Araştırma Raporu JLL Türkiye Ekim 218 Türkiye Ticari Gayrimenkul Pazarı Görünümü 3Ç 218
Eki-17 Kas-17 Ara-17 Oca-18 Şub-18 Mar-18 Nis-18 May-18 Haz-18 Tem-18 Ağu-18 Eyl-18 USD (Milyar) Eyl-1 Kas-1 Oca-17 Mar-17 May-17 Tem-17 Eyl-17 Kas-17 Oca-18 Mar-18 May-18 Tem-18 Eyl-18 28 29 21 211 212 213 214 215 21 217 218* 219* 22* 221* Ekonomik Görünüm 217 yılı için yıllık GSYİH büyüme oranı, 21 ya kıyasla kayda değer bir artış göstererek %7,4 olarak açıklanmıştır. IMF nin Nisan 218 de yayımladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu, Türkiye nin 218 yılı için yıllık GSYİH büyüme oranının %4,4 olmasını öngörmektedir. Eylül 218 itibarıyla TÜFE ve ÜFE bir önceki yılın aynı ayına göre sırasıyla %24,5 ve %4,2 gibi kayda değer artışlar göstermiştir. Ulaştırma, çeşitli mal ve hizmetler, gıda ve alkolsüz içecekler ve konut artışın yüksek olduğu ana harcama gruplarıdır. 1. GSYH Büyüme Oranı 3. Enflasyon.7% 8.5% 11.1% 4.8% 8.5% 5.2%.1% 3.2% 7.4% 4.4% 4.% 3.% 3.% % 5 % 45 % 4 % 35 % 3 % 25 % 2 % 15 % 1 % 5 % -4.7% TÜFE (Yıllık) ÜFE (Yıllık) 2. İhracat & İthalat 4. Döviz Kurları (aylık ortalama) 18 1 Oca-Ağu 217 Oca-Ağu 218 8.5 7.5 EUR USD 14 12 1 8.5 5.5 4.5 3.5 4 2 2.5 İhracat İthalat Kaynak: IMF, TÜİK, TCMB, Ekonomi Bakanlığı 2 COPYRIGHT JONES LANG LASALLE IP, INC. 218. All Rights Reserved
TKA (m 2 ) TKA (milyon m 2 ) Türkiye Organize Perakende Pazarı 3Ç 218 itibarıyla alışveriş merkezi arzı 412 merkezde 12, milyon m 2 olarak kayıt altına alınmıştır ve İstanbul TKA nın %37 si ile bu arzda önemli bir paya sahiptir. Perakende pazarındaki EUR bazında birincil kira 1Ç 217 den itibaren kademeli bir düşüş göstermiştir. 3Ç 218 deki TL birincil kira ise metrekare başına aylık 325 TL seviyesindedir. Birincil getiri oranı ise 3Ç 218 de %8,5 seviyesine yükselmiştir. 1. Arz 3. Birincil Kira 1 14 12 1 8 4 2 Aktif İnşaat Halinde* Toplam 45 412 119 135 38 1 75 7 5 55 29 EUR 31 7 TRY 5 33 325 32 31 3 29 28 İstanbul Toplam 5 3Ç 217 4Ç 217 1Ç 218 2Ç 218 3Ç 218 27 2. Yeni Arz 4. Birincil Getiri 1,2, 1,, 8.5% 8,, 8.% 4, 2, 217 218 Oca-Eyl 3Ç 217 4Ç 217 1Ç 218 2Ç 218 3Ç 218 Kaynak: JLL 3 COPYRIGHT JONES LANG LASALLE IP, INC. 218. All Rights Reserved
TKA (milyon m 2 ) İstanbul Ofis Pazarı İstanbul daki A sınıfı ofis arzı 3Ç 217 de 5,2 milyon m 2 iken 3Ç 218 itibarıyla 5,5 milyon m 2 ye ulaşmıştır. Asya yakası yeni projelerin %77 sine; diğer bir deyişle inşaat halindeki stokun büyük çoğunluğuna ev sahipliği yapmaktadır. Asya yakasında Ataşehir, Libadiye ve Maltepe ile MİA da Levent 3Ç 218 de kiralama işlemi bakımından öne çıkan alt pazarlardır. 1. Arz 3. Boşluk (MİA) 8 7 5 4 3 2 1 MİA MİA Dışı Avrupa Asya 121 13 18 111 49 51 54 57 88 93 91 R 93 3Ç 21 3Ç 217 3Ç 218 22* %25 %2 %15 %1 %5 % 3Ç 215 3Ç 21 3Ç 217 3Ç 218 4. Birincil Kira 2. Kiralama İşlemi 5, 3Ç 217 3Ç 218 45, 4, 35, 3, 25, 2, 15, 1, 5, Avrupa MİA Avrupa MİA Dışı Asya $4 USD TRY 14 13 $37 12 $35 1 $3 $3 8 $25 $25 $2 3Ç 217 4Ç 217 1Ç 218 2Ç 218 3Ç 218 5. Birincil Getiri 4 2 8.25% 7.75% 3Ç 217 4Ç 217 1Ç 218 2Ç 218 3Ç 218 Kaynak: JLL 4 * Yukarıdaki arz grafiğinde yer alan sayılar; söz konusu alt ofis pazarlarındaki toplam ünite sayısını belirtmektedir. R Revize: Bazı ofis binaları; başka bir gayrimenkule dönüşmeleri nedeniyle A Sınıfı ofis listesinden çıkarılmıştır. COPYRIGHT JONES LANG LASALLE IP, INC. 218. All Rights Reserved
