Çekim Ekleri. Çözümler. 1. Test. 4. Bölüm

Benzer belgeler
EKLER VE SÖZCÜĞÜN YAPISI

c. Yönelme Hâli: -e ekiyle yapılır. Yüklemin yöneldiği yeri, nesneyi ya da kavramı gösterir.

Fiilden İsim Yapma Ekleri

1.KÖK 2.EK 3.GÖVDE. Facebook Grubu TIKLA.

TÜRK DİLİ I DERSİ UZAKTAN EĞİTİM DERS SUNULARI. 11.Hafta

Dal - mış - ım. Dal - mış - sın. Dal - mış. Dal - mış - ız. Dal - mış - sınız. Dal - mış - lar. Alış - (ı)yor - um. Alış - (ı)yor - sun.

FİİLER(EYLEMLER) 2-TÜREMİŞ FİLLER:FİİL YA DA İSİM KÖK VE GÖVDELERİNDEN YAPIM EKİ ALARAK TÜREMİŞ FİİLERDİR. ÖRN:SU-LA(MAK),YAZ-DIR(MAK)...

ÜNİTE 14 ŞEKİL BİLGİSİ-II YAPIM EKLERİ. TÜRK DİLİ Okt. Aslıhan AYTAÇ İÇİNDEKİLER HEDEFLER. Çekim Ekleri İsim Çekim Ekleri Fiil Çekim Ekleri

mer can or ma nı için de do laş mak tay dı. Ka ya la rın ara sın da ki ya rık lar da on la rın yu va la rıy dı. Ha nos de lik ler den bi ri ne bil gi

YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEK OKULU

*Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, buraya, şuraya, oraya, burası, şurası, orası,


-gi de ra yak- se ve bi lir sin... Öl mek öz gür lü ğü de ya şa mak öz gür lü ğü de önem li dir. Be yoğ lu nda ge zer sin... Şöy le di yor du ken di

TÜRK DİLİ I Yrd. Doç. Dr. Mediha MANGIR

Gök ler. Uçak lar la gi di lir an cak ora la ra. İn san gök ler de do la şa bil se. Bir ak şa müs tü, ar ka daş la rıyla. Bel ki ora la ra uçak lar

Adlar ADLAR (İSİMLER) Bütün sözcük türleri,iki gruba ayrılarak değerlendirilir. A)Ad Soylu Sözcükler: 1)Ad (İsim) 2)Sıfat (Önad) 3)Zamir (Adıl)

CJ MTP11 AYRINTILAR. 5. Sınıf Türkçe. Konu Tarama Adı. 01 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - I. 02 Sözcük ve Söz Gruplarında Anlam - II

Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür.

ÜNİTE NO: VII YAPI BAKIMINDAN SÖZCÜKLER

Fiilde Kip / Kişi K O N U. Durum. Oluş ETKİNLİK 1

Bu gerçeği bilen Atatürk, Türk Dil Kurumunu kurdu. ( Aşağıdaki ilk üç soruyu parçaya göre cevaplayın.)

TÜRKÇE DİL BİLGİSİ KURALLARI-Dil Yapısı

5. SINIF TÜRKÇE KELİME TÜRLERİ TESTİ. A) Ben ise yağmur yağmasını bekliyordum. Cümlesindeki isimlerin hepsi tekildir.

Büyük Ünlü Uyumu (Kalınlık-İncelik Uyumu)

EK FİİLLER VE FİİLİMSİLER

İsimlere eklendiğinde onları yüklem yapan; çekimli fiillere eklendiğinde onları birleşik zamanlı yapan i- fiiline denir.

Gü ven ce He sa b Mü dü rü

ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI: ISBN NUMARASI:

HOCA NAZAR HÜVEYDĀ RAHĀT-I DİL [İnceleme-Metin-Dizin]

ADIN YERİNE KULLANILAN SÖZCÜKLER. Bakkaldan. aldın?

Zamir: İsmin yerini geçici olarak tutabilen, isim gibi kullanılabilen, isim soylu kelimelerle bazı eklere zamir denir.

6. SINIF TÜRKÇE DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

Bak-tı-m. Sor-sa-k FİİLİMSİLERE HAZIRLIK. Haber kiplerini aşağıdaki şekilde kodlayabilirsiniz: Ecek muştu arıyor.

SÖZCÜĞÜN ANLAMINI DEĞİŞTİREN EKLER TESTİ

TEST 1. Hareketlilerin yere göre hızları; V L. = 4 m/s olarak veriliyor. K koşucusunun X aracına göre hızı; = 6 m/s V X.

ya kın ol ma yı is ter dim. Gü neş le ısı nan top rak üze rinde ki çat lak la rı da ha net gö rür düm o za man. Bel ki de ka rın ca la rı hat ta yağ

KÜRESEL AYNALAR BÖLÜM 26

CÜMLE ÇEŞİTLERİ. Buna yükleminin türüne göre de denebilir. Çünkü cümleyi yüklemine göre incelerken yüklemi oluşturan sözcüklerin türüne bakılır.

Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür.

Kelimelerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir.

ÜNİTE. TÜRK DİLİ I Yrd. Doç. Dr. Nurşat BİÇER İÇİNDEKİLER HEDEFLER TÜRKÇE ŞEKİL BİLGİSİ II

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 6. SINIF TÜRKÇE DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ DİL ÖZELLİKLERİ

VEKTÖRLER BÖLÜM 1 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

Seçelim ve yerleştireli. Kutlu : Merhaba. Sophie : Kutlu :. Kutlu... e?

İSİM (AD) Canlı ve cansız varlıkların, kavramların, duyguların dilimizdeki karşılığı olan sözcüklere isim (ad) denir.

Zeus tarafından yazıldı. Cumartesi, 09 Şubat :20 - Son Güncelleme Pazartesi, 15 Şubat :23

10. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 4. Konu MANYETİZMA ETKİNLİK ve TEST ÇÖZÜMLERİ

ÄEKİM EKLERİ. Kardeşine kitabın yerini sor. (Senin) kardeşin: Tamlama (iyelik) eki. Kardeşin-e: Kime?: YÅnelme durum eki

International Journal of Languages Education and Teaching

STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI

Örn: İddiamı ispat için, bu odanın duvarlarına gül. yazdırdım. Yüklem

Test 6 TÜRKÇE. İSİMLER-İSİM TAMLAMALARI 1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde topluluk adı yoktur?

FİİLDE YAPI. Basit Fiil Türe iş Fiil Birleşik Fiil. Yardı ı Fiille Kurulanlar. Anlamca. Kurallı Birleşikler

Cümle içinde isimlerin yerini tutan, onları hatırlatan sözcüklere zamir (adıl) denir.

BU KALEM UN(UFAK)* SEL YAYINCILIK. Enis Batur un yayınevimizdeki kitapları:

CÜMLE TÜRLERİ YÜKLEMİNİN TÜRÜNE GÖRE. Fiil Cümlesi. *Yüklemi çekimli fiil olan cümlelere denir.

SBS İlköğretim 6 Türkçe Müfredatı

Sözcüklerin ve harflerin yazılışıyla ilgili belli kurallar da vardır. Bunları şimdi ayrı ayrı göreceğiz.

CÜMLENİN ÖGELERİ. YÜKLEM Cümlede anlatılan iş, olay, duygu, düşünce ya da yargıyı içeren temel öğeye yüklem denir.

Konumuz CÜMLENİN ÖĞELERİ çocuklar.

KURALLI VE DEVRİK CÜMLELER. --KURALLI CÜMLE: İş, hareket, oluş bildiren sözcükler cümlenin sonunda yer alıyorsa denir.

TORK. τ = sin cos60.4 = = 12 N.m Çubuk ( ) yönde dönme hareketi yapar. τ K. τ = F 1. τ 1. τ 2. τ 3. τ

ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI. Çetin Öner. Roman GÜLİBİK. Çeviren: Aslı Özer. 26. basım. Resimleyen: Orhan Peker

İsim İsim İsimlerin Tamamlanmış Hali

Din İstismarı Üzerine

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

Afetler ve İlişkilerimiz

Baleybelen Müfredatı

IŞIK VE GÖLGE BÖLÜM 24

ÖDEV ve ÖLÇME AKILLI. Barış TEPECİK

sınıflar için. Öğrenci El Kitabı

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 7. SINIF TÜRKÇE DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ

Abdullah Öcalan. SEÇME YAZILAR Cilt VI

Cümlede Anlam İlişkileri

YAY DALGALARI. 1. m. 4. y(cm) Şe kil de 25 cm lik kıs mı 2,5 dal ga ya kar şı lık ge lir.

2. Sınıf Kazanım Değerlendirme Testi -2

Güz Dönemi Hafta Ünite Ünite İçeriği Ekstra Alıştırmalar Yazma Konusu 1

Dilimizde fiiller çekimli hâlde kullanılır. İkinci tekil şahıs emir çekimi hariç bütün fiiller çekim eki alarak kullanılır.

CÜMLENİN ÖGELERİ YÜKLEM / ÖZNE

KÖK. Bir sözcüğün daha fazla parçalanamayan, anlamlı en küçük parçasına kök denir. son gör(mek) kal(mak) çevir(mek) ye(mek)

ELEKTROSTATİK. 3. K kü re si ön ce L ye do kun - du rul du ğun da top lam yü kü ya rı çap la rıy la doğ ru oran tı lı ola rak pay la şır lar.

