Radyografik Olarak Saptanamayan El-Bilek Travmalarında Kırık Tespiti İçin Ne Kadar Ağrı Varlığında Bilgisayarlı Tomografi Çekilmelidir?

Benzer belgeler
Skafoid Kırık Perilunat Çıkık

Dr. Mehmet BAYDAR Baltalimanı Kemik Hastalıkları EAH El Cerrahisi Kliniği

FTR 208 Kinezyoloji II. El Bileği. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

Karpal instabiletelerin radyolojik değerlendirmesi

RADİO-SKAFO-LUNAT ARTRODEZ PERİLUNAT KIRIK ve ÇIKIKLARI. Doç. Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD.

Metakarp Kırıkları ve Tedavileri

Travmada tüm vücut BT. kadar gerekli? ÇKBT ve Travma Yüksek hızla giden bir aracın takla atması ile başvuran olgu

Plan Acil serviste sık atlanan radyografik bulgular

Distal Radio Ulnar Eklem Yaralanmaları. Doç. Dr Halil İbrahim Bekler

Pediatrik Ekstremite Travmaları. Doç Dr. Onur POLAT Acil Tıp Anabilim Dalı

BURUN KEMİĞİ KIRIKLARININ TÜRK CEZA KANUNU ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Kırık olmadan Akut izole distal radioulnar eklem çıkığı cerrahi tedavisi: Nadir görülen pediatrik olgu sunumu

El bileği karpal instabilitesine neden olan spor yaralanmaları

FTR 208 Kinezyoloji II. El bileği II. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

Kienböck Hastalığı. Akın ÜZÜMCÜGİL Gürsel LEBLEBİCİOĞLU Mahmut Nedim DORAL

Table 1. Demographic and clinical characteristics of the patients

PELVİK TRAVMALARDA GÖZDEN KAÇMAMASI GEREKENLER

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

Kienböck Hastalığı Kienböck s Disease

29 Ekim 2015, Perşembe

TRAFİK KAZALARI, DÜŞMELER, DARP OLGULARI ve İŞ KAZALARINDA ADLİ SÜREÇ ÖRNEK OLGU DEĞERLENDİRMESİ

İçerik AKUT APANDİSİT TANISINDA TESTLERİN DEĞERİ VE KULLANIMI. Testler. Öykü ve fizik muayene. Öykü

FTR 208 Kinezyoloji II. El bileği III. yrd. doç. dr. emin ulaş erdem

Multipl Myeloma da PET/BT. Dr. N. Özlem Küçük Ankara Üniv. Tıp Fak. Nükleer Tıp ABD

İatrojenik Bilateral İliak Arter Komplikasyonunda Başarılı Hibrit Tedavi

DİRSEK GRAFİSİ YRD.DOÇ.DR.MANSUR KÜRŞAD ERKURAN ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ ACİL TIP AD.

Dördüncü ve beşinci karpometakarpın kırıklı çıkıkları

Travma Hastasında Görsel Tanı: direkt grafi, BT, diğer (makalelerle, olgularla) John Fowler, MD Kent Hastanesi, İzmir

Sunu Planı. Doç. Dr. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi. 20 dakika SCIWORA Bana göre normal!! Servikal görüntüleme

OMUZ VE DİRSEK BÖLGESİ YARALANMALARI

KEMİK VE MİNERAL YOĞUNLUĞU ÖLÇÜMÜ (KMY) Dr. Filiz Yenicesu Düzen Laboratuvarı 6 Ekim 2013

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

ALT EKSTREMİTEDEKİ FLEP UYGULAMALARI

Anatomi. Ayak Bileği Çevresi Deformitelerinde Tedavi Alternatifleri. Anatomi. Anatomi. Ardayak dizilim grafisi (Saltzman grafisi) Uzun aksiyel grafi

Atıf BAYRAMOĞLU Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı ERZURUM

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

KÜNT GÖĞÜS TRAVMALARINDA BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ İLK TERCİH OLABİLİR Mİ?

Rejyonel Anestezi Sonrası Düşük Ayak

Ortopedi ve travmatolojide sık karşılaşılan atlanmış kırık ve çıkıkların değerlendirilmesi

K teli kullan larak volar yaklafl mla perilunat dislokasyon tedavisinin sonuçlar

BOYUN AĞRILARI

Ortopedik radyolojide sıkça karşılaşılan hatalı veya eksik yorumlamalar: Neleri görmek gerekir? Neleri göremiyoruz?