Lojistik Pazarı İstanbul ve Kocaeli alt pazarlarındaki toplam lojistik arzı 3Ç 218 itibarıyla 9,92 milyon m 2 ye ulaşmıştır. Ticari kullanım amaçlı lojistik arzı ise 5,99 milyon 1. Arz m 2 olarak kayıt altına alınmıştır. USD bazındaki birincil kira değeri kademeli düşüş trendine devam ederken TL kira değeri 3Ç 218 itibarıyla metrekare başına aylık 27,5 TL seviyesinde görünmektedir. Birincil getiri oranı %9,25 seviyesine yükselmiştir. 218 in başından bu yana yaklaşık 218. m 2 lojistik kiralama işlemi gerçekleşmiştir. 3. Boşluk 12 İstanbul Avrupa İstanbul Asya Kocaeli %13 3Ç 217 3Ç 218 milyon m 2 1 8 4 %12 %11 %1 2 %9 Toplam Arz Ticari Kullanım Amaçlı Arz %8 İstanbul Avrupa İstanbul Asya Kocaeli 4. Birincil Kira 2. Kiralama İşlemi 3Ç 217 3Ç 218 24. 27.5 1,, 9, $.5 $5.75 8, 7, USD TRY m 2, 5, 5. Birincil Getiri 4, 3, 9.25% 2, 1, 215 21 217 3Ç 21 3Ç 217 8.75% 3Ç 217 3Ç 218 Kaynak: JLL 5 COPYRIGHT JONES LANG LASALLE IP, INC. 218. All Rights Reserved
21 211 212 213 214 215 21 217 217 Ocak-Ağustos 218 Ocak-Ağustos Yolcu Sayısı () 211 212 213 214 215 21 217 217 Ocak-Haziran 218 Ocak-Haziran Yabancı Zıyaretçi Sayısı () İstanbul Otel Pazarı 218 Ocak - Haziran döneminde İstanbul a gelen toplam yabancı ziyaretçi geçen senenin aynı dönemine göre %5 artış gösterirken 218 Ocak - Ağustos dönemi sonunda İstanbul daki havalimanlarına gelen toplam yabancı yolcu sayısı %1 artmıştır. İstanbul genel otel performansı bağlamında; doluluk oranı %12 oranında artarak %9 olurken ortalama günlük oda fiyatı %11 oranında yükselerek 79,9 Euro olmuştur. Oda başına düşen gelir ise %34 oranında artarak 55 Euro seviyesine yükselmiştir. 1. Yabancı Ziyaretçi Sayısı 3. Otel Performansı - İstanbul Genel Set* 14, 12, 1, 8,, 4, 2, 2. Gelen Yolcu 4. Arz 1, 8, Türü Tesis Sayısı Oda Sayısı Arz %, 4, 5-Yıldız 1 52,792 47.34% 2, 4-Yıldız 121 27,73 24.82% 3-Yıldız 122 13,778 12.3% Diğer** 25 17,29 15.49% Toplam 548 111,512 1% Kaynak: İstanbul Turizm İl Müdürlüğü, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü, STR * Genel Set; luxury, upper upscale, upscale, upper midscale ve midscale segmentlerinde faaliyet gösteren toplam 158 otel içermektedir **Diğer: Moteller, Apart Oteller, Pansiyonlar, Hosteller, Butik Oteller, Özel Tesisler, 1 Yıldız, 2 Yıldız COPYRIGHT JONES LANG LASALLE IP, INC. 218. All Rights Reserved
JLL Türkiye Maslak Link Plaza, Ayazağa Mah Eski Büyükdere Cad. No: 3/5 34398 Maslak - Istanbul +9 (212) 35 8 İletişim Serhat Çetin Kıdemli Analist Pazarlama ve Araştırma +9-212-35-81 serhat.cetin@eu.jll.com www.jll.com.tr COPYRIGHT JONES LANG LASALLE TURKEY, 218. Bu rapor yalnızca bilgi amaçlı hazırlanmış olup, raporun konusu ile ilgili öngörülmesi mümkün olmayan konuların tam bir analizini içermemektedir. İşbu rapor hazırlanırken, güvenilir olduğu varsayılan kaynaklar esas alınmış olup, bu kaynaklardan alınan bilgilerin doğruluğu veya eksiksizliğine ilişkin herhangi bir taahhütte bulunmamaktayız. İşbu raporun hazırlanması esnasında dayanılan parametrelerin rapor tarihinden sonra değişebileceği göz önünde bulundurulmalıdır; bu kapsamda rapor içerisindeki ileriye dönük beyanlar, bazı riskleri ve belirsizlikleri barındırmaktadır. Yalnızca bu raporda ifade edilen görüşlere dayalı olarak bir yatırım kararı ya da başka bir ticari karar alınmamalıdır.