VakıfBank Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu 14 21 Haziran 21 Sanayi Üretimi Nisan ayında yıllık bazda %17. arttı... Nisan ayı sanayi üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %17. artarken, Şubat ayında göre ise %2.3 oranında azalmıştır. Takvim etkisinden arındırılmış endeks 21 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, %17.3 artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre %.8 artmıştır. Mart ayında sert bir yükseliş yaşayan, sanayi üretim endeksinde Nisan ayında yükseliş hızının beklentimize paralel bir miktar yavaşladığı görülmektedir. Sanayi üretim endeksi ışığında yılın ilk çeyreği için çift haneli seviyelere işaret eden büyüme beklentimizin ikinci çeyrekte tek hanelerde gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Özellikle, olumlu baz etkisinin Mayıs ayı itibariyle zayıflamasıyla sanayi üretim endeksindeki artışın önümüzdeki aylarda yavaşlaması mümkün olabilir. Enflasyon beklentileri geriledi... Mayıs ayında enflasyon rakamlarında yaşanan düşüşün ardından Haziran ayı birinci dönem beklenti anketi sonuçlarında enflasyon beklentilerindeki düşüş dikkat çekti. 21 Mayıs ayının ikinci anketinde %8.6 olan yıl sonu enflasyon beklentisi bizim beklentimiz olan %8.1'a geriledi. 12 ay sonra için olan beklentiler %7.48 den %7.23'e gerilerken, 24 ay sonrası için olan beklentiler %6.97'den %6.88'e düştü. Mayıs ayında Hazine 6.3 milyar TL nakit fazlası ve 6.8 milyar TL faiz dışı fazla verdi... Geçen sene Mayıs ayında 3.6 milyar TL nakit fazlası ve 1.2 milyar TL faiz dışı açık veren Hazine bu yıl Mayıs ayında 6.3 milyar TL nakit fazlası ve 6.8 milyar TL faizdışı fazla verdi. Bu durum bütçe dengesi açısından olumlu bir tablo çizerken, mali performansta toparlanmanın devam edeceğine işaret etmektedir. Cari açık Nisan ayında beklentilere paralel olarak 4.361 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti... Cari işlemler dengesi Nisan ayında 4.4 milyar dolar düzeyindeki beklentimizin bir miktar altında ve piyasa beklentisine paralel olarak 4.361 milyar dolar açık vermiştir. Merkez Bankası tarafından yayınlanan ödemeler dengesi verilerine göre, 21 yılının ilk dört ayına ilişkin toplam cari açık rakamı 14.21 milyar dolar a yükselmiştir. Finans hesabında bir önceki yılın Ocak Nisan döneminde 1.38 milyar ABD doları net sermaye çıkışı gerçekleşmişken, bu yılın aynı döneminde.464 milyar ABD doları tutarında net sermaye girişi olması dikkat çeken bir gelişmedir. Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler... Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti.6.21 İşsizlik Oranı (Mart) %14.4 %13. 16.6.21 Tüketici Güven Endeksi (Mayıs) 8.8 86. 17.6.21 TCMB Faiz Kararı Borç Alma Faiz Oranı %6. %6. Gösterge Repo Faiz Oranı %7. %7. ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE
2 Sanayi Üretimi Nisan ayında yıllık bazda %17. arttı... Grafik 1 3 2 1 1 2 3 Oca.6 Ağu.6 Mar.7 Eki.7 May.8 Ara.8 Tem.9 Şub.1 Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) Nisan ayı sanayi üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %17. artarak Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar olarak %.7 olan beklentimizin üzerinde piyasa beklentisinin (%17.8) ise altında gerçekleşmiştir. Endeks Şubat ayına göre ise %2.3 oranında azalmıştır. Takvim etkisinden arındırılmış endeks 21 yılı Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre, %17.3 artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre %.8 artış göstermiştir. Takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış endeksteki yükseliş olumlu bir tablo çizmekle beraber, sanayi üretim endeksi henüz Nisan 28 düzeyinin üzerine çıkamamıştır. Bu durum çift haneli sanayi üretim artışının arkasında baz etkisinin, yani geçen yılın aynı dönemindeki üretim performansının düşük olmasının etkili olduğunu göstermektedir., 4, 3, 2, 1,, 1, 2, 3, 4,, 6, Grafik 2 Grafik 3 4 3 3, 2 1 2, 1, 1 2, 3 4 1, 2, Oca.6 Ağu.6 Aramalı İmalatı Mar.7 Eki.7 May.8 Ara.8 Tem.9 Şub.1 Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı 3, Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Sermaye Mali İmalati İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. Nisan ayında sanayi üretim endeksi mal grupları bazında incelendiğinde, sermaye malı ve dayanıklı tüketim malı gruplarındaki artışlar dikkat çekmektedir. Sermaye malı üretimi geçen yılın aynı ayına göre %2.7 oranında artış gösterirken, dayanıklı tüketim mallarında %2.4 oranında artış yaşanmıştır. Bu durum yatırım ve tüketim talebine ilişkin olumlu bir tablo çizerken, söz konusu yükselişlerde yine baz etkisinin önemli bir rol oynadığı söylenebilir. Nisan ayında sanayi üretim endeksindeki %17. düzeyindeki artışta imalat sanayii performansının etkili olduğu görülmektedir. Yıllık bazda pek çok sektörde çift haneli büyüme yaşandığı dikkat çekerken, imalat sanayii bir önceki yıla göre %18.6 artmıştır. Diğer yandan aylık bazda değerlendirildiğinde imalat sanayiindeki %2.2 lik düşüş sanayi üretiminin beklentilerin altında kalmasında etkili olmuştur. Aslında son açıklanan PMI gibi öncül verilerin aksine imalat sanayiindeki aylık bazdaki düşüşlerin, büyüme performansı üzerinde risk oluşturması nedeniyle önümüzdeki dönemde takip edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
3 Grafik 4 14 8 13 8 12 11 7 1 7 9 6 8 7 6 6 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Sanayi Üretim Endeksi Kapasite Kullanım Oranı (%) Mart ayında sert bir yükseliş yaşayan, sanayi üretim endeksinde Nisan ayında beklentimize paralel yükseliş hızının yavaşladığı görülmektedir. Nisan ayında sanayi üretim endeksindeki yükselişin hız kaybetmesi sonrasında önümüzdeki dönemde nasıl seyredeceği ise büyüme açısından önem arz etmektedir. Özellikle olumlu baz etkisinin Mayıs ayı itibariyle zayıflamasıyla sanayi üretim endeksindeki artışın güçlü kapasite kullanım oranı verilerine rağmen önümüzdeki aylarda yavaşlaması mümkün olabilir. Bu durum sanayi üretim endeksi ışığında yılın ilk çeyreği için çift haneli seviyelere işaret eden büyüme beklentimizin ikinci çeyrekte yeniden tek hanelere gerileyebileceğine işaret etmektedir. Grafik Tablo 1 6 PMI Imalat Endeksi Mayıs PMI Nisan PMI Tayvan 7.4 6.7 3.3 Almanya 8.4 61.6 3.2 Aylık Değişim Çin 3.9.7 1.8 4 4 3 Yunanistan 41.8 43.6 1.8 İspanya 1. 3.3 1.8 Euro Bölgesi.8 7.6 1.8 Brezilya 2.4 3.8 1.4 3 Fransa.8 6.6.8 Nisan Temmuz Ekim Ocak 6 Nisan 6 Temmuz 6 Ekim 6 Ocak 7 Nisan 7 Temmuz 7 Ekim 7 Ocak 8 Nisan 8 Temmuz 8 Ekim 8 Ocak 9 Nisan 9 Temmuz 9 Ekim 9 Ocak 1 ABD 9.7 6.4.7 Rusya 2 2.1.1 Türkiye 6. 6. Kaynak:Reuters Hindistan 9 7.2 1.8 Kapasite kullanım oranında yaşanan artış yanında Mayıs ayına ilişkin güçlü bir performans gösteren diğer bir gösterge ise PMI İmalat endeksi olmuştur. İmalat sanayii PMI endeksi 6 dan 6. e yükselerek serideki en yüksek değerini almıştır. Son 13 aydır seviyesinin üzerinde bulunan PMI endeksi, Türk imalat sanayiinde yaşanan koşullarda belirgin bir iyileşmeye işaret etmektedir. Bu durum Nisan ayında imalat sanayiinde izlenen aylık düşüşe rağmen Mayıs ayı için olumlu bir tablo çizmekle beraber PMI daki canlılığın da yavaşlamış olmasının sanayi üretim endeksi yönünden beklentilerimizin zayıflamasına destek olmaktadır. Diğer yandan Mayıs ayında dünyanın pek çok ülkesinde imalat aktivitesi genişlemeye devam ederken, çoğu ülkede ise genişleme hızının yavaşladığı görülmektedir. Yunanistan ve Macaristan gibi son dönemde Avrupa daki problemlerde baş rol oynayan ülkeler imalat sektöründe daralma yaşayan ülke konumunda yer alırken, Türkiye nin performansının bu ülkelere kıyasla, göreli olarak daha güçlü olduğu görülmektedir. Fakat Avrupa daki problemlerin etkisiyle son dönemde döviz kurlarında yaşanan yukarı yönlü hareketliliğin, girdi maliyetleri kanalıyla önümüzdeki aylarda imalat sanayii üretimini olumsuz etkilemesi mümkün olabilecekken, özellikle Mayıs ve Haziran aylarında Avrupa daki problemlerin daha da arttığı değerlendirildiğinde güçlü PMI endeksindeki performansın devam edip etmeyeceği konusundaki risklerin arttığı söylenebilir.
