BASINÇ ALTINDAKİ ÇELİK ELEMANLARIN TAŞIMA GÜCÜ HESABI



Benzer belgeler
INSA 473 Çelik Tasarım Esasları Basınç Çubukları

ÖZHENDEKCİ BASINÇ ÇUBUKLARI

Tanım: Boyuna doğrultuda eksenel basınç kuvveti taşıyan elemanlara Basınç Çubuğu denir.

ÇELİK YAPILARIN TASARIM, HESAP ve YAPIM ESASLARI. ÖRNEKLER ve TS648 le KARŞILAŞTIRILMASI

ÇELİK YAPILAR EKSENEL BASINÇ KUVVETİ ETKİSİ. Hazırlayan: Yard.Doç.Dr.Kıvanç TAŞKIN

BASINÇ ÇUBUKLARI. Yapısal çelik elemanlarının, eğilme momenti olmaksızın sadece eksenel basınç kuvveti altında olduğu durumlar vardır.

MAK 305 MAKİNE ELEMANLARI-1

Çelik Yapılar - INS /2016

idecad Çelik 8 Kullanılan Yönetmelikler

7. STABİLİTE HESAPLARI

Prof. Dr. Ayşe Daloğlu Karadeniz Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü. INSA 473 Çelik Tasarım Esasları Basınç Çubukları

3 Aralıklı Vinç Yolu, Tekerlek kuvvetleri eşit Değerler Ornek_01_01_Kiris100kNx20m.pdf dosyasından F B. a S

1 aralıklı vinç yolu Aralıklı Vinç Yolu, Tekerlek kuvvetleri eşit Değerler Ornek_01_01_Kiris100kNx20m.pdf dosyasından.

MATERIALS. Basit Eğilme. Third Edition. Ferdinand P. Beer E. Russell Johnston, Jr. John T. DeWolf. Lecture Notes: J. Walt Oler Texas Tech University

KAYMA GERİLMESİ (ENİNE KESME)

Nlαlüminyum 5. αlüminyum

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet II Final Sınavı (2A)

ÇELİK YAPILAR. Hazırlayan: Doç. Dr. Selim PUL. KTÜ İnşaat Müh. Bölümü

idecad Çelik 8 Kullanılan Yönetmelikler

RİSKLİ YAPILARIN TESPİT EDİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR. 5- Risk Tespit Uygulaması: Betonarme Bina

idecad Çelik 8.5 Çelik Proje Üretilirken Dikkat Edilecek Hususlar Hazırlayan: Nurgül Kaya

ÖRNEK SAYISAL UYGULAMALAR

idecad Çelik 8 idecad Çelik Kullanılarak AISC ve Yeni Türk Çelik Yönetmeliği ile Petek Kirişlerin Tasarımı

FL 3 DENEY 4 MALZEMELERDE ELASTĐSĐTE VE KAYMA ELASTĐSĐTE MODÜLLERĐNĐN EĞME VE BURULMA TESTLERĐ ĐLE BELĐRLENMESĐ 1. AMAÇ

T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MIM331 MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR DERSİ

BURKULMA DENEYİ DENEY FÖYÜ

Çelik Yapılar - INS /2016

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Mukavemet I Final Sınavı


Çözüm: Borunun et kalınlığı (s) çubuğun eksenel kuvvetle çekmeye zorlanması şartından;

mukavemeti τ MPa. Sistemde emniyet katsayısı 4 olarak verildiğine göre; , pimlerin kayma akma mukavemeti

BÖLÜM DÖRT KOMPOZİT KOLONLAR

KESME BAKIMINDAN DOĞRU TASARLANMAMIŞ BETONARME PERDE DUVARLI YÜKSEK BİNALARIN DEPREM PERFORMANSI

T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

BURSA TECHNICAL UNIVERSITY (BTU) Department of Mechanical Engineering

29- Eylül KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü ( 1. ve 2. Öğretim 2. Sınıf / B Şubesi) Mukavemet Dersi - 1.

