Kan ve Kan Ürünü Transfüzyon Formu



Benzer belgeler
5.) Aşağıdakilerden hangisi, kan transfüzyonunda kullanılan kan ürünlerinden DEĞİLDİR?

Kan Transfüzyonu. Emre Çamcı. Anesteziyoloji AD

KAN TRANSFÜZYON TEDAVİSİ. Dr. Emre ÇAMCI

KANIN GÖREVLERİ NELERDİR?

KAN VE KAN ÜRÜNLERİNİN KANITA DAYALI KULLANIMI

[İDİL YENİCESU] BEYANI

HEMODİYALİZDE SIK KARŞILAŞILAN KOMPLİKASYONLAR ve YÖNETİMİ. Dr. Lale Sever

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TEDAVİ HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. SAYI: B100THG100004/5190 KONU:Tam Kan kullanımı *

Transfüzyon Tekniği. Doç. Dr.Tuğhan UTKU İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı Yoğun Bakım Bilim Dalı

TRANSFÜZYON UYGULAMALARININ TEMEL KURALLARI VE GERİ BİLDİRİM

KAN VE KAN ÜRÜNLERİNİN UYGULANMASI TALİMATI

EĞİTİM SONRASI BAŞARI ÖLÇME FORMU

İMMÜNOLOJİK TRANSFÜZYON REAKSİYONLARI: DİĞERLERİ. Prof.Dr. Levent Ündar Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi

TRANSFÜZYON REAKSİYONLARINI ÖNLEYEBİLİRMİYİZ?

TAZE TAM KAN VE KAN BİLEŞENLERİNİN ÖZELLİKLERİ, SAKLANMA VE NAKİL KOŞULLARI. Dr. Ajda Turhan EÜ Hastanesi Kan Merkezi

UFUK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ RIDVAN EGE HASTANESİ KAN ve KAN ÜRÜNLERİ TRANSFÜZYONU UYGULAMA REHBERİ DOÇ.DR. MELTEM AYLI KAN MERKEZİ SORUMLUSU

KAN ve KAN ÜRÜNLERİNİN TRANSFÜZYON GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASI. Uzm.Dr. Esra Polat Adana Devlet Hastanesi Kan Merkezi

Transfüzyon Reaksiyonları

Kan Kaybı Sonrası Volüm Replasmanı

EDİNSEL KANAMA BOZUKLUKLARI VE KALITSAL TROMBOFİLİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU I. BÖLÜM TROMBOTİK TROMBOSİTOPENİK PURPURA TANI VE TEDAVİ KILAVUZU...

HEMOSTAZİS S VE DOÇ.. DR. MEHMET FERAHMAN GENEL CERRAHİ AD.

Talasemide Transfüzyon. Dr. Alphan Küpesiz Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Çocuk Hematoloji BD

KVC YOĞUN BAKIMDA HİPOTANSİF VE KANAMALI HASTAYA YAKLAŞIM HEM. ASLI AKBULUT KVC YOĞUN BAKIM

Anestezide Sıvı Tedavisi, Hesaplamalar ve Temel İlkeler

ÖZEL KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ TRANSFÜZYON REAKSİYONLARININ KAYIT ALTINA ALINMASI TALİMATI

HEMATOPOİETİK KÖK HÜCRE NAKLİNDE KAN ÜRÜNLERİ KULLANIMI DOÇ.DR.BETÜL TAVİL HÜTF PEDİATRİK HEMATOLOJİ/KİT ÜNİTESİ

Şok hastasına yaklaşım, kan ve sıvı resüsitasyonu. Dr. Murat ORAK Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonu

EĞİTİM ÖNCESİ BAŞARI ÖLÇME FORMU

Kök Hücre Nakli Hastalarında TRANSFÜZYON

II. BÖLÜM HEMOFİLİDE KANAMA TEDAVİSİ

Revizyon Açıklaması - Revize edildi - 2.2, 2.3, 2.5, 2.8, 2.9/1, 2.9/2, KAPSAM: Acil Servis, Klinikler, Yoğun Bakımlar, Kan Bankası

KAN TRANSFÜZYONU PROSEDÜRÜ

SEPSİSTE YENİ TANIMLAMALAR NE DEĞİŞTİ? Doç. Dr. Murat Hakan Terekeci

Hazırlayan: Uzm. Hem. Gülşah YAPICI Konuşmacı: Hem. Nilgün SANCAR

Doç. Dr. Ömer Erdeve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hastanesi Neonatoloji BD

Yüksekte Çalışması İçin Onay Verilecek Çalışanın İç Hastalıkları Açısından Değerlendirilmesi. Dr.Emel Bayrak İç Hastalıkları Uzmanı

SEPSİS OLGULARI. Prof Dr Sait Karakurt Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı

27/04/16. Sunu Planı YANIKLI NON-SEPTİK HASTADA VOLÜM REPLASMANI. Patofizyoloji. Patofizyoloji. Yanık tipleri Patofizyoloji Volüm Replasmanı