Tablo 2 4 Tahminlerimiz (%) 21 I.çey 21 II.çey 21 III.çey 21 IV.çey 21 Yıl sonu Kaynak: Vakıfbank GSYİH 12.2 6. 3.3 1.3.2 Tüm bu veriler ışığında bu ayın sonunda açıklanacak olan birinci çeyrek büyüme rakamları için beklentimiz çift haneli rakamlara işaret ederken, yılın ikinci çeyreğinde büyüme performansının tek hanelere gerilemesini bekliyoruz. Yılın birinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin güçlü baz etkisiyle %12.2 oranında yüksek bir büyüme hızı yakalayacağını düşünüyoruz. İkinci çeyrek için GSYİH büyüme oranı beklentimiz ise, şimdilik %6. seviyesindedir. Baz etkisiyle yılın tamamında %3. oranında bir büyüme yaşanacağı beklentimize paralel olarak, yıl sonu büyüme tahminimiz ise %.2 seviyesine işaret etmektedir. Büyüme beklentilerimiz ışığında Türkiye nin 29 yılında yaşanan resesyonun ardından 21 yılında trendin üzerinde bir büyüme perfomansına sahip olabileceği söylenebilir. Tablo 3 21 yılsonu Tahminlerimiz Makro ekonomik göstergelere ilişkin beklentilerimiz Büyüme (%).2 İşsizlik Oranı (%) 11.2 Enflasyon (%) 8. Cari Açık (milyar $) 28. O/N Faiz oranı (%) 8. Kaynak: Vakıfbank Büyüme tahminlerimizle birlikte diğer makro ekonomik verilere ilişkin beklentilerimiz Tablo 3 de görülmektedir. Büyüme verilerindeki toparlanma beklentimize paralel olarak 21 yıl sonu işsizlik oranı beklentimizi %11.2 oranına düşürüyoruz. Enflasyon rakamlarında, açıklanan Mayıs ayı verilerinin ardından artışların önümüzdeki dönemde daha sınırlı olabileceği ve son çeyrekte yıllık enflasyondaki yükselişin zayıflayabileceği beklentimiz çerçevesinde tüketici enflasyonunun %8. seviyesinde yılı sonlandıracağını düşünüyoruz. Cari işlemler açığının ise 21 yılında toplam 28 milyar dolar olarak gerçekleşmesini bekliyoruz fakat, Nisan ayı rakamları ile yılın ilk dört ayında 14.2 milyar dolara ulaşan cari işlemler açığı için yılsonu beklentimiz olan 28 milyar dolar üzerinde yukarı yönlü baskıların arttığı söylenebilir. Özellikle, son dönemde Euro Bölgesi nde yaşanan problemlerle birlikte yurtdışı talebe ilişkin risklerin artması, döviz kurlarındaki dalgalanmalarla girdi maliyetlerinin artması gibi senaryolar yıl sonu cari işlemler açığına ilişkin beklentilerimiz üzerinde tehdit oluşturmaktadır. Şimdilik cari işlemler açığı yıl sonu tahminimiz olan 28 milyar dolarda değişikliğe gitmiyoruz fakat, yukarı yönlü risklerin arttığını ve takip edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Açıklanan son verilerle TCMB nin ilk faiz arttırımına Ekim ayında başlamasını bekliyoruz yıl sonunda ise faizlerin %8. seviyelerine yükseltilmesi mümkün olabilir.
