VİO kuruluş İŞLEMLERİ Doküman Kodu : RVK-01 Açıklama : Vio Kuruluş Kapsam : Vio Ticari Program Kuruluş Revizyon No : 1 Yayın Tarihi : Şubat 2013 BAŞLARKEN Vio Ticari Programlarını bilgisayara kurmak için gerekli işlem basamakları bu yazıda anlatılmaktadır. FTP'YE ERİŞİM Vio Ticari programları sıkça güncellenmekte ve yeni sürümleri SKOR YAZILIM FTP sunucularında yayınlanmaktadır. Anonim erişime kapalı olan bu sunucu için gerekli kullanıcı adı ve şifreyi edinmek üzere SKOR YAZILIM veya iş ortağı ile irtibat kurabilirsiniz. FTP Sunucusuna erişim için adres: ftp://ftp.skor.com.tr/ Aşağıda, Internet Explorer tarayıcısı kullanılarak bu adrese girildiğinde açılan kullanıcı adı ve şifre giriş penceresi görülmektedir. kullanıcı adı ve parola bilgileri yazılır ve Oturum Aç butonuna basılır. 1 2013 SKOR YAZILIM VE BİLİŞİM SİSTEMLERİ www.skor.com.tr
Açılan pencerede program klasörleri koyu harflerle görülür. Tıklandığında pencere görüntüsü değişir ve ilgili klasörde yer alan dosyalar ve alt klasörler gösterilir. Bir önceki ekrana dönmek için "Üst düzey dizinine" kısmına veya ".." adlı dizine tıklanabileceği gibi tarayıcının Geri tuşu da kullanılabilir. DOSYA İNDİRME Dosya indirme işlemi için ilgili dosya adının üzerinde tıklanır ve indirme penceresinin açılması beklenir. Örneğin VioTicari.x.x.x.x.exe dosyası tıklanmış olsun. İndirilecek dosyanın kolay bulunabileceği bir adrese (örneğin masaüstü) kaydedilebilmesi için farklı kaydet komutu aşağıdaki gibi verilir. Kayıt yeri olarak örneğin "Masaüstü" seçilir ve kaydetme işlemine devam edilir. 2
İnternet bağlantı hızınıza ve indirmeye çalıştığınız dosyanın büyüklüğüne göre indirme işlemi belli bir zaman alacaktır. Eğer hedef klasörde indirmek istediğiniz dosya ile aynı isimde başka bir dosya varsa aşağıdaki gibi bir uyarı ekrana gelir. Bu uyarıya Evet yanıtı verilirse mevcut dosyanız ezilir ve indirilen dosya bu yeni dosyanın yerini alır. Dosyanın önceki sürümüne ihtiyaç duyulabileceği düşünülüyorsa bu uyarıya "Hayır" cevabı verilerek indirme işlemi iptal edilir. Mevcut dosyanın adı değiştirilebilir; dosya başka adrese taşınabilir; kopyalanabilir ya da indirilen dosyaya yeni bir ad verilebilir. İNDİRME İŞLEMİNİN TAMAMLANMASI İndirilen program dosyası doğrudan çalıştırılabilir türden bir dosyadır ve bilgisayarınızda yüklü bulunan antivirus veya internet güvenliği yazılımları aşağıdakine benzer bir uyarı görüntüleyebilir. Bu bilgisayarda Internet Explorer SmartScreen filtresi açık durumda idi ve aşağıdaki gibi bir uyarı ekrana geldi. Bu veya benzeri türden bir uyarı alınırsa indirilen dosyaya güvendiğinizi, bu dosyayı yine de kullanmak istediğinizi ve bilgisayarınıza zarar verebilecek türden bir uygulama olmadığını ifade eden bir yanıt vermelisiniz. 3
SmartScreen tarafından gösterilen bu uyarı için "Eylemler" butonuna basılırsa aşağıdaki gibi bir pencere açılır. "Bu programı çalıştırma" seçeneği kullanılırsa ilgili dosya masaüstünde kayıtlı olarak kalır. "Programı sil" denilirse indirilen dosya masaüstünden silinir. "Yine de çalıştır" komutu verilirse indirilen program doğrudan çalıştırılır ve kurulum işlemi başlar. SİSTEM GÜVENLİĞİ İÇİN İNDİRİLEN DOSYANIN VİRÜS TARAMASINDAN GEÇİRİLMESİ Masaüstüne indirilen dosyaya sağ tıklanır ve "Tara..." komutu (veya benzeri bir virüs tarama komutu) seçilir. Bu bilgisayarda Avast antivirus yazılımı kullanılmaktaydı. Tarama işleminin sonucunda aşağıdaki gibi bir bilgilendirme mesajı gösterildi. UYARI: Program kuruluşuna başlamadan önce antivirus yazılımın güncellenmesi ve sistemde tam bir virüs taraması yapılması önerilir. Virüs veya zararlı başka bir yazılım içeren sistemlerde programın sağlıklı bir şekilde kurulması ve kullanılması garanti edilemez. 4
GOOGLE CHROME KULLANARAK DOSYA İNDİRME Adres çubuğuna ftp://ftp.skor.com.tr/ yazılır ve Enter'a basılır. Kullanıcı adı ve şifre bilgileri doldurularak Giriş Yap butonuna tıklanır. Açılan pencereden vio dizinine girilir. İndirilebilir dosyalar listesinden seçim yapılarak indirme işlemi başlatılır. ulaşılabilir. İndirme işlemi tamamlandığında bu dosyanın bulunduğu adrese aşağıdaki gibi 5
VİO TİCARİ PROGRAM KURULUŞU Kurulum işlemi için gerekli dosyalar aşağıda gösterilmiştir. Programların sağlıklı bir şekilde çalışabilmesi için aşağıda belirtilen paketlerin kurulmasına ve çalışır durumda olmasına ihtiyaç duyulur. - Windows Installer (Yalnızca Windows XP sistemler için gerekli) - Windows Imaging Component (Dotnet kurulumu için gerekli) - Dotnet 4.0 (VioMenü paketi ve ticari uygulamalardaki çeşitli rutinlerin doğru çalışabilmesi için gerekli) - SQL sunucu (Veritabanı kayıtları için gerekli) - Viokur (VioMenu programını ve diğer gerekli bileşenleri kurmaya yarayan ana yükleme paketi) - VioTicari.x.x.x.x.exe (Ticari paketlerin kurulumu için gerekli) NOT: Eğer ticari paket yerine Violet paketi kullanılacak ise VioTicari değil, Violet kurulum dosyası indirilmelidir. Bilgisayar sisteminde yukarıda belirtilen paketlerin hiçbiri kurulu değilse doğrudan Viokur.exe çalıştırılarak yükleme işlemine başlanabilir. Viokur dosyası VioMenu adlı veritabanı yönetim sistemini kurmaya yarayan araçtır. Bununla birlikte eğer sistemde daha önce kurulumu yapılmamışsa dotnet, SQL ve diğer ön kurulumları otomatik olarak yaparak ve ticari paket kuruluşu için gereken altyapıyı hazırlar. 6
İleri butonuna basılır. Sözleşme dikkatle okunur ve sözleşme koşullarının kabul edildiği belirtilerek "Evet" butonuna basılır. 7
Kurulumun yapılacağı dizin C:\Vio dizinidir. İleri butonuna basılır. Kurulacak ek bileşenler listesinden uygun seçimler yapılır. Özellikle SQL sunucu kurulu değilse bu bölümden SQL 2000 ya da SQL 2005 seçilir. Bu seçimle birlikte bilgisayara SQL Express Edition yüklemesi de yapılacaktır. 8
Kuruluş yapılan bilgisayar ana makine değil de bir terminal ise bu durumda SQL sunucu seçmeye gerek yoktur. Sadece "Terminal Kurulumu" onay kutusunun işaretlenmesi yeterlidir. SQL sunucu yalnızca ana bilgisayara ya da tekil olarak çalışacak sistemlere kurulmalıdır. Terminallerin SQL kurulumuna ihtiyacı yoktur. "Kur" butonuna basılarak kuruluş işlemi başlatılır. 9
10
Kuruluş işlemlerinin birinci bölümü tamamlandığında parametreler ekranı otomatik olarak açılır. 11
Eğer yerel olarak çalışan bir bilgisayara ya da sunucuya kurulum yapılmış ise varsayılan değerlerin değiştirilmesine gerek duyulmaz. Ancak, SQL ana sistemi farklı bir bilgisayar üzerinde ise veya bu bir terminal ise ya da daha önce bir SQL kurulumu yapılmış olup farklı bir sa kullanıcı adı ve şifresi söz konusu ise ekrandaki ilgili değerler değiştirilir. Parametreler sekmesi yerel kurulumda ya da sunucu kurulumunda değiştirilmez. Fakat bu bir terminal ise "Kuruluş: Terminal" seçeneği işaretlenir. SmallTalk'ın düzgün başlatılamadığı bazı bilgisayarlarda "X-Uyumluluk modu" ve "Nodialog: SID Argümanı gönderilmez (X-Uyumluluk için)" seçeneğinin işaretlenmesine ihtiyaç duyulabilir. Varsayılan değerlerin korunması ve eğer programa girişte sorun yaşanıyor ise parametrelerde değişiklik yapılması önerilir. 12
TİCARİ PAKET KURULUMU VioTicari.x.x.x.x.exe adlı kuruluş dosyası başlatılır. İleri butonuna tıklanır. Sözleşme okunur ve kabul edilerek İleri butonu tıklanır. 13
Kullanılacak set işaretlenerek çark şeklindeki butona tıklanır. Eğer bu bilgisayara daha önce kurulmuş bir set varsa kuruluş paketi bu seti anımsayacaktır. Bir bilgisayarda farklı şirketlere ait verilerin takibi amacıyla isteğe bağlı olarak birden çok set çalıştırılıyor olabilir. Bu durumda listede birden çok set işaretlenerek kurulum işlemine devam edilebilir. İmaj dosyaları diske yazıldıktan sonra kuruluş işlemine devam etmek üzere "Kur" butonu tıklanır. 14
Ticari sete ait gerekli dosyalar C:\Vio dizini altındaki alt klasörlere yazılmaya başlar. Kuruluş işleminin ikinci bölümü tamamlandı. NOT: Eğer sistemde daha önce bir ticari set kuruluşu yapılmış ise yeni yapılacak kurulum ile önceki set arasında sürüm farkı olup olmadığı program tarafından kontrol edilir. Zorunlu olmadıkça yeni bir sürümden daha eski bir sürüme dönüş yapılması önerilmez. Eğer böyle bir dönüş yapılmasına gereksinim duyulmuş ise söz konusu veritabanı dosyalarının daha önceki sürümde alınmış yedeklerinden geri yükleme yapılması ve daha sonra setin sürümünün düşürülmesi önerilir. 15
KURULUŞ SONRASI İLK DEFA BAŞLATMA İŞLEMİ Programa giriş yapmak üzere masaaüstüne kısayolu konulmuş olan VioMenu programı başlatılır. VioMenu programı, kullanıcı adı ve şifre bilgilerinin bulunduğu ortak veritabanını okumaya çalışır ve ortak veritabanını bulduğunda otomatik olarak kullanıcı listesini ekrana getirir. Bu listeden seçilen kullanıcı ve o kullanıcıya ait şifre girilerek VioMenu programına giriş sağlanır. Daha önce bir kullanıcı adı ve şifre oluşturulmadığından ilk defa bir kullanıcı tanımlamak üzere aşağıdaki gibi bir pencere açılacaktır. 16
Bu bölümde bir kullanıcı kodu ve açıklaması mutlaka girilmelidir. Şifre kısmı boş bırakılırsa giriş sırasında bu kullanıcının seçilmesi yeterli olur, şifre istemez. Fakat bilgi güvenliği açısından bir şifre belirlenmesi özellikle tavsiye edilir. Oluşturulan ilk kullanıcı aynı zamanda ana kullanıcıdır. Ana kullanıcı, sistemde en üst düzeyde yetkiye sahip kullanıcıdır. Başka yeni kullanıcılar tanımlayabilme, var olan kullanıcıların bilgilerini değiştirme, kullanıcı silme, yetkilerini kısıtlama vb. bir çok işlem ana kullanıcı ile giriş yapılarak gerçekleştirilebilir. Bu nedenle ana kullanıcı adı ve şifresinin saklanması, diğer normal kullanıcılarla paylaşılmaması önerilir. Ana kullanıcı, kendisi gibi başka ana kullanıcılar da oluşturabilir. Ayrıca şef kullanıcı ve normal kullanıcı gibi sınıflar mevcuttur. 17
Ana kullanıcı ilk defa tanımlanıp işleme devam edildiğinde VioMenu programı yeniden başlar. Artık tanımlı en az bir kullanıcı bulunduğundan otomatik olarak bu kullanıcı adını gösteren giriş ekranı açılır. Doğru kullanıcı ve şifre girilerek çark butonuna tıklanırsa VioMenu başlar. Kurulan set ya da setler listesi ekranın sol tarafında; seçilen sete ait veritabanı dosyaları ise ekranın sağ tarafında gösterilecektir. Ekran örneğinden de anlaşılacağı gibi henüz bir şirket veritabanı oluşturulmamıştır. 18
YIL EKLEME VE YENİ VERİTABANI OLUŞTURMA Ekranın alt bölümünde görülen "Yıl Ekle" butonuna basılarak çalışılacak yıl seçilir ve ardından çark butonuna basılır. Yıl eklendiğinde aşağıdaki gibi bir görüntü elde edilir. Şimdi bu açılan yeni yıla ait bir şirket veritabanı oluşturulacaktır. 19
Veritabanı listesini gösteren bölümde önce sağ tıklanır. Ardından açılan komut listesinde Oluştur komutuna tıklanır. Veritabanı özellikleri penceresine yeni oluşturulacak şirket veritabanının kodu veya koduyla birlikte açıklaması girilir. Kod bölümünde Türkçe harfler kullanılmaz. Açıklama bölümü boş bırakılır ise veritabanı listesinde kodu gösterilir. Eğer açıklama da girilmiş ise listede kod gösterilmez, açıklama gösterilir. 20
Yeni veritabanı için diskte C:\db\data klasörüne iki ayrı dosya oluşur. Aynı set için birden çok veritabanı oluşturularak çalışılabilir. Yeni veritabanı oluşturma işlemi için yukarıda belirtilen adımlar tekrarlanır. 21
VERİTABANININ İLK DEFA ÇALIŞTIRILMASI VE KULLANIMA HAZIRLANMASI Bir veritabanı oluşturulup ilk defa başlatıldığında aşağıda görüldüğü gibi bazı tablo oluşturma sorguları çalışır. Bu sürecin başarıyla tamamlanması beklenmelidir. İşlemler tamamlandığında veritabanı artık hazırdır ve ilk defa açıldığında aşağıdaki gibi bir bilgilendirme mesajı ekrana gelir. 22
Bu bilgilendirme mesajının ekrana gelmemesi için programın lisansının satın alınması ve SKOR YAZILIM tarafından sağlanan anahtar bilgilerinin ilgili sahalara girilmesi gerekir. Tamam butonuna tıklandığında yeni veritabanı için açılış işlemleri tamamlanır ve ana menü ekrana gelir. SKOR YAZILIM VE BİLİŞİM SİSTEMLERİ - (ŞUBAT 2013) 23