Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının temeli bir konunun derinlemesine araştırılmasına odaklanmaktadır. Araştırmada genellikle sınıf içerisinde öğrenenler tarafından oluşturulan küçük bir grup, bazen tüm sınıf veya bazen de bireysel olarak sorumluluk alınır. 2
Bir projenin anahtar özelliği, araştırma çabasının öğrenenler ya da öğretmenin çalışmasıyla veya öğretmen ve öğrenenlerin birlikte çalışmasıyla, ortaya konulan bir konu hakkındaki sorulara cevap bulunması üzerine odaklanmasıdır. 3
Bir projenin amacı, öğretmen tarafından ortaya konulan soruların doğru olarak cevaplandırılmasından çok konu hakkında bilgi edinmek ve edindiği bu bilgileri kullanabilmektir. Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı, öğrenenlerin kendi bilgilerini kurarak, deneyimleri yoluyla öğrenebilmeleri üzerine odaklanmaktadır. 4
Bunu, öğrenenlere problemleri tanımlama, çözüm yollarını araştırma, araştırmayı yönetme, verileri analiz etme, bilgileri seçme, seçilen bilgileri bütünleştirme ve eski bilgileriyle yeni bilgilerini bağdaştırma konularında sorumluluk vererek yapar. 5
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Özellikleri 1) Öğrenenlerin kendileri için bilgilerini kurmalarına izin vererek öğrenmelerini zenginleştirebilir. Derinlemesine araştırma yapmalarına imkan vererek bilgilerin önemleri hakkında düşünmelerini sağlar. 2) Öğrenenlerin aktif olmaları, derinlemesine çalışmaları, bir şeyler üretmeleri için ilgilerini çekici bir yaklaşımdır. 3) Öğrenenlere, öğrenmeye katılmaları ve bilgilerini göstermeleri için birçok yol önerir. 4) Farklı zekâ türlerine uyarlanabilir. 5) Öğrenenlere kendi öğrenme stilleriyle öğrenme fırsatı verebilir. Tek başına okuyarak ve gözden geçirerek öğrenen veya grupla okuyarak, tartışarak öğrenenler gibi fırsat verir. 6) Aynı zamanda öğrenenlere belirgin olarak her zaman yaptıklarının dışında, değişik yollar gösterir. Yaparak öğrenmelerini sağlar. 7) Öğrenenlerin ailelerine öğrenenlerin performanslarıyla ilgili değişiklikler hakkında anlamlı bilgiler verir. 6
7
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Felsefi Temelleri Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı öğrenenlerin yaşamlarında karşılaştıkları problemleri çözmelerini hedeflemektedir. Bu hedef çerçevesinde, öğrenenlere gerçek yaşamlarında karşılaşabilecekleri sorunlar bir senaryo çerçevesinde verilerek bu sorunlara çözümler bulmaları istenilmektedir. Öğrenenler kendilerine verilen senaryoda genellikle bir rol çerçevesinde soruna çözüm getirmek için çalışmaktadırlar. 8
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının bu hedef doğrultusunda hareket etmesi, yani yaşansal problemlerin çözümü için bir yapı organize etmesi "pragmatik felsefe" ile yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Pragmatizmde öğrenen, merkezde; öğretmen ise danışman ve yol göstericidir. İlerlemecilikte, okul yaşamın kendisidir. Yaşamdaki her türlü olgu ve olaylar eğitim ortamına getirilmeli ya da öğrenen bunlara götürülmelidir çünkü eğitimin görevi, öğrenenin içinde yaşadığı topluma, etkin bir biçimde katılmasını sağlamaktır. İlerlemecilikte eğitim yaşama bir hazırlık değil, yaşamın kendisidir. Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımında da "gerçek yaşam problemleri"nin ele alınarak bunlara çözüm aranması ilerlemecilik akımındaki bu anlayışla örtüşmektedir. 9