5. BASINÇ ÇUBUKLARI. Euler bağıntısıyla belirlidir. Bununla ilgili kritik burkulma gerilmesi:

ÇELİK YAPILARIN TASARIM, HESAP ve YAPIM ESASLARI YÖNETMELİĞİ 2016

29. Düzlem çerçeve örnek çözümleri

Tablo 1 Deney esnasında kullanacağımız numunelere ait elastisite modülleri tablosu

GERİLME Cismin kesilmiş alanı üzerinde O

34. Dörtgen plak örnek çözümleri

Kesit Tesirleri Tekil Kuvvetler

İzmir Körfez Geçişi Projesi Ardgermeli Kavşak Köprüleri Tasarım Esasları

Yapma Enkesitli Çift I Elemandan Oluşan Çok Parçalı Kirişlerin Yanal Burulmalı Burkulması Üzerine Analitik Bir Çalışma

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Öğr. Gör. Adem ÇALIŞKAN

11/6/2014 İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ. MEKANİK ve MUKAVEMET BİLGİSİ MEKANİK VE MUKAVEMET BİLGİSİ

Birleşim Araçları Prof. Dr. Ayşe Daloğlu Karadeniz Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

MAKİNE ELEMANLARI 1 GENEL ÇALIŞMA SORULARI 1) Verilen kuvvet değerlerini yükleme türlerini yazınız.

GENEL KESİTLİ KOLON ELEMANLARIN TAŞIMA GÜCÜ (Ara donatılı dikdörtgen kesitler)

KOÜ. Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü (1. ve 2.Öğretim / B Şubesi) MMK208 Mukavemet II Dersi - 1. Çalışma Soruları 23 Şubat 2019

Mukavemet-I. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Mukavemet-II. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

BİLGİLENDİRME EKİ 7E. LİFLİ POLİMER İLE SARGILANAN KOLONLARDA DAYANIM VE SÜNEKLİK ARTIŞININ HESABI

Temeller. Onur ONAT Tunceli Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli

RİSKLİ YAPILARIN TESPİT EDİLMESİNE İLİŞKİN ESASLAR. 6- Risk Tespit Uygulaması: Yığma Bina


Pnömatik Silindir Tasarımı Ve Analizi

Elastisite Teorisi Hooke Yasası Normal Gerilme-Şekil değiştirme

Prof. Dr. Berna KENDİRLİ

Şekil Çekmeye veya basmaya çalışan kademeli milin teorik çentik faktörü kt

CS MÜHENDİSLİK PROJE YAZILIM HİZMETLERİ EUROCODE-2'ye GÖRE MOMENT YENİDEN DAĞILIM

YTÜ İnşaat Fakültesi Geoteknik Anabilim Dalı. Ders 5: İÇTEN DESTEKLİ KAZILAR. Prof.Dr. Mehmet BERİLGEN

Birleşimler. Birleşim Özellikleri. Birleşim Hesapları. Birleşim Raporları

28. Sürekli kiriş örnek çözümleri

d : Kirişin faydalı yüksekliği E : Deprem etkisi E : Mevcut beton elastisite modülü

Birleşimler. Birleşim Özellikleri. Birleşim Hesapları. Birleşim Raporları

AASHTO LRFD Alp Caner

TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ. Bölüm-4 MALZEMELERDE ÇEKME-BASMA - KESME GERİLMELERİ VE YOUNG MODÜLÜ Malzemelerde Zorlanma ve Gerilme Şekilleri

TAŞIYICI SİSTEM TASARIMI 1 Prof. Dr. Görün Arun

RİSKLİ BİNALARIN TESPİT EDİLMESİ HAKKINDA ESASLAR 4-DBYBHY (2007)ve RBTE(2013) Karşılaştırılması

MUKAVEMET SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE ELEMANLARI-I DERS NOTU

EĞİLME. Köprünün tabyası onun eğilme gerilmesine karşı koyma dayanımı esas alınarak boyutlandırılır.

KİRİŞLERDE VE İNCE CİDARLI ELEMANLARDA KAYMA GERİLMELERİ

INM 308 Zemin Mekaniği

SÜLEYMAN DEMİ REL ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K-Mİ MARLIK FAKÜLTESİ MAKİ NA MÜHENDİ SLİĞİ BÖLÜMÜ MEKANİK LABORATUARI DENEY RAPORU

RİSKLİ BİNALARIN TESPİT EDİLMESİ HAKKINDA ESASLAR 7-Örnekler 2. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Alt Yapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Mukavemet-II PROF. DR. MURAT DEMİR AYDIN

YAYLAR. d r =, 2 FD T =, 2. 8FD τ = , C= d. C: yay indeksi, genel olarak 6 ile 12 arasında değişen bir değerdir. : Kayma gerilmesi düzeltme faktörü

2. Amaç: Çekme testi yapılarak malzemenin elastiklik modülünün bulunması

BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DOĞA BİLİMLERİ, MİMARLIK VE MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 3 NOKTA EĞME DENEYİ FÖYÜ

2005/2006 ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI MUKAVEMET 1 DERSİ 1. VİZE SORU VE CEVAPLARI

Mukavemet 1. Fatih ALİBEYOĞLU. -Çalışma Soruları-

KOMPOZĐT ELEMANLARIN TASARIMI VE MEVCUT BETONARME YAPILARIN KAPASĐTELERĐNĐN BELĐRLENMESĐ VE GÜÇLENDĐRĐLMESĐ

AÇI YÖNTEMİ Slope-deflection Method

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Mekanik Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Strain Gauge Deneyi Çalışma Notu

ÖNSÖZ. Kitabın kapak tasarımında katkılarından dolayı A-Ztech Ltd. den Sn Ali ÖGE ye teşekkür ederim.

