2,365 ; p=0,018) ve VO 2MAKS *Teknik ( Z=-2,132 ; p=0,033) gruplama yöntemleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.9 da verilmiştir. Dördüncü setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 208,77 ± 25,40 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 178,21 ± 24,78 ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,938; p= 0,067), Teknik gruplama (W= 0,979; p= 0,769), VO 2MAKS gruplama (W= 0,977; p= 0,706 ), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,975 ; p= 0,645) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait 0-6,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 0-6,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =2,948 ; p= 0,708). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 97

Çizelge 3.2.9: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 194,98 23,74 Teknik 32 208,77 25,40 VO 2MAKS 32 178,21 24,78 13,099 0,001* 0,297 VO 2MAKS * Teknik 32 178,68 30,38 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından farklılığın ise Antrenör ve Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört 98

setine ait ortalama 0-6,9 km.s -1 koşu hızında kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.5 te verilmiştir. KAT EDİLEN MESAFE (m) 250 200 150 100 50 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.2.5: Küçük alan oyunlarında setlerinde 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerine ait 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.10 da verilmiştir. Birinci setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 273,86 ± 50,40 m ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 234,98 ± 53,10 m. ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro- Wilk testi sonucunda Antrenör gruplaması (W= 0,980; p= 0,789), Teknik gruplama (W= 0,972; p= 0,555), VO 2MAKS gruplama (W= 0,954 ; p= 0,188), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,957 ; p= 0,226) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine ait 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =4,353 ; p= 0,500). Daha sonra parametrik test 99

varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.10: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 245,61 54,63 Teknik 32 234,98 53,10 VO 2MAKS 32 273,86 50,40 4,748 0,004* 0,133 VO 2MAKS * Teknik 32 241,53 55,48 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından farklılığın ise Teknik ve VO 2MAKS *Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerine ait 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait 100

bulgular Çizelge 3.2.11 de verilmiştir. İkinci setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 242,14 ± 56,28 m ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 222,72 ± 47,88 ile antrenör gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro- Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,935, p= 0,060), Teknik gruplama (W= 0,956; p= 0,210), VO 2MAKS gruplama (W= 0,976 ; p= 0,684), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,972 ; p= 0,557) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine ait 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =3,498 ; p= 0,624). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.11: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 222,72 47,88 Teknik 32 223,46 56,28 VO 2MAKS 32 242,14 56,28 2,109 0,104 0,064 VO 2MAKS * Teknik 32 223,39 43,73 101

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p > 0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.12 de verilmiştir. Üçüncü setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 239,43 ± 53,61 m ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 212,12 ± 57,12 m. ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro- Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,980; p= 0,813), Teknik gruplama (W= 0,938; p= 0,090), VO 2MAKS gruplama (W= 0,953 ; p= 0,176), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,990 ; p= 0,985) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait 7-12,9 km.s -1 arasındak hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =3,168 ; p= 0,674). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 102

Çizelge 3.2.12: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 216,08 55,92 Teknik 32 212,12 57,12 VO 2MAKS 32 239,43 53,61 2,985 0,094 0,088 VO 2MAKS * Teknik 32 237,76 47,26 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p > 0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.13 te verilmiştir. Dördüncü setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 238,58 ± 53,85 m ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 201,87 ± 59,16 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,934; p= 0,082), Teknik gruplama (W= 0,939; p= 0,069), VO 2MAKS gruplama (W= 0,977 ; p= 0,694), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,987 ; p= 0,962) ile oynatılan 4x4 oyunların 103

dördüncü setlerine ait 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =7,161 ; p= 0,209). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.13: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Arasında Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 204,55 55,62 Teknik 32 201,87 59,16 VO 2MAKS 32 238,58 53,85 6,398 0,001* 0,171 VO 2MAKS * Teknik 32 236,79 52,61 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerin VO 2MAKS ve 104

VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerden daha az olmasından ve Antrenör gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama 7-12,9 km.s -1 koşu hızında kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.6 da verilmiştir. KAT EDİLEN MESAFE (m) 300 250 200 150 100 50 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.2.6: Küçük alan oyunlarında setlerinde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerine ait 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.14 te verilmiştir. Birinci setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 92,72 ± 34,00 m ile Antrenör gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci 105

setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 60,39 ± 29,51 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,971; p= 0,517), Teknik gruplama (W= 0,973; p= 0,577), VO 2MAKS gruplama (W= 0,992 ; p= 0,997), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,977 ; p= 0,708) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine ait 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =12,410; p= 0,030). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.14: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 2,49; 77,42 ) p η 2 Antrenör 32 93,41 32,74 Teknik 32 60,39 29,51 VO 2MAKS 32 86,47 28,02 8,641 0,001* 0,218 VO 2MAKS * Teknik 32 82,31 40,89 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına 106

göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından farklılığın Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerin Antrenör ve VO 2MAKS gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerine ait 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.15 te verilmiştir. İkinci setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 77,85 ± 32,50 m ile Antrenör gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 50,44 ± 25,92 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,971; p= 0,517), Teknik gruplama (W= 0,973; p= 0,577), VO 2MAKS gruplama (W= 0,992 ; p= 0,997), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,977 ; p= 0,708) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine ait 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =8,205; p= 0,145). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 107

Çizelge 3.2.15: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 77,85 32,50 Teknik 32 50,44 25,92 VO 2MAKS 32 71,77 26,80 7,804 0,001* 0,201 VO 2MAKS * Teknik 32 75,50 32,65 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından farklılığın Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde kat edilen mesafelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.16 da verilmiştir. Üçüncü setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 77,85 ± 32,50 m ile VO 2MAKS gruplama ile 108

oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 50,44 ± 25,92 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,956; p= 0,207), Teknik gruplama (W= 0,915; p= 0,015), VO 2MAKS gruplama (W= 0,920 ; p= 0,021), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,926 ; p= 0,031) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.16: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 64,10 25,07 Teknik 32 57,83 35,62 VO 2MAKS 32 73,20 30,71 6,337 0,096 VO 2MAKS * Teknik 32 71,99 31,26 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri 13-17,9 km.s - 1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p > 0,05). 109

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.17 de verilmiştir. Dördüncü setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 72,66 ± 33,71 m ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 46,62 ± 21,71 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,977; p= 0,715), Teknik gruplama (W= 0,943; p= 0,066), VO 2MAKS gruplama (W= 0,955 ; p= 0,200), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,983 ; p= 0,879) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =8,334; p= 0,139). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.17: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Hızlarda Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 67,15 29,37 Teknik 32 46,62 21,71 VO 2MAKS 32 72,66 33,71 0,157 0,001* 0,166 VO 2MAKS * Teknik 32 72,01 33,14 * p<0,05 110

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında kat edilen mesafeler açısından farklılığın Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama 13-17,9 km.s -1 koşu hızında kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.7 de verilmiştir. KAT EDİLEN MESAFE (m) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik Şekil 3.2.7: Küçük alan oyunlarında setlerinde 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda kat edilen mesafeler 111

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerine ait > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.18 de verilmiştir. Birinci setlerde > 18 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 25,31 ± 19,70 m ile VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 8,62 ± 10,06 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,919; p= 0,020), Teknik gruplama (W= 0,798; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,865 ; p= 0,001), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,914 ; p= 0,014) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine ait > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafeler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.2.18: : Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde > 18 km.s -1 Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 22,31 19,70 Teknik 32 8,62 10,06 VO 2MAKS 32 25,44 18,50 20,877 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 20,83 15,32 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında > 18 112

km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafelerin Antrenör ( Z=-2,940 ; p=0,003), VO 2MAKS ( Z=4,020 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-3,366 ; p=0,001) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerine ait > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.19 da verilmiştir. İkinci setlerde > 18 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 19,61 ± 12,50 m ile VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 13,84 ± 14,74 m ile Antrenör gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,836; p= 0,001), Teknik gruplama (W= 0,860; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,954 ; p= 0,183), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,919 ; p= 0,019) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine ait > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafeler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır 113

Çizelge 3.2.19: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde > 18 km.s -1 Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 13,84 14,74 Teknik 32 16,42 16,18 VO 2MAKS 32 19,61 12,50 2,229 0,526 VO 2MAKS * Teknik 32 18,07 10,90 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.20 de verilmiştir. Üçüncü setlerde > 18 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 17,73 ± 13,10 m ile VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 9,86 ± 9,70 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro- Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,882; p= 0,002), Teknik gruplama (W= 0,844; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,894 ; p= 0,004), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,769 ; p= 0,001) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafeler normal dağılım göstermediği 114

belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.2.20: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde > 18 km.s -1 Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 16,07 14,77 Teknik 32 9,86 9,70 VO 2MAKS 32 17,73 13,10 6,921 0,74 VO 2MAKS * Teknik 32 17,38 12,25 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.21 de verilmiştir. Dördüncü setlerde > 18 km.s -1 koşu hızında en fazla mesafe 18,40 ± 11,95 m ile VO 2MAKS *Teknik gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 12,17 ± 14,50 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat 115

edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,867; p= 0,001), Teknik gruplama (W= 0,801; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,906 ; p= 0,009), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,851 ; p= 0,001) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafeler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.2.21: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde > 18 km.s -1 Koşu Hızlarında Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 14,21 14,48 Teknik 32 12,17 14,50 VO 2MAKS 32 15,72 11,44 5,101 0,165 VO 2MAKS * Teknik 32 18,40 11,95 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.8 de verilmiştir. 116

KAT EDİLEN MESAFE (m) 30 25 20 15 10 5 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.2.8: Küçük alan oyunlarında setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızlarında kat edilen mesafeler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerine ait toplam kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.22 de verilmiştir. Birinci setlerde toplam en fazla mesafe 545,52 ± 44,48 m ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 506,36 ± 61,18 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,940; p= 0,074), Teknik gruplama (W= 0,973; p= 0,589), VO 2MAKS gruplama (W= 0,973 ; p= 0,571), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,978 ; p= 0,746) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerine ait toplam kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Toplam kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =9,702; p= 0,084). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 117

Çizelge 3.2.22: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 532,46 50,50 Teknik 32 506,36 61,18 VO 2MAKS 32 545,52 44,48 6,042 0,001* 0,163 VO 2MAKS * Teknik 32 517,87 55,88 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında toplam kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında toplam kat edilen mesafeler açısından farklılığın Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerine ait toplam kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.23 te verilmiştir. İkinci setlerde toplam en fazla mesafe 508,96 ± 56,95 m ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 490,87 ± 66,97 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde kat 118

edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,985; p= 0,931), Teknik gruplama (W= 0,968; p= 0,442), VO 2MAKS gruplama (W= 0,951 ; p= 0,158), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,992 ; p= 0,997) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerine ait toplam kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Toplam kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =3,154; p= 0,676). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.23: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 501,79 55,59 Teknik 32 490,87 66,97 VO 2MAKS 32 508,96 56,95 1,007 0,393 0,031 VO 2MAKS * Teknik 32 505,74 45,56 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında toplam kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p > 0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait toplam kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 119

3.2.24 te verilmiştir. Üçüncü setlerde toplam en fazla mesafe 510,17 ± 54,57 m ile VO 2MAKS *Teknik gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 483,92 ± 66,70 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,958; p= 0,247), Teknik gruplama (W= 0,943; p= 0,091), VO 2MAKS gruplama (W= 0,941 ; p= 0,064), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,973 ; p= 0,590) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerine ait toplam kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Toplam kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =3,168; p= 0,674). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.2.24: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Setler Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 484,76 53,67 Teknik 32 483,92 66,70 VO 2MAKS 32 500,61 67,82 1,973 0,123 0,060 VO 2MAKS * Teknik 32 510,17 54,57 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında toplam kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır ( p > 0,05 ). 120

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait toplam kat edilen mesafe ortalamalarına ait bulgular Çizelge 3.2.25 te verilmiştir. Dördüncü setlerde toplam en fazla mesafe 505,90 ± 50,09 m ile VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilirken, setlerde en az mesafe 469,45 ± 59,93 m ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde kat edilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,934 ; p= 0,068), Teknik gruplama (W= 0,969; p= 0,472), VO 2MAKS gruplama (W= 0,962 ; p= 0,302), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,983 ; p= 0,883 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerine ait toplam kat edilen mesafeler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Toplam kat edilen mesafelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =22,342; p= 0,001). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 121

Çizelge 3.2.25: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde Toplam Kat Edilen Mesafeler ve Setler Arası Farklar n Ortalama (m) Standart Sapma F (2,28 ; 70,87) p η 2 Antrenör 32 480,44 56,79 Teknik 32 469,45 59,93 VO 2MAKS 32 505,19 49,81 4,800 0,008* 0,134 VO 2MAKS * Teknik 32 505,90 50,09 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında toplam kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında toplam kat edilen mesafeler açısından farklılığın Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait toplam kat ettikleri mesafelere ait bulgular Şekil 3.2.9 da verilmiştir. 122

KAT EDİLEN MESAFE (m) 560 540 520 500 480 460 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 440 420 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.2.9: Küçük alan oyunlarının setlerinde toplam kat edilen mesafeler 3.3 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Ortalama Hızlara ait Bulgular Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS * Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ortalama koşu hızlarında ait bulgular Çizelge 3.3.1 de verilmiştir. Oyunlarda ortalama koşu hızlarına bakıldığında en yüksek koşu hızı ortalaması 7,72 ± 0,74 km.s -1 ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda oynanırken, en düşük koşu hızı ortalaması 7,31 ± 0,83 km.s -1 ile Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyununda oynanmıştır. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,958 ; p= 0,238), Teknik gruplama (W= 0,948; p= 0,127), VO 2MAKS gruplama (W= 0,978 ; p= 0,728), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,964 ; p= 0,362 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ortalama koşu hızları normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama koşu hızlarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =7,221; p= 0,205). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama 123

yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.3.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( km.s -1 ) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 7,49 0,73 Teknik 32 7,31 0,83 VO 2MAKS 32 7,72 0,74 4,077 0,009* 0,116 VO 2MAKS * Teknik 32 7,64 0,56 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların ortalama hızları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların ortalama hızları açısından farklılığın Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların ortalama hızlarının VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyun ortalama hızından daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait ortalama hız bulguları Şekil 3.3.1 de verilmiştir. 124

7,8 Ortalama Hız 7,7 7,6 Hız (km/s) 7,5 7,4 7,3 7,2 7,1 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik Oyunlar Şekil 3.3.1: Küçük alan oyunlarının ortalama hızları Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerindeki ortalama koşu hızlarına ait bulgular Çizelge 3.3.2 de verilmiştir. Birinci setlerde en yüksek koşu hızı ortalaması 8,18 ± 0,66 km.s -1 ile VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde oynanılırken, setlerde en düşük ortalama koşu hızı 7,51 ± 0,91 km.s -1 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde oynanılmıştır. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,940 ; p= 0,074), Teknik gruplama (W= 0,973; p= 0,589), VO 2MAKS gruplama (W= 0,973 ; p= 0,571), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,978 ; p= 0,746 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerindeki ortalama koşu hızları normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama koşu hızlarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =9,702; p= 0,084). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 125

Çizelge 3.3.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerindeki Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( km.s -1 ) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 7,98 0,75 Teknik 32 7,51 0,91 VO 2MAKS 32 8,18 0,66 6,042 0,001* 0,163 VO 2MAKS * Teknik 32 7,76 0,83 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinin ortalama hızları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Bonferroni Post- Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinin ortalama hızları açısından farklılığın Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerindeki ortalama hızlarının VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyun birinci setindeki ortalama hızlardan daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerindeki ortalama koşu hızlarına ait bulgular Çizelge 3.3.3 te verilmiştir. İkinci setlerde en yüksek koşu hızı ortalaması 7,63 ± 0,85 km.s -1 ile VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde oynanılırken, setlerde en düşük ortalama koşu hızı 7,36 ± 1,00 km.s -1 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde 126

oynanılmıştır. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,985 ; p= 0,931), Teknik gruplama (W= 0,968; p= 0,442), VO 2MAKS gruplama (W= 0,951 ; p= 0,158), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,992 ; p= 0,997 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerindeki ortalama koşu hızları normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama koşu hızlarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =3,154; p= 0,676). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.3.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerindeki Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( km.s -1 ) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 7,52 0,83 Teknik 32 7,36 1,00 VO 2MAKS 32 7,63 0,85 1,007 0,393 0,031 VO 2MAKS * Teknik 32 7,58 0,68 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinin ortalama hızları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerindeki ortalama koşu hızlarına ait bulgular Çizelge 3.3.4 te verilmiştir. Üçüncü setlerde en yüksek koşu hızı ortalaması 7,65 ± 0,81 km.s -1 ile 127