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı, öğretimde yeni yaklaşımlardan biri olan Yapılandırmacılıkla yakından ilgilidir. Yapılandırmacılık öğrenenlerin bilgiyi nasıl öğrendikleri ve öğrenilen bilgilerin nasıl yapılandırıldığı üzerine inşa edilmiştir. Yapılandırmacılığa göre öğrenme, ezberlemeye değil, öğrenenin bilgiyi transfer etmesine, var olan bilgiyi yeniden yorumlamasına ve yeni bilgiyi oluşturmasına dayanmaktadır. 10
Yapılandırmacılığı etkileyen eğitimciler, felsefeciler ve psikologlar aynı amaç etrafında birleşmişlerdir. 1. Öğrenenler kendi öğrenmelerine etkin olarak katıldıklarında bilgi kalıcı olur. 2. Öğrenenler bilgiyi araştırıp keşfederek, yaratarak, tekrar yaratarak yorumlayarak ve çevreyle etkileşim kurarak bireysel bilgilerini yapılandırırlar. 3. Öğrenme etkin olarak eleştirel düşünme ve problem çözmeye dayanır. 4. Etkin öğrenme ile öğrenenler, içerik ve süreci aynı zamanda öğrenirler. 11
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı ve Program Geliştirme Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı, hedeflerden uygulamaya, içerikten değerlendirmeye kadar program geliştirmenin bütün boyutlarında değişimi zorunlu kılmaktadır. Proje Tabanlı Öğrenme için hedefler, karmaşık zihinsel problemleri çözebilme, iş birliği içinde çalışabilme, karşılaşılan sorunlara farklı çözüm önerileri getirebilme, yaptığı çalışmaların sonucunda bir ürün ortaya koyma ve uzun vadede hayat boyu öğrenen, özerklik kazanmış, problem çözebilen bireyler yetiştirmektir. 12
Geleneksel Sınıf Ortamı Proje Tabanlı Sınıf Ortamı Problemler ve çözümleri tanımlanır, tek çözüm yoluna gidiş vardır. Tek bir çözüm yolu ve ulaşılması beklenilen tek bir nokta yoktur. Çalışmaya başlandığında birden fazla çözüm yolu kullanılabilir. Bir disiplinin özelliklerine yoğunlaşma hakimdir. Standartlaştırma, kavramları, ilkeleri anlama ve problemlerin çözümünde kullanabilme. Problem Konu Alanı Hedef Disiplinler arası etkileşim, farklı disiplinlerle iş birliği hakimdir. Karmaşık problemleri çözebilme. Araştırma yapıp verileri problemlerin çözümünde kullanabilme. Grup içerisinde iş birliği içerisinde çalışabilme. Bir konu hakkında derinlemesine bilgi edinebilme. Belirlenen ölçütlere uygun ürünler ortaya koyabilme. 13
Geleneksel Sınıf Ortamı Proje Tabanlı Sınıf Ortamı Bir ya da birkaç kaynağın içeriğine sadık kalınmaktadır. İçerik İçerik değil, derinlemesine anlama önemlidir. Farklı kaynak tiplerine ulaşmak ve bilgi edinmek beklenmektedir. Ürüne götüren etkinlikler bütünüdür. Bireysel çalışma ağırlıklıdır, öğretmenin anlattıklarına ve kitaba bağlı kalınır. Temel nokta istenilen ürüne ulaşılmasıdır. Süreç Grupla birlikte çalışma, farklı kaynaklara yönelim, araştırma yapma temellidir. Çalışmalar sonucunda bir ürün ortaya konur. Ürün ve süreç birlikte önemlidir. Süreç sonunda elde edilen ürüne not verilir, test puanları dikkate alınır. Değerlendirmede tek söz sahibi öğretmendir. Değerle ndirme Ürün ve süreç birlikte değerlendirilir. Bireyin performansı ve ortaya koyduğu ürün birlikte değerlendirilir. Değerlendirmede öğrenen de etkin bir role sahiptir. 14
Geleneksel Sınıf Ortamı Basit sınıf organizasyonu; bir öğretmen yirmi-yirmi beş öğrenci vardır. Sınıf ortamı öğreten ve öğrencilerden oluşur. Sınıf Ortamı Proje Tabanlı Sınıf Ortamı Karmaşık organizasyon; öğretmen ve öğrenenler birlikte öğrenir. Sınıf ortamı öğrenenlerden oluşur. Sınıf, araştırma, problem çözme ve öğrenme merkezidir. Öğretici, dersi anlatan ve bilgi aktarandır. Öğretmen Rolü Yardımcı ve yönlendirici, öğrenenle birlikte öğrenendir. Bilgiyi alan, öğretmenin anlattıklarını not edendir. Öğrenen Rolü Özerk ve kurgulayıcı, bilgiyi araştırıp bulan, özümseyerek kullanandır, öğrenendir. 15
Sorumluluk al Araştır Problem çöz İşbirlikli çalış Öğrenen Farklı derslerle ilişki kur Çaba harca İçerikle etkileşime gir 16
