GEOMETRİK KAVRAMLAR NOKTA Geometrinin en temel birimidir. Boyutu olmayan, kalem ucuyla kağıtta bırakılan iz kadar şeklinde somutlaştırmaya çalışılan bir kavramdır. İnsan vücudundaki bir hücrenin uzaydan bakıldığında anlaşılmayacak küçüklüğü noktanın tanımına benzer. Genel anlamda görsel olarak küçücük bir dairecik ile gösterilir. Aşağıdaki doğruları sembol ile gösteriniz. Noktaların isimleri vardır. Noktalar büyük harfler ile isimlendirilir. DOĞRU Sonsuz sayıda noktanın aynı doğrultuda birleşmesine doğru denir. d) Doğrular küçük harflerle isimlendirilir. Doğruların üzerindeki herhangi iki nokta belirlenerek noktalar isimlendirilir ve doğru bu iki noktanın ismiyle isimlendirilir. Doğrusunu isimlendirirken aynı anda bütün harfler kullanılmaz. Doğrular isimlendirilirken yalnızca iki harf kullanılır. AB veya BC, AC, BD, DE... gibi Doğru, üzerindeki yalnızca iki nokta ile isimlendirilir. Aşağıdaki doğruları isimlendiriniz. 1
DOĞRU PARÇASI Doğruların belli bir parçasına doğru parçası denir. Sınırlı noktalardan oluşur. Doğru parçaları da noktalardan oluştuğu için doğru parçasının başlangıç ve bitişindeki noktalar isimlendirilir. Aşağıdaki sembollerin okunuşlarını yazınız. AB CD EF AB şeklinde AB harflerinin üzerinde doğru parçası sembolü veya AB şeklinde AB harflerinin yanlarında köşeli parantez sembolü ile göterilir. AB AB doğru parçası diye okunur. AB AB doğru parçası diye okunur. d) M e) d f) AB g) DE Aşağıdaki doğruda kaç tane doğru parçası vardır? Bu doğru parçalarını sembol ile gösteriniz. EF veya EF şeklinde gösterilir. Aşağıdaki doğru parçalarını sembol ile gösteriniz. AB, BC, AC olmak üzere 3 tanedir. Aşağıdaki doğrularda kaç tane doğru parçası bulunuyor? Sembol ile gösteriniz. 2
Işın Belli bir başlangıç noktasından başlayıp sonsuza kadar aynı doğrultuda uzanan noktalar ışın oluşturur. Yukarıdaki doğruda kaç tane ışın vardır? Sembolle gösteriniz. AP veya AP A noktasından B noktasına doğru bir ışın olduğu için AB harflerinin üzerindeki ok sembolüde A'dan B'ye doğru olur. AB sembolü ile gösterilir. AB "AB ışını" diye okunur. Ayrıca A noktasından B noktasına doğru bir ışın olduğu için A noktasına köşeli parantez konulur, B noktasına parantez konulmaz. AB sembolü ile gösterilir. AB "AB ışını" diye okunur. Aşağıdaki ışınları sembol ile gösteriniz. AB veya AB AC veya AC CR veya CR BC veya BC AC veya AC 6 tane ışın vardır. Aşağıdaki doğrularda kaç tane ışın vardır? Sembolle gösteriniz. d) 3
AB 1) Aşağıdaki sembollere ait olan şekilleri çiziniz. MN PR d) CD e) A Doğru Parçasının Uzunluğu Sadece doğru parçalarının uzunluğunu ölçebiliriz. Doğru parçalarının uzunluğu başlangıç ve bitiş noktası belli olduğu için ölçülebilir. Bir ışın veya bir doğrunun uzunluğu ölçülemez. Kağıtta, defterde, kitapta çizilen doğrular ve ışınların ucundaki ok onların sonsuza kadar gidebileceğini, sadece kağıda sığdırılan kadarının çizildiğini gösterir. AB doğru parçasının uzunluğunu ölçelim. f) n g) EF g) MN 2) Aşağıdaki soruları cevaplandırınız. Boşlukları uygun kelimelerle doldurunuz. Bir doğru üzerindeki bir nokta doğruyu kaç ışına ayırır? Bir doğru üzerinde bulunan üç nokta doğruda kaç tane doğru parçası oluşturur? İki noktayı birleştiren kaç tane doğru çizilebilir? d) Üç doğruyu birleştiren kaç doğru çizilebilir? AB doğru parçasını cetvel ile ölçtüğümüzde 4,5 cm olduğunu görüyoruz. Burada AB doğru parçasını uzunluğunu göstermek için bir sembole ihtiyaç duyarız. AB doğru parçasının köşeli parantez sembolü yerine düz çizgili parantez kullanırız. AB = 4,5 cm AB harflerinin yanına koyduğumuz düz çizgiler, AB doğru parçasının uzunluğundan bahsettiğimiz söyler. AB = 4,5 cm yazılmaz 1) Aşağıda uzunlukları ölçülen doğru parçalarının uzunluklarını sembol ile gösteriniz. e) Belli bir noktadan başlayıp sonsuza kadar aynı doğrultuda giden noktalara.. f) Başlangıç ve bitiş noktası belli olan aynı doğrultudaki noktalara g) Sonsuz sayıda aynı doğrultuda olan noktalara.. 4
1) Aşağıda noktalı zeminde verilen doğru parçalarının uzunluklarının kaç br olduğunu sembol ile gösteriniz. 2) Aşağıdaki doğru parçalarının uzunluklarını ölçünüz. Doğru parçalarının uzunluklarını sembolle gösteriniz. 2) Aşağıda kareli zeminde verilen doğru parçalarının uzunluklarının kaç br olduğunu sembol ile gösteriniz. İki nokta arası 1 br dir. AB doğru parçasının uzunluğu 9 br dir. AB = 9 br 5