KESİTSEL ANATOMİ. Doç. Dr. Hatice Gümüş Radyoloji AD

KOMPARTMAN SENDROMU. Patofizyoloji. KS Nedenleri. Ödem

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

DÖNEM V - C. GRUBU Ortopedi ve Travmatoloji Stajı Ders Programı 1. Hafta 09/09/2015. ÇARŞAMBA Doğuştan çarpık ayak. Kongenital Pes Ekuinovarus

Ali Haydar Baykan 1, Hakan Sezgin Sayıner 2. Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Ana Bilim Dalı, Adıyaman

El bileği ekleminin ve karpal tünelin anatomisi

Distal Radius Kırıkları

Türk toplumunda patellar kondromalazi: Prevalansı ve patella tipleri ile olan ilişkisi

Acil Serviste Bilgisayarlı Tomografi Kullanımı. Doç. Dr. M. Ruhi Onur Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD

BETATOM EMAR GÖRÜNTÜLEME VE TANI MERKEZİ DENTO MAKSİLLO FASİYAL RADYOLOJİ BİRİM

Eklem içi distal radius kırıklarının volar kilitli plakla tedavi sonuçları

Karpal kırıklı-çıkıklar. Carpal fracture-dislocations. GATA, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, El ve Üst Ekstremite Bilim Dalı, Etlik, Ankara 1

MULTIPL TRAVMALI HASTADA TÜM VÜCUT BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ (PAN CT) NE KADAR GEREKLİ? Uzm.Dr. BİLGEHAN DEMİR MALATYA EAH

ÖZET ABSTRACT ABSTRACT

Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Ünivetsitesi Acil Tıp AD.

Radius Alt uç Kırıklarından sonra gelişebilen Distal Radioulnar Eklem(DRUE) Sorunlarının Erken Dönemdeki Tedavisi. Dr. Ayhan Kılıç

Ön Kol Kaslarının Klinik Anatomisi. Dr. İlknur UYSAL Dr. Nurullah YÜCEL Yard. Doç. Dr. Ahmet Kağan KARABULUT

Genç EriĢkinde Kalça Ağrısı Klinik Değerlendirme & Görüntüleme. PROF DR UĞUR ġayli YEDĠTEPE ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ ORTOPEDĠ VE TRAVMATOLOJĠ

Acil Servise Başvuran Doğurganlık Yaş Grubu Kadınlardan İstenilen β-hcg Testinin Pozitifliğinin Araştırılması

Olgu Sunumu Özsoy Z. Yumuşak Dokuda Gözden Kaçan Nadir Bir Yabancı Cisim: Bitki Parçaları

Yeni Türk Ceza Kanunu çerçevesinde kemik kırıklarına adli tıbbi yaklaşım

Acil Servise Bașvuran El ve El Bileği Yaralanmalı Hastaların Maliyetlerinin İncelenmesi

Üst Ekstremite Biyomekaniği. Uz. Fzt. Nazmi ŞEKERCİ

ARAŞTIRMA. Eldeki Sesamoid Kemiklerin Görülme Sıklığı ve Dağılımı * F.Ü.Sağ.Bil.Tıp.Derg. 2018; 32 (1):

Sunu Planı. Ortopedik Yaralanmalara Genel Bakış Sık Atlanan Ortopedik yaralanmaların nedenleri Olgularla yaralanmaların incelenmesi Sonuç

KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI. Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD

Skafoid kırıkları. El Cerrahi, Mikrocerrahi ve Rehabilitasyon Grubu.

ÜST EKSTREMİTEDE CERRAHİ YAKLAŞIMLAR TEORİK KURSU 30 EKİM Titanic Belek Kongre Merkezi Antalya

T.C. İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ İÇ HASTALIKLARI KLİNİĞİ

Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı. Romatoloji Bilim Dalı Olgu Sunumu 28 Haziran 2016 Salı

Distal radius kırıklarda volar açılanmanın tam anatomik restorasyonu için yeni bir yöntem

Spor yaralanmaları sportif aktivite sırasında meydana gelen yaralanmaların genel adıdır. Normal yaşamda yaralanmalar sıklıkla dış etkilerle

Deneysel Çalışma / Experimental Study

Dr. İlker Akbaş Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisi Antalya - Nisan 2018

KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞUNUN YORUMLANMASI

ORİJİNAL ARAŞTIRMA ORIGINAL RESEARCH.

Erzurum Palandöken Devlet Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Klini i, Erzurum 2

Kas İskelet Sistemi Acilleri

II. GENEL BİLGİLER II. A. ANATOMİ II. A. 1. KARPAL TÜNEL

Plato Tibia ve ÖĞRENCİ DERS NOTLARI. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

Osteoporotik kırıkların tıbbi tedavisinde ortopedi ve travmatoloji uzmanlarının farkındalığında son on yılda artış var mıdır?