TRANSFÜZYON PRATİĞİ VE TRANSFÜZYON UYGULAMALARININ TAKİBİ

Transfüzyon merkezinde süreçlerin işleyişine yönelik yazılı düzenleme bulunmalıdır. Yazılı düzenleme;

HEREDİTER SFEROSİTOZ. Mayıs 14

II. YIL ASİSTANLARININ SORUMLU OLDUĞU KONULAR:

Transfüzyon Reaksiyonları ve Önlemler Panel 4: Hematolojik aciller

Hemostatik Resüsitasyon. Uzm. Dr. Burçak Kantekin Şanlıurfa Eğitim Araştırma Hastanesi

Hasar Kontrol Cerrahisi yılında Rotonda ve Schwab hasar kontrol kavramını 3 aşamalı bir yaklaşım olarak tanımlamışlardır.

Acil Kan Transfüzyonu. Prof.Dr.Vahap OKAN Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Hematoloji BD Öğretim Üyesi

KÖK HÜCRE NAKLİ SONRASI KAN TRANSFÜZYONLARI

İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Ulusal Tanı ve Tedavi Kılavuzu Çalışma Grupları... iv Kısaltmalar... vii Tablolar Listesi... xiii Şekiller Listesi...

Transfüzyon Kayıt ve Geribildirimi

Travmada Sıvı ve Kan Transfüzyonu. Dr. Murat ORAK Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

KOAGÜLOPATİDE YATAKBAŞI TANISAL YÖNTEMLER. Dr Reyhan POLAT Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kliniği

TRANSFÜZYON ENDİKASYONLARI. Uzm. Dr. Bülent KAYA Kan Merkezi Koordinatörü

Engraftman Dönemi Komplikasyonlarda Hemşirelik İzlemi. Nevin ÇETİN Hacettepe Üniversitesi Pediatrik KİTÜ

Doç. Dr. Selçuk SELÇUK İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe EAH

Dr. Hüseyin Kazim Bektaşoğlu

Oksijen tedavisi. Prof Dr Mert ŞENTÜRK. İstanbul Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilimdalı

Tarihçe. Transfüzyon Hangi Hastaya Ne Zaman? Yrd.Doç.Dr.Süha Türkmen KTÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD. Transfüzyon Komplikasyonları. Tarihçe.

Hipersensitivite, Alevlenme Reaksiyonları ve Anaflaksi. Hem. Okan Duran Medikana internatinational. Ankara Hastanesi 19 Nisan 2014

KLİNİK TIBBİ LABORATUVARLAR

Kan Bileşenleri ve Transfüzyon Pratiği. Dr Yüce Ayhan

TRANSFÜZYON GÜVENLİĞİ. Dr Sibel DEVECİ Biyokimya Uzmanı

Diyabetik Ayak Yarası ve İnfeksiyonunun Tanısı, Tedavisi ve Önlenmesi: Ulusal Uzlaşı Raporu

Uz.Dr. Seval AKPINAR Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi 19/11/2016

Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) Hemofilide Cerrahi Çalıştayı Uzlaşı Raporu

ÖZEL KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ KAN VE /VEYA KAN ÜRÜNLERİNİNİN GÜVENLİ DEPOLANMASI VE TRANSFERİNİ SAĞLAMAYA YÖNELİK DÜZENLEME TALİMATI

İMMUN HEMOLİTİK. Prof. Dr. Yeşim AYDINOK. Pediatrik Hematoloji B.D. E.Ü.. Kan Merkezi

RENAL PREOPERATİF DEĞERLENDİRME. Dr. Mürvet YILMAZ SBÜ. Bakırköy Dr. Sadi Konuk SUAM

KAN VE SIVI RESÜSİTASYO N -1 AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ACİL TIP ANABİLİM DALI Dr.İlker GÜNDÜZ

Kanıta Dayalı Tıp ve Kan Bankacılığı

Çocuklarda Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu (ARDS) ve Tedavisi. Tolga F. Köroğlu Dokuz Eylül Üniversitesi

HEMOVİJİLANS HEMŞİRELİĞİ MODEL PROJESİ

UFUK ÜNİVERSİTESİ ANESTEZİ TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI UYGULAMA DOSYASI

REVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No

4.SINIF HEMATOLOJI DERSLERI

FEN kurs 2009 risk değerlendirmesi

PERİOPERATİF ANEMİ. Dr. Hüseyin İlksen TOPRAK İnönü Ün. Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Rean AD

KEMİK İLİĞİİĞİ BASKILANMIŞ HASTALARDA TRANSFÜZYON

MYOLOGIA CRUSH SENDROMU. Dr. Nüket Göçmen Mas

TPHD Transfüzyon Okulu 1. Gün

Gebelik ve Trombositopeni

Olgu Eşliğinde Sepsise Yaklaşım

Kanın fonksiyonel olarak üstlendiği görevler

Transfüzyonun Tarihçesi

ANAFLAKSİ. Uzm. Dr. Alpay TUNCAR KIZILTEPE DEVLET HASTANESİ

KAYNAK:Türk hematoloji derneği

Serap Kalaycı, Halide Oğuş, Elif Demirel, Füsun Güzelmeriç, Tuncer Koçak

NAZİLLİ DEVLET HASTANESİ TRANSFÜZYON MERKEZİ ÇALIŞMA PROSEDÜRÜ İÇİNDEKİLER 1.AMAÇ: KAPSAM: SORUMLULAR: UYGULAMA:...

