Yurtdışı Organizasyon ve Yatırımcı İlişkileri Müdürlüğü
İÇİNDEKİLER Genel Görünüm A. Piyasalara Bakış I. Hisse Senedi Piyasaları Global Endeksler ve İMKB 1 Endeksi II. Hisse Senedi Piyasaları Yurtiçi Endeksler III. Para Piyasaları IV. Emtia Piyasaları B. Türkiye Ekonomisi I. Merkez Bankası Politika Faizleri II. Merkez Bankası Zorunlu Karşılık Oranları III. Para Arzı Değişimi IV. Büyüme V. Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım Oranı VI. İşsizlik VII. Enflasyon VIII. Merkezi Yönetim Bütçesi IX. Ödemeler Dengesi X. Dış Ticaret Dengesi C. Ek Tablolar I. Türkiye nin Kredi Notları II. IMF Global Ekonomik Görünüm / Haziran 211 III. 211-213 Orta Vadeli Program Türkiye Ekonomisi Öngörüleri 1
GENEL GÖRÜNÜM Haziran ayını İMKB 1 endeksi sığ işlem hacmi ve önceden satın alınmış beklentilere yönelik gerçekleşen kar realizasyonları satışlarının etkisinde hafif artıda yatay kapattı. Moody's'in Türk Bankalarının kredi notu görünümünü negatiften durağana yükseltmesi ve JP Morgan'ın bankacılık hisselerine yönelik iyileşen tavsiyeleri Bankacılık endeksinin % 1,5 artmasını sağladı. USD ve Euro Haziran ayında TL karşısında değer kazandı. Gösterge tahvilin faizi Merkez Bankası nın aldığı tedbirlerin etkisinde yılbaşından bu yana % 29,1 arttı. Emtialar, Haziran ayını Doların diğer para birimleri karşısındaki aşırı dalgalanmasının etkisinde düşüşle kapattı. Merkez Bankası, Mayıs ayında politika faiz oranını % 6,25, gecelik borçlanma ve borç verme oranlarını sırasıyla % 1,5 ve % 9 seviyelerinde sabit tutarken, zorunlu karşılıklarda değişime gitmedi. Türkiye ekonomisi 211 yılı 1. çeyreğinde % 11 büyüme oranı ile Dünya nın en hızlı büyüyen ekonomisi oldu. Nisan ayı sanayi üretimi yıllık bazda % 8,3 artarken, aylık bazda ise %-3,8 oranında azalış gösterdi. İşsizlik oranı, Mart döneminde yıllık bazda % 2,9 puan, aylık bazda %,4 puan düşerek % 1,8 oldu. TÜFE Haziran da beklentilerin altında % 6,24 oranında artarken, ÜFE % 1,19 oranında yükseldi. Mayıs ayında bütçe 2,8 milyon TL fazla verdi. Yılın ilk beş aylık döneminde ise, geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 98 azalışla yaklaşık 233 milyon TL açık verdi. Cari açık yılın ilk dört ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla 2 katın üzerinde artarak 28,3 milyar USD olarak gerçekleşti. Mayıs ta dış ticaret açığı % 16 oranında artarak 1,1 milyar USD olurken beş aylık açık 43,7 milyar USD ye çıktı. 2
A. PİYASALARA BAKIŞ
I. HİSSE SENEDİ PİYASALARI GLOBAL ENDEKSLER VE İMKB 1 ENDEKSİ İMKB 1 endeksi Haziran ayınıda dar bantta dalgalanarak ayı hafif değer artışıyla kapattı. Seçimlerin beklentiler doğrultusunda neticelenmesi sonucu kar realizasyonu satışları görülmesi, Yurtdışı piyasaların etkisi ve dar işlem hacminden dolayı artışların kuvvet kazanamaması, Ayın sonunda gelen 1. çeyrek büyüme verisine yönelik olumlu beklentilerin cari açığa yönelik kaygıları da paralelinde getirmesi. Yurtdışı piyasaların yönü Haziran ayında son haftaya kadar aşağı yönlüydü. Son hafta Yunanistan da kemer sıkma önlemlerinin kabul edilmesi neticesi Avrupa ya yönelik borç kaygılarının hafiflemesi, ABD de ekonomik verilerin iyileşmesi Aylık Değer değişimi % İMKB 1.4 MSCI EM -1.3 DAX 1.1 Dow Jones (DJI) -1.2 S&P 5-1.8 İMKB 1 MSCI EM DJI DAX S&P 5 Kaynak: Matriks 3
II. HİSSE SENEDİ PİYASALARI YURTİÇİ ENDEKSLER Faiz ve zorunlu karşılıklarda değişikliğe gitmeyen Merkez Bankası'nın ekonomiye yönelik verdiği iyimser mesajları İMKB'ye alım getirdi. Moody's'in Türk Bankalarının kredi notu görünümünü negatiften durağana yükseltmesi ve JP Morgan'ın bankacılık hisselerine yönelik iyileşen tavsiyeleri, bankacılık endeksinin % 1,5 değer kazanarak diğer endekslerin üzerinde performans göstermesini sağladı. 2 18 16 14 12 1 8 6 4 Aylık Değişim % İMKB 1.4 İMKB 3.4 İMKB MALİ -.3 İMKB BANKACILIK 1.5 May-1 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 İMKB Katılım endeksi, Haziran ayında % 1,9 oranında değer kazandı. 6 58 56 54 52 5 48 46 44 KATILIM Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 Kaynak: Matriks 4
III. PARA PİYASALARI TL, Haziran ayında USD ve Euro karşısında değer kaybetti. USD, TL karşısında aylık bazda % 1,7, yılbaşından bu yana % 5,2 oranında değerlendi. Euro, TL karşısında aylık bazda % 5,2, yılbaşından bu yana % 13,8 oranında değerlendi. USD/TL EUR/TL 1.635 1.585 1.535 1.485 1.435 1.385 1.335 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 2.35 2.3 2.25 2.2 2.15 2.1 2.5 2. 1.95 1.9 1.85 1.8 Gösterge tahvilin faizi aylık bazda % 2,7 oranında artarken, Merkez Bankası nın almış olduğu önlemlerin etkisinde yılbaşından bu yana % 29,1 oranında değerlendi. Gösterge Tahvil Faiz Oranı % 1.5 1 9.5 9 8.5 8 7.5 7 6.5 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 Kaynak: TCMB, Matriks 5
IV. EMTİA PİYASALARI Haziran ayında, Euro Bölgesinde yaşanan Yunanistan borç krizine ilişkin endişeler nedeniyle Euro/USD paritesinin USD lehine artması, Emtialara satış getirdi. Altının ons fiyatı, aylık bazda % 2,3 değer kaybederken, yıllık bazda % 2,8 değer artışıyla 1.51 USD ye ulaştı. Brent tipi petrolün varil fiyatı aylık bazda % 3,9 düşerken, yıllık bazda ise % 5 oranında değerlenerek 111,98 USD ye yükseldi. Altın ons/$ Petrol $/bp 16 15 14 13 12 11 1 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 14 12 1 8 6 Haziran ayında, Gümüşün ons fiyatı aylık bazda % 9,9 oranında değer kaybederken, yıllık bazda % 86,3 değer artışıyla 34,7 USD oldu. Platinin ons fiyatı ise aylık bazda % 5,9 düşerken, yıllık bazda ise % 12,5 oranında yükselerek 1725 USD oldu. Gümüş ons/$ Platin ons/$ 5 4 3 2 1 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 19 18 17 16 15 14 13 12 Kaynak: Matriks 6
B.TÜRKİYE EKONOMİSİ
I. MERKEZ BANKASI POLİTİKA FAİZLERİ Para Politikası Kurulu 23 Haziran tarihinde yaptığı toplantıda, uygulanmakta olan faiz oranlarının aşağıdaki gibi sabit tutulmasına karar vermiştir: Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı % 6,25, Gecelik borçlanma faiz oranı % 1,5, borç verme faiz oranı % 9, Açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranı % 8, Geç Likidite Penceresi uygulaması çerçevesinde, Bankalararası Para Piyasası nda saat 16: 17: arası gecelik vadede uygulanan Merkez Bankası borçlanma faiz oranı % düzeyinde, borç verme faiz oranı %12. 25 Gecelik Borçlanma Oranı % Gecelik Borç Verme Oranı % Politika Faiz Oranı % 2 15 Mayıs 21: 1 Haftalık Repo ihale faiz oranının, politika faizi olarak kullanılmaya başlanması. 1 5 Oca-8 May-8 Eyl-8 Oca-9 May-9 Eyl-9 Oca-1 May-1 Eyl-1 Oca-11 May-11 9, 6,25 1,5 Kaynak: TCMB 7
II. MERKEZ BANKASI ZORUNLU KARŞILIK ORANLARI Cari açığın artması Merkez Bankası tarafından yüksek risk olarak algılandı. Cari açık Risk algısı Merkez Bankası faizlerde indirim yaparak sıcak para girişini azaltmaya ve döviz kurunu yükseltmeye çalıştı. Faizlerde indirim SONUÇ Döviz kuru Merkez Bankası faiz indirimleri, sıcak para girişini azaltırken, kredi piyasasında genişlemeye neden oldu. Sıcak para akışı + Kredi piyasasında genişleme Zorunlu karşılık oranlarını arttırma ve vadeye göre farklılaştırma TL ZORUNLU KARŞILIK ORANLARINA İLİŞKİN KARARLAR (%) Kaynak: TCMB Karar Tarihi Vadesiz 1 aya kadar 3 aya kadar 6 aya kadar 1 yıla kadar 1 yıl ve daha uzun Birikimli Mevduat/Katılım fonu dışı diğer* 16 Ekim 9 5 5 5 5 5 5 5 5 5 Ağırlıklı Ortalama 23 Eylül 1 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 5,5 12 Kasım 1 6 6 6 6 6 6 6 6 6 17 Aralık 1 8 8 7 7 6 5 5 8 7,4 24 Ocak 11 12 1 9 7 6 5 5 9 9,6 23 Mart 11 15 15 13 9 6 5 5 13 13,3 21 Nisan 11 16 16 13 9 6 5 5 13 13,5 * 17 Aralık 21 tarihli düzenlemeyle bankaların TCMB ve kendi aralarında yaptıkları hariç olmak üzere repo işlemlerinden sağladıkları fonlar da zorunlu karşılık kapsamına alınmıştır. 8
III. PARA ARZI DEĞİŞİMİ 211 yılı Haziran ayı sonunda sonunda 21 yılının aynı dönemine kıyasla para arzı % 21 oranında artarak 674 milyar TL ye yükseldi. Bu dönemde: Dolaşımdaki para % 27, vadesiz mevduat TL % 32, vadesiz mevduat yabancı para (YP) % 1, vadeli mevduat TL % 19, vadeli mevduat YP % 2, para piyasası fonları % 2 artarken, Repo % 7 azaldı. Milyar TL 1,6 M1 = Dolaşımdaki Para + Vadesiz Mevduat (TL, YP) 1,4 M2 = M1+ Vadeli Mevduat (TL, YP) 1,2 M3 = M2+ Repo + Para Piyasası Fonları 1, 8 6 4 2 25 26 27 28 29 21 5% 4% 3% 2% 1% % -1% 25% 45% 42% 7% 26% 24% 24% 13% 13% 3% 2% 19% Para Arzındaki Değişim M1 M2 M3-5.9% -.4% -3.8% -.6% 4.3% 6.1% 6.9% 2.5% 2.4% 4.1%.2% 4.4% 5.2% 1.3% -2.3% 8.7% 9.6% 5.2% 25-27 28 29 21 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 Kaynak: TCMB 9
IV. BÜYÜME Türkiye ekonomisi 211 yılı ilk çeyreğinde çift haneli büyüme oranıyla, Dünya rekoru kırdı. İlk çeyrek büyüme oranı %9,7 olan piyasa beklentisinin üzerinde %11 olarak gerçekleşti. Türkiye yi, %9,9 büyüme oranı ile Arjantin ve %9,7 ile de Çin takip etti. 15 1 5-5 -1-15 -2 GSYİH (%) 8.1 12. 11. 9.2 7. 1.3 3.8 4.2 3.2 2.6 5.9 5.2.9-2.9-7. -7.8-14.7 1Ç/7 2Ç/7 3Ç/7 4Ç/7 1Ç/8 2Ç/8 3Ç/8 4Ç/8 1Ç/9 2Ç/9 3Ç/9 4Ç/9 1Ç/1 2Ç/1 3Ç/1 4Ç/1 1Ç/11 İç talep büyümenin motoru olmaya, dış talep de büyümeyi negatif etkilemeye devam etti. İlk çeyrekte ulaşılan 285 milyar TL lik GSYH nin %77 si iç tüketimden kaynaklandı. 2 15 1 5-5 -1-15 -2-25 GSYİH (%) İç Talep Katkı (%) Dış Talep Katkı (%) 1Ç/7 2Ç/7 3Ç/7 4Ç/7 1Ç/8 2Ç/8 3Ç/8 4Ç/8 1Ç/9 2Ç/9 3Ç/9 4Ç/9 1Ç/1 2Ç/1 3Ç/1 4Ç/1 1Ç/11 Kaynak: TÜİK 1
V. SANAYİ ÜRETİMİ VE KAPASİTE KULLANIM ORANI Nisan ayında sanayi üretimi yıllık bazda % 8,3 artarken, aylık bazda ise % -3,8 oranında azaldı. İmalat sanayi sektörü endeksi yıllık bazda % 8,6 oranında arttı. Elektrik, gaz ve su sektörü endeksi yıllık bazda % 8,7 oranında arttı. Madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yıllık bazda % 1,6 oranında arttı. Sanayi Üretimi Yıllık Değişimi(%) Sanayi Üretim Endeksi Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Endeks 3 2 1-1 -2-3 16. 14. 12. 1. 8. 6. 4. 2.. Kapasite kullanım oranı, Mayıs ayında yıllık % 1,9 puan, aylık bazda ise %,3 puan artışla % 75,2 olarak gerçekleşti. 3 2 1-1 -2-3 Sanayi Üretimi Yıllık Değişimi (%) KKO (%) 8 75 7 65 6 55 Kaynak: TÜİK 11
VI. İŞSİZLİK İşsizlik oranı, Mart döneminde yıllık bazda % 2,9 puan düşerken, aylık bazda ise %,4 puan yükselerek % 1,8 olarak gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik rakamlarına bakıldığında da, işsizlik oranı bir ay öncesine göre %,2 puan düşüşle % 9,9 oldu. İşsizlik Oranı (%) Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı (%) 6 Aylık Hareketli Ortalama 15 12 9 13.7 12.6 12. 12.1 12. 11.7 11.7 11. 11.4 11.8 11.3 11.6 1.5 1.6 11.2 11.4 11 11.4 11.9 11.1 1.8 1.5 1.4 1.8 1.1 9.9 6 3 Mar-1 Nis-1 May-1 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Mart döneminde istihdam edilenlerin sayısı, Geçen yılın aynı dönemine göre 1.544 bin kişi artarak, 23 milyon 286 bin kişiye yükseldi. Bir önceki döneme kıyasla tarım sektöründe çalışan sayısı 213 bin artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 271 bin kişi arttı. Ekonomik Faaliyetlere Göre İstihdam (Bin kişi) Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler İstihdam 25, 21,742 22,51 23,55 23,488 23,477 23,196 22,973 22,972 22,854 22,596 22,461 22,82 23,286 2, 15, 1, 5, Mar-1 Nis-1 May-1 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Kaynak: TÜİK 12
VII. ENFLASYON Haziran ayında tüketici enflasyonu TCMB nin aldığı tedbirler ve mevsimselliğin etkisinin azalması ile kontrol altına alındı. TÜFE aylık bazda % 1,43 oranında düşerken (piyasa beklentisi %,75), yıllık bazda % 6,24 oranında arttı. ÜFE aylık bazda %,1 (piyasa beklentisi %,4), yıllık bazda % 1,19 oranında arttı. 12 1 TÜFE (%) ÜFE (%) 1.19 8 6 4 6.24 5.3 2 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 211 T İşlenmemiş gıda, enerji, alkollü içki, tütün ve altın hariç özel kapsamlı TÜFE göstergelerinde (ÖKTG H) yıllık artış % 5,73 olurken, enerji, gıda, alkol, tütün ve altın hariç göstergelerde (ÖKTG I) yıllık artış % 5,27 düzeyinde gerçekleşti. TÜFE (%) ÖKTG - H (%) ÖKTG - I (%) 1 8 6 4 2 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 Haz-11 Kaynak: TÜİK 13
VIII. MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ Kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasının etkisiyle artan bütçe gelirleri ve seçim arefesinde harcamaların kontrollü yapılması Mayıs ayında bütçenin 2,8 milyar TL fazla vermesini sağladı. Faiz giderleri yıllık bazda % 88 oranında arttı. Bütçe gelirleri yıllık bazda % 9 oranında arttı. Bütçe giderleri yıllık bazda % 28 oranında arttı. 3 25 2 15 1 5 14 12 1 8 6 4 2-2 Milyon TL 19,54 24,298 16,89 2,234 2,165 4,64 24,866 Bütçe Giderleri Faiz Hariç Giderler Faiz Giderleri Bütçe Gelirleri Vergi Gelirleri Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 211 yılı Ocak - Mayıs döneminde bütçe, geçen yılın aynı dönemine kıyasla % 98 azalışla yaklaşık 233 milyon TL açık verdi. Bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre % 16 oranında, bütçe giderleri ise % 6 oranında arttı. Milyon TL 112,6 119,618 88,384 98,744 24,216 2,874 12,617-233 -9,984 Bütçe Giderleri Faiz Hariç Giderler Faiz Giderleri Bütçe Gelirleri Vergi Gelirleri Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 27,133 119,385 19,551 82,783 23,288 1,25 5,812 2,835 7,977 14,233 Mayıs 1 Mayıs 11 6,899 Ocak-Mayıs 1 Ocak-Mayıs 11 2,641 Kaynak: Maliye Bakanlığı 14
IX. ÖDEMELER DENGESİ Dış ticaret açığının 21 yılı Nisan ayına göre % 88 artarak 7,7 milyar USD ye ulaşmasının etkisiyle, 211 yılı Nisan ayında cari açık yıllık bazda % 72 oranında artarak 7,68 milyar USD olarak gerçekleşti. Cari Açık (USD milyar) -2-3 -4-5 -6-7 -8-9 -1-3.6-2.74-4.31-4.47-3.3-3.61-3.73-3.8-3.9-3.62-6.5-7.53-6.8-6.14-9.75-7.68 Cari açık 21 un ilk dört ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 2 kattan fazla arttı. 21 un ilk dört ayında 12,9 milyar USD olan dış ticaret açığının, 211 in aynı döneminde 2 katın üzerinde artarak, 28,3 milyar USD ye çıkması cari açığın yükselişinde belirleyici oldu. -5-1 -15-2 -25-3 -35-4 Milyar $ Oca - Nis 1 Oca - Nis 11 211 T -13.9-29.6-33.5 Kaynak: TCMB 15
X. DIŞ TİCARET DENGESİ Mayıs da dış ticaret açığı % 16 oranında artarak 1,1 milyar USD oldu. 211 yılı ilk beş ayında dış ticaret açığı % 9 oranında artarak 43,7 milyar USD olarak gerçekleşti. Milyar $ Milyar $ 25 2 2 15 1 5 % 11 9.8 1.9 % 43 14.7 21 15 1 5 45.2 % 2 54.3 111.7 % 44 68.2 98 177.5 İhracat İthalat İhracat İthalat May-1 May-11 Oca - May 1 Oca - May 11 211 T İhracatın ithalatı karşılama oranı Mayıs ta yıllık bazda % 22 oranında azalarak % 52,1 olarak gerçekleşti. Dış ticaret dengesi değişim oranı (%) İthalatın ihracatı karşılama oranı (%) 16 14 12 1 8 6 4 2 May-1 Haz-1 Tem-1 Ağu-1 Eyl-1 Eki-1 Kas-1 Ara-1 Oca-11 Şub-11 Mar-11 Nis-11 May-11 75 7 65 6 55 5 Kaynak: TÜİK 16
C. EK TABLOLAR
I. TÜRKİYE NİN KREDİ NOTLARI Türkiye güçlü kredi notlarıyla 211 yılında değişiklik olmadı. Tarih S&P MOODY S FITCH JCR 26 yıl sonu BB (Durağan) Ba3 (Durağan) BB- (Pozitif) BB- (Pozitif) 1 Mayıs 27 BB- (Durağan) 28 Aralık 27 BB- (Durağan) 3 Nisan 27 BB- (Negatif) 31 Temmuz 28 BB- (Pozitif) 13 Kasım 28 BB- (Negatif) 17 Eylül 29 Ba3 (Pozitif) 18 Eylül 29 BB- (Durağan) 27 Ekim 29 BB- (Pozitif) 3 Aralık 29 BB+ (Durağan) 8 Ocak 21 Ba2 (Durağan) 1 Şubat 21 BB (Durağan) 19 Şubat 21 BB (Pozitif) 5 Ekim 21 Ba2 (Pozitif) 24 Aralık 21 BB+ (Pozitif) Mevcut Durum BB (Pozitif) Ba2 (Pozitif) BB+ (Pozitif) BB (Durağan) 17
II. IMF GLOBAL EKONOMİK GÖRÜNÜM / HAZİRAN 211 29 21 211T 212T Dünya Büyümesi -,5 5,1 4,3 4,5 Gelişmiş Ekonomiler -3,4 3, 2,2 2,6 ABD -2,6 2,9 2,5 2,7 AB -4,1 1,8 2, 1,7 Almanya -4,7 3,5 3,2 2, Fransa -2,6 1,4 2,1 1,9 Japonya -6,3 4, -,7 2,9 İngiltere -4,9 1,3 1,5 2,3 Gelişmekte olan Ülkeler 2,8 7,4 6,6 6,4 Rusya -7,8 4, 4,8 4,5 Çin 9,2 1,3 9,6 9,5 Hindistan 6,8 1,4 8,2 7,8 Brezilya -,6 7,5 4,1 3,6 Türkiye -4,9 8,2 4,6 4,5 Dünya Ticaret Hacmi -1,8 12,4 8,2 6,7 Tüketici Fiyatları Gelişmiş Ekonomiler,1 1,6 2,6 1,7 Gelişmekte olan Ülkeler 5,2 6,1 6,9 5,6 18
III. 211-213 ORTA VADELİ PROGRAM TÜRKİYE EKONOMİSİ ÖNGÖRÜLERİ 21 211T 212T 213T BÜYÜME VE İSTİHDAM GSYH (Milyar TL, Cari Fiyatlarla) 1.15 1.215 1.343 1.485 GSYH (Milyar USD, Cari Fiyatlarla) 736 781 847 913 Kişi Başına Milli Gelir (GSYİH, USD) 1.79 1.624 11.45 12.157 Büyüme (%) 8,2 4,5 5 5,5 Nüfus (Yıl Ortası, Milyon Kişi) 73 73,5 74,3 75,1 İstihdam Düzeyi (Milyon Kişi) 22,6 22,7 23,2 23,6 İşsizlik Oranı (%) 11,9 12 11,7 11,4 DIŞ TİCARET İhracat (FOB, Milyar USD) 118, 127 143,5 16 İthalat (CIF, Milyar USD) 185,5 199,5 222,5 245 Dış Ticaret Dengesi (Milyar USD) -55,9-72,5-79 -85 İhracat / İthalat (%) 67,9 63,7 64,5 65,3 Dış Ticaret Hacmi / GSYİH 41,2 56 58,6 61,2 Cari İşlemler Dengesi (Milyar USD) -48,5-42,2-45,1-47,8 Cari İşlemler Dengesi / GSYİH (%) -6,6-5,4-5,3-5,2 ENFLASYON GSYİH Deflatörü 6,5 5,8 5,3 4,8 TÜFE Yıl Sonu Değişme ( %) 6,4 5,3 5 4,9 KAMU FİNANSMANI Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Milyar TL) -39,6-33,5-32,3-24,4 Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi / GSYİH (%) -3,6-2,8-2,4-1,6 Bütçe Gelirleri (Milyar TL) 254 279 37,1 334,7 Bütçe Giderleri (Milyar TL) 293,6 312,5 339,3 359,1 Merkezi Yönetim Bütçesi Faiz Dışı Fazlası -8,7 -,4 5,4 12,3 Merkezi Yönetim Bütçesi Faiz Dışı Fazlası / GSYİH -,8,4,8 KAMU KESİMİ BORÇLANMA GEREĞİ Kamu Kesimi Genel Dengesi / GSYİH (%) -3,4-2 -1,8-1,2 KİT / GSYİH (%),3,1 -,1 GENEL DEVLET BORÇLANMA GEREĞİ Genel Devlet Dengesi / GSYİH (%) -3,7-2,1-1,8-1,1 Merkezi Yönetim Bütçesi / GSYİH (%) -1,8 -,8 -,3,5 Faiz Giderleri ve Özelleştirme Gelirleri Hariç Genel Devlet Dengesi / GSYİH (%),6,8 1,3 1,7 19
Yurtdışı Organizasyon ve Yatırımcı İlişkileri Müdürlüğü Ekonomik Araştırmalar Ekibi Ahmet Biçer Sıtkı Gökhan Evranos Seda Demirbaş Müdür Yönetmen Uzman Tel: (212) 354 12 89 E-mail: ir@kuveytturk.com.tr Uyarı: Bu rapor, Kuveyt Türk tarafından, güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan elde edilen bilgi ve veriler kullanılarak hazırlanmıştır. Raporda yer alan ifadeler, hiçbir şekilde veya suretle alış veya satış teklifi olarak değerlendirilmemelidir. Kuveyt Türk, bu bilgilerin doğru, eksiksiz ve değişmez olduğunu garanti etmemektedir. Bu sebeple, okuyucuların, bu raporlardan elde edilen bilgilere dayanarak hareket etmeden önce, bilgilerin doğruluğunu teyit ettirmeleri önerilir ve bu bilgilere dayanılarak aldıkları kararlarda sorumluluk kendilerine aittir. Bilgilerin eksikliği ve yanlışlığından Kuveyt Türk hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Kuveyt Türk ün tüm çalışanları ve danışmanlarının, herhangi bir şekilde bilgiler dolayısıyla ortaya çıkabilecek, doğrudan veya dolaylı zararlarla ilgili herhangi bir sorumluluğu yoktur. Bunlara ilaveten, Kuveyt Türk, raporların Internet üzerinden e mail yoluyla alınması durumunda virüs, hatalı gönderim veya diğer herhangi bir teknik sebepten dolayı alıcının donanımına veya yazılımına gelebilecek herhangi bir zarardan dolayı sorumlu tutulamaz.