T.C SİNOP ÜNİVERSİTESİ FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ İSTATİSTİK BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI I.YARIYIL: IST101 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA I (223) Bilgisayar Donanımı, İşletim Sistemleri, Windows Kullanımı, Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft PowerPoint Programlarının Detaylı İçerikleri. IST103 OLASILIK I (223) Örnek Uzayı, Olay Kavramı ve Olaylar Üzerinde İşlemler, Olasılık Kavramı ve Özellikleri, Olayların Bağımsızlığı, Koşullu Olasılık ve Tam Olasılık Formülü, Rastlantı Değişken Kavramı, Kesikli ve Sürekli Rastlantı Değişkenleri ve Olasılık Fonksiyonları, Dağılım Fonksiyonu ve Özelikleri, Beklenen Değer ve Özelikleri, Varyans ve Özellikleri, Koşullu Beklenen Değer ve Varyans. IST105 İSTATİSTİĞE GİRİŞ (425) İstatistik Kavramı ve Tarihsel Gelişimi, Temel Kavramlar, Ölçme ve Ölçekler, İstatistiksel Verilerin Toplanması, İstatistiksel Verilerin Düzenlenmesi ve Tablolar ile Özetlenmesi, Merkezi Eğilim Ölçüleri (Aritmetik Ortalama, Geometrik Ortalama, Harmonik Ortalama, Kuadratik Ortalama, Tartılı Ortalama, Mod, Medyan), Oranlar ve Yüzdeler, Değişim Ölçüleri (Ranj, Ortalama Sapma, Standart Sapma, Varyans, Değişim Katsayısı, Çarpıklık Katsayısı ve Basıklık Katsayısı), Momentler, İki Değişkene Göre İstatistiksel Verilerin Düzenlenmesi ve Tablolar ile Gösterilmesi, İlişki Katsayıları, Pearson Çarpım Moment Korelasyonu, Kısmi Korelasyon, Kontenjans Katsayısı, Pi Katsayısı, Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı, Cramer in İlişki Katsayısı, Basit Lineer Regresyon, Bazı Önemli Olasılık Dağılımları (Binom Poisson, Normal) ve Özellikleri, Standart Puanlar. IST107 MATEMATİK I (223) Kümeler, Limit, Fonksiyonlar ve Süreklilik, Türev, Kritik Değerler, Ara Değer, Ortalama Değer ve Rolle s Teoremleri ve Uygulamaları, Grafik Çizimi, Belirsiz İntegral, Kalkülüsün Temel Teoremi ve Belirli İntegral, L Hopital Kuralı ve İntegral Teknikleri. IST109 İKTİSAT I (202) Ekonomi Biliminin Kapsamı, Temel Kavram ve Varsayımlar, Ekonominin Temel Sorunları, Ekonomik Sistemler, Tüketici ve Firma Dengesi, Piyasa Dengesi, Faktör Piyasaları, Milli Gelir Ölçümleri ve Belirlenmesi.
II. YARIYIL: IST102 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA II (223) SPSS ve Minitab Paket Programları ile Veri Girişi, Veri Düzenlenmesi, Veri Analizi. IST104 OLASILIK II (223) Koşullu Olasılık Kavramı, Moment Çıkaran Fonksiyonu ve k. Moment Hesabında Kullanımı, Bazı Kesikli Olasılık Dağılımların (Bernoulli, İkiterimli, Poisson, Geometrik, Negatif İkiterimli, Hipergeometrik) ve Ayrıca Bazı Sürekli Olasılık Dağılımların (Normal, Üstel, Tekdüze, Ki-Kare, Gamma, Beta, Cauchy) Tanımları, Olasılık Hesabında Kullanımları, Momentlerinin Olasılık Fonksiyonları ve Moment Çıkaran Fonksiyonları Yardımıyla Hesaplanmasını ve Örnek Uygulamaları. IST106 LİNEER CEBİR (223) Matrisler, Matris İşlemleri, Matris Determinantı ve Tersi, Lineer Denklem Sistemleri ve Çözümleri, Vektör Uzayları, Karakteristik Polinomlar, Öz Değer ve Öz Vektörler, Matrislerin Köşegenleştirilmesi, Karesel Biçimler. IST108 MATEMATİK II (223) Diziler ve Dizilerde Limit, Fonksiyonlar, Limit ve Süreklilik Kavramları, Türev ve Uygulamaları, Kritik Değerler, Ortalama Değer Teoremleri ve Uygulamaları, Grafik Çizimi, Belirli ve Belirsiz İntegral, Logaritmik, Üstel, Ters Trigonometrik Fonksiyonlar ve Türevleri, L Hopital Kuralı ve İntegral Teknikleri. IST110 İKTİSAT II (202) Para Tanımı ve Tarihçesi, Para Arzı ve Talebi, Bankacılık, Uluslararası Para Sistemi, Ödemeler Dengesi, Dış Ticaret Politikası, Entegrasyon Şekilleri, İktisadi Düşüncenin Evrimi, Milli Muhasebe Kavramı ve Ölçme Yöntemleri, Keynesgil Gelir Belirlemesi ve İstihdam Teorisi, Yatırım Teorisi.
III. YARIYIL: IST201 MATEMATİKSEL İSTATİSTİK (223) Bileşik Dağılımlar, Bağımsızlık, Kovaryans, Korelasyon Katsayısı, Koşullu Dağılımlar, Dönüştürme, Rastlantı Değişkenlerin Toplamları, Konvolusyonlar, Rastlantı Değişkenlerin Doğrusal Kombinasyonlarının Momentleri, Merkezi Limit ve Çebişef Teoremi, Örneklem Dağılımlarının Dağılımı Ki-Kare Dağılımı ve S 2 nin Dağılımı, F Dağılımı, t Dağılımı. IST203 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA III (223) Algoritma Kavramı, Programlama Mantığı, Excel de Visual Basic Programlama, Matlab ile Program Geliştirme, Matlab da Fonksiyonlar ve Grafiksel İşlemler. IST205 İLERİ MATEMATİK I (223) Bu derste Temel Kavramlar ve Belirsiz İntegrallerin Sınıflandırılması incelenecektir. Diziler ve Seriler, Kuvvet Serileri, Kartezyen ve Kutupsal Koordinatlar, Çok Değişkenli Fonksiyonlar, Kısmi Türev, Artışlar ve Türevler, Zincir Kuralı. IST207 DOĞRUSAL PROGRAMLAMA I (223) Doğrusal Programlama Problemleri ve Geometrik Açıklaması, Matematiksel Temel, Simpleks Yöntem, Gözden Geçirilmiş Simpleks Yöntem, Dualite.
IV. YARIYIL: IST202 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA IV (223) C Programlamanın Temel Kavramları, Atama, Artım, Azalım İşleçleri, C Dilinde Yapısal Program Geliştirme, Algoritmalar, Program Denetim, Fonksiyonlar, Diziler, İşaretçiler, Karakterler ve Karakter Katarları, Biçimlenmiş Giriş/Çıkış, Yapılar, Birlikler, Bit İşlem, Saymaçlar ve Dosya İşleme (Sıralı ve Rasgele Erişimli Dosyalar) olarak belirlenmiştir. IST204 HİPOTEZ TESTLERİ (223) Tanımlar, Tahmin Edicilerin Özellikleri, MVUE, Yeterli İstatistikler, En Çok Olabilirlik Tahmin Edicileri, Kuramsal Hipotez Testleri, Test Fonksiyonu, Güç Fonksiyonu, Neyman-Pearson Teoremi, Uygulamalı Hipotez Testleri. IST206 İLERİ MATEMATİK II (223) Bu derste Çift Katlı İntegrallerin Temel Kavramları tartışılacak. Kutupsal Koordinatlarda Çift Katlı İntegraller, Çift Katlı İntegrallerde Değişken Değişimi, Eğrisel İntegraller, Dolaşım ve Akı, Green Teoremi, Yüzeysel İntegraller. IST208 DOĞRUSAL PROGRAMLAMA II (223) Ulaştırma Problemleri, Duyarlılık Analizi, Parametrik Analiz, Tamsayılı Doğrusal Programlama, Karma Tamsayılı Programlama.
V. YARIYIL: IST301 ÖRNEKLEME TEKNİKLERİ (223) Örnekleme Kavramına İlişkin Temel İfadeler. Kitle Parametrelerinin ve Örneklem Genişliğinin Tahmini. IST303 İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER (324) İkiden Fazla Bağımsız Gurupların Karşılaştırılması (Varyans Analizi ), İki Yönlü Varyans Analizi, Çoklu Karşılaştırmalar. IST307 REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ (223) Model Kavramı, Lineer Regresyon Modelleri ve Çözümlenmesi, Artıkların İncelenmesi, Suni (Gösterge) Değişkenlerde Regresyon Çözümlemesi, En İyi Regresyon Modelini Bulma Yöntemleri.
VI. YARIYIL: IST302 STOKASTİK SÜREÇLER (303) Temel Kavramlar, Bağımsız Artımlı Süreç (Başarı Sayısı ve Başarı Zamanı), Poisson Süreci ve Özellikleri (Sürecin Sıçrayış Anları, Ayrılışı, Üstel ve Düzgün Dağılımla ilişkisi), Kesikli Parametreli Markov Zincirleri (Chapman-Kolmogorov Fark Denklemleri, İlk Varış Teoremi, Durumların Sınıflandırılması, Durumun Dönüşümlü veya Dönüşümsüz Olma Durumu, Limit Teoremleri (Durgun ve Ergodik Dağılımlar), Yutulma İhtimali ve Yutulma Süresi, Rastgele Yürüyüşler, Tersine Çevrilen Markov Zincirleri, Kolmogorov Kriteri. Sürekli Parametreli Markov Zincirleri, Chapman- Kolmogorov Diferansiyel Denklemi, Durumda Kalma süresi, Nizamlı (Regular) Olma Şartı, Limit Teoremleri, Doğum-Ölüm Süreçleri. IST304 İSTATİSTİK KARAR TEORİSİ (404) Kesikli ve Sürekli Değişkenler için Bayes Kuralı, Önsel ve Sonsal Dağılımlar, Bernoulli Süreci, Sonsal Dağılım Tahmini, Belirlilik ve Belirsizlik, Ödemeler ve Kayıplar, Yararlılık, Belirsizlik Altında Karar Verme, Doğrusal Ödeme Fonksiyonları, Örneklem Bilgisinin Beklenen Değeri. IST306 YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI (223) Yöneylem Araştırmasının Tanımı ve Özellikleri, Model Kurma, Ağ Analizi, Dinamik Programlama, Üretim ve Envanter Teorisi, Kuyruk Teorisi.
VII. YARIYIL: IST401 ÇOK DEĞİŞKENLİ İSTATİSTİK I (324) Matrisler ve Rastgele Vektörler, Çok Değişkenli Verilerin Çeşitli Grafiksel Gösterimleri, Rastgele Örnekleme, Çok Değişkenli Normal Dağılım, Tek Grup Ortalama Vektörü için Hotelling T 2 testi, İki ve Daha Fazla Grup Ortalama Vektörlerinin Karşılaştırması için Hotelling T 2 Testi. IST403 IST DENEY TASARIMI (303) Rastgeleleştirme, ANOVA, Çoklu Karşılaştırmalar, Latin Kare Tasarımları, Çok Etkenli Deneyler, Özel, Rastgele ve Karışık Seçimli Modeller, Beklenen Kareler Ortalaması, 2-Düzeyli Çok Etkenli Deneyler, 3- Düzeyli Çok Etkenli Deneyler. IST405 PARAMETRİK OLMAYAN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER (223) Tarihçe, Çeşitli İstatistiksel Kavramlar, Bir Örnekleme Ait Konum Parametrelerine İlişkin Testler, İki Örnekleme Ait Konum ve Değişim Parametrelerine İlişkin Testler, İkiden Fazla Örnekleme İlişkin Testler, Uyum İyiliği Testleri, İlişki Katsayıları Testleri, Basit Lineer Regresyon Çözümlemesi.
VIII. YARIYIL: IST402 ÇOK DEĞİŞKENLİ İSTATİSTİK II (223) Temel Bileşenler ve Faktör Analizi, Kanonik Korelasyon Analizi, Diskriminant Analizi ve Bazı Sınıflama Teknikleri, Kümeleme Analizi, Çok boyutlu Ölçekleme, SPSS ve MİNİTAB Uygulamaları. IST404 İSTATİSTİKSEL VERİ ANALİZİ (223) Öğretim Üyesi ve Öğrenci tarafından seçilen özel bir konuda çalışmaların yapılarak rapor şeklinde sunulması.