Kırılma Hipotezleri. Makine Elemanları. Eşdeğer Gerilme ve Hasar (Kırılma ve Akma) Hipotezleri

Kirişlerde Kesme (Transverse Shear)

ZEMİNLERİN KAYMA DİRENCİ

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

BÖLÜM II C. BETO ARME BĐ ALARI DEĞERLE DĐRME VE GÜÇLE DĐRME ÖR EKLERĐ ÖR EK 12

33. Üçgen levha-düzlem gerilme örnek çözümleri

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqw ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwert yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopa sdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdf

Mobilmod Tekerlekli Mobil İskele Sistemi

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY. fatihay@fatihay.net

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 3 ÜÇ NOKTALI EĞİLME DENEYİ

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM VE ANALİZ (ANSYS) (4.Hafta)

BOYUNA VE ENİNE DOĞRULTUDA BERKİTİLMİŞ VE BERKİTİLMEMİŞ DÖRT TARAFINDAN MESNETLİ ÇELİK LEVHALARIN TAŞIMA DAVRANIŞLARI

Transkript:

BASINÇ ALTINDAKİ ÇELİK ELEMANLARIN TAŞIMA GÜCÜ HESABI Dr. O. Özgür Eğilmez Yardımcı Doçent İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Bölümü

Zamanda Yolculuk İÇERİK Taşıma Gücü Hesabı ve Amaç Kolon Davranışı ve Burkulma Tipleri Eğilme Burkulması: - Elastik Eğilme Burkulması - İnelastik Eğilme Burkulması - İnelastik Davranış ve diğ. için k Düzeltmesi Burulma ve Yanal-Burulma Burkulması: Özet Örnekler

M.Ö. 80/70-15: Marcus Vitruvius Pollio - De Architectura genişlik / ükseklik oranı = 1/6 ZAMANDA YOLCULUK Leonardo da Vinci (145-1519): Vitruvian Man Elastik Burkulma: Leonard Euler (1707-1783) 1744 Barak direğinin burkulma ükü 1757 Basit mesnetli kolon (Euler Kolonu) İnelastik Burkulma: 1889 Engesser 1910 Von Karman 1946 Shanle

M.Ö. 80/70-15: Marcus Vitruvius Pollio - De Architectura genişlik / ükseklik oranı = 1/6 ZAMANDA YOLCULUK Elastik Burkulma: Leonard Euler (1707-1783) 1744 Barak direğinin burkulma ükü 1757 Basit mesnetli kolon (Euler Kolonu) İnelastik Burkulma: 1889 Engesser 1910 Von Karman 1946 Shanle AISC (191): 197 EGY 1. sürüm 1986 TGY 1. sürüm 1989 EGY 9. sürüm 1999 TGY 3. sürüm 005 EGY ve TGY 13. sürüm 010 EGY ve TGY 14. sürüm (ANSI/AISC 360-10)

TAŞIMA GÜCÜ HESABINA GÖRE TASARIM AISC 005 E Bölümü Basınç Elemanları P φp u n P u =Gereken basınç mukavemeti (aktorize edilmiş servis ükleri kullanılarak hesap edilir) P n = Nominal basınç mukavemeti Φ = Azaltma faktörü P = n A g cr

AMAÇ P φp u n P = n A g cr cr =? Değişik burkulma tipleri için Kritik Burkulma Gerilmesi ( cr ) nasıl hesaplanır.