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

SÖZCÜKTE YAPI (KÖKLER) 1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinin kök ve ek ayrımında yanlışlık yapılmıştır?

ZAMİRLER(ADILLAR) Zamir sözcük türlerinden biridir. Zamiri yapmak için cümleyi çok çok iyi anlamak gerekir

3. Sınıf Türemiş Kelimeler ( Sözcükler ) 1. Barış Manço,nerede doğmuştur?

MÜNEVVER ÖZTÜRK ORTAOKULU EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 5. SINIF SINAV TARİHLERİ VE KONULARI

Yukarıdaki diyalogda kaçıncı cümlede diğerlerinden farklı türde bir fiilimsi kullanılmıştır?

Bir duygu, düşünce veya durumu tam olarak anlatan sözcük ya da söz öbeklerine cümle denir. Şimdi birbirini tamamlayan öğeleri inceleyeceğiz.

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

İslam da İhya ve Reform, çev: Fehrullah Terkan, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2006.

FİİLİMSİLER. a)isim FİİL(MASTARLAR):Fiillere getirilen (MA y IŞ MAK) ekleriyle türetilen sözcüklere isim fiil denir.

(22 Aralık 2012, Cumartesi) GRUP A Türkçe Ortak Sınavı Lise Hazırlık Sınıfı

idea SPİNOZA 1. TANRI ÜZERİNE; 2. ANLIĞIN DOĞASI VE KÖKENI ÜZERINE TÖREBİLİM 1 İDEA E1 2011/04

YANSIMA VE DÜZLEM AYNALAR

A y ş e y i m a s a s ı k a p ı n a y e d i ş e r a l t ı ş a r a r a b a y a

Transkript:

4. Bölüm Çekim Ekleri 1. 1. Parçada IV numaralı sözcük birden fazla çekim eki almıştır. Kelime isim kökü önce -ler çokluk eki sonrasında da -in ilgi eki almıştır. kelime - ler - in isim kökü çokluk eki ilgi eki 4. Parçada I numaralı sözcük ilgi eki, II numaralı sözcük iyelik eki, III numaralı sözcük yapım eki ve ek fiil eki, IV numaralı sözcük ek fiil eki almıştır. V numaralı sözcükte ise yönelme/yaklaşma hâli eki (-a) vardır. 2. Türkçede çokluk eki -ler, (-lar) dır. A seçeneğinde dakika - lar B seçeneğinde annem - ler C seçeneğinde konuşulan - lar E seçeneğinde hikâye - ler sözcüklerinde çokluk eki vardır. D seçeneğinde çokluk eki alan sözcük yoktur. Bu seçenekteki yollar sözcüğünde ise yapım eki ve geniş zaman kipi vardır. yol - la - r isim kökü isimden fiil geniş yapım eki zaman eki 5. İyelik eki, isim tamlamalarında ikinci sözcüğün yani tamlananın aldığı ektir. A da (onun) unuttuk - u B de dünya tur - u D de (onun) bildik-i E de düz oluş-u ifadelerinde altı çizili ekler iyelik (tamlanan) ekidir. C seçeneğinde iyelik eki yoktur. Bu seçenekteki dersi ve okulu sözcüklerindeki ekler belirtme hâli ekidir. 6. I de yazdıklarını sözcüğünün kökü yaz- fiil köküdür. II de uykusunu sözcüğünün kökü uyu- fiil köküdür. III te ilerleyen sözcüğünün kökü ileri isim köküdür. 3. A, B, C ve D seçeneklerindeki fiiller haber kipiyle çekimlenmiştir. Fakat E seçeneğindeki fiil, dilek kipi olan gereklilik kipiyle (-meli) çekimlenmiştir. IV te benziyor sözcüğünün kökü beniz isim köküdür. V te sınav sözcüğünün kökü sına- fiil köküdür. Yani I, II ve V numaralı cümlelerdeki sözcüklerin kökü fiilken III ve IV numaralı cümlelerdeki sözcüklerin kökü isimdir. 87

Çekim Ekleri 1. 7. Tamlayan eki (ilgi eki), isim tamlamalarında birinci sözcüğün aldığı ektir. -ın, -in, -un, -ün şeklindedir. Parçada I. sözcükte ilgi eki vardır. ruh - umuz - un isim kökü iyelik eki ilgi eki 10. Bir varlığın neye ya da kime ait olduğunu belirten ekler iyelik ekleridir. I de kamışlar - ı - ndan II de dişler - i - nden ve otlar - ı - ndan III te harcadık - ım ve gözler - im IV te eller - im sözcüklerinde iyelik eki vardır. V te iyelik eki alan sözcük yoktur. 8. Hâl (durum) eklerinden hiçbirini almamış sözcük yalın hâldedir. I de yerinde sözcüğünde bulunma/kalma, II de eksiklerini sözcüğünde belirtme/yükleme, III te ödülünü sözcüğünde belirtme/yükleme, V te hazirandan sözcüğünde ayrılma/çıkma hâli eki vardır. IV te hiçbir sözcük hâl eki almamıştır. 11. Altı çizili sözcüklerin aldığı -ın eki; A, C, D ve E seçeneklerinde ilgi eki olarak kullanılmıştır. B seçeneğinde ise iyelik eki olarak kullanılmıştır. zaman - ın hediyesi ilgi eki senin akıl - ın iyelik eki sokak - ın adı ilgi eki sınıf - ın köşesi ilgi eki bilim - in gerekliliği ilgi eki 9. yaşama - y - ı belirtme hâli eki süs - ü - n - ü belirme hâli eki ay- ı belirtme hâli eki göğüs - ü - n - ü belirtme hâli eki sev - er - im haber kipi geniş zaman eki iste - me - m olumsuzluk eki göğüs - ü - n - ü iyelik eki süs - ü - n - ü iyelik eki baş - ım - ın iyelik eki Parçada ek fiil eki yoktur. 12. I de ara - mız - da - ki iyelik eki yapım eki sözcüğünde iyelik ve yapım eki vardır. II de herkes - in sözcüğünde tamlayan ekine yer ilgi eki verilmiştir. IV te söyleyecekler - im - i iyelik eki hâl eki sözcüğünde iyelik ve hâl eki vardır. V te köşey - i belirtme döndük - ten ayrılma sokak - ta bulunma hâli eki vardır. III. cümlede ayrılma hâli eki yoktur. 88

Çekim Ekleri 2. 1. A da anlattı - tı görülen geçmiş zaman eki B de işaret - i iyelik eki C de bil - me - dik - i olumsuzluk eki E de git - er geniş zaman eki sözcükleri çekim eki almıştır. iyelik eki D de önerilen sözcüğündeki bütün ekler yapım ekidir. 4. A, B, C ve E seçeneklerinde altı çizili sözcüklerin aldığı ekler belirtme hâli ekidir. D seçeneğinde altı çizili sözcük iyelik eki almıştır ve bu ek varlığın kime ait olduğunu bildirmiştir. (onun) yüz - ü iyelik eki 5. I de okuyalım fiili istek kipiyle (-eli, -alı) II de izlemelisin fiili gereklilik kipiyle (-meli, -malı) 2. A da kitaplar - ı B de biz - i D de deniz - i E de silgi - y - i sözcüklerinde belirtme hâli eki vardır. C seçeneğindeki cümlede belirtme hâli eki alan sözcük yoktur. III te başvursun fiili emir kipiyle V te anlatayım fiili istek kipiyle çekimlenmiştir. (-e, -a) IV te bırakmaz fiili geniş zamanın olumsuzuyla yani haber kipiyle çekimlenmiştir. (-mez, -maz) 3. A da açıklama sözcüğünün kökü aç- fiil, B de kokulu sözcüğünün kökü kok- fiil, C de büyük sözcüğünün kökü büyü- fiil, D de ılık sözcüğünün kökü ılı- fiil, E de başlayacağımı sözcüğünün kökü baş isimdir. 6. A da hak ettiniz fiili, II. çoğul şahıs ekiyle B de mutlu oluyorum fiili, I. tekil şahıs ekiyle D de çıktılar fiili, III. çoğul şahıs ekiyle E de anlamadık fiili, I. çoğul şahıs ekiyle çekimlenmiştir. C de şahıs eki alan bir fiil yoktur. 89

Çekim Ekleri 2. 7. Çokluk eki (-ler, -lar) D seçeneğinde cümleye benzerlik anlamı katmıştır. 10. D seçeneğinde gel- fiili -mekte şimdiki zaman kipiyle çekimlenmiştir. 8. I de dönemlerin - den sözcüğünde ayrılma hâli eki, II de yan - a sözcüğünde yönelme hâli eki IV te nokta - da sözcüğünde bulunma hâli eki V te gerektiğin - i sözcüğünde belirtme hâli eki vardır. III te ihtiyaçları sözcüğünde hâl eki yoktur. Bu sözcükteki -ı iyelik ekidir. 11. Üç, kardeş, oturmuş, sabırsızlıkla, yemeğin, bekliyorlar A yemeğin gelme - s - i B sofra - y - a C otur - muş ve bekle - yor E Parçada çoğul eki almış isim yoktur. Bekliyor - lar fiilindeki lar eki şahıs ekidir. 9. C seçeneğinde ayrılma hâli eki tamlayan eki yerine kullanılmıştır. oynayanlar - dan (ın) bazıları Tamlayan Tamlanan 12. sen - in A bilmiyor - um, güçleniyor - um ve oluyor - um B el - ler ve göz - ler C yalnız ağaçlar gibi(dir). E Parçada ayrılma hâli eki (-dan, dan) almış sözcük yoktur. 90