SEÇMELİ IST209 DİFERANSİYEL DENKLEMLER (303) Diferansiyel Denklemlerin Tanımı, Birinci Mertebeden Diferansiyel Denklemlerin Çözüm Teknikleri, İki ve Daha Yüksek Mertebeden Diferansiyel Denklemlerin Tanımları ve Çözümleri Hakkında Genel Bilgiler. IST210 MESLEKİ İNGİLİZCE (303) Betimsel İstatistik, Çıkarsamalı İstatistik Konularının İngilizceleri. IST211 BİLİM TARİHİ (303) Etik ve Ahlak, Bilim Tarihi. IST212 İŞLETMEYE GİRİŞ (303) Bu derste İşletmenin Temel Kavramlarından Olan Verimlilik, Ekonomiklik, Karlılık, Etkinlik, Rasyonellik, Likitide, Başabaş Noktası üzerinde durulacaktır. Ayrıca, Etik, İş Sahipliğinin Türleri, Yönetimin Fonksiyonları, Organizasyon ve Takım Çalışması üzerinde durulacaktır. IST213 MUHASEBE (303) Muhasebenin Tanımı, Bilanço Kavramı, Hesap Kavramı, Muhasebe Sistemi, Varlık Kavramı, Kaynak Hesapları, Nazım Hesaplar, Gelir Tablosu Hesapları, Dönem Sonu İşlemleri. IST214 TEMEL İNGİLİZCE (303) İngilizce Dil Becerilerini Geliştirme, İngilizce Gramerini Öğrenme. IST310 VARYANS ANALİZİ (303) Varyans Analizinin Mantığı, Tek Faktör Varyans Analizi, Sabit Etki Modeli, Tesadüfi Etki Modeli, Çoklu Karşılaştırmalar, İki Faktör Varyans Analizi, Çok Faktör Varyans Analizi, Kovaryans Analizi. IST311 SIRA İSTATİSTİKLERİ (303) Sıra İstatistiklerinin Dağılımları, Karakteristikler, Genelleştirilmiş Sıra İstatistikleri, Rekor Değerler, Sansürlenmiş Sıra İstatistikleri. IST312 BİYOİSTATİSTİK (303) Klinik Denemeler, Hastalık Tanılarında Kullanılan Testler (Diagnostic Tests), Risk Ölçütleri, Odds Oranları, Hipotez Testleri. IST313 ÖLÇÜM TEORİSİ VE TESADÜFİ DEĞİŞKENLER (223) Bu derste Kümeler Teorisinin Temel Özellikleri tartışılacaktır. Riemann İntegrali, Ölçüm, Boş Küme, Dış Ölçüm, Lebesgue Ölçülebilir Kümeler ve Lebesgue Ölçümü, Rasgele Değişkenler ve Yakınsaklık Kavramları.
IST314 SİGORTA MATEMATİĞİ (223) Derste işlenecek konular içerisinde Sigorta Matematiğinin Tanımı ve Özellikleri, Rant ve Iskonto Faktörleri, Hayat Tablosu, Hayat Sigortasının Temelleri, Bazı Bireysel Hayat Sigorta Fonksiyonları, Matematiksel Karşılıklar ve Annuite konuları yer almaktadır IST315 KOMPLEKS DEĞİŞKENLİ FONKSİYONLAR (303) Kompleks Sayılarla İlgili Temel Bilgiler, Farklı Kompleks Fonksiyonlara Ait Türev, Limit gibi İşlemler ve Uygulamaları. IST316 KESTİRİM YÖNTEMLERİ (303) Derste, Nokta Tahmin Edici Yöntemleri, Yeterli İstatistikler ve Yeterli İstatistikleri Elde Etme Yöntemleri, Güven Aralığı Tahminleri yer almaktadır. IST317 DEMOGRAFİK ANALİZ METOTLARI (303) Nüfus Teorileri ve Politikaları, Nüfus Sayımları, Nüfusun Yaş ve Cinsiyet Yapısı, Doğumlar ve Ölümlerin Ölçülmesi, Yaşam Tablolarının Oluşturulması. IST318 KALİTE DENETİMİ (223) Kalitenin Gelişimi, Toplam Kalite Yönetimi, Kalite Denetiminin Temel Kavramları, Üretim Sürecinde Kalite Denetim Gurubunun Görevleri, Değişkenlik, Alt ve Üst Hoşgörü Sınırları, Kalite Denetiminde Kullanılan İstatistiksel Yöntemler, İstatistiksel Denetim Grafikleri, Kabul Örneklemesi, İki Katlı Örnekleme Planları. IST320 OPTİMİZASYON (223) Kısıtsız ve Doğrusal Kısıtlı Optimum Noktalar, Lagrange Çarpanları, Genel Kısıtsız Minimizasyon Problemleri, Kuhn Tucker Teorisi, Dualite ve Klasik Yöntemlerle İlişkisi, Tek Boyutlu Arama Algoritmaları, Bazı Tahmin Problemlerinin Optimizasyon Yöntemleriyle Çözümü kavramlarını öğrenmiş olacak ve uygulayabilecektir. IST321 NÜMERİK ANALİZ (223) Seriler, Sayısal Hesap, Denklem ve Polinom Köklerinin Bulunması, Doğrusal Olmayan Denklem Sistemlerinin Çözümü, Matris Cebri, Doğrusal Denklem Sistemlerinin Çözümü, Doğrusal Regresyon Denklemi. IST322 AKTUERYA (303) Faiz Oranları, Annuite Çeşitleri, Yaşam Tabloları, Yaşam Sigortası, Net Prim Hesapları. IST 323 PATH (İZ) ANALİZİ (303) Path Analizinin Tanımı, İçeriği, Path Diyagramı ve Uygulaması, Path Analizinin Diğer Analiz Yöntemleriyle Olan Farklılık ve Benzerlikleri, Uygulama İçin Veri Toplama, Analiz Etme ve Değerlendirme. IST324 ZAMAN SERİSİ ANALİZİ (303) Zaman Serisinin Tanımı, Zaman Serisi Modelleri, Dönüşümler Eğilim Çözümlemesi, Salt Dönüşümlü Serilerin Çözümlenmesi ve Modellenmesi, Eğilim ve Mevsimsel Bileşenli Serilerin Çözümlenmesi, Uyarlamalı Modeller, Zaman Serileri Çözümlemesine Box Jenkins Yaklaşımı.
IST326 YÖNETİM MUHASEBESİ (223) Yönetim Muhasebesi Teknikleri. IST327 WEB TASARIMI (303) İnternet, HTML, PHP, Java, Web Tasarım Editörleri, Web Tasarımı. IST408 KATAGORİK VERİ ANALİZİ (404) Tanımlar, İki Boyutlu Olumsallık Tabloları Çözümlemeleri, İlişki Ölçüleri, Çok Boyutlu Tablolar, Logaritmik Doğrusal Modeller, Lojit Model, Multinominal Logit Model, Karesel Tablo Çözümlemeleri. IST410 BULANIK MANTIK (303) Bu derste Bulanık Küme Teorisi Temel Kavram ve Uygulamaları incelenecektir. IST411 RİSK ANALİZİ (303) Genel Sigorta Problemlerinde Yararlanılan İstatistiksel Dağılımlar, Hasar Sıklığı, Hasar Tutarı, Risk Faktörleri, Risk Primleri, Deneyim Fiyatlandırması ve İtibar Teorisine Giriş. IST412 LİNEER OLMAYAN REGRESYON MODELLERİ (303) Doğrusal Olmayan Model, Doğrusal Olmayan Modelin Özellikleri, Parametre Tahmin Yöntemleri, Bilgisayar Programlama ile Tahmin, Farklı Tahmin Edicilerin Özellikleri. IST413 ÇİZGE KURAMI (303) Bu ders Grafik Gösterimleri ve Çeşitli Grafikleri, Yürüme, Güzergâh, Uzaklık, Ağaçlar ve Renklendirme Problemlerini içermektedir. IST414 GÜVENİLİRLİK ANALİZİ (303) Sistem Güvenilirlik Modelleri ve Onların Özellikleri bu dersin içeriğini oluşturmaktadır. IST415 VERİ TABANI (303) Veri Tabanına Giriş, Veri Tabanı Tasarımı ve Modellenmesi, Veri Tabanı Yönetimi, Veri Tabanında Sorgulama, Veri Tabanı Programcılığı, Veri Tabanının Uygulama Alanları. IST416 BEKLEME HATTI TEORİSİ (303) Bu ders Markov Zincirleri ve Değişik Yapıdaki Kuyruk Modellerini içermektedir. IST417 BAYESCİ İSTATİSTİK (303) Olasılık ve Bayes Teoremi, Bayes Tahminleri, Normal Dağılım için Bayesci İstatistik, Bayesci Hipotez Testi, Belirsiz Dağılımlar, Sonsal Dağılıma Normal Yaklaşım, Deneysel Bayes Yöntemleri, Ardışık Bayesci Kararlar. IST418 REEL ANALİZ (303) Kümeler, Fonksiyonlar, Bazı Küme Sınıfları, Halka, Cebir, Ölçüler, Lebesgue Ölçüsü, Lebesgue İntegrali, Lp Uzayları, Çeşitli Yakınsaklık Tipleri.
IST419 LİNEER MODELLER (303) Matrislerin Genelleştirilmiş Terslerinin Bulunması, Dağılımlar ve Kuadratik Formlar, Tam Ranklı Model, Lineer Modellere Giriş. IST420 OYUNLAR TEORİSİ (303) Oyun, Strateji ve Eyer Noktaları, Karma Stratejiler, Dikdörtgensel Oyunların Matrisle Çözümü, Oyun Değerini Yaklaşık Olarak Hesaplama Yöntemi, Geniş Formda Oyunlar ve Genel Teorem IST421 EKONOMETRİ (223) Ekonometrinin Dayandığı İstatistiksel Yöntemlere Kısa Bir Bakış, Kukla Değişkenler ve Değişen Parametreli Modeller, Eşanlı Denklem Modelleri, Zaman Serileri ve Dağıtılmış Gecikmeli Modeller, Bekleyiş Modelleri, Güçlü Tahmin Yöntemleri, Bayesci Yaklaşım, Tanılama, Model Karşılaştırmaları ve Seçimi, Model Sonuçlarının Öngörü ve Karar Amaçlarıyla Kullanımı. IST422 İSTATİSTİKSEL VERİ MADENCİLİĞİ(223) Bu dersin konuları arasında Temel İstatistik Kavramları, Veri Madenciliği Metot ve Prensipleri ve Karar Verme Yöntemleri bulunmaktadır IST424 PSİKOMETRİ (223) Psikolojik Testlerin Tanımı, Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri, Test Ölçekleri, Güvenilirlik ve Geçerlilik Kavramları. IST425 İLERİ ÇOK DEĞ. İST YÖNTEMLER (223) Probit Analiz, Chaid Analiz, Log-linear Analiz, Ultrametrik Kümeleme, Path Analiz, Lojit Analiz ve Konjoint Analiz. IST426 ALTI SİGMA ANALİZİ (303) Altı Sigma nedir, Altı Sigmanın Organizasyonu, Altı Sigma Liderleri için Temel Teknikler, Tanımla Aşaması, Ölç Aşaması, Analiz Aşaması, Geliştir Aşaması ve Kontrol Aşaması. IST 427 MODELLEME VE SİMÜLASYON TEKNİKLERİ (223) Olasılığın Temelleri, Tesadüfi Sayıların Üretilmesi, Farklı Dağılım Fonksiyonlarından Sayı Üretilmesi, İstatistiksel Testler ve Grafiklerin İncelenmesi. IST 429 YAPAY SİNİR AĞLARI (223) Ders, Temel Sinir Hücre Modeli, Yapay Sinir Ağı Modelleri, Bileşik Yapay Sinir Ağlarını içermektedir. IST430 ARTIK ANALİZİ (223) Regresyon Analizi, EKK Yöntemi, Artık Grafikleri, Standartlaştırılmış ve Student Tipi Artıklar, Normallik ve Diğer Varsayımların İncelenmesi.