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Öğrenenlere Faydaları 1- Grupla birlikte çalışma becerileri gelişir. 2- Yaşam becerileri (toplantı yürütme, plan yapma, bütçe kullanma vb. ) becerileri gelişir. 3- Bilişsel işlem becerileri (karar alma, eleştirel düşünme, problem çözme vb.) gelişir. 4- Kendi kendini yönetme becerileri ( amaçları belirleme, görevleri organize etme, zaman yönetimi vb. )gelişir. 5- Tutumlarına (öğrenme sevgisi, ileri eğitim aşamalarına isteklilik) faydalıdır. 6- Eğilimlerine (kendini yönlendirme, başarma duygusu) faydalıdır. 7- İnançlarına (kendi kendine yeterlik) faydalıdır. 17
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Ögeleri İçerik Etkinlikler Süreç Sonuç İçerik gerçek yaşam içindeymiş gibi sunulur ve öğrenci problemini çözmek için bu içerikle birlikte çalışır. Bireyin öğrendiklerini gerçek yaşamda karşılaşabileceği problemlere uygulama biçimidir. Öğrenme koşulları, sosyal, kişisel ve birlikte çalışma becerilerini geliştirir. Öğrenenler, öğrenme süreci sonunda örneklerle kanıtladıkları karmaşık, entelektüel, mantıklı ürünler oluştururlar ve ortaya koydukları ürünlerini kendileri değerlendirirler. 18
Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Uygulama Aşamaları Aşamalar Yapılacak İşlemler Öğretmenin Rolü Öğrenenin Rolü 1. Konuyu ve alt konuları belirleme, grupları kendi içinde organize etme Öğrenenler kaynakları araştırır, bir çerçeve proje için sorular önerebilirler. Araştırmanın genel konusunu sunar, konuların ve alt konuların tartışılmasında gruplara rehberlik eder. İlginç problemler yaratır ve sorunları kategorize ederler, proje gruplarının oluşturulmasına katkıda bulunurlar. 2. Grupların proje planlarının oluşturulması Grup üyeleri hep birlikte proje planını yaparlar. Nereye ve nasıl gidecekleri, neleri öğrenecekleri gibi sorular hakkında kendi aralarında iş bölümü yaparlar. Grupların projelerini formüle etmelerine yardım eder, gruplarla toplantı yapar. Gerekli materyal ve kaynakları bulmalarına yardım eder. Ne çalışacaklarını planlar, kaynakları seçer, rolleri tanımlar, planların dağıtımını sağlarlar. 19
Aşamalar Yapılacak İşlemler Öğretmenin Rolü Öğrenenin Rolü 3. Projeyi uygulama 4. Sunuyu planlama 5. Sunuyu yapma 6. Değerlendirme 20
Tabanlı Öğrenme Yaklaşımının Aşamaları 1. Hedeflerin belirlenmesi 2. Yapılacak işin ya da ele alınacak konunun belirlenip tanımlanması 3. Takımların oluşturulması 4. Sonuç raporunun özelliklerinin ve sunuş biçiminin belirlenmesi 5. Çalışma takviminin oluşturulması 6. Kontrol noktalarının belirlenmesi 7. Değerlendirme ölçütlerinin ve yeterlik düzeylerinin belirlenmesi 8. Bilgilerin toplanması 9. Bilgilerin örgütlenip raporlaştırılması 10.Projenin sunulması 21
Değerlendirme Değerlendirme, öğrenenlerin ders içi ve dışı çalışma zamanlarında ne öğrendiklerini, ne kadar öğrendiklerini yansıtır. Bu yolla öğrenenlerin ilerlemesi belgelenebilir. Proje çalışmalarında, baştan sona bütün süreçte, öğretmenler, gelişmenin ve öğrenmenin örneklerini de görürler. Değerlendirme öğrenenlere "Ne anlıyorum? "Nasıl yapıyorum" gibi sorulan cevaplamalarında yardımcı olur. Değerlendirme, öğretmenlerin sonraki aşamaları planlamalarına yardım eder. Öğretmenler, süreç içinde öğrenenlerin ilerleyişini tekrar gözden geçirerek ve bunların dökümünü tutarak, belirlediği sorulara cevaplar alırlar. Kavramsal anlamayı kontrol ederek, bir sonraki aşamaya devam etmeden önce öğrenenlerin ne öğrendiğini, nelerin üzerinde durulmasına ihtiyaçları olduğunu belirlerler. 22
23
24
25