Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar 12 19 Nisan 21 21 Mart ayında çekirdek enflasyondaki sert yükseliş dikkat çekmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Mart ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) bir önceki aya göre %.8 artarak beklentilerimizin üzerinde gerçekleşmiştir. Böylece, yıllık bazda TÜFE %1.13 seviyesinden %9.6 seviyesine gerileyerek yeniden tek hanelere düşmüştür. Çekirdek enflasyon olarak bilinen enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç I Endeksi ise aylık bazda %.6 oranında artmış böylece, yıllık çekirdek enflasyon baz etkisiyle de %4. ten %.41 seviyesine yükselmiştir. Çekirdek enflasyonda yaşanan bu sert artış TCMB nin önümüzdeki dönemde faiz kararları açısından son derece olumsuz bir görünüm sergilemektedir. Şubat ayı sanayi üretim endeksi yıllık bazda %18.1 oranında arttı... Şubat ayı sanayi üretimi endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %18.1 oranında artarak Vakıfbank Ekonomik Araşıtrmalar olarak %17. olan beklentilerimize yakın gerçekleşmiştir. Takvim etkisinden arındırılmış endeks 21 yılı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, %18.2 artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre % 1.6 artış göstermiştir. Sanayi üretim endeksi Aralık ayında yaşanan sert yükselişin ardından baz etkisiyle Ocak ayında pozitif seyrini sürdürürken, Şubat ayında yükselişteki hızın bir miktar arttığı görülmektedir. Mart ayında ise çalışma günü sayısının ve baz etkisinin vereceği destekle artış hızının devam etmesi mümkün olabilir. Dolayısıyla yılın birinci çeyreğinde sanayi üretim endeksinde güçlü bir performans izlenecekken, ilk çeyrek için büyüme oranı beklentimiz çift haneli seviyelere işaret etmektedir. Enflasyon beklentilerinde yükseliş Merkez Bankası Nisan ayı birinci dönem beklenti anketinde yıl sonu TÜFE beklentisi %8.6'dan %8.24'e yükseldi. Faiz beklentileri ise, Mart ayı enflasyon rakamları ardından yükseldiği görülmektedir. 3 ay sonrası için politika faiz beklentilerinin %6. den %6.78 e yükselmiştir. Hazine faiz dışı denge 1.44 milyar TL fazla verdi. Hazine nakit dengesi yılın ilk çeyreğinde 13.4 milyar TL açık verirken, faiz dışı denge 1.44 milyar TL fazla verdi. Böylece yılın ilk çeyreğinde, faiz dışı harcamalardaki yükseliş %12.1 olurken, 21 yılı bütçe hedefleriyle uyumlu seyretmektedir. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti 12.4.21 Ödemeler Dengesi(Şubat) 2,99 Mlyn $ 2,6 Mlyn $ (Açık) 13.4.21 PPK Toplantısı %6. %6. 14.4.21 PPK Çıkış Stratejisi Açıklaması 1.4.21 Hanehalkı İşgücü İstatistikleri(Ocak) %13. %13.9 16.4.21 Tüketici Güven Endeksi(Mart) 81.8 83.1 ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