Akut böbrek hasarının (ABH) önlenmesi: hangi sıvıyı tercih edelim? Doç.Dr. Halil Yazıcı İstanbul Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonu

Kan ve Kan Ürünleri Transfüzyonu İçin Bilimsel Zorunluluklar. Dr. Şevki Hakan Eren Sivas

Sunu planı. Solunum yetmezliği NON-İNVAZİV MEKANİK VENTİLASYON NIMV

VAKA SUNUMU. Dr. Neslihan Çiçek Deniz. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nefrolojisi Bölümü

KARDİYOLOJİ FİBRİNOLİTİK TEDAVİ (PIHTI ERİTİCİ TEDAVİ) İÇİN BİLGİLENDİRİLMİŞ HASTA ONAM FORMU

T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU ANESTEZİ PROGRAMI DÖNEM İÇİ UYGULAMA DEĞERLENDİRME FORMU

Anemi modülü 3. dönem

TRANSFÜZYON MERKEZİ STANDART İŞLETİM PROSEDÜRÜ

Çocuklarda Terapötik Aferez

Sıvı KAN VE SIVI RESÜSİTASYONU -2. NaCl. Ringer Laktat. Kristaloid Kolloid Hipertonik Salin Oksijen taşıyıcılar Kan

Transkript:

Kan ve Kan Ürünü Transfüzyon Formu Hastanın Adı Soyadı: Protokol NO: Yaş: Cinsiyet: Kan Grubu: ABO: RhD: Transfüzyonu planlayan hekim: Transfüzyon İndikasyonu: Tarih:... Hasta ya da hasta yakınına bilgi verildi ve onay alındı mı? Evet Hayır Uygunluk testinin yapıldığı yer: Uygunluk testini yapan kişi: Uygunluk testinin yapıldığı tarih: Transfüze edilecek ürün: Eritrosit süspansiyonu Tam Kan Trombosit süspansiyonu TDP Transfüze edilecek miktar: 1Ü 2Ü 3Ü 4Ü 5Ü diğer Reçeteyi yazan hekimin adı soyadı: Uygunluk testi sonucu: Uygun Uygun değil Aglütinasyon var Soğuk aglütinasyon var Isıtıcı kullanılacak mı? Evet Hayır Filtre kullanılacak mı? Evet Hayır Kan ve kan ürünü torba numarası: Kan ve kan ürünü son kullanma tarihi: Transfüzyonu başlatan hemşire: Transfüzyona başlama saati: Transfüzyonun bitiş saati: Komplikasyon: (erken <24 saat) Zaman Akut hemolitik reaksiyon Ürtiker Yüklenme Hipoksi Hipotansiyon Ateş Hiperkalemi Hipernatremi Asidoz 0 saat 1 saat 2 saat 3 saat 4 saat TA KAH SS SpO2 13

c. Sınıf III: i. Transfüzyonu kapat, damar yolu açık kalacak şekilde izotonik salin vermeye başla ii. İzotonik salin infüzyonu başla (20-30ml/kg ile başla). Sistolik kan basıncını sabitlemeye çalış, eğer düşerse seruma devam et. iii. Havayolunu aç, yüksek akımlı O2 ver. iv. Adrenalin ver (1:1000 solüsyon) 0.01mg/kg İM v. Anaflaktoid bulgular varsa (bronkospazm, stridor) İV kortikosteroid ve bronkodilatatör ver. vi. Diüretik ver (furosemid 1mg/kg veya eşdeğeri) vii. İlgili hekimi ve kan bankasını uyar viii. Laboratuvar incelemeler için setten kan, taze idrar ve infüzyonun yapıldığı yerin karşı veninden kan örneği al. ix. Gözle hemoglobinüriyi incelemek için taze idrar örneği al. x. 24 saatlik idrar topla, sıvı dengesini sapta ve sağla. xi. Ponksiyon yerlerinden ve yara alanlarından kanamanın varlığını değerlendir. DİC klinik ya da laboratuvar bulguları ( Tanılama G maddesi) varsa erişkin için 5-6 ünite trombosit ver veya 3 ünite TDP ver. xii. Yeniden değerlendir. Eğer hipotansiyon varsa; 1. 5 dakikada ilave salin ( 20-30ml/kg) ver 2. eğer varsa inotrop ver xiii. idrar çıkışı azsa ya da akut böbrek yetersizliği laboratuvar bulguları varsa (K, üre, kreatinin artması) 1. sıvı dengesini sağla 2. ilave furosemid ver 3. dopamin infüzyonunu değerlendir 4. renal replasman tedavisini düşün xiv. bakteriyemiden şüphe ediliyorsa (ateş, kolaps, morarma, hemolitik reaksiyon yok ise) geniş spektrumlu bir antibiyotik başla 12