Yapım Ekleri 3. 1. kork - uyor sözcügünde yapım eki yoktur. fiil kök şimdiki zaman kipi B de bek - le isim kök isimden fiil yapım eki C de çın - la - t isim isimden fiil fiilden fiil kök yapım eki yapım eki D de anla - t fiilden fiil yapım eki E de gıc - ırda isimden fiil yapım eki sözcükleri yapım eki almıştır. 2. B seçeneğindeki çevresindeki sözcüğü birden fazla yapım eki almıştır. Çevir - e - s - i - n - de - ki fiil fiilden isim iyelik hâl yapım kök yapım eki eki eki eki 4. -de, -da eki A, B, D ve E seçeneklerinde eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmemiştir ve hâl (çekim) eki olarak kullanılmıştır. C de ise eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmiştir ve yapım eki olarak kullanılmıştır. 5. Yapım eki almasına rağmen eklendiği sözcüğün türünü değiştirmeyen ekler: İsimden isim yapım ekleri ve fiilden fiil yapım ekleridir. C de gül- fiil kökü -ümse yapım eki almasına rağmen türü değişmemiştir. yön - el isimden fiil isim kök isimden fiil yapım eki yar - a fiilden isim fiil kök fiilden isim yapım eki şaka - laş isimden fiil isim kök isimden fiil yapım eki yaz - ıcı fiilden isim fiil kök fiilden isim yapım eki gül - ümse fiilden fiil fiil kök fiilden fiil yapım eki 3. I de insan-ın sözcüğünde ilgi eki, II de söz-ler sözcüğünde çokluk eki, III te ahlak - ı - n - ı sözcüğünde iyelik ve hâl eki V te ol - malı - dır sözcüğünde gereklilik kipi ve ek fiil eki vardır ve bu eklerin hepsi çekim ekidir. IV te yoğuracak sözcüğü -acak sıfat fiil ekini almıştır ve bütün fiilimsi ekleri yapım ekidir. 6. A, C, D ve E seçeneklerinde -ar, -er eki geniş zaman eki olarak kullanılmıştır. B seçeneğinde ise fiilden fiil yapım eki olarak kullanılmıştır. git - er fiil kök fiil fiil yapım eki 91

Yapım Ekleri 3. 7. A da sararması sözcüğünün kökü sarı isim kök, B de toplantıda sözcüğünün kökü top isim kök, C de gürlemesinden sözcüğünün kökü gür isim kök, D de oynadığına sözcüğünün kökü oyun isim köktür. E de ise süreceğini sözcüğünün kökü sür- fiil köktür. 10. I de el - ler - i - n - i sözcüğü sırasıyla çokluk - iyelik - belirtme hâli eki almıştır ve bu eklerin hepsi çekim ekidir. II de tut - gu fiilden isim yapım eki III te yaş - a - ma isimden fiil fiilden isim yapım eki yapım eki IV te yalın - ız - lık IV te uğ - ultu isimden isim isimden isim yapım eki yapım eki isimden isim yapım eki sözcükleri yapım eki almıştır. 8. A da bas - gı fiilden isim yapım eki B de at - ım fiilden isim yapım eki C de ol - ma fiilden isim yapım eki D de yet - gi fiilden isim yapım eki E de iz -le isimden fiil yapım eki 11. I, II, III ve V te -mez, -maz eki, geniş zamanın olumsuzu olarak kullanılmıştır. IV te ise sıfat-fiil eki yani yapım eki olarak kullanılmıştır. 9. I de der - gi fiil kök fiilden isim yapım eki sözcüğünde fiilden isim yapım eki vardır. III te kok - u - lu fiil kök fiilden isim isimden isim yapım eki yapım eki sözcüğü önce fiilden isim yapım eki sonra isimden isim yapım eki almıştır. IV te böl - ge - sel, şampiyon - luk ve kazan - ınca sözcükleri yapım eki almıştır. V te -dan eki su sözcüğüne gelerek sözcüğün anlamını değiştirmiştir. Yani A, C, D ve E seçeneklerindeki ifadeler doğrudur. II de ise ye - m sözcüğünde yapım eki vardır. Bu sebeple B seçeneğindeki ifade yanlıştır. 12. A da konuş - madan B de aç - ı C de top - la - y - ıp E de bil - dir sözcükleri yapım eki almıştır. D de iste - me - di - m sözcüğünde yapım eki yoktur. Bu sözcük sırasıyla olumsuzluk - görülen geçmiş zaman eki - şahıs eki almıştır. 92

4. 1. A seçeneğinde önümüzde - ki sözcüğünde altı çizili ek sıfat yapan -ki dir. Sözcüğün türünü değiştirdiği için yapım ekidir. B de yanıl - ış sözcüğünde fiilden isim yapım eki, C de mut - suz sözcüğünde isimden isim yapım eki, D de öğren - (i)ci sözcüğünde fiilden isim yapım eki vardır. E de küçük - ler - i - n - i sözcüğü sırasıyla çokluk - iyelik - belirtme hâli eki almıştır. Bunlar çekim ekleridir. 4. A da kahve - rengi kahverengi B de yeni - mahalle yenimahalle C de ne - için niçin E de kuş - burnu kuşburnu birleşik sözcüklerdir. D de birleşik yapılı sözcük yoktur. 2. A da sun - ul - an, seç - enek, karış - tır ; C de ak - ıcı ; D de yalın - ız, kal - dık ve geç - miş ; E de ön - em - li, geç - ir sözcükleri yapım eki aldığı için türemiş yapılıdır. B de yapım eki almış sözcük yoktur. 5. Parçada numaralandırılmış II, III, IV ve V numaralı sözcükler sadece çekim eki aldıkları için basit yapılıdır. I de baş - ak sözcüğü yapım eki aldığı için türemiş yapılıdır. 3. bu - öyle böyle birleşik yol - cu - luk - lar - da türemiş sür - dük - ü türemiş son - u - n - da basit keşif - et keşfet birleşik 6. A da bu - gün bugün birleşik sabahtan, Konya ya, git - ti - ler basit gez - i türemiş yapılıdır. 93

4. 7. A da gelemem C de sağlayabilir D de bakakaldı E de karalayıverdi eylemleri, kurallı birleşik eylemlerdir. B de vazgeçti eylemi ise anlamca kaynaşmış birleşik fiildir. 10. A da iste - yor basit B de küçük - (i)di basit C de fark et- birleşik D de bak (a) kal- birleşik E de ince - le türemiş 8. A, B, D ve E seçeneklerindeki Uludağ, bilirkişi, sivrisinek, hoşsohbet birleşik sözcükleri sıfat tamlaması şeklinde kurulmuştur. C seçeneğindeki hanımeli birleşik sözcüğü ise iki ismin yan yana gelmesiyle belirtisiz isim tamlaması şeklinde kurulmuştur. 11. A da kayıt - ol kaydol-, B de kayıp - et kaybet-, C de anlat - (a) - maz, D de terk etmek sözcükleri birleşik yapılıdır. E de birleşik yapılı sözcük yoktur. 9. Gövde, sözcüğün yapım eki almış hâlidir. I de düşün - ce II de dene - n IV te yaka - la - ma V te sonra - ki sözcükeri yapım eki almıştır. III te roman - ımız - ın isim kök iyelik eki ilgi eki sözcüğü yapım eki almamıştır yani kök hâlindedir. 12. I de doğ - ma -mış - tı sözcüğü sırasıyla olumsuzluk - kip - ek fiil eki almıştır ve bu ekler çekim eki olduğu için basit yapılıdır. II de ay - dın - lan sözcüğü yapım eki aldığı için türemiş yapılıdır. III te biç - im - siz sözcüğü birden fazla yapım eki aldığı için gövdeden türemiştir. IV te çat - ı - lar sözcüğü önce fiilden isim yapım eki, sonrasında ise çokluk eki (çekim eki) almıştır. V te ise ışı - k - a sözcüğü sadece çekim eki almıştır ifadesi yanlıştır. Bu sözcük hem yapım hem çekim eki almıştır. 94

5. 1. I de var - ol - birleşik II de dertlerine basit III te ol - acak türemiş IV te çöz - üm türemiş V te de - y - (e) -bil birleşik 4. IV te ben isim kökü -ca, -ce yapım ekini aldığı için türemiştir. 5. I de bil - me - sin basit Ç.E Ç.E 2. A, B, D ve E seçeneklerinde -ecek eki gelecek zaman kipi olarak kullanılmıştır. C de ise sıfat-fiil eki yani yapım eki olarak kullanılmıştır. II de çağır - dık türemiş III te bak - ış türemiş IV te de - y - e türemiş V te bel - li türemiş 6. I. mısrada renk - i sözcüğünde iyelik eki vardır. II. mısrada fark ettim yardımcı eylemle kurulmuş birleşik fiildir. 3. I de bil - dik türemiş II de bil - dir - mek türemiş III te bil - me türemiş IV te öğrenmelisin basit V te kalasın basit III. mısrada boğ-ar ve yak-ar sözcükleri geniş zaman eki almıştır. IV. mısrada ol - duk - u - n - u iyelik hâl eki eki sözcüğü iyelik ve hâl eki almıştır. V. mısrada isimden isim yapım eki almış sözcük yoktur. 95