AMAÇ CR =? 1, 1 / =1 P e cr / (MPa) 0,8 0,6 0,4 0, 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r)

BASINÇ MUKAVEMETİNİ ETKİLEYEN AKTÖRLER Kesit Şekli Mesnet Koşulları Çelik Akma Mukavemeti Üretim Şekli Eğilme Ekseni Mevcut Yamukluklar Başlık-Gövde Kalınlıkları

BASINCA ÇALIŞAN TİPİK ELEMANLAR HD UC IPE W Kesitler Köşebent, C ve Levhalardan elde edilen Yapma Kesitler T ve Köşebentler

KOLON DAVRANIŞI Yük-Deformason İlişkisi: δ P Δ σ σ ε

Çok Kısa Kolon: KOLON DAVRANIŞI δ P Δ P P P Eksenel Kısalma, δ Yata Deplasman, Δ

KOLON DAVRANIŞI Kısa Kolon: δ P Δ P P Burkulma P Eksenel Kısalma, δ Yata Deplasman, Δ

Orta Yükseklikte Kolon: KOLON DAVRANIŞI δ P Δ P P P P m P T Burkulma Eksenel Kısalma, δ Yata Deplasman, Δ

KOLON DAVRANIŞI Uzun Kolon: δ P Δ P P P P E PE Burkulma Eksenel Kısalma, δ Yata Deplasman, Δ

BASINÇ ELEMANLARI BURKULMA ÇEŞİTLERİ 1- Eğilme Burkulması: Tanım - Burulma Burkulması 3- Yanal-Burulma Burkulması 4- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde)

BASINÇ ELEMANLARI BURKULMA ÇEŞİTLERİ 1- Eğilme Burkulması: Kesitler - Burulma Burkulması 3- Yanal-Burulma Burkulması 4- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde)

BASINÇ ELEMANLARI BURKULMA ÇEŞİTLERİ 1- Eğilme Burkulması - Burulma Burkulması: Tanım ve Kesitler 3- Yanal-Burulma Burkulması 4- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) Kama merkezi etrafında dönme: Genellikle çift simetrili kesitler.

BASINÇ ELEMANLARI BURKULMA ÇEŞİTLERİ 1- Eğilme Burkulması - Burulma Burkulması 3- Yanal-Burulma Burkulması: Tanım 4- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) Kesitin hem dönmesi hem anal deplasman apması

BASINÇ ELEMANLARI BURKULMA ÇEŞİTLERİ 1- Eğilme Burkulması - Burulma Burkulması 3- Yanal-Burulma Burkulması: Kesitler 4- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) KM KM KM X o Y o Y o KM e

BASINÇ ELEMANLARI BURKULMA ÇEŞİTLERİ 1- Eğilme Burkulması - Burulma Burkulması 3- Yanal-Burulma Burkulması 4- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) b λ = λ t r b t λ = 0.91 E / r Burkulma kapasitesi azaltılıor λ değerleri için Tablo B4.1 e bakınız. b t b λ = 0.75 E / r t λ =1.0 E / r

EĞİLME BURKULMASI - vea - vea zaıf eksen önünde Elastik ve İnelastik Eğilme Burkulması

ELASTİK EĞİLME BURKULMASI e = P e A = π EI kl ( ) A = π E (E 3 4) ( kl /r) r = I A kl r kl r kl r kl r

ELASTİK EĞİLME BURKULMASI 450 400 350 = 355MPa e π E = ( E3 ( kl / r) 4) P e 300 e (MPa) 50 00 = 35MPa 150 100 50 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r)

ELASTİK EĞİLME BURKULMASI 450 400 350 = 355MPa e π E = ( E3 ( kl / r) 4) P cr 300 cr (MPa) 50 00 150 = 35MPa cr = 0,877 ( E3 3) e 100 50 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r)

ELASTİK EĞİLME BURKULMASI Düz bir kolonun elastik burkulması: 1, P P e 1 P = P e L Δ T P/P e 0,8 0,6 0,4 ( P ) Pe e T c σ = + = σ ( T / L 1/100) A I 0, 0 0 0,01 0,0 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,1 T /L

ELASTİK EĞİLME BURKULMASI Yamuk bir kolonun elastik burkulması: 0 /L=1/1000 (AISC 303-05): 1, P 1 P = P e L Δ 0 Δ 0 Δ 1 P/P e 0,8 0,6 ( P ) Pe e T c σ = + = σ ( T / L 1/100) A I 0,4 0, 0 0 0,01 0,0 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,1 0 /L = 1/1000 T /L = ( 0 + 1 )/L

ELASTİK EĞİLME BURKULMASI 450 400 350 = 355MPa e π E = ( E3 ( kl / r) 4) P cr 300 cr (MPa) 50 00 150 = 35MPa cr = 0,877 ( E3 3) e 100 50 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r)

ELASTİK EĞİLME BURKULMASI ( = 355 MPa) 1, 1 / =1 e P e cr / (MPa) 0,8 0,6 0,4 kl r cr E = 4,71 = 111,8 = 0,877 ( E3 3) e 0, kl 111,8 r ELASTİK 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r)