d. Plazmada büyük pıhtı var mı? e. Torba patlak mı? (sıkıştırılarak kontrol edilir) 15- Transfüzyonu başka bir ilaç tedavisi uygulanmayan periferik damar yolundan veya kullanılmayan kateter hattından yap. 16- Zorunlu ise transfüzyon yalnızca serum fizyolojik (SF) ile birlikte uygulanabilir. Eritrosit süspansiyonu ile birlikte, infüzyonu hızlandırmak için SF kullanılabilir. 17- Kan ve kan ürünlerinin ısıtılması genellikle gereksizdir. Önemli olan hastanın ısısının düzenlenmesidir. Aşağıdaki koşullarda kan ve kan ürünlerinin ısıtılması gerekir; a. Büyük hacimli hızlı transfüzyon i. Erişkin: > 50mL/kg/saat ii. Çocuk: > 15mL/kg/saat b. Yenidoğanda değişim transfüzyonu c. Klinik olarak belirgin soğuk aglütinin varlığı 18- Transfüzyon sırasında lökosit filtresi kullanılması gereksizdir. 19- Özel durumlarda ; a. Trombosit için lökosit filtresi b. Eritrosit ve tam kan için lökosit filtresi kullan 20- Hematoloji malignitesi olan hastalarda uygun lökosit filtresi ile verilecek kan ve kan ürününün 3000 rad ile ışınlanmış olması gerekir. 21- Transfüzyonu, ilgili kan veya kan ürününün gerektirdiği hızda yap 22- Her bir kan ve kan ürünü transfüzyonundan sonra seti yenile. 23- Transfüzyon sırasında ve sonrasında komplikasyonları izle 24- Transfüzyon sırasında komplikasyon saptanmış ise komplikasyon şiddetini değerlendir a. Sınıf I: i. Transfüzyonu yavaşlat ii. Antihistaminik ver ( klorfeniramin 0.1mg/kg İM veya eşdeğerleri) iii. Klinik düzelme yok ya da 30 dak içinde kötüleşiyorsa Sınıf II ye geçilir. b. Sınıf II: i. Transfüzyonu kapat, damar yolu açık kalacak şekilde izotonik salin vermeye başla ii. İlgili hekimi ve kan bankasını uyar iii. Laboratuvar incelemeler için setten kan, taze idrar ve infüzyonun yapıldığı yerin karşı veninden kan örneği al. iv. Antihistaminik ver ( klorfeniramin 0.1mg/kg İM veya eşdeğerleri) ve antipiretik (parasetamol 10mg/kg) ver. v. Anaflaktoid bulgular varsa (bronkospazm, stridor) İV kortikosteroid ve bronkodilatatör ver. vi. 24 saat sonraki idrar örneği hemolizin değerlendirilmesi için al. vii. Klinik olarak düzelme varsa transfüzyona yavaş olarak başla ve yakın olarak izle. viii. 15 dakika içinde düzelme yoksa veya bulgular kötüleşiyorsa Sınıf III e geç. 11

6- Fibrinojen azalması 7- Fibrin yıkım ürünlerinin artması 8- Fragmante eritrosit 9- Kanama 10- Morarma 11- Damar yolu giriş kenarlarından sızdırma 12- Solunum sıkıntısı 13- Koma 14- Böbrek yetersizliği 15- Sarılık UYGULAMA: 1- Kan ve kan ürünlerinin transfüzyonu, hastaya transfüzyon kararının alınması ile başlar. 2- Kan ve kan ürünü transfüzyonu uygulamasında, eğitimli bir kişi transfüzyon başlaması ile birlikte 5-10 dakika içinde hastayı doğrudan gözler ve transfüzyon tamamlanana kadar düzenli aralıklarla hastayı izler. 3- Hasta için gerekli kan veya kan ürününü belirle. 4- Hasta için gerekli kan veya kan ürünü miktarını belirle. 5- Kan ve kan ürünü istemeden önce hastanın kan grubu tayinini iste. 6- Hasta için uygun kan ve kan ürünü reçete et. 7- Ameliyathanede kan ve kan ürünü saklanmaz. Bu nedenle istem gerekli olan miktarla sınırlı kalmalıdır. 8- Kan veya kan ürünü kabul etmeden hastanın kimlik ve kan grubu bilgilerini kontrol et. 9- Kan ve kan ürünlerinin üniteye uygun koşullarda getirilip getirilmediğini kontrol et. 10- Kan grubu uyumluluğu için test (çapraz karşılaştırma) istenir. 11- Transfüzyona başlamadan önce kan uygunluk testi (çapraz karşılaştırma) formunu kontrol et a. Kimlik bilgileri b. Kan grubu c. Seri numarası d. Test uygunluğu (ABO ve RhD) e. Testin nerede ve kim tarafından yapıldığı 12- Kan ve kan ürünleri için uygunluk testlerini kontrol et a. Uygunluk testi (ABO, RhD) olumsuz olan kan ve kan ürünü hastaya kullanma b. Uygunluk testinde soğuk aglütinasyonu bildirilmiş ise kan transfüzyonu, ürün vücut ısısına getirdikten sonra yap 13- Transfüzyon ile ilgili kayıtları düzenle 14- Transfüzyon uygulanacak kan ve kan ürünü torbasını aşağıdaki koşulları denetlemek için kontrol et; a. Plazmada hemoliz bulguları.pembe mi? (kontaminasyon) b. Eritrosit ve plazma arasındaki hatta hemoliz bulguları. c. Eritrositlerin renginin koyulaşması. Mor veya siyahımsı mı? (kontaminasyon) 10