TÜRKİYE AKTİVİTE GÖSTERGELERİ Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek) Reel GSYİH (Yıllık % Değişim), 1 6. 1,,, 4, 2.3, 1, 1, 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 2 1999Q1 1999Q3 2Q1 2Q3 21Q1 21Q3 22Q1 22Q3 23Q1 23Q3 24Q1 24Q3 2Q1 2Q3 26Q1 26Q3 27Q1 27Q3 28Q1 28Q3 29Q1 29Q3 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (%) Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (%) Sektörel Büyüme Hızları (%) Sektörler Sektör 29 29 29 29 29 Payları I. II. III. IV. Yılsonu (%) Çey Çey Çeyrek Çeyrek Tarım 9.7.8 6. 3.6 1. 3.3 Sanayi 23.2 22.3 11.7 4. 12.8 7.2 İnşaat.2 18.6 21.1 18.3 6.6 16.3 Ticaret 12.2 26.2.2 7.2 1.3 1.4 Ulaş. ve Haber. 14.4 16.3 1.3. 3.6 7.1 Mali Kur. 12.1 1.8 7. 7.8 8.1 8. Konut Sah..2 4. 4.8 3.8 3.4 4.1 Eğitim 2.1.7 1.3 3.3 3.1 2. Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.3.8 2.9 4. 4.9 3.2 Vergi Süb. 8.1 21.9 7.8 8.1 6.3 8.2 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 4.7, 1,,,, 1,, 2, 2, 3, Sektörel Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III 29 IV 29 Yıllık Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma
6 Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Oranları (%) Harcama Bileşenleri Sektör Payları (%) 29 I. Çey 29 II. Çey 29 III. Çey 29 IV. Çey 29 Yıl sonu Yer. Hanehalkı Tük. Har. 7.6 1.1 1.8 1.9 4.7 2.3 Dev. Nihai Tük. Har. 11.4.1..2 17.9 7.8 Gay. Safi Ser. Oluş. 19.9 27.6 24.4 18. 4.7 19.2 Kamu Sektörü 3.8 11.8.2.7 8.6 2.2 Özel Sektör 16.1 32.2 28.7 21. 3. 22.3 Mal ve Hiz. İhracatı 2.3 11.3 11..4 6.4.4 Mal ve Hiz. İthalatı 2.3 3.9 2.6 11.7 1. 14.4 3, 2, 1,, 1, 2, 3, 4, Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 29 I 29 II 29 III 29 IV 29 GSYİH 14. 7.7 2.9 6. 4.7 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Sanayi Üretim Endeksi İmalat Sanayi Üretim Endeksi 3 2 1 1 2 3, 4, 3, 2, 1,, 1, 2, 3, 4,, 6, 3, 2, 1,, 1, 2, 3, Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim) Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.) İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ.