İNELASTİK EĞİLME BURKULMASI ( = 355 MPa) 1, 1 / =1 e P e cr / (MPa) 0,8 0,6 0,4 cr e = 0,658 ( E3 ) kl r cr E = 4,71 = 111,8 = 0,877 ( E3 3) e 0, kl kl İNELASTİK 111,8 111,8 r r ELASTİK 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r)

AISC 360-05, E BÖLÜMÜ, E3 ALTBÖLÜMÜ P φp u n P = n A g cr ( a) kl/ r 4,71 E / (İNELASTİK Eğilme Burkulması) cr = 0.658 e ( E3 ) ( b) kl/ r > 4,71 E / (ELASTİK Eğilme Burkulması) cr = 0,877 e ( E3 3)

İNELASTİK EĞİLME BURKULMASI ( = 355 MPa) 1, 1 / =1 P e cr / (MPa) 0,8 0,6 0,4 cr }? e = 0,658 ( E3 ) cr = 0,877 ( E3 3) 0, kl kl İNELASTİK 111,8 111,8 r r ELASTİK 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r) e

ARTIK GERİLMELERİN ETKİSİ Haddelenmiş Kesitler : r = 70 MPa Yapma Kesitler : r = 115 MPa Toplam Gerilme I-Kesit Artık Gerilme Ugulanan Gerilme Elastic Başlık Uçları Akma Gerilmesinde

ε ARTIK GERİLMELERİN ETKİSİ Haddelenmiş Kesitler : r = 70 MPa Yapma Kesitler : r = 115 MPa Toplam Gerilme I-Kesit Artık Gerilme Ugulanan Gerilme σ σ

ε ARTIK GERİLMELERİN ETKİSİ Haddelenmiş Kesitler : r = 70 MPa Yapma Kesitler : r = 115 MPa Toplam Gerilme I-Kesit Artık Gerilme Ugulanan Gerilme σ σ

ARTIK GERİLMELERİN ETKİSİ σ Belirli bir σ/σ değerinin üstünde kesitin elemsizlik momenti azalır. σ Elastic E=00GPa ε İnelastik (E=0) τ = I I in = e Rijidlik Azaltız aktörü

İNELASTİK EĞİLME BURKULMASI ( = 355 MPa) 1, 1 / =1 P e cr / (MPa) 0,8 0,6 }?= cr in ( 0, ) ( ) = τ 877 cr = 0,877 ( E3 3) e e 0,4 cr e = 0,658 ( E3 ) 0, kl kl İNELASTİK 111,8 111,8 r r ELASTİK 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r)

EĞİLME BURKULMASI Rijidlik Azaltım aktörünün (τ) Diğer Ugulama Alanı: k Katsaısı P u P u I İnelastik Davranış P u /P > 1/3 için k =? L I I 1.L

A B G şöle tanımlanır: = g g c c L I L I G τ VE BURKULMA BOYU KATSAYISI k = b b c c m L I L I G τ = u P P P P 0,85 1 log 7,38 /3 1 τ σ σ Genel Kabül:

τ VE BURKULMA BOYU KATSAYISI k τ İçin Genel Kabul P P Burkulma Yükü 1 3 İnelastik Davranış P u /P > 1/3 u = Elastik Behavior P u /P 1/3 Desteklenmemiş Bo

EĞİLME BURKULMASI Tek Bacağından Yüklenmiş Tekil Köşebentler Elastik ve İnelastik Eğilme Burkulması Yüklü Bacak AM

EĞİLME BURKULMASI TEKİL KÖŞEBENT (TBY) E Bölümü, E5 Altbölümü (a) Planar Makaslar (b) Uza Kafesler Bu tür köşebentler, üklü olan bacağın ekseninde (-) eğilme burkulmasına maruz kalır. E3 bölümündeki elastik ve inelastik burkulma denklemleri kullanılır. (kl/r) E5 bölümünde açıklandığı şekilde hesaplanır. Yüklü Bacak AM TBY: Tek Bacak Yüklü

EĞİLME BURKULMASI TEKİL KÖŞEBENT (TBY) E Bölümü, E5 Altbölümü (a) Planar Makaslar ( ) i L kl L 0 80 = 7 + 0.75 ( E5 1) r r r ( ) i L kl L 80 = 3 + 1.5 ( E5 r r r ) Yüklü Bacak AM TBY: Tek Bacak Yüklü