E) Kan ve kan ürünlerinin saklama ve verilme süreleri; Kan Saklama Raf Verilme süresi komponenti ısısı ömrü Tam kan 2-6 0 C 35 gün 4 saat (Üniteye saklama koşullarına uygun taşıma kabında getirilmelidir) Eritrosit süsp 2-6 0 C 42 gün 4 saat (Üniteye saklama koşullarına uygun taşıma kabında getirilmelidir) Trombosit 20-24 0 C 5 gün 20 dak içinde (buzdolabına asla konmaz) süsp TDP -28 0 C ve altı 365 gün Buzdolabından çıkarıldıktan sonra 30 dak içinde F) Transfüzyon uygulamasında tutulacak kayıtlar; 1- Transfüzyon ile ilgili olarak hasta ya da hasta yakınlarının bilgilendirilmesi 2- Transfüzyon gerekçesi 3- Reçete eden hekimin imzası 4- Transfüzyon öncesi için; a. Hastanın kimliği b. Kan torbası(ları) c. Uygunluk testleri d. Uygunluk test formu (yapan kişinin kimliğigörülmeli) 5- Transfüzyon sırasında; a. Verilen herbir kan veya kan ürününün cinsi ve hacmi b. Kan ve kan ürünleri torba numarası c. Verilen herbir kan veya kan ürününün kan grubu d. Transfüzyona başlama ve bitiş zamanı e. Kan ve kan ürününü uygulayan kişinin kimliği (imzası) f. Hastanın transfüzyon öncesi, sırasında ve sonrasındaki izlem notları i. Genel görüntü ii. Isı iii. Sistemik arter basıncı iv. Kalp atım hızı v. Solunum sayısı vi. Sıvı dengesi 6- Transfüzyon komplikasyonları G) DİC laboratuvar ve klinik bulguları; 1- Pıhtılaşma etkenlerinin azalması 2- Trombositopeni 3- aptt uzaması 4- PT uzaması 5- Trombin zamanı uzaması 9

C) Erken Kan Reaksiyonlarının Sınıflandırılması; SINIF I SINIF II SINIF III SINIF IV -Cilt lezyonları -Hafif ve orta derecede -Ciddi -Kalp ve/veya hipotansiyon -GİS bozuklukları (bulantı) -Solunum sıkıntısı hipotansiyon, şok -Bronkospazm solunum durması D) Kan grubu uygunlukları; ABO antikorları, klinik önemi en fazla olan antikorlardır. Kan transfüzyonlarının en tehlikeli immünolojik komplikasyonu uygunsuz ABO grup kan transfüzyonudur. Bu antikorlar IgM yapısında olup, kompleman sisteminin tam olarak aktivasyonuna neden olarak damar içi hemolize neden olabilirler. I. Eritrosit içeren komponentler Eritrosit transfüzyonlarında, verici ve alıcı arasında ABO ve RhD uygunluğu olmak zorundadır. Kan gruplarına uygun verilebilecek kan grupları aşağıda gösterilmiştir. O Rh(+) O Rh(-) A Rh(+) A Rh(-) B Rh(+) B Rh(-) AB Rh(+) AB Rh(-) O Rh(+) X X O Rh(-) X A Rh(+) X X X X A Rh(-) X X B Rh(+) X X X X B Rh(-) X X AB Rh(+) X X X X X X X X AB Rh(-) X X X X II. Plazma ve plazma içeren komponentler Hastalara verilebilecek uygun plazma grupları aşağıda gösterilmiştir. O grubu A grubu B grubu AB grubu O grubu X A grubu X X B grubu X X AB grubu X X X X III. RhD uygunluğu 1- Tam kan transfüzyonu için ABO uygunluğu yanı sıra RhD uygunluğu aranır 2- Eritrosit transfüzyonu için ABO uygunluğu yanı sıra RhD uygunluğu aranır 3- Trombosit transfüzyonu için ABO uygunluğu aranır. Çocuk doğurma çağındaki RhD (-) olan bir kadın hastaya RhD (+) trombosit transfüzyonu yapılmaz. 4- TDP transfüzyonu için ABO uygunluğu aranır. 8