7 Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi 4 3 2 1 1 2 3 4 Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%) Nisan Ayı 29 21 Petrol Ürünleri 33.2 18.7 Tekstil 19.2 22. Gıda 6.1 1. Kimyasal Madde 1.6 9.8 Ana Metal Sanayi 24.3 8.8 Aramalı İmalatı Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı Sermaye Mali İmalati Metalik Olm. Diğ. Mineral 19.4 18.3 Taşıt Araçları.3 3.1 Makine Teçhizat 34.6 3.6 Giyim 9..8 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi 19, 18, 17, 16,, 14, 13, 12, 11, 1, 18, 17, 16,, 14, 13, 12, 11, 1, Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi 7 6 4 3 2 1 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Oca.1 Ağu.1 Mar.2 Eki.2 May.3 Ara.3 Tem.4 Şub. Eyl. Nis.6 Kas.6 Haz.7 Oca.8 Ağu.8 Mar.9 Eki.9 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü) Aylık Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak:OSD,Vakıfbank Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
8 Kapasite Kullanım Oranı 8 8 7 7 6 6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Kapasite Kullanım Oranı (%) Oca.1 May.1 9 8 7 6 4 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları Yatırım Malları Oca.1 Nis.1 Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı Verilen İnşaat Ruhsatları 3.9, 3.4, 2.9, 2.4, 1.9, 1.4, 9, 4,, 4., 3., 3., 2., 2.,., 1.,.,, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 23 I 23 III 24 I 24 III 2 I 2 III 26 I 26 III 27 I 27 III 28 I 28 III 29 I 29 III Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1 m2) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik 12, 12, 1, 11,, 1, 9, 9, 8, 8, 2 I II III IV 26 I II III IV 27 I II III IV 28 I II III IV 29 I II III IV Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi
9 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu ÜFE 14 2 12 1 8 6 4 2 9,1,46 2 1 9.21 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 TÜFE (yıllık % değ.) Çekirdek I Endeksi ÜFE (yıllık %değ.) TÜFE Harcama Grupları Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık % değ.) Aylık Gıda ve alkolsüz Giyim ve ayakkabı Lokanta ve oteller Konut Ulaştırma Eğlence ve kültür Haberleşme, Vakıfbank Yıllık 3 3 2 2 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Mar.1 May.1 Gıda Enerji Tüfe ÜFE Alt Sektörler Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi 2 2 1 1 23 21 19 17 13 11 9 7 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Oca.6 Haz.6 Kas.6 Nis.7 Eyl.7 Şub.8 Tem.8 Ara.8 May.9 Eki.9 Mar.1 Tarım Sanayi İmalat Sanayi Kaynak:Bloomberg UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi
1 İTO Enflasyon Göstergeleri Türk İş Mutfak Enflasyonu 9 8 7 6 4 3 2 1 1 Oca. Eyl. May.1 Oca.2 Eyl.2 May.3 Oca.4 Eyl.4 May. Oca.6 Eyl.6 May.7 Oca.8 Eyl.8 May.9 Oca.1 İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi 8 6 4 2 2 4 26M1 26M4 26M7 26M1 27M1 27M4 27M7 27M1 28M1 28M4 28M7 28M1 29M1 29M4 29M7 29M1 21M1 21M4 Kaynak:Türk İş Türk İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.) Enflasyon Beklentileri Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti 1 1 9 9 8 7 6 4 Nis.6 Ağu.6 Ara.6 Nis.7 Ağu.7 Ara.7 Nis.8 Ağu.8 Ara.8 Nis.9 Ağu.9 Ara.9 Nis.1 12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 8 7 6 4 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
11 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücü Durumu 17 16 14 13 12 11 1 9 8 2M1 2M 2M9 26M1 26M 26M9 27M1 27M 27M9 28M1 28M 28M9 29M1 29M 29M9 21M1 Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı 26. 2. 24. 23. 22. 21. 2. 19. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 İşsizlik Oranı İşgücü Arzı İstihdam Edilenler, Vakıfbank İşgücüne Katılım Oranı Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı,, 4, 4, 3, 3, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 3 2 2 1 Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 3 2 1 49 48 47 46 4 İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İşkur İstatistikleri Sanayi İstihdam Endeksi (2=1) 2. 18. 16. 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2. Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 11 1 9 9 8 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı İş Arayanların Sayısı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Sanayi İstihdam Endeksi