BURULMA ve YANAL BURULMA BURKULMASI

BURULMA VE YANAL BURULMA BURKULMASI E Bölümü, E4 Altbölümü, AISC-05 (Tek köşebentler için E5 Altbölümüne bakınız). (a) Çift köşebent ve T kesitleri için (b) Diğer tüm durumlar için E3. ve E3.3 denklemleri kullanılarak hesaplanır. Ancak e elastik burulma vea anl burulma burkulma gerilmesidir ve aşağıdaki gibi hesaplanır: (i) Çift Simetrili Kesitler (ii) Tek Simetrili Kesitler (- simetri eksenidir) (iii) Asimetrik Kesitler

BURULMA VE YANAL BURULMA BURKULMASI

BURULMA VE YANAL BURULMA BURKULMASI (a) Çift köşebent ve T kesitler için KM KM Y o Y o cr + 4 H cr crz cr crz = 1 1 ( 4 ( ) E H + cr crz ) cr, E3. vea E3-3 deki cr olarak hesaplanır.

BURULMA VE YANAL BURULMA BURKULMASI (b) cr, eğilme burkulması denklemleri kullanılarak (E3- vea E3-3) hesaplanacaktır. Ancak bu denklemlerdeki e, aşağıda belirtildiği şekilde hesaplanır: (i) Çift Simetrili Kesitler için: e π EC 1 w = + GJ ( 4 ( ) E k L I + I z 4) / 4,71 / e kl r E = 0.658 ( E3 ) cr kl/ r > 4,71 E / = 0,877 ( E3 3) cr e

BURULMA VE YANAL BURULMA BURKULMASI (b) cr, eğilme burkulması denklemleri kullanılarak (E3- vea E3-3) hesaplanacaktır. Ancak bu denklemlerdeki e, aşağıda belirtildiği şekilde hesaplanır: (ii) Tek Simetrili Kesitler için (- simetri eksenidir): e + 4 H e ez e ez = 1 1 ( 4 ( ) E H + e ez / 4,71 / e kl r E = 0.658 ( E3 ) cr kl/ r > 4,71 E / = 0,877 ( E3 3) cr e 5)

BURULMA VE YANAL BURULMA BURKULMASI (b) cr, eğilme burkulması denklemleri kullanılarak (E3- vea E3-3) hesaplanacaktır. Ancak bu denklemlerdeki e, aşağıda belirtildiği şekilde hesaplanır: (iii) Asimetrik Kesitler: ( )( ) ( ) ) e e e e 0 ( e ez e e e 0 ( ) = 0 e e e r0 / 4,71 / e kl r E = 0.658 ( E3 cr kl/ r > 4,71 E / = 0,877 ( E3 3) cr r e o )

ÖZET

ÇİT SİMETRİLİ KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde)

ÇİT SİMETRİLİ KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) ( ) / 4,71 / e a kl r E = 0.658 ( E3 cr ( b) kl/ r > 4,71 E / = 0,877 ( E3 3) cr e ) e = π E ( 3 kl E r 4)

ÇİT SİMETRİLİ KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) e π EC 1 w = + GJ ( 4 ( ) E k L I + I z 4) ( ) / 4,71 / e a kl r E = 0.658 ( E3 cr ( b) kl/ r > 4,71 E / = 0,877 ( E3 3) cr e )

ÇİT SİMETRİLİ KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) t b Genellikle sorun teşkil etmez.

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) KM KM Y o Y o

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması: T Kesitler - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) (kl/r) ve (kl/r) kontrol edilir. Büük olan taşıma gücünü belirler. ( ) ( / ) 4,71 / e a kl r E = 0.658 ( E3 cr ( b) kl / r > 4,71 E / = 0,877 ( E3 3) ( ) e = π E ( 3 4) kl E r cr e )

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması: Çift Köşebentler - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) (kl/r), (kl/r) ve (kl/r) m kontrol edilir. Büük olan taşıma gücünü belirler. (kl/r) m = Ara bağlaıcı civatalar vea kanak sebebile modifie edilmiş narinlik oranı. (E6 Bölümü) (a) Elle sıkılmış civatalarla birleştirilmiş kl r m = kl r o + a r i ( E6 1) (b) Kanak vea gerdirilmiş civatalarla birleştirilmiş: (E6-) (kl/r) 0 =(kl/r) ve (kl/r) den büüğü a=civatalar arası mesafe ri=tek köşebentin minimum atalet arıçapı