VO 2MAKS *Teknik gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde oynanılırken, setlerde en düşük ortalama koşu hızı 7,27 ± 0,80 km.s -1 ile Antrenör gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde oynanılmıştır. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,958 ; p= 0,247), Teknik gruplama (W= 0,943; p= 0,091), VO 2MAKS gruplama (W= 0,941 ; p= 0,064), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,973 ; p= 0,590 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerindeki ortalama koşu hızları normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama koşu hızlarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =3,168; p= 0,674). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.3.4: : Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerindeki Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( km.s -1 ) Standart Sapma F ( 3;93) p η 2 Antrenör 32 7,27 0,80 Teknik 32 7,36 1,00 VO 2MAKS 32 7,50 1,06 1,973 0,123 0,060 VO 2MAKS * Teknik 32 7,65 0,81 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinin ortalama hızları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). 128

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerindeki ortalama koşu hızlarına ait bulgular Çizelge 3.3.5 te verilmiştir. Dördüncü setlerde en yüksek koşu hızı ortalaması 7,58 ± 0,75 km.s -1 ile VO 2MAKS *Teknik gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde oynanılırken, setlerde en düşük ortalama koşu hızı 7,04 ± 0,89 km.s -1 ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde oynanılmıştır. Yapılan Shapiro- Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,941 ; p= 0,86), Teknik gruplama (W= 0,969; p= 0,472), VO 2MAKS gruplama (W= 0,962 ; p= 0,302), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,983 ; p= 0,883 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerindeki ortalama koşu hızları normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Ortalama koşu hızlarının normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =22,342; p= 0,001). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.3.5: : Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerindeki Ortalama Hızlar ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( km.s -1 ) Standart Sapma F (2,28;70,87) p η 2 Antrenör 32 7,20 0,96 Teknik 32 7,04 0,89 VO 2MAKS 32 7,57 0,74 4,800 0,008* 0,134 VO 2MAKS * Teknik 32 7,58 0,75 * p<0,05 129

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinin ortalama hızları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur(p<0,05). Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinin ortalama hızları açısından farklılığın Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerindeki ortalama hızlarının VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyun dördüncü setindeki ortalama hızlardan daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama hızlara ait bulgular Şekil 3.3.2 de verilmiştir. KOŞU HIZI (km/s) 8,4 8,2 8 7,8 7,6 7,4 7,2 7 6,8 6,6 6,4 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Antrenör Teknik Şekil 3.3.2: Küçük alan oyunlarının setlerinin ortalama hızları VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 130

3.4 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Koşu Hızında Geçen Sürelere Ait Bulgular Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait 0-6,9 km.s -1 ( yürüme) arası koşu hızlarında geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.1 de verilmiştir. Oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda en fazla süre 568,28 ± 85,43 sn. ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 499,53 ± 78,42 sn ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,941 ; p= 0,079), Teknik gruplama (W= 0,982; p= 0,863), VO 2MAKS gruplama (W= 0,956 ; p= 0,217), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,972 ; p= 0,561 ) ile oynatılan 4x4 oyunların 0-6,9 km.s -1 ( yürüme) arası koşu hızlarında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 0-6,9 km.s -1 ( yürüme) arası koşu hızlarında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =6,669; p= 0,123). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 131

Çizelge 3.4.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 0-6,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızında Geçen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 526,56 76,28 Teknik 32 568,28 85,43 VO 2MAKS 32 499,53 78,42 9,045 0,001* 0,226 VO 2MAKS * Teknik 32 527,21 70,49 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 ( yürüme) arasındaki koşu hızlarında geçen süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 arasındaki hızlarda geçirilen süreler açısından farklılığın Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlarda 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.4.1 de verilmiştir. 132

580 0-6.9 km/s ( sn) 560 SÜRE (sn) 540 520 500 480 460 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.4.1: Küçük alan oyunlarında 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait 7-12,9 km.s -1 (düşük şiddetli koşu) arasındaki koşu hızlarında geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.2 de verilmiştir. Oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasındaki hızlarda en fazla süre 371,00 ± 71,85 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan oyunda geçirilirken, en az süre 329,28 ± 74,60 sn. ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,944 ; p= 0,097), Teknik gruplama (W= 0,977; p= 0,702), VO 2MAKS gruplama (W= 0,964 ; p= 0,345), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,941 ; p= 0,062 ) ile oynatılan 4x4 oyunların 7-12,9 km.s -1 arası koşu hızlarında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-12,9 km.s -1 arası koşu hızlarında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =3,616; p= 0,606). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 133

Çizelge 3.4.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 7-12,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızında Geçen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 346,84 70,29 Teknik 32 329,28 74,60 VO 2MAKS 32 371,00 71,85 4,480 0,006* 0,126 VO 2MAKS * Teknik 32 345,84 59,31 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 (düşük şiddetli koşu) arasındaki koşu hızlarında geçen süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.4.2 de verilmiştir. 134

7-12.9 km/s ( sn) 380 370 360 SÜRE (sn) 350 340 330 320 310 300 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.4.2: Küçük alan oyunlarında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait 13-17,9 km.s -1 ( orta şiddetli koşu) arasındaki koşu hızlarında geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.3 te verilmiştir. Oyunlarda 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda en fazla süre 76,12 ± 23,94 sn ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 54,46 ± 20,84 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,982 ; p= 0,847), Teknik gruplama (W= 0,856; p= 0,213), VO 2MAKS gruplama (W= 0,968 ; p= 0,454), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,982 ; p= 0,848 ) ile oynatılan 4x4 oyunların 13-17,9 km.s -1 arası koşu hızlarında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 13-17,9 km.s -1 arası koşu hızlarında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =5,478; p= 0,361). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 135

Çizelge 3.4.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda 13-17,9 km.s -1 Arasındaki Koşu Hızında Geçen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 75,56 20,85 Teknik 32 54,46 20,84 VO 2MAKS 32 76,12 23,94 11,276 0,001* 0,267 VO 2MAKS * Teknik 32 73,75 25,94 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 ( orta şiddetli koşu) arasındaki koşu hızlarında geçen süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 arasındaki hızlarda geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin diğer gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.4.3 te verilmiştir. 136

380 13-17.9 km/s ( sn) SÜRE (sn) 370 360 350 340 330 320 310 300 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.4.3: Küçük alan oyunlarında 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait > 18 km.s -1 ( yüksek şiddetli koşu) koşu hızlarında geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.4 te verilmiştir. Oyunlarda > 18 km.s -1 hızlarda en fazla süre 13,34 ± 7,12 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 8,03 ± 5,20 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,940 ; p= 0,064), Teknik gruplama (W= 0,942; p= 0,072), VO 2MAKS gruplama (W= 0,939 ; p= 0,060), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,956 ; p= 0,211 ) ile oynatılan 4x4 oyunların >18 km.s -1 koşu hızlarında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. >18 km.s -1 koşu hızlarında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =5,418; p= 0,367). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 137

Çizelge 3.4.4: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda > 18 km.s -1 Koşu Hızında Geçen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 11,50 7,11 Teknik 32 8,03 5,20 VO 2MAKS 32 13,34 7,12 6,433 0,001* 0,172 VO 2MAKS * Teknik 32 13,25 6,05 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 (yüksek şiddetli koşu) koşu hızlarında geçen süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 hızlarda geçirilen süreler açısından farklılığın ise VO 2MAKS gruplamasına göre ve VO 2MAKS *Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların > 18 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.4.4 te verilmiştir. 138

16 14 13-17.9 km/s ( sn) SÜRE (sn) 12 10 8 6 4 2 0 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.4.4: Küçük alan oyunlarında >18 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.5 te verilmiştir. Oyunların birinci setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 135,34 ± 22,31 sn. ile Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde geçirilirken, en az süre 112,81 ± 18,93 sn ile VO 2MAKS gruplamasına ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,949 ; p= 0,137), Teknik gruplama (W= 0,951; p= 0,156), VO 2MAKS gruplama (W= 0,942 ; p= 0,068), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,966 ; p= 0,397 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =5,587; p= 0,349). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 139

Çizelge 3.4.5: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Birinci Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 117,46 20,39 Teknik 32 135,34 22,31 VO 2MAKS 32 112,81 18,93 10,379 0,001* 0,251 VO 2MAKS * Teknik 32 127,56 24,57 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise VO 2MAKS ve Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 birinci setlerinde geçirilen sürelerin Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından ve VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 birinci setlerinde geçirilen sürelerin VO 2MAKS * Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setinde geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur 140

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerinde 0-6,9 km.s -1 arasındaki koşu hızlarında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.6 da verilmiştir. Oyunların ikinci setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 139,59 ± 25,69 sn. ile Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde geçirilirken, en az süre 128,71 ± 21,91 sn ile VO 2MAKS gruplamasına ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,948 ; p= 0,123), Teknik gruplama (W= 0,973; p= 0,586), VO 2MAKS gruplama (W= 0,973 ; p= 0,598), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,973 ; p= 0,598 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =7,677; p= 0,175). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.4.6: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların İkinci Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 134,12 22,30 Teknik 32 139,59 25,69 VO 2MAKS 32 128,71 21,91 2,459 0,048* 0,073 VO 2MAKS * Teknik 32 135,71 18,41 * p<0,05 141

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında ikinci setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında ikinci setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 ikinci setlerinde geçirilen sürelerin Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.7 de verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 136,56 ± 23,87 sn. ile Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde geçirilirken, en az süre 127,18 ± 26,98 sn ile VO 2MAKS gruplamasına ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,962 ; p= 0,305), Teknik gruplama (W= 0,944; p= 0,100), VO 2MAKS gruplama (W= 0,936 ; p= 0,084), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,979 ; p= 0,783 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =9,004; p= 0,109). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 142

Çizelge 3.4.7: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Üçüncü Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 136,56 23,87 Teknik 32 144,43 29,32 VO 2MAKS 32 127,18 26,98 4,226 0,008* 0,120 VO 2MAKS * Teknik 32 132,81 19,58 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında üçüncü setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında üçüncü setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 üçüncü setlerinde geçirilen sürelerin Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 143

3.4.8 de verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 148,90 ± 25,18 sn. ile Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde geçirilirken, en az süre 130,81 ± 22,15 sn ile VO 2MAKS gruplamasına ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,940 ; p= 0,072), Teknik gruplama (W= 0,946; p= 0,113), VO 2MAKS gruplama (W= 0,981 ; p= 0,821), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,967 ; p= 0,411 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 0-6,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =8,135; p= 0,149). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.4.8: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde 0-6,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 139,40 22,82 Teknik 32 148,90 25,18 VO 2MAKS 32 130,81 22,15 7,345 0,001* 0,192 VO 2MAKS * Teknik 32 131,12 21,94 * p<0,05 144

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında dördüncü setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında dördüncü setlerde 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 dördüncü setlerinde geçirilen sürelerin Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama 0-6,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.4.5 te verilmiştir. 160 140 120 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik SÜRE (sn) 100 80 60 40 20 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.4.5: Küçük alan oyunlarının setlerinde 0-6,9 km.s -1 arasında hızlardaki geçirilen süreler 145

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.9 da verilmiştir. Oyunların birinci setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 101,31 ± 17,68 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde geçirilirken, en az süre 87,68 ± 19,95 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,980 ; p= 0,798), Teknik gruplama (W= 0,948; p= 0,128), VO 2MAKS gruplama (W= 0,951 ; p= 0,157), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,941 ; p= 0,079 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =4,559; p= 0,472). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.4.9: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Birinci Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 95,00 19,53 Teknik 32 87,68 19,95 VO 2MAKS 32 101,31 17,68 4,448 0,006* 0,125 VO 2MAKS * Teknik 32 89,50 19,86 * p<0,05 146

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 birinci setlerinde geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.10 da verilmiştir. Oyunların ikinci setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 89,96 ± 20,50 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde geçirilirken, en az süre 82,12 ± 15,84 sn ile VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,953 ; p= 0,175), Teknik gruplama (W= 0,959; p= 0,266), VO 2MAKS gruplama (W= 0,977 ; p= 0,695), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,971 ; p= 0,518 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =4,580; p= 0,469). 147

Çizelge 3.4.10: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların İkinci Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 85,25 17,69 Teknik 32 84,78 21,49 VO 2MAKS 32 89,96 20,50 1,783 0,156 0,054 VO 2MAKS * Teknik 32 82,15 15,84 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında ikinci setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.11 de verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 91,18 ± 24,22 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde geçirilirken, en az süre 79,18 ± 24,90 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,970 ; p= 0,511), Teknik gruplama (W= 0,948; p= 0,129), VO 2MAKS gruplama (W= 0,995 ; p= 1,000), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,945 ; p= 0,104 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 7-148

12,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =4,597; p= 0,467). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.4.11: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Üçüncü Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 83;93 20,52 Teknik 32 79,18 24,90 VO 2MAKS 32 91,18 24,22 3,177 0,028* 0,093 VO 2MAKS * Teknik 32 87,21 16,37 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında üçüncü setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında üçüncü setlerde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 üçüncü setlerinde geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunların 149

üçüncü setlerinde geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.12 de verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 88,53 ± 20,24 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde geçirilirken, en az süre 77,62 ± 22,26 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,891 ; p= 0,004), Teknik gruplama (W= 0,929; p= 0,036), VO 2MAKS gruplama (W= 0,984 ; p= 0,904), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,980 ; p= 0,790 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.4.12: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Dördüncü Setlerinde 7-12,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 82,25 21,99 Teknik 32 77,62 22,26 VO 2MAKS 32 88,53 20,24 4,823 0,185 VO 2MAKS * Teknik 32 87,00 18,90 150

Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında dördüncü setlerinde 7-12,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama 7-12,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.4.6 da verilmiştir. SÜRE (sn) 120 100 80 60 40 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 20 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.4.6: Küçük alan oyunlarında setlerinde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.13 de verilmiştir. Oyunların birinci setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 23,34 ± 8,00 sn. ile Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde geçirilirken, en az süre 15,50 ± 7,07 sn ile Teknik gruplama ile 151

oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,982 ; p= 0,845), Teknik gruplama (W= 0,984; p= 0,908), VO 2MAKS gruplama (W= 0,942 ; p= 0,096), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,965 ; p= 0,378 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =9,305; p= 0,098). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.4.13: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Birinci Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 23,34 8,00 Teknik 32 15,50 7,07 VO 2MAKS 32 21,53 7,07 9,236 0,001* 0,230 VO 2MAKS * Teknik 32 19,43 8,09 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden 152

kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 birinci setlerinde geçirilen sürelerin Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından ve Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 birinci setlerinde geçirilen sürelerin ve VO 2MAKS gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.14 te verilmiştir. Oyunların ikinci setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 18,59 ± 7,95 sn. ile Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde geçirilirken, en az süre 13,00 ± 6,57 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,965 ; p= 0,374), Teknik gruplama (W= 0,981; p= 0,819), VO 2MAKS gruplama (W= 0,981 ; p= 0,825), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,976 ; p= 0,677 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =3,235; p= 0,664). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 153

Çizelge 3.4.14: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların İkinci Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 18,59 7,95 Teknik 32 13,00 6,57 VO 2MAKS 32 18,06 5,79 6,593 0,001* 0,175 VO 2MAKS * Teknik 32 18,46 7,85 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında ikinci setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında ikinci setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde geçirilen sürelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 154

3.4.15 te verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 18,65 ± 8,17 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde geçirilirken, en az süre 14,56 ± 8,60 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,789 ; p= 0,001), Teknik gruplama (W= 0,908; p= 0,010), VO 2MAKS gruplama (W= 0,905 ; p= 0,008), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,939 ; p= 0,068 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.4.15: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Üçüncü Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 16,84 9,41 Teknik 32 14,56 8,60 VO 2MAKS 32 18,65 8,17 6,068 0,108 VO 2MAKS * Teknik 32 17,03 7,19 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında üçüncü setlerinde 13-17,9 km.s -1 155

koşu hızları arasında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.16 da verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 18,81 ± 9,26 sn. ile VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde geçirilirken, en az süre 11,40 ± 6,54 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,965 ; p= 0,374), Teknik gruplama (W= 0,981; p= 0,819), VO 2MAKS gruplama (W= 0,981 ; p= 0,825), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,976 ; p= 0,677 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. 13-17,9 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =7,780; p= 0,169). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 156

Çizelge 3.4.16: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Dördüncü Setlerinde 13-17,9 km.s -1 Koşu Hızları Arasında Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 16,21 5,90 Teknik 32 11,40 6,54 VO 2MAKS 32 17,87 8,80 6,770 0,001* 0,179 VO 2MAKS * Teknik 32 18,81 9,26 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında dördüncü setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında dördüncü setlerde 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde geçirilen sürelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama 13-17,9 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.4.7 de verilmiştir. 157

25 20 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik SÜRE(sn) 15 10 5 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.4.7: Küçük alan oyunlarında setlerinde 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.17 de verilmiştir. Oyunların birinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 4,34 ± 3,39 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde geçirilirken, en az süre 1,46 ± 2,29 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,883 ; p= 0,002), Teknik gruplama (W= 0,666; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,828 ; p= 0,001), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,927 ; p= 0,032 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır 158

Çizelge 3.4.17: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Birinci Setlerinde > 18 km.s -1 Hızlarda Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 4,18 3,90 Teknik 32 1,46 2,29 VO 2MAKS 32 4,34 3,39 21,121 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 3,50 2,30 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda > 18 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri sürelerin Antrenör ( Z=- 3,483 ; p=0,001), VO 2MAKS ( Z=-3,550 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-3,299 ; 0,001) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.18 de 159

verilmiştir. Oyunların ikinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 4,34 ± 3,39 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde geçirilirken, en az süre 1,46 ± 2,29 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,834 ; p= 0,001), Teknik gruplama (W= 0,850; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,910 ; p= 0,011), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,717 ; p= 0,001 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.4.18: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların İkinci Setlerinde > 18 km.s -1 Hızlarda Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 2,18 2,32 Teknik 32 2,65 2,70 VO 2MAKS 32 3,25 2,28 5,738 0,125 VO 2MAKS * Teknik 32 3,71 3,45 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0,05). 160

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.19 da verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 2,97 ± 2,22 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde geçirilirken, en az süre 1,84 ± 1,64 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,863 ; p= 0,001), Teknik gruplama (W= 0,884; p= 0,002), VO 2MAKS gruplama (W= 0,734; p= 0,001), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,863 ; p= 0,001 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.4.19: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Üçüncü Setlerinde > 18 km.s -1 Hızlarda Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 2,78 2,77 Teknik 32 1,84 1,64 VO 2MAKS 32 2,97 2,22 4,397 0,222 VO 2MAKS * Teknik 32 2,96 2,17 161

Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Çizelge 3.4.20 de verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızlarda en fazla süre 2,97 ± 2,22 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde geçirilirken, en az süre 1,84 ± 1,64 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,860 ; p= 0,001), Teknik gruplama (W= 0,768; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,827; p= 0,001), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,875 ; p= 0,002 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızları arasında geçirdikleri süreler normal dağılım göstermediği belirlenmiştir Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır 162

Çizelge 3.4.20: : Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunların Dördüncü Setlerinde > 18 km.s -1 Hızlarda Geçirdikleri Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 2,34 2,45 Teknik 32 2,06 2,63 VO 2MAKS 32 2,78 2,07 7,608 0,055 VO 2MAKS * Teknik 32 3,06 1,96 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0.05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama > 18 km.s -1 koşu hızında geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.4.8 de verilmiştir. 163

5,0 4,5 4,0 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 3,5 SÜRE (sn) 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.4.8: Küçük alan oyunlarında setlerinde > 18 km.s -1 hızlarda geçirilen süreler 3.5 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın Farklı Yüzdelerindeki KAH larda Geçirilen Sürelere Ait Bulgular Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.1 de verilmiştir. Oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda en fazla süre 65,09 ± 23,12 sn. ile Antrenör gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 43,75 ± 27,11 sn ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,977 ; p= 0,721), Teknik gruplama (W= 0,942; p= 0,096), VO 2MAKS gruplama (W= 0,951 ; p= 0,150), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,974 ; p= 0,611 ) ile oynatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =7,290; p= 0,200). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine 164

getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.5.1: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 65,09 23,12 Teknik 32 61,96 19,30 VO 2MAKS 32 43,75 27,11 7,927 0,001* 0,204 VO 2MAKS * Teknik 32 52,25 29,14 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler açısından farklılığın Antrenör ve Teknik gruplamalara göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 165

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.5.1 de verilmiştir. 70 KAHMAKS ın % < 75 (sn) 60 50 SÜRE (sn) 40 30 20 10 0 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* OYUNLAR Teknik Şekil 3.5.1: Küçük alan oyunlarında KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.2 de verilmiştir. Oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 131,78 ± 31,92 sn. ile Teknik gruplaması ile oynatılan oyunda geçirilirken, en az süre 95,59 ± 35,33 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,977 ; p= 0,698), Teknik gruplama (W= 0,963; p= 0,322), VO 2MAKS gruplama (W= 0,959 ; p= 0,262), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,954 ; p= 0,191 ) ile oynatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75 84,9 arasında geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın % 75 84,9 arasında geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =10,157; p= 0,071). Daha sonra 166

parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.5.2: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 130,25 32,42 Teknik 32 131,78 31,92 VO 2MAKS 32 95,59 35,33 11,968 0,001* 0,279 VO 2MAKS * Teknik 32 105,37 46,63 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler açısından farklılığın ise Antrenör ve Teknik gruplamalara göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 167

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.5.2 de verilmiştir. 140 KAHMAKS ın % 75-84 (sn) 120 100 SÜRE (sn) 80 60 40 20 0 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.5.2: Küçük alan oyunlarında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.3 te verilmiştir. Oyunlarda KAH MAKS ın % 85-89,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 263,25 ± 50,43 sn ile Teknik gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 222,00 ± 88,29 sn ile VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,985 ; p= 0,925), Teknik gruplama (W= 0,978; p= 0,743), VO 2MAKS gruplama (W= 0,967 ; p= 0,428), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,942 ; p= 0,074 ) ile oynatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =11,083; p= 0, 061). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine 168

getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.5.3: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 239,50 55,62 Teknik 32 263,25 50,43 VO 2MAKS 32 235,87 93,60 2,492 0,065 0,074 VO 2MAKS * Teknik 32 222,00 88,29 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p > 0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 85-89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.5.3 te verilmiştir. 169

SÜRE (sn) 270 260 250 240 230 220 210 200 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR KAHMAKS ın % 85-89.9 (sn) Şekil 3.5.3: Küçük alan oyunlarında KAH MAKS ın % 85-89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlara ait KAH MAKS ın > % 90 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.4 te verilmiştir. Oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda en fazla süre 584,78 ± 133,83 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 502,90 ± 65,38 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunda geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,942 ; p= 0,084), Teknik gruplama (W= 0,954; p= 0,191), VO 2MAKS gruplama (W= 0,971 ; p= 0,529), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,957 ; p= 0,223 ) ile oynatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın > % 90 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın > % 90 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =10,564; p= 0, 094). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 170

Çizelge 3.5.4: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 525,06 79,93 Teknik 32 502,90 65,38 VO 2MAKS 32 584,78 133,83 7,177 0,001* 0,188 VO 2MAKS * Teknik 32 580,21 136,57 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın > % 90 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bununla birlikte Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % > % 90 KAH larda geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden daha düşük olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.5.4 de verilmiştir. 171

KAHMAKS ın % > 90 (sn) 600 580 SÜRE (sn) 560 540 520 500 480 460 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik OYUNLAR Şekil 3.5.4: Küçük alan oyunlarında KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen süreler Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.5 te verilmiştir. Oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda en fazla süre 25,78 ± 9,15 sn. ile Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 17,12 ± 9,38 sn ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,957 ; p= 0,221), Teknik gruplama (W= 0,954; p= 0,192), VO 2MAKS gruplama (W= 0,954 ; p= 0,187), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,974 ; p= 0,609 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =4,844; p= 0,435). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. 172

Çizelge 3.5.5: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 23,56 9,09 Teknik 32 25,78 9,15 VO 2MAKS 32 17,12 9,38 6,253 0,001* 0,168 VO 2MAKS * Teknik 32 18,53 11,70 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde KAH MAKS ın > % < 75 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bununla birlikte Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde geçirilen sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde geçirilen sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 173

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın < 75 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.6 da verilmiştir. Oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda en fazla süre 18,75 ± 7,23 sn. ile Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 8,68 ± 8,30 sn ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,978 ; p= 0,740), Teknik gruplama (W= 0,968; p= 0,446), VO 2MAKS gruplama (W= 0,879 ; p= 0,002), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,899 ; p= 0,006 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın < 75 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.5.6: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde KAH MAKS ın % < 75 Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 18,75 7,23 Teknik 32 17,00 6,04 VO 2MAKS 32 8,68 8,30 29,183 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 11,59 10,41 * p<0,05 174

Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ( Z=-3,564 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,779 ; 0,005) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerden daha fazla olmasından ve oyunların ikinci setlerinde Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ( Z=-4,153 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,990 ; 0,003) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.7 de verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda en fazla süre 12,43 ± 7,79 sn. ile Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 9,00 ± 8,24 sn ile VO 2MAKS *Teknik gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,945 ; p= 0,106), Teknik gruplama (W= 0,950; p= 0,140), VO 2MAKS gruplama (W= 0,870 ; p= 0,001), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,897 ; p= 0,005 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır 175

Çizelge 3.5.7: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 12,43 7,79 Teknik 32 12,21 7,50 VO 2MAKS 32 9,40 9,76 8,938 0,030* VO 2MAKS * Teknik 32 9,00 8,24 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde VO 2MAKS *Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerin Antrenör ( Z=-1,972 ; p=0,049) ve Teknik (Z=-2,070 ; p=0,038) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerden daha az olmasından ve kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.8 de verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % 176

< 75 KAH larda en fazla süre 13,12 ± 10,79 sn. ile VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 6,96 ± 6,27 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,938 ; p= 0,067), Teknik gruplama (W= 0,900; p= 0,006), VO 2MAKS gruplama (W= 0,832 ; p= 0,001), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,935 ; p= 0,052 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.5.8: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 10,34 6,84 Teknik 32 6,96 6,27 VO 2MAKS 32 8,53 9,83 9,020 0,029* VO 2MAKS * Teknik 32 13,12 10,79 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş 177

İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerin Antrenör ( Z=-2,180 ; p=0,029) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,768 ; p= 0,005) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerden daha az olmasından ve oyunların dördüncü setlerinde VO 2MAKS gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,234 ; p= 0,026) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.5.5 te verilmiştir. 30 25 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 20 SÜRE (sn) 15 10 5 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.5.5: Küçük alan oyunlarında setlerinde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen süreler 178

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.9 da verilmiştir. Oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 40,31 ± 13,95 sn. ile Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 31,25 ± 16,34 sn ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,973 ; p= 0,577), Teknik gruplama (W= 0,987; p= 0,956), VO 2MAKS gruplama (W= 0,967 ; p= 0,424), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,951 ; p= 0,157 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın 75-84,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın 75-84,9 arasında KAH larda geçirilen normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =5,959; p= 0,310). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.5.9: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3;93) p η 2 Antrenör 32 39,28 13,46 Teknik 32 40,31 13,95 VO 2MAKS 32 31,25 16,34 3,202 0,027* 0,94 VO 2MAKS * Teknik 32 33,65 18,89 * p<0,05 179

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bununla birlikte Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde geçirilen sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.10 da verilmiştir. Oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 34,84 ± 11,09 sn. ile Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 20,90 ± 17,49 sn ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,966 ; p= 0,395), Teknik gruplama (W= 0,983; p= 0,886), VO 2MAKS gruplama (W= 0,885 ; p= 0,003), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,877 ; p= 0,002 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır. 180

Çizelge 3.5.10: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 34,21 8,20 Teknik 32 34,84 11,09 VO 2MAKS 32 20,96 12,07 27,104 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 23,03 17,49 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ( Z=-3,797 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,803 ; p= 0,005) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerden daha fazla olmasından ve oyunların ikinci setlerinde Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ( Z=-4,058 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,979 ; p=0,003) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 181

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.11 de verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 33,00 ± 14,05 sn. ile Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 19,12 ± 12,49 sn ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,954 ; p= 0,182), Teknik gruplama (W= 0,969; p= 0,469), VO 2MAKS gruplama (W= 0,916 ; p= 0,016), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,920 ; p= 0,020 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.5.11: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 33,00 14,05 Teknik 32 30,65 12,49 VO 2MAKS 32 19,12 12,49 25,095 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 24,81 16,48 * p<0,05 182

Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ( Z=-3,199 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-1,992 ; p= 0,046) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerden daha fazla olmasından ve oyunların üçüncü setlerinde Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ( Z=-3,554 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,459 ; p=0,014) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.12 de verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 25,96 ± 14,09 sn. ile Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 23,75 ± 12,50 sn ile Antrenör gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,899 ; p= 0,006), Teknik gruplama (W= 0,961; p= 0,301), VO 2MAKS gruplama (W= 0,890 ; p= 0,003), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,959 ; p= 0,261 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara 183

parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.5.12: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 23,75 12,50 Teknik 32 25,96 14,09 VO 2MAKS 32 24,31 15,59 0,705 0,872 VO 2MAKS * Teknik 32 23,87 14,53 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama KAH MAKS ın % 75-84,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.5.6 da verilmiştir. 184

45 40 35 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 30 SÜRE (sn) 25 20 15 10 5 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.5.6: Küçük alan oyunlarında setlerinde KAH MAKS ın geçirilen süreler % 75-84,9 arasındaki KAH larda Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.13 te verilmiştir. Oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 80,18 ± 36,02 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 61,40 ± 14,92 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0967 ; p= 0,432), Teknik gruplama (W= 0,984; p= 0,912), VO 2MAKS gruplama (W= 0,962 ; p= 0,318), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,963 ; p= 0,336 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =31,498; p= 0, 000). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine 185

getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.5.13: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (2,16; 67,20) p η 2 Antrenör 32 65,84 12,56 Teknik 32 61,40 14,92 VO 2MAKS 32 80,18 36,02 4,755 0,010* 0,134 VO 2MAKS * Teknik 32 62,31 25,08 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bununla birlikte Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında birinci setlerde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde geçirilen sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 186

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.14 te verilmiştir. Oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 64,15 ± 15,36 sn. ile Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 48,03 ± 28,53 sn ile VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,939 ; p= 0,069), Teknik gruplama (W= 0,958; p= 0,238), VO 2MAKS gruplama (W= 0,971 ; p= 0,535), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,966 ; p= 0,395 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =12,271; p= 0,031). Mauchly s Sphericity testinde p < 0,05 olduğu için Huynh-Feldt Epsilon düzeltmesinden yararlanılmıştır. Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.5.14: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (2,75; 85,43) p η 2 Antrenör 32 51,15 15,18 Teknik 32 64,15 15,36 VO 2MAKS 32 55,43 31,16 3,568 0,020* 0,103 VO 2MAKS * Teknik 32 48,03 28,59 * p<0,05 187

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında ikinci setlerde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Daha sonra farkların hangi gruplama yönteminden kaynaklandığı Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi ile 0,05 anlamlık düzeyi kullanılarak değerlendirilmiştir. Bununla birlikte Bonferroni Post-Hoc düzeltmesi sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında ikinci setlerde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen süreler açısından farklılığın ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde geçirilen sürelerin Antrenör ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde geçirilen sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.15 te verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 70,87 ± 18,78 sn. ile Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 47,37 ± 30,83 sn ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,944 ; p= 0,098), Teknik gruplama (W= 0,897; p= 0,005), VO 2MAKS gruplama (W= 0,914 ; p= 0,015), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,971 ; p= 0,521 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır 188

Çizelge 3.5.15: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 55,65 17,23 Teknik 32 70,87 18,78 VO 2MAKS 32 47,37 30,83 18,649 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 50,50 27,77 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerin Antrenör ( Z=-3,823 ; p=0,001), VO 2MAKS ( Z=- 3,563 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-3,189 ; p= 0,001) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelerden daha fazla olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların 189

dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.16 da verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda en fazla süre 67,12 ± 29,71 sn. ile Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 52,87 ± 29,63 sn ile VO 2MAKS gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,942 ; p= 0,086), Teknik gruplama (W= 0,951; p= 0,150), VO 2MAKS gruplama (W= 0,949 ; p= 0,134), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,956 ; p= 0,217 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım gösterdiği belirlendikten sonra küresellik sınama testi (Mauchly's Test of Sphericity ) yapılmıştır (x 2 =4,910; p= 0,427). Daha sonra parametrik test varsayımları yerine getirildiği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi testi uygulanarak bakılmıştır. Çizelge 3.5.16: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 Arasındaki KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma F (3; 93) p η 2 Antrenör 32 66,84 24,41 Teknik 32 67,12 29,71 VO 2MAKS 32 52,87 29,63 2,530 0,062 0,075 VO 2MAKS * Teknik 32 61,15 27,71 190

Çalışma sonucunda yapılan tekrarlı ölçümlerde tek yönlü varyans analizi test sonuçlarına göre gruplama yöntemleri arasında dördüncü setlerde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama KAH MAKS ın % 85 89,9 arasındaki KAH larda geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.5.7 de verilmiştir. SÜRE (sn) 90 80 70 60 50 40 30 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 20 10 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.5.7: Küçük alan oyunlarında setlerinde KAH MAKS ın geçirilen süreler % 85 89,9 arasındaki KAH larda Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.17 de verilmiştir. Oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda en fazla süre 125,50 ± 46,99 sn. ile VO 2MAKS *Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 191

oyunda geçirilirken, en az süre 111,31 ± 17,04 sn ile Antrenör gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun birinci setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,913; p= 0,013), Teknik gruplama (W= 0,885; p= 0,003), VO 2MAKS gruplama (W= 0,966 ; p= 0,393), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,977 ; p= 0,694 ) ile oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.5.17: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Birinci Setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 111,31 17,04 Teknik 32 112,43 25,37 VO 2MAKS 32 111,43 44,38 3,038 0,386 VO 2MAKS * Teknik 32 125,50 46,99 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların birinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p> 0,05). 192

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.18 de verilmiştir. Oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda en fazla süre 157,34 ± 41,62 sn. ile VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 124,00 ± 16,86 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun ikinci setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,975 ; p= 0,638), Teknik gruplama (W= 0,889; p= 0,003), VO 2MAKS gruplama (W= 0,972 ; p= 0,547), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,883 ; p= 0,002 ) ile oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.5.18: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının İkinci Setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 135,93 19,65 Teknik 32 124,00 16,86 VO 2MAKS 32 154,96 40,45 18,893 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 157,34 41,62 * p<0,05 193

Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların ikinci setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelerin Antrenör ( Z=-2,705 ; p=0,007), VO 2MAKS ( Z=-3,329 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-3,403; p= 0,001) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelerden daha az olmasından ve oyunların ikinci setlerinde Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ( Z=-2,693 ; p=0,007) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,534 ; p=0,011) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.19 da verilmiştir. Oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda en fazla süre 164,09 ± 38,63 sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 126,21 ± 24,25 sn ile Teknik gruplama ile oynatılan 4x4 oyunun üçüncü setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,904 ; p= 0,008), Teknik gruplama (W= 0,796; p= 0,001), VO 2MAKS gruplama (W= 0,928 ; p= 0,034), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,932 ; p= 0,044 ) ile oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır 194

Çizelge 3.5.19: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Üçüncü Setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 138,90 29,87 Teknik 32 126,21 24,25 VO 2MAKS 32 164,09 38,63 21,906 0,001* VO 2MAKS * Teknik 32 155,68 37,76 * p<0,05 Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p<0,05). Farklılığın hangi gruplama yöntemi yada yöntemlerinden kaynaklandığını belirlemek için yapılan Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek testi sonuçlarına göre oyunların üçüncü setlerinde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelerin Antrenör ( Z=-2,166 ; p=0,030), VO 2MAKS ( Z=-3,974 ; p=0,001) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-3,423; p= 0,001) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 (sn) KAH larda geçirdikleri sürelerden daha az olmasından ve oyunların üçüncü setlerinde Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ( Z=-2,927 ; p=0,003) ve VO 2MAKS *Teknik (Z=-2,057 ; p=0,040) gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelerden daha az olmasından kaynaklandığı bulunmuştur. 195

Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelere ait bulgular Çizelge 3.5.20 de verilmiştir. Oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda en fazla süre 154,28 ± 40,39sn. ile VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunda geçirilirken, en az süre 138,90 ± 29,26 sn ile Antrenör gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunun dördüncü setlerinde geçirilmiştir. Yapılan Shapiro-Wilk testi sonucuda Antrenör gruplaması (W= 0,922 ; p= 0,024), Teknik gruplama (W= 0,948; p= 0,125), VO 2MAKS gruplama (W= 0,929 ; p= 0,038), VO 2MAKS *Teknik gruplama (W= 0,914 ; p= 0,014 ) ile oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerin normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu sebeple parametrik test varsayımları yerine gelmediği için gruplama yöntemleri arasındaki farklara parametrik olmayan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi uygulanarak bakılmıştır Çizelge 3.5.20: Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarının Dördüncü Setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda Geçirilen Süreler ve Oyunlar Arası Farklar n Ortalama ( sn ) Standart Sapma χ 2 p Antrenör 32 138,90 29,26 Teknik 32 139,93 34,28 VO 2MAKS 32 154,28 40,39 2,229 0,526 VO 2MAKS * Teknik 32 141,68 38,25 196

Çalışma sonucunda yapılan Friedman Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi test sonuçlarına göre oyunların dördüncü setlerinde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı bulunmuştur (p>0,05). Çalışmaya katılan deneklerin Antrenör gruplaması, Teknik gruplama, VO 2MAKS gruplama, VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynadıkları 4x4 oyunların dört setine ait ortalama KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelere ait bulgular Şekil 3.5.8 de verilmiştir. 180 160 140 Antrenör Teknik VO2MAKS VO2MAKS* Teknik 120 SÜRE (sn) 100 80 60 40 20 0 1.SET 2.SET 3.SET 4.SET SETLER Şekil 3.5.8: Küçük alan oyunlarında setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen süreler 197

4. TARTIŞMA Antrenörler genellikle futbolcuların dayanıklılık performansını geliştirmek için topsuz koşu antrenmanlarını kullanmaktadırlar. Bununla birlikte yapılan çalışmalarda, topla yapılan futbola özgü küçük alan oyunları kullanılarak da futbolcuların dayanıklılık performansının gelişiminin sağlandığı belirtilmektedir (Little ve Williams 2006). Ancak yapılan çalışmalarda benzer alanlarda oynatılan küçük alan oyunlarına farklı fizyolojik cevapların verildiği görülmektedir (Little ve Williams, 2006; Dellal ve ark.,2008). Bu sonuçlara bakıldığında, aynı oyunlara farklı fizyolojik cevapların verilmesi, gruplama yönteminin oyunlara verilen fizyolojik cevapları etkilediğini düşündürmektedir. Ancak yapılan literatür taramasında oyunlar oynatılırken grupların nasıl oluşturulması gerektiği ile ilgili bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu sebeple bu araştırma genç futbolcularda farklı gruplama yöntemlerinin 4x4 küçük alan oyunu performansı üzerine etkisi olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın en önemli bulgusu VO 2MAKS gruplamasıyla oynanan 4x4 küçük alan oyunlarına en yüksek fizyolojik cevapların ve hareket analiz sonuçlarının verildiğidir. 4.1 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarına Verilen Fizyolojik Cevaplar Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen KAH cevaplarına bakıldığında VO 2MAKS gruplamasıyla ( 178,48 ± 6,22 atım.dk -1 ) oynatılan küçük alan oyunlarına verilen KAH cevaplarının Teknik gruplama ( 174,49 ± 7,23 atım.dk -1 ) ve Antrenör gruplaması ( 174,97 ± 4,28 atım.dk -1 ) ile oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha yüksek iken VO 2MAKS * Teknik ( 176,68 ± 6,96 atım.dk -1 ) gruplamasıyla oynatılan oyunlar ile benzer KAH cevapları verdikleri görülmektedir (Çizelge 3.1.1). Ayrıca oyunların setlerine verilen KAH cevaplarına bakıldığında dört gruplama yöntemiyle oynatılan oyunlarda da birinci setlere diğer setlerden daha düşük KAH cevapları verildiği görülmektedir. Bununla birlikte set set oyunlar karşılaştırıldığında ise birinci setlerde Antrenör gruplaması ile oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarının VO 2MAKS ve 198

VO 2MAKS * Teknik gruplamayla oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha düşük (Çizelge 3.1.5 ), ikinci setlerde Antrenör ve Teknik gruplamayla oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarının VO 2MAKS gruplamayla oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha düşük (Çizelge 3.1.6 ), üçüncü setlerde Antrenör ve Teknik gruplamayla oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarının VO 2MAKS gruplamayla oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha düşük (Çizelge 3.1.7 ) ve dördüncü setlerde Antrenör, Teknik ve VO 2MAKS * Teknik gruplamayla oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarının VO 2MAKS gruplamayla oynatılan oyunlara verilen KAH cevaplarından daha istatistiksel olarak anlamlı düşük (Çizelge 3.1.8 ) olduğu görülmüştür. Bu bulgular gruplama yöntemi değişikliğinin 4x4 küçük alan oyunlarına verilen KAH cevaplarında değişikliğe sebep olduğunu göstermektedir. Setlere verilen KAH cevapları gruplama yöntemleri arasında değişiklik göstermesine rağmen oyunlar genelinde VO 2MAKS gruplamayla oynatılan oyunlarda daha yüksek KAH cevapları verildiği gözlenmektedir. Literatürde yapılan çalışmalarda oyunlara benzer KAH cevapları verildiği görülmektedir. Örneğin Little ve Williams (2006) 13 profesyonel futbolcuyla ( 22,8 ± 4,5 yaş) yapmış olduğu çalışmada 50x30 m lik alanda 3,30 dk. 5 set oynatılan 4x4 oyuna 175 atım.dk -1 KAH cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Aroso ve ark. (2004) ise 14 genç futbolcuyla ( 15-16 yaş) yapmış oldukları çalışmada 30x20 m lik alanda 6 dk. 3 set oyuncunun topa en fazla iki kere üst üste vurabilme kuralıyla oynattıkları 4x4 oyuna 158 ± 13 atım.dk -1 KAH cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Bununla birlikte Kelly ve Drust (2009) 8 profesyonel futbolcu ile ( 18± 1 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 30x20 m., 40x30m., 50x40m. lik alanlarda 4 dk. 4 set oynattıkları 4x4 küçük alan oyunlarında oyun alanı büyüklüğünün KAH cevapları üzerine etkisini incelemişler ve oyun alanı büyüdükçe oyunlara verilen KAH cevaplarının azaldığını ancak bu azalmanın istatistiksel olarak anlamlı olmadığını belirtmişlerdir ( sırasıyla 175±9 atım.dk -1, 173±11 atım.dk -1, 169±6 atım.dk -1 ). Bununla birlikte aynı çalışmada oyunların setlerine verilen KAH cevaplarında birinci setlerin diğer setlerden istatistiksel olarak anlamlı düşük olduğunu belirtmişlerdir. Köklü (2008) 16 genç futbolcu (15,7 ± 0,4) ile yapmış olduğu çalışmada 36x24 m lik 199

alanda 4 dk. 4 set oynattıkları 4x4 oyuna 179,3 ± 8,4 atım.dk -1 verildiğini belirtmişlerdir. KAH cevabı Farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarına verilen % KAH MAKS cevaplarına bakıldığında VO 2MAKS gruplamasıyla ( % 90,1 ± 1,8 ) oynatılan küçük alan oyunlarına verilen % KAH MAKS cevaplarının Teknik gruplama (% 88,11 ± 3,47 ) ve Antrenör gruplaması ( % 88,34 ± 1,70 ) ile oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha yüksek iken VO 2MAKS * Teknik (% 89,2 ± 2,82 ) gruplamasıyla oynatılan oyunlar ile benzer % KAH MAKS cevapları verdikleri görülmektedir (Çizelge 3.1.2). Ayrıca oyunlarda setlere verilen % KAH MAKS cevaplarına bakıldığında dört gruplama yöntemiyle oynatılan oyunlarda da birinci setlere daha düşük % KAH MAKS cevapları verildiği görülmektedir. Bununla birlikte set set oyunlar karşılaştırıldığında ise birinci setlerde Antrenör gruplaması ile oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarının VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamayla oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha düşük (Çizelge 3.1.9 ), ikinci setlerde Antrenör ve Teknik gruplamayla oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarının VO 2MAKS gruplamayla oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha düşük (Çizelge 3.1.10 ), üçüncü setlerde Antrenör ve Teknik gruplamayla oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarının VO 2MAKS gruplamayla oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha düşük (Çizelge 3.1.11 ) ve dördüncü setlerde Antrenör, Teknik ve VO 2MAKS * Teknik gruplamayla oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarının VO 2MAKS gruplamayla oynatılan oyunlara verilen % KAH MAKS cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha düşük olduğu görülmüştür (Çizelge 3.1.12 ). Bu bulgular gruplama yöntemi değişikliğinin 4x4 küçük alan oyunlarına verilen % KAH MAKS cevaplarında farklılığa sebep olduğunu göstermektedir. Ayrıca setlere verilen % KAH MAKS cevaplarındaki farklılıklar gruplama yöntemleri arasında değişiklik göstermesine rağmen oyunlar genelinde VO 2MAKS gruplamayla oynatılan oyunlarda % KAH MAKS cevaplarının daha yüksek olduğunu göstermektedir. Literatürde yapılan çalışmalara bakıldığında Kelly ve Drust (2009) 8 profesyonel futbolcu ile (18 ± 1 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 200

30x20 m., 40x30m., 50x40m. lik alanlarda 4 dk. 4 set oynattıkları 4x4 küçük alan oyunlarına sırasıyla 91±4 atım.dk -1, 90±4 atım.dk -1, 89±2 atım.dk -1 % KAH MAKS cevapları verildiğini belirtmişlerdir. Rampinini ve ark (2007) 20 amatör futbolcu ile ( 24,5 ± 4,1) yapmış oldukları çalışmada 16x24 m., 20x30 m. ve 24x36 m. lik alanlarda 4dk. 3 set oynatılan oyunlara sırasıyla 88,7±2,0 atım.dk -1, 89,4±1,8 atım.dk -1, 89,7±1,8 atım.dk -1 % KAH MAKS cevapları verildiğini belirtmişlerdir. Little ve Williams (2006) 13 profesyonel futbolcuyla ( 22,8 ± 4,5 yaş) yapmış olduğu çalışmada 50x30 m lik alanda 3,30 dk. 5 set oynatılan 4x4 oyuna 90,2 % KAH MAKS cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Aroso ve ark. (2004) ise 14 genç futbolcuyla ( 15-16 yaş) yapmış oldukları çalışmada 30x20 m lik alanda 6 dk. 3 set oyuncunun topa en fazla iki kere üst üste vurabilme kuralıyla oynattıkları 4x4 oyuna 79 ± 6 % KAH MAKS cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyuna 85 ± 4 % KAH MAKS cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Fanchini ve ark (2010) 19 futbolcuyla (24 ± 4 yaş) yapmış oldukları çalışmada 37x31m lik sabit alanda 2dk, 4dk, 6 dk. 3 er set oynatılan 3x3 oyunlara sırasıyla 82,4 ± 4,1 ; 85,9 ± 4,1 ; 85,6 ± 3,9 % KAH MAKS cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Mavili (2010) 14 genç futbolcu ( 15,57 ± 0,65 yaş) ile yapmış olduğu çalışmada 47,5x28,5 m lik alanda 4dk, 4 set oynatılan 4x4 oyuna 90,33 ± 2,16 % KAH MAKS cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Köklü (2008) 16 genç futbolcu (15,7 ± 0,4) ile yapmış olduğu çalışmada 36x24 m lik alanda 4 dk. 4 set oynattıkları 4x4 oyuna 91,5 ± 3,6 % KAH MAKS cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Oyunlara verilen LA cevaplarına bakıldığında VO 2MAKS ( 7,01 ± 0,73 ) ve VO 2MAKS * Teknik ( 6,84 ± 0,64) gruplamasıyla oynatılan küçük alan oyunlarına verilen LA cevaplarının Teknik gruplama ( 6,25 ± 0,72 ) ve Antrenör gruplaması ( 6,41 ± 0,58 ) gruplamasıyla oynatılan oyunlara verilen LA cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha yüksek olduğu görülmektedir (Çizelge 3.1.3). Bu sonuçlar gruplama yöntemi değişikliğinin oyunlara verilen LA cevaplarında da değişikliğe sebep olduğunu göstermektedir. Literatürde yapılan çalışmalara bakıldığında Hill- Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 201

40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyuna 4,7 ± 1,6 mmol.l -1 LA cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Aroso ve ark. (2004) ise 14 genç futbolcuyla ( 15-16 yaş) yapmış oldukları çalışmada 30x20 m lik alanda 6 dk. 3 set oyuncunun topa en fazla iki kere üst üste vurabilme kuralıyla oynattıkları 4x4 oyuna 2,6 ± 1,7 mmol.l -1 LA cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oyunları oynatmışlar ve çalışma sonucunda 6 dk. 4 set aralıklı oyunlara 4,8 ± 0,3 mmol.l -1 LA cevabı verilirken, 24 dk aralıksız oynatılan oyunlarda 5,5 ± 0,3 mmol.l -1 LA cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Mavili (2010) 14 genç futbolcu ( 15,57 ± 0,65 yaş) ile yapmış olduğu çalışmada 47,5x28,5 m lik alanda 4dk, 4 set oynatılan 4x4 oyuna 6,41 ± 1,79 mmol.l -1 LA cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Köklü (2008) 16 genç futbolcu (15,7 ± 0,4) ile yapmış olduğu çalışmada 36x24 m lik alanda 4 dk. 4 set oynattıkları 4x4 oyuna 7,2 ± 2,7 mmol.l -1 LA cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Oyunlara verilen AZD cevaplarına bakıldığında VO 2MAKS gruplamasıyla ( 6,12 ± 0,97 ) oynatılan küçük alan oyunlarına verilen AZD cevaplarının Teknik gruplama ( 5,50 ± 0,98 ), Antrenör gruplaması ( 5,03 ± 0,78 ) ve VO 2MAKS * Teknik ( 6,06 ± 1,01) gruplamasıyla oynatılan oyunlara verilen AZD cevaplarından istatistiksel olarak anlamlı daha yüksek AZD cevapları verdikleri görülmektedir (Çizelge 3.1.3). Bu bulgulara ek olarak VO 2MAKS * Teknik gruplamasıyla oynatılan küçük alan oyunlarına verilen AZD cevaplarının Teknik gruplama ve Antrenör gruplaması ile oynatılan oyunlarda istatistiksel olarak anlamlı daha yüksek AZD cevapları verdikleri görülmektedir. Çalışma sonuçları, gruplama yöntemi değişikliğinin oyunlara verilen AZD cevaplarında değişikliğe sebep olduğunu göstermektedir. Literatürde yapılan çalışmalara bakıldığında Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda, 6-20 lik AZD skalasında, 12,2 ± 1,8 AZD cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını 202

sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oyunları oynatmışlar ve çalışma sonucunda 6 dk. 4 set aralıklı oyunlara, 6-20 lik AZD skalasında, 11,6 ± 0,2 AZD cevabı verilirken, 24 dk aralıksız oynatılan oyunlarda 12,3 ± 0,2 AZD cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Fanchini ve ark (2010) 19 futbolcuyla (24 ± 4 yaş) yapmış oldukları çalışmada 37x31m lik sabit alanda 2dk, 4dk, 6 dk. 3 er set oynatılan 3x3 oyunlara 0-10 luk AZD skalasında sırasıyla 6,7 ± 1,6; 6,8 ± 1,4; 6,8 ± 1,5 AZD cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Mavili (2010) 14 genç futbolcu ( 15,57 ± 0,65 yaş) ile yapmış olduğu çalışmada 47,5x28,5 m lik alanda 4dk, 4 set oynatılan 4x4 oyuna 6-20 lik AZD skalasında 10,98 ± 1,43 AZD cevabı verildiğini belirtmişlerdir. Literatürde yapılan çalışmalarda oyunlara verilen fizyolojik cevapları etkileyen birçok parametre olduğundan bahsedilmektedir. Örneğin Fanchini ve ark (2010) yapmış oldukları çalışmada sabit bir alanda oynatılan 3x3 küçük alan oyunlarında set sürelerindeki değişikliğin oyunlara verilen KAH, %KAH MAKS ve AZD cevaplarında farklılaşmaya sebep olduğunu belirtmişlerdir. Bir başka çalışmada Rampanini ve ark (2007) 2x2, 3x3 ve 4x4 küçük alan oyunlarını, hem farklı büyüklükteki alanlarda hemde antrenör teşviki ve teşviki olmadan oynatmış ve çalışma sonucunda oyun alanı büyüklüğünün ve antrenör teşvikinin oyunlara verilen KAH, %KAH MAKS, LA ve AZD cevaplarında değişikliğe sebep olduğunu belirtmişlerdir. Benzer bir çalışmada Mavili (2010) 2x2, 4x4, 6x6 ve 8x8 küçük alan oyunlarını oynatmış ve sonuç olarak oyuncu sayısının değişikliğinin KAH, %KAH MAKS, LA ve AZD cevaplarında değişikliğe sebep olduğunu belirtmişlerdir. Bununla birlike Arosa ve ark. (2004) yapmış oldukları çalışmada, 30x20 m sabit alanda farklı oyun sürerleriyle 3 er set 2x2, 3x3 ve 4x4 küçük alan oyunları oynatılmış ve çalışma sonucunda oyun alanları sabit olmasına rağmen oyunlara verilen KAH, %KAH MAKS, LA cevaplarının farklı olduğunu belirtmiştir. Ayrıca Hill- Haas ve ark (2010) yapmış oldukları çalışmada oyuncu sayısı ve oyun kuralı değişikliklerinin oyunla verilen KAH, AZD ve LA cevaplarında değişikliğe sebep olduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışmada oyunlara verilen fizyolojik cevaplara bakıldığında en yüksek fizyolojik cevapların VO 2MAKS gruplamasıyla oynatılan 203

oyunlarda verildiğini ve sonra sırasıyla VO 2MAKS *Teknik, Antrenör ve Teknik grupla oynatılan oyunlarda verildiği görülmektedir. Bu sonuçlara göre fizyolojik cevaplar açısından antrenörlerin ve spor bilimcilerin küçük alan oyunlarını oynatmayı planlarken, oyunların amaçları doğrultusunda, oyun alanı büyüklüğü, oyuncu sayısı, oyun kuralları, oyunun kalecili mi kalecisiz mi oynatılacağı gibi oyunlardaki egzersiz şiddetini etkileyen parametrelere dikkat ettikleri gibi oyunları oynayacak oyuncu gruplarını da planlamaya dikkat etmesi gerektiği düşünülmektedir. 4.2 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Kat Edilen Mesafeler Oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelere bakıldığında Teknik gruplamayla (815,78 ± 100,21 m.) oynatılan oyunlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplamasıyla ( 683,63 ± 88,64 m), Antrenör gruplamasıyla ( 743,83 ± 79,16 m ) ve VO 2MAKS * Teknik (723,68 ± 122,25 m ) gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla olduğu gözlenmektedir (Çizelge 3.2.1). Ayrıca Antrenör gruplaması ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda VO 2MAKS gruplamasıyla oynatılan oyunlardan istatistiksel olarak anlamlı daha fazla mesafe kat edilmiştir. Bu bulgulara ek olarak oyunlardaki setlere bakıldığında birinci setlerde 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin diğer setlerde 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden daha az olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplama ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin diğer gruplanma yöntemleri ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ve Antrenör gruplama ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplanması ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla (Çizelge 3.2.6 ), ikinci setlerde Teknik gruplama ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplanması ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha 204

fazla ( Çizelge 3.2.7 ), üçüncü setlerde Teknik gruplama ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin Antrenör ve VO 2MAKS gruplanması ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ve VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin Antrenör ve VO 2MAKS *Teknik gruplanması ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ( Çizelge 3.2.8 ), dördüncü setlerde ise Teknik ve Antrenör gruplama ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplanması ile oynatılan oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla mesafe kat edildiğini göstermektedir ( Çizelge 3.2.9 ). Literatürde yapılan çalışmalara bakıldığında Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda sırasıyla 378,2 ± 37,2 m ; 390,6 ± 30,4 m ; 401,7 ± 27,7 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oynattıkları oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda 6 dk. 4 set oyunlarda 1150 ± 10 m mesafe kat edilirken, aralıksız 24 dk oynatılan oyunlarda 1143 ± 10 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda 1128 ± 10 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelere bakıldığında VO 2MAKS gruplamayla ( 994,02 ± 198,89 m.) oynatılan oyunlarda kat edilen mesafelerin Teknik gruplamayla ( 872,44 ± 199,00 m), Antrenör gruplaması ( 888,98 ± 199,42 m ) ile oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla mesafe kat edilirken ve VO 2MAKS * Teknik ( 939,49 ± 160,88 m ) gruplamasıyla oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda benzer mesafeler kat edildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.2.2). Bu bulgulara ek olarak 205

oyunlardaki setlere bakıldığında birinci setlerde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin diğer setlerde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az (Çizelge 3.2.10 ), ikinci ve üçüncü setlerde gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmazken ( Çizelge 3.2.11-12 ), dördüncü setlerde ise Teknik gruplama ile oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplanması ile oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ve Antrenör gruplama ile oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplanması ile oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az mesafe kat edildiğini göstermektedir ( Çizelge 3.2.13 ). Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda sırasıyla 366,3 ± 74,8 m ; 329,3 ± 54,0 m ; 238,9 ± 41,7 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oynattıkları oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda 6 dk. 4 set oyunlarda 950± 22 m mesafe kat edilirken, 24 dk aralıksız oynatılan oyunlarda 975 ± 25 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda 1041 ± 25 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. 206

Oyunlarda 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelere bakıldığında Teknik gruplamasıyla ( 215,29 ± 87,42 m) oynatılan oyunlarda kat edilen mesafelerin, VO 2MAKS gruplamayla ( 304,12 ± 93,54 m.), Antrenör gruplaması ( 302,54 ± 84,79 m ) ve VO 2MAKS * Teknik ( 301,82 ± 103,68 m ) gruplamasıyla oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az olduğu gözlenmektedir (Çizelge 3.2.3). Ayrıca oyunlardaki setler incelendiğinde birinci setlerde 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerin diğer setlerde 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerin Antrenör ve VO 2MAKS gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az (Çizelge 3.2.14 ), ikinci setlerde gruplama yöntemleri arasında Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde kat edilen mesafelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ( Çizelge 3.2.15 ), üçüncü setlerde gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmazken ( Çizelge 3.2.16 ), dördüncü setlerde ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az mesafe kat edildiğini göstermektedir ( Çizelge 3.2.17 ). Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda sırasıyla 180,9 ± 42,6 m, 155,4 ± 41,4 m, 50,2 ± 21,0 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oynattıkları oyunlarda 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda 6 dk. 4 set oyunlarda 444 ± 15 m mesafe kat 207

edilirken, 24 dk aralıksız oynatılan oyunlarda 417± 13 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda 436 ± 15 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Oyunlarda >18 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafelere bakıldığında Teknik gruplamasıyla ( 47,09 ± 31,32 m) oynatılan oyunlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplamayla ( 78,52 ± 39,85 m.) ve VO 2MAKS * Teknik ( 74,70 ± 32,31 m ) gruplamayla oynatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az mesafe kat edilirken, Antrenör gruplaması ( 66,44 ± 37,87 m ) ile istatistiksel olarak benzer mesafeler kat edildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.2.4 ). Bununla birlikte oyunlardaki setler incelendiğinde birinci setlerde >18 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafelerin diğer setlerde >18 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Ayrıca oyunlarda gruplama yöntemleri arasında >18 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az mesafe kat edilirken (Çizelge 3.2.18 ), ikinci, üçüncü ve dördüncü setlerde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak benzer mesafeler kat edilmiştir ( Çizelge 3.2.19-20-21 ). Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında > 18 km.s -1 hızlarda sırasıyla 74,2 ± 58,9 m, 28,5 ± 33,3 m, 4,9 ± 5,5 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda > 18 km.s -1 hızlarda 65 ± 36 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Oyunlarda toplam kat edilen mesafelere bakıldığında Teknik gruplamasıyla ( 1950,61 ± 222,83 m) oynatılan oyunlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS 208

gruplamayla ( 2060,31 ± 199,59 m.) oynatılan 4x4 oyunlarda istatistiksel olarak anlamlı daha az mesafe kat edilirken, Antrenör gruplaması ( 302,54 ± 84,79 m ) ve VO 2MAKS * Teknik ( 301,82 ± 103,68 m ) gruplaması ile oynatılan 4x4 oyunlarla istatistiksel olarak benzer mesafeler kat ettikleri gözlenmektedir (Çizelge 3.2.5). Ayrıca oyunlardaki setler incelendiğinde birinci setlerde toplamda kat edilen mesafelerin diğer setlerde toplamda kat edilen mesafelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında toplamda kat edilen mesafelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda kat edilen mesafelerin VO 2MAKS gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde kat edilen mesafelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az (Çizelge 3.2.22 ), ikinci ve üçüncü setlerde toplamda istatistiksel olarak benzer mesafeler kat edilirken ( Çizelge 3.2.23-24 ), dördüncü setlerde ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde kat edilen mesafelerin, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinden istatistiksel olarak anlamlı daha az mesafe kat edildiğini mesafe kat edildiğini göstermektedir ( Çizelge 3.2.25 ). Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında toplamda sırasıyla 999,6 ± 50,0 m ; 908,9 ± 30,6 m ; 695,8 ± 37,1 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oynattıkları oyunlarda 6 dk. 4 set oyunlarda toplamda 2621 ± 19 m mesafe kat edilirken, 24 dk aralıksız oynatılan oyunlarda 2596 ± 18 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Hill- Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda toplamda 2650 ± 18 m mesafe kat edildiğini belirtmişlerdir. Yapılan çalışmalarda küçük alan oyunlarında kat edilen mesafeleri etkileyen birçok parametrenin olduğu belirtilmektedir. Örneğin Hill-Hass ve ark (2010) yapmış 209

oldukları çalışmada oyun kuralları ve oyuncu sayılarındaki değişliğin oyunlarda kat edilen mesafelerde değişikliğe sebep olduğunu belirtmişlerdir. Bir başka çalışmada Casomichana ve Castellano (2010) oyun alanı büyüklüğündeki değişimin küçük alan oyunlarında kat edilen mesafelerde değişikliğe sebep olduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışmada oyunlarda koşu hızlarında kat edilen mesafelere bakıldığında düşük şiddetli koşularda Teknik ve Antrenör gruplama ile oynatılan oyunlarda daha fazla mesafe kat edildiği gözlemlenirken yüksek şiddetli koşularda VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemiyle oynatılan oyunlarda daha fazla mesafe kat edildiği görülmektedir. Bu bulgular benzer VO 2MAKS a ve VO 2MAKS *Teknik puanına sahip oyuncuların aynı gruplarda oynamasının küçük alan oyunlarının daha yüksek tempoda oynanmasına sebep olabileceğini düşündürmektedir. Bu sonuçlara göre antrenörlerin ve spor bilimcilerin küçük alan oyunlarını oynatmayı planlarken, oyunların amaçları doğrultusunda, oyun alanı büyüklüğü, oyuncu sayısı, oyun kuralları değişikliği gibi oyunlardaki farklı şiddetteki koşu hızlarında kat edilen mesafeleri etkileyen parametrelere dikkat ettikleri gibi oyunları oynayacak oyuncu gruplarını da planlamaya dikkat etmesi gerektiği düşünülmektedir. 4.3 Farklı Gruplama Yöntemleri İle Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Ortalama Hızlar Oyunlarda koşu hızı ortalamalarına bakıldığında Teknik gruplamasıyla ( 7,31 ± 0,73 km.s -1 ) oynatılan oyunlarda koşu hızı ortalamalarının VO 2MAKS gruplamayla ( 7,72 ± 0,74 km.s -1 ) oynatılan 4x4 oyunlar istatistiksel olarak anlamlı daha düşük koşu hızlarında geçilirken, Antrenör gruplaması ( 7,49 ± 0,73 km.s -1 ) ve VO 2MAKS * Teknik ( 7,64 ± 0,56 km.s -1 ) ile istatistiksel olarak benzer koşu hızı ortalamalarında geçildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.3.1). Ayrıca oyunlardaki setler incelendiğinde birinci setlerdeki koşu hızı ortalamalarının diğer setlerden daha yüksek olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında koşu hızı ortalamalarına set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerindeki ortalama hızlarının VO 2MAKS ve VO 2MAKS * Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyun birinci setindeki ortalama hızlardan istatistiksel olarak anlamlı daha düşük (Çizelge 210

3.3.2), ikinci ve üçüncü setlerde gruplama yöntemlerinin istatistiksel olarak benzer koşu hızı ortalamalarında geçilirken (Çizelge 3.3.3-4), dördüncü setlerde ise Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunların ortalama hızlarının VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan oyunların dördüncü setindeki ortalama hızlardan istatistiksel olarak anlamlı daha düşük olduğu görülmektedir (Çizelge 3.3.5). Literatürde yapılan çalışmalara bakıldığında Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında ortalama hızların sırasıyla 7,50 km.s -1, 6,81 km.s -1, 5,22 km.s -1 olduğunu belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda ortalama koşu hızının 6,62 km.s -1 olduğunu belirtmişlerdir. 4.4 Farklı Gruplama Yöntemleri ile Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda Koşu Hızında Geçen Süreler Oyunlarda 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen sürelere bakıldığında Teknik gruplamayla (568,28 ± 85,43 sn.) oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasıyla ( 499,53 ± 78,53 sn.) oynatılan oyunlardan istatistiksel olarak anlamlı daha fazla süre geçirilirken, Antrenör gruplaması ( 526,56 ± 76,28 sn ) ve VO 2MAKS * Teknik (527,21 ± 70,49 sn ) gruplamasıyla ile oynatılan 4x4 oyunlarda istatistiksel olarak benzer süreler geçirildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.4.1). Bu bulgulara ek olarak oyunlardaki setlere bakıldığında birinci setlerde 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen sürelerin diğer setlerde 0-6,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen sürelerin daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında 0-6,9 km.s -1 hızlarda geçirilen sürelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde VO 2MAKS ve Antrenör gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin, Teknik gruplamaya göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ve VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunların birinci setlerinde geçirilen sürelerin, VO 2MAKS * Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunların birinci setinde geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az (Çizelge 3.4.5 ), ikinci setlerde VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak 211

anlamlı daha az ( Çizelge 3.4.6 ), üçüncü setlerde VO 2MAKS gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ( Çizelge 3.4.7 ), dördüncü setlerde ise VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az olduğu görülmektedir ( Çizelge 3.4.8 ). Oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen sürelere bakıldığında Teknik gruplamayla ( 329,28 ± 74,60 sn.) oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamayla ( 371,00 ± 71,85 sn.) oynatılan 4x4 oyunlardan istatistiksel olarak anlamlı daha az süre geçirilirken, Antrenör gruplaması ( 346,84 ± 70,29 sn. ) ve VO 2MAKS * Teknik ( 345,84 ± 59,31 sn ) gruplamasıyla oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda benzer süreler geçirildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.4.2). Bu bulgulara ek olarak oyunlardaki setlere bakıldığında birinci setlerde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen sürelerin diğer setlerde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen sürelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında 7-12,9 km.s -1 hızlarda geçirilen sürelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik ve VO 2MAKS *Teknik gruplama ile oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 hızlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan oyunlarda 7-12,9 km.s -1 hızlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az (Çizelge 3.4.9 ), ikinci setlerde gruplama yöntemlerinde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda istatistiksel olarak benzer süreler geçirilirken ( Çizelge 3.4.10 ), üçüncü setlerde Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ( Çizelge 3.4.11 ), dördüncü setlerde ise gruplama yöntemlerinde 7-12,9 km.s -1 arasında hızlarda istatistiksel olarak benzer süreler geçirildiği görülmektedir ( Çizelge 3.4.12). Oyunlarda 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelere bakıldığında Teknik gruplamasıyla ( 54,46 ± 20,84 sn. ) oynatılan oyunlarda geçirilen 212

sürelerin VO 2MAKS gruplaması ( 76,12 ± 23,94 sn.), Antrenör gruplaması ( 75,56 ± 20,85 sn ) ve VO 2MAKS * Teknik ( 73,75 ± 25,94 sn ) gruplamasıyla oynatılan 4x4 oyunlardan istatistiksel olarak anlamlı daha az süre geçirildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.4.3). Ayrıca oyunlardaki setler incelendiğinde birinci setlerde 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen sürelerin diğer setlerde 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda geçirilen sürelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda kat edilen mesafelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ve Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin, VO 2MAKS gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az (Çizelge 3.4.13 ), ikinci setlerde gruplama yöntemleri arasında Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ( Çizelge 3.4.14 ), üçüncü setlerde gruplama yöntemleri arasında 13-17,9 km.s -1 arasında hızlarda istatistiksel olarak benzer süreler geçirilirken ( Çizelge 3.4.15 ), dördüncü setlerde ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların dördüncü setlerinde geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az olduğu görülmektedir ( Çizelge 3.4.16 ). Oyunlarda >18 km.s -1 hızlarda geçirilen sürelere bakıldığında Teknik gruplamasıyla ( 8,03 ± 5,20 sn.) oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplaması ( 13,34 ± 7,12 sn.) ve VO 2MAKS * Teknik ( 13,25 ± 6,05 sn. ) gruplamasıyla oynatılan 4x4 oyunlardan istatistiksel olarak anlamlı daha az süre geçirilirken, Antrenör gruplaması ( 11,50 ± 7,11 sn. ) ile oynatılan oyunlar ile istatistiksel olarak benzer süreler geçirildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.4.4 ). Bununla birlikte oyunlardaki setler incelendiğinde >18 km.s -1 hızlarda kat edilen mesafelerin gruplama yöntemleri arasında farklılık gösterdiği görülmektedir. Ayrıca oyunlarda gruplama yöntemleri arasında >18 km.s -1 hızlarda geçirilen sürelere set set 213

karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda > 18 km.s -1 koşu hızında geçirdiklen sürelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az (Çizelge 3.4.17 ), ikinci, üçüncü ve dördüncü setlerde gruplama yöntemleri arasında > 18 km.s -1 koşu hızında istatistiksel olarak benzer süreler geçirildiği gözlenmektedir ( Çizelge 3.4.18-19-20 ). Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda > 18 km.s -1 hızlarda 12 ± 6 sn süre geçirildiğini belirtmişlerdir. Oyunlarda koşu hızlarında geçirilen sürelere bakıldığında düşük şiddetli koşularda Teknik ve Antrenör gruplama ile oynatılan oyunlarda daha fazla süreler geçirildiği gözlemlenirken yüksek şiddetli koşularda VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemiyle oynatılan oyunlarda daha fazla süre geçirildiği görülmektedir. Bu bulgular benzer VO 2MAKS a ve VO 2MAKS *Teknik puanına sahip oyuncuların aynı gruplarda oynamasının küçük alan oyunlarının daha yüksek koşu hızlarında daha fazla kalmalarını sağlayabileceğini düşündürmektedir. Bu sonuçlar ayrıca farklı özellikte oyuncuların aynı gruplarda olması onların daha az yada daha fazla topla buluşmasına, oyunlar sırasında ikili mücadele sayısının azalmasına yada çoğalmasına, yüksek hızda yada düşük hızda daha fazla mesafe kat etmesine yani oyunlarda farklı koşu hızlarında geçirilen sürelerin artmasına yada azalmasına sebep olduğunu düşündürmektedir. 4.5 Farklı Gruplama Yöntemleri İle Oynatılan 4x4 Küçük Alan Oyunlarda KAH MAKS ın Farklı Yüzdelerindeki KAH da Geçirilen Süreler Oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelere bakıldığında Teknik (61,96 ± 19,30 sn.) ve Antrenör ( 65,09 ± 23,12 sn ) gruplamasıyla oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerin, VO 2MAKS gruplamasıyla ( 43,75 ± 27,11 sn.) oynatılan oyunlardan istatistiksel olarak anlamlı daha fazla süre geçirilirken, VO 2MAKS * Teknik ( 527,21 ± 70,49 sn ) gruplamasıyla ile oynatılan 4x4 oyunlarda istatistiksel olarak benzer süreler geçirildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.5.1). Bu bulgulara ek 214

olarak oyunlardaki setlere bakıldığında birinci setlerde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelerin diğer setlerde KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirilen sürelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerin, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplamasına göre oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla (Çizelge 3.5.5 ), ikinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ve Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ( Çizelge 3.5.6 ), üçüncü setlerde VO 2MAKS *Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirdikleri sürelerin Antrenör ve Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ( Çizelge 3.5.7 ), dördüncü setlerde ise Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirdikleri sürelerin Antrenör ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda geçirdikleri sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az olmasından ve VO 2MAKS gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunlarda geçirdikleri sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az olduğu görülmektedir ( Çizelge 3.5.8 ). Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında geçirilen sürelerin sırasıyla % 3,3 ± 4,5 ; %2,7 ± 5,3 ; % 5,6 ± 8,7 KAH MAKS ın % < 75 KAH larda geçirildiği belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oyunları oynatmışlar ve çalışma sonucunda 6 dk. 4 set aralıklı oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda 0,83 ± 0,22 dk süre geçirilirken, 24 dk 215

aralıksız oynatılan oyunlarda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda 1,52 ± 0,25 dk süre geçirildiği belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda KAH MAKS ın % < 75 KAH larda 1,0 ± 0,8 dk süre geçirildiğini belirtmişlerdir. Oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirilen sürelere bakıldığında Teknik (131,78 ± 31,92 sn.) ve Antrenör ( 130,25 ± 32,42 sn ) gruplamayla oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS ( 95,59 ± 35,33 sn.) ve VO 2MAKS * Teknik ( 105,37 ± 46,63 sn ) gruplamasıyla oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla süre geçirildiği gözlenmektedir (Çizelge 3.5.2). Bu bulgulara ek olarak oyunlardaki setlere bakıldığında birinci setlerde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerin diğer setlerde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirilen sürelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplama ile oynatılan oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla (Çizelge 3.5.9 ), ikinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ve Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ( Çizelge 3.5.10 ), üçüncü setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerden istatistiksel 216

olarak anlamlı daha fazla ve Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ( Çizelge 3.5.11 ), dördüncü setlerde ise gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda istatistiksel olarak benzer süreler geçirildiği görülmektedir ( Çizelge 3.5.12). Literatürde yapılan çalışmalara bakıldığında Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında geçirilen sürelerin sırasıyla % 10,0 ± 14,7 ; % 19,4 ± 22,7 ; % 27,9 ± 36,1 KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda süre geçirildiği belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oyunları oynatmışlar ve çalışma sonucunda 6 dk. 4 set aralıklı oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda 4,92 ± 0,49 dk süre geçirilirken, 24 dk aralıksız oynatılan oyunlarda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda 4,85 ± 0,56 dk süre geçirildiği belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda KAH MAKS ın % 75-84,9 arasında KAH larda 5,0 ± 3,6 dk süre geçirildiğini belirtmişlerdir. Oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirilen sürelere bakıldığında Teknik (263,25 ± 50,43 sn.), Antrenör ( 239,50 ± 55,62 sn ) VO 2MAKS ( 235,87 ± 93,60 sn.) ve VO 2MAKS * Teknik ( 222,00 ± 88,29 sn ) gruplamayla oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerin istatistiksel olarak benzer olduğu gözlenmektedir (Çizelge 3.5.3). Bu bulgulara ek olarak oyunlardaki setlere bakıldığında birinci setlerde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerin diğer setlerde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerden daha fazla olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirilen sürelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde Teknik gruplama ile oynatılan 217

oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerin VO 2MAKS gruplaması ile oynatılan oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az (Çizelge 3.5.13 ), ikinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerin Antrenör ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ( Çizelge 3.5.14 ), üçüncü setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirdikleri sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha fazla ( Çizelge 3.5.15 ), dördüncü setlerde ise gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda istatistiksel olarak benzer süreler geçirildiği görülmektedir ( Çizelge 3.5.16). Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında geçirilen sürelerin sırasıyla % 35,8 ± 23,1, % 20,8 ± 14,3, % 25,2 ± 17,5 KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda geçirildiğini belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oyunları oynatmışlar ve çalışma sonucunda 6 dk. 4 set aralıklı oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda 7,84 ± 0,48 dk süre geçirilirken, 24 dk aralıksız oynatılan oyunlarda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda 7,45 ± 0,61 dk süre geçirildiği belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda KAH MAKS ın % 85 89,9 arasında KAH larda 8,7 ± 0,5 dk süre geçirildiğini belirtmişlerdir. Oyunlarda KAH MAKS ın > % 90 KAH larda geçirilen sürelere bakıldığında Teknik ( 502,90 ± 65,38 sn.) gruplamayla oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerin VO 2MAKS ( 584,78 ± 133,83 sn.) ve VO 2MAKS * Teknik ( 580,21 ± 1736,5 sn ) 218

gruplamasıyla oynatılan oyunlardan istatistiksel olarak anlamlı daha az süre geçirilirken, Antrenör ( 525,06 ± 79,93 sn ) gruplamayla oynatılan oyunlarda geçirilen sürelerle istatistiksel olarak benzer olduğu gözlenmektedir (Çizelge 3.5.4). Bu bulgulara ek olarak oyunlardaki setlere bakıldığında birinci setlerde KAH MAKS ın > % 90 KAH larda geçirilen sürelerin diğer setlerde KAH MAKS ın > % 90 KAH larda geçirilen sürelerden daha az olduğu görülmektedir. Bununla birlikte oyunlarda gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın > % 90 KAH larda geçirilen sürelere set set karşılaştırarak bakıldığında birinci setlerde gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % > 90 KAH larda istatistiksel olarak benzer süreler geçirilirken (Çizelge 3.5.17 ), ikinci setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirdikleri sürelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ve Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların ikinci setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ( Çizelge 3.5.18 ), üçüncü setlerde Teknik gruplamaya göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerin Antrenör, VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ve Antrenör gruplamasına göre onatılan 4x4 oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerin VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemleriyle oynatılan 4x4 oyunların üçüncü setlerinde KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirilen sürelerden istatistiksel olarak anlamlı daha az ( Çizelge 3.5.19 ), dördüncü setlerde ise gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın > % 90 KAH larda statistiksel olarak benzer süreler geçirildiği görülmektedir ( Çizelge 3.5.20). Literatürde yapılan çalışmalara bakıldığında Casomichana ve Castellano (2010) 10 genç futbolcu ile (15,5 ± 0,5 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 62x44 m., 50x35m., 32x23m. lik alanlarda 8 dk. oynattıkları 5x5 küçük alan oyunlarında geçirilen sürelerin sırasıyla % 35,8 ± 23,1 ; % 20,8 ± 14,3 ; % 25,2 ± 17,5 KAH MAKS ın % > 90 KAH larda geçirildiği belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark ise (2009) 16 genç futbolcu ile (16,2 ± 0,2 yaş ) 219

yapmış oldukları çalışmada 2x2, 4x4, 6x6 küçük alan oyunlarını sırasıyla 28x21 m., 40x30m., 49x37m. lik alanlarda 6 dk. 4 set ve 24 dk aralıksız oyunları oynatmışlar ve çalışma sonucunda 6 dk. 4 set aralıklı oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda 10,42 ± 0,56 dk süre geçirilirken, 24 dk aralıksız oynatılan oyunlarda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda 10,22 ± 0,62 dk süre geçirildiği belirtmişlerdir. Hill-Haas ve ark (2008) 16 genç futbolcu ile ( 16,3 ± 0,6 yaş ) yapmış oldukları çalışmada 40x30 m. lik alanda 24 dk. aralıksız oynatılan 4x4 oyunda KAH MAKS ın % > 90 KAH larda 9,3 ± 8,8 dk süre geçirildiğini belirtmişlerdir. Oyunlarda KAH MAKS ın farklı yüzlerinde geçirilen sürelere bakıldığında düşük yüzdelerde Teknik ve Antrenör gruplama ile oynatılan oyunlarda daha fazla süreler geçirildiği gözlemlenirken yüksek yüzdelerde VO 2MAKS ve VO 2MAKS *Teknik gruplama yöntemiyle oynatılan oyunlarda daha fazla süre geçirildiği görülmektedir. Bu bulgular benzer VO 2MAKS a ve VO 2MAKS *Teknik puanına sahip oyuncuların aynı gruplarda oynamasının küçük alan oyunlarının daha yüksek % KAH MAKS da daha fazla kalmalarını sağlayabileceğini düşündürmektedir. Bu sonuçlar ayrıca farklı özellikte oyuncuların aynı gruplarda olması onların daha az ya da daha fazla topla buluşmasına, oyunlar sırasında ikili mücadele sayısının azalmasına ya da çoğalmasına, yüksek hızda ya da düşük % KAH MAKS da daha uzun süre yani oyunlarda farklı % KAH MAKS da geçirilen sürelerin artmasına ya da azalmasına sebep olabileceğini düşündürmektedir. Bu çalışma, farklı gruplama yöntemleri ile oynatılan 4x4 küçük alan oyunlarında fizyolojik cevapların, kat edilen mesafelerin, oyunların ortalama hızlarının, farklı koşu hızlarında geçirilen sürelerin ve KAH MAKS ın farklı yüzdelerinde geçirilen sürelerin faklılaşmasına sebep olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlara göre antrenörlerin ve spor bilimcilerin küçük alan oyunlarını oynatmayı planlarken, oyunların amaçları doğrultusunda, oyun alanı büyüklüğü (Rampini ve ark., 2007), oyuncu sayısı ( Mavili, 2010; Köklü, 2008) ve oyun kuralları (Hill Haas ve ark, 2008) gibi oyunlardaki egzersiz şiddetini etkileyen parametrelere dikkat ettikleri gibi oyunları oynayacak oyuncu gruplarını da planlamaya dikkat etmesi gerektiği düşünülmektedir. 220

5. SONUÇ ve ÖNERİLER 5.1 Sonuçlar 6. 4x4 küçük alan oyunları oynatılırken gruplama yöntemi değişikliğinin oyunlara verilen fizyolojik cevaplarda değişikliğe sebep olduğu bulunmuştur. 7. 4x4 küçük alan oyunları oynatılırken gruplama yöntemi değişikliğinin oyunlarda kat edilen mesafelerde değişikliğe sebep olduğu bulunmuştur. 8. 4x4 küçük alan oyunları oynatılırken gruplama yöntemi değişikliğinin oyunlarda ortalama hızlarda değişikliğe sebep olduğu bulunmuştur. 9. 4x4 küçük alan oyunları oynatılırken gruplama yöntemi değişikliğinin oyunlarda farklı koşu hızlarında geçen sürelerde değişikliğe sebep olduğu bulunmuştur. 10. 4x4 küçük alan oyunları oynatılırken gruplama yöntemi değişikliğinin oyunlarda KAH MAKS ın farklı yüzdelerindeki KAH da geçirilen sürelerde değişikliğe sebep olduğu bulunmuştur. 221

5.2 Öneriler 1. Küçük alan oyunları oynatılmadan önce oyunlar için optimum set süresi ve set sayısı belirlendikten sonra oyunlar oynatılabilir 2. Küçük alan oyunları farklı oyuncu sayıları kullanılarak gruplama yöntemi farklılıklarına bakılabilir. 3. Küçük alan oyunları farklı oyun alanı büyüklükleri kullanılarak gruplama yöntemi farklılıklarına bakılabilir. 4. Oyunlar sırasında sporculara portatif oksijen analizörü takılarak gruplama yöntemleri arasındaki farklara bakılabilir 5. Küçük alan oyunları farklı oyun süreleri kullanılarak gruplama yöntemleri arasındaki farklara bakılabilir. 222

ÖZET Genç Futbolcularda Farklı Gruplama Yöntemlerinin 4x4 Küçük Alan Oyunu Performansı Üzerindeki Etkisi Bu araştırma genç futbolcularda farklı gruplama yöntemlerinin 4x4 küçük alan oyunu performansı üzerine etkisi olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya haftada en az beş gün antrenman yapan 32 elit genç futbolcu ( Boy Uzunluğu 172,90±6,07 cm; Vücut Ağırlığı 64,08±7,72 kg; Yaş 16,19±0,74 yıl; Antrenman Yaşı 6,19±2,04 yıl ) gönüllü olarak katılmıştır. Ölçümlere başlamadan önce antrenörlere küçük alan oyunları hakkında bilgi verilmiş ve futbolcuları 4x4 küçük alan oyunu oynayacak şekilde gruplaması istenmiştir. Daha sonra çalışmaya katılan futbolculara antropometrik ölçümler, teknik testler ve Maksimum Oksijen Tüketimi (VO 2MAKS ) testi yapılmıştır. Testler yapıldıktan sonra futbolcular teknik puanlarına, antrenörlerin görüşüne, VO 2MAKS larına ve VO 2MAKS ları ile teknik puanlarının çarpımlarına (VO 2MAKS *Teknik ) göre gruplandırılmışlardır. Gruplar oluşturulmadan önce oyuncular test sonuçlarına göre en iyiden en kötüye doğru sıralanmıştır. Oyuncular testlerden aldıkları puanlara göre gruplara ayrılmıştır. Her oyuncu dört gruplama yöntemiyle oynatılan oyunlarda yer almıştır. Oluşturulan gruplara rastgele sıra ile dört set 4x4 küçük alan oyunu ikişer gün arayla oynatılmıştır. Oyunlar sırasında oyuncuların Kalp Atım Hızı (KAH) cevapları, kat edilen mesafeleri, koşu hızı ortalamaları, koşu hızlarında geçirilen süreleri ve KAH MAKS ın farklı yüzdelerinde geçirilen süreleri SPI-Pro X Portatif Hareket Analiz Sistemi aracılığıyla ölçülmüştür. Ayrıca oyunların sonunda oyunculardan Laktik Asit (LA) konsantrasyonları ölçülmüş ve Algılanan Zorluk Derecesi (AZD) puanları belirlenmiştir. Çalışma sonucunda gruplama yöntemleri arasında KAH, Maksimum Kalp Atımının Yüzdesi (% KAH MAKS ), AZD ve LA cevapları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu bulunmuştur (p< 0,05). Ayrıca çalışma sonucunda gruplama yöntemleri arasında ( 0-6,9 km.s -1 ( yürüme), 7-12,9 km.s -1 ( düşük şiddetli koşu ) 13-17,9 km.s -1 (orta şiddetli koşu) ve > 18 km.s -1 (yüksek şiddetli koşu) koşu hızlarında kat edilen mesafeler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu bulunmuştur (p< 0,05). Bununla birlikte gruplama yöntemleri arasında koşu hızı ortalamaları ve farklı koşu hızlarında geçirilen süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu bulunmuştur (p< 0,05). Son olarak gruplama yöntemleri arasında KAH MAKS ın % < 75, KAH MAKS ın %75-84 arası, KAH MAKS ın % 85-90 arası, KAH MAKS ın % > 90 KAH MAKS ın farklı yüzdelerinde geçirilen süreler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu bulunmuştur (p< 0,05). Bu sonuçlara göre antrenörler ve spor bilimciler küçük alan oyunlarını planlarken, oyuncu gruplarını oyuncuların VO 2MAKS larına göre oluşturması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Fizyolojik cevaplar, futbol, gruplama yöntemi, kinematik analiz, küçük alan oyunu 223

SUMMARY Effect of Different Grouping Methods on 4- A-Side Small-Sided Game Performance in Young Soccer Players The purpose of this study was to examine effect of different grouping methods on 4- a-side small-sided game performance in young soccer players. Thirty-two players (height 172,90±6,07cm; body mass 64,08±7,72 kg; average age 16,19±0,74 years; training age 6,19±2,04 years ) participated in this study voluntarily. Coaches were informed about 4- a-side small-sided game before measurements and grouping of players were asked to 4- a-side small-sided game. Then players were performed to anthropometric measurements, technical tests and Maximum Oxygen Consumption (VO 2MAX ) test. After the measurements players were grouped according to coaches opinion, technical scores, VO 2MAX and VO 2MAX multiplied by technical scores (VO 2MAX * technique). The players were listed from the best to worst before the established groups. Players are divided into groups according to their test scores. Each player took place four grouping methods. Established groups were performed four bouts of 4- a-side small-sided games in random order at 2-day intervals. During the small sided games Heart Rate (HR) responses, distance travelled, average running speeds, time spent on different running speeds and time spent on different HR MAX zones were measured by SPI-Pro X portable global positioning system unit. In addition to, at the end of small sided games were determined for Rating of Perceived Exertion (RPE) and measured Lactic Acid (LA). Significant differences were found HR, Percentage of Maximum Heart Rate (% KAH MAX ), RPE and LA responses among grouping methods (p<0,05). Moreover significant differences were found 0-6,9 km.h -1 ( walking), 7-12,9 km.h -1 ( jogging ) 13-17,9 km.h -1 (medium intensity running ) and > 18 km.h -1 (high intensity running) distance travelled among grouping methods (p<0,05). Besides, significant differences were found average running speeds and time spent on different running speeds among grouping methods (p<0, 05). Finally significant differences were found < 75 % HR MAX, 75-84 % HR MAX, 85-90 % HR MAX and > 90% HR MAX time spent on different HR MAX zones among grouping methods (p<0, 05). In terms of these results suggest that coaches and sport scientists when the planning small sided games, player groups are required to establish according to their VO 2MAX. Key Words: Physiological responses, soccer, grouping method, kinematic analysis, small sided game 224

KAYNAKLAR AÇIKADA, C., ERGEN,E., ALPAR, R., SARPYENER, K. (1991) Erkek sporcularda vücut kompozisyonu parametrelerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi 2 (2):1 25 AÇIKADA, C., HAZIR, T., AŞÇI, A., TURNAGÖL, H., AŞÇI, A. (1999) Bir ikinci lig futbol takımının sezon öncesi hazırlık döneminde fiziksel ve fizyolojik profili. Futbol Bilim ve Teknolojisi Dergisi 1: 14-20 ALEXIOU, H., COUTTS, AJ. (2008) A comparison of methods used for quantifying internal training load in women soccer players. International Journal of Sports Physiology and Performance 3: 320-330 ÁLVAREZ, JC., ÁLVAREZ, V., GÓMEZ, M., CASTAGNA, C. (2009) Kinematic analysis of activity profile in under 15 players with GPS technology. Rendimiento en el Deporte 7(14):35-42 AROSO, J., REBELO N., GOMES-PEREIRA J. (2004) Physiological impact of selected game-related exercises. Journal of Sports Sciences 22: 522 ASTRAND, P., RODAHL, K. (1986) Textbook of Work Physiology. 3 th Ed. USA:Mc Graw-Hill Book Company 127-202 BALDARI, C., VIDEIRA, M., SERGIO, FMJ., GUIDETTI, L. (2004) Lactate removal during active recovery related to the individual anaerobic and ventilatory thresholds in soccer players. European Journal of Applied Physiology 93: 224 230 BALSOM, P.D., SEGER, J.Y., SJODIN, B., EKBLOM B. (1992) Physiological responses to maximal intensity intermittent exercise. European Journal of Applied Physiology 65: 144 149 BALSOM, PD., EKBLOM, B, SIJDERLUND, K., SJODIN, B., HULTMAN, E.(1993) Creatine supplementation and dynamic high-intensity intermittent exercise. Scand J Med Sci Sports 3: 143 149 BANGSBO J, NØRREGAARD L, THORSØE F. (1991) Activity profile of competition soccer. Can J Sports Sci 16 (2): 110-6 BANGSBO, J., LINDQUIST, F. (1992) Comparison of various exercise tests with endurance performance during soccer inprofessional players. International Journal of Sports Medicine 13: 125 132 225

BANGSBO, J. (1994a) Physiological Demands. In: Ekblom B, editor. Football (soccer). London: Blackwell, 43 59 BANGSBO, J. (1994) Fitness Traning in Football. August Krogh Institute, University of Copenhagen. Denmark. BANGSBO, J. (1994b). The Physiology of Soccer with Special Reference to Intense Intermittent Exercsise. Acta Physiologica Scandinavica, 151 (suppl. 619). BANGSBO, J., MOHR, M., KRUSTRUP, P. (2006) Physical and metabolic demands of training and match-play in the elite football player. Journal of Sports Sciences. 24(7): 665-674 BANGSBO, J., IAIA, F. M., KRUSTRUP P. (2008) The Yo-Yo Intermittent Recovery Test. Sports Medicine 38 (1): 37-51. BARROS, RML., MISUTA, MS., MENEZES, RP., FIGUEROA, PJ., MOURA, FA., CUNHA, SA., ANIDO, R., LEITE, NJ. (2007) Analysis of the distances covered by first division Brazilian soccer players obtained with an automatic tracking method. Journal of Sports Science and Medicine 6, 233-242 BILLAT, V, PETIT, B, KORALSZTEIN, JP. (1996) Calibration of the duration of the repetitions of a meeting of interval training at the speed associated with VO 2max in reference to the continuous time limits: effect on the physiological answers and the distance covered. Sci Mot. 28: 13 20. BILLAT, L.V. (2001) Interval training for performance: A scientific and empirical practice. Special recommendations for middle- and long-distance running. part I: Aerobic interval training. Sports Medicine 31: 13 31. BISHOP, PA., SMITH, JF., KIME, JC., MAYO, JM., TIN, YH (1992) Comparison of a manual and an automated enzymatic technique for determining blood lactate concentrations. International Journal of Sports Medicine 13(1): 36-39 BISHOP, NC., GLEESON, M., NICHOLAS, CW., ALI, A. (2002) Influence of carbohydrate supplementation on plasma cytokine and neutrophil degranulation responses to high intensity intermittent exercise. Int J Sport Nutr Exerc Metab 12: 145 156 BLOOMFIELD, J., POLMAN, RCJ., O DONODHUE, RPG. (2007) Physical demands of different positions in fa premier league soccer. Journal of Sports Science and Medicine 6: 63 70. BUCHHEIT, M., MENDEZ-VILLANUEVA, A., QUOD, MJ., POULOS, N., BOURDON, P. (2010) Determinants of the variability of heart rate measures 226

during a competitive period in young soccer players. European Journal of Applied Physiology.doı 10.1007/s00421-010-1422-x BURGESS, DJ., NAUGHTON, G., NORTON, KI. (2006) Profile of movement demands of national football players in Australia. Journal of Science and Medicine in Sport 9: 334-341 CALLAWAY, CW., CHUMLEA, CW., BOUCHARD, C., HIMES J., LOHMAN, T.G., MARTIN, A.D., MUELLER H.W., ROCHE, A.F., SEEFELDT, V.D. (1988) Circumferences Anthropometric Standardization Reference Manuel (Ed T.G. Lohman, A.F. Roche ve R.Marorell)da Human Kinetics Books, Champaing, IL. s. 39-54 CAPRANICA, L., TESSITORE, A., GUIDETTI, L., FIGURA, F. (2001) Heart rate and match analysis in pre-pubescent soccer players. Journal of Sports Sciences 19:6, 379 384 CARLING, C., BLOOMFIELD, J., NELSEN, L., REILLY, T. (2008) The role of motion analysis in elite soccer: contemporary performance measurement techniques and work rate data. Sports Medicine 38(10):839-862 CARTER, JEL., HEATH, BH. (1990) Somatotyping-Development and Application. Australia: Cambridge University Press CASAMICHANA, D., CASTELLANO, J. (2010) Time motion, heart rate, perceptual and motor behaviour demands in small-sides soccer games: Effects of pitch size. Journal of Sports Sciences,;1 9 CASTAGNA, C., ABT, G., D OTTAVIO, S.(2002) The relationship between selected blood lactate thresholds and match performance in elite soccer referees. Journal of Strength and Conditioning Research, 16(4), 623 627 CASTAGNA, C, IMPELLIZZERI, F, CECCHINI, E, RAMPININI, E, BARBERO ALVAREZ, JC. ( 2009 ) Effects of intermittent-endurance fitness on match performance in young male soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research 23(7): 1954-1959 CHAMARI, K., HACHANA, Y., KAOUECH, F., JEDDI, R., MOUSSA-CHAMARI, I., WISLØFF, U. (2005) Endurance training and testing with the ball in young elite soccer players. British Journal of Sports Medicine 39: 24 28. CHEN, M.J., FAN, X., MOE, S.T.(2002) Criterion-related validity of the Borg ratings of perceived exertion scale in healthy individuals: A meta-analysis. Journal of Sports Science 20:873 899. 227

COOPER, S.M., BAKER, J.S., TONG, RJ., ROBERTS, E. HANFORD, M. (2005) Maximal oxygen uptake in active young men 20 m multistage fitness test as a predictor of the repeatability and criterion related validity. British Journal of Sports Medicine 39:19-26 COUTTS, AJ., DUFFIELD, R. Validity and reliability of GPS devices for measuring movement demands of team sports. Journal of Science and Medicine in Sport xxx (2008) xxx xxx. COUTTS, AJ., RAMPININI, E., MARCORA, SM., CASTAGNA, C., IMPELLIZZERI, FM. (2009) Heart rate and blood lactate correlates of perceived exertion during small-sided soccer games. Journal of Science and Medicine in Sport 12: 79 84 DAVIES, NW., STANDEN, NB., STANFIELD, PR. (1991). ATP dependent potassium channels of muscle cells: their properties, regulation and possible functions. Journal of Bioenergetics and Biomembranes 23, 509 523. DELLAL, A., CHAMARI, K., PINTUS, A., GIRARD, O., COTTE, T., KELLER, D.(2008) Heart rate responses during small-sided games and short intermittent running training in elite soccer players: a comparative study. Journal of Strength and Conditioning Research 22(5): 1449 1457 DOBSON, BP., KEOGH, JWL.(2007) Methodological issues for the application of timemotion analysis research. National Strength and Conditioning Association 29 (2): 48-55 DUFFIELD, R., REID, M., BAKER, J., SPRATFORD, W. (2009) Accuracy and reliability of GPS devices for measurement of movement patterns in confined spaces for court-based sports. Journal of Science and Medicine in Sport xxx xxx xxx DUPONT, G., AKAKPO, K,. BERTHOIN, S. (2004) The effect of in-season, highintensity interval training in soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, 18(3): 584 589. EDWARDS, A. M., CLARK, N., MACFAYDEN, A.M. (2003) Lactate and ventilatory thresholds reflect the training status of professional soccer players where maximum aerobic power is unchanged. Journal of Sports Science and Medicine. 2: 23 29 EKBLOM, B. (1986) Applied physiology of soccer. Sports Medicine 3 (1): 50 60 ENISELER, N. (2005) Heart rate and blood lactate concentrations as predictors of physiological load on elite soccer players during various soccer training activities. Journal of Strength and Conditioning Research 19(4):799 804. 228

ESPOSITO, F., IMPELLIZZERI, F.M., MARGONATO, V., VANNI, R., PIZZINI, G., VEICSTEINAS, A. (2004) Validity of heart rate as an indicator of aerobic demand during soccer activities in amateur soccer players. Europen Journal of Applied Physiology 93: 167 172. FANCHINI, M, AZZALIN, A, CASTAGNA, C, SCHENA, F, MCCALL, A, IMPELLIZZERI, FM. (2010) Effect of bout duration on exercise intensity and technical performance of small-sided games in soccer. J Strength Cond Res 24(X): 000 000 FERNANDES, O., CAIXINHA, P. (2003) A new method in time motion analysis in soccer training and competition. In Book of Abstracts Fifth World Congress of Science & Football, Lisbon 270-271 FITTS, R.H. (1994) Cellular mechanisms of muscle fatigue. Physiological Review, 74: 49 94 FOSTER C, HECTOR LL, WELSH R, SCHRAGER M, GREEN MA, SNYDER AC. (1995) Effects of specific versus cross-training on running performance. Europen Journal of Applied Physiology 70(4):367-372 FOX, LE., BOWERS, RW., FOSS, ML. (1988) The physiological basis of physical education and athletics. Saunders College Publication, Philadelphia 190-205 GABBET, TJ., MULVEY, MJ. (2008) Time-motion analysis of small-sided training games and competition in elite women soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research 22(2):543 552 GREENHAFF, P. L., BODIN, K., SODERLUND, K., HULTMAN, E. (1994) The effect of oral creatine supplementation on skeletal muscle phosphocreatine resynthesis. American Journal of Physiology, 266, E725 E730 GROSLAMBERT, A., MAHON, AD. (2006) Perceived exertion: Influence of age and cognitive development. Sports Medicine 36 (11): 911-928 HARRISSON, G.G., BUSKIRK,E.R., CARTER,E.L., JOHNSTON,F.E., LOHMAN, T.G., POLLOCK,M.L., ROCHE, A.F., WILMORE, J. (1988) Skinfold Thicknesses and Measurement technique. Antropometric Standatization Reference Manual (Ed. Lohman, T.G., Roche, A.F., Martorell, R.). Chapter 5.Human Kinetics, Champaign,IL,pp.55-80 HELGERUD, J., INGJER, F., STREMME, S.B.(1990) Sex differences in performancematched marathon runners. Europen Journal of Applied Physiology 61:433-439 229

HELGERUD, J., ENGEN L.C., WISLOFF, U., HOFF, J. (2001) Aerobic endurance training improves soccer performance. Medicine Science in Sports and Exercise. 33: 1925 1931 HELGERUD, J., HKYDAL, K., WANG, E., KARLSEN, T., BERG, P., BJERKAAS, M., SIMONSEN, T., HELGESEN, C., HJORTH, N., BACH, R., HOFF, J. (2007 ) Aerobic high-intensity intervals improve VO 2MAX more than moderate training. Medicine Science in Sports and Exercise. 39(4):665-671. HILL-HAAS, S., COUTTS, A., ROWSELL, G., DAWSON, B. (2007) Variability of acute physiological responses and performance profiles of youth soccer players in small-sided games. Journal of Science and Medicine in Sport.; short report HILL-HAAS, STEPHEN V., DAWSON, BRIAN T., COUTTS, AARON J., ROWSELL, GREG J. (2008) Physiological responses and time-motion characteristics of various small-sided soccer games in youth players, Journal of Sports Sciences, 1 8 HILL-HAAS, SV., ROWSELL, GJ., DAWSON, BT., COUTTS, AJ. (2009) Acute physiological responses and time-motion characteristics of two small-sided training regimes in youth soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research 23 : 111 115 HILL-HAAS, SV., COUTTS, AJ., DAWSON, BT., ROWSELL, GJ. (2010) Timemotion characteristics and physiological responses of smallsided games in elite youth players: The influence of player number and rule changes. J Strength Cond Res 24(8): 2149 2156 HOFF, J., WISLOFF, U., ENGEN, L.C., KEMI, O.J., HELGERUD, J. (2002) Soccerspecific aerobic endurance training. Br. J. Sports Med. 36: 218 221. HOFF, J., HELGERUD, J. (2004) Endurance and strength training for soccer players. Sports Medicine 34 (3): 165-180 HOFF, J. (2005) Training and testing physical capacities for elite soccer players. Journal of Sports Sciences,; 23(6): 573 582. HOLMANN, W., LIESEN, H., ET.AL (1981). Zur Höchst-Und Dauer Leistungsfaeahigkeit Deutschen Fussballs Putzen Spieler. Deutsche Zeitschriftfür Sport Medizin, 5,1: 13-120 IMPELLIZZERI, FM, RAMPININI, E, COUTTS, AJ, SASSI, A, MARCORA, SM.(2004) Use of RPE-based training load in soccer. Medicine and Science in Sports and Exercise 36:1042-1047 230

IMPELLIZZERI,, FM., MARCORA, SM., CASTAGNA, C., REILLY, T., SASSI, A., IAIA, FM. (2006) Physiological and performance effects of generic versus specific aerobic training in soccer players. International Journal of Sport Medicine. 27(6): 483 492. KELLY, DM., DRUST, B. (2009) The effect of pitch dimensions on heart rate responses and technical demands of small-sided soccer games in elite players. Journal of Science and Medicine in Sport 12: 475 479 KÖKLÜ, Y. (2008). Futbolda küçük alan oyunlarına verilen fizyolojik cevapların karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Denizli KÖKLÜ, Y., ÖZKAN, A., ERSÖZ, G. (2009). Futbolda dayanıklılık performansının değerlendirilmesi ve geliştirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 4(3):142-150 KRUSTRUP, P., MOHR, M., STEENSBERG, A., BENCKE, J., KJAR, M., BANGSBO, J. ( 2003a ) Muscle metabolites during a football match in relation to a decreased sprinting ability. Communication to the Fifth World Congress of Soccer and Science, Lisbon, Portugal KRUSTRUP, P., MOHR, M., AMSTRUP, T., RYSGAARD, T., JOHANSEN, J.,STEENSBERG, A. (2003b) The Yo-yo intermittent recovery test: physiological response, reliability, and validity. Medicine & Science In Sports & Exercise 35(4): 697 705 KRUSTRUP, P., MOHR, M., NYBO, L., MAJGAARD, J. J, NIELSEN, J.J., BANGSBO, J. (2006) The Yo-Yo IR2 Test: Physiological response,reliability, and application to elite soccer. American College of Sports Medicine 38(9): 1666 1673. LAIA, FM., RAMPININI, E., BANGSBO, J. (2009)High-intensity training in football. International Journal of Sports Physiology and Performance 4: 291-306 LEGER LA., LAMBERT J. (1982) A maximal multistage 20 m shuttle run test to predict VO 2maks. European Journal of Applied Physiology 49: 1-5. LEGER LA, MERCIER D, GADOURY C, LAMBERT J. (1988) The multistage 20 metre shuttle run test for aerobic fitness. Journal of Sports Science 6(2): 93 101. LITTLE, T., WILLIAMS, A.G. (2006) Suitability of soccer training drills for endurance training. Journal of Strength and Conditioning Research, 20(2), 316 319 231

LITTLE, T., WILLIAMS, A.G. (2007) Measures of exercıse intensıty durıng soccer training drills with professional soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research, 21(2), 367 371 LITTLE, T. (2009) Optimizing the use of soccer drills for physiological development. Strength and Conditioning Journal, 31(3), 67 74 MALINA, RM., CUMMING, SP., KONTOS, AP., EISENMANN, JC., RIBEIRO.B., AROSO, J. (2005) Maturity-associated variation in sport-specific skills of youth soccer players aged 13 15 years. Journal of Sports Sciences 23(5): 515 522 MALINA, RM., RIBEIRO.B., AROSO, J., CUMMING, SP. (2007) Characteristics of youth soccer players aged 13 15 years classified by skill level. British Journal of Sports Medicine 41:290 295 MAVİLİ, S. (2010) Futbola özgü oyunlara verilen fizyolojik ve kinematik cevaplar. Doktora Tezi. Ankara. MCMILLAN, K., HELGERUD, J., GRANT, S J., NEWELL, J., WILSON, J., MACDONALD R. (2005) Lactate threshold responses to a season of professional British youth soccer. British Journal of Sports Medicine 39:432-436. MCMILLAN, K., HELGERUD, J., MACDONALD, R. (2005) Physiological adaptations to soccer specific endurance training in professional youth soccer players. British Journal of Sports Medicine 39: 273-277 METAXAS, T.I., KOUTLIANOS, N.A., KOUIDI, E.J., DELIGIANNIS AP. (2005) Comparative study of field and laboratory tests for the evaluation of aerobic capacity in soccer players. Journal of Strength and Conditioning Research. 19( 1): 79-84. MOHR, M., KRUSTRUP, P., BANGSBO, J. (2003a) Match performance of highstandard soccer players with special reference to development of fatigue. Journal of Sports Sciences 21 (7): 519 28 MOHR, M., ELLİNGSGAARD, H., ANDERSSON, H., BANGSBO, J., KRUSTRUP, P. (2003b) Physical demands in high-level female soccer application of fitness tests to evaluate match performance. Communication to the Fifth World Congress of Soccer and Science, Lisbon, Portugal MOHR, M., KRUSTRUP, P., BANGSBO, J. (2005) Fatigue in soccer: A brief review. Journal of Sports Sciences 23(6): 593 599 NICHOLAS, C.W., NUTTALL, F.E., WILLIAMS C. (2000) The loughborough intermittent shuttle test: A field test that simulates the activity pattern of soccer. Journal of Sports Sciences, 18, 97 104 232

NIELSEN, J. J., MOHR, M., KLARSKOV, C., KRISTENSEN, M., KRUSTRUP, P., JUEL, C., BANGSBO, J. (2004) Effects of high-intensity intermittent training on potassium kinetics and performance in human skeletal muscle. Journal of Physiology 554: 857 870 NORDSBORG, N., MOHR, M., PEDERSEN, L. D., NIELSEN, J. J., BANGSBO, J. (2003) Muscle interstitial potassium kinetics during intense exhaustive exercise effect of previous arm exercise. American Journal of Physiology 285: 143 148 O DONOGHUE, P.G., BOYD, M., LAWLOR, J., BLEAKLEY, E.W. (2001). Timemotion analysis of elite, semi-professional and amateur soccer competition. Journal of Human Movement Studies, 41, 1-12. OHASHI, J., TOGARI, H., ISOKAWA, M., AND SUZUKI, S. (1988) Measuring movement speeds and distances covered during soccer match-play. Science and Football (edited by Reilly, T., Lees, A., Oavid, K., Murphy, M.), London: E & FN spon., 329-333 OSGNACH, C., S. POSER, R. BERNARDİNİ, R. RİNALDO, AND P. E. PRAMPERO, D. (2010) Energy cost and metabolic power in elite soccer: A new match analysis approach. Medicine Science Sports Exercise 42( 1): 170 178 PATE, R.R., KRISKA, A. (1984) Physiological basis of the sex difference in cardiorespiratory endurance. Sports Medicine, 1(2):87 98 PETERSEN, C., PYNE, D., PORTUS, M., DAWSON, B. (2009) Validity and reliability of GPS units to monitor cricket-specific movement patterns. International Journal of Sports Physiology and Performance, 4:381-393 RAMPININI, E., IMPELLIZZERI, F.M., CASTAGNA, C. ABT, G., CHAMARI, K., SASSI, A., MARCORA, S.M. (2007) Factors influencing physiological responses to small-sided soccer games. Journal of Sports Sciences 25(6): 659 666 RAMSBOTTOM R., BREWER J., WILLIAMS C. (1988) A progressive shuttle run test to estimate maximal oxygen uptake. British Journal of Sports Medicine. 22 ( 4):141 144 REID, M, DUFFIELD, R, DAWSON, B, BAKER, J., CRESPO, M. (2008) Quantification of the physiological and performance characteristics of on-court tennis drills. British Journal of Sports Medicine 42:146 51 REILLY, T. (1996) Science and Soccer. E & FN SPON, An Imprint of Chapman & Hall, London, 25 64 REILLY, T., WHITE, C. (2004) Small-sided games as an alternative to intervaltraining for soccer players. Journal of Sports Sciences 22:559 233

RODRIGUEZ, FA., BANQUELLS, M., PONS, V., DROBNIC, F., GALILEA, PA. (1992) A comparative study of blood lactate analytic methods, International Journal of Sports Medicine 13(6):462-466 SALVO V. D., BARON R., TSCHAN H.,. CALDERON MONTERO F. J., BACHL N., PIGOZZI F. (2007) Performance characteristics according to playing position in elite soccer. Int J Sports Med; 28: 222 227 SANTOS-SILVA, PR., FONSECA, AJ., CASTRO, AW, GREVE, JM., HERNANDEZ, AJ. (2007) Reproducibility of maximum aerobic power (VO 2max ) among soccer players using a modified heck protocol. Clinics 62(4):391-396. ŚLIWOWSKI, R., JÓŹWIAK, J., PIETRZAK, M., WIECZOREK, A., WIECZOREK, J. (2007) Aerobic performance of young football players in the preparatory period. Studies in Physical Culture and Tourism 14: 293-297 SODERLUND, K., HULTMAN, E. (1991) ATP and phosphocreatine changes in single human muscle fibers after intense electrical stimulation. American Journal of Physiology 261: E737 E741 SPORIS, G., RUZIC, L., LEKO, G. (2008) Effects of a new experimental training program on VO 2max and running performance. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness 48( 2): 158-165 STØLEN, T., CHAMARI K., CASTAGNA C., WISLØFF, U. (2005) Physiology of soccer. Sports Medicine 35 (6): 501 536 STONE, NM., KILDING, AE. (2009) Aerobic conditioning for team sport athletes. Sports Medicine 39 (8): 615-642 STRUDWICK, T., REILLY, T. (2001) Work-rate profiles of elite premier league football players. Insight: The FA Coaches Association Journal, 4(2), 28-29. SVENSSON, M., DRUST, B. (2005) Testing soccer players. Journal of Sports Sciences, 23(6): 601 618. TIRYAKI, G., TUNCEL, F., YAMANER, F., AGAOGLU, S. A., GUMUSDAG, H., ACAR, M. F. (1996) Comparison of the physiological characteristics of the first, second and third league Turkish soccer players. In T.Reilly (Eds.), Science and Football III. London: E & FN Spon. p. 32. THOMAS, A., DAWSON, B., GOODMAN, C. (2006) The Yo-Yo test: reliability and association with a 20-m run and VO 2max. International Journal of Sports Physiology and Performance 1: 137-49 234

VAN GOOL, D., VAN GERVEN, D., BOUTMANS, J. (1988) The physiological load imposed in soccer players during real match-play. In: Reilly T, Lees A, Davids K, et al., editors. Science and Football. E&FN Spon, London: 51 59 YSI LIFE SCIENCES. (2003) YSI 1500 Sport Operating Manuals, Yellow Springs, Ohio 45387 USA WAGNER, P.D. (1996) Determinants of maximal oxygen transport and utilization. Amu Rev. Physiol. 58: 21 50 WITFE, T.H., WILSON, A.M. (2004) Accuracy of non-difterential GPS for the determination of speed over ground. Journal of Biomechanic. 37: 1891-1898 235

EK 1 ETİK KURUL ONAYI EKLER 236