12 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri. 4. 4. 3. 3. 2. 2. 1. 1. 1, 113, 111, 19, 17,, 13, 11, 99, 97, 9, Oca.8 Mar.8 May.8 Tem.8 Eyl.8 Kas.8 Oca.9 Mar.9 May.9 Tem.9 Eyl.9 Kas.9 Oca.1 Kurulan Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Reel Brüt Ücret Maaş Endeksleri
13 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 2 2 1 İthalat İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 1 2 3 4 6 7 8 9 Dış Ticaret Dengesi Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İthalat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y) 14 12 1 8 6 4 2 2 4 6 İhracat Oca.3 Haz.3 Kas.3 Nis.4 Eyl.4 Şub. Tem. Ara. May.6 Eki.6 Mar.7 Ağu.7 Oca.8 Haz.8 Kas.8 Nis.9 Eyl.9 Şub.1 Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6 4 14 24 34 44 4 Oca.3 Ağu.3 Mar.4 Eki.4 May. Ara. Tem.6 Şub.7 Eyl.7 Nis.8 Kas.8 Haz.9 Oca.1 Cari İşlemler Dengesi (Yıllık milyon dolar) 3 2 1 1 2 3 4 6 Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar sağ eksen) 4 3 2 1 1 2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Doğrudan Yatırımlar (12 aylık milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık milyon dolar)
14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları 1 11 1 9 9 8 8 7 7 6 13 12 11 1 9 8 7 6 4 2 1 1 Ara.3 Haz.4 Ara.4 Haz. Ara. Haz.6 Ara.6 Haz.7 Ara.7 Haz.8 Ara.8 Haz.9 Ara.9 Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 1999Q1 1999Q4 2Q3 21Q2 22Q1 22Q4 23Q3 24Q2 2Q1 2Q4 26Q3 27Q2 28Q1 28Q4 29Q3 Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim) CNBC e Güven Endeksleri Krediler 2,, 1,,, 8 7 6 4 3 2 1 17 13 1 9 7 3 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Oca.2 Eki.2 Tem.3 Nis.4 Oca. Eki. Tem.6 Nis.7 Oca.8 Eki.8 Tem.9 Nis.1 Oca.4 Haz.4 Kas.4 Nis. Eyl. Şub.6 Tem.6 Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 CNBC e Tüketici Güven Endeksi Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı CNBC e Tüketim Endeksi Kaynak:BDDK Bireysel ve Ticari Krediler Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim) Kaynak:BDDK
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları, 1, 2, 3, 4,, 29, 27, 2, 23, 21, 19, 17,, 6, Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Bütçe Dengesi (12 Aylık milyar TL) Mar.1 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Bütçe Gelirleri (12 aylık milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık milyar TL) Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge 4 8 3 2 48 38 28 18 2 3 8 Oca.7 Nis.7 Tem.7 Eki.7 Oca.8 Nis.8 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) 2 Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 48, 36, 12, 46, 44, 42, 4, 38, 36, 34, 32, 3, 34, 32, 3, 28, 26, 24, 22, 2, 11, 1, 9, 8, 7, 6, Oca. May. Eyl. Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 Oca. Haz. Kas. Nis.6 Eyl.6 Şub.7 Tem.7 Ara.7 May.8 Eki.8 Mar.9 Ağu.9 Ara.6 Mar.7 Haz.7 Oca.1 Eyl.7 Ara.7 Mar.8 Haz.8 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1,Vakıfbank Vergi Gelirleri (Reel yıllık %) Faiz Dışı Denge (12 aylık milyar TL) Toplam Borç Stoku (milyar TL) İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL sağ eksen) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16 Türkiye nin Net Dış Borç Stoku Türkiye nin Dış Borç Stoku Profili 4 4 3 3 2 2 1 21 22 23 24 2 26 27 28 29 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 3 2 2 1 22 23 24 2 26 27 28 29 TCMB (milyar TL sol eksen) Kamu Sektörü (milyar TL) Özel Sektör (milyar TL) 2,, 1,,, Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz 3 3 2 2 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 29 24 19 14 9 4 1 Ocak 24 Mayıs 4 Eylül 4 Ocak Mayıs Eylül Ocak 6 Mayıs 6 Ağustos 6 Aralık 6 Nisan 7 Ağustos 7 Aralık 7 Nisan 8 Ağustos 8 Aralık 8 Nisan 9 Ağustos 9 Aralık 9 Reel Faiz Nominal Faiz Para Arzı 6 4 4 3 3 2 2 1 11 1 9 8 7 6 Oca.6 May.6 Eyl.6 Oca.7 May.7 Eyl.7 Oca.8 May.8 Eyl.8 Oca.9 May.9 Eyl.9 Oca.1 Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%),Vakıfbank M2 (milyar TL) M3 (milyar TL) M1 (milyar TL sağ eksen)
17 Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y/y) (Çeyreklik) (%) Enflasyon (y/y) (Aylık) (%) Cari Denge/GSYİH (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2. 2.2 2.9.2 63.3 Euro Bölgesi.6 1..6 1. 18. Almanya 1.6 1.2 4.8 1 91 Fransa 1.2 1.6 1. 1. 38. İtalya. 1. 3.4 1..4 Macaristan.1.1.4.2 28.7 Portekiz 1.8.7 1.1 1. 38.3 İngiltere.2 3.7 1.3. 18. Japonya 4.6 1.2 2.8.1 4.7 Çin 11.9 3.1 7.8.31 16.6 Rusya 2.9 6. 3.2 8. Hindistan 8.6 13.33 2.41 3.7 Brezilya 8.9.22 1.6 9. 116. G.Afrika 1.6 4.8 3.2 6.. Türkiye 6. 9.1 2.3 6. 84.74 Beklentiler 21 IMF Beklentisi Reel Büyüme (y/y) Enflasyon (y/y) Cari Denge /GSYH İşsizlik Oranı Borç St./GSYH (Nisan 21) Gelişmiş Ülkeler 2.32 1.49.44 8.39 Gelişmekte Olan Ülkeler 6.34 6.19 2.7 Tüm dünya 4.21 3.67 ABD 3.1 2.13 3.29 9.41 92.6 Euro Bölgesi.96 1.13.3 1.2 Almanya 1.21.91.4 8.62 76.7 Fransa 1.2 1.2 1.92 9.98 84.24 İtalya.84 1.4 2.79 8.7 118.63 Macaristan.16 4.28.42 Portekiz.29.84 8.97 11. İngiltere 1.33 2.72 1.66 8.2 78.19 Japonya 1.89 1.4 2.84.7 227.77 Çin 1.4 3.12 6.23 Rusya 4. 7..14 Hindistan 8.77 13.16 2.17 Brezilya.49.1 2.91 G.Afrika 2.9.78 4.9 TÜRKİYE.2 9.73 3.98
18 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 28 29 En Son Yayımlanan 21 BEKLENTİ Reel Ekonomi GSYİH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 9 144 93 974 21 821 (29 4. Çeyrek) GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, %).7 4.7 6. (29 4. Çeyrek).2% Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Değ. Oranı (%) 17.8 9. 17. (Nisan 21) 7. 7% Kapasite Kullanım Oranı (%) 64.7 67.6 73.4 (Mayıs 21) 7. İşsizlik Oranı (%) 13.6 13. 14.4 (Şubat 21) 13.2% Fiyat Gelişmeleri TÜFE (Yıllık % Değişim) 1.6 6.2 9.1 (Mayıs 21) 8.1% ÜFE (Yıllık % Değişim) 8.11.93 9.21 (Mayıs 21) 9.3% Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 83,38 17,1 18,89 (28..21) M2 434,2 494,24,18 (28..21) M3 48,383 2,674 42,78 (28..21) Emisyon 3,468 34,289 42,221 (4.6.21) TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 7,7 7,689 71,78 (4.6.21) Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma). 6. 6. (21..21) %8. TRILIBOR O/N. 6. 6. (21..21) Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 41,947 13,84 4.361 (Nisan 21) 28, İthalat 193,821 134,41 14.922 (Nisan21) İhracat 14,799 19,672 9.466 (Nisan 21) Dış Ticaret Açığı 3,22 24,729.46 (Nisan 21) 7, Kamu Ekonomisi (Milyon TL) Bütçe Gelirleri 28.898 2,6 2.718 (Nisan 21) Bütçe Giderleri 22.967 267,27 2.173 (Nisan 21) Bütçe Dengesi 17.69 2,2-4.4 (Nisan 21),34 Faiz Dışı Denge 33.92 986 2.97 (Nisan 21) 6,716 Borç Stoku Göstergeleri Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Milyar TL) 274.8 33. 343.2 (Nisan 21) Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Milyar TL). 111.4 113.7 (Nisan 21) Kamu Net Borç Stoku 271.6 32.9 (29 3. Çeyrek)
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr 312 4 7 87 Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr 312 4 84 89 Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkars@vakifbank.com.tr 312 4 84 88 Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr 312 4 84 93 Seda Meyveci Araştırmacı seda.meyveci@vakifbank.com.tr 312 4 84 8 Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr 312 4 84 87 Naime Doğan Araştırmacı naime.dogan@vakifbank.com.tr 312 4 84 86 Fatma Özlem Kanbur Araştırmacı fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr 312 4 84 82 Elif Artman Araştırmacı elif.artman@vakifbank.com.tr 312 4 84 9 Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr 312 4 84 83 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar