MEDYA OKURYAZARLIĞI DERSİNDE UYGULANABİLECEK YÖNTEM VE TEKNİKLER

MEDYA OKURYAZARLIĞI DERSİNDE UYGULANABİLECEK YÖNTEM VE TEKNİKLER Adnan ALTUN ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ BOLU

ÖNCELİKLE MOY - Yöntem ve Teknikler 2

ÖĞRETİM YAKLAŞIMLARI Alan incelendiğinde şu öğretim yaklaşımları dikkat çekmektedir (Hobbs, 1994; Masterman, 2001; Wilson ve Duncan, 2009) Korumacı/Yetkilendirici Araç Temelli Yaklaşım Medya hakkında Medya aracılığıyla Tematik Yaklaşım Bağımsız Yaklaşım (Medya Çalışmaları) İlişkilendirme Yaklaşımı Beceri Temelli Disiplinlerarası MOY - Yöntem ve Teknikler 3

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MOY - Yöntem ve Teknikler 4

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİ MOY - Yöntem ve Teknikler 5

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİ MOY - Yöntem ve Teknikler 6

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİ MOY - Yöntem ve Teknikler 7

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİ MOY - Yöntem ve Teknikler 8

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİ MOY - Yöntem ve Teknikler 9

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİ MOY - Yöntem ve Teknikler 10

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİ MOY - Yöntem ve Teknikler 11

HANGİ YÖNTEM VE TEKNİKLER? MEDYA OKURYAZARLIĞI BECERİLERİ MOY - Yöntem ve Teknikler 12

MOY - Yöntem ve Teknikler 13

FARKINDALIK MOY - Yöntem ve Teknikler 14

FARKINDALIK 1. ÖRNEK ANAHTAR SORULAR Heidi nin ayakları neden çıplak? (Verdingkinder) MOY - Yöntem ve Teknikler 15

FARKINDALIK 2. ÖRNEK ANAHTAR SORULAR Facebook nasıl dünyanın en büyük şirketlerinden biri olabildi? MOY - Yöntem ve Teknikler 16

FARKINDALIK ÖRNEK Kritik Bilgiler Yalan haberlere rağmen medya kuruluşları nasıl çalışmaya devam edebiliyor? MOY - Yöntem ve Teknikler 17

FARKINDALIK Anekdotlar (Medya Tarihi) ÖRNEK MOY - Yöntem ve Teknikler 18

FARKINDALIK SİZDEN ÖRNEKLER larını arttırmak için başka neler yapabiliriz? MOY - Yöntem ve Teknikler 19

ERİŞİM Farklı Medya Araçları Dijital Bölünmüşlük Süresini Planlama MOY - Yöntem ve Teknikler 20

BİLGİ OKURYAZARLIĞI Bilgi Okuryazarlığı MOY - Yöntem ve Teknikler 21

BİLGİ OKURYAZARLIĞI Bilgi Okuryazarlığı 1 Bağlam 2 3 4 5 6 7 Kaynak Gerçek ve Görüş Kalıp yargı Önyargı Propaganda Mantık Hataları Bakış Açısı Temsil, ideoloji MOY - Yöntem ve Teknikler 22

BİLGİ OKURYAZARLIĞI BAĞLAM Yazar Bağlamı Okur Bağlamı Konu Bağlamı Yer Bağlamı Zaman Bağlamı Süreç Bağlamı Amaç Bağlamı KİM? KİME? NE? NEREDE? NE ZAMAN? NASIL? NEDEN? MOY - Yöntem ve Teknikler 23

BİLGİ OKURYAZARLIĞI KAYNAK I. ve II. Elden Kaynak Kullanımı MOY - Yöntem ve Teknikler 24

BİLGİ OKURYAZARLIĞI KAYNAK I. ve II. Elden Kaynak Kullanımı Kaynak Sorgulama MOY - Yöntem ve Teknikler 25

BİLGİ OKURYAZARLIĞI KAYNAK I. ve II. Elden Kaynak Kullanımı Kaynak Sorgulama MOY - Yöntem ve Teknikler 26

BİLGİ OKURYAZARLIĞI KAYNAK I. ve II. Elden Kaynak Kullanımı Kaynak Sorgulama MOY - Yöntem ve Teknikler 27

BİLGİ OKURYAZARLIĞI KAYNAK I. ve II. Elden Kaynak Kullanımı Kaynak Sorgulama MOY - Yöntem ve Teknikler 28

BİLGİ OKURYAZARLIĞI KAYNAK I. ve II. Elden Kaynak Kullanımı Kaynak Sorgulama Bulanık İfadeler MOY - Yöntem ve Teknikler 30

BİLGİ OKURYAZARLIĞI GERÇEK-GÖRÜŞ MOY - Yöntem ve Teknikler 31

BİLGİ OKURYAZARLIĞI GERÇEK-GÖRÜŞ BASKIN KÜLTÜR Kara Athena Karanlık Ortaçağ İKİLEMSEL MERAK MOY - Yöntem ve Teknikler 32

BİLGİ OKURYAZARLIĞI GERÇEK-GÖRÜŞ BASKIN KÜLTÜR Kara Athena Karanlık Ortaçağ SİZDEN ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 33

BİLGİ OKURYAZARLIĞI KALIPYARGI MOY - Yöntem ve Teknikler 34

BİLGİ OKURYAZARLIĞI KALIPYARGI SİZDEN ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 35

BİLGİ OKURYAZARLIĞI Atlama - Seçme ÖNYARGI Mağlubiyetler / Muhalifler MOY - Yöntem ve Teknikler 36

BİLGİ OKURYAZARLIĞI ÖNYARGI Yerleştirme MOY - Yöntem ve Teknikler 37

BİLGİ OKURYAZARLIĞI Dilin Kullanımı ÖNYARGI MOY - Yöntem ve Teknikler 38

BİLGİ OKURYAZARLIĞI ÖNYARGI Fotoğrafların Kullanımı MOY - Yöntem ve Teknikler 39

BİLGİ OKURYAZARLIĞI ÖNYARGI Fotoğrafların Kullanımı MOY - Yöntem ve Teknikler 40

BİLGİ OKURYAZARLIĞI ÖNYARGI Kaynakların kullanımı MOY - Yöntem ve Teknikler 41

BİLGİ OKURYAZARLIĞI ÖNYARGI Tekrarlamalar MOY - Yöntem ve Teknikler 42

BİLGİ OKURYAZARLIĞI ÖNYARGI Önyargı çeşitleri mesaj türüne göre değişmektedir. Örneğin ele aldığınız mesaj bir film ise burada ; kelimelerin seçimi, aktörlerin seçimi, geliştirilen karakterler, renk ve ışığın kullanımı, müziğin kullanımı, kamera açısının ve çekiminin seçimi, sahne seçimi ve düzeni gibi unsurlar da önyargının birer göstergesi olabilir. MOY - Yöntem ve Teknikler 43

KAPALI GİŞE BİR AŞK FİLMİ İÇİN MOY - Yöntem ve Teknikler 44

BİLGİ OKURYAZARLIĞI PROPAGANDA (İkna Teknikleri) Belagatli Sorular Tekniği MOY - Yöntem ve Teknikler 45

BİLGİ OKURYAZARLIĞI PROPAGANDA (İkna Teknikleri) Korku Tekniği MOY - Yöntem ve Teknikler 46

BİLGİ OKURYAZARLIĞI PROPAGANDA (İkna Teknikleri) Sürüye Uyma Tekniği MOY - Yöntem ve Teknikler 47

BİLGİ OKURYAZARLIĞI PROPAGANDA (İkna Teknikleri) Güzel İnsanlar Tekniği MOY - Yöntem ve Teknikler 48

BİLGİ OKURYAZARLIĞI PROPAGANDA (İkna Teknikleri) ÖĞRETMEN OLARAK SİZ NEYİN PROPAGANDASINI YAPMAK İSTERSİNİZ? MOY - Yöntem ve Teknikler 49

BİLGİ OKURYAZARLIĞI MANTIK HATALARI MOY - Yöntem ve Teknikler 50

BİLGİ OKURYAZARLIĞI MANTIK HATALARI Genelleştirme safsatası Bir bilen safsatası Adam karalama safsatası MOY - Yöntem ve Teknikler 51

BİLGİ OKURYAZARLIĞI MANTIK HATALARI Devede Kulak Safsatası Sigara içilmesi, Ankara da hava kirliliğine etki edecek değil ya.. Dolduruşa Getirme Safsatası Hasan ünlü bir avukat olmuş, öyle mi? Ayol, o iki lâfı bir araya getiremezdi. Ya Siyah ya Beyaz Safsatası Ülkeni ya sev ya da terket. İspatlama Mecburiyeti Safsatası UFO ların olamayacakları ispat edilemediğine göre, UFO lar mevcuttur. Felaket Tellallığı Safsatası Programına radikal İslamcı birini davet edersen, önce radikal İslamcı sempatizanı, sonra radikal İslamcı olursun. MOY - Yöntem ve Teknikler 52

BİLGİ OKURYAZARLIĞI MANTIK HATALARI İmalı Soru Safsatası Karını dövmekten hala vazgeçmedin mi? (Ne zaman dövdüm ki?!!!) Sınırlı Seçenek Safsatası Eğer Demirel i yeniden Cumhurbaşkanlığa seçmezsek istikrar bozulur. Yanlış Sebep Safsatası Televizyon seyretmek şiddete neden olmaktadır. Çünkü televizyonun evlere girmesinden sonra toplumdaki şiddet oranı artmıştır. Yanlış Yön Safsatası Erozyon olduğu için ağaç dikmiyorlar. Yanlış Benzetme Safsatası Yunanlılarla benzer yemekleri yiyoruz, benzer müzikten hoşlanıyoruz. Neden biz de onlar gibi Noel kutlaması yapmayalım? MOY - Yöntem ve Teknikler 53

BİLGİ OKURYAZARLIĞI TEMSİL MOY - Yöntem ve Teknikler 54

BİLGİ OKURYAZARLIĞI İDEOLOJİ Sembolik İnşa Stratejileri MOY - Yöntem ve Teknikler 56

BİLGİ OKURYAZARLIĞI ÖRNEK METİN ANALİZİ Burnumuzdaki Halka MOY - Yöntem ve Teknikler 57

MOY - Yöntem ve Teknikler 58

KANITA DAYALI SORGULAMA SÜREÇ Arkaplan Bilgisi Çevirme Sorgulama MOY - Yöntem ve Teknikler 59

DİĞER ANALİZ TEKNİKLERİ İçerik i Söylem i Metinlerarası 5N1K MOY - Yöntem ve Teknikler 60

DEĞERLENDİRME: Yöntem ve Teknikler Bakış Açısı Çoklu Okuma (Çokperspektiflilik) Çift Düşün Yansıtıcı Sorgulama Münazara MOY - Yöntem ve Teknikler 61

DEĞERLENDİRME: Yöntem ve Teknikler Bakış Açısı MOY - Yöntem ve Teknikler 62

DEĞERLENDİRME: Yöntem ve Teknikler Bakış Açısı Kibar, nazik bir yazı yazabilir misiniz? MOY - Yöntem ve Teknikler 63

DEĞERLENDİRME: Yöntem ve Teknikler Bakış Açısı MOY - Yöntem ve Teknikler 64

MOY - Yöntem ve Teknikler 65

GOTHAM MOY - Yöntem ve Teknikler 66

Bazı fontlar sizin çalışkan (inek gibi) olduğunuzu gösterir. Courier gibi. BAZILARI İSE SİZİN CİDDİYETSİZ OLDUĞUNUZU HİSSETTİRİR. COMİC SANS GİBİ. Bazı fontlar ise sizin dostça bir tavır içinde olduğunuzu ima eder. Curlz gibi. Bazıları da soğuk biri olduğunuz izlenimini uyandırır. Haettenschweiler gibi. Bazıları duygusal biri olduğunuzu ele verir. Mistral gibi. MOY - Yöntem ve Teknikler 67

DEĞERLENDİRME: Yöntem ve Teknikler Çoklu Okuma (Çokperspektiflilik) MOY - Yöntem ve Teknikler 68

DEĞERLENDİRME: Yöntem ve Teknikler Çoklu Okuma (Çokperspektiflilik) MOY - Yöntem ve Teknikler 69

DEĞERLENDİRME: Yöntem ve Teknikler Çift Düşün İki Yönlü Okuma 1 2 Kendini Medyayı MOY - Yöntem ve Teknikler 70

ÇİFT DÜŞÜN! MEDYA METNİ BEN/SİZ 1 Bağlam 1 Bağlam 2 Kaynak 2 Kaynak 3 Gerçek ve Görüş 3 Gerçek ve Görüş 4 Kalıp yargı 4 Kalıp yargı 5 Önyargı 5 Önyargı 6 Propaganda 6 Propaganda 7 Mantık Hataları 7 Mantık Hataları BAKIŞ AÇISI BAKIŞ AÇISI MOY - Yöntem ve Teknikler 71

ÇİFT DÜŞÜN! MEDYA METNİ BEN/SİZ 1 Bağlam 1 Bağlam 2 Kaynak 2 Kaynak 3 Gerçek ve Görüş 3 Gerçek ve Görüş 4 Kalıp yargı 4 Kalıp yargı 5 Önyargı 5 Önyargı 6 Propaganda 6 Propaganda 7 Mantık Hataları 7 Mantık Hataları BAKIŞ AÇISI BAKIŞ AÇISI KENDİNİZİ TANIYOR MUSUNUZ? MOY - Yöntem ve Teknikler 72

YANSITICI DÜŞÜNME Yansıtıcı Sorgulama Yerel Ulusal Evrensel MOY - Yöntem ve Teknikler 73

YANSITICI DÜŞÜNME Yansıtıcı Sorgulama Vereceğiniz eğitimle öğrencinizin (medya ile olan) hangi sorununu çözmek isterdiniz? MOY - Yöntem ve Teknikler 74

MÜNAZARA (Yansıtıcı düşündüğümde ) Münazara MOY - Yöntem ve Teknikler 75

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler ÖNCELİKLE İfade Özgürlüğü Özel Hayatın Gizliliği Telif Hakkı Etik olma Sorumlu Davranma MOY - Yöntem ve Teknikler 76

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i İletiler: Yazı, Ses, Görüntü, Dijital Araçlar: Gazete, Radyo, TV, İnternet Amaçlar: Bilgilendirme, Eğlendirme, İkna etme Çalışanlar: Muhabir, Editör, Sunucu, Yönetmen, Oyuncu, web tasarımcısı MOY - Yöntem ve Teknikler 77

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 78

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 79

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER Röportaj MOY - Yöntem ve Teknikler 80

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER Simülasyon/Benzetim MOY - Yöntem ve Teknikler 81

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER Drama/Canlandırma MOY - Yöntem ve Teknikler 82

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER Projeye Dayalı Öğrenme MOY - Yöntem ve Teknikler 83

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER Mizahın Kullanımı MOY - Yöntem ve Teknikler 84

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER Edebiyatın Kullanımı MOY - Yöntem ve Teknikler 85

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER Sanatın Kullanımı MOY - Yöntem ve Teknikler 86

ÜRETİM: Yöntem ve Teknikler Medya i: ÖRNEKLER SİZDEN ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 87

PAYLAŞIM: Yöntem ve Teknikler : ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 88

PAYLAŞIM: Yöntem ve Teknikler : ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 89

MOY - Yöntem ve Teknikler 90

PAYLAŞIM: Yöntem ve Teknikler : ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 91

MOY - Yöntem ve Teknikler 92

PAYLAŞIM: Yöntem ve Teknikler : ÖRNEKLER SİZDEN ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 93

AKTİVİZM: Yöntem ve Teknikler Aktivizm: ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 94

MOY - Yöntem ve Teknikler 95

AKTİVİZM: Yöntem ve Teknikler Aktivizm: ÖRNEKLER SİZDEN ÖRNEKLER MOY - Yöntem ve Teknikler 96

TEŞEKKÜRLER