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması: Çift Köşebentler - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) (kl/r), (kl/r) ve (kl/r) m kontrol edilir. Büük olan taşıma gücünü belirler. ( ) ( / ) 4,71 / e a kl r E = 0.658 ( E3 cr ( b) kl / r > 4,71 E / = 0,877 ( E3 3) ( ) e = π E ( 3 4) kl E r cr e )

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) cr crz + 4 H cr crz cr crz = 1 1 ( 4 ( ) E H + cr crz e GJ = ( E4 3) A r g 0 ) cr = - ekseni eğilme burkulması kapasitesi (E3- vea E3-3)

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) Kontrol edilmesi gerekir: E7 Bölümü b λ = λ t r b Burkulma kapasitesi azaltılıor t b t λ =1.0 E / r λ = 0.75 E / r

TEKİL KÖŞEBENT KESİTLER (TBY) 1- Eğilme Burkulması (- ekseni etrafında) - Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) Yüklü Bacak L r kl r ( i) 0 80 = 7 + 0.75 ( E5 1) L r kl r L r L r ( i) 80 = 3 + 1.5 ( E5 ) AM AM ( ) / 4,71 / e a kl r E = 0.658 ( E3 cr ( b) kl/ r > 4,71 E / = 0,877 ( E3 3) cr e )

TEKİL KÖŞEBENT KESİTLER (TBY) 1- Eğilme Burkulması (- ekseni etrafında) - Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) Kontrol edilmesi gerekir: E7 Bölümü b λ = λ t r Burkulma kapasitesi azaltılıor b t λ = 0.91 E / r λ değerleri için Tablo B4.1 e bakınız.

AMAÇ CR =? 1, 1 / =1 P e cr / (MPa) 0,8 0,6 0,4 0, 0 0 50 100 150 00 50 300 (kl/r)

ÖRNEKLER

BASINÇ ELEMANLARI I KOLON 1. Örnek: Kolonun taşıma kapasitesin (nominal mukavemetini hesaplaın. HD60 93 kolonu. =355 MPa. -Kolon üst ve altta ötelenmee karşı destekli (düzlem içi ve dışı). -Y-ekseni kolon ortasından anal deplasmana karşı destekli. Burulmaa karşı destekli değil. Burkulma boları: kl = 6 m, kl = 3 m, kl z = 6 m. 6 m W410 46.1 6.5 m

1. Örnek: Kolonun taşıma kapasitesin (nominal mukavemetini hesaplaın. HD60 93 kolonu. =345 MPa. A g = 11840 mm r = 109.7 mm r = 65 mm I = 104 10 6 mm 4 I = 36.7 10 6 mm 4 J= 54 10 3 mm 4 C w = 516 10 9 mm 6 BASINÇ ELEMANLARI I KOLON

Sınır koşulları: - vea önünde eğilme burkulması. -Burulma burkulması. -Gövdenin narinliği. X-ekseni eğilme burkulması. kl r ( ) 6000 = 109.7 π E = kl r BASINÇ ELEMANLARI I KOLON 1. Örnek: Kontrol edilecek sınır koşulları. mm mm = 54.7 4.71 π 00000 = ( 54.7) E MPa 659. 7 e = = 111.8 MPa cr = 355 MPa ( ) ( ) MPa 660 0.658 355 = 83.MPa MPa

1. Örnek: Kontrol edilecek sınır koşulları. Sınır koşulları: - vea önünde eğilme burkulması. -Burulma burkulması. -Gövdenin narinliği. Y-ekseni eğilme burkulması. kl r ( ) = π E = kl r BASINÇ ELEMANLARI I KOLON 3000 mm 65 mm = 46. 4.71 π 00000 = ( 46.) E MPa 94. 8 e = = 111.8 MPa cr = 355 MPa ( ) ( ) MPa 0.658 95 355 = 30.8MPa MPa

BASINÇ ELEMANLARI I KOLON 1. Örnek: Kontrol edilecek sınır koşulları. Sınır koşulları: - vea önünde eğilme burkulması. -Burulma burkulması. -Gövdenin narinliği. Burulma burkulması (E4-bi, AISC 05, Denklem 3-). ( ) MPa 9 mm 6 π EC 1 00000 51610 4 π MPa mm w 3 1 = GJ 489MPa e + 7700 54 10 mm 6 mm 4 ( k L) = I I + = ( 6000 ) + ( 104 + 36.7) 10 z cr = 355 MPa ( 0.658) ( ) 355 MPa = 61MPa 489 MPa

BASINÇ ELEMANLARI I KOLON 1. Örnek: Kontrol edilecek sınır koşulları. Sınır koşulları: - vea önünde eğilme burkulması. -Burulma burkulması. -Gövdenin narinliği. b f t h t f = = 10.4 0.56 E E 3.6 1.49 = w Yerel Burkulma kontrolüne gerek ok. = 13.4 35.9 Etkili genişlikte vea etkili alanda bir azaltma oktur.