Radius distal uç kırıklarında güncel tedavi yaklaşımları

TC ÇUKUROVA ÜNĐVERSĐTESĐ TIP FAKÜLTESĐ ORTOPEDĐ VE TRAVMATOLOJĐ ANABĐLĐM DALI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

Dirsek ve El Bileği Manyetik Rezonans Görüntüleme: Teknik Özellikler ve Normal Anatomi

Kronik Migrende Botulinum Toksin (BOTOX) Deneyimi

LOKOMOTOR SİSTEM SEMİYOLOJİSİ

SERVİKAL YETMEZİĞİNDE MCDONALDS VE MODDIFIYE ŞIRODKAR SERKLAJ YÖNTEMLERININ KARŞILAŞTIRILMASI

Validity, Reliability, and Sensitivity to Change of a Turkish Version of Rheumatoid and Arthritis Outcome Score in Patients with Rheumatoid Arthritis

ÖZET ve niteliktedir. rme. saatlerinin ilk saatlerinde, üretim hatt. 1, Mehmet Dokur 2, Nurhan Bayraktar 1,

TIP FAKÜLTESİ. Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü. Prof. Dr. Eftal Güdemez

ACİL-ORTOPEDİ TRAVMATOLOJİ BLOĞU. 1.Grup 3.Grup 2.Grup 4.Grup. Sayfa 1

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı. Dr. Murat BERBEROĞLU kemikten olușur

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

BİRİNCİL KEMİK KANSERİ

Penetran Göz Yaralanmaları

Travmada Güncel Literatür. Prof. Dr. Ahmet Baydın OMÜ Tıp Fakültesi Acil Tıp AD/Samsun

Transkript:

doi:./otd.. Araştırma Radyografik Olarak Saptanamayan l-bilek Travmalarında ırık Tespiti İçin Ne adar Ağrı Varlığında Bilgisayarlı Tomografi Çekilmelidir? Ali Çağrı Tekin, Yunus İmren, Süleyman Semih Dedeoğlu, Haluk Çabuk, Tahsin Olgun Bayraktar Okmeydanı ğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji liniği ÖZ Amaç: Çalışmamızda, el bileği travmalarında radyografide kırık tespit edilememiş hastaların muayenedeki ağrı şiddetleri ile tomografide kırık saptanma oranlarını değerlendirip ağrı miktarının tomografi endikasyonunda yol gösterici olup olamayacağını prospektif olarak değerlendirildi. Gereç ve Yöntem: Ocak ila Haziran tarihleri arasında Okmeydanı ğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servisine el-bilek travması ile başvurup, Acil Tıp liniğince acil ortopedi konsültasyonu istenmiş hastalardan yaş üzerinde olanlar ve röntgenogramda herhangi bir kırık tespit edilemeyen hastalar çalışmaya dahil edildi. Açık yarası olan, daha önce o el bileğinden herhangi bir travma ya da hastalık nedeni ile artroz, malunion gibi bozuklukları olanlar, yaş altındaki hastalar, mental bozukluğu olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Çalışma süresi ay olarak belirlendi. Hastaların inspeksiyon sonrası A,B,C,D, olarak numaralandırılan ayrı palpasyon noktası palpe edilip hastalardan ağrılarını VAS skoruna göre belirlemeleri istendi. Muayene sırasında her nokta için hastalardan ağrılarını VAS skorlarına göre değerlendirmeleri istendi ve kayıt altına alındı. Herhangi bir muayene noktasında VAS skor olarak üzerinde bir skor almış olan hastalara şişlik ve ekimoz bulgusu dikkate alınmadan tomografi çekildi. Tomografi sonuçlarınca kırık saptananlara uygun tedavi uygulandı. Bulgular: Hastalarımızın sı erkek (%,), si kadın (%,) idi. Bilateral el-bilek travması olan erkek hasta dışında hasta sol (%,), (%,) hasta sağ el bilek travması vardı. Hastalarımızın tomografi sonrası kırık saptanmayanlarının A muayene noktasında VAS skor ortalaması., B muayene noktasında,, C muayene noktasında,, D muayene noktasında, ve muayene noktasında, olarak saptandı. ırık olan tarafta ise A muayene noktasında,, B muayene noktasında,, C noktasında,, D noktasında,, noktasında ise, olarak tespit edildi. Bu değerler ile her muayene noktasındaki ortalama değerler kırık tarafta daha yüksek bulundu. Çalışmamızda, A noktası için kırık saptanan grupta ortalama VAS skoru hastalarda, (%) birim daha fazla olarak saptandı. B noktası için,, C noktası için birim, D noktası için,, noktası için ise, birim olarak saptandı. Sonuç: Radyografik olarak kırık izlenmemiş el-bilek travmalarında eğer hasta ağrısı yüksek bir değerde ise hastanın olası bir kırık için bilgisayarlı tomografi (BT) ile değerlendirilmesinin gerekli olduğunu düşünmekteyiz. Anahtar kelimeler: ağrı, bilgisayarlı tomografi, el-bilek travması, kırık ABSTRACT How Much Pain is Necessary to Get Computed Tomography for Fracture Diagnosis of the Wrist Injury That Can Not Be Radiographically Detectable? Objective: The aim of the present study was to identify the pain level for guidence to get computerized tomography imaging in patients with wrist trauma who were not diagnosed to have distal radius fracture on radiography. Material and Methods: The patients over years old, who were admitted to the Okmeydanı Training and Research Hospital emergency department between January and June with the complaint of hand-wrist trauma and and no wrist fracture was detected on conventional x rays were included in this study. The patients under years of age, with a history of previous wrist fracture, infection, surgery, arthritis, open fractures, malunion, patients with a mental disorder were not included in the study. Follow up period was determined as for months. different anatomic palpation points were marked as A,B,C,D,. Points were palpated and VAS score for each region were separately measured. CT was performed to the patients whose VAS score was over point by palpation at any anatomic points regardless of swelling and ecchymosis. The patients who were diagnosed to have fracture on CT underwent proper treatment. Results: There were (%,) males and (%.) females. The right wrist was involved in,% ( cases), the left in,% () of our cases. Average VAS scores of the patients without fracture after ct imaging by palpation at point A., point B:., point C:.,point D:., point :. were founded. When comparing the two groups the average value for each inspection point, these values were significantly higher in the fracture group. We found that the average VAS score in the group with fractures in our study at point A was % (.) higher than the others. This value were founded. at point B, at point C,. at point D,. at point. Conclusion: Results of this study suggests that despite the lack of radiological fracture diagnosis,computed tomograpy imaging help us to prevent undiagnosed any wrist fracture if the patients have severe pain when admitted to emergency department with wrist trauma. eywords: computed tomography, fracture, pain, wrist travma Alındığı Tarih:.. abul Tarihi:.. Yazışma adresi: Uzm. Dr. Yunus İmren, Adnan Menderes Bulvarı Vatan Cad. Fatih--İstanbul e-posta: yunusimren@yahoo.com

A.Ç. Tekin ve ark., Radyografik Olarak Saptanamayan l-bilek Travmalarında ırık Tespiti İçin Ne adar Ağrı Varlığında Bilgisayarlı Tomografi Çekilmelidir? GİRİŞ l bileği mevcut eklemi ve birbirinden bağımsız hareket edebilme kapasitesine sahip bölümleriyle vücudun en komplike eklemlerinden biridir (). l bileği travmaları en sık acil servis başvuruları içerisindedir ve iskelet sisteminin yaygın kırıklarındandır. Bu travmatik lezyonların teşhisinde konvansiyonel radyografi ilk tercih edilen yöntemdir. onvansiyonel grafiler ile farklı şekil ve karmaşık boyutlu ilişkisi olan bu kemiklerin bazı kırıkları gözden kaçırılabilir. Süperpozisyon olması, optimal konumlandırmanın kişiye bağlı oluşu nedenleri düz radyografi kullanımının olumsuz yönleridir (-). Tanı konulamamış ortopedik patolojiler, özellikle de kırık/çıkıklar kötü ve yetersiz uygulama (malpraktis) iddialarının en önemli kaynaklarından biridir. Standart radyografilerin değerlendirildiği bir çalışmada, pelvis kırıklarında %, omurga kırıklarında %, el kırıklarında da % oranlarında hatalı yorumlama olduğu gösterilmiştir (). stiloid ) fleksor carpi radialis ve palmaris longus tendonları arasındaki median sinir yerleşim noktasının cm radial ve cm proximali olarak belirlendi (Figür ). Bu noktalar standardizasyon amacıyla belirli anatomik noktalar ve bazı kemiklerin palpasyon için en uygun noktaları göz önüne alınarak belirlendi. Muayene sırasında her nokta için hastalardan ağrılarını VAS skorlarına göre değerlendirmeleri istendi ve kayıt altına alındı. Herhangi bir muayene noktasında VAS skor olarak üzerinde bir skor almış olan hastalara şişlik ve ekimoz bulgusu dikkate alınmadan tomografi çekildi (Figür,). Tomografi sonuçlarınca kırık saptananlara uygun tedavi uygulandı. Biz de çalışmamızda, el bileği travmalarında radyografide kırık tespit edilememiş hastaların muayenedeki ağrı şiddetleri ile tomografide kırık saptanma oranlarını değerlendirip, ağrı miktarının tomografi endikasyonunda yol gösterici olup olamayacağını araştırmayı hedefledik. GRÇ ve YÖNTM Bu prospektif çalışma için Okmeydanı ğitim ve Araştırma Hastanesi tik urulundan onay alındı. Ocak ila Haziran tarihleri arasında Okmeydanı ğitim ve Araştırma Hastanesi Acil Servisine el bilek travması ile başvurup Acil Tıp liniğince acil ortopedi konsültasyonu istenmiş hastalardan yaş üzerinde olanlar ve röntgenogramda herhangi bir kırık tespit edilemeyen hastalar çalışmaya dahil edildi (Figür,). Açık yarası olan, daha önce o el bileğinden herhangi bir travma ya da hastalık nedeni ile artroz, malunion gibi bozuklukları olanlar, yaş altındaki hastalar, mental bozukluğu olan hastalar çalışma dışı bırakıldı. Çalışma süresi ay olarak belirlendi. Hastaların inspeksiyon sonrası A B C D olarak numaralandırılan ayrı palpasyon noktası palpe edilip hastalardan ağrılarını VAS skoruna göre belirlemeleri istendi. Bu noktalar A) radial stiloid, B) lister tüberkülü C) fovea radialis (extansor pollicis longus ve extansor pollicis brevis arasından D) ulnar Resim. Hastanın AP el bileği grafisi. Resim. Hastanın lateral el bileği grafisi.

Resim. VAS Skoru ölçümü için değerlendirme noktlaları. Resim. Aynı hastanın el bileği sagital kesitli BT sinde kırık bulgusu. Resim. Aynı hastanın el bileği aksiyel kesitli BT sinde kırık bulgusu. BULGULAR Hastalarımızın sı erkek (%,), si kadın (%,) idi. Bilateral el-bilek travması olan erkek hasta dışında hasta sol (%,), (%,) hasta sağ el bilek travması vardı. Hastalarımızın tomografi sonrası kırık saptanmayanlarının A muayene noktasında VAS skor ortalaması., B muayene noktasında,, C muayene noktasıda,, D muayene noktasında, ve muayene noktasında, olarak saptandı. ırık olan tarafta ise A muayene noktasında,, B muayene noktasında,, C noktasında,, D noktasında,, noktasında ise, olarak tespit edildi. Bu değerler ile her muayene noktasındaki ortalama değerler kırık tarafta daha yüksek bulundu. Çalışmamızda A noktası için kırık saptanan grupta ortalama VAS skoru hastalarda, (%) birim daha fazla olarak saptandı. B noktası için,, C noktası için birim, D noktası için,, noktası için ise, birim olarak saptandı. VAS skoru in üzerinde olan tüm hastaların (toplam hasta) herhangi bir kırık saptanma oranı %, olarak bulunmuştur. VAS skoru herhangi bir noktada üzerinde olan hastaların yalnızca unda herhangi bir kırık saptanamamıştır. ırık saptanma oranı ise % olarak belirlendi. Saptanan kırıklar ayrı ayrı değerlendirildiğinde; distal radius kırıklarının ( adet) A noktasındaki skorları - arasında değişmekte olup, ortalama, tür. Distal radiusta kırıgı saptanmayan herhangi kırıgı olan diğer hastalarda ( adet) A noktasında ortalama, olarak bulunmuştur. İki parametre arasında, birimlik bir fark vardır. B noktasında kırık olan grup ile kırık olmayan grup

A.Ç. Tekin ve ark., Radyografik Olarak Saptanamayan l-bilek Travmalarında ırık Tespiti İçin Ne adar Ağrı Varlığında Bilgisayarlı Tomografi Çekilmelidir? karşılaştırıldığında, aralarında, birimlik bir fark oldugu belirlendi. Yine b noktasında da distal radius kırıgı olan hastaların VAS skorları en az oldugu ve ortalamasının, olduğu görüldü. C noktasında ise skafoid kırıgı saptanmış olan hastaların ortalama VAS skorları ( hasta) ile arasında değişmekte olup, ortalama, olarak belirlemiştir. Skafoid kırıgı olmayan diğer hastaların c noktasında- Tablo. Bilgisayarlı Tomografide kırık saptanan hastalar. Muayene Noktası Hasta No: Cinsiyet A B C D Saptanan ırık Ortalama,,,,, DİSTAL RADİUS DORSAL ORTS LUNATUM FİSSÜR RADİUS STİLOİD FİSSÜR PİSİFORM FRATÜRÜ APİTATUM FİSSÜR DİSTAL RADİUS DORSAL ORTS DİSTAL RADİUS DORSAL ORTS SAFOİD FR DİSTAL RADİUS DORSAL ORTS PSİFORM FR APİTATUM FİSSÜR SAFOİD FR SAFOİD FR PROXİMAL MTAARPAL FİSSÜR ULNAR STİLOİD FR SAFOİD FR TRAPZİUM FR DİSTAL RADİUS DORSAL ORTS TRAPZİUM FR SAFOİD FR RADİAL STİLOİD FİSSÜR SAFOİD FR Tablo. Bilgisayarlı Tomografide kırık saptanmayan hastalar. Muayene Noktası Hasta No: Cinsiyet A B C D Ortalama,,,,, Muayene Noktası A B C D IRI SAPTANAN ORTALAMA VAS SORU IRI SAPTANMAYAN VAS SORU,,,,,,,,,,

ki ortalama VAS degeri ise ( hasta) ortalama, olarak saptandı. İki değer arasında, birim fark saptandı. D noktasında ise her iki grup arasında diğer gruplara göre daha az bir fark olan, birim fark saptandı. noktasında ve üzerinde VAS değeri bulunan hastaların hepsinde kırık izlendi. Fakat bu kırıklar özel bir kırıga işaret etmemekle beraber bu bölgede VAS skoru den yüksek yalnızca ü hastanın olduğunu da belirtmek gerekir. Skafoid harici olan karpal kemiklerde kırıgı olan hastalar değerlendirildiğinde, tüm noktalarda benzer VAS değerleri izlendi. (A:., B:,, C:,, D:,, :,) ve noktalar arasında belirli bir noktanın öne çıkmadığı izlendi. TARTIŞMA l-bilek travmaları acil servise sık başvuru nedenlerinden birisidir ve tanısında bazen hem direkt grafilerin standardizasyonunda hem de karmaşık yapı ve süperpozisyonlar nedeniyle tanı güçlükleri olabilmektedir. arpal kemik kırıklarında ilk radyografik değerlendirmede % yanlış teşhis konulabildiği bildirilmiştir (). l bileği travmalarında distal radiusta olabileceği gibi, her karpal kemikte de kırıklar görülebilmektedir. Literatürde karpal kemiklerdeki kırık sıklıkları skafoid %, triquetrum %, trapezyum %,, lunatum %,, kapitatum %,, hamatum %,, pisiform %,, trapezoid %, olarak bildirilmiştir (). Çalışmamızda saptanan okult kırıkların diğer kırıklar içerisinde ne sıklıkla oluştuğuna dair bir parametre değerlendirilmemiştir. Çalışmamızda, okült kırıklarda en fazla radiusun dorsal kortexindeki tek korteks kırıkları ve radius stiloidindeki tek korteks kırıkları izlendi (%,). Takiben skafoid kırıkları (,), sonrasında pisiform, kapitat, trapezium (%,), sonrasında lunatum, ulnar stiloid,proximal metakarp (%,) kırıkları görüldü. arpal kırıklardaki bu oranları literatürle uyumlu olarak değerlendirdik. Akut bilek travmalarında konvansiyonel radyografi halen kabul edilmiş birinci görüntüleme metotudur. Bununla beraber, büyük bir hasta sayısının oldugu bazı çalışmalar göstermiştir ki, konvansiyonel radyografi karpal kırıkların tespitinde yetersiz kalmaktadır (,). Tomografinin el bileğindeki kırıkların tespitinde tatmin edici duyarlılığa sahip oldugu da çalışmalarda belirtilmiştir (). Çalışmamızda, sol taraf kırıklarını sağ taraftan daha fazla olarak bulduk. Hey ve ark. nın () çalışmasında, sol tarafın kırık üstünlüğü bulunmuştur (%,) hatta bu oran bazı çalışmalarda % lara çıkmaktadır ve yazarlar tarafından da belirtildiği gibi erkeklerde el bilek travmalarının sıklığı kadınlardan daha fazla olarak izlenmektedir (%,) (,). Ancak, çalışmalar el-bilek kırıklarını kadın ve erkeklerde eşit olarak bildirmektedirler (). Bizim çalışmamızda ise, okult kırıklar da erkeklerde daha sık olarak saptandı (%,). Bu durum erkeklerin kadınlardan daha fazla, kavga, trafik kazası ve spor yaralanmaları gibi durumlarla karşılaşmaları ile açıklanabilir. Okült kırıkları en fazla olarak distal radius kırıkları olarak saptadık (%,). Literatürdeki bazı mr çalışmaları da el bilek travması olan hastalarda en fazla gizli kırığı distal radiusta tespit etmiştir (). Ağrı çeşitli şekillerde uzun süredir sınıflandırılmaya ve standardize edilmeye çalışılmış bir algıdır. Ağrının fizyolojik durum yanında emosyonel durumlardan da oldukça çok etkilendiği bilinmektedir. VAS ayrıca acil servislerde de en sık kullanılan ve kolay uygulanabilirliğinden dolayı acil servise en uygun ağrı skorlama ölçeğidir. Biz de çalışmamızda bu nedenlerle VAS kullanmayı yeğledik. VAS skoru in üzerinde olan tüm hastaların (toplam hasta) herhangi bir kırık saptanma oranı %, olarak bulundu. VAS skoru herhangi bir noktada üzerinde olan hastaların yalnızca unda herhangi bir kırık saptanamamıştır ve kırık saptanma oranı ise % olarak belirlenmiştir. Biz bu durumu röntgende kırık saptanamamış hastaların eğer agrıları VAS skora göre ve üzerinde ise hastanın bt ile değerlendirilmesi gerektiği şeklinde yorumladık. Radial stiloidin hemen üzerine denk gelen ve radiusun oldukça yüzeyel oldugu nokta olan A noktasında distal radius kırıklarında oldukça anlamlı olarak VAS skorları yüksek bulundu (ort;,). Bu değer hiç kırık saptanamamış hastaların ortalama değerinden, bi-

A.Ç. Tekin ve ark., Radyografik Olarak Saptanamayan l-bilek Travmalarında ırık Tespiti İçin Ne adar Ağrı Varlığında Bilgisayarlı Tomografi Çekilmelidir? rim, distal radius harici kırığı olanlardan ise ortalama, birim daha yüksektir. Bu hastaların a noktasındaki VAS skorları ve üzerindedir. VAS değeri a noktasında ve üzerinde olan hastanın yalnızca inde (%,) kırık saptanamamıştır. A noktasında VAS skoru ve üzerinde tespit edilmiş ise % oranında kırık el bilek BT de tespit edilmektedir ve bu kırıkların % si distal radiusu ilgilendiren kırıklardır. ğer röntgende kırık tespit edilememiş ve a anatomik bölgesinde palpasyonla ve üzerinde bir değerinde hastanın ağrı şikayeti var ise hastaların bt ile değerlendirilmesini önermekteyiz. Distal radiusun dorsal korteksinin yüzeyelleştiği bölge olan b bölgesinde kırık tespit edilen ve kırık tespit edilemeyen grupta ortalama VAS skorları arasında, lik bir fark saptandı. Bu oran radiusun herhangi bölgesinde (stiloid ya da dorsal korteks) kırık olanlarda açık farklılık göstermektedir. Radius ta kırığı olan hastanın da b noktası VAS skorları ve üzerinde idi. Ortalama VAS skoru ise, olarak saptandı. Fakat kırığı olmayan grup incelendiğinde, hastada (%,) VAS skoru ve üzerinde olmasına rağmen, bir kırığa rastlanılmadığı görüldü. Biz bu durumu b noktasının el-bilek travmalarında ağrının daha yoğun hissedildiği bir bölge olduğu şeklinde yorumladık. Toplam hastamız incelendiğinde herhangi bölgede ve üzerinde VAS olan hastaların sinde (%,) ve üzerinde VAS saptandı. B noktasında ve üzerinde VAS saptanan hastalarda kırık çıkma oranı % olarak görülmüştür ki bu diğer bölgelerdeki oranlara göre daha düşük olarak gözlendi. C noktasında ise, ki bu nokta skafoid kemiğin yüzeyelleştiği ve palpe edilebildiği bölgedir, skafoid kırığı saptanmış olan hastaların ortalama VAS skorları ( hasta) ile arasında değişmekte olup, ortalama, olarak belirlemiştir. Skafoid kırıgı olmayan diğer hastaların c noktasındaki ortalama VAS değeri ise ( hasta) ortalama, olarak saptandı. İki değer arasında, birim fark saptandı. C noktasında ve üzerinde VAS değerine sahip olan toplam hastanın yalnızca % unda kırık saptanamamıştır. C noktasındaki VAS değeri nin altında olan hastaların ( adet) yalnızca ünde (%) herhangi bir kırık saptanmıştır. Yine c noktası içinde VAS skorun olmasının kırık olasılığını oldukça arttırdığı gözlenmektedir ve yine bu hastalara röntgende kırık bulgusu izlenemesede tomografi çekilmesini önermekteyiz. Skafoid harici olan karpal kemiklerde kırıgı olan hastalar değerlendirildiğinde tüm noktalarda benzer VAS değerleri izlendi (A:,, B:,, C:,, D:,, :,) ve noktalar arasında belirli bir noktanın öne çıkmadığı izlendi. Toplam hastanın yalnızca inin hiçbir değeri ve üzerinde değildi (%) (olgu no ) (trapezium fr). Yine bu noktada olan VAS skorunun önemini görmekteyiz fakat karpal kemiklerin kırıkları için herhangi bir lokalizasyon belirlemesi yapılamamaktadır. Ulnanın kolay palpe edilebildiği bölge olan d noktasında kırık olan ile kırık olmayan grup arasında yalnızca, birimlik bir fark saptandı. Çalışmamız da D noktasında ve üzerinde VAS değeri olan yalnızca hasta vardı ve bunların ünde kırık saptanırken, yalnızca inde ulna distal uç kırıgına rastlandı. ırık olan grupla kırık olmayan grup arasındaki en fazla. VAS skor değeri farkının e noktasında saptanmasına ragmen (,), e noktasının herhangi bir kırık için özgüllüğü yüksek bulunmadı. noktasında da ve üzerinde VAS değeri olan hastalar dikkate alındıgında ( hasta), % olarak kırık oranı gözlendi. ğer e noktasında ve üzerinde VAS skoru eşdeğerinde bir ağrı ile karşılaşırsak ve röntgende kırık tespit edememişsek tomografi endikasyonu olduğunu düşünmekteyiz. Sonuç olarak, röntgende kırık izlenmemiş el-bilek travmalarında eğer hasta ağrısı yüksek bir değerde ise hastanın olası bir kırık için bt ile değerlendirilmesinin gerekli oldugunu düşünmekteyiz. Hatta palpasyondaki dikkatimiz bazı anatomik noktalar için kırık bölgenin neresi olabileceği hakkında da bilgi verebilmektedir. Fakat daha sağlıklı verilerin elde edilebilmesi için daha uzun süreli ve daha büyük popülasyonlu çalışmaların gerekliliği de açıktır. AYNALAR. McCann PA, Amirfeyz R, Wakeley C, Bhatia R. The volar anatomy of the distal radius-an MRI study of the FCR approach. Injury ;:-. https://doi.org/./j.injury.... aewlai R, Avery LL, Asrani AV, Abujudeh HH, Sacknoff R, Novelline RA. Multidetector CT of carpal injuries: anatomy, fractures, and fracture-dislocations. Radiographics ;():-. https://doi.org/./rg.. Geijer M, l-houry GY. MDCT in the evaluation of skeletal trauma: principles, protocols, and clinical app-

lications. merg Radiol ;():-. https://doi.org/./s---. Obermann WR. Wrist injuries: pitfalls in conventional imaging. ur J Radiol ;():-. https://doi.org/./-x()-r. Ballas MT, Tytko J, Mannarino F. Commonly missed orthopedic problems. Am Fam Physician ;:-.. Green DP, O Brien T. Open reduction of carpal dislocations: indications and operative techniques. J Hand Surg Am ;():-. https://doi.org/./s-()-. Gelberman RH, Panagis JS, Taleisnik J, et al. The arterial anatomy of the human carpus: Part. The extrosseous vascularity. J Hand Surg ;-A:-. https://doi.org/./s-()-. Welling RD, Jacobson JA, Jamadar DA, Chong S, CaoiliM, Jebson PJ. MDCT and radiography of wrist fractures: radiographic sensitivity and fracture patterns. Am J Roentgenol ;():-. https://doi.org/./ajr... iuru MJ, Haapamaki VV, oivikko MP, oskinen S. Wrist injuries; diagnosis with multidetector CT. merg Radiol ;():-. https://doi.org/./s---. Memarsadeghi M, Breitenseher MJ, Schaefer-Prokop C, Weber M, Aldrian S, Gäbler C, Prokop M. Occult scaphoid fractures: comparison of multidetector CT and MR imaging-initial experience. Radiology ;():-. https://doi.org/./radiol.. van Onselen B, arim RB, Hage JJ, Ritt MJ. Prevalence and distribution of hand fractures. J Hand Surg (Br) ;():-. https://doi.org/./s-()-. Hey HW, Chong A, Murphy D. Prevalence of carpal fracture in Singapore. J Hand Surg [Am] ;():-. https://doi.org/./j.jhsa.... Packer GJ, Shaheen MA. Patterns of hand fractures and dislocations in a district general hospital. J Hand Surg (Br) ;():-. https://doi.org/./-()-. Pierre-Jerome C, Moncayo V, Albastaki U, Terk MR. Multiple occult wrist bone injuries and joint effusions: prevalence and distribution on MRI. merg Radiol ;():-. https://doi.org/./s---