DEĞERLENDİRME Çin'in, ABD'nin ticaret taleplerine yazılı cevap gönderdiği haberleri sonrası, ticaret müzakerelerinin tekrar başlayabileceği ihtimali bugün Çin borsalarını destekliyor. Yurtiçinde, yoğun makroekonomik veri gündemi bekleniyor. Duygu Akkoca dakkoca@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1134 Gürol Atay gatay@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1137 Gülhan Kaya gulkaya@ziraatbank.com.tr +90 212 363 1135 Bugün ekim ayı bütçe dengesi rakamlarını takip edeceğiz. Saat 11 de bütçe rakamlarının paylaşılması bekleniyor. Eylül ayında özellikle bedelli askerlik ve para cezalarında artışın katkısıyla vergi dışı gelirlerin bütçe dengesini desteklediğini gözlemlemiştik. Vergi gelirleri ise gerek büyümedeki yavaşlama eğilimi gerekse kur artışı sebebiyle (motorlu taşıt vergisi ) reel olarak düşüşünü sürdürmüştü. Harcamalar tarafında ise sermaye giderlerindeki (yatırım) düşüşle tasarruf önlemlerinin etkilerini çok sınırlı da olsa görmeye başlamıştık. Yetkililerin ekim sonunda belirli sektörlerde KDV ve ÖTV indirimine gitmesi ardından dolaylı vergilerde düşüşün kasım ayı itibarıyla kısa vadede öne çıktığını gözlemleyebiliriz. Nitekim mevcut durumda dolaylı vergilerdeki düşüşün daha belirgin olduğunu görüyoruz (Şekil 1). Bu durum aslında şu tezi de bir kez daha doğrulamakta. Büyümenin yavaşladığı dönemlerde ilk başta dolaylı vergi kaynaklı azalış görülmekte. Aralık ayında KDV ve ÖTV indirimlerinin sona ermesi beklenmekte. Dolayısıyla hem sürenin kısa olması hem de artan satış hacmiyle, gelirlerdeki düşüşün 2017 yılındaki ÖTV indirimlerine nazaran daha sınırlı olması beklenebilir. Dolayısıyla Yeni Ekonomi Programında hedeflenen %1,9 düzeyindeki bütçe açığı/gsyh oranının hala ulaşılabilir olduğu görülüyor. Şekil 1. Reel vergi gelirlerinin tarihsel gelişimi Kaynak: BUMKO, TÜİK, Ziraat.
DEĞERLENDİRME Bugün ayrıca TSİ 10 da ağustos dönemine ait işsizlik rakamları açıklanacak. Kamu tarafında tasarruf eğilimi ve büyümenin daha dengeli bir görünüme bürünmesiyle işsizlik oranlarındaki artışın süreceği düşünülmekte. Halihazırda işsizlik oranı temmuz döneminde (hazirantemmuz-ağustos) %10,8 düzeyinde bulunuyor. Özellikle dördüncü çeyrekte işsizlik oranlarındaki yükselişin daha belirginleşebileceğini düşünmekle birlikte Yeni Ekonomi Programında da yıl sonu işsizlik oranı tahmini %12 düzeyinde bulunuyor. Bugün ayrıca saat 14.30 da kasım ayına ait TCMB beklenti anketi açıklanacak. ÖTV ve KDV indirimleriyle birlikte anket katılımcılarının, yıl sonu enflasyon beklentilerini ne denli şekillendirecekleri önemli olabilir. Halihazırda anket katılımcılarının yıl sonu enflasyon tahmini %24,2 düzeyinde. (TCMB Enflasyon Raporunda, açıklandığı üzere TCMB nin yıl sonu enflasyon tahmini %23,5 seviyesinde bulunuyor.) Ardı ardına iki aydır cari dengenin fazla vermesi ardından yıl sonu cari açık tahmini olan USD 40,7 milyarın aşağı yönlü revize olması da muhtemel. Bugün TSİ 16.30 da ekim ayına ait ABD perakende satışlar verisi açıklanacak. Oto hariç perakende satışlar verisinin aylık bazda %0,5 artış göstermesi bekleniyor. Ayrıca kasım ayına ait Philadelphia Fed iş dünyası endeksi de açıklanacak.