21 Mart ayında çekirdek enflasyondaki sert yükseliş dikkat çekmektedir. 2 Grafik 1 (yıllık % değ.) Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Mart 14 12 ayında Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) bir önceki aya 9.6 1 göre %.8 artarak beklentilerimizin üzerinde 8 6 4 2.41 (beklentimiz: %.27) gerçekleşmiştir. Böylece, yıllık bazda TÜFE %1.13 seviyesinden %9.6 seviyesine gerileyerek yeniden tek hanelere düşmüştür. Çekirdek enflasyon olarak bilinen enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç I Endeksi ise aylık bazda %.6 oranında artmış böylece, yıllık çekirdek TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi enflasyon baz etkisiyle de %4. ten %.41 seviyesine yükselmiştir. Çekirdek enflasyonda yaşanan bu sert artış TCMB nin önümüzdeki dönemde faiz kararları açısından son derece olumsuz bir görünüm sergilemektedir. Grafik 2 Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 3 Ana Harcama Gruplarındaki Aylık Artış (%) TÜFE nin beklentilerimizden yüksek gelmesinde 3 2 işlenmemiş gıda fiyatlarında geçtiğimiz ay yaşanan 2 artışların ardından düzeltme yaşanacağı 1 1 beklentimizin gerçekleşmemiş olması etkili 1 olmuştur. Gıda fiyatlarının aylık bazda %.6 oranında artmasının TÜFE yi.17 puan yükselttiği izlenmektedir. Mart ayında sabit telefon görüşme 1 ücretlerinde yapılan artışların ise haberleşme grubunda aylık enflasyonu yaklaşık.16 puan Gıda Alkollü içeçekler ve tütün yükseltmiştir. Son dönemde ulaştırma grubunda Giyim Konut Ev eşyası Ulaştırma gözlenen artışlarla yükselen ulaştırma grubu yıllık enflasyonunun bu eğilimini Mart ayında da sürdürdüğü izlenmektedir. Aylık TÜFE ye.1 puan katkı yapan ulaştırma grubunun yıllık katkısı ise 1.77 puan olmuştur. Önümüzdeki aylarda ÖTV indirimleriyle düşük baz etkisi bu gruptaki yıllık artışların yükselmesine neden olabilir. Mart ayında giyim grubundaki sınırlı artış dikkat çekerken, Grafik 1 incelendiğinde, fiyat artışlarında gıda grubunun katkısının Mart ayı itibariyle yavaşladığı, giyim grubunun ise özellikle Nisan ayı itibariyle yeni sezon ürünlerinin fiyatlanmasıyla sert bir şekilde yükseldiği görülmektedir. Nisan ve Mayıs aylarında giyim grubunun enflasyona katkısının ortalama 2 puan olduğu söylenebilecekken, bu durum enflasyondaki yukarı yönlü trendin önümüzdeki dönemde devam edebileceğine işaret etmektedir. Grafik 3 Grafik 4 1 1 1 13 12 11 1 9 8 7 6 TÜFE nin ÜFE ile arasındaki farka verdiği tepki Oca.4 May.4 Eyl.4 Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 Makro Marjin (yoy %) TÜFE (yoy %),Vakıfbank Kaynak: Vakıfbank
3 Mart ayında çekirdek enflasyonda yaşanan yükseliş yanında üretici fiyatlarındaki artışların da son derece sert olduğu izlenmektedir. 21 yılı Mart ayında Üretici Fiyatları Endeksi bir önceki aya göre %1.94 (beklentimiz: %.4) oranında beklentilerin oldukça üzerinde bir artış gerçekleştirmiştir. Yıllık bazda ise ÜFE %8.8 oranına yükselerek 28 yılı Kasım ayının ardından en yüksek seviyesine ulaşmıştır. ÜFE de yaşanan artış önümüzdeki dönemde üreticilerin fiyatlarını tüketicilere yansıtmasıyla TÜFE üzerinde yukarı yönlü baskıları arttıracaktır. Grafik 3 te TÜFE yıllık enflasyonundan ÜFE yıllık enflasyonunun çıkarılmasıyla hesaplanmış makro marjin ve TÜFE arasındaki ilişki incelendiğinde, önümüzdeki dönemde TÜFE ve ÜFE deki artışların devam etmesi beklenebilir. Grafik 4 te TÜFE ve ÜFE arasındaki ilişkiyi daha iyi incelemek için hazırlanan ekonometrik model 1 sonuçlarına göre TÜFE nin ÜFE ile arasındaki farka verdiği tepki görülmektedir. Bu grafikten TÜFE nin ÜFE ile arasındaki farka gelebilecek bir şoka ilk ay hemen tepki vermediği ardından sert bir şekilde yükselerek üçüncü ayda maksimuma ulaştığı ve söz konusu şokun etkisinin ay sürdüğü görülmektedir. Dolayısıyla yukarıdaki Grafik 4 ÜFE de yaşanan artışların TÜFE üzerinde önümüzdeki dönemde yukarı yönlü baskı yaratacağına işaret etmektedir. Grafik 2. 1.. 1. 2. 3. Kaynak: TCMB 1998Q2 1998Q4 1999Q2 1999Q4 2Q2 2Q4 21Q2 21Q4 22Q2 22Q4 23Q2 23Q4 24Q2 24Q4 2Q2 2Q4 26Q2 26Q4 27Q2 27Q4 28Q2 28Q4 29Q2 29Q4 Büyüme Oranı (%) Sanayi Üretim Endeksi (%) Artan enflasyonist baskılar yanında hafta içi açıklanan sanayi üretim endeksi büyümedeki aşağı yönlü risklerinin zayıfladığına işaret etmiştir. Şubat ayı sanayi üretimi endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %18.1 oranında artarak Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak %17. olan beklentilerimize yakın gerçekleşmiştir. Takvim etkisinden arındırılmış endeks 21 yılı Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, %18.2 artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre % 1.6 artış göstermiştir. Böylece mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış serinin Şubat ayı verileriyle Lehman Brothers ın iflas ettiği dönemdeki seviyelerine yükseldiği görülmektedir. Sanayi üretim endeksi Aralık ayında yaşanan sert yükselişin ardından baz etkisiyle Ocak ayında pozitif seyrini sürdürürken, Şubat ayında yükselişteki hızın bir miktar arttığı görülmektedir. Mart ayında ise çalışma günü sayısının, açıklanan ihracat verilerindeki güçlü rakamların ve baz etkisinin vereceği destekle artış hızının devam etmesi mümkün olabilir. Dolayısıyla yılın birinci çeyreğinde sanayi üretim endeksinde güçlü bir performans izlenecekken, ilk çeyrek için büyüme oranı beklentimiz çift haneli seviyelere işaret etmektedir. Çekirdek enflasyon göstergelerindeki artışlar, Merkez Bankası Nisan ayı birinci dönem beklenti anketinde yıl sonu TÜFE beklentisinin %8.6'dan %8.24'e yükselmesi ve ÜFE deki sert yükselişler değerlendirildiğinde, TCMB para politikası kararı üzerinde enflasyonist baskıların oldukça yükseldiği izlenmektedir. Açıklanan son verilerde büyümedeki aşağı yönlü risklerin ise zayıfladığı görülmektedir. Bu durum TCMB nin faiz arttırımlarına yaza doğru başlayabileceği beklentilerini gündeme getirebilecekken, beklentimiz TCMB nin ilk faiz arttırımına Temmuz ayında başlaması yönündedir. Bu hafta Merkez Bankası nın 13 Nisan da yapacağı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faiz oranlarında değişikliğe gitmesini beklemiyoruz fakat toplantının ardından yapılan açıklamalarda TCMB nin daha temkinli bir tutum sergilemesi mümkün olabilir. PPK toplantısında faiz kararı yanında çıkış stratjisini ele alacak olan TCMB sözkonusu stratejiyi 14 Nisan da açıklayacaktır. Merkez Bankası geçtiğimiz sene krizin önüne geçebilmek için faiz indirimleri yanında, repo ihaleleri, FX depo piyasası ve zorunlu karşılık oranlarının düşürülmesi gibi başka genişletici para politikası önlemlerini devreye sokmuştu. Çıkış stratejisiyle TCMB nin bu adımlara yönelik politikalarını açıklaması beklenmektedir. 1 Değişkenler durağanlaştırılarak VAR modeli kullanılmıştır.
Tablo 1 4 Tahminlerimiz (%) 21 I.çey 21.çey 21 I.çey 21 IV.çey 21 Yıl sonu GSYİH 11.4 6. 3.3 1.3.2 Geçtiğimiz hafta açıklanan büyüme verileri ve bu hafta açıklanan sanayi üretim endeksi rakamları ışığında büyüme beklentilerimizi revize ediyoruz. Baz etkisiyle yılın tamamında %3. oranında bir büyüme yakalanabileceği söylenebilecekken, daha önceki yılsonu büyüme beklentimiz olan %4. seviyesinin üzerinde yukarı yönlü baskıların oldukça güçlü olduğu görülmektedir. Bu bağlamda açıklanan son çeyrek verileriyle hazırladığımız ekonometrik Kaynak: Vakıfbank modelimizin tahminleri ışığında yıl sonu büyüme tahminimizi %.2 seviyesine yükseltiyoruz (Tablo 2). Büyüme beklentilerimiz ışığında Türkiye nin 29 yılında yaşanan resesyonun ardından 21 yılında trendin üzerinde bir büyüme perfomansına sahip olabileceği söylenebilir. Tablo 2 21 yılsonu Tahminlerimiz Makro ekonomik göstergelere ilişkin beklentilerimiz Büyüme (%).2 İşsizlik Oranı (%) 13.2 Enflasyon (%) 8.1 Cari Açık (milyar $) 28. O/N Faiz oranı (%) 8. Kaynak: Vakıfbank Büyüme tahminlerimizle birlikte diğer makro ekonomik verilere ilişkin beklentilerimiz Tablo 2 de görülmektedir. Büyüme verilerindeki toparlanma beklentimize paralel olarak 21 yıl sonu işsizlik oranının %13.2 oranında gerçekleşmesini bekliyoruz. Enflasyon rakamlarında önümüzdeki dönemde yukarı yönlü trend devam edecekken yılın son çeyreğinde ise yıllık enflasyondaki yükselişin zayıflayarak %8.1 seviyesinde yılı sonlandıracağını düşünüyoruz. Cari İşlemler Açığının ise 21 yılında toplam 28 milyar $ olarak gerçekleşmesini bekliyoruz. Açıklanan son verilerle TCMB nin ilk faiz arttırımına Temmuz ayında başlamasını bekliyoruz yıl sonunda ise faizlerin %8. seviyelerine yükseltilmesi mümkün olabilir.
TÜRKİYE AKTİVİTE GÖSTERGELERİ Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) Reel GSYİH (Yıllık % Değişim) 1. 1 1 6. 1... 4. 2.3. 1. 1 1 1. 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 2 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (%) Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (%) Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör 29 29 29 29 29 Payları I.. I. IV. Yılsonu (%) Çey Çey Çeyrek Çeyrek Tarım 9.7.8 6. 3.6 1. 3.3 Sanayi 23.2 22.3 11.7 4. 12.8 7.2 İnşaat.2 18.6 21.1 18.3 6.6 16.3 Ticaret 12.2 26.2 1.2 7.2 1.3 1.4 Ulaş. ve Haber. 14.4 16.3 1.3. 3.6 7.1 Mali Kur. 12.1 1.8 7. 7.8 8.1 8. Konut Sah..2 4. 4.8 3.8 3.4 4.1 Eğitim 2.1.7 1.3 3.3 3.1 2. Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.3.8 2.9 4. 4.9 3.2 Vergi Süb. 8.1 21.9 7.8 8.1 6.3 8.2 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 4.7 1. 1.... 1. 1. 2. 2. 3. Sektörel Büyüme Hızları (%) 29 I 29 29 I 29 IV 29 Yıllık Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma
6 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%) 29 I. Çey 29. Çey 29 I. Çey 29 IV. Çey 29 Yıl sonu Yer. Hanehalkı Tük. Har. 7.6 1.1 1.8 1.9 4.7 2.3 Dev. Nihai Tük. Har. 11.4.1..2 17.9 7.8 Gay. Safi Ser. Oluş. 19.9 27.6 24.4 18. 4.7 19.2 Kamu Sektörü 3.8 11.8.2.7 8.6 2.2 Özel Sektör 16.1 32.2 28.7 21. 3. 22.3 Mal ve Hiz. İhracatı 2.3 11.3 11..4 6.4.4 Mal ve Hiz. İthalatı 2.3 3.9 2.6 11.7 1. 14.4 3. 2. 1.. 1. 2. 3. 4. Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 29 I 29 29 I 29 IV 29 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 4.7 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 2 1 1 2 3. 4. 3. 2. 1.. 1. 2. 3. 4.. 6. 1. 1.... 1. 1. 2. 2. Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ.
7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 2 1 1 2 3 4 Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Şubat Ayı 29 21 Petrol Ürünleri 28.1 11.9 Tekstil 29. 28.7 Gıda 3. 12.3 Kimyasal Madde 21.2 21.2 Ana Metal Sanayi 22.9 2.8 Aramalı İmalatı Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Sermaye Mali İmalati Metalik Olm. Diğ. Mineral 22.4 1.1 Taşıt Araçları 8.8 71. Makine Teçhizat 36.1 3.1 Giyim 23.9 14.9 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 19. 18. 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. 18. 17. 16. 1. 14. 13. 12. 11. 1. Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Oca.1 Ağu.1 Mar.2 Eki.2 May.3 Ara.3 Tem.4 Şub. Eyl. Nis.6 Kas.6 Haz.7 Oca.8 Ağu.8 Mar.9 Eki.9 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
8 Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Kapasite Kullanım Oranı (%) Oca.1 9 8 7 6 4 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Tem.9 Eki.9 Oca.1 Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 3,9. 3,4. 2,9. 2,4. 1,9. 1,4. 9. 4.. 4,. 3,. 3,. 2,. 2,. 1,. 1,.,.. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 23 I 23 I 24 I 24 I 2 I 2 I 26 I 26 I 27 I 27 I 28 I 28 I 29 I 29 I Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik 11. 11. 1. 1. 9. 9. 8. 8. 2 I I IV 26 I I IV 27 I I IV 28 I I IV 29 I I Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi
9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 2 12 1 8 6 4 2 9.6.41 2 1 1 8.8 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Aylık Yıllık 3 3 Gıda ve alkolsüz içecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve oteller Konut Ulaştırma 2 2 1 1 Eğlence ve kültür Eğitim Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Gıda Enerji Tüfe Oca.1, Vakıfbank ÜFE Alt Sektörler Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 2 2 1 1 1 23 21 19 17 1 13 11 9 7 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Kaynak:Bloomberg UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi
1 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1 1 Oca. Eyl. May.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi 7 6 4 3 2 1 1 2 3 26M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 1 9 8 7 6 4 Nis.6 Tem.6 Eki.6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 1 9 8 7 6 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17 16 1 14 13 12 11 1 9 8 2M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı 26, 2, 24, 23, 22, 21, 2, 19, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı.. 4. 4. 3. 3. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 3 2 2 1 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 3 2 1 49 48 47 46 4 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2, 18, 16, 14, 12, 1, 8, 6, 4, 2, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 11 1 1 9 9 8 2 I I IV 26 I I IV 27 I I IV 28 I I IV 29 I I Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi
12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri, 4, 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1, 11. 113. 111. 19. 17. 1. 13. 11. 99. 97. 9. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri
13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 2 1 1 İthalat İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 1 2 3 4 6 7 8 9 Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İthalat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 Oca.3 Ağu.3 Mar.4 Eki.4 May. Ara. Tem.6 Şub.7 Eyl.7 Nis.8 Kas.8 Haz.9 Oca.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) 3 2 1 1 2 3 4 6 Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) 4 3 2 1 1 2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar)
14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 11 11 1 1 9 9 8 8 7 7 6 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 1 1 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Q1 1999Q4 2Q3 21Q2 22Q1 22Q4 23Q3 24Q2 2Q1 2Q4 26Q3 27Q2 28Q1 28Q4 29Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2. 1. 1... 8 7 6 4 3 2 1 17 1 13 11 9 7 3 1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Oca.2 Eki.2 Tem.3 Nis.4 Oca. Eki. Tem.6 Nis.7 Oca.8 Eki.8 Tem.9 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 CNBC e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK
1 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları. 2. 4. 6. 8. 1. 12. 14. 16. 18. 29. 27. 2. 23. 21. 19. 17. 1. Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Bütçe Dengesi (milyar TL) Bütçe Gelirleri (12 aylık milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 3 8 2 48 1 38 28 1 2 3 18 8 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Oca.1 2 Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 48. 46. 44. 42. 4. 38. 36. 34. 32. 3. 36. 34. 32. 3. 28. 26. 24. 22. 2. 12. 11. 1. 9. 8. 7. 6. Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Oca.1 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL),Vakıfbank Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 3 2. 4 3 3 2 2 2 1 1. 1. 2 1 1 1.. 22 23 24 2 26 27 28 21 22 23 24 2 26 27 28 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) TCMB (milyar TL sol eksen) Kamu Sektörü (milyar TL) Özel Sektör (milyar TL) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 29 24 19 14 9 4 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı 4 4 3 3 2 2 11 1 9 8 7 6 Aralık Nisan 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%),Vakıfbank M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen)
17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD.1 2.1 2.9.2 2. Euro Bölgesi 2.2.9.64 1. 17. Almanya 2.4 1..1 1 87 Fransa.3 1.3 1.1 1. 34. İtalya 3. 1.2 2.1 1. 16.3 Macaristan 4..7 2.9. 41.2 Portekiz 1..2 9.86 1. 3.4 İngiltere 3.1 3. 1.28. 1. Japonya 1. 1.1 2.8.1 38.6 Çin 1.7 2.7 7.8.31 14.2 Rusya 3.8 6. 3.2 8.2 Hindistan 6. 16.22 2.41 3. Brezilya 4.29.17 1.6 8.7 116. G.Afrika 1.4.7 3.2 6. 1. Türkiye 6. 9.6 1.86 6. 81.8 Beklentiler 21 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH Gelişmiş Ülkeler 1.8.4 9.29 8. Gelişmekte Olan Ülkeler 4.64 2.84 Tüm dünya 2.2 2.74 ABD 1.2 1.72 2.21 1.1 9.96 Euro Bölgesi.6.29 11.67 6.8 Almanya.34.18 3.61 1.69 4.63 Fransa.9 1.14 1.42 1.27 7.13 İtalya.24.94 2.34 1..63 Macaristan.88 4.13 3.28 Portekiz.4.96 9.67 11. 7.3 İngiltere.91 1. 1.9 9.33 13.21 Japonya 1.68.78 1.22 6.13 1.22 Çin 9.3.6 8.7 Rusya 1.4 9.9 4. Hindistan 6.42 8.41 2.1 Brezilya 3.46 4.7 1.93 G.Afrika 1.74 6.22 6.4 TÜRKİYE 3.7 6.79 3.6
18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 28 29 En Son Yayımlanan 21 BEKLENTİ Reel Ekonomi GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 9 144 93 974 21 821 (29 4. Çeyrek) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %).7 4.7 6. (29 4. Çeyrek) 4.% Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) 17.8 9. 12.1 (Ocak 21) 7. 7% Kapasite Kullanım Oranı (%) 64.7 67.6 67.9 (Mart 21) 7. İşsizlik Oranı (%) 13.6 13. 13. (Aralık 29) 13.2% Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim) 1.6 6.2 1.13 (Şubat 21) 8.1% ÜFE (Yıllık % Değişim) 8.11.93 6.82 (Şubat 21) 9.3% Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 83,38 17,1 13,32 (26.3.21) M2 434,2 494,24 6,6 (26.3.21) M3 48,383 2,674 33,62 (26.3.21) Emisyon 3,468 34,289 36,484 (26.3.21) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,7 7,689 69,268 (2.4.21) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 1. 6. 6. (19.3.21) %8. TRILIBOR O/N 1. 6. 6. (12.4.21) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 41,947 13,84 2,62 (Şubat 21) 28, İthalat 193,821 134,41 11,64 (Şubat 21) İhracat 14,799 19,672 8,323 (Şubat 21) Dış Ticaret Açığı 3,22 24,729 3,3 (Şubat 21) 7, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 28.898 21,6 22,29 (Şubat 21) Bütçe Giderleri 22.967 267,27 2,19 (Şubat 21) Bütçe Dengesi 17.69 2,21 2,271 (Şubat 21),34 Faiz Dışı Denge 33.92 986 236 (Şubat 21) 6,716 Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 274.8 33. 42.7 (Şub 21) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL) 1. 111.4 113.2 (Şub 21) Kamu Net Borç Stoku 271.6 32.9 (29 3. Çeyrek)
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 312 4 84 89 Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkars@vakifbank.com.tr 312 4 84 88 Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr 312 4 84 93 Seda Meyveci Araştırmacı seda.meyveci@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 312 4 84 87 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 312 4 84 86 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 312 4 84 83 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar