Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü MOORLAR-HAFA YrdDoçDr Alp ein ERGENÇ
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü DERS HAKKINDA YrdDoçDr Burhanein ÇEĠN Kaynalar : Inernal Combusion Enine Fundamenals MGraw-Hill, Newyor Heywood JB (988 Ġçen Yanmalı Moorlar Ders Noları hp://wwwyildizedur/~odeniz/ Inernal Combusion Enines Applied hermosienes John Wiley&Sons In NewYor Feruson CR, Kirpari A (00 Inernal Combusion Enines Applied hermosienes John Wiley&Sons In NewYor Feruson CR, (986
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü DERS HAKKINDA YrdDoçDr Burhanein ÇEĠN Dersin Amaı e Hedefleri Ġnsanoğlunun ünlü yaşamını olaylaşıran bir enerji dönüşüm mainesi olan Ġçen Yanmalı Moorlar ile ilili eori e örsel bilinin mühendisli formasyonu emelinde erilmesi amaı ile bu bilinin ein ullanımı alanlarının öğreilmesi hedeflenmeedir
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü Moorlar e ürleri Moorlar, yaıın yanması sonuu açığa çıan ısı enerjisini meani enerjiye dönüşüren mainelerdir Enerji dönüşürme yönemine öre ii rupa oplanırlar İçen yanmalı moorlar Dışan yanmalı moorlar
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü Dışan yanmalı moorlar Yanma olayı, moorun dışında oluşuruluyor e iş azlarına enerji ileimi ayrıa bir ısı değişirii ile yapılıyorsa bunlara dışan yanmalı moor denilir Bu ruba pisonlu buhar mainesi, buhar ürbini e sirlin mooru irmeedir
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü İÇEN YANMALI MOOR İçen yanmalı moorlar yaıın barındırdığı imyasal enerjiyi meani enerjiye dönüşüren bir ENERJİ DÖNÜŞÜM MAKİNASIDIR İçen yanmalı moorları, dışan yanmalı moorlardan ayıran en emel far yaıın yanması eya osilenmesinin silindir içersinde erçeleşmesidir Günümüzde yaı ipine bağlı olara ii ip içen yanmalı moor yayın olara ullanılmaadır OO mooru DİESEL mooru
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü MOOR SINIFLANDIRMASI Sro Sayısına Göre - Srolu - Srolu Karışım eşiline Göre - Haa Yaı Karışımının Silindir Dışında Oluşurulması - Haa Yaı arışımının Silindir İçinde Oluşurulması Çalışma Çeriminin Karaerine Göre -Yanmanın Sabi Haimde Olduğu (Oo - Yanmanın Sabi Basınça Olduğu (Diesel - Yanmanın Kısmen Sabi Haim Kısmende Sabi Basınça Olduğu(Seiliner Kullanılan Yaıa Göre - Sıı Yaılı (Benzin, Moorin, Kerozen, Alol, Biisel Yağ - Gaz Yaılı (Doğal Gaz CNG, LG 5 aze Dolunun Silindirlere Doldurulma Şeline Göre - Doğal Emişli - Aşırı Doldurmalı
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü 6 Silindir Yerleşirme arzına Göre (a e silindirli moor (b Sıra ipi moor ( moor (d Karşı silindirli (Boxer moor (e W moor (f Karşı pisonlu moor ( Yıldız (radial moor
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü 7 Soğuma Şeline Göre - Sıı Soğumalı - Haa Soğumalı 8 ison Hızına Göre - Düşü Hızlı - Yüse Hızlı m/s Cm<=65 m/s düşü Cm>65 m/s yüse 9 Kullanım Amaçlarına Göre - Sasyoner - Gemi - Loomoif - aşı - Uça - Domesi
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü anımlar Biyel boyu : Biyel büyü başı merezi ile biyel üçü başı merezi arasındai mesafe Kran yarıçapı : Kran mili eseni ile biyel muylusu eseni arsındai mesafe Al ölü noa : erno eseninin ran mili esenine en yaın olduğu onum Üs ölü noa : erno eseninin ran mili esenine en uza olduğu onum Sro : Al ölü noa ile üs ölü noa arasındai mesafe ison yolu : erno esenin üs ölü noaya olan uzalığı Kran açısı : Kran olu eseninin silindir eseni ile yapığı açı ÜÖN Biyel açısı : Biyel eseninin silindir eseni ile yapığı açı S x Kranın açısal hızı : Kranın endi eseni erafında dönüş hızı H A A L : Biyel boyu R : Kran yarıçapı H : Sro α : Kran açısı ( β : Biyel açısı ( ω : Kranın açısal hızı (rad/s A : Üs ölü noa A : Al ölü noa : ison yolu S x L+R AÖN A C O α β L R B ω Kran-Biyel Meanizmasının şemai resmi
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü MOOR ÇERĠMLERĠ -Sabi Haim Çerimi (Oo çerimi Sıışırma (- Bu safhada, pison al ölü noadan üs ölü noaya doğru haree eder Bu sırada emme e ezos alfleri apalıdır, dolayısıyla içerdei haa sıışır e basını rafie örüldüğü ibi arar Sabi Haimde Yanma (- ison üs ölü noaya ulaşığı sırada bujiden ıılım çaırılara sıışara ısınmış haa yaı arışımı yanmaya başlar, bunun sonuunda basınç 'den değerine sıçrama yapar Genleşme (- Bu safhada pison aşağı doğru hareeine başlar Bu durum nolu noaya adar böyle deam eder ison aşağı doğru hareeine deam eiğinden silindirdei basınç da düşmeye başlar Ezoz (- [ Sisem nolu noaya (AÖN eldiğinde ezoz alfi açılır Silindir ezoz sisemi ile dışarıya açıldığından silindirdei basınç amosferi basına düşer Sisemden ısının aılması bu safhada öserilmişir Gerçee, dışarıya ısının aılması pisonun ezoz sroğunu yapmasıyla olur (rafie yaay çiziyle öserilen sro, ana ideal bir çerimde ezoz sroğunda neaif eya poziif bir iş yapılmadığından çerimde inelenmez, ısının aılması da ezoz alfi açıldığında bir anda olmuş ibi öserilir
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü OO ÇERĠMĠ
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü - Sabi Basınç Çerimi (Diesel çerimi Sıışırma (a-b Bu safhada, pison al ölü noadan üs ölü noaya doğru haree eder Bu sırada emme e ezoz alfleri apalıdır, dolayısıyla içerdei haa sıışır e basını rafie örüldüğü ibi arar Sabi Basınça Yanma (b- ison üs ölü noaya ulaşığı sırada ısınmış haa üzerine enjeörden yaı püsürülere yanma başlar, Genleşme (-d Bu safhada pison aşağı doğru hareeine başlar Bu durum d noasına adar böyle deam eder ison aşağı doğru hareeine deam eiğinden silindirdei basınç da düşmeye başlar Ezoz (d-e Sisem d noasına (AÖN eldiğinde ezoz alfi açılır Silindir ezoz sisemi ile dışarıya açıldığından silindirdei basınç amosferi basına düşer Sisemden ısının aılması bu safhada öserilmişir Gerçee, dışarıya ısının aılması pisonun ezoz sroğunu yapmasıyla olur (rafie yaay çiziyle öserilen sro, ana ideal bir çerimde ezoz sroğunda neaif eya poziif bir iş yapılmadığından çerimde inelenmez, ısının aılması da ezoz alfi açıldığında bir anda olmuş ibi öserilir
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü -Karma Çerim (Seiliner Sıışırma (- Bu safhada, pison al ölü noadan üs ölü noaya doğru haree eder Bu sırada emme e ezoz alfleri apalıdır, dolayısıyla içerdei haa sıışır e basını rafie örüldüğü ibi arar Sabi Haimde Yanma (- ison üs ölü noaya ulaşığı sırada silindire enjeör arafından yaı püsürülmeye başlar Sıışara ısınmış haayla arşılaşan yaı yanmaya başlar, bunun sonuunda basınç 'den değerine sıçrama yapar Siseme ısı irişinin olduğu il safha bu safhadır Sabi Basınça Yanma (- Bu safhada pison aşağı doğru hareeine başlar faa yanma deam eiğinden basınç düşmez Bu durum nolu noaya adar böyle deam eder Böylee bu safhada da siseme ısı irişi deam emiş olur Genleşme (-5 Arı silindire yaı püsürülmemeedir e yanma durmuşur ison aşağı doğru hareeine deam eiğinden silindirdei basınç da düşmeye başlar Ezoz (5-6 Sisem 5 nolu noaya (AÖN eldiğinde ezoz alfi açılır Silindir ezoz sisiemi ile dışarıya açıldığından silindirdei basınç amosferi basına düşer Sisemden ısının aılması bu safhada öserilmişir Gerçee, dışarıya ısının aılması pisonun ezoz sroğunu yapmasıyla olur (rafie yaay çiziyle öserilen sro, ana ideal bir çerimde ezoz sroğunda neaif eya poziif bir iş yapılmadığından çerimde inelenmez, ısının aılması da ezoz alfi açıldığında bir anda olmuş ibi öserilir
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü OO ÇERĠMĠ ERMODĠNAMĠĞĠ L ç =Siseme iren ısı =Sisemden çıan ısı L ç m ( m ( m m ( ( ( ( mr mr H,
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü OO ÇERĠMĠ ERMODĠNAMĠĞĠ mr mr,
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü OO ÇERĠMĠ ERMODĠNAMĠĞĠ, ( ( ( (
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü OO ÇERİMİ ORALAMA İNDİKE BASINCI L ç ç ; Lç L m ( L m ç p p R p R R mr : mr palama oranı
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü OO ÇERİMİ ORALAMA İNDİKE BASINCI R m L ç ( ( ( H H ç mi L
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü DĠESEL ÇERĠMĠ ERMODĠNAMĠĞĠ L ç m p( L ç m ( mr mr mr : ön eniş oranı mr
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü DĠESEL ÇERĠMĠ ERMODĠNAMĠĞĠ ( ( ( ( ( ( m m p p ( ( ( (
Yıldız eni Üniersiesi Maina Müh Bölümü DĠESEL ÇERİMİ ORALAMA İNDİKE BASINCI L ç ; L L ç ç ( m m L p ç p p R R R p ç R m R m L H ç mi L