BASINÇ ELEMANLARI I KOLON 1. Örnek: Kontrol edilecek sınır koşulları. Sınır koşulları: - vea önünde eğilme burkulması. -Burulma burkulması. -Gövdenin narinliği. Burulma Burkulması tasarımı belirler: P = 61 MPa 11840 mm = 3090kN n

BASINÇ ELEMANLARI ÇİT KÖŞEBENT. Örnek: 4. m uzunluğundaki çift köşebent çaprazın taşıma gücünü hesap edelim. =35 MPa. L15 10 1.5 UBAA. Köşebentler 1.4 m arala erleştirilmiş ve elle sıkılmış civatalarla birleştirilmişlerdir. k=1. S=1 cm.5 cm.5 m 4 3 5.0 cm Çift Köşebent Kesit Özellikleri (Tek Köşebent Kesit Özellikleri) A=75. cm I =17.5 10 6 mm 4 r =48. mm r =4. mm (r z =1.8 mm) (J=30.6 10 4 mm 4 ) (C w =47 10 6 mm 6 ) r 0* =77.7 mm H * =17.3 mm (r i =8.7 mm)

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması: Çift Köşebentler - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) (kl/r), (kl/r) ve (kl/r) m kontrol edilir. Büük olan taşıma gücünü belirler. (kl/r) m = Ara bağlaıcı civatalar vea kanak sebebile modifie edilmiş narinlik oranı. (E6 Bölümü) (a) Elle sıkılmış civatalarla birleştirilmiş kl r m = kl r o + a r i ( E6 1) (b) Kanak vea gerdirilmiş civatalarla birleştirilmiş: (E6-) (kl/r) 0 =(kl/r) ve (kl/r) den büüğü a=civatalar arası mesafe ri=tek köşebentin minimum atalet arıçapı

ÇİT KÖŞEBENT-EĞİLME BURKULMASI 6 ( kl / r) = 400/ 48. = 87.1 ( kl / r) = 400/ 4. = 99.5 ( kl / r) = 1400 / 1.8 = z 64. kl r m = kl r o + a r i Kl r cr m = = ( 99.5) + ( 48.8) = 110.8 4.71 E/ =134. 6 π E kl / r ( ) π 00000 110.8 N / mm = = = 160. 8 e 35 e 160. 8 ( 0.658 ) = (0.658 )35 MPa a/r i =1400/8.7 = 48.8 MPa İNELASTİK Eğilme Burk. = 17.5MPa

ÇİT KÖŞEBENT-EĞİLME BURKULMASI 6 ( kl / r) = 400/ 48. = 87.1 ( kl / r) = 400/ 4. = 99.5 ( kl / r) = 1400 / 1.8 = z 64. kl r m = kl r o + a r i a/r i =1400/8.7 = 48.8 Tasarımda Kullanılcak Eğilme Burkulması Yükü ( ) MPa mm φp = φ A = 0.917.5 750 = 86. kn 7 n EB cr g

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) cr crz + 4 H cr crz cr crz = 1 1 ( 4 ( ) E H + cr crz e GJ = ( E4 3) A r g 0 ) cr = - ekseni eğilme burkulması kapasitesi (E3- vea E3-3)

cr ÇİT KÖŞEBENT-YANAL BURULMA BURKULMASI + 4 H cr crz cr crz = 1 1 ( 4 ( ) E H + cr crz e 4 N / mm 4 mm GJ 7700 30.610 = = = 1040. 7MPa crz mm mm A r 750 ( 77.7 ) g 0 + 0 + (50 15/ ) 0 0 cr = 143. 5MPa H = 1 = 1 = 0. 7 r 77.7 0 143.5 + 1040.7 4143.51040.70.7 cr = 1 1 = 137. MPa 0.7 ( 143.5 1040.7) + ( ) MPa mm φp = φ A = 0.9137. 750 = 98. kn 6 n YBB cr g Eğilme Burkulması Taşıma Yükü, Yanal Burulma Burkulması Taşıma Yükünden %7 düşüktür. )

ÇİT KÖŞEBENT VE T KESİTLER 1- Eğilme Burkulması - Yanal Burulma Burkulması 3- Yerel Burkulma (Başlık vea gövde) Kontrol edilmesi gerekir: E7 Bölümü

TEŞEKKÜR EDERİM