HİPERSOMNİA (AŞIRI UYKUCULUK)
HİPERSOMNİA NEDİR? Aşırı uyku isteği olarak tanımlanan hipersomnia, ana uyku evresi 7 saat ve fazla sürmesine karşın, aynı gün içinde tekrar eden uyku evreleri oluşumu ya da birden uykuya dalma hâlidir. Hastalar gece kesintisiz olarak yeteri kadar uyusalar bile gündüz gelen uyku atakları ile uyuma ihtiyacı hissederler
Hipersomnia hastalığında hastalar ne kadar uyusalar da dinlenememekten yakınırlar. Hastaların uyandıktan sonra tam uyanık olmakta güçlük çektiği hipersomnia hastalığı, narkolepsi, idiyopatik hipersomnia ve Kleine-Levin sendromu olarak üç ayrı kategoride incelenir. Her üç kategori de hipersomnia ile birlikte seyreden ve yaygın olan uyku bozukluklarıdır.
İdiyopatik Hipersomnia Nörolojik zeminde geliştiği düşünülen kronik uykululuk ile karakterize bir hastalıktır. Başlangıç yaşı değişebilmekle birlikte en sık 15 ile 30 yaşları arasında görülür. Hastalık yavaş yavaş ilerler, yerleşir ve ömür boyu hiç değişmeksizin sürer. Günlük performansı etkileyecek düzeyde gündüz uykululuk hâli vardır.
Hastalar bu nedenle dinlendirici olmayan uzun süreli gündüz uyuklamalarından yakınırlar. Gece uykusu uzun ve kesintisizdir. Hastalık tablosuna genellikle sabah uyanma zorluğu ve sabah uyku sarhoşluğu eşlik eder. Uzun süreli gündüz uykuları sırasında istemsiz hareketler görülebilir. Zaman içinde uyanıklığa, sıklığı giderek artan 1-4 saniye süreli mikro uykular eklenir. Mikro uykular sırasında hastalar anormal davranışlar da gösterebilir.
Santral kökenli hipersomniler İdiyopatik hipersomni uzun uyku süreli İdiyopatik hipersomni kısa uyku süreli Yetersiz uyku sendromundaki davranışlar Medikal koşullara bağlı hipersomni Madde ya da ilaçlara bağlı hipersomni Non-organik hipersomni(nos) Organik hipersomnia, spesifik olmayan
Tekrarlayan hipersomni: Hasta gece saatlerce uykusuz kalabilir veya gece boyunca saatlerce uyuyabilir. Bu aşamalar normalliğin diğerleri ile serpiştirilir. Bu tip hipersomni içinde en ünlüsü, uyuyan güzellik sendromu olarak da bilinen Kleine-Levin sendromudur. Ergenlerde görülen, erkeklerde daha sık görülen nadir bir hastalıktır. Aslında, etkilenenlerin yaklaşık% 68'i erkektir ve% 81'i ergendir. Hiperfaji (büyük iştah ve aşırı yiyecek alımı), aşırı duygusallık, ruh halindeki değişiklikler ve halüsinasyonlar eşlik eder
Klein-Levin Sendromu Yaygın olarak 10 ile 20 yaşları arasındaki genç erkeklerde görülen bu hastalıkta ataklar hâlinde ortaya çıkan hipersomnia, hiperfaji yani aşırı besleme ve hiperseksüalite ile karakterizedir. Nedeni bilinmemekle birlikte bu hastalık, kişinin duygu durumunu, uykusunu, iştahını ve cinsel davranışlarını etkiler. Konuşma, okuma, hafıza, koordinasyon ve konsantrasyon bozukluklarının yanında sanrı, anksiyete, ateş, terleme ve baş ağrısı, değişen koku ve tat duyusu eşlik edebilir.
Hipersomnia Belirtileri Hipersomnia belirtileri hastalığın alt türlerine göre benzerlik ve farklılık gösterebilir
İdiyopatik Hipersomnia hastalığında belirtiler şöyle sıralanır: Uzamış uyku atakları Aşırı uykululuk veya aşırı derin uyku varlığı Gece uykusunun uzaması veya gündüz sık uyku ataklarının olması Başlangıcın sinsi ve 25 yaşından önce olması Şikayetlerin en az 6 aydır olması
Klein-Levin sendromunda belirtiler şöyledir: Uyku sonrası aşırı beslenme isteği Değişen cinsel davranışlar Değişen algı Psikiyatrik semptomlar
Hipersomnianın nedenleri Hipersomnia yani gündüz uykululuk hastalığına sebep olan faktörler genellikle nörolojik ve psikolojiktir. Hipersomniaya narkolepsi, idiyopatik hipersomni, Kleine-Levin sendromu, şiddetli kafa travması, beyin kafa içi basıncının artması, kronik yetersiz gece uykusu, uykuda üst solunum yolu direnci sendromu, depresyon, kronik yorgunluk sendromu, gecikmiş uyku fazı sendromu, ilaç ve madde kullanımı, tıkayıcı tipte uyku apne sendromu gibi uyku ile ilişkili solunum ve hareket bozuklukları gibi pek çok hastalık yol açabilir.
Hipersomnia için hangi doktora gitmeli? Hipersomnia multidisipliner yaklaşılan bir hastalıktır. Hasta şikayetleri doğrultusunda hastalığının tanı ve tedavisi için nöroloji uzmanına yönlendirilir.
Hipersomnia tedavisi nasıl olur? Hastadan alınan bilgiler ışığında yapılan fizik muayene sonrası hekim tarafından uygun görülen uyku testleri uygulanır. Kesin tanı konduktan sonra hastalığa yönelik uygun ilaç tedavisi başlanır. Tedavide ilk adım, uyku hijyeninin sağlanması ve gece uykusunu etkileyecek olumsuz ortam ve etkenlerin giderilmesi yönünde hasta bilgilendirilir. Düzenli egzersiz ve beslenme önerilerek uyku ve uyanıklık döngüsünün sağlanması hedeflenir. Gerekirse diyet önerilerek beslenme alışkanlıkları değiştirilir. Planlanmış kısa süreli gündüz uykuları önerilebilir.
Yaygın olarak görülen hipersomnia kişilerin yaşamlarını tehdit eden ev, iş ve trafik kazalarına sebebiyet verebilen, sosyal uyumu bozan, kişisel performansın düşmesine sebep olan ve hayat kalitesini son derece düşüren bir hastalıktır.
Sağlıklı bir uyku ve sağlıklı bir yaşam için düzenli olarak doktor kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER.
HAZIRLAYAN VE SUNAN: TEKİN ULUGÖL SDÜ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