3. Ulusal Taşkın Sempozyumu 29-3 0 N i s a n 2 0 1 3, İ s t a n b u l ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetiminin karşılaştırılması Nüket İpek ÇETİN 1-2, Azime TEZER 2 1 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü 2 İTÜ Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü
İçindekiler 1. Sellerin kentsel alanlardaki etkileri ve geleceğe yönelik olası senaryolar 2. Sel risk yönetimi ve sel zararlarının azaltılmasına yönelik önlemler 3. Sel risk yönetiminin mekânsal planlama araçları ile ilişkisi 4. ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetiminin işleyişi 5. Sonuç ve değerlendirme
Sellerin kentsel mekanlardaki etkileri Sellerin kentlerdeki etkileri: Fiziksel etkiler: Yapısal ölçekte yaşanan kayıplar; Binaların iç ve dış mekanlarında oluşan zararlar Altyapıda oluşan kayıplar; Ulaşım, içme suyu, kanalizasyon gibi kentsel altyapılarda oluşan zararlar Çevresel bozulma nedeniyle yaşanan kayıplar; Zehirli maddelerin sel sularıyla toprağa, yer altı sularına karışması, kirlenme, erozyon, hassas ve endemik türlerin yok olması, toprak kayması gibi ekolojik sistemde oluşan zararlar Samsun, 2012 www.internetsamsun.com Rivelin Valley, UK, 2007 http://pinguicula.typepad.com The Mile Dan, UK, 2012 www.thecounrier.co.uk Queensland, 2010 www.guardian.co.uk
Sellerin kentsel mekanlardaki etkileri Sellerin kentlerdeki etkileri: Ekonomik etkiler: Arazi ve mülklerde oluşan kayıpların maliyeti Tarımsal üretimde oluşan zararların maliyeti Kentsel altyapı hizmetlerinin tekrar sağlanmasında ve yeniden inşaa süreçlerinde oluşan maliyetler Üretimde ve alım gücünde azalma Ekonomik büyüme ve kalkınmada yaşanan gerilemeler Sosyal etkiler: Can kaybı ve yaralanmalar Salgın hastalıklar Psikolojik etkiler (tehlike, hastalıklar, kayıplar vb. durumlara bağlı psikolojik sorunlar) Ekonomik kayıplara bağlı olarak artan işsizlik Fiziksel, ekonomik ve sosyal etkiler sonucunda göçün artması
Sellerin kentsel mekanlardaki etkileri Günümüze kadar Dünya da ve Türkiye de sel etkilerinin istatistiki değerleri şöyledir; DÜNYA Afet Türü Afet Sayısı Can kaybı Toplam etkilenen nüfus Toplam Ekonomik Kayıp (000 US$) Yangınlar 365 8,752 5,943,407 $52,307,055.00 Volkanik Patlamalar 226 96,312 5,281,981 $3,040,348.00 Fırtına, Kasırga, Tornado 3522 1,381,039 968,139,482 $6,138,149,597.00 Heyelan-Toprak Kayması 660 64,755 13,727,137 $8,653,598.00 Aşırı Sıcaklar 466 170,139 97,500,397 $155,007,540.00 Salgın Hastalıklar 1313 9,575,277 45,062,582 $45,062,589.00 Kuraklık 630 11,708,268 2,163,175,520 $2,262,553,426.00 Sel ve Taşkınlar 4092 6,932,017 3,514,636,037 $4,083,931,894.00 Deprem ve Yer Hareketleri 1223 2,563,970 173,419,521 $911,306,909.00 Afet Sayısı Can kaybı TÜRKİYE Toplam etkilenen nüfus 5 15 1,150 Toplam Ekonomik Kayıp (000 US$) 9 100 13,639 $2,200.00 12 693 14,556 $26,000.00 7 100 8,450 $1,000.00 8 613 204,855 39 1,342 1,778,520 $2,195,500.00 76 89,236 6,924,005 $24,685,400.00 Dünya da ve Türkiye de 1900-2013 dönemleri arasında oluşan doğal afetler ve etkileri (EM-DAT, 2013) 1 Dünya da 1900-2013 döneminde yıllara göre oluşan sel-taşkın sayısı * Türkiye de benzer değişim eğilimi gözlenmektedir. 2 Dünya da 1900-2013 döneminde afet türüne göre etkilenen nüfus 3 Dünya da 1900-2013 döneminde afet türüne göre oluşan ekonomik maliyetler * Sel ve taşkınlar, Türkiye için can * Sel ve taşkınlar, Türkiye de kaybı ve etkilenen nüfus açısından depremlerden sonra ikinci sırada depremlerden sonra ikinci sırada yer ekonomik kayba sebep olan doğal almaktadır. afettir. Kaynak: İstatistiki tablolar ve grafikler EM-DATA, 2013 verilerinden üretilmiştir.
Gelecek yüzyılda sadece AB ülkelerinde sel ve taşkınlar nedeniyle oluşan ekonomik kaybın 6.5 milyar seviyelerinden 8 milyar düzeyine yükselebileceği (Feyen, 2009) beklenmektedir. Geleceğe yönelik olası senaryolar İklim değişikliğinin etkisine bağlı olarak sel ve taşkınlar ile ilgili geleceğe yönelik senaryolardan bazıları şöyledir; Hidrolojik döngüdeki değişimin paralelinde yağış rejimlerinin yanı sıra akarsuların ortalama ve mevsimsel akış seviyelerinde ciddi değişimlerin yaşanabileceği (IPCC, 2007). 2060-2070 yıllarında küresel sıcaklıkta oluşacak 2 0 Clik artış durumunda, sel ve taşkınlardan etkilenen kişi sayısında ciddi artış yaşanabileceği, en küçük sellerde dahi 300 milyondan fazla insanın etkilenebileceği (Hirabayashi & Kanae, 2009). Özellikle 2040 yılından sonra nüfus yoğunluğunun büyük kentlerde hızla artmasına bağlı olarak sel etkilerinin daha ciddi boyutlarda yaşanabileceği (Hirabayashi & Kanae, 2009)
Sel risk yönetimi ve sel zararlarının azaltılmasına yönelik alınabilecek önlemler Sel zararlarının azaltılmasına yönelik önlemler; A. Önlemlerin AMAÇLARINA göre; A.1. Su kontrolünü sağlayıcı önlemler A.2. Arazi kullanımını düzenleyen önlemler A.3. Sosyal yapıya ilişkin önlemler EYLEMLER Taşkın önleme havuzları ve bekletme havzaları Kanal ıslahları Taşkın duvarları ve seddeler Ani taşkınlarla mücadele teknikleri Taşkına dayanıklı yapılaşma uygulamaları Yağmur suyu yönetimi Sel ve taşkın zararlarını azaltıcı mekânsal planlama kararları ve yapılaşma koşullarının belirlenmesi Arazi iyileştirilmesine yönelik eylemler ile doğal çevrenin niteliği ve kalitesinin arttırılması Etkin arazi kullanım kararlarının oluşturulması, sel riski taşıyan alanda yeşil alan/vd uygun işlevlerin arttırılması BÜTÜNLEŞİK SEL RİSK YÖNETİMİ Bütünleşik havza yönetimi Sel ve taşkın tahmin sistemleri Erken uyarı sistemleri Kalıcı tahliyeler ve yer değiştirme çalışmaları Etkin kıyı yönetimi Arazi-mülkiyet düzenlemeleri/kamulaştırmaları Bilgilendirme ve eğitim faaliyetleri Uyarı ve acil durum sistemlerinin etkin kullanımı Etkin sigorta sistemlerinin kullanımı/sel sigortası B. Önlemlerin UYGULAMA BİÇİMLERİNE göre; B.1. Yapısal önlemler B.2. Yapısal olmayan önlemler;
Sel risk yönetiminin mekânsal planlama araçları ile ilişkisi Bütünleşik sel risk yönetiminin sağlanması için mekânsal planlama araçları önemli bir rol oynamaktadır. Mekânsal planlama araçları, ulusal ölçekten, bölge ve yerel ölçeğe kadar planlama hiyerarşisi içerisinde mekânsal planlamaya yön veren her türlü kanun, yönetmelik, plan ve programı içermektedir. ULUSAL ölçekte; Kanunlar, Direktifler, Yönetmelikler vb BÖLGESEL ölçekte; Nehir-Havza Planları, Bölgesel Kalkınma Planları, Stratejik Mekânsal Planlar Çevre Düzeni Planları vb YEREL ölçekte; Metropoliten Planlar Nazım İmar Planları Uygulama İmar Planları Kentsel Tasarım Projeleri Yapılaşma koşullarına dair yönetmelikler Sigortalama sistemleri vb BÜTÜNLEŞİK SEL RİSK YÖNETİMİ
Sel risk yönetiminin mekânsal planlama araçları ile ilişkisi Bütünleşik sel risk yönetimi mekânsal planlamaya nasıl entegre edilebilir? ÖLÇEK PLANLAMA ARACI OLASI EYLEMLER ULUSAL BÖLGESEL Kanunlar Direktifler / Sözleşmeler Yönetmelikler Nehir-Havza Planları, Bölgesel Kalkınma Planları Stratejik Mekânsal Planlar Çevre Düzeni Planları Ulusal Sel Yönetimi Politikası ve Çerçevesinin belirlenmesi Gerekli finansman ve mali kaynakların belirlenmesi Gerekli yasal sınırlandırıcıların tanımlanması (cezalandırma ve teşvikler vs.) Nehir ve su havzalarının doğal niteliklerinin (hidroloji, iklim, toprak yapısı vs.) tanımlanması, uzun dönemde sel ve taşkın oluşturabilme olasılıklarının modellenmesi ve haritalandırılması Bölgesel ekonomik kalkınma politikalarında sel risk değerlendirilmelerinin göz önünde bulundurulması ve ekonomik faaliyetlerin mekânsal dağılımı Sel riski taşıyan alanlarda yapılaşmayı artırıcı faaliyetler yerine, doğal niteliklerin devamlılığını sağlayan faaliyetlere öncelik verilmesi Bütünleşik sel yönetimi eylemlerinin, kısa-orta ve uzun vadeli dönemler kapsamında gerekli bütçe ve kaynak imkanları ile beraber programlanması
Sel risk yönetiminin mekânsal planlama araçları ile ilişkisi Bütünleşik sel risk yönetimi mekânsal planlamaya nasıl entegre edilebilir? ÖLÇEK PLANLAMA ARACI OLASI EYLEMLER YEREL Metropoliten Planlar Nazım İmar Planları Uygulama İmar Planları Kentsel Tasarım Projeleri Yapılaşma koşullarına dair imar yönetmelikleri Sigortalama sistemleri Ulusal ve bölgesel düzeyde sel risk değerlendirmelerinin yerel düzey için detaylandırılması ve mülkiyet yapısı ile bütünleştirilmesi (kentsel ölçekte sel risk haritalarının oluşturulması) Sel risk alanlarının tehlike derecelerine göre sınıflandırılması, müdahale biçimlerinin belirlenmesi, Sel risk alanlarındaki arazi kullanımların risklere dayanıklı hale getirilmesi (arazi kullanım değişiklikleri, tahliyeler, kamulaştırmalar, yeniden yapılanma ve kentsel dönüşüm) Sel riskine dayanıklı yapılaşma koşullarının belirlemesi (su-basman seviyeleri, malzeme ve inşaat yapım koşulları) ve uygulanması Sel risk alanlarının yeşil koridorlara dönüştürülmesi ve ekosistem işlevselliğinin arttırılması Halkın sel riski konusunda duyarlılığının arttırılması ve mücadele süreçlerine etkin katılımının sağlanması Sele yönelik sigortalama araçlarının yaygınlaştırılması
ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi ABD : Yetkili Kurum Planlama Aracı ULUSAL ULUSAL SEL SİGORTALAMA PROGRAMI Sel yönetiminin, toplumun ve yönetimlerin karşılıklı mutabakatlarına dayalı yaklaşımla oluşturulmasını içermektedir. Mekânsal planlamayı yönlendirecek üç temel araç tanımlanmıştır. SEL RİSK HARİTALARI SEL YATAĞI-TAŞKIN ALAN YÖNETİMİ SEL SİGORTASI www.fema.gov www.azfma. org www.centralpointoregon.gov
ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi ABD : BÖLGESEL Yetkili Kurum FEMA Bölge Kurulları Planlama Aracı --- FEMA Bölge Kurulları genellikle merkezi yönetim ile yerel birimler arasında koordinasyon ve denetim mekanizmalarında etkin rol oynamaktadır. FEMA Bölgelerinin Dağılışı Bölge ölçeğinde sel yönetimine yönelik eylemler özel amaçlarla hazırlanmış havza yönetim planları ya da eyaletlerin afet yönetimi programları içerisinde değerlendirilebilir. www.fema.gov
ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi ABD : YEREL Yetkili Kurum Yerel Yönetimler Planlama Aracı Sel yatağı-taşkın alanı yönetimi Sel riskinin haritalandırılması Sel sigortası derecelendirme haritaları Teşvik ve finansal destekler Kamu-toplum ortaklığı odaklı sel yönetimi Sel risk haritaları, sel sigortası düzeyinin belirlenmesini sağlar. Yüksek risk taşıyan alan yüksek sel sigortası öder. Yerel yönetimler sel yatağı alanlarının yönetiminde gerektiği durumlarda kamulaştırma ve tahliye yapabilir. Yapılaşma koşullarını belirler. Merkezi yönetim, yerel yönetimlerin sel risk yönetimine yönelik eylemlerinde bütçe ve finansman olanaklarını denetim mekanizması olarak kullanır. Yerel yönetimler risk yönetimine yönelik vaatlerini gerçekleştirmedikleri takdirde, maddi yardımlarda ciddi kesintilere uğrar. Toplum seller konusunda bilinçlendirilmektedir. Toplum kamunun önünde bir engel oluşturmak yerine kamunun görevlerini kolaylaştırmaktadır.
ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi Avrupa Birliği_: ÇOK- ULUSLU Yetkili Kurum Planlama Aracı AB SEL DİREKTİFİ AB bünyesindeki ülkelere aşamalı eylem planlaması ile sel risk yönetimini önermektedir. AB Su Direktifinin alt başlığı olarak, AB sınırları içerisindeki Nehir Havzalarında ülkeler arası işbirliğine dayalı yönetim mekanizmalarının oluşturulması hedeflenmiştir. 1. SEL RİSKİ ÖN DEĞERLENDİRMESİ 2. SEL RİSK HARİTALARI VE TAŞKIN HARİTALARININ HAZIRLANMASI 3. SEL RİSK YÖNETİM PLANLARI www.dailymail.co.uk www.eurosense.com www.floodsite.net
ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi Avrupa Birliği_: BÖLGESEL Yetkili Kurum Nehir Havzası Yönetim Birlikleri (Havza sınırları içerisinde bütün ülkelerin katılımı ile oluşturulur) Planlama Aracı Sel Risk Yönetim Planları Sel Direktifi, AB sınırları içerisindeki nehir havzalarında, havza içerisindeki bütün ülkelerin yer aldığı Sel Risk Yönetim Planlarının hazırlanmasını zorunlu kılmaktadır (Sadece AB üyesi ülkelerin bu süreç içerisinde yer alması zorunludur, AB üyesi olmayan ülkelerin sürece katılımları ülkelerin inisiyatifine bırakılmıştır). Direktife göre; üye ülkelerin beklenmektedir. 2011 sonuna kadar Sel Riski Ön Değerlendirmesi, 2013 sonuna kadar Sel Tehlike ve Risk Haritaları, 2015 sonuna kadar ise Sel Riski Yönetim Planları nı tamamlanması Bu yaklaşım, sınır ötesi işbirliğini ön planda tutan, idari sınırlar yerine doğal sınırlara öncelik veren, farklı ülke yönetimlerini ortak bir platformda buluşturan, havzaların farklı niteliklerine göre mekânsal stratejilerin ve politikaların üretilmesine imkan tanıyan bir çerçeve sunmaktadır.
ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi Avrupa Birliği_: YEREL Yetkili Kurum Yerel Yönetimler Planlama Aracı --- Sel Direktifi, üye ülkelerin ulusal, bölgesel ve yerel ölçekteki mekânsal planlama süreçleri ile bütünleştirilmesini talep etmektedir fakat gerekli adımlar, eylemler ve yasal bağlayıcılıklar açıkta tanımlanmamıştır. Üye ülkeler halen Direktife uyum sürecinde olduklarından Direktifin mekânsal planlamadaki etkinliği henüz belirlenebilmiş değildir.
Yerel yönetimler ile ilgili kanun ve yönetmelikler Sel yönetmi ile ilgili temel kanun ve yönetmelikler Afet yönetimi ile ilgili temel kanun ve yönetmelikler ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi Türkiye _: Yetkili Kurum Planlama Aracı ULUSAL --- [Su Kanunu Tasarısı] Ülkemizde sel risk yönetiminin genel çerçevesini içeren ve mekânsal planlamayı yönlendirebilecek yasal çerçeve henüz bulunmamaktadır (DSİ-Su Kanunu Tasarısı). Sel ve taşkınlar, afet yönetimi kapsamında değerlendirilmekte ve birçok farklı kanun sel ve taşkınlara atıfta bulunmaktadır. AB uyum süreci, eksikliğin giderilmesindeki en önemli fırsatlardan biri olup, Su Çerçeve Direktifinin yanı sıra Sel Direktifinin yaklaşımları da dikkate alınmalıdır. Sayı Kanun İlgili Kurum Kabul Tarihi 7269 Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla AFAD, 1968 Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara İlgili Bakanlıkların Birimleri Dair Kanun 5902 Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının AFAD 2009 Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun 7126 Sivil Savunma Kanunu AFAD İlgili Bakanlıkların Birimleri 2935 OHAL Kanunu İlgili Bakanlıkların Birimleri 1983 Yerel Yönetimler 3194 İmar Kanunu Yerel Yöneimler 1985 96/8716 Başbakanlık Kriz Yönetim Merkezi Yönetmeliği 4123 Tabii Afet Nedeniyle Meydana Gelen Hasar Ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun 2090 Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun 12777 Afetlere Ilişkin Acil Yardım Teşkilatı Ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik 1958 Başbakanlık 1996 AFAD İlgili Bakanlıkların Birimleri AFAD İlgili Bakanlıkların Birimleri AFAD İlgili Bakanlıkların Birimleri 6831 Orman Kanunu OSB, ŞÇB İlgili Bakanlıkların Birimleri 4373 Taşkın Sulara Ve Su Baskınlarına Karşı DSI 1943 Koruma Hakkında Kanun 6200 DSİ Genel Müdürlüğü nün Yeniden DSI 1953 Yapılandırılması Hakkında Kanun 5018 Kamu Mali Yönetim Ve Kontrolü Kanunu Yerel Yönetimler 2003 5393 Belediye Kanunu Yerel Yönetimler 2005 5216 Büyükşehir Belediyesi Kanunu Yerel Yönetimler 2004 1995 1977 1988 1956 5302 Il Özel Idaresi Kanunu Yerel Yönetimler 2005 5355 Mahalle Idare Birlikleri Kanunu Yerel Yönetimler 2005
ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi Türkiye _: BÖLGESEL Yetkili Kurum Kalkınma Ajansları DSİ Planlama Aracı --- [Havza Yönetim Planları] AB uyum süreci kapsamında çalışmaları devam eden Havza Yönetim Planları nda ve Bölge Planları nda sel risk yönetimi konusu göz önünde bulundurulmalı, doğal çevrenin kullanımı ile ekonomik kalkınma ve sektörel yer seçimi kararları belirlenirken olası riskler değerlendirilmelidir.
ABD, Avrupa Birliği ve Türkiye de sel risk yönetimlerinin işleyişi Türkiye _: YEREL Yetkili Kurum Yerel Yönetimler Planlama Aracı Metropoliten Planlar Nazım İmar Planları Uygulama İmar Planları Kentsel Tasarım Projeleri Yapılaşma koşullarına dair yönetmelikler Yerel düzeyde, Bütünleşik Sel Risk Yönetiminin uygulanabilmesi için önemli mekânsal planlama araçları bulunmasına rağmen, risk analizine dayalı arazi kullanımlarının belirlenmesi yaklaşımı yeterince gelişmemiştir. Sel riskli alanlardaki temel sorunlar; Uygun olmayan arazi kullanım kararlarının verilmesi ve kontrolsüz gelişme Akarsu ekolojisinin bozulmasına bağlı sel ve taşkınların artan etkisi Yapılaşma koşullarının niteliksizliği ve yerel yönetimlerde yapısal denetim zaafiyeti Toplumun bilinçsizliği, sel ve taşkına hazırlıksız oluşu ve artan kayıplar
Sonuç ve değerlendirme ABD Ulusal / Çok-Uluslu Mekansal-Yasal Kurum Araç /Etkinlik FEMA Ulusal Sel Sigortalama Programı Kurum FEMA Bölge Ofisleri Bölgesel Mekansal-Yasal Araç /Etkinlik Havza ölçeğinde mekânsal kalkınma / yönetim planları yer almamaktadır. Bölgesel alan planlamasında bir etki yoktur. Bölge ofislerinin görevi merkez ile yerel arasında koordinasyonu sağlamaktır. Kurum Yerel Yönetimler Yerel Mekansal-Yasal Araç /Etkinlik Sel yatağı-taşkın Alan Yönetimi Sel Risk Haritaları Sel Sigortası Derecelendirmesi Haritaları Etkin sigortalama sistemleri Toplum-Kamu temelli sel risk yönetimi AB EC Taşkın Direktifi Nehir Havzası Yönetim Birlikleri Nehir Havzası Yönetim Planları Sel Riski Yönetim Planları Yerel Yönetimler Sel Riski Yönetim Planlarının yerel düzeyde etkinlikleri ve bağlayıcılıkları belirsizdir. Mekansal planlama ile bütünleşme konusunda belirsizlikler söz konusudur. Türkiye AFAD DSİ Henüz geçerliliği olan bir yasal çerçeve bulunmamaktadır DSİ Kalkınma Ajansları Geçmişten günümüze.. Havza Yönetim Planı mekânsal planlama hiyerarşisine henüz entegre edilememiştir Bölgesel kalkınma politikaları ile doğal risk değerlendirmeleri henüz bütünleştirilmemektedir. Yerel Yönetimler FIRSAT AB ye uyum ve yeniden yapılanma süreci Kent planlama ve sel risk yönetimi yeterince entegre değildir. Yerelde mühendislik uygulamaları ağırlıklı olarak uygulanmaktadır. Yerel yönetimler denetim ve kontrol mekanizmalarını etkin kullanmamaktadırlar. Toplumun bilinçlendirilmesi ve katılımının sağlanması gerekmektedir.
Sonuç ve değerlendirme Olumlu adımlar ve bütünleşik sel risk yönetimi için fırsatlar; Ulusal ölçekte; Bölgesel ölçekte; 2009: AFAD in kuruluşu 2011: Türkiye Afet Risklerinin Azaltılması Platformu nun kuruluşu 2012: İklim Değişikliği Eylem Planı (2011-2023) (ÇŞB) 2012: Su Kanunu Taslağı (DSİ) 2013: Sel ve Taşkın Stratejileri Eylem Planı (2013-2017)... 2006: Kalkınma Ajanslarının kuruluşu ve Bölge Planları 2010: Havza Koruma ve Eylem Planlaması çalışmaları 2012: Taşkın Direktifine uygulanabilmesi için kapasitenin geliştirilmesi çalışmaları (Pilot bölge uygulamaları) 2013: Yukarı Havza Sel Kontrolü Eylem Planı (2013-2017)... Yerel ölçekte; 2006: 2006/27 sayılı Başbakanlık Genelgesi 2009: AFAD ın kuruluşu ve illerdeki risk değerlendirmelerinin yapılması 2010: 2010/5 sayılı Başbakanlık Genelgesi nde 2010: 2010/7 sayılı Genelgesi 2012: Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun
Sonuç ve değerlendirme Son söz; Ülkemizde sel ve taşkın riski, en az deprem kadar ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu nedenle, sürdürülebilir kalkınma ile kentsel gelişme için; doğal riskleri bütün planlama ölçeklerinde (ulusal, bölgesel, yerel) dikkate alan, eylemlerin açıkça tariflendiği ve kademeli olarak uygulandığı, aynı zamanda etkin denetim-kontrol mekanizmalarını içeren mekansal planlamanın uygulanması gerekmektedir.
İlginiz için teşekkürler Sorularınız ve önerileriniz için; cetinnipek@gmail.com tezera@itu.edu.tr