5. 7. Parçada numaralandırılmış I. ve III. sözcükler fiil çekim eki almıştır. sakla - y - a - y - ım istek şahıs kipi eki batır - mış - ım kip şahıs eki eki 10. I de doktor - um - (dur) sözcüğünde isme gelen ek fiilin vazifesini gören ek, II de dur - um sözcüğünde fiilden isim yapım eki, III te (benim) sözler - im sözcüğünde iyelik eki IV te oturuyor-um sözcüğünde şahıs eki, V te dil-im sözcüğünde fiilden isim yapım eki olarak kullanılmamıştır. 8. A da gözden düş- anlamca kaynaşmış, B de red et- yardımcı eylemle kurulmuş, C de af et- yardımcı eylemle kurulmuş, E de fikir al- anlamca kaynaşmış birleşik fiillerdir. D de et - er fiili, yapısı bakımından basittir. Ç.E 11. bu + gün bugün birleşik ne + için niçin birleşik ne + asıl nasıl birleşik söyle - y - (e) - me - m bileşik yepyeni basit 12. II de tılsım - lı sözcüğü sadece yapım eki, 9. A da yar - ım türemiş C de at - gı türemiş D de arka - daş türemiş E de yüksek - lik türemiş yapılı sözcüklerdir. B de hürriyet sözcüğü hiçbir ek almamıştır yani kök hâlindedir ve yapısı bakımından basittir. III te rüya - s - ı sözcüğü sadece çekim eki, IV te bahçe - s - i - n - de sözcüğü sadece çekim eki V te ses - ler - i - n - in sözcüğü sadece çekim eki almıştır. I de ise uy(u) - ku - s - u Ç.E sözcüğü önce fiilden isim yapım eki, sonrasında iyelik eki almıştır. 96

6. 1. I de güzel-lik sözcüğünün kökü güzel isim, II de kusur - lar - ı sözcüğünün kökü kusur isim, III te giz - le - y - en sözcüğünün kökü giz isim, V te ses - len - di sözcüğünün kökü ses isim köktür. IV te ört - ü - dür sözcüğünün kökü ört- ise fiil köktür. 4. A da ben - lik 1 yapım eki B de ön - em - li 2 yapım eki C de top - la - n - tı 3 yapım eki E de bil - gin 1 yapım eki almıştır. D seçeneğinde anlaşabilirse birleşik yapılı bir sözcüktür. 2. E seçeneğindeki cümlenin yüklemi olan çat - ırda - dı İ.K sözcüğünün kökü yansıma bir sözcük olan çat tır ve bu sözcük -ırda isimden fiil yapım ekini alarak türemiştir. 5. A da gez - ici fiilden isim yapım eki B de yap - ıcı fiilden isim yapım eki C de öğren - ici fiilden isim yapım eki D de kur - ucu fiilden isim yapım eki E de şaka - cı isimden isim yapım eki 3. B seçeneğindeki cümlenin yüklemi olan var sözcüğü sesteş köktür. Hem isim hem fiil kök olarak kullanılabilir. 6. oyun - a - yor - lar - dı İ.K Y. E kip şahıs ek fiil eki eki eki 97

6. 7. A da pay - la - ş - mak - tan Ç.E C de giz - le - di Ç.E D de kork - u - s - u - n - u Ç.E Ç.E E de tart - ış - ma - n - ın Ç.E sözcükleri hem yapım hem çekim eki almıştır. B de ak - ar - mış sözcüğü sadece yapım eki almıştır. 10. E seçeneğinde yer alan yol sözcüğü sesteş kök özelliğine sahiptir, kökteş kök değildir. 11. I de gör- sadece yapım eki II de gün sadece çekim eki IV te sonuç sadece çekim eki V te yüz sadece çekim eki almıştır. 8. I de yan - ak sözcüğünün kökü yan isim, II de çevir - e sözcüğünün kökü çevir- fiil, III te sak - la sözcüğünün kökü sak isim, IV te de - y - e sözcüğünün kökü de- fiil, V te at - ım sözcüğünün kökü at- fiildir. III numaralı sözcük hem yapım hem çekim eki almıştır. ölç - ü - de fiil kök Ç.E 9. B de özgürlük, C de kaç - an, D de yerçekim-li E de ayar - la - ma sözcüklerinde yapım eki vardır. A seçeneğinde yer alan Sevda Sözleri ifadesinde yapım eki yoktur. Sevda sözcüğü kök hâlindedir, sözleri sözcüğü de sadece çekim eki almıştır. 12. fokurdayan A hareket etti B fok - urda - y - an D yorgun - luk E cümlede istek kipiyle çekimlenmiş fiil yoktur. 98