B) Kan Transfüzyon komplikasyonları; I. Erken komplikasyonlar (< 24 saat) 1- Akut hemolitik reaksiyonlar 2- İmmun olmayan hemoliz a. Mekanik b. Aşırı ısıtma c. Dondurma d. Bakteri bulaşı 3- Hemolitik olmayan febril reaksiyon 4- Allerjik reaksiyonlar a. Ürtiker b. Kaşıntı 5- Dolaşım yüklenmesi 6- Akut akciğer hasarı (TRALİ) 7- Hipotansiyon 8- Bakteri kontaminasyonu 9- Termal etkiler 10- Metabolizma komplikasyonları a. Hiperkalemi b. Hipernatremi c. Sitrat toksisitesi d. Asid-baz denge bozukluğu II. Geç komplikasyonlar 1- Gecikmiş hemolitik reaksiyon 2- Greft versus host hastalığı 3- Hemosiderozis 4- İnfeksiyon a. HBV b. HCV c. HİV d. Sifiliz e. CMV f. Yavaş virüs infeksiyonları (CJH) g. EBV h. Herpes virüs 5- Hava embolisi 6- İmmünmodülasyon 7

3- Eritrosit transfüzyonu indikasyonları olan bir hastada eritrosit süspansiyonunun bulunamadığı ve yüklenme sorunu olmayan hastalarda kullanılır. TROMBOSİT TRANSFÜZYONU: 1- Tek bir laboratuvar değerine bakılarak trombosit transfüzyonu yapılmaz. Cerrahinin tipi, büyüklüğü, obstetrik risk, kanama kontrolünün yapılabilir olması, beklenmeyen kanama varlığı, trombosit işlevlerinin olumsuz etkileyebilecek etkenlerin ( vücut dışı dolaşım, böbrek yetersizliği, ilaçlar vb) varlığı kararı etkiler. 2- Profilaktik trombosit transfüzyonu uygulanmaz. Aşağıdaki koşullarda trombosit süspansiyonunun tedavi amaçlı kullanım indikasyonu vardır; a. Trombosit sayısı normal olsa da trombosit işlev bozukluğu ve mikrovasküler kanama gibi trombosit işlev bozukluklarında trombosit transfüzyonu uygulanır. b. Trombosit < 20.000/mm 3, c. Trombosit değerinin hızla < 50.000 düşmesi, d. İnvazif girişim uygulanacak trombosit sayısı < 50.000 olan hastalar, e. Büyük cerrahi girişim geçirecek hastalarda trombosit sayısı < 100.000 ise trombosit transfüzyonu uygulanır. f. Kronik trombositopenisi (<5.000) olup kanayan hastalara trombosit transfüzyonu uygulanır. g. Kronik ya da akut trombositopenisi (<10.000) olup kemoterapi alan hastalarda trombosit transfüzyonu uygulanır. h. Koroner arter bypas operasyonu sonrasında, normal pıhtılaşma değerleri olmasına karşın, açıklanamayan kanama varsa ve trombosit sayısı < 100.000 ise trombosit transfüzyonu uygulanabilir. TAZE DONMUŞ PLAZMA (TDP) TRANSFÜZYONU: 1- TDP transfüzyonu beslenme, plazma hacmi artırmak ya da albümin kaynağı olarak uygulanmaz. 2- Oral antikoagülanların (warfarin) hızla geri dönüştürülmesi için TDP transfüzyonu uygulanabilir. 3- Normal aptt ve PT değerlerinin 1.5 kat arttığı durumlarda TDP transfüzyonu uygulanabilir. 4- mikrovasküler kanamaların düzeltilmesi için TDP transfüzyonu uygulanabilir. 5- Masif transfüzyona bağlı olarak pıhtılaşma etkenlerinin azalması sonucu gelişen mikrovasküler kanamaların düzeltilmesi için TDP transfüzyonu uygulanabilir. 6- Özgün konsantratlarının bulunamadığı durumlarda, pıhtılaşma faktör eksikliği (ör.hemofili) tedavisinde TDP kullanılabilir. 7- Trombotik Trombositopenik Purpura veya Hemolitik Üremik Sendrom tedavisinde TDP kullanılabilir. 6