PİYASA DETAYLARI Döviz Piyasası USD/TL kuru son 9 gündür 5,50 eşik değerinin altında kapanış yaparken; petrol fiyatlarındaki düşüş, dolar endeksinin kısmi gücünü koruduğu bu ortamda TL ye bir destek görevi görmeye devam ediyor. USD/TL kuru, saat 9 civarı 5,46 larda işlem görüyor. Dün ABD enflasyon verilerini takip ettik. Veriler genel olarak beklentilerle uyumlu gerçekleşti ve gelecek ayki toplantıda Fed in faiz artırımı olasılığını canlı tuttu. Petrol fiyatlarında ekimden bu yana %25 civarındaki düşüşü dikkate alınca, özellikle manşet enflasyonda kısa vadede geçici aşağı yönlü hareket mümkün görünüyor. Enflasyonda keskin bir hızlanmaya işaret etmeyen veriler ışığında dolar endeksi de dün kısmi gevşedi. Dolar endeksi, hafta başında gördüğü 97,6 ile 16 ayın zirvesinden uzaklaşarak bugün saat 9 civarı 96,8 lerde seyrediyor. Dünkü konuşmasında Fed Başkanı Powell, konut sektöründeki ılımlaşmaya karşın ABD ekonomisinin güçlü olduğunu yinelerken; aralık ayındaki faiz artırım beklentisini de masada tuttu. 29 Ara 17 13 Kas 18 $/TL 3,7910 5,4870 5,4803-0,1% 44,6% /TL 4,5551 6,1916 6,1926 0,0% 35,9% Sepet* 4,1731 5,8393 5,8365 0,0% 39,9% /$ 1,2012 1,1279 1,1294 0,1% -6,0% $/Yen 112,63 113,95 113,63-0,3% 0,9% $ Endeks 92,24 97,30 96,80-0,5% 4,9% İngiltere Başbakanı May, kabineyi ikna etmeyi başardı ve İngiltere'de kabine toplantısından Brexit'e onay çıktı. Bundan sonraki aşama ise anlaşmayı parlamentonun onayından geçirmek. Planın parlamentodan geçip geçmeyeceğine odaklanan euro ve sterlin ise dünkü kazançları ardından bugün görece temkinli bir seyirde. Pariteler sırasıyla 1,1335 ve 1,3010 seviyelerinde. Faiz Piyasası 14 Kas 18 Göre * (0,5$+0,5 ) ABD 10 yıllıkların faizi, ABD manşet enflasyon verisinin yukarı yönlü sürpriz yapmaması ve hatta çekirdek enflasyonun %2,1 ile yıllık bazda 6 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşmesi ile birlikte dün yaklaşık 2 baz puan gevşeyerek, ekim sonundan bu yana en düşük kapanışı yaptı. Bugün de dünkü kapanışa göre yatay %3,12 seviyelerinde işlem görmekte. Petrol fiyatlarındaki düşüş, küresel anlamda enflasyonu düşürücü etki yapabilecek bir faktör dolayısıyla en azından petrol tarafından enflasyonist baskının hafiflemesi tahvil piyasası fiyatlamalarında da belirleyici oluyor. Dün yurtiçi bono piyasasında anlamlı bir değişim gözlemlemedik. 2 yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi, 15 baz puan yükselerek günü %20,13 seviyesinden sonlandırdı. 7,40 6,90 6,40 5,90 5,40 4,90 4,40 3,90 $/TL Sepet /$ (Sağ eks) 3,40 Tem 17 Eki 17 Oca 18 Nis 18 Tem 18 Eki 18 1,26 1,24 1,22 1,2 1,18 1,16 1,14 1,12 29 Ara 17 13 Kas 18 14 Kas 18 Göre 2 Yıllık Gösterge Tahvil 13,40 19,98 20,13 0,15 6,73 5 Yıllık Gösterge Tahvil 12,36 17,96 17,77-0,19 5,41 10 Yıllık Gösterge Tahvil 11,67 17,00 16,98-0,02 5,31 USD Libor (3 Aylık) 1,69 2,62 2,63 0,01 0,94 EUR Libor (3 Aylık) -0,38-0,36-0,37-0,01 0,01 Türkiye CDS (5 Yıl Vadeli) 154,92 370,22 369,19-1,03 214,27 ABD 10 Yıllıkların Faizi 2,41 3,140 3,125-0,01 0,72 Almanya 10 Yıllıkların Faizi 0,43 0,41 0,40-0,01-0,03 Gösterge Kağıtların Seyri (%) 30 28 26 24 2 5 10 22 20 18 16 14 12 10 Şub 17 May 17 Ağu 17 Kas 17 Şub 18 May 18 Ağu 18 Kas 18
PİYASA VERİLERİ Emtia Piyasası Ardı ardına 12 günlük düşüş trendi ardından petrol fiyatları, OPEC Başkanının OPEC ve işbirliği yaptığı diğer üreticilerin, piyasayı dengelemek için ihtiyaç duyulması halinde üretimi düşüreceğini belirtmesi ardından toparlandı. Brent petrolün varil fiyatı, bugün %1 e yakın artıda 66 dolar seviyelerinde seyrediyor. Borsalar 29 Ara 17 13 Kas 18 14 Kas 18 Göre Altın($/Ons) 1.303 1.202 1.211 0,7% -7,1% Petrol(Brent) 66,9 65,5 66,1 1,0% -1,2% Gümüş($/Ons) 16,9 14,0 14,1 0,6% -16,5% 1.350 1.300 1.250 1.200 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil) 1.150 Tem 17 Eki 17 Oca 18 Nis 18 Tem 18 Eki 18 88 83 78 73 68 63 58 53 48 43 29 Ara 17 13 Kas 18 14 Kas 18 Göre BIST-100 115.333 92.709 93.287 0,6% -19,1% BIST-30 142.112 116.230 117.205 0,8% -17,5% Sanayi 129.412 111.461 111.585 0,1% -13,8% Hizmetler 83.172 69.091 69.913 1,2% -15,9% Mali 136.256 100.972 101.748 0,8% -25,3% Bankalar Endeksi 171.378 117.450 118.340 0,8% -30,9% Dow Jones 24.719 25.286 25.081-0,8% 1,5% S&P 500 2.674 2.722 2.702-0,8% 1,0% DAX 12.918 11.472 11.413-0,5% -11,7% Nikkei 225 22.765 21.846 21.806-0,2% -4,2% Bovespa 76.402 84.914 85.973 1,2% 12,5% 3000 2500 İşlem Hacmi (Milyon TL) 2000 BIST 100 Endeksi 1500 1000 500 0 Oca 16May 16Eyl 16Oca 17May 17Eyl 17Oca 18May 18Eyl 18 118000 108000 98000 88000 78000 68000
HAFTALIK VERİ TAKVİMİ Tarih Ülke Bayrak Saat (TSİ) Veri Gerçekleşme Beklenti Önceki 12 Kas Türkiye 10:00 Cari İşlemler Dengesi (Eylül, Milyar Dolar) 1,83 2,00 2,59 Japonya 02:50 ÜFE (Aylık, Ekim) 0,3% 0,1% 0,3% 02:50 ÜFE (Yıllık, Ekim) 2,9% 2,7% 3,0% İtalya 12:00 Sanayi Üretimi (Aylık, Eylül) -0,2% -0,5% 1,7% 12:00 Sanayi Üretimi (Yıllık, Eylül) 1,3% 0,5% -0,8% 13 Kas Almanya 10:00 TÜFE (Aylık, Ekim) 0,2% 0,2% 0,2% 10:00 TÜFE (Yıllık, Ekim) 2,5% 2,5% 2,5% 13:00 ZEW Ekonomik Beklentiler (Kasım) -24,1-25,9-24,7 13:00 ZEW Cari Durum (Kasım) 58,2 63,00 70,1 İngiltere 12:30 ILO Standartlarında İşsizlik Oranı (3 Ay, Eylül) 4,1% 4,0% 4,0% Euro Bölgesi 13:00 ZEW Ekonomik Beklentiler (Kasım) -22,0-19,4 14 Kas Japonya 02:50 GSYH (Çeyreklik, 3. Çeyrek) -0,3% -0,3% 0,7% 02:50 GSYH (Yıllık, 3. Çeyrek) -1,2% -0,9% 3,0% 07:30 Kapasite Kullanımı (Aylık, Eylül) -1,5% 2,2% (Revize: 2,4%) 07:30 Sanayi Üretimi (Aylık, Eylül) -0,4% -1,1% Çin 05:00 Perakende Satışlar (Yıllık, Ekim) 8,6% 9,2% 9,2% 05:00 Sanayi Üretimi (Yıllık, Ekim) 5,9% 5,8% 5,8% Almanya 10:00 GSYH (Çeyreklik, 3. Çeyrek) -0,2% -0,1% 0,5% 10:00 GSYH (Yıllık, 3. Çeyrek) 1,1% 1,2% 2,3% Fransa 10:45 TÜFE (Aylık, Ekim) 0,1% 0,2% 0,1% 10:45 TÜFE (Yıllık, Ekim) 2,5% 2,2% 2,2% İngiltere 12:30 TÜFE (Aylık, Ekim) 0,1% 0,2% 0,1% 12:30 TÜFE (Yıllık, Ekim) 2,4% 2,5% 2,4% 12:30 Çekirdek TÜFE (Yıllık, Ekim) 1,9% 2,0% 1,9% 12:30 Konut Fiyat endeksi (Yıllık, Eylül) 3,5% 3,2% 3,2% (Revize: 3,1%) Euro Bölgesi 13:00 Sanayi Üretimi (Aylık, Eylül) -0,3% -0,4% 1,0% (Revize:1,1%) 13:00 Sanayi Üretimi (Yıllık, Eylül) 0,9% 0,3% 0,9% (Revize: 1,1%) 13:00 GSYH (Çeyreklik, 3. Çeyrek) 0,2% 0,2% 0,2% 13:00 GSYH (Yıllık, 3. Çeyrek) 1,7% 1,7% 1,7% 13:00 İstihdam i (Çeyreklik, 3. Çeyrek) 0,1% 0,4% 13:00 İstihdam i (Yıllık, 3. Çeyrek) 1,3% 1,5% ABD 15:00 MBA Mortgage Başvuruları (9 Kasım) -3,2% -0,7% 16:30 TÜFE (Aylık, Ekim) 0,3% 0,3% 0,1% 16:30 TÜFE (Yıllık, Ekim) 2,5% 2,5% 2,3% 16:30 Reel Ortalama Haftalık Kazançlar (Yıllık, Ekim) 0,9% 1,1% 1,1% (Revize: 0,8%) 16:30 Reel Ortalama Saatlik Kazançlar (yıllık, Ekim) 0,7% 0,5% 15 Kas Türkiye 10:00 İşsizlik Oranı (Ağustos) 10,8% 11:00 Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Ekim, Milyar TL) -6,0 14:30 TCMB Beklenti Anketi (Kasım) İtalya 12:30 Genel Kamu Borçları (Milyar Euro, Eylül) 2326,5 Euro Bölgesi 13:00 Dış Ticaret Dengesi (Milyar Euro, Eylül) 16,6 ABD 16:30 Philadelphia Fed İş Dünyası Görünümü (Kasım) 21,0 22,2 16:30 New York Fed (Empire State) İmalat Endeksi (Kasım) 19,5 21,1 16:30 Perakende Satışlar (Aylık, Ekim) 0,5% 0,1% 16:30 İthalat Fiyat Endeksi (Aylık, Ekim) 0,0% 0,5% 17:30 İthalat Fiyat Endeksi (Yıllık, Ekim) 3,5% 16:30 İşsizlik Başvuruları (Bin Kişi, 10 Kasım) 214 16 Kas Türkiye 10:00 Sanayi Üretimi (Aylık, Eylül) -1,1% 10:00 Sanayi Üretimi (Yıllık, Eylül) 1,7% 14:30 Konut Fiyat Endeksi (Aylık, Eylül) 0,20% 14:30 Konut Fiyat Endeksi (Yıllık, Eylül) 9,86% İtalya 12:00 Sanayi Satışları (Aylık, Eylül) 1,2% 12:00 Sanayi Satışları (Yıllık, Eylül) 3,2% 12:00 Sanayi Siparişleri (Aylık, Eylül) 0,9% 12:00 Sanayi Siparişleri (Yıllık, Eylül) 4,9% Euro Bölgesi 13:00 TÜFE (Aylık, Ekim) 0,2% 0,5% (Revize: 0,5%) 13:00 TÜFE (Yıllık, Ekim) 2,2% 2,1% (Revize: 2,1%) 13:00 Çekirdek TÜFE (Yıllık, Ekim) 1,1% 1,1% ABD 17:15 Sanayi Üretimi (Aylık, Ekim) 0,2% 0,3% 17:15 İmalat Sanayi Üretimi (Aylık, Ekim) 0,3% 0,2% 17:15 Kapasite Kullanım Oranı (Ekim) 78,2 78,1 19:00 Kansas City Fed İmalat Sanayi Aktivite Endeksi (Kasım) 8 UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.