7. 1. I de yetkililere sözcüğünün kökü yet- fiil, II de çoğalan sözcüğünün kökü çok isim, III te sayısı sözcüğünün kökü say- fiil, IV te sınavsız sözcüğünün kökü sına- fiil, V te kapanmasındaki sözcüğünün kökü kap isim köktür. 2. -ler, (lar) eki A, B, D ve E seçeneklerinde isme gelmiştir ve çokluk eki olarak kullanılmıştır. C seçeneğinde ise fiile gelmiştir ve şahıs eki olarak kullanılmıştır. 3. E seçeneğinde kendileriyle, insanlar, olurlar basit kavga - cı türemiş anlaş - (a) - ma - y - an birleşik 4. E seçeneğinde çevirmesini sözcüğünde iyelik eki gereksiz kullanılmıştır. 5. Öncüldeki cümlede -ın eki iyelik eki olarak kullanılmıştır. (senin) kitaplar - ın C seçeneğinde (senin) inandık-ın ifadesinde aynı ek yine iyelik eki olarak kullanılmıştır. 6. B de yükse k - l ünsüz düşmesi C de küçü k - l ünsüz düşmesi D de sav u r - ul ünlü düşmesi E de kav u r - ul ünlü düşmesi A da az - al - an sözcüğü iki yapım eki almasına rağmen ses kaybı gerçekleşmemiştir. 7. A da olmalı - dır B de kalkmış - tır D de başlamış - tır E de lezzetli - dir sözcüklerinde bildirme eki vardır. 8. -e, -a eki, A, C, D ve E seçeneklerinde isme gelmiştir ve yönelme hâli eki olarak kullanılmıştır. B de fiile gelmiştir ve zarf-fiil eki olarak kullanılmıştır. 9. II numaralı sözcük yoksulluğum birden fazla yapım eki alarak gövdeden türemiştir. yok - sul - luk gövde gövdeden türemiş 10. II numaralı içimin sözcüğü önce tamlanan sonra tamlayan eki almıştır. iç - im - in iyelik ilgi eki eki 11. II numaralı sözcük olan yem kök hâlinde değildir, yapım eki almıştır. ye - m 12. I de boz - gun fiilden isim yapım eki II de vur - ur - du sadece çekim eki almıştır. kip ek fiil eki eki IV te sak - la isimden fiil yapım eki V te bek - le türemiş yapım eki III. sözcük, kip eki almamıştır. Kip ekleri fiil çekim ekleridir. Göz isim kökü, kip eki almamıştır. 99

8. 1. D seçeneğinde -den eki eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmiştir ve yapım eki olarak kullanılmıştır. 4. A, B, D ve E seçeneklerinde sözcükler -ı, -ü, -ı, -i iyelik ekini almıştır. C seçeneğinde ise diz - i fiilden isim yapım eki almıştır. 2. I de soğu - k fiilden isim yapım eki II de ısla - k türemiş III te doy - um - suz gövdeden türemiş 5. A, C, D ve E seçeneklerinde bildirme eki (-dır, -dir) fiile, B seçeneğinde ise isme gelmiştir. V te kök - ler - i - n - in iyelik eki ilgi eki IV. sözcük ak - lık yapım eki aldığı için yapıca basit değil türemiştir. 3. II de kar - ış - an IV te yaş - a - n - ıl - mış sözcükleri birden fazla yapım eki aldıkları için gövdeden türemiştir. 6. Parçada V numaralı sözcük hem yapım hem çekim eki almıştır. al - dık - ları - n - ı Ç.E Ç.E 100

8. 7. I de metin - ler - i - n - de sözcüğünde yapım eki yoktur. II de bir - lik - te Ç.E sözcüğünde hem yapım hem çekim eki vardır. III te karşı - lık - lı sözcüğü sadece yapım eki almıştır. I V te etme - y - i sözcüğü belirtme/yükleme hâli eki almıştır. V. sözcük kök hâlinde değildir. yap - ı fiilden isim yapım eki almıştır. 10. serp - il ve gel - iş A sen - in, ben - im C bırak - alı - m D insan - lık E Parçada birleşik yapılı fiil yoktur. 8. I de olağan + üstü birleşik II de görül - (e) - bil - birleşik III te veril - (e) - mez birleşik IV te hiç + bir birleşik V te anla - t - ıl türemiş 11. I de um - uyor ve şimdiki zaman eki V te gel - mez fiilleri geniş zaman eki haber kipiyle çekimlenmiştir. 9. A da ara - lık - sız isim kök isim B de bir - ik - im isim kök isim C de duy - gu - lan - dır - dı fiil kök fiil D de besi - le - n - mek isim kök isim E de tanı - k - lık fiil kök isim 12. I de kork - uyor - um basit II de bit - gi türemiş III te giz - le - n - ir - ken türemiş IV te vur - ul - muş türemiş V te aç - tık - ın türemiş 101