c. Konjestif kalp yetersizliği d. KOAH hastaları e. Periferik arter hastaları f. İnme g. Beta bloker kullanımı h. Hızı veya şiddeti yüksek kan kayıpları i. Yaşlılık 7- Hb değeri 8-10 g/dl olan hastalarda transfüzyon kararı klinik ve fizyolojik değerlere bakılarak verilir. Transfüzyon gereksinimi olasıdır. a. KAH> 120/dak b. SAB < 90mmHg c. SvO2 < 70 d. SpO2 < 95 e. Mental konfüzyon f. Laktatemi (laktat > 2 meq/l) g. Metabolik asidoz ( BE < -5) 8- Hb < 7 g/dl olan hastalar yüksek olasılıklı transfüzyon adayıdırlar. Semptom veren hastalara transfüzyon uygulanır (bkz. madde 5 ve 7). 9- Masif kan kaybı olan hastalara transfüzyon uygulanır. Masif kan kaybı; a. 24 saat içinde, toplam kan hacminin kaybı i. kan hacmi %7 VA(vücut ağırlığı) (5L) ---erişkin ii. kan hacmi %8-9 VA ------çocuk b. 3 saat içinde kan hacminin %50 sinin kaybı c. 150mL / dak < kan kaybı 10- Hastalara, tek bir ünite kan transfüzyonu yapıldıktan sonra, uygulamanın yararı ve yeni gereksinim değerlendirilmelidir. 11- O RhD negatif kan verilmesi indikasyonları a. Zorunlu indikasyonlar i. Anti-D si olan O RhD negatif hastalar ii. Çocuk doğurma çağında olan O RhD negatif kadın hastalar iii. Acil koşullarda kan grubu bilinmeyen premenapoz kadın hastalarda b. Önerilen indikasyonlar i. Tekrarlayan transfüzyonlar alan O RhD negatif hastalar ii. Hbpatiler, aplastik anemi, myelodisplazi gibi nedenlerden dolayı transfüzyon bağımlı hale gelen O RhD negatif hastalarda c. Kabul edilebilir indikasyonlar i. Acil koşullarda, kan grubu tayini yapılana kadar, O RhD negatif kan verilmelidir. Kan grubu tayini yapılır yapılmaz ilgili kan grubuna değiştirilir. TAM KAN TRANSFÜZYONU: 1- Hem O2 taşıma kapasitesini hem de kan hacmini artırmak istendiğinde kullanılır. 2- Aktif kanayan ve kan hacminin > %25 kaybetmiş hastalarda kullanılır. 5

9- Transfüzyon sırasında akut komplikasyonlara müdahale etmek üzere eğitilmiş bir sağlık görevlisi izlemelidir. 10- Transfüzyon, gerekli olan bileşen (komponent) (eritrosit, TDP, trombosit) kullanılması yöntemiyle uygulanır. A) Kan ve kan ürünlerinin indikasyonları; ERİTROSİT TRANSFÜZYONU: 1- Eritrosit transfüzyonu, yalnızca O2 taşıma kapasitesini böylece dokuya O2 sunumunu artırmak amacı ile kullanılır. 2- Tek bir Hb değerine bakılarak transfüzyon tedavisi başlanmaz. 3- Hastada fizyolojik ve klinik bulgular ve gereksinimler değerlendirilerek transfüzyon kararı alınır. 4- Transfüzyona başlamak için kullanılabilecek bir kritik Hb değeri yoktur. Bu değer ile ilgili bilimsel bir kesinlik yoktur. Bu değer birçok etken ile değişebilir. Önemli olan, cerrahi işlem boyunca kesintisiz olarak normovoleminin sağlanmasıdır. 5- Anestezi sırasında, kullanılan anestezi ilaçları ve diğer ilaçlar hızlı kan kaybı olması durumunda görülebilecek yaşamsal bulgu değişikliklerini maskeler. Muköz membranlarda solukluk, azalmış nabız hacmi ve taşikardi hipovolemiyi düşündüren ilk bulgulardır. Bu koşulda, transfüzyon kararını genellikle cerrahi kanama miktarı belirler. a. Yaş gruplarına ilişkin tahmini kan hacimleri aşağıdaki gibidir; i. Yenidoğan kan hacmi ----- 85-90 ml/ kg VA ii. Çocuk kan hacmi ----------- 80 ml / kg VA iii. Erişkin ----------------------- 70 ml / kg VA b. Kabul edilebilir kan kaybı hacminin hesaplanmasında yüzde yöntemi kullanılabilir i. Tahmini kan hacmini hesaplayın ii. Kabul edilebilir kan kaybı hacmi ---- sağlıklı hastalarda %30 iii. Kabul edilebilir kan kaybı hacmi ---- orta derecede klinik bulgu veren hastalarda %20 iv. Kabul edilebilir kan kaybı hacmi ---- kötü klinik durumu olan hastalarda < %10 c. Yukarıda söz edilen yöntemler salt kaba yol gösterici değerler olup, cerrahi sırasında transfüzyon kararları aşağıda sıralanan değerlerin özenle irdelenmesinden sonra alınmalıdır; i. Kan kaybı miktarı ii. Kan kaybı hızı iii. Kan kaybı ve sıvı replasmanına yanıt iv. Yetersiz doku oksijenlenmesine ilişkin bulguların varlığı (bkz. Madde 7) 6- Kural olarak Hb > 10g/dL olan hastalarda transfüzyon gereksinimi yoktur. Ancak bu değerin üzerinde olup da transfüzyon uygulanabilecek özel hasta grupları vardır; a. Oksijen tüketimi artmış hastalar (sepsis, hipertermi) b. Koroner arter hastalığı 4

Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği (TARD) Anestezi Uygulama Kılavuzları KAN VE KAN ÜRÜNLERİ TRANSFÜZYONU AMAÇ: 1- Anestezi pratiği sırasında (peroperatif ve postoperatif evrelerde) kan kullanımının belirli kurallara bağlanması 2- Kan ve kan ürünlerinin etkin kullanımının sağlanması a. Doğru hastaya kan ve kan ürünlerinin verilmesi b. Doğru ürünün hastaya verilmesi c. Doğru ürünün gerektiği miktarda kullanılması d. Doğru ürünün doğru şekilde verilmesi 3- Kan ve kan ürünlerinin kullanımının sınırlaması 4- Oluşturulan kan ve kan ürünleri transfüzyon kılavuzu nun kullanılmasının sağlanması. TEMEL İLKELER: 1- Kan ve kan ürünleri transfüzyonu, anestezi pratiği sırasında hasta idaresinin bir bileşenidir. 2- Hastalara kan ve kan ürünleri transfüzyonu kan ve kan ürünleri kullanım kılavuzu na uygun olarak yapılmalıdır. 3- Transfüzyon gereksinimi olan hastada, öncelikle kan kaybı en aza indirilmelidir. a. Cerrahi teknikler (kanama alanlarına müdahale, diatermi, kollajen, fibrin yapıştırıcılar, lokal hemostatik teknikler) b. Hastanın pozisyonu c. Vazokonstriktörler d. Turnikeler e. Anestezi teknikleri (kontrollü hipotansiyon vb.) f. Antifibrinolitikler (aprotinin, traneksamik asit) 4- Akut kan kaybı olan hastaya, transfüzyon gereksinimi değerlendirilirken etkin resüsitasyon tedavisi (İV sıvı replasmanı, O2 v.b) uygulanmalıdır. 5- Hastanın Hb değeri önemli olsa da, transfüzyona başlarken değerlendirilecek tek ölçüt değildir. Transfüzyon kararı, klinik bulgu ve belirtiler ve düzeltilmesi gereken önemli morbidite ve mortalite sorunları göz önünde bulundurularak verilmelidir. 6- Doktor, hastaya verilecek kan veya kan ürünlerinin infeksiyona neden olabilme olasılığını düşünmelidir. 7- Transfüzyon, ancak hastaya risklerinden daha fazla yarar sağlayacağında uygulanmalıdır. 8- Transfüzyon indikasyonu, hekim tarafından açık olarak kayıt edilmelidir. 3

Sayın Meslektaşlarımız, Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği, anestezi uygulamalarında esas alınacak temel standartları ve çalışma yöntemlerini belirlemek üzere kılavuzlar hazırlanmasına karar vermiştir. Bu kılavuzlar, hasta güvenliğini ve olumlu çalışma koşullarını sağlamak açısından minimum koşulları içermektedir. Kişiler ve kurumlar bu kılavuzları kullanarak kendi çalışma koşulları ve yöntemlerini geliştirmelidir. Kılavuzlar belirli aralıklarla gözden geçirilecek, anesteziyoloji ile ilgili bilgilerin, ilaç ve tıbbi cihaz teknolojisindeki gelişmelerin gerektirmesi durumunda güncelleştirilecektir. Elinizde bulunan kılavuzlar, Dernek Yönetim Kurulu tarafından, literatür ve diğer kılavuzların incelenmesi ile hazırlanmış ve siz değerli meslektaşlarımızın çalışmalarına yön vermek üzere önerilmiştir. Bu kılavuzların, alınması gereken minimal önlemleri içerdiğine, hasta güvenliği açısından temel koşulları oluşturmayı amaçladığına ve hastada alınacak sonucu garanti etmeyeceğine dikkatinizi çekeriz. TARD Yönetim Kurulu Kasım 2005 Kılavuzların bütün hakları Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği ne aittir. İsteyen kişiler TARD ismini belirtmek koşulu ile kullanabilirler. 2

TÜRK ANESTEZİYOLOJİ VE REANİMASYON DERNEĞİ (TARD) ANESTEZİ UYGULAMA KILAVUZLARI KAN ve KAN ÜRÜNLERİ TRANSFÜZYONU Mart 2006